Եվրոպայի առանցքային երկրներից մեկում ընտրությունների արդյունքները ուշագրավ էին
Լեհաստանի ընտրություններում դեմոկրատական ընդդիմության արտառոց հաղթանակը բարձրացնում է մոտալուտ սահմանադրական ճգնաժամի ուրվականը։ Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Մացիե Կիսիլովսկին(Maciej Kisilowski) project-syndicate-ում:
Այն իրադարձությունից հետո, երբ ընտրատեղամասերը փակվեցին և արդյունքը պարզ դարձավ, PiS-ի(«Իրավունք և արդարություն») առաջնորդ Յարոսլավ Կաչինսկին կիրակի երեկոյան ողջունեց իր կողմնակիցներին՝ հայտարարելով. «Մենք հաղթեցինք խորհրդարանական ընտրություններում: Երրորդն անընդմեջ»։ Այն, ինչ հետևեց, ավելի չարագուշակ էր. Լեհաստանը, զգուշացրեց Կաչինսկին, բախվեց «կռիվների օրերի կամ տարբեր տեսակի լարվածության»:
Վարշավայում տեղի ունեցած վերջին զարգացումների շարքը մեծացնում է աներևակայելի թվացող էսկալացիայի վտանգն առաջիկա օրերին և շաբաթներին : Ընտրություններից հինգ օր առաջ Լեհաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետը և նրա օպերատիվ հրամանատարը հրաժարական տվեցին չբացահայտված պատճառներով։
Եվ PiS-ին մոտ կանգնած աղբյուրները, ըստ տեղեկությունների, քննարկել են պարտության դեպքում ևս մեկ ընտրությունների գաղափարը՝ օգտագործելով լեհական ֆուտբոլային տերմին, որը թարգմանվում է և՛ «և լրացուցիչ ժամանակ» և «վերջանցում»( “overtime” and “do-over”):
Ութ տարի անխղճորեն կենտրոնացնելով իշխանությունը, PiS-ն ունի բազմաթիվ գործիքներ՝ նման սցենար գործարկելու համար, և եզակի դաժան արշավը կարող է նաև PiS-ին հույս տալ այլ արդյունքի, քան Ստամբուլում: Լեհաստանի դե ֆակտո տիրակալ Կաչինսկին կարող է եզրակացնել, որ ընդդիմությունը հյուծված է գրոտեսկային անհավասար մրցավազքից հետո, որտեղ կառավարությունը գրեթե անսահմանափակ ռեսուրսներ ուներ իր տրամադրության տակ: Եթե այո, ապա նա գրեթե անկասկած սխալ է հաշվարկել, բայց նրա սխալ գնահատականը կարող է լուրջ հետևանքներ ունենալ երկրի համար:
Մասնավորապես, PiS-ի վերահսկողությունը ենթակա դատարանների և նախագահության վրա կարող է գայթակղել նրան՝ փորձելու զրոյացնել ընտրողների կամքը: Ընտրությունները պաշտոնապես կարող է անվավեր ճանաչվել PiS-ի կողմից ստեղծված Գերագույն դատարանի հատուկ պալատի կողմից, որը կազմված է ամբողջությամբ PiS-ի կողմից նշանակված դատավորներով: Բացի այդ, Լեհաստանի սահմանադրությունը նախագահ Անջեյ Դուդային նշանակալի դեր է տալիս նոր վարչապետի և նախարարների կաբինետի առաջադրման գործում:
Իշխանության փոխանցումը խափանելու ցանկացած փորձ, անշուշտ, կառաջացնի բուռն սոցիալական բունտ։ Եվ քանի որ զինված ուժերն այժմ կարծես թե վերահսկվում են PiS-ի հավատարիմների կողմից, համատարած բողոքները կարող են հարմար հիմնավորում տալ ազգային արտակարգ դրություն հայտարարելու համար: Այս դեպքում Լեհաստանի սահմանադրությունը ենթադրում է ընտրությունների հետաձգում — հնարավոր է մինչև վեց ամիս: Միևնույն ժամանակ, Դուդայի կողմից նշանակված ժամանակավոր կառավարությունը կկառավարեր առանց որևէ խորհրդարանական վերահսկողության:
Եվրոպայի մարող ժողովրդավարությունը
Եվրամիության, ինչպես նաև ՆԱՏՕ-ի համար նման հակաժողովրդավարական շրջադարձը Վարշավայում մղձավանջային սցենար է։ Այն գաղափարը, որ նրանք ներկայացնում են արժեքների համայնք, խորապես կվարկաբեկվի:
Բայց սա պետք չէ տեղի ունենա։ ԵՄ անդամ կառավարության՝ իշխանությունը զիջելուց բացահայտ հրաժարվելու ցնցումը կարող է վերջապես ստիպել արևմտյան մայրաքաղաքներին գործել: Եվ ՆԱՏՕ-ի ռազմական ղեկավարները, որոնք լավ գիտեն լեհ սպաների կորպուսին, կարող են հանգիստ հիշեցնել իրենց գործընկերներին, թե որքան վտանգավոր կլիներ ընտրությունների չեղարկումը Լեհաստանի անվտանգության համար:
Լեհաստանի և ԵՄ-ի համար լավագույն սցենարը կլինի, որ PiS-ի առաջնորդները դիմադրեն իրենց վատագույն բնազդներին և շարունակեն իշխանության կանոնավոր փոխանցումը: Ազդանշան տալով, որ ժողովրդի կամքը խաթարելու ցանկացած փորձ կանցնի Եվրոպական և ՆԱՏՕ-ի բոլոր կարմիր գծերը, Լեհաստանի արևմտյան գործընկերները կարող են օգնել Դուդային, Լեհաստանի ռազմական առաջնորդներին և այլ ավելի բարձր մակարդակի պաշտոնյաներին խուսափել ողբերգական սխալից:
