Կտեսնե՞նք ՆԱՏՕ-ի բազաները Ֆինլանդիայում: Կախված է այն հանգամանքից, թե դրա տակ ինչ ենք հասկանում,- նշում են փորձագետները

Դառնալով ՆԱՏՕ-ի անդամ՝ Ֆինլանդիան կարող է մասնագիտանալ Արկտիկայում ռազմական գործողություններ վարելու գործում, կարծում է ֆին խորհրդարանականը։ Aamulehti-ին տված հարցազրույցում նա նշել է, որ այս թեման դաշինքի շատ երկրների հետաքրքրում է։

Ֆինլանդիան և Շվեդիան մոտենում են ՆԱՏՕ-ի անդամակցությանը, սակայն դաշինքում նոր անդամ երկրների դերը դեռ հարցականի տակ է։

Օրինակ, դեռևս պատասխան չկա այն հարցին, թե արդյոք Ֆինլանդիան պետք է իր տարածքում ընդունի ՆԱՏՕ-ի բազաները կամ դաշինքի այլ ներկայացուցչություններ։ Ազգային կոալիցիոն կուսակցությունը աջակցում է Ֆինլանդիայում ՆԱՏՕ-ի բազաների կամ առնվազն մշտական ​​կենտրոնների բացմանը։

«Մենք պետք է նպատակաուղղված ձգտենք Ֆինլանդիայում ՆԱՏՕ-ի մշտական ​​միջազգային ներկայացուցչությունների տեղակայմանը, օրինակ՝ տարածաշրջանային հրամանատարական կենտրոն կամ փորձագիտական ​​կենտրոն Արկտիկայի տարածաշրջանի հարցերով», — նախորդ շաբաթ առաջարկեց Ազգային կոալիցիոն խորհրդարանական խմբի նախագահը:

Շատ կուսակցություններ, բացի «Ձախերի միությունից», դեռ չեն բացառում Ֆինլանդիայում բազաներ ստեղծելու հնարավորությունը։

ՆԱՏՕ-ն ունի ընդամենը մի քանի լիարժեք բազա

Խոսելով ՆԱՏՕ-ի բազաների մասին՝ առաջին հերթին պետք է հասկանալ, թե ինչ է դա նշանակում, ասում է Միջազգային հարաբերությունների ֆիննական ինստիտուտի փորձագետ Մետի Պեսուն։ ՆԱՏՕ-ն ունի ընդամենը մի քանի լիարժեք բազա։

Մյուս կողմից, Ֆինլանդիայի բոլոր զորամասերը կդառնան ինչ-որ չափով ՆԱՏՕ-ի բազաներ, երբ Ֆինլանդիան դառնա դաշինքի անդամ։

Ըստ Պեսուի, այսպես կոչված, ՆԱՏՕ-ի փորձագիտական ​​կենտրոնները կառավարվում և ֆինանսավորվում են տարածաշրջանային մակարդակով, ուստի Ֆինլանդիան կարող է ստեղծել այդպիսիք, եթե ցանկանա:

Այս պահին ՆԱՏՕ-ի երկրներում գործում է մոտ 30 փորձագիտական ​​կենտրոն։ Դրանք երկրներին հնարավորություն են տալիս մասնագիտանալ ինչ-որ առումով և ՆԱՏՕ-ի հրամանատարական կառույցների մաս չեն կազմում։ Օրինակ՝ Էստոնիայում գործում է կիբերպաշտպանության կենտրոն, իսկ Լատվիայում՝ ռազմավարական հաղորդակցության կենտրոն։

Պեսուի խոսքով՝ Ֆինլանդիան կարող է մասնագիտանալ Արկտիկայում ռազմական գործողություններ իրականացնելու հարցում։ Այս թեման հետաքրքրում է ՆԱՏՕ-ի շատ երկրների։

Նույն տեսակետն է կիսում Հելսինկիի համալսարանի փորձագետը։

«Փորձագիտական ​​կենտրոնի աշխատանքը կարող էր նվիրված լինել, օրինակ, զորքերի գործունեությանը ծայրահեղ ցրտի ու բարդության պայմաններում։

Բացի այդ, Ֆինլանդիայում արդեն տեղակայված է հիբրիդային սպառնալիքների դեմ պայքարի կենտրոնը, որին կարող են մասնակցել ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի երկրները։

Նոր կենտրոնակայան հյուսիսո՞ւմ

ՆԱՏՕ-ի հյուսիսային ընդլայնումը՝ Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի դաշինք անդամակցելով, բարձրացրեց նոր շտաբ բացելու կամ ներկայիս հրամանատարական կառուցվածքը փոխելու անհրաժեշտության հարցը:

Այժմ ՆԱՏՕ-ի կենտրոնակայանը գտնվում է Եվրոպայում, օրինակ՝ Բելգիայում, Հոլանդիայում և Իտալիայում։ Ավելի փոքր տակտիկական շտաբները տեղակայված են Գերմանիայում, Մեծ Բրիտանիայում և Թուրքիայում։ Ստեղծվեցին արագ արձագանքման փոքր ուժերի շտաբներ, օրինակ, Բալթյան երկրներում։

Այժմ քննարկումներ են ընթանում, թե արդյոք շտաբի կառուցվածքը պետք է թարմացվի, որպեսզի ավելի լավ արտացոլի եվրոպական անվտանգության քաղաքականության փոփոխված իրականությունը», — ասում է Մետի Պեսուն:

Ռազմական դաշինքի կադրային կառուցվածքը ոչ միայն ռազմական խնդիր է, այլ նաև քաղաքական։ Ըստ Պեսուի, անդամ երկրները ցանկանում են մտնել այդ շտաբային կառույցներ։

«Կարևոր է, որ ՆԱՏՕ-ն ունենա անհրաժեշտ կառույցներ և ռազմավարություն, այդ թվում՝ Ֆինլանդիան ռազմական առումով ուժեղացնելու համար։ Շտաբի գտնվելու վայրն արդեն երկրորդական խնդիր է»: Փորձագետը կարծում է, որ ապագայում սկանդինավյան երկրներում կարող է տեղակայվել կառավարման կարևոր մարմին, սակայն այն դժվար թե հայտնվի Ֆինլանդիայում։ Այս դերը կարող է ստանձնել Նորվեգիան՝ որպես ՆԱՏՕ-ի առաջին անդամներից մեկը։

Իր աշխարհագրական դիրքի պատճառով Նորվեգիան որոշ չափով մեկուսացված էր ՆԱՏՕ-ի մյուս անդամներից, սակայն, դաշինքին Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցելուց հետո, իրավիճակը կփոխվի։

«Կարծում եմ՝ սա մեզ հնարավորություն կտա խորացնել համագործակցությունը սկանդինավյան երկրների միջև ՆԱՏՕ-ի շրջանակներում»։