Բաժնետոմսերի ուռճացում, պարտատոմսերի զգուշություն. Ի՞նչ Է թաքնված ֆինանսական պարադոքսի հետևում
Հոդվածը վերլուծում է Արհեստական Բանականության (ԱԲ) ներուժի շուրջ առկա խիստ հակասական կանխատեսումները՝ օգտագործելով ֆինանսական շուկաների ազդանշանները՝ պարզելու, թե ինչպես են իրական ներդրողները գնահատում ԱԲ-ի տնտեսական ապագան։ Հեղինակների կատարած հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ թեև բաժնետոմսերի շուկաները (Nvidia, Microsoft) էյֆորիկ են, երկարաժամկետ պարտատոմսերի շուկաները (որոնք, ըստ տնտեսագիտական տեսության, պետք է արտացոլեն ապագա աճի ակնկալիքները) տալիս են բացասական ազդանշան։
1. Տնտեսագիտական Տեսությունը Եվ ԱԲ-ի Ակնկալիքները
- ԱԲ-ի Խոստումը: ԱԲ-ի համահիմնադիրների միջև կանխատեսումները տատանվում են «արմատական առատության» (Sam Altman) և «էքզիստենցիալ ռիսկի» (Ilya Sutskever) միջև։ Բաժնետոմսերի շուկաները՝ Nvidia-ի շուկայական կապիտալիզացիայի $4 տրիլիոնը գերազանցելու պես, հուշում են, որ ներդրողները ակնկալում են հսկայական շահույթ։
- Պարտատոմսերի Տեսությունը: Ըստ տնտեսագիտական տեսության, եթե ներդրողները իսկապես հավատան ԱԲ-ով պայմանավորված զգալի ապագա եկամուտներին և բարեկեցության աճին, նրանք պետք է ավելի քիչ խնայեն այսօր, ինչը կհանգեցնի երկարաժամկետ տոկոսադրույքների բարձրացման (long-term bond yields)։ Նույն տրամաբանությունը գործում է, եթե ԱԲ-ն մեծացնի ծայրահեղ իրադարձությունների (բարձր ռիսկ, թե՛ լավ, թե՛ վատ) հավանականությունը։
2. Հետազոտության Զարմանալի Արդյունքները
- Փորձարկման Մեթոդը: Հեղինակները փորձարկել են այս կանխատեսումները՝ վերլուծելով ԱՄՆ Գանձապետական պարտատոմսերի (Treasury) եկամտաբերությունը ԱԲ-ի նշանակալի մոդելների թողարկումների շուրջ (OpenAI, Google, Anthropic, xAI, DeepSeek) 2023 և 2024 թվականներին։
-
Մենք ֆինանսական փուչիկի մե՞ջ ենք
Հակասական Ազդանշան: Արդյունքները ցնցող են. ԱԲ-ի հայտարարությունների ժամանակ երկարաժամկետ պարտատոմսերի եկամտաբերությունը (10-, 20- և 30-ամյա մարումներով) բարձրանալու փոխարեն՝ իջել է, սովորաբար ավելի քան տասը բազիսային կետով։
- Հետևանքները: Տոկոսադրույքների այս անկումը ցույց է տալիս, որ ներդրողները վերանայում են իրենց ակնկալիքները դեպի ներքև։ Ըստ տնտեսական մոդելների՝ ԱԲ մոդելների միջին թողարկումը ստիպել է շուկաներին նվազեցնել սպասվող տարեկան սպառման աճը մոտ 0.04-ից 0.2 տոկոսային կետով կամ նվազեցնել ծայրահեղ վերափոխման տարեկան հավանականությունը 0.2 տոկոսային կետով։
3. Պարադոքսի Հնարավոր Բացատրությունները
Այս հակասությունը (Էյֆորիա բաժնետոմսերում ընդդեմ Զգուշություն պարտատոմսերում) բացատրող մի քանի գործոն կա.
- Աճի Փոխարեն Խափանում: Ներդրողները կարող են մտավախություն ունենալ, որ ԱԲ-ն կառաջացնի զանգվածային խափանումներ և աշխատատեղերի տեղաշարժ՝ առանց ընդհանուր տնտեսական զգալի աճի։
- Անհավասար Բաշխում (Distribution): Հնարավոր է, որ շուկան կարծում է, որ ԱԲ-ի օգուտները հիմնականում կհոսեն տեխնոլոգիական ընկերություններին և նրանց բաժնետերերին, մինչդեռ ծախսերը (աշխատանքի կորուստ, աշխատավարձի ճնշում և անհավասարության աճ) լայնորեն կտարածվեն բնակչության շրջանում՝ հանգեցնելով համախառն սպառման նվազման։
- Անվտանգ Ավարտ: Հոդվածը եզրակացնում է, որ ԱԲ-ի բումը, որը հիմնված է Nvidia-ի և Alphabet-ի նման կայացած ընկերությունների վրա, ավելի հավանական է, որ աստիճանաբար կնվազի, քան բռնի կերպով կպայթի, ինչպես դոթքոմային փուչիկի ժամանակ։
