ԵՄ-ն ցանկանում է փոխել անդամակցության կարգը․ հեղափոխական որոշման հետքերով

Եվրոպական Միությունը (ԵՄ) քննարկում է անդամակցության կանոնները փոխելու նոր, արմատական առաջարկ՝ թույլ տալով նոր երկրներին միանալ բլոկին առանց ձայնի և վետոյի լիիրավ իրավունքի։ Այս քայլը նպատակ ունի «շունչ հաղորդել» ընդլայնման գործընթացին, որը ներկայումս արգելափակվում է Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի և մի քանի այլ երկրների կողմից։ Գրում է POLITICO-ն։
Նոր Առաջարկի Էությունը
- Միացում Առանց Լիիրավ Իրավունքի: Առաջարկի համաձայն՝ Ուկրաինան, Մոլդովան և Չեռնոգորիան կարող են օգտվել ԵՄ անդամակցության բազմաթիվ առավելություններից, բայց կզրկվեն վետոյի իրավունքից։ Այս իրավունքը նրանք կստանան միայն այն բանից հետո, երբ ԵՄ-ն կիրականացնի ներքին բարեփոխումներ, որոնք կդժվարացնեն անհատական երկրների կողմից քաղաքականությունների վետոյի կիրառումը (օրինակ՝ որոշումների ընդունումը որակյալ մեծամասնության քվեարկությամբ)։
- Նպատակը՝ Գործելու Կարողության Պահպանում: Գերմանիայի Բունդեսթագի Եվրոպական հարցերով կոմիտեի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերը նշել է. «Անդամակցությունը չպետք է դանդաղեցվի առանձին ԵՄ անդամ պետությունների կողմից՝ բարեփոխումներն արգելափակելով»։ Նա հավելել է, որ այս մոտեցումը կապահովի, որ ԵՄ-ն «կարողանա գործել նույնիսկ ընդլայնված կազմում»։
-
Համաձայնագրի Ճկունություն: Այս նախաձեռնությունը կթույլ տա նոր անդամներին միանալ առանց ԵՄ-ի հիմնական պայմանագրերի ամբողջական վերանայման պահանջի, ինչը շատ երկրների համար համարվում է անհնարին։
Ընդլայնման Քաղաքական Մարտահրավերները
- Հունգարիայի Արգելքը: ԵՄ ընդլայնումը համարվում է ռազմավարական առաջնահերթություն՝ ընդդեմ Ռուսաստանի ագրեսիվ օրակարգի, հատկապես Ուկրաինայի և Մոլդովայի համար (որոնց անդամակցությունը Բրյուսելը նախատեսում է մինչև 2030 թվականը)։ Սակայն գործընթացը կանգնած է Հունգարիայի վետոյի առջև։
- Արևելքի Հիասթափությունը: Արևելյան Եվրոպայի և Արևմտյան Բալկանների թեկնածու երկրները (ներառյալ Չեռնոգորիան, որի բանակցությունները սկսվել են 2012 թվականին) աճող հիասթափություն ունեն՝ տարիներ շարունակվող ներքին բարեփոխումներից հետո անդամակցությանն այդպես էլ չհասնելու պատճառով։ Ուկրաինայի փոխվարչապետ Տարաս Կաչկան կոչ է արել գտնել «ստեղծագործական» լուծումներ, քանի որ «սպասելը տարբերակ չէ»։
- Ներքին Դիմադրությունը: Ներքին բարեփոխումների (վետոյի վերացման) ցանկացած փորձ հանդիպում է կոշտ դիմադրության ոչ միայն Հունգարիայի, այլև Ֆրանսիայի և Նիդեռլանդների կողմից։
- Գերմանիայի Զգուշությունը: Գերմանիայի կանցլերը նախկինում թույլ է տվել, որ չի ակնկալում, որ Ուկրաինան կմիանա ԵՄ-ին մինչև բլոկի հաջորդ յոթնամյա բյուջետային ժամանակաշրջանի ավարտը (2034 թվական)։
Եզրակացություն
ԵՄ ընդլայնումը մնում է բլոկի առանցքային աշխարհաքաղաքական գործիքը՝ ընդդեմ Ռուսաստանի, ինչպես ցույց են տվել Մոլդովայի և Ուկրաինայի քաղաքական զարգացումները։ Սակայն անդամ երկրների միջև առկա տարաձայնությունները և ներքին քաղաքական դիմադրությունը (ծայրահեղ աջի աճի ֆոնին) նշանակում են, որ ԵՄ-ն ստիպված է փնտրել անսովոր և փոխզիջումային մեխանիզմներ՝ պահպանելու ընդլայնման գործընթացի հավաստիությունը։ Առաջարկը՝ նոր անդամներին առանց վետոյի միացնելը, ամենաուժեղ փորձն է՝ կոտրելու քաղաքական փակուղին։

