Թրամփը կգնա՞ մինչև վերջ
ԱՄՆ-ն «այսպես թե այնպես» ձեռք կբերի Գրենլանդիան, երեքշաբթի ուշ ելույթում ասաց նախագահ Դոնալդ Թրամփը՝ շեշտելով կղզու ինքնորոշման իրավունքը: Այս մասին գրում է POLITICO-ն։
Մեկնաբանությունները, որոնք արվել են ԱՄՆ Կոնգրեսում իր քաղաքականության նպատակները լուսաբանող երկար ելույթի ժամանակ, նշում են Թրամփի վերջին սպառնալիքը՝ ձեռք բերելու Դանիայի ինքնավար տարածքը, որը երկար ժամանակ ասում էր նա`կենսական նշանակություն ունի ամերիկյան շահերի համար:
Դիմելով Գրենլանդիայի ժողովրդին՝ Թրամփն ասել է. «Մենք վճռականորեն աջակցում ենք ձեր սեփական ապագան որոշելու ձեր իրավունքին։ Եվ եթե ընտրեք, մենք ողջունում ենք ձեզ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում»:
Բայց նա ավելացրեց. «Մեզ Գրենլանդիան պետք է ազգային անվտանգության և նույնիսկ միջազգային անվտանգության համար: Եվ մենք աշխատում ենք բոլոր ներգրավվածների հետ՝ փորձելով ստանալ այն… Եվ ես կարծում եմ, որ մենք այս կամ այն կերպ հասնելու ենք դրան: Մենք պատրաստվում ենք ստանալ այն»:
Դանիայի արտաքին գործերի նախարար Լարս Լոքե Ռասմուսենն ասել է, որ Թրամփի ելույթի ամենակարևոր մասը այն փաստն է, որ նա պաշտպանում է Գրենլանդիայի՝ իր ապագան որոշելու իրավունքը։
«Թրամփն ասաց, որ իրենք հարգում են Գրենլանդիայի ինքնորոշման իրավունքը, և դա, կարծում եմ, այդ ելույթի ամենակարևոր մասն էր», — երեքշաբթի մամուլի ասուլիսում ասաց Ռասմուսենը՝ հավելելով, որ «լավատեսորեն» է տրամադրված գրենլանդացիների որոշմանը։
«Նրանք ցանկանում են թուլացնել իրենց կապերը Դանիայի հետ, մենք աշխատում ենք դրա վրա… բայց ես տպավորություն չունեմ, որ նրանք ցանկանում են դա անել, որպեսզի դառնան Ամերիկայի ինտեգրված մասը», — ասաց նա։
Գրենլանդիայի բնակիչների զգալի մասը՝ մոտ 85 տոկոսը, դեմ է Միացյալ Նահանգների մաս դառնալու գաղափարին, համաձայն հունվարյան հարցման:
Դանիայի վարչապետ Մետե Ֆրեդերիկսենը «անհեթեթ» է որակել տարածքը գնելու ԱՄՆ-ին ուղղված Թրամփի կոչը, մինչդեռ Գրենլանդիայի անկախության կողմնակից վարչապետ Մյուտե Էգեդեն ասել է, որ իր ժողովուրդը «չի ցանկանում ամերիկացի լինել»:
Թրամփի խոսքերը արժանացան դանիացի եվրախորհրդարանի պատգամավոր Անդերս Վիստիսենի՝ ազգայնական, աջակողմյան Դանիայի Ժողովրդական կուսակցության կշտամբանքին:
«Թրամփի խոսքերը հստակ ցույց են տալիս, որ Միացյալ Նահանգները Գրենլանդիան դիտարկում է որպես ռազմավարական ակտիվ, այլ ոչ թե որպես իրական ինքնորոշման իրավունք ունեցող ժողովուրդ», — ասել է Վիստիզենը POLITICO-ին:
«Եթե Թրամփն իսկապես ցանկանում է լավ հարաբերություններ ունենալ Գրենլանդիայի հետ, նա պետք է սկսի հարգելով նրանց և Դանիայի ինքնիշխանությունը, այլ ոչ թե փորձի ճնշում գործադրել ազդելու իր ճանապարհով», — ավելացրեց նա:
Թրամփն ավելի վաղ հրաժարվել էր բացառել տնտեսական հարկադրանքի կամ ռազմական ուժի կիրառումը Գրենլանդիան գրավելու համար, ինչը անհանգստացնում էր Կոպենհագենին և Նուուկին:
Երեքշաբթի Թրամփը չկրկնեց այդ սպառնալիքները, բայց ասաց, որ հանքանյութերով հարուստ կղզին «շատ փոքր բնակչություն է, բայց շատ, շատ մեծ հողատարածք և շատ, շատ կարևոր ռազմական անվտանգության համար»:
Աշխարհի ամենամեծ կղզի Գրենլանդիան՝ շուրջ 60,000 բնակչությամբ, իսկապես մեծ է և սակավ բնակեցված, և իր սառած հեռավոր հյուսիսում հյուրընկալում է ամերիկյան ավիաբազա և զորքեր:
«Մենք ձեզ ապահով կպահենք։ Մենք ձեզ կհարստացնենք»,- ասել է Թրամփը՝ դիմելով գրենլանդացիներին։ «Եվ մենք միասին Գրենլանդիան կհասցնենք այնպիսի բարձունքների, ինչպիսին նախկինում հնարավոր չէիք մտածել»: