«G20», թե «G25». «Մեծ քսանյակի» անդամ պետությունների ու համանման ներուժ ունեցող այլ երկրների համեմատություն

«Մեծ քսանյակը» աշխարհի խոշորագույն տնտեսություն ունեցող երկրների իշխանությունների ու կենտրոնական բանկերի միջազգային ֆորում է: 1999 թվականի հիմնված կառույցի նպատակն է քննարկել գլոբալ տնտեսության զարգացման խնդիրները և ապահովել միջազգային ֆինանսական կայունությունը:

«Քսանյակում» են Եվրոպական Միությունը և 19 երկիր՝ ԱՄՆ, Չինաստան, Ռուսաստան, Ճապոնիա, Հարավային Կորեա, Հնդկաստան, Ինդոնեզիա, Ավստրալիա, Գերմանիա, Ֆրանսիա, Մեծ Բրիտանիա, Իտալիա, Թուրքիա, Սաուդյան Արաբիա, Հարավային Աֆրիկայի Հանրապետություն, Մեքսիկա, Կանադա, Բրազիլիա և Արգենտինա: Այս երկրներն ապահովում են գլոբալ համախառն ներքին արդյունքի շուրջ 80 տոկոսը, միջազգային առևտրաշրջանառության՝ շուրջ 75 տոկոսը:

Գագաթնաժողովներին գործընկերոջ կարգավիճակում մասնակցում են նաև միջազգային կազմակերպությունների՝ ՄԱԿ-ի, Համաշխարհային բանկի, Արժույթի միջազգային հիմնադրամի, Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության, Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության, Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության, Ֆինանսական կայունության խորհրդի ղեկավարությունը: Գագաթնաժողովը նախագահող պետության հրավերով կարող են մասնակցել նաև այլ կազմակերպությունների ու պետությունների ներկայացուցիչներ: Իսկ Իսպանիան մշտական հյուրի կարգավիճակ ունի:

Որքան էլ ներկայացուցչական լինի «Մեծ քսանյակի» նման կազմը, այն դեռ չի համապատասխանում ամենաազդեցիկ երկրների ֆորումին, քանի որ կան որոշ ռեգիոնալ տերություններ, որոնք ընդգրկված չեն այս կազմում: Մեր դիտարկմամբ ֆորումն ավելի արդյունավետ կգործեր, եթե դրանում մշտական ներկայություն ունենային Իսպանիան, Իրանը, Պակիստանը, Նիգերիան, Եգիպտոսն ու Լեհաստանն: Իսպանիան բազմաթիվ ցուցանիշներով գերազանցում է «Քսանյակի» երկրներից Ավստրիային, Սաուդյան Արաբիային, Թուրքիան, Ինդոնեզիային, Հարավային Աֆրիկային, Արգենտինային և անգամ Ռուսաստանին: Իրանը, Պակիստանը, Նիգերիան, Եգիպտոսը և Լեհաստանը իրենց ներուժով ոչ միայն չեն զիջում «Քսանյակի» երկրներին, այլև տարածաշրջանային զգալի ազդեցություն ունեցող տերություններ են, որոնց դիրքորոշումը գլոբալ գործընթացներում շատ կարևոր է:

Այս տերությունների ներառման դեպքում ֆորումը կլիներ ոչ թե «G20», այլ «G25» (Եվրամիությունը կունենար մշտական հյուրի կարգավիճակ), այս ձևաչափը առավել կհամապատասխաներ առկա գլոբալ ու տարածաշրջանային տերությունների ներկայացվածության ձևաչափին:

Ինչպիսին են «Քսանյակի» ու մեր կողմից առաջադրվող ցանկալի անդամ երկրների հիմնական տնտեսական ու հարակից ցուցանիշները:

2017 թվականին G20-ի գագաթնաժողովը Համբուրգում է՝ հուլիսի 7-8-ը:

Քաղաքագետ Արմեն Բադալյան