Եվրոպան նոր լիդեր կունենա՞

Հոկտեմբերին ամեն ինչ կորոշվի. Լեհաստանը կդառնա՞ Եվրոպայի սիրտը՝ ազդելով որոշումների կայացման վրա, թե՞ կդառնա ԵՄ ծայրամասը՝ կորցնելով կարևոր առավելություններն ու կշիռը։ Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Մուջթաբա Ռահմանը(Mujtaba Rahman) POLITICO լրատվականում:

Հոկտեմբերի 15-ին Լեհաստանում նշանակված ընտրությունները ամենալուրջ հետեւանքները կունենան Եվրամիության համար։ Լեհական ժողովրդավարության ապագան, ինչպես նաև Վարշավայի դերն ու ազդեցությունը Եվրոպայում կարող են վտանգված լինել:

Եվրոպայի մարող ժողովրդավարությունը

Վերջին մեկ տարվա ընթացքում շատ է խոսվել այն մասին, որ Եվրամիությունում ուժերի հավասարակշռությունը «տեղափոխվում է դեպի արևելք» Ուկրաինայում Ռուսաստանի պատերազմի պատճառով։ Սա չափազանցություն է։ Քանի դեռ Վարշավայում իշխում է պոպուլիստական ​​«Օրենք և արդարություն» կուսակցությունը, Լեհաստանի ղեկավարության հնարավորությունները խիստ սահմանափակ կլինեն:

Բրյուսելի և Վարշավայի միջև կոնֆլիկտի բազմաթիվ աղբյուրներ կան, և հենց դա է բացատրում իրերի այս վիճակը:

Առաջին հերթին շարունակվում է պայքարը Լեհաստանի դատական ​​համակարգի անկախության համար, և սա խանգարում է Վարշավային ստանալ 36 միլիարդ եվրո Եվրոպական տնտեսական վերականգնման և կայուն զարգացման համապարփակ ծրագրով նախատեսված միջոցներից։ Այս տարի կառավարությունը մի շարք կարևոր քայլեր է ձեռնարկել մի շարք իրավական բարեփոխումներ անցկացնելու համար, սակայն Վարշավան մինչ այժմ չի կարողացել իրականացնել դրանք, և այդ օրենսդրական ակտերը մնացել են սահմանադրական դատարանում:

Լեհաստանը նաև չի համապատասխանում ԵՄ հիմնարար իրավունքների չափանիշներին և այդ պատճառով հաջորդ տարի կարող է կորցնել ավելի քան 70 միլիարդ եվրո ԵՄ համերաշխության հիմնադրամից:

Ավելին, օրենքի գերակայության շուրջ Բրյուսելի հետ վաղեմի վեճերը լուծելու փոխարեն կառավարությունը՝ «Օրենք և արդարություն» կուսակցության գլխավորությամբ, հունիսին նոր պայքարի մեջ մտավ Եվրահանձնաժողովի հետ՝ ընդունելով «ռուսական ազդեցության մասին» վիճահարույց օրենքը։ Այն հիմնականում ուղղված է վարկաբեկելու Եվրոպական խորհրդի նախկին նախագահ, նախկին վարչապետ Դոնալդ Տուսկին։ Այս օրենքով ձևավորվեց մարմին, որը պետք է հետաքննի 2007-2022 թվականներին երկրում ռուսական ազդեցության փաստերը։ Եվրահանձնաժողովը, ի պատասխան օրենքի ընդունման, Լեհաստանի դեմ մեկ այլ գործընթաց է սկսել՝ իրավունքների ոտնահարման գործով։

Ի տարբերություն ներկայիս կառավարության, Տուսկի գլխավորած կենտրոնական ​​կոալիցիան, որը ներառում է առնվազն երեք այլ կուսակցություններ, այդ թվում՝ «Լեհաստան 2050» կուսակցությունը, Լեհաստանի ժողովրդական կուսակցությունը և ձախերը (Երրորդ ուղի կոալիցիա), առաջնահերթության կարգով մտադիր է լուծել «Օրենք և արդարություն» կուսակցության օրերից մնացած խնդիրները:

Սա նվազագույնը կհանգեցնի դատաիրավական հսկայածավալ բարեփոխումների և օրենքի գերակայության վերականգնմանը:

Եվրոպայի երկար ճանապարհը դեպի աշխարհաքաղաքականություն

Կարևոր է, որ Լեհաստանի կառավարությունը՝ Տուսկի գլխավորությամբ, այնուհետև քայլեր կձեռնարկի՝ վերականգնելու և ամրապնդելու Լեհաստանի դիրքերը ԵՄ-ում։

Հենց այստեղ են մեծ հնարավորությունները:

Գերմանիան և Ֆրանսիան դեմ են շրջվել են ներս: Բեռլինը հակված կամ շահագրգռված չէ ստանձնել եվրոպական առաջնորդի գործառույթները, և Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հնարավորություններն այս հարցում խիստ սահմանափակ են։ Այս պայմաններում Տուսկի նման տրամաչափի քաղաքական գործիչը կարող է ճիշտ ձևավորել Եվրոպայի օրակարգը։

Սա կարևոր է, հատկապես, քանի որ ԵՄ-ն պատրաստվում է հաջորդ տարվա համաեվրոպական ընտրություններին և նոր առաջնորդների նշանակմանը, որոնք գործնականում կիրականացնեն ԵՄ ռազմավարական առաջնահերթությունները հաջորդ հինգ տարիների ընթացքում: Տուսկը միանգամայն ընդունակ է առաջնորդել նման աշխատանք։

Կարևոր է նաև, որ նման առաջնահերթությունները ներառում են դաշինքի վերակազմավորումը և բարեփոխումների իրականացումը, որպեսզի պատրաստի Ուկրաինային աստիճանական անդամակցությանը, լուծել կարևոր հարցեր, թե ինչպես և որտեղ ԵՄ-ն կբաշխի իր բյուջետային միջոցները, ինչպես ընդլայնված ԵՄ-ն որոշումներ կկայացնի, և հնարավոր է, թե որտեղով կանցնեն իր վերջնական սահմանները:

Բայց Լեհաստանում քվեարկությունը շատ բարդ է լինելու, իսկ հավաքած ձայների տարբերությունը նվազագույն։ Խորհրդարանը կարող է հայտնվել անորոշ վիճակում, և սա շատ իրական վտանգ է։ Իրերի այս վիճակը կսկսի քաղաքական անորոշության շրջան և կթուլացնի կառավարությունը, կամ երկրորդ քվեարկությունը տեղի կունենա 2024 թվականի սկզբին: Երկու արդյունքներն էլ որևէ լավ բան չեն խոստանում ԵՄ-ում Լեհաստանի իրավիճակի համար, քանի որ տեսանելի ապագայում Վարշավայի քաղաքական օրակարգում գերակայելու է իշխանության համար պայքարը, այլ ոչ թե բարեփոխումների իրականացումը:

Ուստի ընտրողները պետք է նկատի ունենան: Հոկտեմբերին երկիրը վտանգում է ոչ միայն կորցնել ժողովրդավարությունը։ Նա պետք է ընտրություն կատարի Եվրոպայում իր դիրքի և ազդեցության շուրջ։