Եղիսաբեթ II թագուհու ժամանակաշրջանը
Եղիսաբեթ II թագուհին՝ Մեծ Բրիտանիայի ամենաերկարակյաց միապետը, որի, լայն տարածում գտած, յոթ տասնամյակ գահակալությունը վերապրեց տեկտոնական տեղաշարժերը իր երկրի հետկայսերական հասարակության մեջ և դիմակայեց իր սերունդների ռոմանտիկ ընտրությունների, սխալ քայլերի և անորոշության հետևանքով առաջացած հաջորդական մարտահրավերներին, մահացել է հինգշաբթի օրը Շոտլանդիայում գտնվող Բալմորալ ամրոցում:
Եղիսաբեթի ինքնիշխանության երկար տարիները հսկայական ցնցումների ժամանակաշրջան էին, երբ նա ձգտում էր նախագծել և պաշտպանել թագավորական ընտանիքը որպես հավերժական հազվագյուտ ամրոց՝ փոփոխվող արժեքների աշխարհում:
1953 թվականի հունիսի 2-ին իր թագադրման ժամանակ՝ գահին բարձրանալուց մեկ տարի անց, նա ուսումնասիրեց մի թագավորություն, որը առաջացել էր այնպիսի աշխարհագրական տարածությամբ կայսրությունից, որի մասին ասվում էր, որ արևը երբեք մայր չէր մտնում: Նոր դարում, սակայն, երբ նա նավարկեց իր առաջընթաց տարիները աճող թուլությամբ, սահմանները քաշվեցին հետ: Քանի որ Բրիտանիան պատրաստվում էր դուրս գալ Եվրամիությունից 2020 թվականին, Շոտլանդիայում անկախության մասին աղմուկը կրկին բորբոքվեց՝ պոտենցիալ սպառնալով ավելի նեղացնել նրա հորիզոնները:
Նրա թագադրումը իր տեսակի մեջ առաջին միջոցառումն էր, որը գրեթե ամբողջությամբ հեռարձակվեց հեռուստատեսությամբ: Դա, սակայն, փոփոխությունների նշան էր, և գլոբալ հիացմունքը ուղեկցեց թագուհու ժամանակաշրջանին, երբ նրա գահակալությունը դարձավ հոլիվուդյան ֆիլմի և Netflix-ի բլոկբաստեր սերիալի թեմա, մինչդեռ նրա ընտանիքի տառապանքները մեծ եռանդ էին տալիս սոցիալական ցանցերի զբաղված ջրաղացին:
Թագադրման օրը իր խոսքում Եղիսաբեթ II-ը ասաց հետևյալը. «Չնայած իմ փորձն այնքան կարճ է, և իմ առաջադրանքն այնքան նոր, ես իմ ծնողների և տատիկներիս ու պապերիս օրինակն ունեմ, որին կարող եմ հետևել անշեղորեմն և վստահաբար», — ասաց նա: «Քանի որ այս օրը մոտենում է իր ավարտին, ես գիտեմ, որ դրա մասին իմ մնայուն հիշողությունը կլինի ոչ միայն արարողության հանդիսավորությունն ու գեղեցկությունը,, այլև ձեր հավատարմության և ջերմության ոգեշնչումը: Ամբողջ սրտով շնորհակալություն եմ հայտնում բոլորիդ»։
Հատկանշական է, որ դեռևս 1945 թվականին Էղիսաբեթը միացել էր Օժանդակ տարածքային ծառայությանը՝ օգնելու պատերազմական ջանքերին։ Նա կողք կողքի մարզվել է բրիտանացի այլ կանանց հետ՝ դառնալու փորձառու վարորդ և մեխանիկ: Թեև նրա կամավոր աշխատանքը տևեց ընդամենը մի քանի ամիս, այն Էղիսաբեթի համար հնարավորություն ստեղծեց հայացք նետել այլ՝ ոչ թագավորական աշխարհին: Նա ևս մեկ վառ փորձառություն ունեցավ միապետությունից դուրս, երբ նրան և Մարգարետին թույլ տվեցին անանուն կերպով խառնվել քաղաքացիների հետ Հաղթանակի օրը Եվրոպայում:
Նրա գահակալման ընթացքում է ավարտվել ապագաղութացումը, որը նշանավորվեց բրիտանական կայսրության վերջնական փլուզմամբ և վերջինիս փոխակերպմամբ ՄիացյալԹագավորության։ Այս ընթացքը ներառում է նաև բազմաթիվ այլ իրադարձություններ, ինչպիսիք են հակամարտությունը Հյուսիսային Իռլանդիայի հետ, Ֆոլքլենդյան պատերազմը, պատերազմները Իրաքում և Աֆղանստանում, սառը պատերազմը և այլն:
Ինչպես ասվում էր նրա կառավարման տարեգրության մեջ, բրիտանացիների անվերապահ հարգանքը թագի նկատմամբ փոխարինվել էր զգացմունքների շարքով՝ սկսած հավատարիմ և հաճախ սիրալիր հանդուրժողականությունից մինչև անզուսպ թշնամանք: Միապետությունը, առավել քան երբևէ, հարկադրված էր արդարացնել իր գոյությունը՝ ի դեմս հաճախ թերահավատ հասարակական ուշադրության և հսկողության:
Այնուամենայնիվ, Էլիզաբեթը վճռականորեն հավատարիմ մնաց առանձնահատուկ մեկուսացմանը, ձևականությանը և շքեղությանը, որով միապետությունը երկար ժամանակ ձգտել է պահպանել իր գոյության և գոյատևման հիմքում ընկած միստիկան: Նրա քաղաքավարի և զուսպ պահվածքը գրեթե չէր փոխվել:
Երբ 2020 թվականի կորոնավիրուսային համաճարակը տարածվեց Բրիտանիայում՝ ստիպելով մարդկանց դադարեցնել իրենց բնականոն կյանքը և սոցիալական ապրելակերպը, թագուհին հեռացավ Բուքինգհեմյան պալատից՝ Լոնդոնի կենտրոնում, դեպի Վինձոր ամրոց՝ մայրաքաղաքից արևմուտք. քայլ, որը հիշեցնում էր այն տասնամյակները, որոնք նա անցկացրել էր՝ոգեշնչելով իրական սեր բազմաթիվ բրիտանացիների շրջանում:
2020 թվականին նույնպես նա ձգտում էր իր դժբախտությունը հավասարեցնել իր հպատակների վիճակին: «Մեզնից շատերը պետք է նոր ուղիներ գտնեն միմյանց հետ կապի մեջ մնալու և համոզվելու, որ սիրելիները ապահով են», — ասվում է նա հայտարարության մեջ, որը հրապարակվել է իր ամուսնու՝ արքայազն Ֆիլիպի՝ Վինձոր ժամանելուց հետո: «Վստահ եմ, որ մենք այդ մարտահրավերին դիմակայելու ենք։ Դուք կարող եք վստահ լինել, որ ես և իմ ընտանիքը պատրաստ ենք մեր դերը կատարել»:
«Հուսով եմ, որ գալիք տարիներին բոլորը կկարողանան հպարտանալ, թե ինչպես են արձագանքել այս մարտահրավերին», — ասաց նա: «Եվ նրանք, ովքեր գալիս են մեզանից հետո, կասեն, որ այս սերնդի բրիտանացիները նույնքան ուժեղ էին,ինչպես մնացյալը»:
Ասվածից ակներև է, որ Եղիսաբեթ երկրորդը, իր երկարատև կառավարման ընթացքում, ականատես է եղել բազմաթիվ պատմական իրադարձությունների: Մեծ Բրիտանիան ունեցել է և՛ հետընթացի, և՛ առաջընացի տարիներ: Մեկ բան, սակայն, հստակ է. թագուհին վերջին հարյուրամյակի հանրաճանաչ և ազդեցիկ գործիչներից մեկն էր: Նա, անգամ պատկառելի տարիքում, քովիդի համաճարակի շրջանում հանդես էր գալիս կոչերով, դիմում ժողովրդին և փորձում օգնել Մեծ Բրիտայնիային հաղթահարել ծանր համաճարակը: Նա եկավ իշխանության այն ժամանակ, երբ աշխարհը ( հատկապես Եվրոպան ) փորձում էր հաղթահարել երկրորդ համաշխային պատերազմի հետևանքները, իսկ հեռանում է, երբ աշխարհը տեխմոլոգիական հսկայական առաջընթաց է ապրել և նոր աշխարհակարգի ձևավորման փուլում է:
