Ինչու է էներգետիկ ճգնաժամը Եվրոպայում բացասաբար ազդում ճապոնական գնաճի վրա

Եթե ​​Եվրոպայում գազի գները բարձրանան սրացող էներգետիկ ճգնաժամի հետևանքով, ապա Ճապոնիան նույնպես կզգա դրա հետևանքները՝ չնայած պայմանագրերի կնքման ձևի տարբերություններին, գրում է Yahoo News Japan-ը։ Էներգետիկ ճգնաժամը նույնիսկ ստիպեց Տոկիոյին վերադառնալ ատոմակայաններին։

Հուլիսի 14-ին վարչապետ Կիսիդան Ճապոնիայի էկոնոմիկայի, առևտրի և արդյունաբերության նախարարին հանձնարարել է նպաստել հնարավորինս շատ ատոմակայանների գործարկմանը և ապահովել ջերմամատակարարման լրացուցիչ հզորություն։ Փաստն այն է, որ այս ձմռանը էլեկտրաէներգիայի մատակարարման հեռանկարները մնում են մռայլ։

Էներգետիկ խնդիրը, որն արտահայտվում է էլեկտրաէներգիայի պակասով, գլոբալ է, բայց ամենասուրը հենց Եվրոպայում է։

Աճող էներգետիկ խնդիրները, որոնք պայմանավորված են Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վատթարացմամբ և, մասնավորապես, գազի պակասով, մտավախություն են առաջացրել, որ Եվրոպան կարող է ստիպված լինել շարունակական անջատումների դիմել այս ձմռանը:

Օրինակ, Գերմանիան, ամենայն հավանականությամբ, ստիպված կլինի կրճատել գազի ընդհանուր սպառումը 20%-ով, որպեսզի խուսափի հոսանքազրկումից այս ձմռանը, կարծում է Գերմանիայի Դաշնային ցանցային գործակալության ղեկավար Կլաուս Մյուլերը:

Ավելի վաղ երկիրը նպատակ էր դրել մինչև սեպտեմբերի 1-ը գազի կենցաղային պաշարները հասցնել 75%-ի, ինչը հաջողվեց իրագործել  օգոստոսի 13-ին՝ նախատեսված ժամկետից շուտ:

Գազի պաշարները նախատեսվում է մինչև հոկտեմբերի 1-ը հասցնել 85%-ի, իսկ մինչև նոյեմբերի 1-ը՝ 95%-ի։ Սակայն, եթե անգամ դրանք հասնեն 100%-ի, դաժան իրականությունն այն է, որ եթե Ռուսաստանն ամբողջությամբ դադարեցնի գազի մատակարարումը, ապա այն կսպառվի մոտ երկուսուկես ամսից։

Հուլիսի վերջից Գերմանիան Ռուսաստանին կապող «Հյուսիսային հոսք» գազատարն աշխատում է ընդամենը 20 տոկոս հզորությամբ։ Ռուսական խոշորագույն գազային ընկերություն «Գազպրոմը» հղում է անում տուրբինների անսարքությանը։

Սակայն, եթե անգամ տուրբինները վերանորոգվեն, երաշխիք չկա, որ Ռուսաստանից գազի մատակարարումները կվերսկսվեն բնականոն հունով, և նույնիսկ վտանգ կա, որ դրանք կարող են դադարեցվել։

Միևնույն ժամանակ, Գերմանիայի հնարավորությունը հեղուկ բնական գազ ներմուծել այլ երկրներից ( բացառությամբ Ռուսաստանի ) սահմանափակ է։

Գերմանիայում էներգետիկ իրավիճակի սրությունը ցույց է տալիս, որ գազի պահանջարկը, անշուշտ, կաճի առաջիկա ձմռան ամիսներին, և պետք է դեռևսխնայողություններ անել:

Այս պայմաններում «Գազպրոմը» հայտարարեց, որ «Հյուսիսային հոսքի» աշխատանքը երեք օրով կդադարեցվի ( օգոստոսի 31-ից սեպտեմբերի 2-ը )՝ միակ գործող տուրբինային բլոկում վերանորոգման աշխատանքներ իրականացնելու համար։

Աշխատանքները կիրականացվեն գերմանական գործընկեր Siemens-ի հետ համատեղ, սակայն հայտարարությունը լարվածություն է առաջացրել Եվրոպայում, ինչի հետևանքով գազի գինը թանկացել է գրեթե 10%-ով։

Մեծ Բրիտանիայում տարեսկզբին նույնպես սպասվում են պլանային անջատումներ։

Սպասվում է, որ Մեծ Բրիտանիայում, որը սեպտեմբերին կփոխի վարչապետը, նախատեսվում է նաև էլեկտրաէներգիայի պլանային անջատումներ 2023 թվականի հունվարին: Բլումբերգի զեկույցում, որը հիմնված է պետական ​​պաշտոնյաների տվյալների վրա, ուժեղ ցրտի պայմաններում Մեծ Բրիտանիան, ամենայն հավանականությամբ, կունենա էլեկտրաէներգիայի պակաս մոտ չորս օր, ինչը կստիպի նրան միջոցներ ձեռնարկել գազի սպառումը նվազեցնելու և անջատումներ իրականացնելու համար:

Նախատեսվող անջատումների մասին խոսակցությունների պատճառը մայրցամաքային Եվրոպայից էլեկտրաէներգիայի ներկրման սպասվող նվազումն է։

Մեծ Բրիտանիայում գազի գները կտրուկ բարձրացան 2021 թվականի աշնանը, նույնիսկ ռազմական գործողությունների մեկնարկից առաջ, և դա սոցիալական խնդիր դարձավ հենց այն ժամանակ, երբ մի շարք փոքր և միջին էներգիայի մանրածախ առևտրականներ սնանկացան:

Հիմնական պատճառը տնտեսության կտրուկ վերականգնումն էր, որը հանգեցրեց էներգիայի պահանջարկի ավելացմանը, ինչպես նաև էլեկտրաէներգիայի մատակարարումների նվազմանը հողմակայաններից թույլ արտադրության պատճառով, ինչը, զուգորդված ռազմական գործողությունների հետ, առաջացրեց գազի գնի կտրուկ աճ:

Միացյալ Թագավորության Ազգային վիճակագրության գործակալության տվյալներով՝ 2021 թվականին գազի 74%-ը ներկրվել է Նորվեգիայից և միայն մոտ 5%-ը՝ Ռուսաստանից։

Մինչդեռ, քանի որ մայրցամաքային շուկա գազի մատակարարումները կրճատվեցին, իսկ գները կտրուկ բարձրացան Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վատթարացման հետևանքով, Մեծ Բրիտանիան նույնպես տուժեց: Մտահոգված էին, որ գազի իրական դեֆիցիտ կարող է առաջանալ։

Արդյունքում, Մեծ Բրիտանիան նաև արագացրել է երկրի ամենամեծ գազապահեստարանի (Rough) վերաբացման ջանքերը, որը փակվել է 2017 թվականին։

Նոր վարչապետը, որը կընտրվի սեպտեմբերի սկզբին (ներկայումս ֆավորիտը արտաքին գործերի նախարար Լիզ Թրասն է, որը վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի աջ ձեռքն էր), պետք է անհապաղ էներգետիկ քաղաքականություն մշակի ձմեռային սեզոնի համար։

Մեծ Բրիտանիան ընդունող երկիր էր ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության 26-րդ համաժողովի (COP26), որը տեղի ունեցավ Շոտլանդիայի Գլազգո քաղաքում 2021 թվականի աշնանը:

Վարչապետ Ջոնսոնը եղել է հանածո վառելիքի օգտագործման կրճատման ջատագովը, սակայն այդ տրամադրությունները, ըստ երևույթին, ցրվել են էներգիայի գների կտրուկ աճով:

Հիմա կուզենայի խոսել գների մասին։ Եվրոպան տուժում է ռեկորդային գնաճից, որը հիմնականում պայմանավորված է էներգակիրների բարձր գներով։ Եթե ​​ուսումնասիրենք յուրաքանչյուր գործոնի ազդեցությունը եվրոգոտում սպառողական գների տարեկան աճի վրա, ապա դրա մեծ մասը էներգետիկան է։

Միևնույն ժամանակ աստիճանաբար մեծանում է այնպիսի ոչ էներգետիկ գործոնների ազդեցությունը, ինչպիսիք են ապրանքներն ու ծառայությունները։

Այսպիսով, Եվրոպայում գնաճը անշեղորեն ընդլայնվում է՝ ամրապնդելով աշխատավարձի գնաճի միտումը (այսինքն՝ աշխատավարձի բարձրացումը հանգեցնում է ավելի արագ գնաճի):

Ուստի ակնկալվում է, որ գնաճի համաշխարհային արագացումը կհասնի գագաթնակետին այս ամառ, սակայն Եվրոպայում այն ​​դժվար թե դանդաղի։

Ձմռանը էներգետիկ խնդիրների հետագա սրումը ոչ միայն Գերմանիայում, այլեւ եվրոպական այլ երկրներում մտահոգություն է առաջացնում։ Ֆրանսիական ատոմակայանները, որոնք էներգիայի մատակարարման հիմնական աղբյուրն էին, ամբողջ հզորությամբ չեն աշխատում՝ հնացած սարքավորումների և ջրի բացակայության պատճառով։

Եթե ​​սաստիկ ցուրտ գա Եվրոպա, և Ռուսաստանից գազի մատակարարումները չհասնեն պատշաճ մակարդակին, շատ երկրներում էներգակիրների գները կբարձրանան, ուստի պլանավորված էլեկտրաէներգիայի անջատումների հավանականությունը դեռևս մեծ է:

Էներգետիկ խնդիրները Եվրոպայում կազդեն գնաճի վրա Ճապոնիայում

Ճապոնիայում սպառողական գները տարեկան կտրվածքով աճել են 2,6%-ով, իսկ աճը նախորդ ամսվա համեմատ աճել են (2,4%): Այնուամենայնիվ, տեմպերն ավելի մեղմ էին, քան եվրոյի գոտում (8,9%) և ԱՄՆ-ում (8,5%):

Ճապոնիայում, ի տարբերություն Արևմուտքի, ապրանքների գների բարձրացման ծախսերը կրում է կորպորատիվ հատվածը, և դա դանդաղեցնում է սպառողական գնաճը։

Այնուամենայնիվ, Ճապոնիայում գնաճի պահպանումը 2% միջակայքում վերջին տարիներին հազվադեպ հանդիպող իրավիճակ է:

Գնաճի հիմնական պատճառը էներգետիկան է, ինչպես Եվրոպայում, սակայն Ճապոնիայում պարենային ապրանքների գնաճն ավելի ընդգծված է։ Երկուսի վրա էլ ազդում է շուկայական բարձր արժեքը ռազմական գործողությունների  մեկնարկից հետո և իենի արագ արժեզրկումը։

Ապրանքների գնաճն արագացել է, մինչդեռ ծառայությունների ծախսերը իջել են նախորդ տարվա մակարդակից ցածր՝ պայմանավորված բջջային ծառայությունների ավելի ցածր գներով:

Օգոստոսին և հոկտեմբերին ակնկալվում է նաև ծառայությունների գների բարձրացում, քանի որ սպասվում է, որ սակագների իջեցման ազդեցությունը կթուլանա կապի վրա: Միաժամանակ, էներգակիրների գների աճը պետք է դանդաղի։

Արդյունքում, Ճապոնիայում գնաճը, թեկուզ դանդաղ, ամենայն հավանականությամբ կնվազի:

Այնուամենայնիվ, եթե այս ձմռանը Եվրոպայում էներգետիկ խնդիրները սրվեն, Ճապոնիայում գնաճը կարող է բարձր մնալ:

Փաստն այն է, որ եթե Եվրոպայում գազի գները բարձրանան սրվող էներգետիկ ճգնաժամի հետևանքով, Ճապոնիան նույնպես կունենա որոշակի հետևանքներ՝ չնայած պայմանագրերի կնքման ձևի տարբերություններին։

Անկասկած, ծախսերի վրա հիմնված երկարատև գնաճը բացասաբար կանդրադառնա Ճապոնիայի տնտեսության վրա։ Եվրոպայում էներգետիկ իրավիճակը պետք է ուշադիր վերահսկվի, քանի որ այն վտանգ է ներկայացնում Ճապոնիայի գնաճի վրա։