Ֆրանսիայի քաղաքական փլուզումը. Երրորդ կառավարության անկումը սասանում Է Եվրոպան
1. Ճգնաժամի Խորացումը և Ռեկորդային Անկումը
Ֆրանսիան մտել է Հինգերորդ Հանրապետության պատմության մեջ աննախադեպ քաղաքական անկայունության շրջան, որը սկիզբ է առել 2024 թվականի հունիսին Էմանուել Մակրոնի նախաձեռնած արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո, որոնք հանգեցրին կախված խորհրդարանի (hung parliament): Գրում է POLITICO-ն։
- Երեք Կառավարություն Մեկ Տարվա Մեջ: Քաղաքական դաշտի այս մասնատվածությունը հանգեցրել է երեք կարճատև փոքրամասնական կառավարությունների անկմանը, որոնց ղեկավարել են Միշել Բարնիեն, Ֆրանսուա Բայրուն և վերջինը՝ Սեբաստիեն Լըքորնյուն։
- Ռեկորդային Կոլապս: Սեբաստիեն Լըքորնյուն, որը նշանակվել էր վարչապետ սեպտեմբերի 9-ին, իսկ իր կաբինետը ներկայացրել էր հոկտեմբերի 5-ին, հրաժարական տվեց հաջորդ օրը։ Այս 12-ժամյա գոյությունը նրան դարձրեց Հինգերորդ Հանրապետության ամենակարճ վարչապետը, որը գերազանցեց նախորդ վարչապետ Միշել Բարնիեի երեք ամիսը։
- Անկման Պատճառը: Լըքորնյուի կառավարությունը փլուզվեց բյուջետային վեճերի և ընդդիմության զայրույթի պատճառով, քանի որ նրա կաբինետի անդամներից շատերը պարզապես նախորդ կառավարության պաշտոնյաներ էին, ինչը ընկալվեց որպես «անշնորհք» կամ «նախագահի կլոնի» ընտրություն։
2. Մակրոնի Քաղաքական Մեկուսացումը (Macron’s Political Isolation)
Ճգնաժամը կտրուկ խորացրել է կասկածները նախագահ Մակրոնի՝ երկիրը կառավարելու կարողությունների նկատմամբ։
- «Ինքն իրեն Ստեղծած Ճգնաժամ»: Շատ դիտորդներ պնդում են, որ ճգնաժամը Մակրոնի սեփական որոշումների հետևանքն է, մասնավորապես 2024-ի արտահերթ ընտրությունները կազմակերպելուց հետո, որը նպատակ ուներ թուլացնել Մարին Լը Պենի «Ազգային միավորում» (RN) ծայրահեղ աջակողմյան կուսակցությանը, սակայն արդյունքում ուժեղացրեց թե՛ RN-ին, թե՛ ձախակողմյան դաշինքին (NFP):
- Կառավարման Դժվարություն: Խորհրդարանում մեծամասնության բացակայության պատճառով Մակրոնի կենտրոնամետ «Միասին» (Ensemble) դաշինքը չի կարողանում օրենքներ անցկացնել առանց խոշոր ընդդիմադիր բլոկների աջակցության։ Կառավարությունները բազմիցս տապալվել են բյուջեի հետ կապված վեճերի պատճառով։
-
«Տեղական իշխանությունը՝ արդյունավետ կառավարման առանցքը»
Հասարակության Դժգոհությունը: Մակրոնի անձնական հեղինակությունն ու նրա դաշինքի վարկանիշները նվազում են, քանի որ քաղաքացիները հոգնել են անվերջ փլուզվող կառավարություններից և անհանգստացած են սոցիալական պայմանների վատթարացումից։
3. Եվրոպական և Տնտեսական Հետևանքներ (European and Economic Implications)
Ֆրանսիայի քաղաքական անկայունությունը լուրջ հետևանքներ է թողնում ոչ միայն ներքին, այլև եվրոպական և ֆինանսական ճակատներում։
- Ֆինանսական Շուկաների Անկում: Լըքորնյուի հրաժարականի լուրը վատ անդրադարձավ ֆրանսիական ֆինանսական շուկաների վրա։ Բորսային հիմնական ցուցանիշները կտրուկ անկում ապրեցին, քանի որ ներդրողները մտավախություն ունեն, որ Փարիզը քաղաքականապես անկարող է իրականացնել բյուջետային միլիարդավոր եվրոների կրճատումները, որոնք անհրաժեշտ են աճող պետական պարտքի ճգնաժամը կանխելու համար։
- Սահմանափակ ազդեցություն ԵՄ-ում: Ֆրանսիան Եվրամիության ամենաազդեցիկ անդամներից է։ Նրա քաղաքական «կաթվածը» (gridlock) սահմանափակում է Մակրոնի՝ ԵՄ մակարդակով խոշոր բարեփոխումներ առաջ տանելու կամ Ուկրաինային աջակցելու համար իր ազդեցությունն օգտագործելու կարողությունը։
- Ծայրահեղ Աջի Հզորացում: Ճգնաժամը խաղում է Մարին Լը Պենի Ազգային միավորման (RN) շահերին։ Ծայրահեղ աջն անմիջապես կոչ է արել Մակրոնին նոր արտահերթ ընտրություններ անցկացնել։ Եթե նման ընտրություններ տեղի ունենան, կա լուրջ հավանականություն, որ Ազգային միավորումը կձևավորի կառավարություն, ինչը կունենա լուրջ աշխարհաքաղաքական հետևանքներ ամբողջ Եվրոպայի համար։
Ամփոփում և Առաջիկա Ռիսկեր
Ֆրանսիայի քաղաքական ճգնաժամը չի ավարտվել։ Մակրոնը կանգնած է բարդ ընտրության առաջ.
- Նշանակել Վարչապետ Ընդդիմադիր Ճամբարից (cohabitation): Բանակցել կամ ձախերի, կամ ծայրահեղ աջի հետ։
- Կրկին Արտահերթ Ընտրություններ (Snap Elections): Ռիսկի ենթարկել իշխանությունը Լը Պենի RN-ին փոխանցելու հնարավորությունը։
- Հրաժարական (Resign): Թեև քիչ հավանական, բայց այս տարբերակը մնում է։
Մինչ Մակրոնը փորձում է գտնել «ամենաանվտանգ» ուղին, Ֆրանսիայի անկայունությունը դառնում է եվրոյի գոտու և ընդհանուր եվրոպական նախագծի համար աճող ռիսկի գործոն։
