Ժողովրդավարական հաշվեհարդար գլոբալ զարգացման ֆինանսավորման համար
Աջ ծայրահեղ պոպուլիզմը, աշխարհաքաղաքական լարվածությունը և կլիմայական անտարբերությունը թուլացրել են բազմակողմ կարգը: Այս ամիս Իսպանիայի Սևիլյա քաղաքում կայանալիք զարգացման ֆինանսավորման համաժողովը ձգտում է փոխել դա՝ ուժեղացնելով այն համայնքների ձայները, որոնք երկար ժամանակ մեկուսացված էին համաշխարհային որոշումների կայացումից: Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Կաուշիկ Բաշուն project-syndicate-ում։
Զարգացման ֆինանսավորման չորրորդ միջազգային համաժողով (FfD4)
- Ամսաթվերը և վայրը: 2025 թվականի հունիսի 30-ից հուլիսի 3-ը, Սևիլիա, Իսպանիա։
- Նպատակը: Խթանել առաջադեմ քաղաքականություն՝ ուղղված կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարին, աղքատության և անհավասարության նվազեցմանը, բազմակողմ ներգրավվածության կանոնների բարեփոխմանը՝ գլոբալ ժողովրդավարությունն ամրապնդելու համար։ Համաժողովի նպատակն է վերականգնել ընդհանուր պատասխանատվության զգացումը՝ լուծելու այնպիսի մարտահրավերներ, որոնց առջև մեկ երկիրը չի կարող միայնակ կանգնել։
- Հիմնական փաստաթուղթը: «Սևիլիայի պարտավորություն» (Compromiso de Sevilla)՝ ՄԱԿ-ի անդամ պետությունների կողմից վերջնական տեսքի բերված և Մեքսիկայի, Նեպալի, Զամբիայի և Նորվեգիայի կողմից համանախագահված կարևորագույն փաստաթուղթ։ Այն նպատակ ունի միավորել կառավարություններին և քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին՝ շուրջ ընդհանուր նպատակների։
- «Սևիլիայի պարտավորության» հիմնական թեմաները:
- Շեշտադրում աշխարհի ամենաաղքատ բնակչության վիճակը։
- Միջազգային ֆինանսական հաստատությունների, ինչպիսիք են ԱՄՀ-ն և Համաշխարհային բանկը, կառավարման բարեփոխումներ՝ զարգացող երկրների ձայնն ուժեղացնելու համար։
- Գլոբալ ժողովրդավարությանն սպառնացող վտանգների լուծում։
- Ֆինանսական բացը: Զարգացող երկրներին ամեն տարի անհրաժեշտ է մոտ $4 տրիլիոն ֆինանսավորում՝ ՄԱԿ-ի կայուն զարգացման նպատակներին հասնելու համար։
- Մարտահրավերներ:
- Հարուստ երկրների կողմից օտարերկրյա օգնության բյուջեների կտրուկ կրճատում, մինչդեռ պաշտպանական ծախսերն ավելանում են։
- Գլոբալ ռազմական ծախսերի աճը՝ մինչև $2.7 տրիլիոն 2024 թվականին, ինչը 2023 թվականի համեմատ 9.4% աճ է։
- Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների (FDI) նվազումը զարգացող երկրներում, որտեղ դրանք ամենից շատ են անհրաժեշտ։ 2023 թվականին ներգրավվել է ընդամենը $435 միլիարդ, ինչը ամենացածր ցուցանիշն է 2005 թվականից ի վեր։
- Հարուստ երկրներ փախչող միգրանտների աճող թիվը, որոնց դիմավորում են անտարբերությամբ կամ թշնամությամբ։
- Աճող ապատիան կամ հրաժարումը կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ։
- Համաշխարհային բանկի նման հաստատություններում քվեարկության ձայների անհավասարությունը, որտեղ Միացյալ Նահանգներն ունի 15.8% քվեարկության բաժին՝ Ինդոնեզիայի 1.04%-ի համեմատ։
ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը
- ԱՄՆ-ն, ի դեմս նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմի, դուրս է եկել քննարկումներից և բացահայտ քննադատել «Սևիլիայի պարտավորությունը»։
- ԱՄՆ-ը հայտարարել է, որ փաստաթուղթը «չի համապատասխանում ԱՄՆ-ի առաջնահերթություններին» և ամբողջությամբ դուրս է եկել գործընթացից։
- Այս քայլը լուրջ հարված է համաժողովի նպատակին՝ հասնել լայն միջազգային համաձայնության։
Հնդկաստանի դերը
- Տեքստում նշվում է, որ ԱՄՆ-ի առաջնորդության բացակայության պայմաններում Հնդկաստանը լավ դիրքեր ունի՝ ստանձնելու ավելի կարևոր գլոբալ դեր։
- Որպես աշխարհի ամենամեծ աշխարհիկ ժողովրդավարություն և Չմիավորված շարժման հիմնադիր, Հնդկաստանն ունի աշխարհաքաղաքական բարդ իրավիճակներում կողմնորոշվելու տասնամյակների փորձ։
- Սակայն, տեքստում նշվում է, որ վերջին տարիներին Հնդկաստանը գրեթե ամբողջությամբ համահունչ է Թրամփի արտաքին քաղաքական օրակարգին, ինչը նվազեցրել է նրա գլոբալ դիրքը։
- FfD4 համաժողովը ներկայացվում է որպես Հնդկաստանի համար շրջադարձային հնարավորություն՝ փոխելու իր դիրքորոշումը և առաջատար դեր ստանձնելու, ինչպես 1955 թվականի Բանդունգի համաժողովում։
Պատմական համատեքստ
- FfD4 համաժողովի ոգին նմանեցվում է 1955 թվականի Բանդունգի համաժողովին Ինդոնեզիայում, որտեղ միացել էին երկրների լայն կոալիցիաներ՝ հրաժարվելով մնալ աշխարհի գերտերությունների ստվերում։
-
Բանդունգի համաժողովը Ասիայի և Աֆրիկայի պետությունների հանդիպում էր, որոնցից շատերը նորանկախ էին, և այն առանցքային դեր խաղաց Չմիավորված շարժման ձևավորման գործում։
