Չինաստանը մեզ համար դեռ ոչ մի կարմիր գիծ չի հատել. ԵՄ բարձրաստիճան դիվանագետ
Չինաստանը չի հատել որևէ կարմիր գիծ Ռուսաստանին զենք մատակարարելու առումով և ցանկանում է «նվազեցնել ռուսական ռազմական գործունեության հետ կապված լինելու ռիսկը», ասել է ԵՄ գլխավոր դիվանագետ Ժոզեպ Բորելը մի քանի եվրոպական լրատվամիջոցներիn, այդ թվում՝ EURACTIV-ին։
Բորելը նաև հաստատել է ուրբաթ (մարտի 24-ին), որ շուտով պաշտոնական այցով կմեկնի Չինաստան՝ ի թիվս այլ հարցերի քննարկելու Ռուսաստանի պատերազմն Ուկրաինայում, սակայն այցի կոնկրետ ամսաթիվ չի նշել:
Այս շաբաթ Չինաստանի նախագահ Սի Ցզինպինի Մոսկվա կատարած այցից հետո մի քանի եվրոպացի առաջնորդներ շուտով կմեկնեն Պեկին:
Սպասվում է, որ հաջորդ շաբաթ այնտեղ կլինի Իսպանիայի նախագահ Պեդրո Սանչեսը, երկու շաբաթից Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի հետ միասին կմեկնի Պեկին, իսկ Իտալիայի վարչապետ Ջորջա Մելոնին նույնպես մշտական հրավեր ունի։
Միևնույն ժամանակ, ԵՄ-ի կողմը պատրաստվում է վերջնական տեսքի բերել Պեկինում կայանալիք ԵՄ-Չինաստան հաջորդ գագաթնաժողովի ծրագրերը, որոնք հավանաբար տեղի կունենան մինչև ամառ և ԵՄ-ԱՄՆ գագաթնաժողովից հետո, ասում են ԵՄ պաշտոնյաները:
«Չինացիները ցանկանում են դիվանագիտական դեր խաղալ, նրանք չեն ցանկանում ամբողջովին կապված լինել Մոսկվայի ռազմական գործողությունների հետ», — ասել է Բորելը, հավելելով, որ Պեկինը շահագրգռված կլինի «հայտնվել որպես վարող, այլ ոչ թե միջնորդ»:
Փետրվարին Չինաստանը հրապարակեց 12 կետից բաղկացած փաստաթուղթ, որը կոչ էր անում անհապաղ խաղաղ բանակցություններ սկսել և պատերազմի «քաղաքական կարգավորում», որը դրականորեն ընդունվեց Մոսկվայի կողմից, բայց հանդիպեց Արևմուտքի երկմտանքին:
Խաղաղության ծրագրի մասին հարցին Բորելը կրկնեց նախկին գնահատականը, որ ծրագիրը «Չինաստանի շատ հայտնի դիրքորոշման հավաքածուն է», բայց «ոչ խաղաղության ծրագիր»:
«Որոշ սահմաններ»
«Չինացիները չեն ցանկանում լիովին համահունչ երևալ Ռուսաստանի հետ, նրանց շատ անհարմար է այն, ինչ տեղի է ունենում», — ասաց Բորելը:
«Այս անսահմանափակ բարեկամությունը կարծես որոշ սահմաններ ունի», — ավելացրեց նա:
Վերջին շաբաթների ընթացքում Վաշինգտոնը մտերիմ դաշնակիցների մոտ բարձրաձայնում էր Պեկինի դեմ նոր պատժամիջոցներ կիրառելու հնարավորության մասին, եթե նա որոշի ռազմական աջակցություն տրամադրել Ռուսաստանին պատերազմի համար Ուկրաինայում:
Չինաստանն իր հերթին հերքել է Ռուսաստանին զինելու մտադրությունը:
«Չինաստանը մեզ համար ոչ մի կարմիր գիծ չի հատել», — ասել է Բորելը, երբ նրան կրկին հարցրել են, թե տեսե՞լ է արդյոք որևէ ապացույց, որ Չինաստանը զենք է մատակարարում Ռուսաստանին:
Բորելը բացատրել է, որ Պեկինի համագործակցությունը Մոսկվայի հետ «դիվանագիտական և տնտեսական է, բայց նրանք երբեք ռազմական դաշինք չեն զարգացրել։ Այնպես որ, ինձ թվում է, որ Չինաստանը չի ցանկանում հայտնվել այնպիսի իրավիճակում, երբ Ուկրաինան կարող է խառնվել Թայվանի խնդրին»:
Փոխարենը, նա ասաց, որ Պեկինը ավելի շատ կդիմի դիվանագիտական հաջողությունների՝ վկայակոչելով իր դերը Իրանի և Սաուդյան Արաբիայի միջև վերջերս հարաբերությունների վերականգնման գործում, այն իրադարձությունից հետո, երբ տարիներ շարունակ թշնամանքը սպառնում էր կայունությանը և անվտանգությանը Պարսից ծոցում և նպաստում հակամարտությունների սրմանը Մերձավոր Արևելքում՝ Եմենից Սիրիա։
Եվրոպա-ԱՄՆ-Չինաստան եռանկյունին
Հարցին, թե ինչպիսի՞ն կլինի Եվրոպայի քաղաքականությունը Չինաստանի նկատմամբ, այն իրադարձությունից հետո, երբ ԱՄՆ-ը եվրոպացիներին խնդրեց ավելի կոշտ դիրքորոշում որդեգրել, Բորելն ասաց, որ իր մանդատի սկզբից նա առաջ է քաշել «Սինատրայի դոկտրին» դաշինքի հետ Պեկինի հարաբերություններում:
Անդրադառնալով Ֆրենկ Սինատրայի My Way-ին, Բորելը նախկինում պնդում էր, որ ԵՄ-ն պետք է մշակի իր անկախ դիրքորոշումը Չինաստանի նկատմամբ:
Պեկինի նկատմամբ Վաշինգտոնի գնալով ավելի կոշտ դիրքորոշման պայմաններում ԵՄ-ի և վերջինիս անդամ երկրների առաջնային մտահոգությունը վերջին տարիներին եղել է երկու գերտերությունների պայքարի մեջ չներքաշվելը:
Բորելի խոսքերով, իրավիճակն ավելի է բարդացել ներկայիս պատերազմի հետ կապված, «սակայն այն, թե ինչպես է փոխգործակցելու Եվրոպա-ԱՄՆ-Չինաստան եռանկյունին կորոշի այս դարը»:
