Վերահսկողություն և ժողովրդավարություն. Ինչո՞ւ Է ԵՄ-ի բյուջեն ստեղծում «ժողովրդավարական դեֆիցիտ»
Եվրոպական Խորհրդարանի չորս խոշորագույն կենտրոնամետ խմբերը՝ Եվրոպական ժողովրդական կուսակցությունը (ԵԺԿ/EPP), Սոցիալիստներ և Դեմոկրատներ (S&D), Լիբերալ «Նորացնել Եվրոպան» (Renew Europe) և Կանաչները (Greens), ուժեղացնում են ճնշումը։ Նրանք պահանջում են, որ Հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը արմատական փոփոխություններ կատարի ԵՄ-ի հաջորդ յոթնամյա՝ €1.8 տրիլիոն արժողությամբ բյուջեի (Multiannual Financial Framework — MFF) նախագծում։ Այս մասին գրում է POLITICO-ն։
Այս քառյակը, որը կազմում է Խորհրդարանի մեծամասնությունը, սպառնում է մերժել բյուջեի առանցքային բաղադրիչը, եթե իրենց պայմանները չկատարվեն։
1. Բանավեճի Առանցքը՝ «Ազգային Ծրագրեր» (National Plans)
- Հակասական Առաջարկ: Խորհրդարանի պատգամավորները հատկապես դեմ են Հանձնաժողովի առաջարկին՝ «ազգային ծրագրերի» գաղափարին։ Այս գաղափարը ենթադրում է, որ ԵՄ ֆոնդերը (որոնք կազմում են ընդհանուր բյուջեի մոտ կեսը և նախատեսված են ֆերմերների ու տարածաշրջանների համար) պետք է միավորվեն մեկ կենտրոնական «կաթսայի» մեջ և կառավարվեն բացառապես 27 անդամ երկրների կառավարությունների կողմից։
- Հին Համակարգ: Ներկայիս համակարգում տարածաշրջանները (regions) առանցքային դեր են խաղում ԵՄ ֆոնդերի տնօրինման գործում։
- Պատգամավորների Դիրքորոշումը: Օրենսդիրները մտահոգված են, որ նախագիծը կընդլայնի կենտրոնական կառավարությունների իշխանությունը՝ ի հաշիվ տարածաշրջանների։ Նրանք պնդում են, որ «Ազգային ծրագրերի» մասով ներկայիս առաջարկը չի կարող բանակցությունների հիմք հանդիսանալ։
2. Խորհրդարանի Հիմնական Պահանջները
- Հատուկ Ֆինանսավորում Գյուղական Զարգացման Համար: Ամենակարևոր պահանջներից մեկը բյուջեում գյուղական զարգացման և բոլոր տարածաշրջանների համար հստակ ֆինանսավորում հատկացնելն է, ինչը բացակայում է ներկայիս նախագծում։
- «Փող՝ Փոխհատուցում» Մոդելի Վերանայում: Պատգամավորները կոչ են անում վերանայել Հանձնաժողովի «փող՝ բարեփոխումների դիմաց» մոդելը, որը, իրենց կարծիքով, ստեղծում է «ժողովրդավարական բնույթի բնորոշ դեֆիցիտ»։
-
Ինչպիսի ռիսկեր կան լրագրության համար ԱԲ դարաշրջանում
Խորհրդարանական Վերահսկողություն: Խորհրդարանը ցանկանում է ավելի մեծ իշխանություն ստանալ՝ որոշելու և վերահսկելու, թե ինչպես է բաշխվում ԵՄ հանրային ֆինանսավորումը յոթնամյա ժամանակահատվածում։
3. Քաղաքական Սպառնալիքը
- Վերջնաժամկետը: Քաղաքական խմբերն արդեն որոշել են Նոյեմբերի 12-ին լիագումար նիստում քննարկել երկարաժամկետ բյուջեի ճարտարապետությունը։ Այս ամսաթիվը նաև վերջնաժամկետն է Հանձնաժողովի հետ «ազգային ծրագրերի» շուրջ համաձայնության գալու համար։
- Վետոյի Սպառնալիքը: Եթե համաձայնություն չկայանա, չորս խմբակցությունները (S&D-ը և լիբերալներն արդեն հայտարարել էին մերժելու պատրաստակամության մասին, իսկ ԵԺԿ-ն՝ ֆոն դեր Լայենի սեփական կուսակցությունը, հավանական է, որ կմիանա) բանաձև կներկայացնեն՝ մերժելու բյուջեի «ազգային ծրագրերի» մասը։
Եզրակացություն
Այս հակամարտությունը կրում է կենտրոնացում ընդդեմ ապակենտրոնացման բնույթ։ Խորհրդարանը փորձում է պաշտպանել տարածաշրջանների դերն ու իր սեփական վերահսկողությունը, մինչդեռ Հանձնաժողովը ձգտում է ավելի մեծ ճկունություն տալ կենտրոնական կառավարություններին։ Քանի դեռ ֆոն դեր Լայենը չի գնացել զիջումների, բյուջեի ընդունումը դրված է կասկածի տակ։
