Կլիմա և Աղքատություն. Ճգնաժամային Կապ

Հոդվածի հեղինակը (Կոլումբիայի նախկին նախագահ և «Երեցների» խմբի ներկայիս նախագահ) վերլուծում է ժամանակակից աշխարհի ֆիզիկական և գաղափարական փոթորիկները՝ կենտրոնանալով կլիմայական ճգնաժամի և աղքատության միջև եղած կապի վրա։ Նա կոչ է անում վերականգնել բազմակողմ համագործակցությունը և հիշում բնիկ ժողովուրդների իմաստուն դասերը։
1. Իմաստության Դասերը Եվ Գլոբալ Փոթորիկները
- Բնիկների Ուղերձը: Հեղինակը հիշում է, թե ինչպես Կոլումբիայի նախագահի պաշտոնը ստանձնելու առաջին օրը նա փայտե մական (իշխանության խորհրդանիշ) է ստացել Սիեռա Նևադա դե Սանտա Մարտայի չորս բնիկ ժողովուրդների (Kogui, Arhuaco, Wiwa, Kankuamo) ղեկավարներից։ Մականը նրան պետք է հիշեցներ երկու նպատակների մասին՝ խաղաղություն քաղաքացիների միջև և խաղաղություն բնության հետ։
- Բնության Ցասումը: Բնիկ առաջնորդները զգուշացրել էին, որ բնությունը բարկացած է, և դրանից երկու շաբաթ անց Կոլումբիան բախվեց «Լա Նինյա»-ի ավերիչ ջրհեղեղներին։
- Ներկա Ճգնաժամերը: Այսօր աշխարհը սպառնալիքի տակ է ինչպես ֆիզիկական փոթորիկներից (օրինակ՝ Պակիստանի աղետալի ջրհեղեղը), այնպես էլ գաղափարական փոթորիկներից՝ բազմակողմ համագործակցության և հետպատերազմյան մարդու իրավունքների ինստիտուտների վրա հարձակումներից։
2. Կլիմա, Աղքատություն Եվ Փոխկապակցվածություն
- Աղքատները՝ Ամենախոցելին: Ջրհեղեղների ժամանակ հեղինակը տեսել է, որ ամենաաղքատներն են միշտ ամենաշատը տուժում։ Այս դիտարկումը հիմնավորվում է նոր զեկույցով։
- Օքսֆորդի Զեկույցը: Օքսֆորդի համալսարանի և ՄԱԿ-ի Զարգացման Ծրագրի (UNDP) նոր զեկույցը ցույց է տալիս, որ բազմաչափ աղքատ մարդկանց մոտ 80%-ը (887 միլիոն անհատ) 108 զարգացող երկրներում ապրում են այն տարածաշրջաններում, որոնք ենթարկվում են առնվազն մեկ կլիմայական վտանգի (օրինակ՝ երաշտ, ջրհեղեղ, օդի աղտոտվածություն)։
-
Արդար Էներգետիկ Անցում: Այս փաստերը ընդգծում են արդար էներգետիկ անցման անհրաժեշտությունը։ Կոլումբիան առաջինն էր Լատինական Ամերիկայում, որ ներմուծեց ածխածնային հարկ (carbon tax) 2016 թվականին։
- Ֆինանսական Բացը: Չնայած COP29-ին համաշխարհային առաջնորդների կողմից խոստացված $300 միլիարդի ֆինանսավորմանը, կլիմայական ջանքերի համար անհրաժեշտ ընդհանուր գումարը մոտ է $1.3 տրիլիոնի։
- Միջազգային Իրավունք: «Երեցները» ողջունում են Արդարադատության Միջազգային Դատարանի (ICJ) վերջին որոշումը, որով պետությունները իրավականորեն պատասխանատու են կլիմայական վնասների համար, հատկապես հանածո վառելիքի արդյունաբերության պատճառած վնասների համար։
3. Վերականգնել Կապերը Եվ Ապագայի Տեսլականը
- ՄԱԿ-ի Կայուն Զարգացման Նպատակները (SDGs): Հեղինակը հիշում է, որ 2011 թվականին աջակցել է իր կառավարության երկու ծառայողների՝ Պաուլա Կաբալյերոյի և Փաթի Լոնդոնոյի գաղափարին, որը վերածվել է ՄԱԿ-ի կողմից միաձայն ընդունված ԿԶՆ-ների։ Սակայն հեղինակը նշում է, որ «երեկույթն ավարտված է»։
- Մոլորակային Սահմանների Խախտում: «Planetary Health Check 2025» զեկույցը հաստատում է, որ ինը մոլորակային սահմաններից յոթը (որոնք կազմում են Երկրի օպերացիոն համակարգը) արդեն խախտվել են (ներառյալ օվկիանոսի թթվայնացումը)։
- Նոր Սկզբունք: Պաշտոնը թողնելիս հեղինակը փորձել է վերադարձնել բնիկ առաջնորդների մականը, բայց նրանք խնդրել են պահել այն և առաջարկել նոր սկզբունք. բնությունից ոչինչ չի կարելի վերցնել՝ առանց նախ թույլտվություն խնդրելու և դրա դիմաց ինչ-որ բան տալու։
-
Եզրակացություն: Մեր հրատապ խնդիրն է վերականգնել կապերը՝ մարդկանց միջև և մարդկության ու մոլորակի միջև։ Դա պահանջում է թե՛ կլիմայական գործողությունների, թե՛ աղքատության կրճատման համատեղ օրակարգերի ուժեղացում։

