ԱՀԿ բարեփոխումը բոլորի պատասխանատվությունն է

Դժվար և անորոշ ժամանակներում Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության 13-րդ նախարարական համաժողովը Աբու Դաբիում տվել է տարատեսակ արդյունքներ. մի քանի հաջողություններ, բայց նաև որոշ հիասթափություններ: Ի հակադրություն, նախորդ նախարարական համաժողովը, որը տեղի ունեցավ 2022 թվականի հունիսին, ավարտվեց բազմաթիվ բազմակողմ համաձայնագրերի և որոշումների ընդունմամբ՝ ԱՀԿ-ին ժամանակավոր հետաձգում տալով իր քննադատներից։ Այժմ քննադատները վերադարձել են։ Այս մասին գրում  է հոդվածի հեղինակ Նգոզի Օկոնջո-Իվեալան project-syndicate-ում:

Քննադատությունը պարտադիր չէ, որ վատ բան լինի. այն պետք է հուշի, թե ինչու է ստեղծվել ԱՀԿ-ն, ինչպես է այն օգուտ տվել իր անդամներին՝ հարուստ և աղքատ, և ինչ ազդեցություն կարող է ունենալ ապագայում: Սակայն քննադատությունն օգտակար է միայն այն դեպքում, եթե հաշվի առնենք կազմակերպության բարդությունը, որը խորացավ Աբու Դաբիի հանդիպման դինամիկայով: Ի հավելումն Հյուսիս-Հարավ սովորական մարտահրավերների, բանակցությունները բացահայտեցին Հարավ-Հարավ առաջացող լարվածությունը որոշակի հարցերի շուրջ: Զարգացող երկրների միջև առկա տարբերություններն էլ ավելի են բարդացնում որոշումների կայացման հարցում ԱՀԿ-ի կոնսենսուսային մոտեցումը:

Նոր լարվածությունն առավել ակնհայտ էր թվային առևտրի և գյուղատնտեսության ոլորտներում:

Դաշնակիցները կհամագործակցեն մեր դարի մարտահրավերին դիմակայելու համար

Նմանապես, դաշինքների բարդ խառնուրդը ակնհայտ էր գյուղատնտեսության բարեփոխումների շուրջ բանակցությունների ընթացքում: Մինչ զարգացող երկրների միացյալ դաշինքը կոչ էր անում բավականին կրճատել զարգացած երկրների գյուղատնտեսական սուբսիդիաները, զարգացող շուկաների միջև հստակ տարաձայնություններ հայտնվեցին «հանրային բաժնետոմսերի պահպանման» վերաբերյալ. դրա հնարավոր ազդեցությունը առևտրի վրա:

Բայց Աբու Դաբիի հանդիպումը գրանցել է նաև մի քանի կարևոր հաջողություններ, որոնք վճռորոշ են ԱՀԿ-ի վստահության համար: Սկզբի համար, տարիներ շարունակ շահերի պաշտպանությունից հետո, որոշում ընդունվեց հեշտացնել անցումը թույլ զարգացած երկրների (LDCs)՝ ԱՀԿ-ի ամենաաղքատ անդամների համար, որոնք ավարտում են զարգացող երկրի կարգավիճակը: Անդամներն այժմ կարող են օգտվել հատուկ առևտրային արտոնություններից, որոնք հասանելի են ԱՀԿ համաձայնագրերում մինչև երեք տարի՝ LDC կատեգորիան ավարտելուց հետո:

Պայմանավորվածություն կար ընդունելու երկու նոր անդամների՝ Կոմորին և Թիմոր-Լեստեին, որոնք երկուսն էլ ձեռնարկեցին տնտեսական բարդ բարեփոխումներ և օրենսդրական փոփոխություններ կատարեցին երկար տարիների ընթացքում՝ անդամակցության իրավունք ստանալու համար: Նրանց հանձնառությունը ցույց է տալիս, որ երկրները դեռ կարևորում են ԱՀԿ անդամակցությունը և կանոնների վրա հիմնված բազմակողմ առևտրային համակարգի մաս լինելը: Փաստորեն, 22 այլ երկրներ, ներառյալ Բոսնիա և Հերցեգովինան, Եթովպիան, Թուրքմենստանը և Ուզբեկստանը, արագացրել են ԱՀԿ-ին միանալու իրենց հայտերը:

Եզրակացությունն այն է, որ ԱՀԿ-ի համաձայնագրերը ձեռք բերելու և այս դարի խնդիրները լուծելու ունակ կազմակերպություն ստեղծելու համար պահանջվում են համատեղ կոլեկտիվ ջանքեր: Այս նպատակներին չհասնելու հնարավոր չէ այլևս մեղադրել բացառապես Միացյալ Նահանգներին՝ առաջնորդության բացակայության կամ հետաքրքրության կորստի համար:

Ամերիկան պետք է առաջնորդի կրիպտոարդյունաբերության կարգավորումը

Այո, ԱՄՆ-ը մասամբ խափանեց ԱՀԿ-ի վեճերի կարգավորման համակարգը՝ արգելափակելով իր վերաքննիչ մարմնի նոր նշանակումները: Սակայն ԱՄՆ-ը որոշ հիմնավոր քննադատություններ ուներ համակարգի վերաբերյալ, ինչպես և մյուս երկրները: Ի պատասխան՝ ԱՀԿ անդամները սկսել են աշխատանքները բարեփոխումների ուղղությամբ՝ մինչև տարեվերջ ավարտին հասցնելու ակնկալիքով։

ԱՀԿ-ում դինամիկան փոխվել է: Թեև ԱՄՆ-ի առաջնորդությունը դեռևս էական է, բովանդակալից բարեփոխումները կպահանջվեն, որ մյուս անդամները, ներառյալ զարգացող շուկաները և զարգացող երկրները, ստանձնեն առաջնորդությունը և օգնեն ղեկավարել կազմակերպությունը, որի վրա նրանք ակնհայտորեն իրական ազդեցություն են գործում, ինչպես ակնհայտ էր Աբու Դաբիում: Նաև կարևոր կլինի աշխատել զարգացող երկրների հետ՝ ապահովելու համար, որ ցանկացած առաջարկվող բարեփոխում ապահովի այն պայմանները, որոնք անհրաժեշտ են նրանց աճի և բարգավաճման համար:

ԱՀԿ-ն ընդունել է հեռանկարային օրակարգ՝ աջակցելու թվային և կանաչ առևտրին, խթանելու ծառայությունները, արագացնելու ներգրավվածությունը և ստեղծելու գլոբալ հավասար պայմաններ: