Ճգնաժամ, որը կարծես լուծում չունի
Չորեքշաբթի Գերմանիայի կառավարությունը բաց թողեց 2024 թվականի բյուջեի համաձայնագրին հասնելու համար սահմանված վերջնաժամկետը, ինչը մտավախություն առաջացրեց, որ Եվրամիության ամենամեծ տնտեսությունը գնում է դեպի քաղաքական և հարկաբյուջետային կաթվածի երկարատև շրջան: Այս մասին գրում է POLITICO-ն:
Ժամանակն ավարտվում է, որպեսզի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի կառավարությունը համաձայնի 2024 թվականի ծախսերի ծրագրին և մինչև տարեվերջ ապահովի պահանջվող հաստատումը խորհրդարանի կողմից: Եթե մինչև հունվար բյուջե չստեղծվի, կառավարությունը ստիպված կլինի օգտագործել ժամանակավոր բյուջե, որը սառեցնում է նոր ծախսերը:
Կոալիցիայի պաշտոնյաները ավելի վաղ նպատակ էին դրել համաձայնել 2024 թվականի բյուջեի նախագծին չորեքշաբթի առավոտյան կառավարության նիստից առաջ: Էկոնոմիկայի նախարար Ռոբերտ Հաբեկը նույնիսկ չեղարկել է իր այցը Դուբայում կայանալիք COP28 գագաթնաժողովին՝ նպատակ ունենալով Բեռլինում շարունակվող բանակցություններին: Սակայն երեքշաբթի ուշ երեկոյան Շոլցը, Հաբեկը և ֆինանսների նախարար Քրիստիան Լինդները, որոնք ներկայացնում էին տարբեր առաջնահերթություններ ունեցող երեք տարբեր կուսակցություններ, չկարողացան հասնել բեկման քննարկումների ընթացքում:
Կառավարության խոսնակը չորեքշաբթի օրը լրագրողներին ասաց, որ թեև համաձայնություն ձեռք չի բերվել, բանակցությունները շարունակվում են «շատ ինտենսիվ»։ Նա լավատեսական նոտա ավելացրեց. «Ես ակնկալում եմ, որ շատ շուտով կկարողանանք ինչ-որ բան հայտարարել»։
Գերմանիայի իշխող կոալիցիան խառնաշփոթի մեջ է այն բանից հետո, երբ նախորդ ամիս երկրի բարձրագույն դատարանի վճիռը 60 միլիարդ եվրո փոս փչեց նրա ֆինանսների մեջ: Վճիռը նաև սահմանափակեց կառավարության կարողությունը գումարներ ներգրավելու հատուկ հիմնադրամներից, որոնք ստեղծվել էին երկրի սահմանադրական պարտքի արգելքը շրջանցելու համար, ինչը խստորեն սահմանափակում է դեֆիցիտի ծախսերը:
Գերմանացի առաջնորդներն այժմ պայքարում են անմիջական խնդրի հետ՝ փակելու մոտ 17 միլիարդ եվրոյի բացը 2024 թվականի բյուջեում: Այնուամենայնիվ, Գերմանիայի իշխող կոալիցիայի երեք կուսակցությունները՝ Կանաչները, ձախ կենտրոնամետ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը (ՍԴԿ) և ֆինանսական առումով պահպանողական Ազատ դեմոկրատական կուսակցությունը (ԱԴԿ), ունեն կտրուկ տարբերվող քաղաքական առաջնահերթություններ:
Կանաչները ցանկանում են պահպանել սուբսիդիաները՝ ուղղված մաքուր էներգիայի անցումը արագացնելուն, մինչդեռ ՍԴԿ-ն ցանկանում է պահպանել սոցիալական նպաստները: ԱԴԿ-ն դեմ է բարձր հարկերին և պարտքի արգելակի կասեցմանը 2024 թվականի համար, ինչը թույլ կտա ավելի մեծ ծախսեր իրականացնել:
Եթե իշխող կոալիցիան ստիպված լինի ապավինել ժամանակավոր բյուջեին, կառավարությունը կշարունակի գործել՝ սոցիալական նպաստների և կենսաթոշակների վճարումը շարունակելով: Բայց սա կերկարացնի Գերմանիայի քաղաքական և հարկաբյուջետային փակուղին:
Կարող են հետևել նաև տնտեսական հետևանքներին։ Բյուջետային քաոսը, որը հետաձգում է Գերմանիայի կանաչ անցման համար խոստացված մի քանի սուբսիդիաների վճարումը, անհանգստացրել է գերմանական արդյունաբերությանը: Նոր միկրոչիպերի և մարտկոցների գործարանների ֆինանսավորումը կախված է սահմանված բյուջեից:
Մինչդեռ քաղաքական ճնշումը մեծանում է։ Կառավարության ամենաբարձր մակարդակներում կան մտավախություններ, որ բյուջետային համաձայնության հասնելու մշտական անկարողությունը կարող է հանգեցնել արտահերթ ընտրությունների հաջորդ տարի: Հաշվի առնելով իշխող կուսակցությունների վարկանիշի անկումը, սա այն սցենարն է, որից նրանց առաջնորդները հավանաբար կցանկանան խուսափել:
Թեև հետագա ուղին մնում է անհասկանալի, կառավարության պաշտոնյաները փորձում էին վստահություն ձևավորել:
«Ես, իհարկե, ենթադրում եմ, որ կաբինետի որոշումը կկայացվի այս տարի»,- ասել է կառավարության խոսնակը։ Այդուհանդերձ, նա չկարողացավ հստակեցնել, թե արդյոք բավարար ժամանակ կլինի բյուջեի նախագիծը խորհրդարան ներկայացնելու համար մինչև տարեվերջ:
Իրոք, նույնիսկ եթե իշխող կուսակցությունները կարողանան համաձայնության գալ առաջիկա օրերին, ապա հստակ չէ, որ Բունդեսթագը արագ կհաստատի այն: Պահպանողական ընդդիմությունը հնարավոր է որոշի բողոք ներկայացնել Սահմանադրական դատարան՝ խորհրդարանին բյուջեի նախագիծը քննարկելու համար անբավարար ժամանակ տրամադրելու հարցով: