5 բան, որ պետք է իմանալ ԵՄ ընտրությունների արդյունքների մասին
ISTOCK PHOTOS
Հեղինակ՝ Փիկտ Ռայդեր:
Եվրոպայի պահպանողականները հիացած են: Գրում է POLITICO-ն:
Եվրոպական ժողովրդական կուսակցությունը (ԵԺԿ) հստակ հաղթանակ տարավ կիրակի օրը կայացած Եվրախորհրդարանի ընտրություններում՝ ուժեղացնելով իր վերահսկողությունը պալատի վրա, նույնիսկ այն դեպքում, երբ ծայրահեղ աջ խմբերը մեծ ձեռքբերումներ ունեցան բլոկում:
Աջ կենտրոնամետ ուժը պատրաստվում է խորհրդարանում ունենալ շուրջ 184 օրենսդիր, համաձայն նախնական տվյալների: Սա միակ կենտրոնամետ կուսակցությունն է, որն աճ է ապահովել այս ընտրություններում:
Իր ուժի դիրքերից ԵԺԿ-ն լավագույնն է ԵՄ քաղաքականությունը սահմանելու համար՝ օրակարգը աջ թեքելով: «Մենք արդյունաբերության կուսակցություն ենք, մենք գյուղական վայրերի կուսակցություն ենք, մենք Եվրոպայի ֆերմերների կուսակցությունն ենք», — վերջերս POLITICO-ին ասաց խորհրդարանի ԵԺԿ խմբի ղեկավար Մանֆրեդ Վեբերը:
Թեև ԵԺԿ-ն կարող է ևս մեկ անգամ միանալ սոցիալիստների և լիբերալների հետ մեծ կոալիցիայի շրջանակում, այն կարող է նաև բանակցել աշխատանքային հարաբերություններ որոշ հարցերի շուրջ աջ կողմում գտնվող կուսակցությունների հետ, եթե կարողանա անել առանց իր կենտրոնամետ դաշնակիցներին օտարելու:
Ծայրահեղ աջը մեծ հաղթանակներ է տանում
Ինչպես կանխատեսում էին հարցումները, ծայրահեղ աջ ուժերը մեծ ձեռքբերումներ ունեցան ամբողջ դաշինքում: Ֆրանսիայում Ազգային Միավորում կուսակցությունը հավաքեց ձայների գրեթե մեկ երրորդը՝կոնսոլիդացնելով իրեն որպես առաջատար ծայրահեղ ազգայնական խումբ հաջորդ խորհրդարանում: Իտալիայի վարչապետ Ջորջիա Մելոնիի Իտալիայի եղբայրները նույնպես աճեցին, երբ ընտրողների ավելի քան մեկ քառորդը աջակցեց խմբին:
Սպեկտրի ամենահեռավոր աջ կողմում գտնվող Եվրախորհրդարանի երկու խմբերը՝ (Եվրոպական պահպանողականներն ու ռեֆորմիստները (ECR) և «Ինքնություն և ժողովրդավարություն» (ID) խումբը) կվերահսկեն պալատի 131 տեղ:
Եթե ծայրահեղ աջերը ստեղծեին մեկ միասնական խումբ, դա կլիներ երկրորդ ամենամեծ ուժը խորհրդարանում՝ ավանդաբար գերիշխող Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության ետևում: Նրա շարքերում առկա մրցակցություններն ու տարաձայնությունները անհավանական են դարձնում այդ սցենարը, բայց դրա զգալի չափը, այնուամենայնիվ, ճնշում կգործադրի ԵՄ քաղաքականության վրա:
Ֆոն դեր Լայենի նեղ ճանապարհը դեպի հաղթանակ
Կիրակի օրվա արդյունքները ցույց են տալիս, որ Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը լավ հնարավորություն ունի մնալու պաշտոնում, բայց դեռևս այն ապահովված չէ:
Եթե նա շահի ԵՄ ազգային առաջնորդների աջակցությունը, նա պետք է ստիպի խորհրդարանին հաստատել իր հայտը: 2019 թվականին նա ընտրվել է EPP-ի, S&D-ի և Renew Europe-ի ձայներով։ Նույն կոալիցիան սկզբունքորեն կարող էր նրան այլ մեծամասնություն ապահովել։
Նա պետք է ուշադիր հաշվի թվերը, քանի որ նրա թեկնածության քվեարկությունը գաղտնի է: Վերջին անգամ, երբ նա խնդրեց խորհրդարանի աջակցությունը հինգ տարի առաջ, տեսականորեն կարող էր հույս դնել երեք կենտրոնամետ խմբերին պատկանող 440 օրենսդիրների աջակցության վրա, սակայն հավաքեց ընդամենը 383 ձայն:
Այս անգամ երեք խմբերը կապահովեն ավելի քան 400-ը 720 օրենսդիրներից: Սա բավական կլինի, եթե նրանց բոլոր անդամները քվեարկեն նրա օգտին, բայց հաստատ չէ, որ նրանք բոլորը կքվեարկեն: նույնիսկ որոշ ԵԺԿ կուսակցություններ հայտնել են, որ չեն սատարելու նրան:
Սև աչք Եվրոպայի կանաչների համար
Հինգ տարի անց, երբ Բրյուսելը Կանաչ գործարքը դարձրեց իր ստորագրության հարցը, ընտրողները շրջվեցին ընդդեմ էկոլոգիապես մտածող կուսակցությունների և քվեարկեցին իրենց ներկայացուցիչներին խորհրդարանից դուրս:
Կանաչների ամենաէական կորուստները ստացան Ֆրանսիան և Գերմանիան ներկայացնող պատվիրակությունները, որոնք կազմում էին շարժման ուժի կեսը խորհրդարանում: Չնայած Նիդերլանդների և Դանիայի նման երկրներում փոքր առաջխաղացումներ ապահովելուն՝ խումբը կկորցնի ավելի քան մեկ տասնյակ օրենսդիրներ՝ պալատի մեծությամբ չորրորդ կուսակցությունից դառնալով վեցերորդը:
Նորացնելը չկարողացավ նորացնել (Renew fails to renew)
«Նորացնել Եվրոպան» խումբը — եռակողմ մեծ կոալիցիայի երրորդ հենասյունը, որը գերակայում էր խորհրդարանում վերջին հինգ տարիների ընթացքում — տապալվեց կիրակի օրը:
Ֆրանսիայում Էմանուել Մակրոնի կուսակցությունը անհաջողության մատնվեց, երբ ընտրողները իրենց վրդովմունքն արտահայտեցին ազգային կառավարության նկատմամբ՝ քվեարկելով ծայրահեղ աջերի օգտին: Կորուստներ են արձանագրվել նաև հարակից խմբերում Ռումինիայում, Դանիայում և Էստոնիայում։
Խորհրդարանի մանդատների շուրջ 14 տոկոսով Նորացնելը անցկացրեց նախորդ ժամկետի մեծ մասը՝ հանդես գալով որպես թագավոր: Այժմ կուսակցությունը դժվար թե այդքան իշխանություն ունենա իր փոքր չափերի պատճառով:
Ինչ է սա նշանակում ազգային առաջնորդների համար
Ինչպես սովորաբար լինում է Եվրախորհրդարանի ընտրությունների ժամանակ, դաշինքի քաղաքացիներն իրենց ձայնն օգտագործել են որպես դե ֆակտո հանրաքվեներ իրենց ազգային կառավարությունների վերաբերյալ: Ֆրանսիայում ծայրահեղ աջերի Ազգային Միավորում կուսակցության տարած ճնշող հաղթանակը դրդեց նախագահ Էմանուել Մակրոնին արձագանքել՝ ցրել Ազգային ժողովը և նշանակել արտահերթ ընտրություններ։
Թեև ոչ մի այլ ազգային առաջնորդ չարձագանքեց նման դրամատիկ բռնկումով, Գերմանիայի և Հունգարիայի նման երկրների կառավարող կուսակցությունների համար բացասական արդյունքները մեկնաբանվեցին որպես հարվածներ իրենց առաջնորդների համար:
