Անհանգիստ Ամերիկա
Չնայած ճկուն տնտեսությանը, որը հակասում է կանխատեսումների մեծամասնությանը — մինչ այժմ և՛ ռեցեսիայից խուսափելը, և՛ ցածր գործազրկությունը պահպանելը, ամերիկացիները գնալով ավելի անհանգիստ են թվում: Մեծամասնությունը, վստահ չլինելով, որ այսօրվա լավ պայմանները կպահպանվեն, կարծում է, որ երկիրը սխալ ուղղությամբ է գնում։ Ավելին, Ամերիկան բախվում է Բեռլինի պատի փլուզումից հետո, թերևս, ամենաբարդ ու վտանգավոր աշխարհաքաղաքական իրավիճակին։ Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Միշել Ջ․ Բոսկինը(Michael J. Boskin) project-syndicate-ում։
Անշուշտ, ամերիկյան քաղաքականության մեջ հաճախ է սկանդալ առաջանում: Նախագահ Ռիչարդ Նիքսոնը հեռացավ պաշտոնից՝ Ուոթերգեյթի պատճառով իմփիչմենթից և պաշտոնանկությունից խուսափելու համար, իսկ Բիլ Քլինթոնն ու Դոնալդ Թրամփը երկուսն էլ իմպիչմենտի ենթարկվեցին (բայց Սենատի կողմից չդատապարտվեցին): Այնուամենայնիվ, այսօրվա քաղաքական թշնամանքն իր ինտենսիվության մակարդակով նոր է թվում, և այն միայն աճում է:
Իրավիճակն ավելի վատթարացնելով՝ ազգային կենսական խնդիրները մնում են չլուծված, իսկ Ամերիկայի ապագա տնտեսական հզորությունն ու աշխարհաքաղաքական ազդեցությունը բախվում են մեծ նոր ռիսկերի: Երկիրն ունի խոշոր պետական պարտք, և բյուջեի կանխատեսումը ցույց է տալիս հսկայական պակասորդներ, որքան աչքը կարող է տեսնել: Սոցիալական ապահովությունը և Medicare-ը գնում են դեպի անվճարունակություն: Եվ Միացյալ Նահանգները հրատապ կարիք ունի ուժեղացնելու իր բանակը և իր դաշինքները՝ հակազդելու ներկայիս և հավանական հակառակորդների աճող հնարավորություններին:
Ավելին, ԱՄՆ-ին անհրաժեշտ են բարեփոխումներ կլիմայական ռիսկերը մեղմելու համար։ Քաղաքականություն մշակողները պետք է վերահաստատեն վերահսկողությունը հարավային սահմանի վրա և գործադրեն արժանիքների վրա հիմնված ներգաղթի բարեփոխումներ: Եվ նրանք պետք է պահպանեն դինամիկ շուկայական տնտեսությունը՝ նվազեցնելով կախվածությունը «ժամանակավոր» հարկաբյուջետային և դրամավարկային միջամտություններից: Առանց ուժեղ առաջնորդության և խելամիտ քաղաքականության մշակման հաջորդ նախագահի կողմից, ԱՄՆ-ը կշարունակի շրջվել դեպի հարկաբյուջետային, տնտեսական և, հնարավոր է, ռազմական ճգնաժամեր՝ համաշխարհային հետևանքներով:
Գնաճի նվազեցման ակտի ընդունման տարեդարձին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը գովաբանում է իր քաղաքականության ենթադրյալ օգուտները (նույնիսկ երբ նա ընդունում է, որ IRA-ն սխալ է անվանվել): Այնուամենայնիվ, անկախ ընտրողների մեծամասնությունը, որն այժմ կազմում է ընտրողների ռեկորդային 49%-ը, կարծում է, որ նրա քաղաքականությունը վատթարացրել է իրենց վիճակը:
Նրանք պատճառներ ունեն այդպես մտածելու համար։ Իր չափազանց պակասորդով ֆինանսավորվող պետական ծախսերով մի տնտեսությունում(with its excessive deficit-financed government spending in an economy already nearing full employment), որն արդեն մոտենում է լիարժեք զբաղվածությանը, Bidenomics-ը ամենամեծ ներդրումն է ունեցել ամենավատ գնաճի մեջ 1980-ականների սկզբից ի վեր: Թեև գնաճը որոշ չափով մեղմվել է, հիմնական գնաճը (առանց սննդամթերքի և էներգիայի գների) մնում է ԱՄՆ Դաշնային պահուստային համակարգի 2% թիրախից շատ բարձր: Ավելին, ընտրողները գիտեն, որ Բայդենը ցանկանում էր տրիլիոնավոր ավելի շատ ծախսեր, քան ստացել էր, և որ նա կպահանջի ավելի շատ ծախսեր, եթե ստանա երկրորդ ժամկետ:
Սակայն, ի դժգոհություն ընտրողների մեծամասնության, 2024 թվականի նախագահական ընտրությունները, ամենայն հավանականությամբ, կլինեն Բայդենի և նրա նախորդ Դոնալդ Թրամփի միջև — երկու թեկնածուներ՝ ընդհանուր հավանության ցածր վարկանիշով և բացասական տրամադրությունների բարձր գնահատականով:
Ամերիկային պետք է Հարի Թրումենի, Ռոնալդ Ռեյգանի կամ Ջորջ Հ.Վ․ Բուշի նման առաջնորդ։ Նրանք լուծեցին մեծ խնդիրներ, օրինակ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային կարգի կառուցումը. խախտել գնաճը, վերակառուցել բանակը և հմուտ կերպով կառավարել Սառը պատերազմի ավարտը — ներառյալ Գերմանիայի վերամիավորումը ՆԱՏՕ-ի ներսում՝ միաժամանակ հաղթելով Իրաքի առաջին պատերազմում (միակ թեժ պատերազմը, որը Ամերիկան հաղթել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո): Եթե ամերիկացիները անհանգիստ են, պատճառներից մեկն այն է, որ նրանք կասկածում են, թե արդյոք նման առաջնորդ կհայտնվի: