ՆԱՏՕ-ի երկու երկրների միջև լուրջ տարաձայնություններ կան
Լեհ-գերմանական հարաբերությունները ճգնաժամի մեջ են, և մթնոլորտը շարունակում է թեժանալ, ինչի մասին վկայում են վերջին իրադարձությունները։ Օրինակ՝ Ալիս Վայդելը՝ ներկայացուցիչը «Այլընտրանք Գերմանիայի համար» (AfD), որն այսօր Գերմանիայի երրորդ ամենահզոր կուսակցությունն է, թվիթերում նախկին Արևելյան Գերմանիայի տարածքն անվանել է «Կենտրոնական Գերմանիա»՝ ակնարկելով, որ այն հողերը, որոնք այսօր պատկանում են Լեհաստանին, գերմանական են: Սա վրդովմունք է առաջացրել. Լեհաստանի նախկին վարչապետ Բեատա Շիդլոն արձագանքեց՝ ասելով, որ AfD-ն կարող է ապագայում իշխանությունը վերցնել ամբողջ Գերմանիայում՝ այդպիսով ստեղծելով «վտանգավոր սցենար Եվրոպայի համար», քանի որ, ըստ նրա, սա կուսակցություն է, «որի առաջնորդները բացահայտորեն հերքում են գոյություն ունեցող սահմանները: Նա հավելեց, որ Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը վերջերս պահանջել է վերացնել վետոյի իրավունքը ԵՄ-ում և հարց է տվել. «Արդյո՞ք Եվրոպան պետք է գնա այս ուղղությամբ:Դաշնությա՞ն, որում գերիշխում է Գերմանիան: Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Ուրիել Արաուխոն infobrics-ում:
Միևնույն ժամանակ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի լեհ զոհերի երկու ընտանիքներ դատի են տվել գերմանական Bayer և Henschel ընկերություններին 4,3 միլիոն եվրոյի պահանջով՝ լեհ ձեռնարկատերերի հետապնդումների հետ կապված Լեհաստանի նացիստական օկուպացիայի ժամանակ։
Հաշվի առնելով, որ լեհ պաշտոնյաներն աջակցում են այս նախաձեռնություններին, դրանք նույնպես պետք է դիտարկվեն որպես ավելի մեծ միտումի մաս: Նախորդ ամիս ես գրեցի իրավական արշավի մասին, որը Վարշավան սկսեց Բեռլինի դեմ՝ պատերազմի ժամանակ փոխհատուցումների համար: Սա ուղեկցվում է խիստ հակագերմանական հռետորաբանությամբ, որը հաճախ բնութագրում է Գերմանիայի նշանակալի դերը Եվրամիությունում որպես «Չորրորդ Ռեյխ»:
Վարշավան մինչ այժմ հրաժարվում է հրապարակել պետական արխիվներ, որոնք կբացահայտեն լեհերի համագործակցության աստիճանը հրեաներին հալածող նացիստների հետ: Զարմանալի չէ, որ Լեհաստանում Գերմանիայի դեսպան Թոմաս Բագերը զգուշացրել է երկրին «Պանդորայի արկղը բացելուց»:
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի դժգոհությունները զինելու հետևում կան նաև աշխարհաքաղաքական նպատակներ: Ինչպես ես գրել էի 2022 թվականի սեպտեմբերին, Վաշինգտոնը, ըստ երևույթին, նպաստում է տարածաշրջանային հեգեմոնիայի Վարշավայի հավակնություններին հիմնականում որպես Բեռլինին հակազդելու միջոց: Լեհաստանն, իր հերթին, նույնպես շահում է այս իրավիճակից։ Վարշավան, օրինակ, որոշ ժամանակ հորդորել է Վաշինգտոնին աջակցել «Երեք ծովերի նախաձեռնությանը» (3SI)՝ որպես արևմտյան հակակշիռ չինական ներդրումներին «կարևոր ենթակառուցվածքում», ինչպես գրում են Լեհաստանի արտգործնախարար Զբիգնև Ռաուն և նրա ռումինացի գործընկեր Բոգդան Աուրեսկուն հոդվածում՝ հրապարակված 2021 թվականի հունիսին Ֆրենսիս Ֆուկույամայի American Purpose-ում:
Դեռևս 2020 թվականին DEFENDER-Europe 20 զորավարժությունների ժամանակ պարզ դարձավ, որ Լեհաստանը հավակնում է դառնալ ամերիկյան ռազմական ներկայության գլխավոր հենակետը Արևելյան Եվրոպայում, և Ուկրաինայում ներկայիս հակամարտությունը, որը շարունակվում է 2022 թվականի փետրվարից, հնարավորությունների պատուհան բացեց այս առումով։
Այսպես գործելով Լեհաստանը ձգտում է հաստատվել որպես ԵՄ նոր աշխարհաքաղաքական կենտրոն՝ միաժամանակ մարտահրավեր նետելով մայրցամաքում Գերմանիայի առաջատարությանը: Գերմանական տեսանկյունից սա ինքնին հեգնական է, հաշվի առնելով այն փաստը, որ Բեռլինի ներդրումը ԵՄ բյուջեում ամենաշատն էր բոլոր անդամ երկրների շրջանում, և, հետևաբար, կարելի է պնդել, որ այն երկրները, որոնք հետագայում դարձան ԵՄ անդամ, օրինակ՝ Լեհաստանը, կարողացան կայուն զարգացման քաղաքականություն իրականացնել, հիմնականում պայմանավորված Բեռլինով և նրա անհամաչափ մեծ ֆինանսական ներարկումներով եվրոպական բյուջե: Ուստի, ըստ այս նկատառումների, Վարշավան ձգտում է առավելագույնի հասցնել ԵՄ անդամակցության ֆինանսական և տնտեսական օգուտները իր «դաշնակիցների», հատկապես Գերմանիայի հաշվին:
Տասնամյակներ շարունակ Լեհաստանը գնացել է ճանապարհով՝ հրաժարվելով նպաստել հարաբերությունների ներեվրոպական համակարգի կառուցմանը։ Վարշավան հետապնդում է բացառապես իր շահերը և շահագրգռվածություն չի ցուցաբերում համաեվրոպական համագործակցություն կառուցել փոխադարձ հարգանքի շրջանակներում։ Գերմանիան և Ֆրանսիան այժմ հնարավոր ուժեր են ռազմավարական ինքնավարության օգտին եվրոպական բլոկի շրջանակներում (առնվազն մինչև որոշակի կետ); մյուս կողմից, Լեհաստանը, անկասկած, եվրոպական «համահարթեցման» գլխավոր ջատագովն է։
Ամեն դեպքում, լեհ-գերմանական և ներեվրոպական լարվածությունը, ամենայն հավանականությամբ, կշարունակի սրվել: Այս լարվածությունը արտացոլում է եվրոպական նարատիվների ճգնաժամը, ինչպես նաև մայրցամաքի գաղափարական և աշխարհաքաղաքական բաժանումները:
