F-16-ի վաճառքը Թուրքիային կախված է ՆԱՏՕ-ի հավանությունից. ԱՄՆ Կոնգրես
ԱՄՆ Կոնգրեսը չի կարող աջակցել Թուրքիային 20 միլիարդ դոլար արժողությամբ F-16 կործանիչների վաճառքին, քանի դեռ Անկարան չի վավերացրել Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի ՆԱՏՕ-ին անդամակցությունը, հինգշաբթի օրը հայտարարել է սենատորների երկկուսակցական խումբը։ Հայտնում է REUTERS գործակալությունը:
Նախորդ տարի Շվեդիան և Ֆինլանդիան դիմեցին Անդրատլանտյան պաշտպանության պայմանագրին միանալու այն իրադարձությունից հետո, երբ Ռուսաստանը ներխուժեց Ուկրաինա, բայց բախվեցին Թուրքիայի անսպասելի առարկություններին և, սկսած այդ ժամանակվանից, ձգտել են ստանալ նրա աջակցությունը:
Նախագահ Ջո Բայդենին ուղղված նամակում 29 դեմոկրատ և հանրապետական սենատորներ ասում են, որ երկու սկանդինավյան երկրները «լիարժեք և բարեխիղճ ջանքեր են գործադրում» ՆԱՏՕ անդամակցության Թուրքիայի հայցած պայմանները բավարարելու համար, թեև Անկարան հայտնում է, որ Շվեդիան պետք է ավելին անի:
«Երբ Թուրքիայի կողմից վավերացվեն ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու արձանագրությունները, Կոնգրեսը կարող է քննարկել F-16 կործանիչների վաճառքը: Այնուամենայնիվ, դրա չկատարումը կասկածի տակ կդնի այս սպասվող վաճառքը», — գրել են սենատորները:
Սա առաջին դեպքն էր, երբ Կոնգրեսը բացահայտորեն և ուղղակիորեն կապեց Թուրքիային F-16-ի վաճառքը երկու հյուսիսային երկրների ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու հայտերի հետ:
Բայդենի վարչակազմը բազմիցս ասել է, որ աջակցում է վաճառքին և հրաժարվել է կապել երկու հարցերը, թեև ընդունում է, որ Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի ՆԱՏՕ-ին անդամակցության վավերացումը կհեշտացնի վաճառքի գործընթացը Կոնգրեսում:
Թուրքիան հայտարարել է, որ կարող է հաստատել Ֆինլանդիայի ՆԱՏՕ-ին անդամակցության հայտը Շվեդիայից առաջ, սակայն Ֆինլանդիայի նախագահը և արտգործնախարարը մերժել են այս գաղափարը՝ պնդելով, որ երկու սկանդինավյան երկրների անվտանգությունը փոխադարձաբար կախված է:
ՆԱՏՕ-ի 30 անդամներից միայն Թուրքիան և Հունգարիան դեռ պետք է վավերացնեն սկանդինավյան երկրների անդամակցությունը:
Թուրքիան 2021 թվականի հոկտեմբերին հայցել էր գնել 40 Lockheed Martin Corp (LMT.N) F-16 կործանիչներ և մոտ 80 արդիականացման կոմպլեկտներ իր գործող ռազմական ինքնաթիռների համար։
Նախորդ ամիս Վաշինգտոն կատարած այցի ժամանակ Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն ասաց, որ ՆԱՏՕ-ի հարցը չպետք է նախապայման լինի վաճառքի համար և Բայդենի վարչակազմին հորդորեց համոզել Կոնգրեսին հրաժարվել առարկությունից:
Թեև Կոնգրեսը կարող է արգելափակել օտարերկրյա զենքի վաճառքը, այն նախկինում չի հավաքել երկու պալատների մեծամասնության երկու երրորդը, որոնք անհրաժեշտ են նախագահական վետոն հաղթահարելու համար:
