Չինաստանը դադարեցնում է ԱՄՆ-ի հետ համագործակցությունը առանցքային հարցերի շուրջ
Չինաստանը դադարեցնում է համագործակցությունը ԱՄՆ-ի հետ մի քանի առանցքային ոլորտներում` ներառյալ կլիմայի փոփոխությունը, ռազմական բանակցությունները և միջազգային հանցավորության դեմ պայքարի ջանքերը: Հայտնում է BBC-ին։
Նոր միջոցառումները հաջորդում են ԱՄՆ Կոնգրեսի պատվիրակության ( Նենսի Փելոսիի գլխավորած ) այցին Թայվան: Չինաստանը ( որը նաև հայտարարեց պատժամիջոցների սահմանման մասին տիկին Փելոսիի և նրա ընտանիքի վրա ) այցը դիտարկում է որպես Թայվանի ինքնիշխանության նկատմամբ իր պահանջների դեմ ուղղված մարտահրավեր:
Միջոցառումների մասին ուրբաթ օրը հայտարարել է Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը։ Այն նշում է, որ ԱՄՆ-ի և Չինաստանի պաշտպանության պաշտոնյաների միջև երկխոսությունը կչեղարկվի, մինչդեռ անօրինական ներգաղթյալների վերադարձի, կլիմայի փոփոխության և միջազգային հանցագործությունների հետաքննության շուրջ համագործակցությունը կդադարեցվի: Վերջին տարիներին երկու խոշոր տերությունները պահպանել են ջերմ դիվանագիտական կապեր՝ կապված կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի անհրաժեշտությամբ։ Նախորդ տարի Գլազգոյում տեղի ունեցած կլիմայական գագաթնաժողովում Չինաստանը խոստացավ «հրատապությամբ» աշխատել ԱՄՆ-ի հետ՝ արտանետումները կրճատելու համար:
Համագործակցությունը դադարեցնելու որոշումն ընդունվել է այն պատճառով, որ տիկին Փելոսին այցելել է Թայվան՝ «անտեսելով Չինաստանի համառ ընդդիմությունը և լուրջ ներկայացուցչությունները», ասվում է Չինաստանի նախարարության հայտարարության մեջ: Այն նաև մեղադրել է ԱՄՆ պատվիրակությանը և տիկին Փելոսիին, որը վերջին 25 տարվա ընթացքում ամենաբարձրաստիճան ամերիկացի քաղաքական գործիչն է, ով մեկնել է կղզի, «կոպիտ սադրանքների» մեջ:
Ուրբաթ կեսօրին ավելի ուշ կայացած մամուլի ասուլիսում Սպիտակ տան մամուլի քարտուղար Կարինե Ժան-Պիերը նշել է, որ տիկին Փելոսին «բոլոր իրավունքներն ուներ» գնալ Թայվան և հավելել, որ Չինաստանի նոր միջոցները «հիմնականում անպատասխանատու» են:
«Մենք կշարունակենք մեր ջանքերը՝ Պեկինի հետ հաղորդակցության բաց ուղիները պահելու համար՝ միաժամանակ պաշտպանելով մեր շահերն ու արժեքները», — ասել է նա։
Հարաբերությունների նոր ցածր մակարդակ
Վաշինգտոնում Պեկինի նախկին թղթակից Ջոն Սադվորթի վերլուծությունը
Շատ քիչ օրինակներ կարող են ավելի պարզ ցույց տալ, թե որքան հեռու և որքան արագ է փոխվում միջազգային քաղաքական լանդշաֆտը: Պեկինի հայտարարությունը մեր ժամանակների ռազմավարական հարաբերությունների նոր ցածր կետ է սահմանում: Ընդամենը մի քանի տարի առաջ կոնսենսուսն այն էր, որ կայացած գերտերությունը պետք է ամուր առևտրային և ներդրումային կապեր կառուցի նոր առաջացողի հետ: Գաղափարական տարաձայնությունները կանհետանային այն ժամանակ։ Փոխարենը, թեև Չինաստանն իսկապես դարձել է աշխարհի գործարանը՝ խորապես ինտեգրված մատակարարման գլոբալ շղթաներին, այն դարձել է ավելի ավտորիտար տանը և ավելի ինքնավստահ դրսում: Օրինակ՝ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի այն ժամանակվա նախագահ Նյութ Գինգրիչի 1997 թվականին Թայվան կատարած այցը ավելի թեթև ընդդիմություն ունեցավ:
Հիմա ԱՄՆ ցանկացած քաղաքացի, ով անհանգստացած է չինական պրեկուրսորային քիմիական նյութերի ազդեցությունից, որոնք վաճառվում են Մեքսիկայում, այնուհետև վերածվում ֆենտանիլի, որը խթանում է ԱՄՆ-ի հազարավոր մահվան դեպքեր, նույնպես կզգա փոփոխվող աշխարհաքաղաքական թիթեղների ազդեցությունը: Չինաստանի հայտարարությունը դադարեցնում է համագործակցությունը թմրամիջոցների դեմ պայքարում:
Կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ Չինաստանի «մարդկության ընդհանուր ապագան» հաղորդագրությունները նմանապես դրված են սառույցի վրա, այժմ կարծես պատանդ են մնում Թայվանի նկատմամբ նրա հավակնությունների ճանաչման նախապայմանով:
Նենսի Փելոսին, հնարավոր է, պատրվակ է տվել Չինաստանին: Բայց սա մի տեղաշարժ է, որն արդեն լավ ընթացքի մեջ է: Արժեքների շուրջ պայքարը ևս մեկ անգամ առաջնային և առանցքային է, և այն խորը մարտահրավերները, որոնք այն ներկայացնում է գոյություն ունեցող գլոբալ կարգի համար, ամենայն հավանականությամբ միայն կավելանան:
