Ինչ է առաջարկում Եվրոպան ԱՄՆ-ին և Իրանին
Եվրոպայի արտաքին գործերի նախարարները հավաքվել են Բրյուսելում երկուշաբթի՝ 2025 թվականի հունիսի 23-ին, կրկին դիվանագիտության կոչ անելով ԱՄՆ-ին և Իրանին՝ վերջին դրամատիկ սրացումներից հետո։ Սա տեղի է ունենում այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ը հարվածել է Իրանի երեք միջուկային օբյեկտներին (Ֆորդո, Նաթանզ և Սպահան) հանգստյան օրերին՝ Վաշինգտոնին ուղղակիորեն ներգրավելով Իսրայելի շարունակվող հակամարտության մեջ Իրանի հետ։ Այս մասին գրում է POLITICO-ն։
Եվրոպացի առաջնորդները փորձել էին վերջին րոպեի ապաէսկալացիայի ջանքեր Ժնևում Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբաս Արաղչիի հետ, նախքան ԱՄՆ հարվածները, սակայն այդ բանակցությունները անհաջող էին։
Հանդիպման հիմնական հայտարարությունները ներառում են.
- Կայա Կալլաս, ԵՄ գլխավոր դիվանագետ. Շեշտել է դիվանագիտական լուծման անհրաժեշտությունը՝ նշելով. «Եվրոպան ունի [մի] կարևոր դեր և միշտ է ունեցել։ Երբ Իրանը պատրաստ է խոսել մեզ հետ, մենք պետք է օգտագործենք այս հնարավորությունը»։ Նա նաև արտահայտել է «հսկայական» մտահոգություններ պատասխան գործողությունների և սրացման վերաբերյալ, և զգուշացրել է Իրանի կողմից Հորմուզի նեղուցը փակելու ցանկացած փորձի մասին՝ այն անվանելով «չափազանց վտանգավոր»։
- Անտոնիո Տայանի, Իտալիայի արտաքին գործերի նախարար. Առաջարկել է Հռոմը որպես ԱՄՆ-Իրան բանակցությունների հնարավոր վայր և կոչ է արել բոլոր կողմերին «նայել ապագային, ոչ թե անցյալին»։
- Ժան-Նոել Բարրո, Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարար. Հայտարարել է, որ «այս խնդրի համար ռազմական միջոցներով հարատև լուծում չկա», և որ «միայն բանակցությունները թույլ կտան մշտապես սահմանափակել Իրանի միջուկային ծրագիրը և մշտական պատասխան տալ այս հարցին, այս խնդրին, որը գոյաբանական նշանակություն ունի Իսրայելի, տարածաշրջանի և Եվրոպայի համար»։
- Յոհան Վադեպուլ, Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար. Ճանաչել է Եվրոպայի «ուժեղ դիրքը» Իրանի՝ Եվրոպայի հետ բանակցելու պատրաստակամության պատճառով՝ այն համարելով «լավ նշան»։ Սակայն նա ընդգծել է ԱՄՆ-ի մասնակցության կարևորությունը բանակցություններում՝ նշելով, որ ուրբաթ օրը ուղղակի ԱՄՆ-Իրան բանակցությունները խրախուսելու եվրոպական ջանքերը «անհաջող էին», և որ վերջին հարվածները կարող են դրա «հետևանքը» լինել։
- Ուրսուլա ֆոն դեր Լայեն, Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ. Կիրակի օրը X-ում գրել է. «Բանակցային սեղանը միակ տեղն է այս ճգնաժամը դադարեցնելու համար»։
- Սայմոն Հարիս, Իռլանդիայի Տանիշտա. Բնութագրել է Վաշինգտոնի հարձակումը որպես «շատ անօգուտ միջամտություն», որը «զգալի վտանգ է ավելացրել արդեն իսկ անկայուն իրավիճակին»՝ հավաստելով. «Կան միջազգային օրենքներ, որոնք ասում են, որ դուք չպետք է անեք սա»։
Իր հերթին, Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբաս Արաղչին դատապարտել է ԱՄՆ-ի ռմբակոծությունները որպես «չափազանց վտանգավոր, անօրինական և հանցավոր պահվածք» և միջազգային իրավունքի «լուրջ խախտում»։ Նա նաև մեղադրել է Իսրայելին և Վաշինգտոնին՝ դիտավորյալ կերպով խափանելու դիվանագիտական ջանքերը։ Նա կիրակի օրը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը «անցել է բոլոր կարմիր գծերը», և որ դիվանագիտությունը կարող է այլևս հնարավոր չլինել, միաժամանակ նշելով, որ «բանակցությունների տեղ չկա», քանի դեռ Իսրայելը չի դադարեցրել իր հարվածները։
Իսրայելի արտաքին գործերի նախարարը նախկինում մերժել է հակամարտության դիվանագիտական լուծումը։