ԱՄՆ-ը ցանկանում է միացնել Գրելանդիան. ի՞նչ հետևանքներ են սպասվում
Դանիայի բարձրաստիճան դիվանագետը չորեքշաբթի հորդորեց հանգստություն պահպանել Միացյալ Նահանգների նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի մերժումից հետո՝ բացառել ռազմական ուժի կիրառումը Գրենլանդիան ձեռք բերելու համար: Այս մասին գրում է POLITICO-ն:
«Ես ոչ մի տպավորություն չեմ ստանում, որ մենք գտնվում ենք որևէ արտաքին քաղաքական ճգնաժամի մեջ»,- դանիական լրատվամիջոցներին ասել է Դանիայի արտգործնախարար Լարս Լոկե Ռասմուսենը։ «Ինձ մոտ տպավորություն է ստեղծվում, որ Սպիտակ տուն գնալիս նախագահը մեծ ուշադրություն է դարձնում Արկտիկայի վրա:
«Կարծում եմ, որ մենք բոլորս կարող ենք ինքներս մեզ լավություն անել և մի փոքր նվազեցնել զարկերակը», — ավելացրեց նա: «Ես ունեմ իմ սեփական փորձը Դոնալդ Թրամփի հետ, ինչպես նաև գիտեմ, որ դա այն ամենը չէ, ինչ մտածում ես, որ պետք է բարձրաձայն ասես»:
Թրամփը երեքշաբթի հայտարարեց, որ չի բացառի տնտեսական կամ ռազմական հարկադրանքի կիրառումը Գրենլանդիայի՝ ինքնավար Դանիայի տարածքի, և Պանամայի ջրանցքի նկատմամբ վերահսկողություն ձեռք բերելու համար։
«Մեզ Գրենլանդիան պետք է ազգային անվտանգության նպատակներով», — հավելել է նա: «Մարդիկ իսկապես նույնիսկ չգիտեն, թե արդյոք Դանիան դրա համար օրինական իրավունք ունի, բայց եթե ունեն, պետք է հրաժարվեն դրանից, քանի որ դա մեզ անհրաժեշտ է ազգային անվտանգության համար»:
Թրամփի ավագ որդին՝ Դոնալդ Թրամփ կրտսերը, երեքշաբթի օրը մասնավոր այցով վայրէջք կատարեց Գրենլանդիա:
Դանիայի վարչապետ Մետե Ֆրեդերիկսենը, ով մերժեց 2019 թվականին Գրենլանդիան գնելու Թրամփի առաջին առաջարկը՝ այն անվանելով «աբսուևրդ», երեքշաբթի օրը՝ նախքան Թրամփի հրաժարումը՝ բացառել Գրենլանդիան բռնի ուժով ձեռք բերել, արդեն կրկնել էր, որ «Գրենլանդիան պատկանում է գրենլանդացիներին»։
«Գրենլանդիայի բնակիչների շրջանում մեծ աջակցություն կա, որ Գրենլանդիան չի վաճառվում և չի վաճառվում նաև ապագայում», — ավելացրեց նա:
Նա հավելեց, որ «աշխարհաքաղաքականությունն ավելի մեծ դեր է խաղում» և հանգեցնում էԳրենլանդիայի վրա մեծ ուշադրության ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի և Չինաստանի կողմից:
ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը նույնպես պաշտպանել է Դանիայի վարչապետին: «Ես համաձայն եմ վարչապետ Ֆրեդերիկսենի հետ, ով ասաց, որ չի պատկերացնում, որ իրավիճակը հասնի դրան», — ասաց նա՝ նկատի ունենալով ԱՄՆ-ի հիպոթետիկ ներխուժումը Գրենլանդիա:
Քանի որ համաշխարհային տերությունները ձգտում են ընդլայնել իրենց հասանելիությունն ու հետքը Արկտիկայում՝ հանքանյութերով հարուստ կղզում, որտեղ տեղակայված է ԱՄՆ ռազմական բազան, բաղձալի է իր ռազմավարական անվտանգության և առևտրային արժեքի համար:
«Արկտիկայի հալման և ծովային նոր ուղիների բացման հետ միասին մենք, ցավոք, տեսնում ենք նաև մեծ տերությունների մրցակցությունների աճ», — ասաց Ռասմուսենը՝ ամերիկյան հետաքրքրությունը Դանիայի տարածքում այդ գլոբալ համատեքստում անվանելով «լեգիտիմ», և որ Դանիան բաց է երկխոսության համար ԱՄՆ-ի հետ:
«Մենք տեսնում ենք Ռուսաստան, որը նույնպես վերազինվում է: Մենք տեսնում ենք Չինաստան, որը նույնպես սկսում է հետաքրքրվել։ Միանգամայն օրինական է, որ դրա վրա ուշադրություն կա և՛ ամերիկյան կողմից, և՛ ՆԱՏՕ-ի, հետևաբար նաև Դանիայի կողմից»,- հավելել է նա։
