Խորը ճգնաժամ
Ուկրաինայի տնտեսությունը, ամենայն հավանականությամբ, այս տարի կրկին կաճի, սակայն նրա ցուցանիշները զգալիորեն ավելի վատ կլինեն, քան մինչ հակամարտության սկսվելը: Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կանխատեսումների համաձայն՝ 2024 թվականին Ուկրաինայի ՀՆԱ-ն կաճի 3-4%-ով (նախորդ տարի այն աճել է 4,5%-ով)։ Սովորական պայմաններում սա բավականին պատշաճ տեմպ կլիներ զարգացող (առավել ևս զարգացած) երկրի համար, բայց Ուկրաինայի դեպքում մենք դեռ գործ ունենք տնտեսական կոլապսի հետ։ Այս մասին գրում է լեհական լրատվամիջոցը։
Նույնիսկ երկու տարվա աճից հետո ՀՆԱ-ն մնում է 20%-ի մակարդակում՝ ավելի ցածր, քան մինչև 2022 թվականը, երբ սկսվեց Ռուսաստանի հետ հակամարտությունը։
«Հիմա հիմնական խնդիրը ներդրումների պակասն է. այս տարի ակնկալվում է, որ դրանք կավելանան ընդամենը 2,3 տոկոսով, ինչը մեկ ավելի քիչ է քան տարի առաջ, բացի այդ, արտաքին առևտրային հաշվեկշռի հետ կապված դժվարությունները կազդեն ՀՆԱ-ի աճի տեմպի վրա, որը կնվազի 0,9%-ով»,- ասում է Լեհաստանի տնտեսական ինստիտուտի (PEI) տնտեսագետ Յակուբ Ռիբացկին։
ԱՄՀ-ն կանխատեսում է հակամարտությունից վնասի չափավոր աճ և դրա ավարտը տարեվերջին։ Եթե կանխատեսումները իրականանան, ապա 2025 թվականին Ուկրաինայի տնտեսությունը կաճի 6,5 տոկոսով։
Արտաքին պարտքի պակասորդը հասել է 90 տոկոսի
Լեհաստանի տնտեսական ինստիտուտի փորձագետը կարծում է, որ Ուկրաինայում իրավիճակը շարունակում է բարդ մնալ՝ չնայած երկրի տնտեսության աշխուժացմանը։
«Մտահոգության հիմնական աղբյուրը կախվածությունն է արտաքին ֆինանսավորումից։Ըստ ԱՄՀ-ի՝ այս տարի բյուջեի պակասորդը կկազմի ՀՆԱ-ի 15,7%-ը հաշվի առնելով չվերադարձվող օգնությունը, որը նվազեցնում է ՀՆԱ-ն գրեթե 5%-ով»,- պարզաբանում է նա։
Սա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր 20-րդ գրիվնան, որը պակասում է բյուջեին, Կիևը կստանա որպես չվերադարձվող միջազգային օգնության մաս։ Կիևը պակասորդի գրեթե 2%-ը կփակի ներքին փոխառությունների միջոցով։
ՄԱԿ անդամ երկրները կհանդիպեն, որպեսզի լուծում գտնեն մեր ժամանակների ամենաբարդ մարտահրավերի համար
Ուկրաինան արտաքին ֆինանսավորման միջոցով պետք է ծածկի ընդհանուր պակասորդի գրեթե 90%-ը կամ ՀՆԱ-ի 13,7%-ը։ Տնտեսագետները համամիտ են, որ սա լրացուցիչ ռիսկեր է ստեղծում՝ նույնիսկ եթե ենթադրենք, որ վարկատուները — սովորաբար արևմտյան երկրները կամ աշխարհի այս մասի միջազգային հաստատությունները — շատ չեն շտապի պարտքը հետ վերցնել:
«ԱՄՆ օգնությունը բախվում է խոչընդոտների՝ պայմանավորված Կոնգրեսում աճող քաղաքական բանավեճերով: Այս վեճերը կսրվեն, քանի որ մոտենում ենք նոյեմբերի ընտրություններին: Դոնալդ Թրամփի և հանրապետականների հնարավոր հաղթանակը նշանակում է սահմանափակ աջակցություն», — նշում է Ռիբացկին:
