Խնդիր, որը վերաբերում է ողջ աշխարհին

Ջրհեղեղները, երաշտները, անտառային հրդեհները երևույթներ են, որոնք կլիմայի փոփոխությունն այդքան թանկ են դարձնում։ Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Հերնոտ Վագները project-syndicate-ում(What the Climate Fight Is Really About):

Կլիմայի փոփոխությունն այլևս ապագա խնդիր չէ։ Այն այստեղ է, իսկ ազդեցությունը շուրջբոլորն է: Ավելի վատ, այսօրվա էքստրեմալ եղանակային իրադարձությունները պարզապես նախադիտումն են այն ցավի, որը մարդկությանը սպասվում է գալիք տասնամյակների ընթացքում, գրեթե անկախ այն հանգամանքից, թե որքան արագ է մեզ հաջողվում ածխաթթվացնել տնտեսությունը այս կամ հաջորդ տարի:

Նման սթափ դիտարկումները միտված են առաջացնել փաստարկներ  «կլիմայական լավատեսության» կարևորության վերաբերյալ։ Հոռետեսությունը, ի վերջո, դեմոտիվացնում է։ Մարտին Լյութեր Քինգ կրտսերը երազ էր տեսնում, այլ ոչ թե մղձավանջ ապագայի մասին, որում պիտի բնակվեին իր երեխաները:

Ես սովորաբար միանում եմ լավատեսության այս կոչերին: Մաքուր էներգիայի մրցավազքի արագացող տեմպը ոգևորիչ է, ինչպես նաև դրական է սոցիալ-տնտեսական հետադարձ կապերի ի հայտ գալը: Այդուհանդերձ, թեև մաքուր էներգիայի տեղակայման տեմպերն ավելի արագ են, քան երբևէ, աշխարհն ընդհանուր առմամբ ընթանում է սխալ ուղղությամբ. ջերմոցային գազերի գլոբալ արտանետումները դեռևս աճում են:

Այսպիսով, ինչպե՞ս պետք է խոսենք այս մարտահրավերի մասին՝ հակառակ ուղղություններով ձգվող այս երկու դինամիկայի պարագայում:

Պատասխաններից մեկը ռիսկերի և անորոշությունների լեզուն ընդունելն է: Ոչ շատ վաղուց ովքեր դիմադրում էին կլիմայական գործողություններին, հենց նրանք էին խաղում անորոշության խնդիրը: «Կասկածների առևտրականները»՝ մարգինալ գիտնականները և հանածո վառելիքի արդյունաբերությանն առնչվող այլ մեկնաբաններ, կենտրոնացած էին մեր գիտելիքների բացակայության վրա՝ վիճարկելու ամրապնդվող կոնսենսուսը մարդածին կլիմայի փոփոխության շուրջ: Անորոշությունը նրանց ընկերն էր։ Բայց մնացածներիս համար այն հանրային թիվ մեկ թշնամին է:

Վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում կլիմայական գիտության և տնտեսագիտության առաջընթացն օգնել է քանակի վերածել կլիմայի հետ կապված ավելի շատ անորոշությունները(climate-related uncertainties): Այս առաջընթացը եղել է և՛ օգտակար, և՛ տագնապալի, քանի որ այն ավելի է ընդգծում, թե որքան վտանգավոր են այդ անորոշությունները իրականում:

Ամենից առաջ ցույց է տալիս, որ մեզ անհրաժեշտ են կլիմայական գործողություններ անորոշությունները զսպելու համար: Ջրհեղեղները, երաշտները, անտառային հրդեհները և այլ ծայրահեղ կլիմայական երևույթներն են, որ խնդիրը այդքան թանկ են դարձնում: Ընդհակառակը, կլիմայական քաղաքականության մշակումը, որը կտրում է ծայրահեղ եղանակային պայմանների բաշխման պոչը, պետք է դիտարկվի որպես մեծ հաջողություն:

Ի՞նչ կապ կա գենդերային հավասարության և էներգետիկ անցման միջև

Երբեմն սա բառացիորեն կնշանակի ապահովագրվել ամենավատ երևույթներից: Ապահովագրության մանդատները, օրինակ, կպարտադրեն տանտերերին հաշվի առնել ջրհեղեղների և անտառային հրդեհների ծախսերը, երբ որոշեն, թե որտեղ պետք է ապրել: Քանի որ բնակարանի սեփականատերերի ապահովագրության գինը բարձրանում է աղետների ենթարկվող տարածքներում, մանդատները կարող են դառնալ ամենաարդյունավետ միջոցներից մեկը՝ խրախուսելու կլիմայի փոփոխության հարմարվողականությունը։

Նմանապես, ներդրումները ցածր ածխածնային էներգիայի աղբյուրներում հաճախ լավագույնս դիտվում են որպես ներդրումներ ճկունության և, հետևաբար, անորոշության նվազման համատեքստում:

Արևային պանելները և մարտկոցների փաթեթները կապահովեն, որ ձեր լույսերը մնան վառ, նույնիսկ եթե ցանցը անջատվի ծայրահեղ եղանակի պատճառով: Նմանապես, ջերմային պոմպը և ինդուկցիոն վառարանը թույլ կտան անջատել ձեր գազատարը և անկախություն հայտարարել գազի մատակարարման ապագա ցնցումներից, որոնք ուղղակիորեն ազդում են ձեր ջեռուցման վճարի վրա:

Արևային և ամբողջովին էլեկտրական սարքերի արժեքը ժամանակի ընթացքում միայն կնվազի, մինչդեռ բնական գազի և նավթի շուկաները կշարունակեն տատանվել՝ աշխարհաքաղաքականության և համաշխարհային տնտեսության քմահաճույքների պատճառով:

Այն, ինչ ճշմարիտ է տների սեփականատերերի համար, ճիշտ է նաև ողջ տնտեսության համար: Ավելի քիչ կախվածությունը հանածո վառելիքից նշանակում է ավելի քիչ անորոշություն: Ճիշտ է, մաքուր էներգիայի անցումը հիմնված է նաև հնարավոր անկայուն ապրանքների վրա, ինչպիսիք են պղնձը, լիթիումը և այլ կարևոր հանքանյութեր: Սակայն այս և հանածո վառելիքի միջև կան էական տարբերություններ: Մեկը, մաքուր տեխնոլոգիաների մեջ օգտագործվող միլիոնավոր տոննա նյութերը մեծության կարգերով ավելի փոքր են, քան ամեն տարի այրվող միլիարդավոր տոննա հանածո վառելիքը: Եվ ավելի ցածր ծախսերով ավելի լավ տեխնոլոգիաներ, ամենայն հավանականությամբ, կհայտնվեն ապագայում, երբ մենք արագորեն բարձրանում ենք մաքուր էներգիայի լուծումների ուսուցման կորը:

Բռնի աշխարհը ավելի քաղցած աշխարհ է

Միտման գծերը աջակցում են զգուշավոր լավատեսական հայացքներին մաքուր էներգիայի ապագայի վերաբերյալ: Սակայն դեռ շատ խոչընդոտներ կան հաղթահարելու, որոնցից շատերը կանգնեցվել և պաշտպանվել են հանածո վառելիքի գործող ղեկավարների կողմից, որոնք փորձում են հետաձգել անխուսափելին: Դեռևս սպասվում են բազմաթիվ ցավեր և ավերածություններ՝ պայմանավորված կլիմայական հետևանքներով: Ամեն ինչ կվատանա, նախքան լավանալը:

Բայց նույնիսկ եթե մենք այլևս չկարողանանք կանխել կլիմայի փոփոխությունը, մենք դեռ կարող ենք մեղմել այն՝ նվազագույնի հասցնելով ուղեկցող անորոշությունները: Մենք պետք է ընդունենք այս անորոշությունները այն բանի համար, թե ինչ են դրանք. արթնացման կոչ՝ ամենավատը կանխելու համար: Կլիմայական ռիսկը ֆինանսական ռիսկ է, իսկ կլիմայական գործողությունները ապահովագրական քաղաքականություն են՝ ինչպես աշխարհի, այնպես էլ առանձին ընկերությունների և մեզ՝ որպես անհատների համար: