ՆԱՏՕ-ն թղթե վագր է Չինաստանի դեմ
Մենք պետք է տարածաշրջանային դաշինքներ փնտրենք այն երկրների հետ, որոնք պատրաստ են պաշտպանել իրենց։ Այս մասին գրում է Washington Times-ը:
Երբ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը խոսեց Ուկրաինայի ապագայի մասին՝ որպես դաշինքի անդամ, նա, հավանաբար, ոչինչ չասաց, որ ռուսական հետախուզությունն արդեն չգիտեր: Պարոն Ստոլտենբերգն ասաց, որ ՆԱՏՕ-ի բոլոր անդամները համաձայնել են, որ Ուկրաինան կդառնա անդամ, երբ հաղթի այն պատերազմում, որն այժմ Ռուսաստանը մղում է իր դեմ։
Եղել են բազմաթիվ այլ հայտարարություններ և առաջարկություններ ՆԱՏՕ-ի ապագայի վերաբերյալ: 2006 թվականից սկսած՝ Իսպանիայի նախկին վարչապետ Խոսե Մարիա Ասնարը խորհուրդ է տվել ՆԱՏՕ-ին բաց լինել Ավստրալիայի, Ճապոնիայի և Իսրայելի անդամակցության համար, քանի որ այդ երկրները կիսում են ՆԱՏՕ-ի արժեքները: Ապրիլի 12-ին Wall Street Journal-ի գրառման մեջ ՄԱԿ-ի նախկին դեսպան Ջոն Բոլթոնը գրել է, որ մենք պետք է հետամուտ լինենք այդ երեք երկրներին ՆԱՏՕ-ում ողջունելու պարոն Ազնարի գաղափարին և դաշինքը դարձնենք իսկապես գլոբալ:
Երկու մեծ խնդիր կա պարոն Ստոլտենբերգի հայտարարության և պարոնայք Ասնարի և Բոլթոնի առաջարկած ծրագրերի հետ։ Առաջինը սադրիչ ազդեցությունն է, որ ՆԱՏՕ-ի նման ընդլայնումը կունենա Ռուսաստանի և Չինաստանի վրա։ Երկրորդը այն փաստն է, որ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրները, որոնք տասնամյակներ շարունակ քիչ են ծախսել սեփական պաշտպանության վրա, չափազանց թույլ են ներկայիս դաշինքի հանդեպ իրենց պարտավորությունները կատարելու համար, առավել եւս՝ ավելի մեծ դաշինքի հանդեպ:
Ավստրալիայի և Ճապոնիայի միանալը խոստանում է, որ եթե Չինաստանը հարձակվի իր խաղաղօվկիանոսյան հարևանների վրա, ամբողջ ՆԱՏՕ-ն կպատասխանի ռազմական ճանապարհով: Իսրայելի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին կա՛մ կզայրացնի իր արաբ հարևաններին, կա՛մ, վախենալով Իրանից, կստիպի նրանց անդամակցել:
ՆԱՏՕ-ի հետագա ընդլայնումը հարց է բարձրացնում, թե ինչ արժեք կարող է ունենալ դաշինքը ապագա անդամների համար: Պատասխանը, ցավոք, այն է, որ ՆԱՏՕ-ի անդամներից շատերն ի վիճակի չեն պաշտպանել իրենց, էլ չենք խոսում այլ ազգերի մասին:
ՆԱՏՕ-ի շատ անդամներ, մասնավորապես Ֆրանսիան և Գերմանիան, ի վիճակի չեն կատարել ՆԱՏՕ-ի պայմանագրով նախատեսված իրենց փոխադարձ պաշտպանական պարտավորությունները: Մեզ մնում է միայն հիշել գերմանական բանակի հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Ալֆոնս Մաիսի հայտարարությունը 2022 թվականի փետրվարի 24-ին, այն օրը, երբ Ռուսաստանը ներխուժեց Ուկրաինա։
Գեներալ Մաիսն ասաց. «Խաղաղ ժամանակ ծառայության իմ 41-րդ տարում չէի մտածի, որ ստիպված կլինեմ պատերազմ ապրել։ Իսկ Բունդեսվերը, այն բանակը, որը ես պատիվ ունեմ ղեկավարելու, այնտեղ քիչ թե շատ դատարկաձեռն է կանգնած։ Տարբերակները, որոնք մենք կարող ենք առաջարկել կառավարությանը՝ ի աջակցություն [ՆԱՏՕ-ի] դաշինքին, չափազանց սահմանափակ են»։
Գեներալ Մաիսի հայտարարությունից երեք օր անց Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը, Անգելա Մերկելի իրավահաջորդը, ասաց, որ Գերմանիան մեծապես կավելացնի իր ռազմական ծախսերը մինչև իր համախառն ներքին արդյունքի 2%-ը, որը ՆԱՏՕ-ն համաձայնեցրել է 2006 թվականին: Բայց պարոն Շոլցը ոչինչ չի արել՝ ավելացնելու Գերմանիայի ռազմական ծախսերը։
Գերմանիան և Ֆրանսիան ՆԱՏՕ-ի հիմնական մահացու հարվածներն են: Նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը ճիշտ է վարվել՝ պնդելով ՆԱՏՕ-ի անդամների ավելի մեծ ռազմական ծախսերին, սակայն նրա խոսքերն արագ մոռացվել են։ Դաշինքի արժանի լինելու մասին ազգը պետք է գնահատվի հիմնականում այն բանի հիման վրա, թե ինչ կարող է բերել կռվի: Անգամ բրիտանական ուժերը, պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսի խոսքերով, «խորտակված» են և թերֆինանսավորված:
Ինչո՞ւ են Ճապոնիան, Ավստրալիան կամ Իսրայելը, կամ որևէ այլ ազգ, ցանկանում են միանալ դաշինքին, որը չի կարող պաշտպանել նրանց: Դատելով Չինաստանի վերջին մանևրներից՝ ինչո՞ւ որևէ ազգ կցանկանա միանալ:
Չինաստանը ներխուժել է դեպի ՆԱՏՕ-ի միասնություն՝ ձգտելով ՆԱՏՕ-ի փլուզմանը: Չինաստան կատարած իր վերջին այցի ժամանակ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնն ասել է, որ Եվրոպան չպետք է կողմ բռնի Թայվանի հարցում։ Ապրիլի 15-ին Չինաստանի բարձրաստիճան դիվանագետ Վան Ին ասաց, որ «հույս ունի և հավատում է», որ Գերմանիան կաջակցի Թայվանի հետ Չինաստանի «խաղաղ վերամիավորմանը»: Այդ համոզմունքը պետք է ինչ-որ հիմք ունենա։
Առանց այն էլ թույլ ՆԱՏՕ-ն գլոբալ դաշինք դարձնելու փոխարեն, մենք պետք է տարածաշրջանային դաշինքներ ձեռք բերենք այն ազգերի հետ, որոնք պատրաստ են պաշտպանել իրենց: Ավստրալիայի, Միացյալ Թագավորության և ԱՄՆ-ի միջև AUKUS համաձայնագիրը պետք է վերածվի ՆԱՏՕ-ի խաղաղօվկիանոսյան համարժեքին: Ճապոնիան և Ավստրալիան ունեն իրենց պաշտպանելու մտադրություններն ու հնարավորությունները, որոնք չունի ՆԱՏՕ-ի գրեթե յուրաքանչյուր անդամ: Միգուցե Հնդկաստանը, որին նույնպես սպառնում է Չինաստանը, կցանկանար միանալ։
Տարածաշրջանային դաշինքները, ինչպիսին սա է, շատ ավելի լավ դիրք կունենան պաշտպանելու իրենց սեփական տարածքը՝ ԱՄՆ-ի օգնությամբ, քան ՆԱՏՕ-ն: Հավանաբար, Ասիայում չկան երկրներ, որոնք պատրաստ կլինեն պաշտպանել ՆԱՏՕ-ի եվրոպացի անդամներին, բայց նրանք պատրաստ կլինեն պայքարել սեփական տարածքների և իրենց հարևանների համար: Ճապոնիան և Ավստրալիան արդեն ասել են, որ եթե մենք պաշտպանեինք Թայվանը, նրանք կմիանային պայքարին։
ՆԱՏՕ-ի լավագույն օրերը դրա հետևում են, բայց տարածաշրջանային դաշինքները, որոնք սկսվում են Խաղաղօվկիանոսյան մեր դաշնակիցներից, լավագույն միջոցն են սպասվող սպառնալիքներին դիմակայելու համար:
