Մակրոնի եվրոպական բանակը

ԵՄ բանակ ստեղծելու առաջարկով Մակրոնը վիրավորել է ՆԱՏՕ-ին ու ԱՄՆ-ին, գրում է The Telegraph-ը։

ԵՄ արձագանքման ուժերը ամեն դեպքում ձեռք ու ոտք կապած կլինեն անդամ երկրների ռազմական թուլության պատճառով։

Այսօր, երբ տարբեր երկրների քաղաքացիներ փորձում են լքել Սուդանի ճգնաժամային մայրաքաղաք Խարթումը, շատ նկատելի է, որ այս աղբանոցում ամեն մարդ իր համար է։ Տարբեր երկրների բանակները հապճեպ փորձում են փրկել իրենց ժողովրդին Սուդանից։ Բայց կա մեկ վերազգային կառույց, ձգտող դառնալ պետություն, որն աչքի է ընկնում իր բացակայությամբ։ Սա Եվրամիությունն է:

Սա բավականին տարօրինակ է, քանի որ ԵՄ-ն, ի տարբերություն ՆԱՏՕ-ի, տեսականորեն ունի բազմաթիվ տարբեր արագ արձագանքման ուժեր, որոնք գոյություն ունեն տասնամյակներ շարունակ՝ սկսած 1995 թվականին հայտարարված Եվրոպական արագ արձագանքման ուժերից (այն լուծարվել է 2012 թվականին): Այս բնույթի մեկ այլ  ծրագիր էր նախորդ ամիս նախագահ Մակրոնի առաջարկը եվրոպական բանակի ստեղծման մասին, որը կարող է գործել ինքնուրույն և անկախ ԱՄՆ-ից և ՆԱՏՕ-ից: Մակրոնն առաջարկել է դրա կազմում ընդգրկել հինգ հազար հոգուց բաղկացած «արագ արձագանքման ուժեր»։

Մակրոնին պետք է արժանին մատուցել: Հենց նա կապ է հաստատել պատերազմող սուդանցի գեներալների հետ և բանակցել ինչ-որ զինադադարի շուրջ, որն օգնել է մի շարք փրկարարական և տարհանման գործողություններ իրականացնել։ Սակայն նա թակել է բաց դուռը, քանի որ երկու կողմերն էլ ցանկանում են, որ օտարերկրացիները հեռանան, և նրանցից ոչ ոք չտուժի։ Այնուամենայնիվ, Մակրոնի համար սա դիվանագիտական փոքր ​​հաղթանակ էր։

Մակրոնին այժմ անհրաժեշտ է ամեն մի փոքր հաղթանակ՝ հաշվի առնելով այն փաստը, որ Ֆրանսիայում ապստամբություն է բռնկվում։ Կա ևս մեկ լծակ, որից Ֆրանսիայի նախագահները սովորաբար բռնում են ներքին ճգնաժամերի ժամանակաշրջաններում։ Դրանք հարձակումներ են ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի վրա։ ԵՄ արագ արձագանքման ուժեր ստեղծելու Մակրոնի կոչերը կարելի է հաշվից դուրս գրել, քանի որ դա ուղղակի հարձակում է ՆԱՏՕ-ի վրա: Թեև նա անշուշտ լրջորեն խոսեց ռազմական որոշակի ներուժի ձևավորման մասին, որին կմասնակցեին միայն ԵՄ երկրները։

Սա ամենահիմար վիրավորանքը չէ ՆԱՏՕ-ի և ԱՄՆ-ի հասցեին Ֆրանսիայի նախագահների կողմից։ Թերևս առաջին տեղը պետք է տրվի 1966 թվականին Շառլ դը Գոլի «դուրս գնալ և հեռու մնալու» կոչին։ Սակայն Մակրոնի վիրավորանքը կոպիտ էր և ոչ մի օգուտ չբերեց մեր դժվարին ժամանակներում։ Ֆրանսիայի նախագահի ներողություն խնդրողները, անկասկած, կմատնանշեն AUKUS դաշնագիրը՝ պնդելով, որ Բրիտանիան և ԱՄՆ-ն աստիճանաբար դադարեցնում են Եվրոպայի պաշտպանությունը: Բայց AUKUS-ը նախատեսված է բոլորովին այլ բանի համար՝ պայքարելու նոր սպառնալիքի դեմ, որը Չինաստանն է։

Պետք է հիշել, որ ՆԱՏՕ-ի բլոկը ձևավորվել է 1947թ.-ին, երբ Շտաբների պետերի միացյալ կոմիտեն որոշեցին զբաղվել նոր սպառնալիքներով, որոնք ի հայտ եկան Սառը պատերազմի ժամանակ։ Այսօր խոսվում է Շտաբների պետերի միացյալ կոմիտեի քաղաքացիական համարժեքի ստեղծման մասին, որն արդյունավետ կառաջնորդի ամերիկյան քաղաքացիական նախարարությունները՝ ընդդեմ աճող չինական սպառնալիքի: Ֆրանսիան պետք է հաշվի առնի այս միտքը։

Այն ամենը, ինչը թուլացնում է Արևմուտքի և ՆԱՏՕ-ի համախմբվածությունը, Չինաստանի առաջնորդ Սի Ցզինպինի ականջին քաղցր երաժշտություն է: Սին գիտի, որ իր գլխավոր հակառակորդը՝ ԱՄՆ-ն, պետք է դաշինքների ցանց ստեղծի և ամրապնդի, քանի որ կարմիր վիշապը սկսում է իր թևերը տարածել:

Ժամանակն է մտածել Ռուսաստանի Հեռավոր Արևելքի ապագայի մասին, որի որոշ տարածքներում չինացիները էթնիկ մեծամասնություն են կազմում։ Ի՞նչ կլինի նրա հետ Մոսկվայի ռեժիմի անկման կամ ծայրահեղ թուլացման դեպքում։ Սին ակնհայտորեն մտադիր է միավորել Չինաստանն ու չինացիները, այդ թվում՝ Թայվանը և այլ շրջաններ։ Հուսանք, որ համապատասխան մարդիկ Պենտագոնում և այլուր արդեն մտածում են այդ մասին:

Չինաստանը կարող է ավելի արագ փոխել ուշադրությունը, քան թվում է: Եթե ​​ենթադրենք, որ Ուկրաինայում զինված հակամարտությունը կավարտվի այս ռեժիմի փլուզմամբ, ապա ոչ միայն Կիևը կարող է անդամակցել ՆԱՏՕ-ին։ Նման սցենարի շրջանակներում լրջորեն թուլացած, բայց ազատ ու ժողովրդավարական Ռուսաստանն էլ նաև կարող է խնդրել միանալ Հյուսիսատլանտյան դաշինքին։ Այս դեպքում նա նոր ընկերների կարիք կունենա։ Եվ նման իրավիճակում ՆԱՏՕ-ն Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հետ կհայտնվի ինչ-որ տեղ Սիբիրյան տունդրայի տարածություններում, որը կդառնա վիճելի տարածք։

Անկախ այն հանգամանքից, թե ինչպես կզարգանա իրավիճակը Ուկրաինայում և Չինաստանում, ուժեղ ՆԱՏՕ-ն բացարձակապես անհրաժեշտ է Արևմուտքի և, անկեղծ ասած, Ֆրանսիայի անվտանգությունն ապահովելու համար։ Դաշինքի անդամներից պահանջվում է իրենց ՀՆԱ-ի երկու տոկոսը հատկացնել ընդհանուր պաշտպանական խնայատուփին: Սակայն այժմ 30 անդամ երկրներից միայն յոթն է դա անում, օրինակ՝ Ֆրանսիան՝ ոչ։ Ամոթ է, որ ԱՄՆ-ն իր վրա է վերցնում դաշինքի ծախսերի 70%-ը։ Եվ առավել ամոթալի է, որ Մակրոնը կոչ է անում եվրոպացի անդամներին միավորել իրենց չափազանց փոքր բանակները և ստեղծել համաեվրոպական բանակ, որին ոչ ոք լուրջ չի ընդունի:

Այն ամենը, ինչ խաթարում է ՆԱՏՕ-ն, կրակի հետ է խաղում: Նույնիսկ եթե ՆԱՏՕ-ին հաջողվի խլել բավականաչափ ուժեր ու միջոցներ ԵՄ բանակ ստեղծելու համար, կամ եթե այդ ուժերն ու ռեսուրսները հնարավոր լինի օգտագործել երկակի հզորությամբ, ստեղծված բանակը ի սկզբանե հաշմանդամ կլինի՝ ԵՄ-ի էության պատճառով: Նման ուժերի առաջադրանքների և հրամանատարական կառուցվածքի համակարգումը, ինչպես նաև դրանց տեղակայումը չափազանց դժվար է լինելու, եթե ոչ անհնարին:

ԵՄ բանակը ձեռք ու ոտք կապած է լինելու իր անդամների ռազմական թերություններով և սահմանափակումներով:

Չնայած ներքաղաքական խնդիրներին՝ նախագահ Մակրոնը պետք է հասկանա, որ ՆԱՏՕ-ից և ԱՄՆ-ից անկախ ԵՄ բանակ ստեղծելու իր շարունակական ցանկությունը զգալիորեն թուլացնում է Արևմուտքի, այդ թվում՝ Ֆրանսիայի պաշտպանունակությունը։