Ռուսաստանը արգելափակել է միջուկային պայմանագրի համաձայնագիրը՝ պայմանավորված անդրադարձով Ուկրաինային

Ռուսաստանը արգելափակել է ՄԱԿ-ի համաժողովի կողմից միջուկային զինաթափման վերաբերյալ համատեղ հռչակագրի ընդունումը։ Հայտնում է BBC-ին։

Միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագիրը, որը հինգ տարին մեկ վերանայվում է 191 ստորագրողների կողմից, նպատակ ունի կանխել միջուկային զենքի տարածումը:

Ռուսաստանը դեմ է արտահայտվել տեքստի նախագծին՝ վկայակոչելով «լուրջ անհանգստություն» Ուկրաինայի ատոմակայանների՝ մասնավորապես Զապորոժիեի շուրջ ռազմական գործողությունների կապակցությամբ:

Մասնակիցները նույնպես համաձայնության չեն հասել վերջին վերանայման ժամանակ (2015 թվ․):

2022-ի հանդիպումը, որը պետք է կայանար 2020-ին, հետաձգվեց Covid-19 համաճարակի պատճառով: Համատեղ հռչակագրի շուրջ համաձայնության չհասնելը հաջորդել է չորս շաբաթ տևած համաժողովին Նյու Յորքում:

Ավստրալիայի արտաքին գործերի նախարարը հայտնեց, որ «խորապես հիասթափված է» համաձայնության բացակայությունից: «Ռուսաստանը խոչընդոտել է առաջընթացը՝ հրաժարվելով փոխզիջման գնալ առաջարկվող տեքստի շուրջ, որն ընդունվել է բոլոր մյուս պետությունների կողմից»,- նշել է նա։

ԱՄՆ ներկայացուցիչ, դեսպան Բոնի Ջենկինսն ասել է, որ ԱՄՆ-ը «խորապես ափսոսում է այս արդյունքի համար, և առավել ևս Ռուսաստանի գործողությունների համար, որոնք մեզ այսօր այստեղ են բերել»:

Ռուսաստանը դեմ էր տեքստի այն հատվածին, որը «խիստ մտահոգություն» էր հայտնում ուկրաինական ատոմակայանների շուրջ ռազմական գործողությունների վերաբերյալ, ներառյալ Զապորոժիեի ատոմակայանը, որը Ռուսաստանը գրավեց ուկրաինական պատերազմի սկզբում:

Նախագծում նշվում էր նաև «այդ ռազմական գործողությունների հետևանքով ուկրաինական իրավասու իշխանությունների կողմից նման վայրերի նկատմամբ վերահսկողության կորուստը և անվտանգության վրա դրանց խորը բացասական ազդեցությունը»: Նախագծում նշվում էր նաև «այդ ռազմական գործողությունների հետևանքով ուկրաինական իրավասու իշխանությունների կողմից նման վայրերի նկատմամբ վերահսկողության կորուստը և խորը բացասական ազդեցություն ունի դրանց անվտանգության համար»:

Ռուսաստանի ներկայացուցիչը նշել է, որ վերջնական տեքստի նախագծում բացակայում է «բալանսը»։ «Մեր պատվիրակությունն ունի մեկ հիմնական առարկություն որոշ պարբերությունների վերաբերյալ, որոնք բացահայտ քաղաքական բնույթ ունեն», — նշեց նա՝ հավելելով, որ այլ երկրներ նույնպես համաձայն չեն տեքստի հետ։

Վերջնական փաստաթուղթը համաժողովի բոլոր երկրների կողմից հաստատման կարիք ուներ: Մի շարք երկրներ, այդ թվում՝ Նիդերլանդները և Չինաստանը, հիասթափություն են հայտնել, որ հնարավոր չի եղել հասնել կոնսենսուսի։

Հոլանդացիներն ասացին, որ «գոհ են օգտակար քննարկումներից», բայց «շատ հիասթափված են, որ մենք համաձայնության չենք եկել»:

Չինաստանի դեսպանը, մինչդեռ, ասաց, որ չնայած համաձայնության բացակայությանը, գործընթացը «ընդհանուր անվտանգության և իրական բազմակողմանիության կարևոր պրակտիկա է»:

1970թ.-ին 190 երկրների կողմից հաստատված Չտարածման պայմանագիրը պարտավորեցնում է ստորագրած երկրներին, այդ թվում՝ Միացյալ Նահանգներին, Ռուսաստանին, Ֆրանսիային, Մեծ Բրիտանիային և Չինաստանին, կրճատել իրենց պաշարները և արգելել մնացյալին միջուկային զենք ձեռք բերել:

Նախորդ շաբաթ Զապորոժիեի ատոմակայանը ժամանակավորապես անջատվել է էլեկտրացանցից՝ առաջացնելով մտավախություն ռադիացիոն հնարավոր աղետի վերաբերյալ։

Ռուսաստանի զինված ուժերը մարտի սկզբին վերահսկողության տակ վերցրեցին Եվրոպայի ամենամեծ ատոմակայանը, սակայն այն դեռևս ղեկավարվում է ուկրաինական անձնակազմի կողմից ծանր պայմաններում:

Ակնկալվում է, որ ՄԱԿ-ի միջուկային վերահսկողության մարմինը՝ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը (ՄԱԳԱՏԷ), մոտ օրերս այց կկազմակերպի Զապորոժիեի ատոմակայան՝ այնտեղ գտնվող օբյեկտները ստուգելու նպատակով:

Նախորդ շաբաթ Ռուսաստանը հայտարարեց, որ թույլ կտա ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսուչներին այցելել ատոմակայան։