Պարտք. վատ, թույլ, տգեղ

Պետական ​​պարտքի վերին շեմը բարձրացնելու հանրապետականների մերժման պատճառով ԱՄՆ կառավարության կողմից վճարման պարտավորությունների դեֆոլտի հեռանկարն այսօր միանգամայն իրական և նույնիսկ անխուսափելի է թվում։ Պետք է ասել, որ որոշ ընկերությունների պարտատոմսերն այսօր ավելի քիչ եկամուտ են տալիս, քան գանձապետական ​​արժեթղթերը, ինչը վկայում է այն մասին, որ ներդրողները այսօր ավելի վստահելի վարկառուներ են համարում ընկերություններին, ասենք, Microsoft-ին, այլ ոչ թե դաշնային կառավարությանը: Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Փոլ Կրուգմանը NYT-ում:

Աղետ է սպասվում , և պետք է նկատի ունենալ, որ մեղավորը հանրապետականներն են: Նրանք զբաղվում են շանտաժով և շորթմամբ։

Ինչո՞ւ եմ ես խոսում այս մասին: Որովհետև առաջադեմները վրդովված են Բայդենի վարչակազմի մերժումից՝ քայլեր ձեռնարկել ճգնաժամից խուսափելու համար: Նվազագույնը վարչակազմի կամ նրա մերձավոր մարդկանցից ոմանք ավելի շատ ձգտում են մերժել ելքի առաջարկները այս ծուղակից, քան լուծել ծագած խնդիրները։ Ստոկհոլմյան համախտանիշի ոգին միանշանակ առկա է այստեղ, երբ պատանդներն ավելի շատ զայրացած են իրենց հնարավոր փրկիչների, քան առևանգողների վրա։

Այս առումով հուսով եմ, որ վարչակազմը փորձ կձերնարկի՝ տարամդրելու օգնություն։

Գոյություն ունի առնվազն երեք եղանակ, որոնցով վարչակազմը կարող է շրջանցել պարտքի սահմանաչափը: Ասվում է, որ նման գործողությունների առարկությունները տեխնոկրատական ​​և օրինական բնույթ ունեն: Բայց եթե ավելի խորանաք, պարզ է դառնում, որ դրանք իրականում քաղաքական են։

Առաջին հնարավոր ճանապարհը պարտքի սահմանաչափը պարզապես անտեսելն է՝ այն հակասահմանադրական ճանաչելով։ 14-րդ  փոփոխությունը նշում է, որ ԱՄՆ պարտքի օրինականությունը «կասկած չի հարուցում», և այս դրույթն այժմ ավելի մեծ ուշադրության է արժանանում: Բայց, մեծ հաշվով, պարտքի սահմանաչափի շուրջ ստեղծված փակուղին վարչակազմին դրել է մի իրավիճակում, երբ այն պետք է խախտի մի շարք օրենքներ:: Սրանք կա՛մ դաշնային ծախսերի մասին օրենքներ են, կա՛մ կառավարության փոխառությունների սահմանափակումների: Նման իրավիճակում նախագահը պետք է ընտրի ինչ օրենքների հետևի։ Իսկ ինչո՞ւ է առաջնահերթ պարտքի առաստաղը։

Ես իրավաբան չեմ, բայց սահմանադրական տարբերակի դեմ փաստարկներն ինձ համոզիչ չեն թվում։ Ոմանք ասում են, որ դեֆոլտը չի խախտում 14-րդ փոփոխությունը, քանի որ պարտքը դեռ ճանաչված է և ուժի մեջ է: Իսկ մենք ուղղակի չենք պահպանի սահմանը։ Եվ ասում են նաև, որ գործի հանգամանքները կարևոր չեն Գերագույն դատարանի կողմնակալության պատճառով։ Այնպես որ խնդիրն այստեղ ամենևին էլ օրենքի մեջ չէ, այլ քաղաքականության մեջ։

Երկրորդ ճանապարհը շատ կոնկրետ օրենսդրական դրույթից օգտվելն է, որը հնարավորություն է տալիս ֆինանսների նախարարությանը հատել ցանկացած անվանական արժեքի պլատինե մետաղադրամներ: Այս մետաղադրամները կարող են դրվել Դաշնային պահուստի հաշվին, այնուհետև կառավարությունը կարող է գումար հանել դրանից՝ նախկինի պես անհրաժեշտ վճարումները կատարելու համար։

Հակառակ ոմանց պնդումների՝ սա գնաճի չի հանգեցնի։ Fed-ը կկարողանա հակադարձել փողի առաջարկի նման ներհոսքի հետևանքները՝ վաճառելով ամերիկյան պարտատոմսերի իր հսկա պորտֆելի մի մասը: Եվ քանի որ այս պարտատոմսերի վաճառքը կնվազեցնի եկամուտների չափը, որը Դաշնային պահուստը տրամադրում է գանձապետարանին, այն կունենա նույն ֆինանսական հետևանքները, ինչ պարտատոմսերի ուղղակի վաճառքը:

Կա երրորդ տարբերակ՝ թողարկել հավերժական պարտատոմսեր։ Ըստ նրանց՝ ներդրողը կարող է տոկոսային եկամուտ ստանալ անսահմանափակ ժամկետով, սակայն դրանք չունեն մարման ժամկետ, հետեւաբար՝ անվանական արժեք։ Քանի որ սահմանաչափը որոշվում է ԱՄՆ պարտքի անվանական արժեքով, այլ ոչ թե տատանվող շուկայական արժեքով, դժվար է հասկանալ, թե ինչպես կարող է սահմանաչափ հասկացությունը կիրառվել այստեղ: Այս գաղափարի մեջ ծայրահեղական ​​ոչինչ չկա։ Այն ունի երկար պատմություն, հատկապես Բրիտանիայում: Սակայն հավերժական պարտատոմսերը նույնպես օգտագործվել են ԱՄՆ-ում:

Ինչը շատ կարևոր է, այս բոլոր տարբերակները բացարձակապես անվնաս են տնտեսական տեսակետից։ Սա ոչ այլ ինչ է, քան լուծում, որը թույլ է տալիս կառավարությանը շարունակել ծախսել Կոնգրեսի կողմից պատշաճ կերպով հատկացված գումարները:

Այս գործողությունների դեմ բոլոր փաստարկները հանգում են քաղաքական ենթադրությունների: Միգուցե կուսակցական կողմնակալ Գերագույն դատարանը մերժի սահմանադրական տարբերակը։ Միգուցե նա ճանապարհ գտնի մերժելու այն բավականին հստակ ու ճշգրիտ ձևակերպումները, որոնք հիմք են տալիս մետաղադրամ հատելու համար։ Կամ գուցե Fed-ը հրաժարվի ընդունել նման մետաղադրամը, եթե այն հատվի: Միգուցե Գերագույն դատարանը հանդես գա պարտքի սահմանաչափի որոշ նորարարական սահմանմամբ (դժվար է իմանալ, թե ինչպիսին կլինի այդ սահմանումը, բայց ով գիտի), որը բացառում է հավերժական պարտատոմսերի թողարկումը: Կամ գուցե Բայդենի վարչակազմը պատժվի ընտրողների կողմից՝ համարելով (ոչ առանց լրատվամիջոցների օգնության), որ այն անում է ինչ-որ անսովոր և կասկածելի բան։

Բայց սա ոչ այլ ինչ են, քան գուշակություններ: Եվ հիշեք, պարտքի սահմանաչափի վերաբերյալ Բայդենի վարչակազմի քաղաքական դատողությունները աղետալի սխալ են ստացվում անընդհատ և ամեն քայլափոխի: Ըստ առկա տեղեկությունների, նրա պաշտոնյաները կարծում էին, որ մերժելով բոլոր լուծումները՝ կստիպեն կենտրոնամետներին և ընկերություններին միջամտել, իսկ հետո հանրապետականները ստիպված կլինեն բարձրացնել սահմանաչափը։ Այս ամենը տեղի չունեցավ։ Նրանք անտեսեցին նախազգուշացումները, որ ելքի մասին խոսակցությունները պարզապես խիզախություն կտան Մեծ Հին կուսակցության ծայրահեղականներին: Եվ այդպես էլ եղավ։

Ես կասկածում եմ, որ եթե իրավիճակը սրվի, նույնիսկ կուսակցական Գերագույն դատարանը չի ցանկանա խաթարել համաշխարհային տնտեսությունը և կհրամայի նախագահ Բայդենին խախտել ընթացիկ ծախսերի օրենքը՝ անտեսելով իրեն: Իհարկե, սա ռիսկային է, և եթե անսովոր միջոցներ ձեռնարկվեն, շուկաները շատ նյարդային կլինեն։ Բայց այս պահին անվտանգ տարբերակներ պարզապես չկան։

Եթե ​​սթափ գնահատենք իրավիճակը և հաշվի առնենք վարչակազմի համառությունը, ապա դժվար թե արժե նրանից սպասել նման գործողություններ, քանի դեռ չի գերազանցվել պարտքի սահմանաչափը և չենք մտել ճգնաժամային շրջան։ Բայց ես հույս ունեմ, որ ֆինանսների նախարարությունում ինչ-որ մեկը լուռ ու հանգիստ պատրաստվում է գործի, ինչ գնով էլ լինի։ Եթե ​​ոչ, ապա Աստված մեզ օգնական։