Իրանն աչք է դրել Ռուսաստանի չափի անցքի վրա Եվրոպական նավթային շուկայում

ԵՄ-ն այս տարի պատրաստվում է դադարեցնել ռուսական նավթի մեծ մասի մատակարարումը և այլընտրանք գտնել դրան, հայտնում է Bloomberg-ը։ Իրանը կփորձի զբաղեցնել Ռուսաստանի տեղը շուկայում։ Դա, սակայն, հնարավոր կլինի միայն երկու պայմանի առկայության դեպքում։

Եթե ​​Իրանին հաջողվի միջուկային ծրագրի շուրջ համաձայնագիր կնքել համաշխարհային տերությունների հետ, նա կփորձի լրացնել Ռուսաստանի թողած բացը եվրոպական նավթային շուկայում։

Իրանի պետական ​​նավթային ընկերությունը կփորձի հետ բերել գնորդներին այնպիսի երկրներից, ինչպիսիք են Հունաստանը, Իտալիան, Իսպանիան և Թուրքիան, եթե իր էներգետիկ արդյունաբերության և տնտեսության դեմ պատժամիջոցները մեղմացվեն: Այս մասին հայտնում են Իրանի ռազմավարությանը ծանոթ աղբյուրները։ Տարեվերջին ԵՄ-ն կարգելի իր անդամ երկրների մեծ մասին ռուսական նավթ գնել, ինչը  լուրջ անորոշություն կստեղծի մատակարարման շուրջ։

Իրանի և Ռուսաստանի դեմ տնտեսական խիստ պատժամիջոցներ են կիրառվում՝ հիմնականում արևմտյան երկրների կողմից։ ԵՄ երկրները մտադիր են դեկտեմբերի 5-ից դադարեցնել ռուսական նավթի մեծ մասի մատակարարումները՝ այդպիսով պատժելով Ռուսաստանին Ուկրաինայում ռազմական գործողությունների համար։ Վերջին տարիներին ԱՄՆ-ը խաղում է Իրանի դեմ գնալով ավելի կոշտ պատժամիջոցներ նախաձեռնողի դերը՝ փորձելով դանդաղեցնել նրա միջուկային ծրագիրը։

Իրանի համար եվրոպական կողմնորոշումը կարող է օգնել նրան հաղթահարել մրցակցության աճը իր համար չափազանց կարևոր ասիական շուկայում՝ ռուսական էժան նավթի մատակարարումների ավելացման պատճառով:

Միջուկային գործարքը գայթակղիչ կերպով մոտ է, և Իրանը լավ հնարավորություն է տեսնում փոխարինելու ռուսական նավթի մի մասը, որը եվրոպական նավթավերամշակող գործարաններն այլևս չեն կարող գնել: Այս մասին հայտնում են աղբյուրները, որոնք խնդրել են չհրապարակվել, քանի որ խոսքը էներգետիկ ռազմավարության մասին է։ Իրանի ծանր նավթն իր բնութագրերով շատ նման է ռուսական Urals տեսակի նավթին, և իրաքյան Basrah Medium-ի հետ միասին այն կարող է լավ այլընտրանք լինել:

Նախկինում միջերկրածովյան բոլոր երկրները գնում էին իրանական նավթ, իսկ ամբողջ Եվրոպան այնտեղից ներմուծում էր օրական մոտ 600 հազար բարել, երբ պատժամիջոցներ չկային։ Եթե ​​նույնիսկ վաճառքի ծավալը վերականգնվի այս մակարդակին, ապա հնարավոր կլինի միայն մասնակիորեն փոխարինել ռուսական նավթը։

Երբ Իրանը շուկա վերադառնա, մտադիր է իր բարելն ամբողջությամբ վաճառել։ Այս պահին իրանական նավթն արտահանվում է հիմնականում Ասիա։ Գնորդները զեղչեր են ստանում՝ փոխհատուցում տանկերներով բեռնափոխադրումների տեղափոխման և ապահովագրման հետ կապված դժվարությունների, որոնք շարունակվում են և նույնիսկ դժվարանում են պատժամիջոցների պատճառով։ Այս մասին պատմում են մերձավորարևելյան նավթային առևտրականները։

Իրանը ստիպված է պահպանել զեղչերը՝  ռուսական էժան նավթի հետ մրցակցելու համար։

Ասիայում այս մրցակցությունն անդադար է: Ռուսաստանը հրավիրել է ասիական մի քանի երկրների՝ քննարկելու երկարաժամկետ պայմանագրերով նավթի մատակարարումների հարցը, որոնք նախատեսում են գների լուրջ զեղչեր։ Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ-ը փորձում է կոնսենսուսի հասնել ռուսական նավթի գների սահմանափակումների շուրջ՝ Ռուսաստանի կառավարությանը միջոցներից զրկելու համար։

Երբ 2015 թվականին միջուկային համաձայնագրի շրջանակներում պատժամիջոցները մեղմացվեցին, Իրանը սպասվածից ավելի արագ ավելացրեց նավթի արդյունահանումն ու արտահանումը: Այժմ նա պատրաստվում է երկրորդ փորձն անել և հույս ունի, որ իր բարելները վտարվածներից կվերածվեն բաղձալիների։