Ռուսաստանի պատժամիջոցները. կարո՞ղ է աշխարհը հաղթահարել առանց իր նավթի և գազի
Նախորդ տարի Ռուսաստանը մատակարարել է ԵՄ-ին իր բնական գազի 40%-ը։ Հայտնում է bbc-ին։
Գերմանիան, Եվրոպայի ամենախոշոր տնտեսությունը, ամենամեծ ներկրողն է եղել 2020թ-ին, վերջինիս հետևում է Իտալիան։
Միացյալ Թագավորությունը ներկրել իր կարիքների 4%-ը Ռուսաստանից, իսկ Միացյալ Նահանգները ընդհանրապես չի արել գազի ներկրում Ռուսաստանից։ Այնուամենայնիվ, դա նույնպես նրանց վրա ազդում է, երբ Ռուսաստանը սահմանափակում է մատակարարումները մայրցամաքային Եվրոպա, քանի որ դա հանգեցնում է գազի համաշխարհային գների բարձրացմանը:
ԵՄ-ն ասում է, որ մեկ տարվա ընթացքում կնվազեցնի գազի ներկրումը Ռուսաստանից 2/3-ով, բայց հրաժարվել է ամբողջական արգելքից։ Նպատակին հասնելու համար անդամ երկրներին առաջարկվում է դիտարկել գազի ընդհանուր սպառման կրճատումը 15%-ով առաջիկա յոթ ամիսներին։ Կասկած կա, թե արդյոք ԵՄ-ն կկարողանա գտնել գազի այլընտրանքային աղբյուրներ։ «Այն պետք է դիմի այնպիսի արտադրողների, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ը և Քաթարը, որոնք հեղուկ բնական գազը (LNG) կուղարկեն նավերով», — ասում է էներգետիկայի հարցերով խորհրդական Քեյթ Դուրյանը: «Սակայն Եվրոպայում չկան բավականաչափ հեղուկ գազի տերմինալներ: Սա խնդիր կլինի հատկապես Գերմանիայի համար: Այն պարզապես չունի սարքավորումներ այն բեռնաթափելու համար»։
Նախագահ Վլադիմիր Պուտինը պահանջել է Եվրոպայի «ոչ բարեկամ» երկրներից։ գազի դիմաց վճարել ռուսական ռուբլով։ Սա օգնում է պահպանել Ռուսաստանի արժույքի արժեքը։ Լեհաստանը, Բուլղարիան և Ֆինլանդիան հրաժարվեցին այսպես անել, իսկ Ռուսաստանը դադարեցրեց նրանց մատակարարումները։ Մի քանի եվրոպական էներգետիկ ընկերություններ գազի դիմաց վճարում են ռուսական բանկային հաշիվներով, որոնք եվրոն փոխակերպում են ռուբլու։ Նրանք պնդում են, որ այդ վճարումները համապատասխանում են պատժամիջոցներին։
ԵՄ-ն համաձայնել է արգելել ռուսական նավթի բոլոր ներկրումները, որոնք ծովով են ներկրվում, մինչև տարվա վերջ։ Դա թույլ կտա շարունակել նավթի ներկրումը խողովակաշարով։ ԵՄ առաջնորդներն ասում են, որ սա «ժամանակավոր միջոց է», քանի որ Հունգարիայի և Սլովակիան նման երկրները կախված են դրանից: ԱՄՆ-ն ամբողջությամբ արգելել է ռուսական նավթի ներկրումը։ Մեծ Բրիտանիան պետք է աստիճանաբար դադարեցնի ռուսական նավթի ներկրումը մինչև տարեվերջ։
Նավթի մատակարարումները եվրոպական մի շարք երկրներ կարող են կրճատվել պատժամիջոցների պատճառով։ Նախորդ տարվա նոյեմբերի տվյալներով Ֆինլանդիան և Լիտվան իրենց նավթի 80%-ը ստացել են Ռուսաստանից։
Այնուամենայնիվ, ԵՄ երկրները կարող են նավթ գնել այլ արտադրողներից։ Նավթ ներմուծող երկրների ակումբը (IEA) բաց է թողել է 120 միլիոն բարել հում նավթ իր պաշարներից: ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հրամայել է մեծ քանակությամբ նավթ բաց թողնել Ամերիկայի պաշարներից։
«Սաուդյան Արաբիայի նման երկրները կարող են սկսել ավելի շատ նավթ ներդնել համաշխարհային շուկայում տարվա վերջին, և կարող են լինել ավելի շատ մատակարարումներ ԱՄՆ-ից», — ասում է Քեյթ Դուրյանը:
Էներգետիկայի գների աճի շնորհիվ Ռուսաստանը, վերջին մեկ տարվա ընթացքում, ստացել է մոտ 400 միլիարդ եվրո (430 միլիարդ դոլար, 341 միլիարդ ֆունտ) Եվրոպա նավթի և գազի արտահանումից:
ԵՄ-ն նշում է, որ ի վերջին պատժամիջոցները կարող են նվազեցնել Ռուսաստանից գնվող նավթի չափաքանակը 90%-ով։ Այնուամենայնիվ, մի քանի ամիս կպահանջվի մինչև դրանք լիարժեք ուժի մեջ մտնեն, և նույնիսկ այդ դեպքում Ռուսաստանը կկարողանա նավթ վաճառել աշխարհի ցանկացած այլ վայրերում։ Ասիայի երկրները կարող են օրական մինչև մեկ միլիոն բարել ավելի շատ հում նավթ գնել Ռուսաստանից, քան հիմա են վերցնում», -հայտնում է Argus Media-յի առաջատար տնտեսագետ Դեյվիդ Ֆայֆը:
Ներկայիս պատժամիջոցների հետևանքով Ռուսաստանի՝ նավթի արտահանումից ստացվող եկամուտները կարող են բավականին կրճատվել, սակայն՝ ոչ ամբողջապես։
Սպառողները բախվում են էներգիայի և վառելիքի ծախսերի աճին, քանի որ սկսվում են պատժամիջոցները ռուսական էներգակիրների նկատմամբ: Ջեռուցման գները, ամենայն հավանականությամբ, էլ ավելի կբարձրանան, եթե սահմանափակվի ռուսական գազի արտահանումը Եվրոպա:
