ՀՀ — ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի (ՀԸԳՀ) ոչ պաշտոնական թարգմանությունը:    

 

ՀԱՄԱՊԱՐՓԱԿ ԵՎ ԸՆԴԼԱՅՆՎԱԾ ԳՈՐԾԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ
ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱՏՈՄԱՅԻՆ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՈՒ ԴՐԱ ԱՆԴԱՄ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ` ՄԻ ԿՈՂՄԻՑ, ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ` ՄՅՈՒՍ ԿՈՂՄԻՑ, ՄԻՋԵՎ

ՆԱԽԱԲԱՆ

ԲԵԼԳԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԲՈՒԼՂԱՐԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՉԵԽԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԴԱՆԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԳԵՐՄԱՆԻԱՅԻ ԴԱՇՆԱՅԻՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԷՍՏՈՆԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԻՌԼԱՆԴԻԱՆ,

ՀՈՒՆԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԻՍՊԱՆԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՖՐԱՆՍԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԽՈՐՎԱԹԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԻՏԱԼԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈԻՆԸ,

ԿԻՊՐՈՍԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼԱՏՎԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼԻՏՎԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼՅՈՒՔՍԵՄԲՈՒՐԳԻ ՄԵԾ ԴՔՍՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՀՈՒՆԳԱՐԻԱՆ,

ՄԱԼԹԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՆԻԴԵՌԼԱՆԴՆԵՐԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԱՎՍՏՐԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼԵՀԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՊՈՐՏՈՒԳԱԼԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՌՈՒՄԻՆԻԱՆ,

ՍԼՈՎԵՆԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՍԼՈՎԱԿԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՖԻՆԼԱՆԴԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՇՎԵԴԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՄԵԾ ԲՐԻՏԱՆԻԱՅԻ ԵՎ ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ԻՌԼԱՆԴԻԱՅԻ ՄԻԱՑՅԱԼ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

«Եվրոպական միության մասին» պայմանագրի, «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի եւ «Ատոմային էներգիայի եվրոպական համայնք ստեղծելու մասին» պայմանագրի պայմանավորվող կողմերը, այսուհետ՝ անդամ պետություններ,

ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆԸ, եւ

ԱՏՈՄԱՅԻՆ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔԸ, այսուհետ՝ Եվրատոմ՝

մի կողմից, եւ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ՝

մյուս կողմից,

այսուհետ համատեղ՝ Կողմեր,

ՀԱՇՎԻ ԱՌՆԵԼՈՎ Կողմերի միջեւ սերտ կապերը եւ նրանց ընդհանուր արժեքները, ինչպես նաեւ Գործընկերության եւ համագործակցության համաձայնագրով նախկինում հաստատված կապերը ամրապնդելու եւ Եվրոպական հարեւանության քաղաքականության (ԵՀՔ) եւ Արեւելյան գործընկերության, ինչպես նաեւ սույն Համաձայնագրի շրջանակներում հավասար գործընկերության վրա հիմնված սերտ եւ կանոնավոր համագործակցությունը խթանելու նրանց ցանկությունը.

ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՎ ԵՄ-Հայաստան համատեղ ԵՀՔ գործողությունների ծրագրի, այդ թվում՝ դրա ներածական դրույթների նշանակությունը, եւ Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ հարաբերություններն ամրապնդելու եւ բարեփոխում ու մոտարկում իրականացնելու հարցում գործընկերության առաջնահերթությունների կարեւորությունը, այսուհետ՝ Հայաստանի Հանրապետությունում առաջ գնացող գործընթաց՝ այդպիսով նպաստելով քաղաքական եւ տնտեսական ընդլայնված համագործակցությանը.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ հետագայում ամրապնդել հիմնարար ազատությունների, մարդու իրավունքների, այդ թվում՝ փոքրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների, ժողովրդավարական սկզբունքների, օրենքի գերակայության եւ արդյունավետ կառավարման նկատմամբ հարգանքը.

ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՎ, որ ժողովրդավարության եւ առեւտրային տնտեսության ամրապնդմանն ուղղված ներքին բերափոխումները՝ մի կողմից, եւ հակամարտությունների կայուն կարգավորումը՝ մյուս կողմից, փոխկապակցված են: Այսպիսով, Հայաստանի Հանրապետությունում կայուն ժողովրդավարական բարեփոխումը կնպաստի ամբողջ տարածաշրջանում վստահության եւ կայունության մթնոլորտ ստեղծելուն.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ հետագայում խթանել Հայաստանի Հանրապետության քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական եւ ինստիտուցիոնալ զարգացումը, օրինակ, քաղաքացիական հասարակության, ինստիտուցիոնալ կառուցման, պետական կառավարման եւ քաղաքացիական ծառայության բարեփոխման, կոռուպցիայի դեմ պայքարի, ինչպես նաեւ ընդլայնված առեւտրային ու տնտեսական համագործակցության, այդ թվում՝ հարկային ոլորտում արդյունավետ կառավարման, աղքատության նվազեցման եւ ընդհանուր հետաքրքրություն ներկայացնող ոլորտների լայն շրջանակում, այդ թվում՝ արդարադատության, ազատության եւ անվտանգության ոլորտում լայնածավալ համագործակցության միջոցով.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ լիարժեք իրականացնել Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրության, Միավորված ազգերի կազմակերպության 1948 թվականի Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի, 1950 թվականի «Մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի (Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիա) եւ Եվրոպայում անվտանգության եւ համագործակցության համաժողովի 1975 թվականի Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի (ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտ) նպատակները, սկզբունքները եւ դրույթները.

ԿՐԿԻՆ ԱՆԴՐԱԴԱՌՆԱԼՈՎ միջազգային խաղաղությունը եւ անվտանգությունը խթանելու, ինչպես նաեւ համաձայնեցված ձեւաչափերով արդյունավետ բազմակողմանիության եւ հակամարտությունների խաղաղ կարգավորման մեջ ներգրավվելու իրենց ցանկությանը՝ մասնավորապես, այդ նպատակով համագործակցելով Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) եւ Եվրոպայում անվտանգության եւ համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) շրջանակներում.

ՀԱՎԱՏԱՐԻՄ ԼԻՆԵԼՈՎ զանգվածային ոչնչացման զենքերի (ԶՈԶ) եւ դրանց մատակարարման միջոցների տարածման դեմ պայքարի համար եւ դրանց զինաթափման եւ չտարածման, ինչպես նաեւ միջուկային ապահովության եւ անվտանգության շուրջ համագործակցության համար միջազգային պարտավորություններին.

ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՎ Հայաստանի Հանրապետության ակտիվ մասնակցության կարեւորությունը տարածաշրջանային համագործակցության ձեւաչափերում՝ ներառյալ Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվողները. ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կողմից՝ միջազգային կազմակերպություններում եւ համագործակցության ձեւաչափերում իր մասնակցությանը եւ դրանից բխող իր առկա պարտավորություններին տրվող կարեւորությունը.

ՑԱՆԿԱՆԱԼՈՎ հետագայում սկսել փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող երկկողմ եւ միջազգային խնդիրների, այդ թվում՝ տարածաշրջանային ասպեկտների վերաբերյալ կանոնավոր քաղաքական երկխոսություն՝ հաշվի առնելով Եվրոպական միության ընդհանուր արտաքին եւ անվտանգության քաղաքականությունը, այդ թվում՝ ընդհանուր անվտանգության եւ պաշտպանության քաղաքականությունը եւ Հայաստանի Հանրապետության համապատասխան քաղաքականությունները. ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կողմից՝ միջազգային կազմակերպություններում եւ համագործակցության ձեւաչափերում իր մասնակցությանը եւ դրանից բխող իր առկա պարտավորություններին տրվող կարեւորությունը.

ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՎ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ եւ երկարատեւ կարգավորման համար Հայաստանի Հանրապետության հանձնառության կարեւորությունը եւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների կողմից վարվող բանակցությունների շրջանակներում այդ կարգավորմանը հնարավորինս շուտ հասնելու անհրաժեշտությունը. ընդունելով նաեւ ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ եւ ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտում ամրագրված նպատակների եւ սկզբունքների հիման վրա այդ կարգավորմանը հասնելու անհրաժեշտությունը, մասնավորապես, այն նպատակների եւ սկզբունքների, որոնք առնչվում են սպառնալիքից կամ ուժի կիրառումից խուսափելուն, պետությունների տարածքային ամբողջականությանը եւ անձանց հավասար իրավունքներին ու ինքնորոշմանը եւ արտացոլված են ԵԱՀԿ 2008 թվականի նախարարների խորհրդի 16-րդ հանդիպումից ի վեր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության շրջանակներում ընդունված բոլոր հռչակագրերում. հաշվի առնելով նաեւ կարգավորման այս գործընթացին աջակցելու՝ Եվրոպական միության հաստատված հանձնառությունը.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ կանխարգելել կոռուպցիան եւ պայքարել դրա դեմ, պայքարել կազմակերպված հանցավորության դեմ եւ ամրապնդել ահաբեկչության դեմ պայքարի շուրջ համագործակցությունը.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ համապարփակ մոտեցմամբ ամրապնդել միգրացիայի, ապաստանի տրամադրման եւ սահմանների կառավարման շուրջ իրենց երկխոսությունը եւ համագործակցությունը՝ ուշադրություն դարձնելով օրինական միգրացիային եւ անօրինական միգրացիայի ու մարդկանց թրաֆիքինգի կանխարգելմանն ուղղված համագործակցությանը, ինչպես նաեւ հետընդունման վերաբերյալ համաձայնագրի արդյունավետ իրականացմանը.

ՎԵՐԱՀԱՍՏԱՏԵԼՈՎ, որ Կողմերի քաղաքացիների ընդլայնված շարժունակությունը անվտանգ եւ արդյունավետ կառավարվող միջավայրում շարունակում է մնալ հիմնական նպատակը եւ համապատասխան ժամանակահատվածում դիտարկելով Հայաստանի Հանրապետության հետ մուտքի արտոնագրի վերաբերյալ երկխոսության սկիզբը՝ պայմանով, որ արդյունավետ կառավարվող եւ անվտանգ շարժունակության պայմանները, այդ թվում՝ Կողմերի միջեւ կնքված՝ մուտքի արտոնագրերի դյուրացման եւ հետընդունման վերաբերյալ համաձայնագրերի արդյունավետ իրականացումը, լինեն տեղին.

ՀԱՎԱՏԱՐԻՄ ԼԻՆԵԼՈՎ ազատ առեւտրային տնտեսության սկզբունքներին եւ Հայաստանի Հանրապետությունում իրականացվող տնտեսական բարեփոխումներին նպաստելու Եվրոպական միության պատրաստակամությանը.

ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՎ Կողմերի՝ տնտեսական համագործակցությունը խորացնելու պատրաստակամությունը, այդ թվում՝ առեւտրի հետ կապված ոլորտներում՝ Առեւտրի համաշխարհային կազմակերպությանը (ԱՀԿ) Կողմերի անդամակցությունից բխող իրավունքներին ու պարտականություններին համապատասխան եւ այդ իրավունքների եւ պարտականությունների թափանցիկ եւ ոչ խտրական կիրառման միջոցով.

ՀԱՄՈԶՎԱԾ ԼԻՆԵԼՈՎ, որ սույն Համաձայնագիրը երկու Կողմերի միջեւ տնտեսական հարաբերությունների եւ առավելապես առեւտրի ու ներդրումների զարգացման համար կստեղծի նոր միջավայր եւ կխթանի մրցակցությունը, որոնք տնտեսական վերակառուցման եւ արդիականացման համար կարեւոր նշանակություն ունեն.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ հաշվի առնել կայուն զարգացման սկզբունքները.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ ապահովել միջավայրի պաշտպանությունը՝ ներառյալ անդրսահմանային համագործակցությունը եւ բազմակողմ միջազգային համաձայնագրերի իրագործումը.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ բարձրացնել էներգիայի մատակարարման անվտանգության եւ ապահովության մակարդակը՝ դյուրացնելով համապատասխան ենթակառուցվածքի զարգացումը, մեծացնելով շուկայի ինտեգրումը եւ նորմատիվային հիմքերի աստիճանական մոտարկումն այսուհետ հիշատակվող ԵՄ օրենսդրության առանցքային տարրերի հետ, ի թիվս այլնի, խթանելով էներգաարդյունավետությունը եւ վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների օգտագործումը՝ հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության՝ էներգիայի մատակարարողի, տարանցման եւ սպառող երկրների նկատմամբ հավասար վերաբերմունքի սկզբունքներին հավատարիմ լինելու հետ կապված հանձնառությունները.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ այսուհետ հիշատակվող միջուկային ապահովության եւ միջուկային անվտանգության բարձր մակարդակների համար.

ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՎ ընդլայնված էներգետիկ համագործակցության անհրաժեշտությունը եւ Էներգետիկ խարտիայի պայմանագրի դրույթների ամբողջական պահպանման վերաբերյալ Կողմերի հանձնառությունը.

ՑԱՆԿԱՆԱԼՈՎ բարելավել հանրային առողջության եւ անվտանգության ու մարդու առողջության պաշտպանության մակարդակը՝ հաշվի առնելով կայուն զարգացման սկզբունքները, բնապահպանական կարիքները եւ կլիմայական փոփոխությունը.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ ընդլայնել տարբեր երկրների մարդկանց միջեւ շփումները, այդ թվում՝ գիտության եւ տեխնոլոգիայի, կրթության եւ մշակույթի, երիտասարդության եւ սպորտի ոլորտներում համագործակցության եւ փորձի փոխանակման միջոցով.

ՀԱՆՁՆ ԱՌՆԵԼՈՎ խթանել միջսահմանային եւ միջտարածաշրջանային համագործակցությունը.

ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՎ Հայաստանի Հանրապետության հանձնառությունը՝ իր օրենսդրությունն աստիճանաբար Եվրոպական միության օրենսդրության համապատասխան մասերին մոտարկելու, որպես լայնածավալ բարեփոխումներին ուղղված իր ջանքերի մաս՝ այն արդյունավետորեն իրականացնելու, եւ իր վարչական ու ինստիտուցիոնալ կարողությունները սույն Համաձայնագրի կատարումն ապահովելու համար անհրաժեշտ ծավալով զարգացնելու մասով, եւ ընդունելով Եվրոպական միության կայուն աջակցությունը՝ համագործակցության վերաբերյալ բոլոր առկա՝ Հայաստանի Հանրապետության բարեփոխումների արագությունն ու տնտեսական կարիքներն արտացոլող փաստաթղթերին համապատասխան՝ ներառյալ այդ հանձնառության հետ կապված տեխնիկական, ֆինանսական եւ տնտեսական աջակցությունը.

ՀԱՇՎԻ ԱՌՆԵԼՈՎ, որ եթե սույն Համաձայնագրի շրջանակներում Կողմերը որոշեն ազատության, անվտանգության եւ արդարադատության ոլորտներում կնքել հատուկ համաձայնագրեր, որոնք կնքվել են Եվրոպական միության կողմից՝ համաձայն «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի երրորդ մասի V բաժնի, ապա հետագայում կնքվելիք նման համաձայնագրերի դրույթները պարտադիր չեն լինի Միացյալ Թագավորության եւ (կամ) Իռլանդիայի համար, եթե Եվրոպական միությունը Միացյալ Թագավորության եւ (կամ) Իռլանդիայի հետ միաժամանակ՝ իրենց նախորդ համապատասխան երկկողմ հարաբերությունների հետ կապված Հայաստանի Հանրապետությանը չի տեղեկացնում այն մասին, որ նման համաձայնագրերը պարտադիր են դարձել Միացյալ Թագավորության եւ (կամ) Իռլանդիայի համար՝ որպես Եվրոպական միության մաս՝ «Եվրոպական միության մասին» պայմանագրին եւ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրին կից ներկայացվող՝ ազատության, անվտանգության եւ արդարադատության ոլորտների առնչությամբ Միացյալ Թագավորության եւ Իռլանդիայի դիրքորոշման վերաբերյալ թիվ 21 արձանագրությանը համապատասխան: Նմանապես, Եվրոպական միության՝ հետագա ցանկացած ներքին միջոցառում, որն ընդունվել է սույն Համաձայնագրի իրականացման համար՝ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի երրորդ մասի V բաժնի համաձայն, պարտադիր չէ Միացյալ Թագավորության եւ (կամ) Իռլանդիայի համար, եթե վերջիններս չեն տեղեկացնում այդ միջոցառումներին մասնակցելու կամ դրանք ընդունելու իրենց ցանկության մասին՝ թիվ 21 արձանագրությանը համապատասխան. հաշվի առնելով նաեւ, որ հետագայում կնքվելիք նման համաձայնագրերը կամ Եվրոպական միության՝ հետագա նման ներքին միջոցառումները պետք է համապատասխանեն նշված պայմանագրերին կից ներկայացված՝ Դանիայի դիրքորոշման վերաբերյալ թիվ 22 արձանագրությանը.

ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑԻՆ ՆԵՐՔՈՀԻՇՅԱԼԻ ՄԱՍԻՆ.

 

ՄԱՍ I

 

ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ ԵՎ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 1

Նպատակները

Սույն Համաձայնագրի նպատակներն են՝

ա) ամրապնդել Կողմերի միջեւ համապարփակ քաղաքական եւ տնտեսական գործընկերությունն ու համագործակցությունը՝ հիմնված ընդհանուր արժեքների եւ սերտ կապերի վրա, այդ թվում՝ բարձրացնելով Հայաստանի Հանրապետության մասնակցությունը Եվրոպական միության քաղաքականությանը, ծրագրերին եւ գործակալությունների աշխատանքներին.

բ) ամրապնդել փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող բոլոր ոլորտների վերաբերյալ քաղաքական երկխոսության շրջանակները՝ խթանելով Կողմերի միջեւ սերտ քաղաքական հարաբերությունների զարգացումը.

գ) նպաստել Հայաստանի Հանրապետությունում ժողովրդավարության եւ քաղաքական, տնտեսական ու ինստիտուցիոնալ կայունության ամրապնդմանը.

դ) խթանել, պահպանել եւ ամրապնդել խաղաղությունը եւ կայունությունը եւ՛ տարածաշրջանային, եւ՛ միջազգային մակարդակներով, այդ թվում` լարվածության աղբյուրները վերացնելու համար ջանքերը համախմբելու, սահմանային անվտանգությունը ուժեղացնելու միջոցով, ինչպես նաեւ միջսահմանային համագործակցությունն ու բարիդրացիական հարաբերությունները խթանելով.

ե) ընդլայնել համագործակցությունն ազատության, անվտանգության եւ արդարադատության ոլորտում` նպատակ ունենալով ամրապնդել օրենքի գերակայությունը եւ մարդու իրավունքների ու հիմնարար ազատությունների նկատմամբ հարգանքը.

զ) ընդլայնել շարժունակությունը եւ տարբեր երկրների մարդկանց միջեւ շփումը.

է) աջակցել Հայաստանի Հանրապետությանը՝ միջազգային համագործակցության միջոցով, այդ թվում՝ իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության այսուհետ հիշատակվող օրենսդրությանը մոտարկելու միջոցով իր տնտեսական ներուժը զարգացնելու համար ջանքեր գործադրելու հարցում.

ը) հաստատել առեւտրի ոլորտում ընդլայնված համագործակցություն, որը համապատասխան ոլորտներում ապահովում է կանոնակարգող կայուն համագործակցություն` ԱՀԿ-ին անդամակցությունից բխող իրավունքներին եւ պարտականություններին համապատասխան, եւ

թ) ստեղծել պայմաններ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ ոլորտներում ավելի ու ավելի սերտ համագործակցության համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 2

Ընդհանուր սկզբունքները

1. Մասնավորապես, ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ, ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտում եւ 1990 թվականի Նոր Եվրոպայի փարիզյան խարտիայում, ինչպես նաեւ մարդու իրավունքների վերաբերյալ համապատասխան այլ փաստաթղթերում, ինչպես օրինակ՝ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը եւ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան, ամրագրված ժողովրդավարական սկզբունքների, օրենքի գերակայության, մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների նկատմամբ հարգանքը Կողմերի ներքին եւ արտաքին քաղաքականության հիմքն է եւ սույն Համաձայնագրի կարեւոր տարրը:
2. Կողմերը վերահաստատում են ազատ շուկայական տնտեսության սկզբունքների, կայուն զարգացման, տարածաշրջանային համագործակցության եւ արդյունավետ բազմակողմանիության վերաբերյալ իրենց հանձնառությունը:
3. Կողմերը կրկին հաստատում են իրենց կողմից արդյունավետ կառավարման սկզբունքների, ինչպես նաեւ իրենց միջազգային պարտավորությունների նկատմամբ հարգանքը, մասնավորապես այն պարտավորությունների, որոնք բխում են ՄԱԿ-ից, Եվրոպայի խորհրդից եւ ԵԱՀԿ-ից:
4. Կողմերը պարտավորվում են պայքարել կոռուպցիայի դեմ, պայքարել անդրազգային կազմակերպված հանցավորության եւ ահաբեկչության տարբեր տեսակների դեմ, խթանել կայուն զարգացումը, պայքարել արդյունավետ բազմակողմանիության եւ ԶՈԶ-երի տարածման եւ դրանց մատակարարման համակարգերի դեմ, այդ թվում` ԵՄ քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային եւ ատոմային ռիսկերի նվազեցման Գերազանցության կենտրոնի նախաձեռնությամբ: Հանձնառությունը համարվում է Կողմերի միջեւ հարաբերությունների եւ համագործակցության առանցքային գործոնը եւ նպաստում է տարածաշրջանային խաղաղությանն ու կայունությանը:

ՄԱՍ II

Քաղաքական երկխոսությունը ԵՎ բարեփոխումը. Արտաքին ԵՎ անվտանգության քաղաքականության ոլորտում համագործակցությունը

 

ՀՈԴՎԱԾ 3

Քաղաքական երկխոսության նպատակները

1. Հետագայում պետք է Կողմերի միջեւ սկսվի եւ ամրապնդվի փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող բոլոր ոլորտների, այդ թվում` արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության հարցերի, ինչպես նաեւ ներքին բարեփոխումների շուրջ քաղաքական երկխոսություն: Այդ երկխոսությամբ կբարձրացվի արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության հարցերի շուրջ քաղաքական համագործակցության արդյունավետությունը` ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կողմից՝ միջազգային կազմակերպություններում եւ համագործակցության ձեւաչափերում իր մասնակցությանը եւ դրանից բխող իր առկա պարտավորություններին տրվող կարեւորությունը:
2. Քաղաքական երկխոսության նպատակներն են՝

ա) հետագայում զարգացնել եւ ամրապնդել փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող բոլոր ոլորտների վերաբերյալ քաղաքական երկխոսությունը,

բ) ընդլայնել քաղաքական գործընկերությունը եւ բարձրացնել արտաքին եւ անվտանգության քաղաքականության ոլորտում համագործակցության արդյունավետությունը,

գ) արդյունավետ բազմակողմանիության հիման վրա խթանել միջազգային խաղաղությունը, կայունությունը եւ անվտանգությունը,

դ) ամրապնդել միջազգային անվտանգության եւ ճգնաժամի կառավարման շուրջ Կողմերի միջեւ համագործակցությունը եւ երկխոսությունը՝ մասնավորապես համաշխարհային եւ տարածաշրջանային մարտահրավերները եւ դրանց հետ կապված սպառնալիքները հաղթահարելու նպատակով,

ե) ամրապնդել ԶՈԶ-երի տարածման եւ դրանց մատակարարման համակարգերի դեմ պայքարի շուրջ համագործակցությունը,

զ) աջակցել Կողմերի միջեւ ակնկալվող արդյունքների հիման վրա եւ գործնական համագործակցության հարցում՝ եվրոպական մայրցամաքում խաղաղության, անվտանգության եւ կայունության հասնելու համար,

է) ամրապնդել ժողովրդավարական սկզբունքների, օրենքի գերակայության, արդյունավետ կառավարման եւ մարդու իրավունքների ու հիմնարար ազատությունների, այդ թվում` զանգվածային լրատվության միջոցների ազատության եւ փոքրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների նկատմամբ հարգանքը, եւ նպաստել համախմբված ներքին քաղաքական բարեփոխումներին,

ը) զարգացնել Կողմերի երկխոսությունը եւ խորացնել դրանց միջեւ համագործակցությունն անվտանգության եւ պաշտպանության ոլորտում,

թ) խթանել հակամարտությունների խաղաղ կարգավորումը,

ժ) խթանել ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ ամրագրված դրա նպատակներն ու սկզբունքները եւ մասնակից պետությունների միջեւ հարաբերություններն ուղղորդող սկզբունքները՝ ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտով սահմանված կարգով, եւ

ժա) խթանել տարածաշրջանային համագործակցությունը, զարգացնել բարիդրացիական հարաբերությունները եւ բարձրացնել տարածաշրջանային անվտանգության մակարդակը, այդ թվում՝ տարածաշրջանային առեւտուրը եւ միջսահմանային տեղաշարժը խթանելու համար սահմանները բացելուն ուղղված միջոցառումներ ձեռնարկելով:

ՀՈԴՎԱԾ 4

Ներքին բարեփոխումները

Կողմերը պետք է համագործակցեն՝

ա) ժողովրդավարական հաստատությունների կայունության ու արդյունավետության եւ օրենքի գերակայության զարգացման, համախմբվածության եւ ամրապնդման շուրջ,

բ) մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների նկատմամբ հարգանքն ապահովելու շուրջ,

գ) դատական եւ իրավական բարեփոխումների հետագա առաջընթացի շուրջ այնպես, որ ապահովվի դատական համակարգի, քրեական հետապնդման եւ իրավապահ համակարգի անկախությունը, որակն ու արդյունավետությունը,

դ) վարչական կարողությունն ամրապնդելու եւ իրավապահ մարմինների անկողմնակալությունը եւ արդյունավետ աշխատանքը երաշխավորելու շուրջ,

ե) հետագայում պետական կառավարման ոլորտում բարեփոխում իրականացնելու եւ հաշվետու, արդյունավետ, թափանցիկ եւ մասնագիտացված քաղաքացիական ծառայություն մշակելու շուրջ, եւ

զ) կոռուպցիայի դեմ պայքարում արդյունավետության ապահովման շուրջ, մասնավորապես, կոռուպցիայի դեմ պայքարի շուրջ միջազգային համագործակցության ամրապնդման եւ համապատասխան միջազգային այնպիսի իրավական փաստաթղթերի արդյունավետ իրականացման նպատակով, ինչպես օրինակ` ՄԱԿ-ի 2003 թվականի «Կոռուպցիայի դեմ» կոնվենցիան:

ՀՈԴՎԱԾ 5

Արտաքին եւ անվտանգության քաղաքականությունը

1. Կողմերը պետք է ակտիվացնեն արտաքին եւ անվտանգության քաղաքականության, այդ թվում` ընդհանուր անվտանգության եւ պաշտպանության քաղաքականության ոլորտում իրենց երկխոսությունը եւ համագործակցությունը` ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կողմից՝ միջազգային կազմակերպություններում եւ համագործակցության ձեւաչափերում իր մասնակցությանը եւ դրանից բխող իր առկա պարտավորություններին տրվող կարեւորությունը, ինչպես նաեւ պետք է լուծեն, մասնավորապես, հակամարտության կանխարգելման եւ ճգնաժամի կառավարման, ռիսկի նվազեցման, կիբեռանվտանգության, անվտանգության ոլորտի բարեփոխման, տարածաշրջանային կայունության, զինաթափման, չտարածման, զենքի վերահսկման եւ արտահանման վերահսկման հետ կապված կոնկրետ խնդիրներ: Համագործակցությունը պետք է հիմնված լինի ընդհանուր արժեքների եւ փոխադարձ հետաքրքրությունների վրա եւ պետք է ուղղված լինի դրա արդյունավետության բարձրացմանը՝ օգտվելով երկկողմ, միջազգային եւ տարածաշրջանային հարթակներից, մասնավորապես՝ ԵԱՀԿ-ի:
2. Կողմերը վերահաստատում են միջազգային իրավունքի սկզբունքների եւ նորմերի վերաբերյալ իրենց հանձնառությունը՝ ներառյալ այն սկզբունքներն ու նորմերը, որոնք ամրագրված են ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ եւ ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտում, եւ իրենց երկկողմ ու բազմակողմ հարաբերություններում այդ սկզբունքները խթանելու վերաբերյալ իրենց հանձնառությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 6

Միջազգային նշանակության լուրջ հանցագործությունները եւ Միջազգային քրեական դատարանը

1. Կողմերը վերահաստատում են, որ միջազգային հասարակության համար մտահոգիչ ամենալուրջ հանցագործությունները որպես ամբողջություն չպետք է անպատիժ մնան եւ որ դրանց արդյունավետ քրեական հետապնդումը պետք է ապահովվի՝ ազգային եւ միջազգային մակարդակով, այդ թվում՝ Միջազգային քրեական դատարանի մակարդակով միջոցներ ձեռնարկելու միջոցով:
2. Կողմերը համարում են, որ Միջազգային քրեական դատարանի ստեղծումը եւ դրա արդյունավետ գործունեությունը միջազգային խաղաղության եւ արդարադատության համար կարեւոր զարգացում է: Կողմերի նպատակը պետք է լինի խաղաղության եւ միջազգային արդարադատության խթանման հարցում համագործակցության ամրապնդումը՝ Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի կանոնադրությունը եւ դրան հարակից փաստաթղթերը վավերացնելու եւ կիրարկելու միջոցով, ինչպես նաեւ հաշվի առնելով դրանց իրավական եւ սահմանադրական շրջանակները:
3. Կողմերը համաձայնում են սերտորեն համագործակցել ցեղասպանության, մարդկության դեմ հանցագործությունների եւ պատերազմական հանցագործությունների կանխարգելման շուրջ` օգտվելով համապատասխան երկկողմ եւ բազմակողմ շրջանակներից:

ՀՈԴՎԱԾ 7

Հակամարտության կանխարգելումը եւ ճգնաժամի կառավարումը

Կողմերը պետք է ամրապնդեն հակամարտությունների կանխարգելման եւ ճգնաժամի կառավարման ոլորտում գործնական համագործակցությունը, մասնավորապես, նպատակ ունենալով ապահովել ԵՄ-ի կողմից վարվող քաղաքացիական եւ ռազմական ճգնաժամի կառավարման գործառնություններում, ինչպես նաեւ յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքում համապատասխան զորավարժութուններին եւ վերապատրաստման դասընթացներին Հայաստանի Հանրապետության հնարավոր մասնակցությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 8

Տարածաշրջանային կայունությունը եւ հակամարտությունների խաղաղ կարգավորումը

1. Հետագա տարածաշրջանային համագործակցության պայմանները բարելավելու համար Կողմերը պետք է ակտիվացնեն իրենց համատեղ ջանքերը՝ խթանելով անդրսահմանային տեղաշարժով բաց սահմանների առկայությունը, բարիդրացիական հարաբերությունները եւ ժողովրդավարական զարգացումը՝ այդպիսով նպաստելով կայունությանը եւ անվտանգությանը, ինչպես նաեւ պետք է աշխատեն հակամարտությունների խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ:
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված ջանքերը պետք է հաջորդեն միջազգային խաղաղության եւ անվտանգության պահպանման ընդհանուր սկզբունքներին, որոնք ամրագրված են ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ, ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտում եւ այլ համապատասխան բազմակողմ փաստաթղթերում, որոնց Կողմերը միավորվել են: Կողմերն ընդգծում են հակամարտությունների խաղաղ կարգավորման համար համաձայնեցված առկա ձեւաչափերի կարեւորությունը:
3. Կողմերն ընդգծում են, որ զենքերի վերահսկողությունը եւ վստահության ու անվտանգության մթնոլորտ ստեղծելուն ուղղված միջոցները շարունակում են Եվրոպայում անվտանգության, կանխատեսելիության եւ կայունության համար մեծ կարեւորություն ունենալ:

ՀՈԴՎԱԾ 9

Զանգվածային ոչնչացման զենքերը, դրանց չտարածումը եւ զինաթափումը

1. Կողմերը համարում են, որ ԶՈԶ-երի տարածումը եւ դրանց մատակարարման միջոցները` թե’ պետական եւ թե’ ոչ պետական դերակատարներին, ինչպիսիք են օրինակ ահաբեկիչները եւ մյուս հանցավոր խմբերը, ամենալուրջ սպառնալիքներից մեկն են միջազգային խաղաղության եւ կայունության համար: Հետեւաբար, Կողմերը համաձայնում են համագործակցել ԶՈԶ-երի տարածման եւ դրանց մատակարարման միջոցների դեմ պայքարի շուրջ եւ նպաստել դրան՝ լիարժեք համապատասխանելով եւ ազգային մակարդակով իրականացնելով զինաթափման եւ չտարածման վերաբերյալ միջազգային պայմանագրերով եւ համաձայնագրերով սահմանված իրենց առկա պարտավորությունները, ինչպես նաեւ այլ համապատասխան միջազգային պարտավորություններ: Կողմերը համաձայնում են, որ այս դրույթը համարվում է սույն Համաձայնագրի կարեւոր տարրը:
2. Կողմերը համաձայնում են համագործակցել ԶՈԶ-երի տարածման եւ դրանց մատակարարման միջոցների դեմ պայքարի շուրջ եւ նպաստել դրան՝

ա) համապատասխան դեպքերում մյուս բոլոր վերաբերելի միջազգային փաստաթղթերը ստորագրելու, վավերացնելու կամ դրանց միանալու եւ դրանք լիարժեք իրականացնելու համար քայլեր ձեռնարկելու միջոցով, եւ

բ) հետագայում ազգային մակարդակով արտահանման նկատմամբ վերահսկողության, այդ թվում՝ ԶՈԶ-ի հետ կապված ապրանքների արտահանման եւ տարանցման նկատմամբ վերահսկողության, ինչպես նաեւ երկակի նշանակության տեխնոլոգիաներով ԶՈԶ-ի վերջնական սպառման նկատմամբ վերահսկողության արդյունավետ համակարգ մշակելու միջոցով:

3. Կողմերը համաձայնում են հաստատել կանոնավոր քաղաքական երկխոսություն, որը կուղեկցի եւ կհաստատի սույն հոդվածում նշված տարրերը:

ՀՈԴՎԱԾ 10

Փոքր տրամաչափի զինատեսակների եւ թեթեւ զենքերի ու սովորական զենքի արտահանման նկատմամբ վերահսկողությունը

1. Կողմերն ընդունում են, որ փոքր տրամաչափի զինատեսակների եւ թեթեւ զենքերի (ՓՏԶԹԶ), այդ թվում՝ դրանց փամփուշտների ապօրինի արտադրությունը եւ առեւտուրը, ինչպես նաեւ դրանց հավելյալ կուտակումը, կառավարման ցածր մակարդակը, ոչ պատշաճ ապահովված պաշարները եւ դրանց չվերահսկվող տարածումը շարունակում են սպառնալիք ներկայացնել միջազգային խաղաղության եւ անվտանգության համար:
2. Կողմերը համաձայնում են պահպանել եւ լիարժեքորեն կատարել ՓՏԶԹԶ-ների, այդ թվում՝ դրանց փամփուշտների ապօրինի առեւտրի հետ կապված իրենց համապատասխան պարտավորությունները՝ համաձայն այն առկա միջազգային համաձայնագրերի, որոնց կողմն են նրանք հանդիսանում, եւ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւերի, ինչպես նաեւ համաձայն այդ ոլորտում կիրառելի այլ միջազգային փաստաթղթերի շրջանակներում դրանց հանձնառությունների, ինչպես օրինակ՝ Բոլոր ոլորտներում ՓՏԶԹԶ-ների ապօրինի առեւտրի կանխարգելմանը, դրա դեմ պայքարին եւ արմատախիլ անելուն ուղղված՝ ՄԱԿ-ի գործողությունների ծրագիրը:
3. Կողմերը պարտավորվում են համագործակցել եւ ապահովել ՓՏԶԹԶ-ների, այդ թվում՝ դրանց փամփուշտների ապօրինի առեւտրի եւ ավելորդ կուտակումների ոչնչացման հետ կապված իրենց ջանքերի շուրջ համակարգումը, փոխլրացումը եւ սերտ համագործակցությունը՝ համաշխարհային, տարածաշրջանային, ենթատարածաշրջանային եւ, համապատասխան դեպքերում, ազգային մակարդակներով:
4. Ավելին, Կողմերը համաձայնում են համագործակցել սովորական զենքերի վերահսկման ոլորտում՝ ռազմական տեխնոլոգիայի եւ սարքավորումների արտահանման վերահսկողությունը կարգավորող ընդհանուր կանոններ սահմանող՝ Խորհրդի 2008 թվականի դեկտեմբերի 8-ի ընդհանուր դիրքորոշմանը[1] եւ Հայաստանի Հանրապետության համապատասխան ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան:
5. Կողմերը համաձայնում են հաստատել կանոնավոր քաղաքական երկխոսություն, որը կուղեկցի եւ կհաստատի սույն հոդվածում նշված տարրերը:

ՀՈԴՎԱԾ 11

Ահաբեկչության դեմ պայքարը

1. Կողմերը վերահաստատում են ահաբեկչության դեմ պայքարի եւ դրա կանխարգելման կարեւորությունը եւ համաձայնում են միասին աշխատել երկկողմ, տարածաշրջանային եւ միջազգային մակարդակով՝ ահաբեկչությունն իր բոլոր ձեւերով եւ դրսեւորումներով կանխարգելելու եւ դրա դեմ պայքարելու համար:
2. Կողմերը համաձայնում են, որ ահաբեկչության դեմ պայքարը պետք է իրականացվի՝ լիովին պահպանելով օրենքի գերակայությունը եւ միջազգային իրավունքին, այդ թվում՝ մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային օրենսդրությանը, փախստականների վերաբերյալ միջազգային օրենսդրությանը եւ միջազգային մարդասիրական օրենսդրությանը, ՄԱԿ-ի կանոնադրության սկզբունքներին եւ ահաբեկչության դեմ պայքարի վերաբերյալ բոլոր համապատասխան միջազգային փաստաթղթերին լիովին համապատասխան:
3. Կողմերը կարեւորում են ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի վերաբերյալ բոլոր կոնվենցիաների եւ արձանագրությունների համընդհանուր վավերացումը եւ լիարժեք իրագործումը: Կողմերը համաձայնում են շարունակել խթանել «Միջազգային ահաբեկչության մասին» համապարփակ կոնվենցիայի նախագծի վերաբերյալ երկխոսությունը եւ համագործակցել ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի համաշխարհային ռազմավարության, ինչպես նաեւ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւերի եւ Եվրոպայի խորհրդի կոնվենցիաների կիրառման շուրջ: Կողմերը նաեւ համաձայնում են համագործակցել ահաբեկչության կանխարգելման եւ դրա դեմ պայքարի շուրջ միջազգային համաձայնությունը խթանելու համար:

 

ՄԱՍ III

ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅՈՒՆ, ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՈԴՎԱԾ 12

Օրենքի գերակայությունը եւ մարդու իրավունքների ու հիմնարար ազատությունների նկատմամբ հարգանքը

1. Ազատության, անվտանգության եւ արդարադատության ոլորտներում իրենց համագործակցության մեջ Կողմերը պետք է հատկապես կարեւորեն օրենքի գերակայության, այդ թվում՝ դատական համակարգի անկախության, արդարադատության մատչելիության, Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով նախատեսված արդար դատաքննության իրավունքի եւ քրեական գործերով դատավարական երաշխիքների եւ տուժողների իրավունքների ապահովումը:
2. Կողմերը պետք է լիովին համագործակցեն իրավապահ, կոռուպցիայի դեմ պայքարի եւ արդարադատության իրականացման ոլորտների հաստատությունների արդյունավետ գործունեության շուրջ:
3. Մարդու իրավունքները, հիմնարար ազատությունները հարգելը եւ խտրականությունն արգելելը պետք է ուղղորդեն ազատության, անվտանգության եւ արդարադատության շուրջ ողջ համագործակցությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 13

Անձնական տվյալների պաշտպանությունը

Կողմերը համաձայնում են անձնական տվյալների բարձր մակարդակով պաշտպանությունն ապահովելու նպատակով համագործակցել՝ Եվրոպական միության, Եվրոպայի խորհրդի եւ միջազգային իրավական փաստաթղթերին եւ ստանդարտներին համապատասխան:

 

ՀՈԴՎԱԾ 14

Միգրացիայի, ապաստանի տրամադրման եւ սահմանների կառավարման հարցերի շուրջ համագործակցությունը

1. 1. Կողմերը վերահաստատում են իրենց տարածքների միջեւ միգրացիոն հոսքերի համատեղ կառավարման կարեւորությունը եւ պետք է հաստատեն համապարփակ երկխոսություն միգրացիայի վերաբերյալ բոլոր հարցերի, այդ թվում՝ օրինական միգրացիայի, անօրինական միգրացիայից միջազգային պաշտպանության եւ դրա դեմ պայքարի, մարդկանց ապօրինի տեղափոխման եւ թրաֆիքինգի շուրջ:
2. Համագործակցությունը պետք է հիմնված լինի Կողմերի միջեւ փոխադարձ խորհրդակցության միջոցով անցկացված հատուկ կարիքների գնահատման վրա եւ պետք է իրականացվի իրենց վերաբերելի գործող օրենսդրություններին համապատասխան: Մասնավորապես, այն պետք է ուղղված լինի՝

ա) միգրացիայի հիմքում ընկած պատճառների պարզաբանմանը,

բ) միջազգային պաշտպանության մասով ներպետական օրենսդրության եւ գործելակերպի մշակմանը եւ կիրարկմանը՝ նպատակ ունենալով կատարել 1951 թվականի «Փախստականների կարգավիճակի մասին» Ժնեւի կոնվենցիայի եւ Փախստականների կարգավիճակի վերաբերյալ 1967 թվականի արձանագրության եւ այլ այնպիսի վերաբերելի միջազգային փաստաթղթերի դրույթները, ինչպիսին է օրինակ՝ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան, եւ ապահովել «չվերադարձելիության» սկզբունքի պահպանումը,

գ) ընդունման կանոնների եւ ընդունված անձանց իրավունքների ու կարգավիճակի, օրինական բնակվող՝ քաղաքացի չհանդիսացող անձանց նկատմամբ արդարացի վերաբերմունքի եւ նրանց ինտեգրման, կրթության եւ վերապատրաստման, ինչպես նաեւ ռասիզմի ու օտարատյացության դեմ ուղղված միջոցառումներին,

դ) անօրինական միգրացիայի, միգրանտների ապօրինի տեղափոխման եւ մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ ուղղված արդյունավետ եւ կանխարգելիչ քաղաքականության ստեղծմանը, այդ թվում՝ այն խնդրի լուծմանը, թե ինչպես պետք է պայքարել անօրինական ճանապարհով միգրանտներ ներս բերող եւ թրաֆիքինգ իրականացնող անձանց ցանցի դեմ, եւ թե ինչպես պետք է համապատասխան միջազգային փաստաթղթերի շրջանակներում պաշտպանել այդպիսի թրաֆիքինգի զոհերին,

ե) այնպիսի հարցերին, ինչպիսիք են միգրացիայի կառավարման, փաստաթղթերի անվտանգության, մուտքի արտոնագրի քաղաքականության եւ սահմանների կառավարման, ինչպես նաեւ միգրացիայի տեղեկատվական համակարգերի ոլորտներում կազմակերպումը, վերապատրաստումը, լավագույն փորձը եւ մյուս գործառնական միջոցները:

3. Համագործակցությամբ կարող է նաեւ դյուրացվել զարգացման նպատակով շրջանառու միգրացիան:

 

ՀՈԴՎԱԾ 15

Անձանց տեղաշարժը եւ հետընդունումը

1. Հետեւյալ համաձայնագրերով պարտավորություններ ստանձնած Կողմերն ապահովում են հետեւյալի լիարժեք կատարումը՝

ա). Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ «Առանց թույլտվության բնակվող անձանց հետընդունման մասին» համաձայնագիր (Հետընդունման համաձայնագիր), որն ուժի մեջ է մտել 2014 թվականի հունվարի 1-ին, եւ

բ) Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ «Մուտքի արտոնագրերի տրամադրումը դյուրացնելու մասին» համաձայնագիր (Մուտքի արտոնագրերի դյուրացման համաձայնագիր), որն ուժի մեջ է մտել 2014 թվականի հունվարի 1-ին:

2. Կողմերը պետք է շարունակեն խթանել Մուտքի արտոնագրերի դյուրացման համաձայնագրի միջոցով քաղաքացիների շարժունակությունը եւ համապատասխան ժամանակահատվածում քննարկեն մուտքի արտոնագրի ազատականացման շուրջ երկխոսություն սկսելու հարցը՝ պայմանով, որ արդյունավետ կառավարվող եւ անվտանգ շարժունակության վերաբերյալ պայմանները գործեն: Նրանք պետք է համագործակցեն անկանոն միգրացիայի դեմ պայքարի շուրջ, այդ թվում՝ Հետընդունման համաձայնագիրը կիրառելու, ինչպես նաեւ սահմանների կառավարման քաղաքականությունը եւ իրավական ու գործառնական շրջանակները խթանելու միջոցով:

ՀՈԴՎԱԾ 16

Կազմակերպված հանցավորության եւ կոռուպցիայի դեմ պայքարը

1. Կողմերը պետք է համագործակցեն քրեական եւ ապօրինի գործողությունների դեմ պայքարի եւ դրանց կանխարգելման շուրջ՝ ներառյալ անդրազգային կազմակերպված գործողությունները կամ այլ հանցագործություններ, ինչպես օրինակ՝

ա) միգրանտների ապօրինի ներմուծում եւ մարդկանց թրաֆիքինգ,

բ) հրազենի, այդ թվում՝ ՓՏԶԹԶ-ների ապօրինի տեղափոխում եւ առեւտուր,

գ) արգելված թմրանյութերի ապօրինի տեղափոխում եւ առեւտուր,

դ) ապրանքների ապօրինի տեղափոխում եւ առեւտուր,

ե) տնտեսական եւ ֆինանսական ապօրինի գործողություններ, ինչպես օրինակ՝ կեղծում, հարկային խարդախություն եւ պետական գնումների հետ կապված խարդախություն,

զ) միջազգային դոնորների կողմից ֆինանսավորվող ծրագրերի միջոցների յուրացում,

է) ակտիվ եւ պասիվ կոռուպցիա՝ եւ՛ մասնավոր, եւ՛ պետական ոլորտներում,

ը) փաստաթղթերի կեղծում եւ կեղծ հայտարարությունների տարածում, եւ

թ) կիբեռհանցագործություն:

2. Կողմերը պետք է ամրապնդեն իրավապահ մարմինների շրջանում երկկողմ, տարածաշրջանային եւ միջազգային համագործակցությունը՝ ներառյալ Եվրոպական միության իրավապահ ոլորտում համագործակցության գործակալության (Եվրոպոլի) եւ Հայաստանի Հանրապետության համապատասխան մարմինների միջեւ համագործակցության հնարավոր զարգացումը: Կողմերը պարտավորություն են ստանձնել արդյունավետորեն ներդնելու համապատասխան միջազգային ստանդարտները, մասնավորապես այն ստանդարտները, որոնք ամրագրված են ՄԱԿ-ի 2000 թվականի «Անդրազգային կազմակերպված հանցավորության դեմ» կոնվենցիայում եւ դրա երեք արձանագրություններում: Կողմերը պետք է համագործակցեն ՄԱԿ-ի 2003 թվականի «Կոռուպցիայի դեմ» կոնվենցիային, Եվրոպայի խորհրդի կոռուպցիայի դեմ պայքարի երկրների խմբի եւ ՏՀԶԿ-ի առաջարկություններին համապատասխան՝ կոռուպցիայի կանխարգելման եւ դրա դեմ պայքարի, գույքի հայտարարագրման ոլորտում թափանցիկության ապահովման, խախտումների մասին տեղեկացնող անձանց պաշտպանության եւ իրավաբանական անձանց վերջնական շահառուների վերաբերյալ տեղեկությունների հրապարակման շուրջ:

ՀՈԴՎԱԾ 17

Արգելված թմրանյութեր

1. Իրենց համապատասխան լիազորությունների եւ իրավասությունների շրջանակներում Կողմերը պետք է համագործակցեն՝ արգելված թմրանյութերի, ինչպես նաեւ նոր հոգեակտիվ նյութերի կանխարգելմանն ու դրանց դեմ պայքարին ուղղված հավասարակշռված եւ ինտեգրված մոտեցումն ապահովելու շուրջ: Թմրանյութերի հետ կապված քաղաքականությունը եւ գործողությունները պետք է ուղղված լինեն արգելված թմրանյութերի կանխարգելմանն ու դրանց դեմ պայքարին, արգելված թմրանյութերի մատակարարումը, առեւտուրը եւ պահանջարկը նվազեցնելուն, ինչպես նաեւ թմրանյութերից կախվածության հետ կապված առողջական եւ սոցիալական հետեւանքների հաղթահարմանն ուղղված կառույցների ամրապնդմանը՝ նպատակ ունենալով նվազեցնել հասցվող վնասը, ինչպես նաեւ արդյունավետորեն կանխել թմրադեղերի, հոգեներգործուն կամ հոգեակտիվ նյութերի ապօրինի արտադրության համար օգտագործվող քիմիական պրեկուրսորների նպատակային օգտագործումից շեղումները:
2. Կողմերը պետք է համաձայնության գան 1-ին պարբերության մեջ նշված նպատակներին հասնելու համար համագործակցության անհրաժեշտ մեթոդների շուրջ: Գործողությունները պետք է հիմնված լինեն համապատասխան միջազգային կոնվենցիաներով սահմանված ընդհանուր համաձայնեցված սկզբունքների վրա եւ պետք է ուղղված լինեն ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայի՝ 2016 թվականի ապրիլին անցկացված՝ Աշխարհում թմրանյութերի խնդրի վերաբերյալ հատուկ նիստի արդյունքների մասին փաստաթղթում ամրագրված առաջարկությունների իրականացմանը:

ՀՈԴՎԱԾ 18

Փողերի լվացում եւ ահաբեկչության ֆինանսավորում

1. Կողմերը պետք է համագործակցեն՝ հատկապես ընդհանուր բնույթի եւ թմրանյութերի հետ կապված հանցագործություններում քրեական գործողությունների արդյունքում ստացված դրամական միջոցների լվացման, ինչպես նաեւ ահաբեկչության ֆինանսավորման նպատակով իրենց ֆինանսական եւ համապատասխան ոչ ֆինանսական համակարգերի օգտագործումը կանխելու նպատակով: Այդ համագործակցությունը տարածվում է հանցավոր ճանապարհով ստացված ակտիվների կամ դրամական միջոցների բռնագանձման վրա:
2. Այս ոլորտում համագործակցությունը հնարավորություն է տալիս Կողմերի համապատասխան օրենսդրության եւ համապատասխան միջազգային փաստաթղթերի շրջանակներում իրականացնել համապատասխան տեղեկությունների փոխանակում, ինչպես նաեւ ընդունել փողերի լվացման ու ահաբեկչության ֆինանսավորման կանխարգելման եւ դրանց դեմ պայքարի համապատասխան ստանդարտներ, որոնք համարժեք կլինեն այս ոլորտում ակտիվ համապատասխան միջազգային մարմինների, ինչպես օրինակ՝ Փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական գործողությունների հանձնախմբի (ՖԱԹՖ) կողմից ընդունված ստանդարտներին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 19

Ահաբեկչության դեմ պայքարում համագործակցությունը

1. Error! Reference source not found.-րդ հոդվածով սահմանված՝ ահաբեկչության դեմ պայքարի հիմքում ընկած սկզբունքներին համապատասխան՝ Կողմերը վերահաստատում են ահաբեկչության դեմ պայքարի նկատմամբ իրավապահ եւ դատական համակարգերի մոտեցման կարեւորությունը եւ համաձայնում են համագործակցել ահաբեկչության կանխարգելման եւ դադարեցման շուրջ, մասնավորապես՝

ա) ահաբեկչական խմբերի եւ անհատների ու դրանց աջակցող ցանցերի վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակման միջոցով՝ միջազգային եւ ներպետական, մասնավորապես, տվյալների պաշտպանության եւ գաղտնիության պահպանման վերաբերյալ օրենսդրությանը համապատասխան,

բ) ահաբեկչության կանխարգելման եւ դադարեցման, միջոցների եւ մեթոդների կիրառման ու դրանց տեխնիկական հայեցակետերի, ինչպես նաեւ վերապատրաստումներ կազմակերպելու հետ կապված փորձի փոխանակման միջոցով՝ կիրառելի օրենսդրությանը համապատասխան,

գ) արմատականացման եւ հավաքագրման, արմատականացման դեմ պայքարելու եւ վերականգնումը խթանելու եղանակների վերաբերյալ տեսակետների փոխանակման միջոցով,

դ) ահաբեկչության մեջ կասկածվողների միջսահմանային տեղաշարժի եւ սահմանը հատելու, ինչպես նաեւ ահաբեկչական սպառնալիքների վերաբերյալ տեսակետների եւ փորձի փոխանակման միջոցով,

ե) ահաբեկչության դեմ պայքարում մարդու իրավունքների պաշտպանության առնչությամբ, մասնավորապես, քրեական վարույթի հետ կապված լավագույն փորձի փոխանակման միջոցով,

զ) ահաբեկչական հանցագործությունների քրեականացումն ապահովելու միջոցով, եւ

է) քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային եւ միջուկային ահաբեկչության սպառնալիքների դեմ ուղղված միջոցներ ձեռնարկելու եւ քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային եւ ատոմային նյութերի՝ ահաբեկչական նպատակներով ձեռքբերումը, տեղափոխումը եւ օգտագործումը կանխարգելելու, ինչպես նաեւ բարձր ռիսկայնության քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային եւ միջուկային սարքավորումների դեմ անօրինական գործողությունների կանխարգելման համար միջոցներ ձեռնարկելու միջոցով:

2. Համագործակցությունը պետք է հիմնված լինի համապատասխան առկա գնահատումների վրա եւ իրականացվի Կողմերի միջեւ փոխադարձ խորհրդակցության միջոցով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 20

Իրավական համագործակցությունը

1. Կողմերը համաձայնում են զարգացնել քաղաքացիական եւ առեւտրային գործերի շուրջ դատական համագործակցությունը՝ քաղաքացիական գործերով դատական համագործակցության վերաբերյալ բազմակողմ կոնվենցիաների եւ, մասնավորապես, միջազգային իրավական համագործակցության եւ վեճերի, ինչպես նաեւ երեխաների պաշտպանության ոլորտներում միջազգային մասնավոր իրավունքի վերաբերյալ Հաագայի համաժողովի կոնվենցիաների վերաբերյալ բանակցությունների, դրանց վավերացման եւ կիրարկման մասով:
2. Ինչ վերաբերում է քրեական գործերով դատական համագործակցությանը, Կողմերը պետք է փորձեն ամրապնդել համապատասխան բազմակողմ համաձայնագրերի հիման վրա փոխադարձ իրավական աջակցության շուրջ համագործակցությունը: Համապատասխան դեպքերում, այդպիսի համագործակցությունը պետք է ներառի ՄԱԿ-ի եւ Եվրոպայի խորհրդի համապատասխան միջազգային փաստաթղթերին միանալը եւ դրանք կատարելը, ինչպես նաեւ Եվրոդատի եւ Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինների միջեւ ավելի սերտ համագործակցությունը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 21

Հյուպատոսական պաշտպանությունը

Հայաստանի Հանրապետությունը համաձայնում է, որ ցանկացած ներկայացված անդամ պետության դիվանագիտական եւ հյուպատոսական մարմինները պետք է ապահովեն պաշտպանություն այնպիսի անդամ պետության ցանկացած քաղաքացու համար, որը Հայաստանի Հանրապետությունում չունի մշտական հասանելի ներկայացուցչություն տվյալ դեպքում արդյունավետորեն ապահովելու համար հյուպատոսական պաշտպանություն այն նույն պայմաններով, ինչ այդ անդամ պետության քաղաքացիների համար:

 

ՄԱՍ IV

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

ԳԼՈՒԽ 1

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԵՐԿԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 22

1. Եվրոպական միությունը եւ Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է խթանեն տնտեսական բարեփոխումների գործընթացը՝ յուրաքանչյուր տնտեսության հիմնարար սկզբունքների ընդհանուր ընկալումը եւ տնտեսական քաղաքականությունների ձեւավորումն ու իրականացումը բարելավելու միջոցով։
2. Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է լրացուցիչ քայլեր ձեռնարկի՝ արդյունավետ գործող շուկայական տնտեսություն զարգացնելու եւ իր տնտեսական ու ֆինանսական կարգավորումներն ու քաղաքականությունները համապատասխան դեպքերում Եվրոպական միության տնտեսական ու ֆինանսական կարգավորումներին ու քաղաքականություններին աստիճանաբար մոտարկելու ուղղությամբ։ Եվրոպական միությունը կաջակցի Հայաստանի Հանրապետությանը՝ ապահովելու կայուն մակրոտնտեսական քաղաքականություններ՝ ներառյալ Կենտրոնական բանկի անկախությունը եւ գների կայունությունը, կայուն պետական ֆինանսները եւ արտարժույթի փոխանակման դրույքաչափի կայուն համակարգն ու վճարային հաշվեկշիռը։

ՀՈԴՎԱԾ 23

Այդ նպատակով, Կողմերը համաձայնում են կանոնավոր տնտեսական երկխոսություն անցկացնելու շուրջ, որն ուղղված կլինի՝

ա) մակրոտնտեսական միտումների եւ քաղաքականությունների, ինչպես նաեւ՝ կառուցվածքային բարեփոխումների, այդ թվում՝ տնտեսական զարգացման ռազմավարությունների վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակմանը,

բ) փորձառության եւ լավագույն գործելակերպերի փոխանակմանն այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են պետական ֆինանսները, դրամավարկային քաղաքականության եւ արտարժույթի փոխանակման դրույքաչափին առնչվող հայեցակարգերը, ֆինանսական հատվածի քաղաքականությունը եւ տնտեսական վիճակագրությունը,

գ) տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման, այդ թվում՝ Եվրոպական տնտեսական եւ արժութային միության գործունեության վերաբերյալ տեղեկությունների եւ փորձի փոխանակմանը,

դ) տնտեսության, ֆինանսների եւ վիճակագրության ոլորտներում երկկողմ համագործակցության կարգավիճակի վերանայմանը։

ՀՈԴՎԱԾ 24

Պետական հատվածի ներքին հսկողությունը եւ աուդիտի միջոցառումները

Կողմերը պետք է համագործակցեն պետական հատվածի ներքին հսկողության եւ արտաքին աուդիտի իրականացման հարցում՝ հետեւյալ նպատակներով՝

ա) ապակենտրոնացված կառավարչական հաշվետվողականության սկզբունքին, այդ թվում՝ ամբողջ պետական հատվածի համար անկախ ներքին աուդիտի գործառույթին համապատասխան՝ պետական ներքին հսկողության համակարգի հետագա զարգացումը եւ կիրարկումը Հայաստանի Հանրապետությունում՝ համընդհանուր ճանաչում ունեցող միջազգային ստանդարտների, շրջանակային հայեցակարգերի եւ ուղեցույցների ու Եվրոպական միության պատշաճ գործելակերպի հետ ներդաշնակեցմամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հավանության արժանացած՝ պետական ներքին ֆինանսական հսկողության բարեփոխումների ծրագրի հիման վրա.

բ) Հայաստանի Հանրապետությունում ֆինանսական ստուգումների այնպիսի համարժեք համակարգի մշակումը, որը կլրացնի ներքին աուդիտի գործառույթը, այլ ոչ թե կկրկնօրինակի այն.

գ) Հայաստանի Հանրապետությունում պետական ներքին ֆինանսական հսկողության կենտրոնացված ներդաշնակեցման ստորաբաժանմանն աջակցումը եւ բարեփոխումների գործընթացն ուղղորդելուն առնչվող դրա կարողության ամրապնդումը.

դ) Վերահսկիչ պալատի՝ որպես Հայաստանի Հանրապետության՝ աուդիտ իրականացնող բարձրագույն հաստատության դերի հետագա ամրապնդումը՝ մասնավորապես դրա ֆինանսական, կազմակերպական եւ գործառնական անկախության տեսանկյունից՝ արտաքին աուդիտի (INTOSAI) [Բարձրագույն վերահսկիչ մարմինների միջազգային կազմակերպության] միջազգայնորեն ընդունված ստանդարտներին համապատասխան, եւ

ե) տեղեկությունների, փորձի եւ պատշաճ գործելակերպի փոխանակման գործընթացի ապահովումը։

ԳԼՈՒԽ 2

ՀԱՐԿՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 25

Կողմերը պետք է համագործակցեն հարկային ոլորտում պատշաճ կառավարումն ընդլայնելու հարցում՝ տնտեսական հարաբերությունները, առեւտուրը, ներդրումները եւ արդար համագործակցությունը հետագայում կատարելագործելու նպատակով։

ՀՈԴՎԱԾ 26

Հղում կատարելով 25-րդ հոդվածին՝ Կողմերն ընդունում են հարկային ոլորտում պատշաճ կառավարման սկզբունքները եւ պարտավորվում են իրականացնել դրանք, այլ կերպ ասած՝ թափանցիկության, տեղեկությունների փոխանակման եւ հարկային արդար մրցակցության սկզբունքներն այնպես, ինչպես Եվրոպական միության մակարդակով դրանք որդեգրել են անդամ պետությունները։ Այդ նպատակով, չհակասելով Եվրոպական միության եւ անդամ պետությունների իրավասություններին՝ Կողմերը պետք է կատարելագործեն միջազգային համագործակցությունը հարկային ոլորտում, խթանեն հարկային եկամուտների հավաքագրման գործընթացը եւ մշակեն միջոցառումներ՝ արդյունավետ կառավարման այդ սկզբունքների արդյունավետ իրականացման համար։

ՀՈԴՎԱԾ 27

Կողմերը պետք է ընդլայնեն եւ ամրապնդեն իրենց համագործակցությունը՝ ուղղված Հայաստանի Հանրապետության հարկային համակարգի եւ հարկային վարչարարության կատարելագործմանն ու զարգացմանը, այդ թվում՝ հավաքագրման եւ հսկողության կարողությունների ընդլայնմանը, ապահովեն արդյունավետ հարկային հավաքագրում եւ ամրապնդեն հարկային խարդախությունների եւ հարկերի վճարումից խուսափելու դեմ պայքարը։ Կողմերը չպետք է խտրականություն դնեն ներմուծված արտադրանքի եւ նմանատիպ տեղական արտադրանքի միջեւ՝ 1994 թվականի Սակագների եւ առեւտրի գլխավոր համաձայնագրի (ՍԱԳՀ 1994) I եւ III հոդվածներին համապատասխան։ Կողմերը պետք է ձգտեն ընդլայնել հարկային խարդախությունների եւ հարկերի վճարումից խուսափելու, մասնավորապես՝ «կարուսելային» խարդախությունների դեմ պայքարի փորձը կիսելու գործընթացը եւ համագործակցությունը, նաեւ՝ տրանսֆերային գնագոյացման եւ հակաօֆշորային կարգավորման հարցերում։

ՀՈԴՎԱԾ 28

Կողմերը պետք է զարգացնեն իրենց համագործակցությունը՝ խարդախությանը հակազդելու ու դրա դեմ պայքարելու եւ ակցիզային հարկով հարկվող ապրանքների մաքսանենգության դեմ պայքարի համատեղ քաղաքականություններ որդեգրելու նպատակով։ Համագործակցությունը պետք է ներառի տեղեկությունների փոխանակում։ Այդ նպատակով, Կողմերը պետք է ձգտեն ամրապնդել իրենց համագործակցությունը տարածաշրջանային համատեքստում եւ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության 2003 թվականի՝ Ծխախոտի դեմ պայքարի շրջանակային կոնվենցիային համապատասխան։

 

ՀՈԴՎԱԾ 29

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ԳԼՈՒԽ 3

ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 30

Կողմերը պետք է մշակեն եւ ամրապնդեն վիճակագրությանն առնչվող հարցերի շուրջ իրենց համագործակցությունը՝ դրանով նպաստելով միջազգային մակարդակով համադրելի եւ արժանահավատ վիճակագրական տվյալներ ժամանակին տրամադրելու երկարաժամկետ նպատակի ապահովմանը։ Ակնկալվում է, որ կայուն, արդյունավետ եւ մասնագիտական անկախ ազգային վիճակագրական համակարգի միջոցով կտրամադրվեն այնպիսի տեղեկություններ, որոնք համապատասխան կլինեն Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում քաղաքացիների, բիզնես գործունեությունների եւ որոշում կայացնողների համար՝ նրանց ընձեռելով դրա հիման վրա տեղեկացված ձեւով որոշումներ կայացնելու հնարավորություն։ Ազգային վիճակագրական համակարգի միջոցով պետք է պահպանվեն ՄԱԿ-ի պաշտոնական վիճակագրության հիմնարար սկզբունքները եւ հաշվի առնվեն վիճակագրության ոլորտի ԵՄ acquis-ը [օրենսդրություն]՝ ներառյալ Եվրոպական վիճակագրության փորձառության օրենսգիրքը՝ ազգային վիճակագրական տվյալների ստեղծման գործընթացը եվրոպական նորմերի եւ ստանդարտների հետ համահարթեցման նպատակով։

ՀՈԴՎԱԾ 31

Վիճակագրության ոլորտում համագործակցությունը պետք է նպատակաուղղված լինի՝

ա) ազգային վիճակագրական համակարգի կարողությունների, այդ թվում՝ իրավական հիմքի հետագա ամրապնդմանը, որակյալ տվյալների եւ մեթատվյալների ստեղծմանը, տարածման քաղաքականությանը եւ օգտագործողի համար հարմարավետությանը, եւ հաշվի առնելով պետական եւ մասնավոր հատվածների օգտագործողներին՝ գիտական համայնքը եւ հասարակությունն ընդհանուր առմամբ.

բ) Եվրոպական վիճակագրական համակարգում կիրառվող նորմերին եւ փորձին Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական համակարգի աստիճանական համահարթեցմանը.

գ) Եվրոպական միությանը տվյալների տրամադրման գործընթացի ճշգրիտ համակարգմանը՝ հաշվի առնելով համապատասխան միջազգային եւ եվրոպական մեթոդաբանությունների, այդ թվում՝ դասակարգումների կիրառումը.

դ) ազգային վիճակագրական ծառայության անձնակազմի մասնագիտական եւ կառավարման կարողությունների ընդլայնմանը՝ Եվրոպական միության վիճակագրական ստանդարտների կիրառումը խթանելու եւ Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական համակարգի զարգացմանը նպաստելու նպատակով.

ե) վիճակագրական «նոու-հաու»-ի զարգացման վերաբերյալ փորձի փոխանակմանը, եւ

զ) վիճակագրական տվյալների ստեղծման բոլոր գործընթացների եւ դրանց տարածման հարցում որակի ապահովման եւ կառավարման խթանմանը։

ՀՈԴՎԱԾ 32

Կողմերը պետք է համագործակցեն Եվրոպական վիճակագրական համակարգի շրջանակներում, որտեղ Եվրոստատը Եվրոպական միության վիճակագրական գրասենյակն է։ Այդ համագործակցությունը պետք է ապահովի վիճակագրական գրասենյակի մասնագիտական անկախությունը եւ Եվրոպական վիճակագրության փորձառության օրենսգրքի սկզբունքների կիրառումը, ինչպես նաեւ կենտրոնացված լինի հետեւյալ ոլորտների վրա՝

ա) ժողովրդավարական վիճակագրություն՝ ներառյալ մարդահամարն ու սոցիալական վիճակագրությունը,

բ) գյուղատնտեսության վիճակագրություն՝ ներառյալ գյուղատնտեսական մարդահամարները,

գ) բիզնես վիճակագրություն՝ ներառյալ բիզնես ռեգիստրները եւ վիճակագրական նպատակներով վարչական աղբյուրների կիրառումը,

դ) մակրոտնտեսական վիճակագրություն՝ ներառյալ ազգային հաշիվները, արտաքին առեւտրի վիճակագրությունը, վճարային հաշվեկշիռների վիճակագրությունը եւ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների վիճակագրությունը,

ե) էներգետիկայի վիճակագրություն՝ ներառյալ հաշվեկշիռները,

զ) շրջակա միջավայրի վիճակագրություն,

է) տարածաշրջանային վիճակագրություն, եւ

ը) հորիզոնական գործունեություն՝ ներառյալ որակի ապահովումն ու կառավարումը, վիճակագրական դասակարգումները, ուսուցումը, տարածումը եւ ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառումը։

ՀՈԴՎԱԾ 33

Կողմերը, մասնավորապես, պետք է փոխանակեն տեղեկությունները եւ փորձառությունը ու զարգացնեն իրենց համագործակցությունը՝ հաշվի առնելով աջակցության տարաբնույթ ծրագրերի շրջանակներում մեկնարկած վիճակագրական համակարգի բարեփոխման գործընթացում կուտակված փորձը։ Ջանքերը պետք է ուղղված լինեն վիճակագրությանն առնչվող ԵՄ acquis-ի հետ հետագա համահարթեցմանը՝ հիմնվելով Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական համակարգի զարգացման ազգային ռազմավարության վրա եւ հաշվի առնելով Եվրոպական վիճակագրական համակարգի զարգացումը։ Վիճակագրական տվյալների ստեղծման գործընթացում շեշտադրումը պետք է լինի վարչական փաստաթղթերի ընդլայնված կիրառումը եւ վիճակագրական ուսումնասիրությունների պարզեցումը՝ միեւնույն ժամանակ նկատի ունենալով նաեւ արձագանքների ստացման բեռի թեթեւացման անհրաժեշտությունը։ Ստեղծված տվյալները պետք է համապատասխան լինեն սոցիալական եւ տնտեսական կյանքի առանցքային ոլորտներում քաղաքականությունների մշակման եւ դրանց մոնիթորինգի համար։

ՀՈԴՎԱԾ 34

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։ Հնարավորության սահմաններում, Եվրոպական վիճակագրական համակարգի շրջանակներում նախաձեռնված գործողությունները, այդ թվում՝ ուսուցումը, պետք է բաց լինեն Հայաստանի Հանրապետության մասնակցության համար։

ՀՈԴՎԱԾ 35

Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության աստիճանական մոտարկումը վիճակագրությանն առնչվող ԵՄ acquis-ին պետք է իրականացվի Եվրոստատի կողմից ստեղծված՝ ամեն տարի թարմացվող Վիճակագրական պահանջների ժողովածուի համաձայն, որը Կողմերը սույն Համաձայնագրի հավելված են համարում։

ՄԱՍ V

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌՆՉՎՈՂ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

ԳԼՈՒԽ 1

ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԸ

ՀՈԴՎԱԾ 36

Կողմերը պետք է՝

ա) ընդլայնեն եւ ամրապնդեն տրանսպորտի ոլորտում իրենց համագործակցությունը՝ կայուն տրանսպորտային համակարգերի զարգացմանը նպաստելու նպատակով,

բ) խթանեն արդյունավետ, ապահով եւ անվտանգ տրանսպորտի աշխատանքը, ինչպես նաեւ՝ տրանսպորտային համակարգերի ինտերմոդալությունը եւ փոխգործողությունը, եւ

գ) փորձեն ընդլայնել իրենց տարածքների միջեւ հիմնական տրանսպորտային հաղորդակցության ուղիները։

ՀՈԴՎԱԾ 37

Տրանսպորտի ոլորտում համագործակցությունը պետք է ընդգրկի հետեւյալ ոլորտները՝

ա) կայուն ազգային տրանսպորտային այնպիսի քաղաքականության մշակումը, որը ներառում է տրանսպորտի բոլոր տեսակները՝ մասնավորապես նպատակ ունենալով ապահովել շրջակա միջավայրը չվնասող, արդյունավետ, ապահով եւ անվտանգ տրանսպորտային համակարգեր եւ խթանել տրանսպորտի ոլորտի հետ կապված նկատառումները քաղաքականության այլ ոլորտներում ինտեգրելու գործընթացը.

բ) ոլորտային ռազմավարությունների մշակումը՝ ազգային տրանսպորտային քաղաքականության լույսի ներքո (այդ թվում՝ միջազգային ամենաբարձր ստանդարտներին համապատասխանելու նպատակով տեխնիկական սարքավորումների եւ տրանսպորտային միջոցների նորացմանը ներկայացվող իրավական պահանջները)՝ ճանապարհների, երկաթուղիների, ներքին ջրուղիների, ծովագնացության, ավիացիայի եւ ինտերմոդալության մասով, այդ թվում՝ գործողությունների իրականացման, վարչական պատասխանատվությունների, ինչպես նաեւ՝ ֆինանսական պլանների ժամանակացույցերն ու հենանիշները.

գ) ենթակառուցվածքներին առնչվող քաղաքականության կատարելագործումը՝ տրանսպորտի տարբեր տեսակներին առնչվող՝ ենթակառուցվածքների վերաբերյալ նախագծերը լավագույնս նախանշելու եւ գնահատելու նպատակով.

դ) սպասարկմանը, կարողությունների սահմանափակումներին եւ հաղորդակցության բացակայող ենթակառուցվածքին միտված ֆինանսավորման ռազմավարությունների մշակումը, ինչպես նաեւ՝ տրանսպորտին առնչվող նախագծերում մասնավոր հատվածի մասնակցության ակտիվացումը եւ խթանումը.

ե) համապատասխան միջազգային տրանսպորտային կազմակերպություններին եւ համաձայնագրերին, այդ թվում՝ միջազգային տրանսպորտային համաձայնագրերի եւ կոնվենցիաների հետեւողական կիրարկումն ու արդյունավետ իրականացումն ապահովելու ընթացակարգերին միանալը.

զ) համագործակցությունն ու տեղեկությունների փոխանակումը՝ տրանսպորտի բնագավառի այնպիսի տեխնոլոգիաների զարգացման եւ կատարելագործման նպատակով, ինչպիսիք են օրինակ՝ ինտելեկտուալ տրանսպորտային համակարգերը, եւ

է) տրանսպորտի բոլոր տեսակների կառավարման եւ շահագործման մեջ ինտելեկտուալ տրանսպորտային համակարգերի ու տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառումը խթանելը, ինչպես նաեւ՝ ինտերմոդալությանը եւ տրանսպորտի աշխատանքը խթանող՝ կոմերցիոն կիրառությունների եւ տիեզերական համակարգերի կիրառության գործընթացում համագործակցությանն աջակցելը։

ՀՈԴՎԱԾ 38

1. Համագործակցությունը պետք է նաեւ միտված լինի ուղեւորների եւ ապրանքների տեղաշարժի բարելավմանը՝ մեծացնելով Հայաստանի Հանրապետության, Եվրոպական միության եւ տարածաշրջանում երրորդ երկրների միջեւ տրանսպորտային հոսքերի անընդհատ երթեւեկությունը, խթանելով միջսահմանային տեղաշարժով բաց սահմանների առկայությունը՝ վարչական, տեխնիկական եւ այլ տեսակի խոչընդոտները վերացնելու միջոցով, ընդլայնելով գոյություն ունեցող տրանսպորտային ցանցերի շահագործումը եւ զարգացնելով ենթակառուցվածքը՝ մասնավորապես Կողմերը միմյանց կապող հիմնական ցանցերում։
2. Համագործակցությունը պետք է ներառի սահմանային հատումները խթանող գործողություններ՝ հաշվի առնելով դեպի ծով ելք չունեցող երկրների առանձնահատկությունները, ինչին անդրադարձ է կատարվել համապատասխան միջազգային փաստաթղթերում։
3. Համագործակցությունը պետք է ներառի տեղեկությունների փոխանակումն ու համատեղ գործունեությունը՝

ա) տարածաշրջանային մակարդակով՝ մասնավորապես նկատի ունենալով տարածաշրջանային տրանսպորտային համագործակցության այնպիսի միջոցառումների շրջանակներում արձանագրված առաջընթացը, ինչպիսին է Եվրոպա-Կովկաս-Ասիա միջազգային տրանսպորտային միջանցքը (ՏՐԱՍԵԿԱ), եւ տրանսպորտի ոլորտում միջազգային մակարդակով ձեռնարկված մյուս նախաձեռնությունները, այդ թվում՝ նաեւ այնպիսիք, որոնք նպատակաուղղված են միջազգային տրանսպորտային կազմակերպություններին եւ Կողմերի վավերացրած միջազգային համաձայնագրերին ու կոնվենցիաներին, եւ

բ) Եվրոպական միության տարբեր տրանսպորտային գործակալությունների, ինչպես նաեւ՝ Արեւելյան գործընկերության շրջանակներում։

ՀՈԴՎԱԾ 39

1. Կողմերի միջեւ փոխադարձ առեւտրային կարիքներին հարմարեցված՝ օդային տրանսպորտի համակարգված զարգացում եւ աստիճանական ազատականացում ապահովելու նպատակով՝ օդային տրանսպորտի բնագավառում շուկայի փոխադարձ հասանելիության պայմանները պետք է դիտարկվեն Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ «Ընդհանուր ավիացիոն տարածքի մասին» համաձայնագրին համապատասխան։
2. Նախքան «Ընդհանուր ավիացիոն տարածքի մասին» համաձայնագիրը կնքելը Կողմերը չպետք է ձեռնարկեն այնպիսի քայլեր կամ գործողություններ, որոնք առավել սահմանափակող կամ խտրական են՝ նախքան սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելը առկա իրավիճակի համեմատությամբ։

 

ՀՈԴՎԱԾ 40

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ՀՈԴՎԱԾ 41

1. Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում՝ Եվրոպական միության՝ I հավելվածում նշված ակտերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։
2. Կարող է իրականացվել նաեւ կարգավորիչ մոտարկում՝ ոլորտային համաձայնագրերի միջոցով։

ԳԼՈՒԽ 2

ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ՆԵՐԱՌՅԱԼ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 42

1. Կողմերը պետք է համագործակցեն էներգետիկ հարցերի շուրջ՝ գործընկերության, փոխադարձ շահի, թափանցիկության եւ կանխատեսելիության սկզբունքների հիման վրա։ Համագործակցությունը պետք է նպատակաուղղված լինի այսուհետ դիտարկվելիք էներգետիկ հատվածի ոլորտներում կարգավորիչ ներդաշնակեցմանը՝ հաշվի առնելով անվտանգ, շրջակա միջավայրը չվնասող եւ մատչելի էներգիայի հասանելիությունն ապահովելու անհրաժեշտությունը։
2. Համագործակցությունը պետք է ընդգրկի, ի թիվս այլնի, հետեւյալ ոլորտները՝

ա) էներգետիկ ռազմավարություններ եւ քաղաքականություններ, այդ թվում՝ էներգետիկ անվտանգությունը եւ էներգիայի մատակարարների ու էներգիայի արտադրության բազմազանությունը խթանելու նպատակով.

բ) էներգետիկ անվտանգության ընդլայնում, այդ թվում՝ էներգիայի աղբյուրների եւ դրա փոխանցման ուղիների բազմազանեցումը խթանելու միջոցով.

գ) մրցունակ էներգետիկ շուկաների զարգացում.

դ) վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների օգտագործման, էներգաարդյունավետության եւ էներգախնայողության խթանում.

ե) էներգիայի եւ տարածաշրջանային շուկաներ ինտեգրման շուրջ տարածաշրջանային համագործակցության խթանում.

զ) ընդհանուր կարգավորիչ դաշտի խթանում՝ նավթամթերքի, էլեկտրաէներգիայի եւ հնարավոր այլ էներգետիկ հումքի առեւտրին նպաստելու նպատակով, նաեւ՝ միջուկային անվտանգության առումով անվտանգության եւ ապահովության բարձր մակարդակին ուղղված մրցակցային հավասար պայմանների խթանում.

է) քաղաքացիական միջուկային էներգետիկայի հատված՝ հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության առանձնահատկությունները եւ կենտրոնանալով, մասնավորապես, միջուկային անվտանգության բարձր մակարդակների վրա՝ հիմք ընդունելով այսուհետ դիտարկվելիք Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ԱՏԷՄԻԳ) ստանդարտները եւ Եվրոպական միության ստանդարտներն ու փորձը, նաեւ՝ կենտրոնանալով միջուկային անվտանգության բարձր մակարդակների վրա՝ հիմք ընդունելով միջազգային ուղենիշներն ու փորձը։ Այդ ոլորտում համագործակցությունը պետք է ներառի՝

1. i) ապահովության, անվտանգության եւ թափոնների կառավարման ոլորտներում տեխնոլոգիաների, լավագույն գործելակերպերի փոխանակումը եւ վերապատրաստումը՝ ատոմային էլեկտրակայանների անվտանգ շահագործումն ապահովելու նպատակով,
2. ii) Մեծամորի ատոմային էլեկտրակայանի փակումն ու անվտանգ ապագործարկումը եւ այդ առումով ճանապարհային քարտեզի կամ գործողությունների պլանի վաղաժամկետ ընդունումը՝ հաշվի առնելով նոր հզորությամբ դրա փոխարինման անհրաժեշտությունը՝ Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ անվտանգությունը եւ կայուն զարգացման պայմաններն ապահովելու նպատակով.

ը) գնային քաղաքականություններ, տարանցում եւ փոխադրում, մասնավորապես՝ էներգետիկ պաշարների փոխանցման համար ծախսերի վրա հիմնված ընդհանուր համակարգը, եւ անհրաժեշտության դեպքում՝ ածխաջրածնի պաշարների հասանելիության մասով հետագա ճշգրտումներ՝ համապատասխան դեպքերում.

թ) էներգետիկ շուկայի կարգավորման առանցքային սկզբունքներն արտացոլող կարգավորիչ հայեցակետերի, ինչպես նաեւ՝ մրցունակ, թափանցիկ եւ ծախսարդյունավետ սակագներով էներգետիկ ցանցերի ու ենթակառուցվածքների ոչ խտրական հասանելիության խթանում, եւ համարժեք ու անկախ վերահսկողություն.

ժ) գիտական եւ տեխնիկական համագործակցություն, այդ թվում՝ էներգիայի արտադրության, փոխադրման, մատակարարման եւ վերջնական օգտագործման ոլորտներում տեխնոլոգիաների զարգացման եւ կատարելագործման վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակումը՝ առանձնահատուկ ուշադրության կենտրոնում պահելով էներգաարդյունավետ եւ շրջակա միջավայրը չվնասող տեխնոլոգիաները։

ՀՈԴՎԱԾ 43

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ՀՈԴՎԱԾ 44

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում սույն Համաձայնագրի II հավելվածում նշված փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։

ԳԼՈՒԽ 3

ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 45

Կողմերը պետք է մշակեն եւ ամրապնդեն շրջակա միջավայրին առնչվող հարցերի շուրջ իրենց համագործակցությունը՝ դրանով նպաստելով տնտեսության էկոլոգիացման եւ կայուն զարգացման երկարաժամկետ նպատակի ապահովմանը։ Ակնկալվում է, որ շրջակա միջավայրի ընդլայնված պաշտպանությունից կշահեն Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներն ու բիզնես գործունեությունները, այդ թվում՝ հանրային առողջության բարելավման, բնական պաշարների պահպանման եւ տնտեսական ու բնապահպանական արդյունավետության բարելավման, ինչպես նաեւ՝ առավել կայուն արտադրության կառուցվածքների ապահովմանը նպաստող ժամանակակից, ավելի մաքուր տեխնոլոգիաների օգտագործման միջոցով։ Համագործակցությունը պետք է իրականացվի՝ հաշվի առնելով Կողմերի՝ հավասարության եւ փոխադարձ օգուտի վրա հիմնված շահերը, շրջակա միջավայրի պաշտպանության ոլորտում Կողմերի միջեւ գոյություն ունեցող փոխկախվածությունը եւ այդ ոլորտում գործող բազմակողմ համաձայնագրերը։

ՀՈԴՎԱԾ 46

1. Համագործակցությունը պետք է նպատակաուղղված լինի շրջակա միջավայրի պահպանությանը, պաշտպանությանը, բարելավմանը եւ որակի վերականգնմանը, մարդու առողջության պաշտպանությանը, բնական պաշարների կայուն օգտահանմանը եւ տարածաշրջանային կամ գլոբալ բնապահպանական հիմնախնդիրներին առնչվող՝ միջազգային մակարդակով ձեռնարկվող միջոցառումների խթանմանը, այդ թվում՝ ստորեւ նշված ոլորտներում՝

ա) բնապահպանական կառավարում եւ հորիզոնական հարցեր՝ ներառյալ ռազմավարական պլանավորումը, շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատումը եւ շրջակա միջավայրի ռազմավարական գնահատումը, կրթությունն ու վերապատրաստումը, մոնիթորինգն ու շրջակա միջավայրին առնչվող տեղեկատվական համակարգերը, տեսչական ստուգումներն ու գործողությունների իրականացումը, բնապահպանական պատասխանատվությունը, բնապահպանական հանցագործությունների դեմ պայքարը, անդրսահմանային համագործակցությունը, հանրության համար շրջակա միջավայրին առնչվող տեղեկությունների հասանելիությունը, որոշումների կայացման գործընթացները եւ վարչական ու դատական վերանայման արդյունավետ ընթացակարգերը,

բ) օդի որակ,

գ) ջրի որակի եւ պաշարների կառավարում՝ ներառյալ հեղեղումների ռիսկի կառավարումը, ջրի սակավություն ու երաշտները,

դ) թափոնների կառավարում,

ե) բնության պաշտպանություն՝ ներառյալ անտառաբուծությունը եւ կենսաբանական բազմազանության պահպանումը,

զ) արդյունաբերական աղտոտում եւ արդյունաբերական վտանգներ,

է) քիմիական նյութերի կառավարում։

2. Համագործակցությունը պետք է նաեւ նպատակաուղղված լինի շրջակա միջավայրը, բնապահպանական քաղաքականությունից բացի, այլ ոլորտային քաղաքականությունների մեջ ինտեգրելու գործընթացին։

ՀՈԴՎԱԾ 47

Կողմերը, ի թիվս այլնի, պետք է՝

ա) փոխանակեն տեղեկությունները եւ փորձառությունը,

բ) համագործակցեն տարածաշրջանային եւ միջազգային մակարդակով՝ հատկապես Կողմերի վավերացրած բնապահպանական բազմակողմ համաձայնագրերի մասով, եւ

գ) անհրաժեշտության դեպքում, համագործակցեն համապատասխան գործակալությունների շրջանակներում։

ՀՈԴՎԱԾ 48

Համագործակցությունը պետք է ընդգրկի, ի թիվս այլնի, հետեւյալ նպատակները՝

ա) Հայաստանի Հանրապետության համար շրջակա միջավայրին առնչվող ընդհանուր ազգային այնպիսի ռազմավարության մշակում, որն ընդգրկում է՝

1. i) ծրագրված ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներ (ժամանակացույցերով)՝ բնապահպանական օրենսդրության կիրարկումն ու իրականացումն ապահովելու նպատակով,
2. ii) բնապահպանական վարչարարության իրավասությունների բաշխում՝ ազգային, տարածաշրջանային եւ համայնքային մակարդակներով,

iii) որոշումներ կայացնելու ընթացակարգեր եւ որոշումների իրականացում,

1. iv) այլ ոլորտային քաղաքականությունների մեջ շրջակա միջավայրի ինտեգրման գործընթացը խթանելու ընթացակարգեր,
2. v) կանաչ տնտեսությանը եւ էկոնորարարությանն ուղղված միջոցառումների խթանում, մարդկային եւ ֆինանսական անհրաժեշտ ռեսուրսների եւ վերահսկողության մեխանիզմի բացահայտում, եւ

բ) Հայաստանի Հանրապետության համար ոլորտային այն ռազմավարությունների մշակում (այդ թվում՝ գործողությունների իրականացման հստակ սահմանված ժամանակացույցերը եւ հենանիշները, վարչական պատասխանատվությունները, ինչպես նաեւ՝ ենթակառուցվածքներում ու տեխնոլոգիաներում ներդրումների ֆինանսավորման ռազմավարությունները), որոնք առնչվում են՝

(i) օդի որակին,

(ii) ջրի որակին եւ պաշարների կառավարմանը,

(iii) թափոնների կառավարմանը,

(iv) կենսաբազմազանությանը, բնության պահպանմանը եւ անտառաբուծությանը,

(v) արդյունաբերական աղտոտմանը եւ արդյունաբերական վտանգներին, եւ

(vi) քիմիական նյութերին։

ՀՈԴՎԱԾ 49

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ՀՈԴՎԱԾ 50

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում Եվրոպական միության՝ III հավելվածում նշված ակտերին ու միջազգային փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։

ԳԼՈՒԽ 4

ԿԼԻՄԱՅԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌՆՉՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 51

Կողմերը պետք է մշակեն եւ ամրապնդեն իրենց համագործակցությունը՝ կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի գործընթացում։ Համագործակցությունը պետք է իրականացվի՝ հաշվի առնելով Կողմերի՝ հավասարության եւ փոխադարձ օգուտի վրա հիմնված շահերը, ինչպես նաեւ այդ ոլորտում երկկողմ եւ բազմակողմ հանձնառությունների միջեւ գոյություն ունեցող փոխկախվածությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 52

Համագործակցությունը պետք է խթանի ներպետական, տարածաշրջանային եւ միջազգային մակարդակով ձեռնարկվող միջոցառումները՝ կապված՝

ա) կլիմայի փոփոխության մեղմացման,

բ) կլիմայի փոփոխությանը հարմարեցման,

գ) կլիմայի փոփոխությունը հասցեագրելու շուկայական եւ ոչ շուկայական մեխանիզմի,

դ) նոր, անվտանգ, կայուն եւ հարմարեցված նորարարական ցածր ածխածնային տեխնոլոգիաների ուսումնասիրության, մշակման, ցուցադրման, տեղաբաշխման, փոխանցման ու տարածման,

ե) դեպի ընդհանուր եւ ոլորտային քաղաքականություններ կլիմայի հարցերով դիտարկումների ուղղորդման, եւ

զ) իրազեկության բարձրացման, կրթության եւ վերապատրաստման հետ։

ՀՈԴՎԱԾ 53

1. Կողմերը, ի թիվս այլնի, պետք է՝

ա) փոխանակեն տեղեկությունները եւ փորձառությունը,

բ) ավելի մաքուր եւ շրջակա միջավայրի համար բարենպաստ տեխնոլոգիաների վերաբերյալ իրականացնեն համատեղ ուսումնասիրություններ եւ տեղեկությունների փոխանակում,

գ) տարածաշրջանային եւ միջազգային մակարդակով իրականացնեն համատեղ գործունեություն, այդ թվում՝ Կողմերի վավերացրած բնապահպանական բազմակողմ այնպիսի համաձայնագրերի մասով, ինչպիսիք են Միավորված ազգերի կազմակերպության 1992 թվականի՝ Կլիմայի փոփոխության շրջանակային կոնվենցիան (ՄԱԿ-ի ԿՓՇԿ) եւ 2015 թվականի Փարիզյան համաձայնագիրը, եւ անհրաժեշտության դեպքում համատեղ գործունեություն իրականացնեն համապատասխան գործակալությունների շրջանակներում։

2. Կողմերը պետք է հատուկ ուշադրություն դարձնեն անդրսահմանային հիմնահարցերին եւ տարածաշրջանային համագործակցությանը։

ՀՈԴՎԱԾ 54

Համագործակցությունը պետք է ընդգրկի, ի թիվս այլնի, հետեւյալ նպատակները՝

ա) 2015 թվականի Փարիզյան համաձայնագրի իրականացման միջոցառումները՝ սույն Համաձայնագրով սահմանված սկզբունքներին համապատասխան,

բ) կլիմայի փոփոխությանն առնչվող արդյունավետ գործողություններ ձեռնարկելու նպատակով կարողությունների շրջանակի ընդլայնմանն ուղղված միջոցառումները,

գ) կլիմայի փոփոխության երկարաժամկետ մեղմացման եւ դրան հարմարեցման համար կլիմային առնչվող ընդհանուր ռազմավարության եւ գործողությունների պլանի մշակումը,

դ) խոցելիության եւ հարմարեցման գնահատումների մշակումը,

ե) ցածր ածխածնային զարգացման պլանի մշակումը,

զ) կլիմայի փոփոխության մեղմացմանն ուղղված երկարաժամկետ միջոցառումների մշակումն ու իրականացումը՝ ջերմոցային գազերի արտանետումների քվոտաները հասցեագրելու միջոցով,

է) ածխածնի արտանետումների քվոտաների վաճառքի միջոցառումները,

ը) տեխնոլոգիաների փոխանցման գործընթացի խթանմանն ուղղված միջոցառումները,

թ) կլիմայի հարցերով դիտարկումները դեպի ոլորտային քաղաքականություններ ուղղորդելուն միտված միջոցառումները, եւ

ժ) օզոնային շերտը քայքայող նյութերին եւ ֆտոր պարունակող գազերին առնչվող միջոցառումները։

ՀՈԴՎԱԾ 55

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ՀՈԴՎԱԾ 56

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում Եվրոպական միության՝ IV հավելվածում նշված ակտերին ու միջազգային փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։

ԳԼՈՒԽ 5

ԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐԱԿԱՆ ԵՎ ՁԵՌՆԱՐԿԱՏԻՐԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 57

Կողմերը պետք է մշակեն եւ ամրապնդեն իրենց համագործակցությունը արդյունաբերական եւ ձեռնարկատիրական քաղաքականության շուրջ՝ դրանով բարելավելով գործարար միջավայրը բոլոր տնտեսական օպերատորների համար, սակայն առանձնահատուկ շեշտադրելով փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրությունը (ՓՄՁ-ներ)։ Ընդլայնված համագործակցությամբ պետք է բարելավվի վարչական եւ կարգավորիչ իրավական դաշտը՝ Հայաստանի Հանրապետությունում եւ Եվրոպական միությունում գործող՝ Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության բիզնես գործունեությունների համար, եւ դա պետք է հիմնվի Եվրոպական միության ՓՄՁ-ների եւ արդյունաբերական քաղաքականությունների վրա՝ հաշվի առնելով այդ ոլորտում միջազգայնորեն ընդունված սկզբունքներն ու փորձը։

ՀՈԴՎԱԾ 58

Կողմերը պետք է համագործակցեն՝ հետեւյալ նպատակներով՝

ա) Եվրոպայի փոքր բիզնեսի ակտի սկզբունքների հիման վրա ՓՄՁ-ների զարգացման համար ռազմավարությունների իրականացում եւ իրականացման գործընթացի մոնիթորինգ՝ կանոնավոր կերպով հաշվետվություններ ներկայացնելու եւ երկխոսություն անցկացնելու միջոցով։ Այդ համագործակցությունը պետք է նաեւ կենտրոնացած լինի միկրո- եւ արհեստագործակցական ձեռնարկատիրության վրա, որոնք չափազանց կարեւոր են թե՛ Եվրոպական միության եւ թե՛ Հայաստանի Հանրապետության տնտեսությունների համար.

բ) տեղեկությունների եւ պատշաճ գործելակերպի փոխանակման միջոցով ծրագրային ավելի լավ պայմանների ստեղծում՝ դրանով նպաստելով բարելավված մրցունակությանը։ Այդ համագործակցությունը պետք է ներառի կառուցվածքային փոփոխությունների (վերակազմավորման) կառավարումը եւ բնապահպանական ու էներգետիկ այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են էներգաարդյունավետությունը եւ ավելի մաքուր արտադրությունը.

գ) կարգավորումների ու կարգավորիչ գործունեության պարզեցում եւ ռացիոնալացում՝ կարգավորիչ միջոցներին, այդ թվում՝ Եվրոպական միության սկզբունքներին առնչվող պատշաճ գործելակերպի փոխանակման առանձնահատուկ շեշտադրմամբ.

դ) նորարարական քաղաքականության զարգացման խրախուսում՝ գիտահետազոտական եւ նախագծային աշխատանքների առեւտրայնացմանն առնչվող (այդ թվում՝ տեխնոլոգիաների վրա հիմնված բիզնեսի մեկնարկի համար օժանդակ փաստաթղթերը) տեղեկությունների եւ պատշաճ գործելակերպի փոխանակման, կլաստերի զարգացման եւ ֆինանսների հասանելիության միջոցով.

ե) Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության բիզնես գործունեությունների եւ Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում այդ բիզնես գործունեությունների եւ իշխանությունների միջեւ կապերի ընդլայնման խրախուսում.

զ) Հայաստանի Հանրապետությունում արտահանումը խթանող գործունեություն ստեղծելու գործընթացին աջակցություն.

է) ավելի բարենպաստ գործարար միջավայրի առկայության խթանում՝ նպատակ ունենալով ընդլայնել աճի ներուժը եւ ներդրումների հնարավորությունները.

ը) որոշակի ոլորտներում Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերության արդիականացման եւ վերակազմավորման գործընթացի դյուրացում։

ՀՈԴՎԱԾ 59

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։ Այդ երկխոսությանը պետք է ներգրավված լինեն նաեւ Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության բիզնես համայնքի ներկայացուցիչները։

ԳԼՈՒԽ 6

ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՂ ՕՐԵՆՔԸ, ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄԸ ԵՎ ԱՈՒԴԻՏԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ, ԿՈՐՊՈՐԱՏԻՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 60

1. Կողմերն ընդունում են բաժնետիրական ընկերությունների գործունեությունը կարգավորող օրենքի եւ կորպորատիվ կառավարման, ինչպես նաեւ՝ հաշվապահական հաշվառման եւ աուդիտի, գործող շուկայական տնտեսության ոլորտներում գործուն նորմերի եւ գործելակերպերի փաթեթի կարեւորությունը՝ կանխատեսելի եւ թափանցիկ գործարար միջավայրի հետ մեկտեղ, եւ ընդգծում այդ ոլորտներում կարգավորիչ համապատասխանեցման գործընթացը խթանելու կարեւորությունը։
2. Կողմերը պետք է համագործակցեն հետեւյալի շուրջ՝

ա) գրանցված ընկերությունների կազմավորմանը եւ ներկայացմանն առնչվող տեղեկությունների մատչելիության եւ հասանելիության ապահովման վերաբերյալ լավագույն գործելակերպերի փոխանակում՝ թափանցիկ եւ մատչելի ձեւով.

բ) կորպորատիվ կառավարման քաղաքականության հետագա զարգացում՝ միջազգային եւ մասնավորապես՝ ՏՀԶԿ-ի ստանդարտներին համապատասխան.

գ) ցուցակված ընկերությունների համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններին առնչվող Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային ստանդարտների (ՖՀՄՍ) իրականացման եւ հետեւողական կիրառման խթանում.

դ) աուդիտորի եւ հաշվապահի մասնագիտական գործունեության կարգավորում եւ դրա նկատմամբ վերահսկողություն.

ե) աուդիտի միջազգային ստանդարտները եւ Հաշվապահների Միջազգային Դաշնության (ՀՄԴ) Էթիկայի կանոնագիրքը՝ նպատակ ունենալով մասնագիտացված կազմակերպությունների, աուդիտորական կազմակերպությունների եւ աուդիտորների կողմից ստանդարտների եւ էթիկայի նորմերի պահպանման միջոցով կատարելագործել աուդիտորների մասնագիտական մակարդակը։

ԳԼՈՒԽ 7

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲԱՆԿԱՅԻՆ, ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՅԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՈԼՈՐՏՆԵՐՈՒՄ

ՀՈԴՎԱԾ 61

Կողմերը համաձայնում են գործող օրենսդրության եւ գործելակերպերի կարեւորության հարցում եւ պայմանավորվում են համագործակցել ֆինանսական ծառայությունների ոլորտում՝ հետեւյալ նպատակներով՝

ա) ֆինանսական ծառայությունների կարգավորման գործընթացի կատարելագործում,

բ) ներդրողների եւ ֆինանսական ծառայություններն սպառողների արդյունավետ եւ համարժեք պաշտպանության ապահովում,

գ) գլոբալ ֆինանսական համակարգի կայունությանը եւ ամբողջականությանը նպաստում,

դ) ֆինանսական համակարգի տարբեր սուբյեկտների, այդ թվում՝ կարգավորում եւ վերահսկողություն իրականացնողների միջեւ համագործակցության խթանում,

ե) անկախ եւ արդյունավետ վերահսկողության գործընթացի խթանում։

ԳԼՈՒԽ 8

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ

ՀՈԴՎԱԾ 62

Կողմերը պետք է խթանեն տեղեկատվական հասարակության զարգացման շուրջ համագործակցությունը՝ հօգուտ քաղաքացիների ու բիզնես գործունեությունների՝ տեղեկատվական եւ հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) լայնածավալ հասանելիության եւ մատչելի գներով ծառայությունների ավելի լավ որակի ապահովման միջոցով։ Այդ համագործակցությունը պետք է նպատակաուղղված լինի էլեկտրոնային հաղորդակցության շուկաների հասանելիությունը դյուրացնելուն եւ խթանի այդ ոլորտում մրցակցությունն ու ներդրումները։

ՀՈԴՎԱԾ 63

Համագործակցությունը պետք է ընդգրկի, ի թիվս այլնի, հետեւյալ թեմաները՝

ա) տեղեկատվական հասարակությանն առնչվող ազգային ռազմավարությունների իրականացման վերաբերյալ տեղեկությունների եւ լավագույն գործելակերպերի փոխանակում՝ ներառելով, ի թիվս այլնի, լայնաշերտ հասանելիությունը, ցանցային անվտանգության բարելավումը եւ հանրության համար առցանց ծառայությունների զարգացումը խթանելուն միտված նախաձեռնությունները.

բ) տեղեկատվության, լավագույն գործելակերպերի եւ փորձի փոխանակում՝ նպատակ ունենալով խթանել էլեկտրոնային հաղորդակցությանն առնչվող համապարփակ կարգավորիչ շրջանակի մշակման գործընթացը եւ մասնավորապես՝ ամրապնդել կարգավորում իրականացնող ազգային անկախ մարմնի վարչական կարողությունը, խթանել սպեկտրի ռեսուրսների բարելավված օգտագործումը եւ նպաստել Հայաստանի Հանրապետությունում եւ Եվրոպական միության հետ ցանցերի միջեւ փոխգործողությանը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 64

Կողմերը պետք է խթանեն էլեկտրոնային հաղորդակցությունների ոլորտում Եվրոպական միության կարգավորում իրականացնողների եւ Հայաստանի Հանրապետության կարգավորում իրականացնող ազգային մարմնի միջեւ համագործակցությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 65

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում Եվրոպական միության՝ V հավելվածում նշված ակտերին ու միջազգային փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։

ԳԼՈՒԽ 9

ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 66

Կողմերը պետք է համագործակցեն զբոսաշրջության ոլորտում՝ նպատակ ունենալով ամրապնդել մրցակցային եւ կայուն զբոսաշրջային արդյունաբերության զարգացումը՝ որպես տնտեսական աճի, հզորացման, զբաղվածության եւ արտարժույթի պահուստների գեներատոր։

ՀՈԴՎԱԾ 67

Երկկողմ, տարածաշրջանային եւ եվրոպական մակարդակով համագործակցությունը պետք է հիմնվի հետեւյալ սկզբունքների վրա՝

ա) տեղական համայնքների, մասնավորապես՝ գյուղական վայրերում, ամբողջականության եւ դրանց շահերի նկատմամբ հարգանքը,

բ) մշակութային ժառանգության կարեւորությունը, եւ

գ) զբոսաշրջության եւ շրջակա միջավայրի պահպանման միջեւ դրական փոխազդեցությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 68

Համագործակցությունը պետք է ուղղված լինի հետեւյալ թեմաներին՝

ա) տեղեկությունների, լավագույն գործելակերպերի, փորձի փոխանակում եւ «նոու-հաու»-ի փոխանցում, այդ թվում՝ նորարարական տեխնոլոգիաների առնչությամբ,

բ) պետական, մասնավոր հատվածների եւ համայնքների շահերի միջեւ ռազմավարական գործընկերության հաստատում՝ զբոսաշրջության կայուն զարգացումն ապահովելու նպատակով,

գ) զբոսաշրջային արտադրանքի եւ շուկաների, ենթակառուցվածքի, մարդկային ռեսուրսների եւ ինստիտուցիոնալ կառույցների խթանում եւ զարգացում, ինչպես նաեւ՝ ճանապարհորդական ծառայություններում ի հայտ եկած խոչընդոտների հայտնաբերում եւ վերացում,

դ) արդյունավետ քաղաքականությունների եւ ռազմավարությունների, այդ թվում՝ իրավական, վարչական եւ ֆինանսական պատշաճ հայեցակարգերի մշակում եւ իրականացում,

ե) զբոսաշրջության վերաբերյալ վերապատրաստումներ եւ կարողությունների զարգացում՝ ծառայությունների չափանիշները բարելավելու նպատակով, եւ

զ) համայնքային զբոսաշրջության զարգացում եւ խթանում։

ՀՈԴՎԱԾ 69

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ԳԼՈՒԽ 10

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳՅՈՒՂԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 70

Կողմերը պետք է համագործակցեն գյուղատնտեսության եւ գյուղական համայնքների զարգացումը խթանելու շուրջ՝ մասնավորապես քաղաքականությունների եւ օրենսդրության աստիճանական համապատասխանեցման միջոցով։

 

ՀՈԴՎԱԾ 71

Գյուղատնտեսության եւ գյուղական համայնքների զարգացման ոլորտում Կողմերի միջեւ համագործակցությունը պետք է ընդգրկի, ի թիվս այլնի, հետեւյալ նպատակները՝

ա) գյուղատնտեսության եւ գյուղական համայնքների զարգացման քաղաքականություններին առնչվող փոխըմբռնման գործընթացի խթանում,

բ) քաղաքականությունների պլանավորման, գնահատման եւ իրականացման գործընթացներում վարչական կարողությունների ընդլայնում կենտրոնական եւ տեղական մակարդակով՝ Եվրոպական միության օրենսդրությանը եւ լավագույն գործելակերպերին համապատասխան,

գ) գյուղատնտեսական արտադրանքի կայունության եւ արդիականացման խթանում,

դ) գյուղատնտեսական համայնքների տնտեսական բարեկեցությունը խթանելու նպատակով գյուղական համայնքների զարգացման քաղաքականություններին առնչվող գիտելիքների եւ լավագույն գործելակերպերի կիսում,

ե) գյուղատնտեսական հատվածի մրցունակության եւ շուկաների արդյունավետության ու թափանցիկության բարելավում,

զ) որակի քաղաքականությունների եւ դրանց վերահսկման մեխանիզմների, մասնավորապես՝ աշխարհագրական նշումների եւ օրգանական գյուղատնտեսության խթանում,

է) գյուղատնտեսական արտադրողների շրջանում գյուղատնտեսությանն առնչվող գիտելիքների եւ փորձի տարածման ծառայությունների խթանում, եւ

ը) միջազգային այն կազմակերպությունների շրջանակում դիտարկվող հարցերի ներդաշնակեցման գործընթացի ընդլայնում, որոնց երկու Կողմերն էլ անդամակցում են։

ԳԼՈՒԽ 11

ՁԿՆԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԾՈՎԱԳՆԱՑՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 72

Կողմերը պետք է համագործակցեն փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող այնպիսի հարցերի շուրջ, որոնք վերաբերում են ձկնարդյունաբերության եւ ծովագնացության կառավարմանը՝ դրանով նպաստելով ձկնարդյունաբերության ոլորտում ավելի սերտ երկկողմ, բազմակողմ եւ միջազգային համագործակցության զարգացմանը։

ՀՈԴՎԱԾ 73

Կողմերը պետք է ձեռնարկեն համատեղ գործողություններ, փոխանակեն տեղեկություններ եւ ցուցաբերեն փոխադարձ աջակցություն՝ նպատակ ունենալով խթանել՝

ա) կայուն զարգացման սկզբունքներին համահունչ՝ ձկնորսության եւ ձկնարդյունաբերության պատասխանատու կառավարումը՝ ձկան պաշարները եւ էկոհամակարգերը առողջ վիճակում պահպանելու նպատակով, եւ

բ) ջրային կենդանի ռեսուրսների կառավարման եւ պահպանման համար պատասխանատու՝ բազմակողմ եւ միջազգային համապատասխան կազմակերպությունների միջոցով համագործակցությունը՝ մասնավորապես համապատասխան միջազգային մոնիթորինգի եւ իրավակիրառ գործիքների ամրապնդման միջոցով։

ՀՈԴՎԱԾ 74

Կողմերը պետք է աջակցեն այնպիսի նախաձեռնություններին, ինչպիսիք են փորձի փոխադարձ փոխանակումը եւ աջակցության տրամադրումը՝ ձկնարդյունաբերության կայուն քաղաքականության իրականացում ապահովելու նպատակով, որն ընդգրկում է՝

ա) ձկնարդյունաբերության եւ ակվակուլտուրաների պաշարների կառավարումը,

բ) ձկնորսական գործունեության ստուգումն ու վերահսկողությունը,

գ) որսին, տարածքում տեղակայմանն առնչվող, կենսաբանական եւ տնտեսական տվյալների հավաքագրումը,

դ) շուկաների արդյունավետության բարելավումը, մասնավորապես՝ արտադրական կազմակերպությունների գործունեությունը խթանելու, ինչպես նաեւ սպառողներին տեղեկություններ տրամադրելու եւ շուկայահանման ստանդարտների ու հետագծելիության միջոցով,

ե) լճափ կամ նաեւ՝ լճակներ կամ գետաբերան ներառող տարածքների կայուն զարգացումը՝ ձկնարդյունաբերության ոլորտում զբաղվածության զգալի մակարդակի հետ մեկտեղ, եւ

զ) կայուն ակվակուլտուրաների վերաբերյալ օրենսդրությանն առնչվող փորձի՝ ինստիտուցիոնալ մակարդակով փոխանակումը եւ դրա գործնական կիրառումը բնական ավազաններում ու արհեստական լճերում։

ՀՈԴՎԱԾ 75

Հաշվի առնելով ձկնարդյունաբերության, տրանսպորտի, բնապահպանության ոլորտներում իրենց համագործակցությունը եւ ծովային հարցերին առնչվող այլ քաղաքականություններ՝ Կողմերը պետք է նաեւ համագործակցեն եւ անհրաժեշտության դեպքում՝ փոխադարձ աջակցություն ցուցաբերեն ծովագնացության հարցերի մասով, մասնավորապես՝ տարածաշրջանային եւ միջազգային համապատասխան ֆորումներում ակտիվ ինտեգրված մոտեցում ցուցաբերելով ծովագնացության հիմնահարցերին եւ պատշաճ կառավարմանը։

ԳԼՈՒԽ 12

ՀԱՆՔԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 76

Կողմերը պետք է զարգացնեն եւ ամրապնդեն իրենց համագործակցությունը հանքային արդյունաբերության եւ հումքի արտադրության ոլորտներում՝ նպատակ ունենալով խթանել փոխադարձ ըմբռնումը, գործարար միջավայրի բարելավումը, տեղեկությունների փոխանակումը եւ էներգետիկ ոլորտին չառնչվող այնպիսի հարցերի շուրջ համագործակցությունը, որոնք անդրադառնում են մասնավորապես մետաղական հանքաքարերի եւ արդյունաբերական նշանակության հանքանյութերի արդյունահանմանը։

ՀՈԴՎԱԾ 77

Կողմերը պետք է համագործակցեն հետեւյալ նպատակներով՝

ա) Կողմերի միջեւ նրանց հանքարդյունաբերության եւ հումքի ոլորտներում ընթացող զարգացումների վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակում,

բ) երկկողմ փոխանակումների գործընթացը խթանելու նպատակով հումքի առեւտրին առնչվող հարցերի վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակում,

գ) հանքարդյունաբերության կայուն զարգացմանն առնչվող տեղեկությունների եւ լավագույն գործելակերպի փոխանակում, եւ

դ) հանքարդյունաբերության ոլորտում վերապատրաստմանը, հմտություններին եւ անվտանգությանն առնչվող տեղեկությունների եւ լավագույն գործելակերպի փոխանակում։

ԳԼՈՒԽ 13

ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ նորարարության ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 78

Կողմերը փոխադարձ շահի հիման վրա պետք է խթանեն գիտահետազոտության, տեխնոլոգիական զարգացման եւ նորարարության քաղաքացիական բոլոր ոլորտներում համագործակցությունը, որի նկատմամբ պետք է ապահովվի մտավոր սեփականության իրավունքների պատշաճ եւ արդյունավետ պաշտպանություն։

ՀՈԴՎԱԾ 79

78-րդ հոդվածում նշված համագործակցությունը պետք է ընդգրկի՝

ա) քաղաքական երկխոսությունը եւ գիտական ու տեխնոլոգիական տեղեկությունների փոխանակումը,

բ) յուրաքանչյուր Կողմի համապատասխան ծրագրերի համարժեք հասանելիությունն ապահովելու գործընթացի խթանումը,

գ) գիտահետազոտական հնարավորությունների ու Եվրոպական միության՝ Հետազոտությունների եւ նորարարությունների շրջանակային ծրագրին Հայաստանի Հանրապետության գիտահետազոտական կառույցների մասնակցության ընդլայնման հետ կապված նախաձեռնությունները,

դ) հետազոտության եւ նորարարության բոլոր ոլորտներում գիտահետազոտական գործունեությանն առնչվող համատեղ նախագծերի խթանումը,

ե) հետազոտական եւ նորարարական աշխատանքներին երկու կողմերից ներգրավված գիտնականների, գիտահետազոտողների եւ գիտահետազոտական այլ անձնակազմի համար վերապատրաստումները եւ շարժի վերաբերյալ ծրագրերը,

զ) կիրառելի օրենսդրության շրջանակներում՝ սույն Համաձայնագրով նախատեսված գործունեությանը մասնակցող գիտաշխատողների ազատ տեղաշարժի եւ այդ գործունեության մեջ օգտագործման համար նախատեսված ապրանքների միջսահմանային տեղաշարժի խթանումը, եւ

է) փոխադարձ համաձայնության հիման վրա՝ հետազոտության եւ նորարարության ոլորտում համագործակցության մյուս ձեւերը։

ՀՈԴՎԱԾ 80

Համագործակցության այսպիսի գործունեություն իրականացնելիս պետք է ձգտել փոխգործակցության՝ Գիտության եւ տեխնոլոգիայի միջազգային կենտրոնի (ԳՏՄԿ) կողմից ֆինանսավորվող գործունեության եւ Եվրոպական միության ու Հայաստանի Հանրապետության միջեւ ֆինանսական համագործակցության շրջանակներում իրականացվող այլ գործունեությունների հետ՝ ինչպես սահմանված է սույն Համաձայնագրի VII մասի 1-ին գլխում։

ԳԼՈՒԽ 14

ՍՊԱՌՈՂՆԵՐԻ պաշտպանությունը

ՀՈԴՎԱԾ 81

Կողմերը պետք է համագործակցեն՝ սպառողների պաշտպանության բարձր մակարդակ եւ սպառողների պաշտպանության իրենց համակարգերի միջեւ համապատասխանություն ապահովելու համար։

ՀՈԴՎԱԾ 82

Անհրաժեշտության դեպքում, համագործակցությունը կարող է ներառել՝

ա) Եվրոպական միության օրենսդրությանը Հայաստանի Հանրապետության՝ սպառողներին առնչվող օրենսդրության մոտարկմանը նպատակաուղղվածություն՝ միեւնույն ժամանակ խուսափելով առեւտրում ի հայտ եկած խոչընդոտներից,

բ) սպառողների պաշտպանության համակարգերի վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակման, այդ թվում՝ սպառողներին առնչվող օրենսդրության եւ դրա կատարման, սպառողական արտադրանքի անվտանգության, տեղեկությունների փոխանակման համակարգերի, սպառողների կրթության եւ հնարավորությունների ընդլայնման ու սպառողների իրավական պաշտպանության խթանում,

գ) վարչական աշխատողների եւ սպառողների շահերը ներկայացնող այլ անձանց վերապատրաստումներ, եւ

դ) սպառողների անկախ ասոցիացիաների զարգացման եւ սպառողների ներկայացուցիչների միջեւ շփումների խրախուսում։

ՀՈԴՎԱԾ 83

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում Եվրոպական միության՝ VI հավելվածում նշված ակտերին ու միջազգային փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։

ԳԼՈՒԽ 15

ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՀԱՎԱՍԱՐ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 84

Կողմերը պետք է ամրապնդեն իրենց երկխոսությունը եւ համագործակցությունը՝ ուղղված Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության (ԱՄԿ) «Արժանապատիվ աշխատանք» ծրագիրը, զբաղվածության քաղաքականությունը, աշխատավայրում առողջությունը եւ անվտանգությունը, սոցիալական երկխոսությունը, սոցիալական պաշտպանությունը, սոցիալական ներգրավվածությունը, գենդերային հավասարությունը եւ խտրականության բացառումը խթանելուն՝ դրանով նպաստելով ավելի շատ եւ ավելի լավ աշխատատեղերի ստեղծմանը, աղքատության կրճատմանը, սոցիալական համերաշխության ընդլայնմանը, կայուն զարգացմանը եւ կյանքի որակի բարելավմանը։

ՀՈԴՎԱԾ 85

Տեղեկությունների եւ լավագույն գործելակերպի փոխանակման վրա հիմնված համագործակցությունը կարող է ընդգրկել հետեւյալ ոլորտներում հասցեագրման ենթակա որոշակի թվով հարցեր՝

ա) աղքատության կրճատում եւ սոցիալական համերաշխության ընդլայնում,

բ) զբաղվածության քաղաքականություն՝ ուղղված արժանապատիվ աշխատանքային պայմաններով ավելի շատ եւ ավելի լավ աշխատատեղեր ստեղծելուն՝ նաեւ ստվերային տնտեսության եւ ստվերային զբաղվածության մակարդակը նվազեցնելու նպատակով,

գ) աշխատաշուկային ուղղված ակտիվ միջոցառումների եւ զբաղվածության արդյունավետ ծառայությունների խթանում՝ աշխատաշուկաներն արդիականացնելու եւ աշխատաշուկայի կարիքներին համապատասխանություն ապահովելու համար,

դ) առավել ընդգրկուն աշխատաշուկաների եւ սոցիալական ապահովության այնպիսի համակարգերի խթանում, որոնցում ներառված են անապահով անձինք, այդ թվում՝ հաշմանդամություն ունեցող անձինք եւ փոքրամասնությունների խմբերը ներկայացնող անձինք,

ե) հավասար հնարավորություններ եւ ոչ խտրական վերաբերմունք՝ ուղղված կանանց եւ տղամարդկանց միջեւ հավասար հնարավորությունների ապահովմանը եւ գենդերային հավասարության ընդլայնմանը, ինչպես նաեւ՝ սեռի, ռասայական կամ էթնիկ ծագման, կրոնի կամ դավանանքի, հաշմանդամության, տարիքի կամ սեռական կողմնորոշման հիմքով խտրականության դեմ պայքարին,

զ) սոցիալական քաղաքականություն՝ ուղղված սոցիալական պաշտպանության մակարդակի բարձրացմանը եւ սոցիալական պաշտպանության համակարգերի արդիականացմանը՝ որակի, հասանելիության եւ ֆինանսական կայունության առումով,

է) սոցիալական գործընկերների մասնակցության ընդլայնում եւ սոցիալական երկխոսության խթանում, այդ թվում՝ համապատասխան բոլոր շահագրգիռ կողմերի հնարավորություններն ամրապնդելու միջոցով,

ը) աշխատավայրում առողջության եւ անվտանգության խթանում, եւ

թ) կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության խթանում։

ՀՈԴՎԱԾ 86

Կողմերը պետք է խրախուսեն համապատասխան բոլոր շահագրգիռ կողմերի, այդ թվում՝ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների եւ մասնավորապես՝ սոցիալական գործընկերների ներգրավումը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքականության մշակման եւ բարեփոխումների գործընթացին եւ Կողմերի միջեւ սույն Համաձայնագրով նախատեսված համագործակցությանը։

ՀՈԴՎԱԾ 87

Կողմերը պետք է ձգտեն ընդլայնել զբաղվածության եւ սոցիալական քաղաքականության հարցերի շուրջ համագործակցությունը՝ տարածաշրջանային, բազմակողմ եւ միջազգային համապատասխան բոլոր ֆորումներում եւ կազմակերպություններում։

ՀՈԴՎԱԾ 88

Կողմերը պետք է խթանեն կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվությունն ու հաշվետվողականությունը եւ խրախուսեն պատասխանատվություն նախատեսող այնպիսի գործարար փորձը, ինչպիսին Բազմազգ ձեռնարկությունների համար ՏՀԶԿ ուղեցույցերով, ՄԱԿ-ի Գլոբալ պայմանագրով, ԱՄԿ-ի՝ բազմազգ ձեռնարկություններին եւ սոցիալական քաղաքականությանն առնչվող սկզբունքների եռակողմ հռչակագրով եւ ISO 26000-ով խրախուսվող փորձն է։

ՀՈԴՎԱԾ 89

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ՀՈԴՎԱԾ 90

Հայաստանը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում Եվրոպական միության՝ VII հավելվածում նշված ակտերին ու միջազգային փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան:

ԳԼՈՒԽ 16

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ

ՀՈԴՎԱԾ 91

Առողջապահությանն առնչվող համընդհանուր արժեքներին եւ սկզբունքներին համապատասխան եւ որպես կայուն զարգացման ու տնտեսական աճի նախապայման՝ Կողմերը պետք է զարգացնեն իրենց համագործակցությունը հանրային առողջապահության ոլորտում՝ դրա մակարդակը բարձրացնելու նպատակով։

ՀՈԴՎԱԾ 92

Համագործակցությունը պետք է անդրադառնա վարակիչ եւ ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելմանն ու դրանց նկատմամբ հսկողությանը, այդ թվում՝ առողջապահության վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակման միջոցով՝ «բոլոր տեսակի քաղաքականությունների դեպքում՝ առողջապահության սկզբունք» մոտեցման խթանմանը, միջազգային կազմակերպությունների, մասնավորապես՝ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հետ համագործակցությանը, եւ առողջապահությանն առնչվող այնպիսի միջազգային համաձայնագրերի իրականացման խթանմանը, ինչպիսիք են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության 2003 թվականի՝ Ծխախոտի դեմ պայքարի շրջանակային կոնվենցիան եւ Միջազգային առողջապահական կանոնակարգերը։

ԳԼՈՒԽ 17

ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄԸ ԵՎ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌՆՉՎՈՂ ՀԱՐՑԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 93

Համագործակցությունն ու քաղաքական երկխոսությունն ակտիվացնելու համար Կողմերը պետք է փոխգործակցեն կրթության եւ վերապատրաստման ոլորտում՝ Հայաստանի Հանրապետության կրթության եւ վերապատրաստման համակարգերը Եվրոպական միության քաղաքականություններին ու գործելակերպերին մոտարկելու նպատակով։ Կողմերը պետք է համագործակցեն մշտական կրթությունը խթանելու հարցում, ինչպես նաեւ խրախուսեն կրթության եւ վերապատրաստման բոլոր մակարդակներում համագործակցությունն ու թափանցիկությունը՝ հատուկ ուշադրության կենտրոնում պահելով մասնագիտական եւ բարձրագույն կրթությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 94

Կրթության եւ վերապատրաստման ոլորտում համագործակցությունը պետք է կենտրոնացած լինի, ի թիվս այլնի, հետեւյալ ոլորտների վրա՝

ա) մշտական կրթության խթանում, ինչն աճի եւ աշխատատեղեր ստեղծելու բանալին է, եւ քաղաքացիներին կարող է ընձեռել հասարակության մեջ լիարժեք կերպով ներգրավվելու հնարավորություն,

բ) կրթության եւ վերապատրաստման համակարգերի, այդ թվում՝ պետական/քաղաքացիական ծառայողների վերապատրաստման համակարգերի արդիականացում, ինչպես նաեւ որակի, վերաբերելիության եւ հասանելիության մակարդակի բարձրացում կրթության սանդուղքի միջոցով՝ վաղ մանկության կրթությունից ու խնամքից մինչեւ միջնակարգ եւ բարձրագույն կրթություն,

գ) բարձրագույն կրթության ոլորտում համապատասխանեցման եւ համակարգված բարեփոխումների գործընթացի խթանում, ինչը բխում է Եվրոպական միության՝ Բարձրագույն կրթության արդիականացման ծրագրից եւ Բոլոնիայի գործընթացից,

դ) միջազգային գիտական համագործակցության ամրապնդում, Եվրոպական միության համագործակցության ծրագրերին մասնակցության ընդլայնում, ինչպես նաեւ ուսանողների եւ ուսուցիչների շարժի բարելավում,

ե) օտար լեզուներ սովորելու հարցում խրախուսում,

զ) ազգային որակավորումների շրջանակի մշակում՝ Եվրոպական որակավորումների շրջանակին համահարթեցված Տեղեկատվական կենտրոնների եվրոպական ցանցի եւ Ազգային ակադեմիական ճանաչման տեղեկատվական կենտրոնների (ՏԿԵՑ-ԱԱՃՏԿ) համայնքի շրջանակներում որակավորումների եւ կոմպետենտության ճանաչումն ու թափանցիկությունը բարելավելու նպատակով,

է) մասնագիտական կրթության եւ վերապատրաստման հետագա զարգացման նպատակով համագործակցության ընդլայնում՝ հաշվի առնելով Եվրոպական միությունում պատշաճ գործելակերպը, եւ

ը) Եվրաինտեգրման գործընթացի ընկալում եւ դրա վերաբերյալ իրազեկության ամրապնդում, ԵՄ Արեւելյան գործընկերության շրջանակներում հարաբերությունների մասին գիտական երկխոսություն եւ Եվրոպական միության համապատասխան ծրագրերին մասնակցություն, այդ թվում՝ քաղաքացիական ծառայության ոլորտում։

ՀՈԴՎԱԾ 95

Կողմերը համաձայնում են երիտասարդությանն առնչվող հարցերում փոխգործակցության շուրջ՝ նպատակ ունենալով՝

ա) ամրապնդել երիտասարդությանն առնչվող քաղաքականության եւ երիտասարդների ու երիտասարդության հարցերով զբաղվող աշխատողների համար ոչ ֆորմալ կրթության ոլորտում համագործակցությունն ու փոխանակումները,

բ) խթանել հասարակական կյանքում բոլոր երիտասարդների ակտիվ մասնակցությունը,

գ) աջակցել երիտասարդների եւ երիտասարդության հարցերով զբաղվող աշխատողների շարժին՝ որպես ֆորմալ կրթական համակարգերից դուրս միջմշակութային երկխոսությունը խթանելու եւ գիտելիք, հմտություններ ու կոմպետենտություն ձեռք բերելու միջոց, այդ թվում՝ նաեւ կամավոր գործունեության միջոցով, եւ

դ) քաղաքացիական հասարակությանն աջակցելու նպատակով խթանել երիտասարդական կազմակերպությունների միջեւ համագործակցությունը։

ԳԼՈՒԽ 18

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՈԼՈՐՏՈՒՄ

ՀՈԴՎԱԾ 96

Կողմերը պետք է խթանեն մշակութային համագործակցությունը՝ Միավորված ազգերի կրթության, գիտության եւ մշակույթի հարցերով կազմակերպության (ՅՈՒՆԵՍԿՕ) 2005 թվականի «Մշակութային ինքնարտահայտման ձեւերի բազմազանության պաշտպանության եւ խրախուսման մասին» կոնվենցիայում ամրագրված սկզբունքների համաձայն։ Կողմերը պետք է ձգտեն քաղաքական կանոնավոր երկխոսության՝ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող, այդ թվում՝ Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում մշակութային արդյունաբերության զարգացման ոլորտներում։ Կողմերի միջեւ համագործակցությունը պետք է խթանի միջմշակութային երկխոսությունը, այդ թվում՝ Եվրոպական միությունից եւ Հայաստանի Հանրապետությունից մշակույթի ոլորտի եւ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների մասնակցության միջոցով։

ՀՈԴՎԱԾ 97

Համագործակցությունը պետք է կենտրոնացած լինի, ի թիվս այլնի՝

ա) մշակութային համագործակցության եւ մշակութային փոխանակումների վրա,

բ) արվեստի եւ արվեստագետների շարժի եւ մշակութային ոլորտի հնարավորությունների ամրապնդման վրա,

գ) միջմշակութային երկխոսության վրա,

դ) մշակույթի քաղաքականությանն առնչվող երկխոսության վրա,

ե) «Ստեղծագործ Եվրոպա» ծրագրի վրա, եւ

զ) այնպիսի միջազգային ֆորումներում համագործակցության վրա, ինչպիսիք են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն եւ Եվրոպայի խորհուրդը՝ մշակութային բազմազանությանը աջակցելու եւ մշակութային ու պատմական ժառանգությունը պահպանելու եւ արժեւորելու նպատակով։

ԳԼՈՒԽ 19

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՏԵՍԱԼՍՈՂԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ԵՎ ՄԵԴԻԱ ԴԱՇՏՈՒՄ

ՀՈԴՎԱԾ 98

Կողմերը պետք է խթանեն համագործակցությունը տեսալսողական արդյունաբերության ոլորտում։ Համագործակցությունը պետք է ամրապնդի Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում տեսալսողական արդյունաբերությունը, մասնավորապես՝ մասնագետների վերապատրաստման եւ տեղեկությունների փոխանակման միջոցով։

ՀՈԴՎԱԾ 99

1. Կողմերը տեսալսողական արդյունաբերության եւ մեդիա քաղաքականությունների մասով պետք է մշակեն կանոնավոր երկխոսություն եւ համագործակցեն մեդիայի անկախությունն ու պրոֆեսիոնալիզմը, ինչպես նաեւ՝ Եվրոպական միության մեդիայի հետ կապերն ամրապնդելու համար՝ Եվրոպական ստանդարտներին, այդ թվում՝ Եվրոպայի խորհրդի ստանդարտներին եւ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 2005 թվականի «Մշակութային ինքնարտահայտման ձեւերի բազմազանության պաշտպանության եւ խրախուսման մասին» կոնվենցիային համապատասխան։
2. Համագործակցությունը, ի թիվս այլնի, կարող է ընդգրկել լրագրողներին եւ մեդիա դաշտի այլ մասնագետներին վերապատրաստելու, ինչպես նաեւ՝ մեդիա դաշտին աջակցելու հարցը։

ՀՈԴՎԱԾ 100

Համագործակցությունը պետք է կենտրոնացած լինի, ի թիվս այլնի՝

ա) տեսալսողական արդյունաբերության եւ մեդիա քաղաքականությունների վերաբերյալ երկխոսության վրա,

բ) միջազգային ֆորումներում (ինչպիսիք են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն եւ ԱՀԿ-ն) համագործակցության վրա, եւ

գ) տեսալսողական արդյունաբերության եւ մեդիա դաշտում համագործակցության, այդ թվում՝ կինոյի ոլորտում համագործակցության վրա։

ԳԼՈՒԽ 20

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍՊՈՐՏԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ

ՀՈԴՎԱԾ 101

Կողմերը պետք է խթանեն համագործակցությունը սպորտի եւ ֆիզիկական ակտիվության ոլորտում, մասնավորապես՝ տեղեկությունների եւ պատշաճ գործելակերպի փոխանակման միջոցով՝ նպատակ ունենալով խթանել առողջ ապրելակերպը, պատշաճ կառավարումը, ինչպես նաեւ՝ սպորտի դերը՝ սոցիալական եւ կրթական տեսանկյունից, եւ պայքարել սպորտի բնագավառում ի հայտ եկող այնպիսի սպառնալիքների դեմ, ինչպիսիք են Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում դոպինգի կիրառումը, պայմանավորված խաղերի կազմակերպումը, ռասիզմը եւ բռնությունը։

 

ԳԼՈՒԽ 21

ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ հետ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 102

Կողմերը քաղաքացիական հասարակության հետ համագործակցության շուրջ պետք է հաստատեն երկխոսություն՝ նպատակ ունենալով՝

ա) ամրապնդել Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում քաղաքացիական հասարակության բոլոր հատվածների միջեւ շփումները եւ տեղեկությունների ու փորձի փոխանակումը,

բ) ապահովել Հայաստանի Հանրապետության, այդ թվում՝ դրա պատմության եւ մշակույթի մասին առավել շատ տեղեկացվածություն եւ Հայաստանի Հանրապետության ընկալումը Եվրոպական միությունում եւ մասնավորապես՝ անդամ պետություններում գտնվող քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների շրջանում՝ այդպիսով հետագա հարաբերությունների համար ապահովելով հնարավորությունների եւ մարտահրավերների մասին իրազեկության ավելի բարձր մակարդակ, եւ

գ) ապահովել Եվրոպական միության մասին առավել շատ տեղեկացվածություն եւ Եվրոպական միության ընկալումը Հայաստանի Հանրապետությունում եւ մասնավորապես՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների շրջանում՝ չբացառելով այն արժեքների վրա կենտրոնացումը, որոնց վրա հիմնված են Եվրոպական միությունը, դրա քաղաքականություններն ու գործունեությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 103

1. Կողմերը պետք է խթանեն երկու կողմերից քաղաքացիական հասարակության շահագրգիռ անձանց միջեւ երկխոսությունը եւ համագործակցությունը՝ որպես Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ հարաբերությունների անբաժանելի մաս։
2. Այդպիսի երկխոսության եւ համագործակցության նպատակներն են՝

ա) ապահովել քաղաքացիական հասարակության ներգրավումը Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ հարաբերություններին,

բ) ընդլայնել պետական որոշումների կայացման գործընթացին քաղաքացիական հասարակության մասնակցությունը, մասնավորապես՝ մի կողմից պետական հաստատությունների եւ մյուս կողմից ներկայացուցչական ընկերակցությունների ու քաղաքացիական հասարակության միջեւ բաց, թափանցիկ եւ կանոնավոր երկխոսություն հաստատելու միջոցով,

գ) խթանել ինստիտուցիոնալ զարգացման եւ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների համախմբման գործընթացը տարբեր եղանակներով, այդ թվում, ի թիվս այլնի՝ իրավական պաշտպանության, ոչ պաշտոնական եւ պաշտոնական կապերի ստեղծման, փոխայցելությունների եւ աշխատաժողովների միջոցով, մասնավորապես՝ նկատի ունենալով քաղաքացիական հասարակության համար իրավական դաշտի կատարելագործումը, եւ

դ) յուրաքանչյուր կողմից քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներին ընձեռել մյուս կողմի քաղաքացիական եւ սոցիալական գործընկերների միջեւ խորհրդատվությունների տրամադրման եւ երկխոսությունների անցկացման գործընթացներին ծանոթանալու հնարավորություն, մասնավորապես՝ Հայաստանի Հանրապետությունում պետական որոշումների կայացման գործընթացին քաղաքացիական հասարակությանը հետագայում ինտեգրելու նպատակով։

ՀՈԴՎԱԾ 104

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ Կողմերի միջեւ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ԳԼՈՒԽ 22

ՏԱՐԱԾԱՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄԸ, ՄԻՋՍԱՀՄԱՆԱՅԻՆ ԵՎ ՏԱՐԱԾԱՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿՈՎ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 105

1. Կողմերը պետք է խթանեն տարածաշրջանային զարգացման քաղաքականության ոլորտում փոխադարձ ըմբռնումը եւ երկկողմ համագործակցությունը, այդ թվում՝ տարածաշրջանային քաղաքականությունների ձեւավորման եւ իրականացման մեթոդները, բազմամակարդակ կառավարումը եւ գործընկերությունը՝ առանձնահատուկ շեշտադրելով անբարենպաստ վիճակում գտնվող տարածքների զարգացումը եւ տարածքային համագործակցությունը՝ ազգային, տարածաշրջանային եւ տեղական իշխանությունների, սոցիալ-տնտեսական գործիչների եւ քաղաքացիական հասարակության միջեւ հաղորդակցության ուղիներ ստեղծելու եւ տեղեկությունների ու փորձի փոխանակման գործընթացն ընդլայնելու նպատակով։
2. Մասնավորապես, Կողմերը պետք է համագործակցեն՝ Հայաստանի Հանրապետության գործելակերպը հետեւյալ սկզբունքներին համապատասխանեցնելու նպատակով՝

ա) բազմամակարդակ կառավարման գործընթացի ամրապնդում այնքանով, որքանով այն ազդեցություն ունի կենտրոնական, տարածաշրջանային եւ տեղական կառավարման մակարդակների վրա՝ հատուկ կերպով շեշտադրելով տարածաշրջանի եւ տեղի շահագրգիռ կողմերին ներգրավելու գործընթացի ընդլայնման եղանակները,

բ) տարածաշրջանային զարգացման գործընթացում ներգրավված բոլոր շահագրգիռ կողմերի միջեւ գործընկերության ամրապնդում, եւ

գ) տարածաշրջանային զարգացման ծրագրերի եւ նախագծերի իրականացման գործընթացում ներգրավված Կողմերի կողմից ֆինանսական աջակցության միջոցով համաֆինանսավորումը։

ՀՈԴՎԱԾ 106

1. Կողմերը պետք է աջակցեն եւ ամրապնդեն տարածաշրջանային քաղաքականության շուրջ համագործակցությանը, այդ թվում՝ միջսահմանային համագործակցությանը եւ դրանց առնչվող կառավարման կառույցներում տեղական ու տարածաշրջանային մակարդակի իշխանությունների ներգրավվածությունը, իրավակիրառ օրենսդրական շրջանակի ստեղծման միջոցով ընդլայնեն համագործակցությունը, մշակեն հնարավորությունների զարգացման միջոցառումներ եւ օժանդակեն դրանց, եւ խթանեն միջսահմանային ու տարածաշրջանային տնտեսական եւ գործարար կապերի ամրապնդումը։
2. Կողմերը պետք է համագործակցեն՝ տարածաշրջանային զարգացման եւ հողօգտագործման պլանավորման ոլորտներում Հայաստանի Հանրապետության կառույցների ինստիտուցիոնալ եւ գործառնական հնարավորություններն ամրապնդելու համար՝ ի թիվս այլնի, հետեւյալի միջոցով՝

ա) միջինստիտուցիոնալ համակարգման գործընթացի, մասնավորապես՝ տարածաշրջանային քաղաքականությունների մշակման եւ իրականացման գործընթացում կենտրոնական եւ տեղական վարչարարություն իրականացնող մարմինների ուղղահայաց եւ հորիզոնական փոխգործունեության մեխանիզմի կատարելագործում,

բ) միջսահմանային համագործակցությունը խթանելու համար տարածաշրջանային եւ տեղական իշխանությունների հնարավորությունների զարգացում՝ հաշվի առնելով Եվրոպական միության կարգավորումներն ու գործելակերպը, եւ

գ) տարածաշրջանային զարգացման քաղաքականություններին առնչվող գիտելիքների, տեղեկությունների եւ լավագույն գործելակերպերի կիսում՝ տեղական համայնքների տնտեսական բարեկեցությունը եւ շրջանների միատեսակ զարգացումը խթանելու համար։

ՀՈԴՎԱԾ 107

1. Կողմերը պետք է ամրապնդեն եւ խրախուսեն միջսահմանային համագործակցության զարգացումը՝ սույն Համաձայնագրով նախատեսված այլ ոլորտներում, ինչպիսիք են տրանսպորտը, էներգետիկան, բնապահպանությունը, հաղորդակցության ցանցերը, մշակույթը, կրթությունը, զբոսաշրջությունը եւ առողջապահությունը։
2. Կողմերն անդրազգային եւ միջտարածաշրջանային ծրագրերի միջոցով պետք է ակտիվացնեն իրենց շրջանների միջեւ համագործակցությունը՝ խրախուսելով Հայաստանի Հանրապետության շրջանների մասնակցությունը Եվրոպական տարածաշրջանային կառույցներում եւ կազմակերպություններում եւ ընդհանուր հետաքրքրություն ներկայացնող նախագծերի իրականացման միջոցով խթանելով դրանց տնտեսական եւ ինստիտուցիոնալ զարգացումը։
3. 2-րդ պարբերության մեջ նշված միջոցառումները պետք է տեղի ունենան ստորեւ նշվածների համատեքստում՝

ա) Եվրոպայի տարածաշրջանների հետ տարածքային համագործակցությունը շարունակելը (այդ թվում՝ անդրազգային եւ միջսահմանային համագործակցության ծրագրերի միջոցով),

բ) Արեւելյան գործընկերության շրջանակներում եւ Եվրոպական միության մարմինների, այդ թվում՝ Տարածաշրջանների կոմիտեի հետ համագործակցությունը, եւ Եվրոպայի տարածաշրջանային տարբեր նախագծերին ու նախաձեռնություններին մասնակցությունը, եւ

գ) համագործակցությունը, մասնավորապես, Սոցիալական եւ տնտեսական հարցերով եվրոպական կոմիտեի (ՍՏՀԵԿ) եւ Եվրոպական տիեզերական պլանավորման դիտարկումների ցանցի [the European Spatial Planning Observation Network] (ESPON) հետ։

ՀՈԴՎԱԾ 108

Սույն գլխով նախատեսված հարցերի շուրջ պետք է կազմակերպվի կանոնավոր երկխոսություն։

ԳԼՈՒԽ 23

ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 109

Կողմերը պետք է մշակեն եւ ամրապնդեն իրենց համագործակցությունը՝ բնական եւ տեխնածին աղետների դեմ պայքարի գործընթացում։ Համագործակցությունը պետք է իրականացվի՝ հաշվի առնելով Կողմերի՝ հավասարության եւ փոխադարձ օգուտի վրա հիմնված շահերը, ինչպես նաեւ Կողմերի միջեւ գոյություն ունեցող փոխկախվածությունը եւ այդ ոլորտում իրականացվող բազմակողմ միջոցառումները։

ՀՈԴՎԱԾ 110

Համագործակցությունը պետք է ուղղված լինի բնական եւ տեխնածին աղետները կանխարգելելու, դրանց նախապատրաստվելու եւ արձագանքելու գործընթացների բարելավմանը։

ՀՈԴՎԱԾ 111

Կողմերը, մասնավորապես, երկկողմ հարաբերությունների հիման վրա եւ (կամ) բազմակողմ ծրագրերի շրջանակներում պետք է փոխանակեն տեղեկությունններն ու փորձառությունը եւ իրականացնեն համատեղ միջոցառումներ։ Համագործակցությունը կարող է ընթանալ, մասնավորապես, քաղաքացիական պաշտպանության ոլորտում Կողմերի միջեւ կնքված հատուկ համաձայնագրերի եւ (կամ) ձեռք բերված վարչական պայմանավորվածությունների իրականացման միջոցով։ Կողմերը սույն Համաձայնագրով նախատեսված կամ ծրագրված միջոցառումների համար կարող են համատեղ սահմանել հատուկ ուղեցույցներ եւ (կամ) աշխատանքային պլաններ։

ՀՈԴՎԱԾ 112

Համագործակցությունը կարող է ընդգրկել հետեւյալ նպատակները՝

ա) կոնտակտային մանրամասների փոխանակում եւ կանոնավոր կերպով դրանց թարմացում՝ երկխոսության շարունակականությունն ապահովելու եւ 24-ժամյա ռեժիմով միմյանց հետ կապ հաստատելու նպատակով,

բ) խոշոր արտակարգ իրավիճակների դեպքում փոխադարձ աջակցության խթանում՝ անհրաժեշտության եւ բավարար ռեսուրսների առկայության դեպքում,

գ) Եվրոպական միության կամ Հայաստանի Հանրապետության վրա ազդեցություն ունեցող մեծամասշտաբ արտակարգ իրավիճակների վերաբերյալ 24-ժամյա ռեժիմով նախազգուշացումների եւ թարմացված տեղեկությունների, այդ թվում՝ աջակցության վերաբերյալ պահանջների եւ առաջարկների փոխանակում,

դ) արտակարգ իրավիճակների դեպքում Կողմերի կողմից այն երրորդ երկրներին աջակցություն տրամադրելու վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակում, որտեղ գործում է ԵՄ Քաղաքացիական պաշտպանության մեխանիզմը,

ե) հյուրընկալող երկրի աջակցության շուրջ համագործակցություն՝ աջակցություն խնդրելու կամ տրամադրելու դեպքում,

զ) աղետները կանխարգելելու, դրանց նախապատրաստվելու եւ արձագանքելու ոլորտում լավագույն գործելակերպի եւ ուղեցույցների փոխանակում,

է) աղետների ռիսկի նվազեցման շուրջ համագործակցություն, որը, մասնավորապես, հասցեագրում է, ինստիտուցիոնալ կապերն ու պաշտպանությունը, տեղեկատվությունը, կրթությունն ու հաղորդակցությունը, եւ լավագույն գործելակերպը՝ միտված տարերային աղետների ազդեցությունը կանխարգելելուն կամ մեղմելուն,

ը) աղետների կառավարմանն առնչվող վտանգի ու ռիսկի գնահատման եւ աղետների վերաբերյալ գիտելիքների բազայի կատարելագործման շուրջ համագործակցություն,

թ) շրջակա միջավայրի եւ հանրային առողջության վրա աղետների ազդեցության գնահատման շուրջ համագործակցություն,

ժ) քաղաքացիական պաշտպանության հարցերին առնչվող մասնագիտական տեխնիկական աշխատաժողովներին եւ գիտաժողովներին փորձագետների հրավիրում,

ժա) յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքի համար՝ Եվրոպական միության եւ (կամ) Հայաստանի Հանրապետության կողմից կազմակերպվող հատուկ պրակտիկ դասընթացներին եւ վերապատրաստումներին դիտորդների հրավիրում, եւ

ժբ) քաղաքացիական պաշտպանության առկա հնարավորությունների առավել արդյունավետ կիրառության շուրջ համագործակցության ամրապնդում։

ՄԱՍ VI

ԱՌԵՎՏՈՒՐ ԵՎ ԱՌԵՎՏՐԻՆ ԱՌՆՉՎՈՂ ՀԱՐՑԵՐ

 

ԳԼՈՒԽ 1

ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ԱՌԵՎՏՈՒՐ

ՀՈԴՎԱԾ 113

Ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ

1. Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի ապրանքների համար պետք է տրամադրի ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ՝ 1994 թվականի ապրիլի 15-ին կնքված «Առեւտրի համաշխարհային կազմակերպության ստեղծման մասին» Մարաքեշի համաձայնագրի (ԱՀԿ համաձայնագիր) 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ 1994 թվականի Սակագների եւ առեւտրի գլխավոր համաձայնագրի (ՍԱԳՀ 1994) I հոդվածին, այդ թվում՝ դրա բացատրական ծանոթագրություններին համապատասխան, որոնք ներառվել են սույն Համաձայնագրում եւ mutatis mutandis (համապատասխան փոփոխություններով) կազմում են դրա անբաժանելի մասը։
2. Սույն հոդվածի 1-ին պարբերությունը չի կիրառվում Կողմերից որեւէ մեկի կողմից մեկ այլ երկրի ապրանքների համար տրամադրվող արտոնյալ ռեժիմի նկատմամբ՝ ՍԱԳՀ-ին (1994 թվական) համապատասխան։

 

ՀՈԴՎԱԾ 114

Ազգային ռեժիմը

Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի ապրանքների համար տրամադրում է ազգային ռեժիմ՝ ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) III հոդվածին, այդ թվում՝ դրա բացատրական ծանոթագրություններին համապատասխան, որոնք ներառվել են սույն Համաձայնագրում եւ, mutatis mutandis, կազմում են դրա անբաժանելի մասը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 115

Ներմուծման տուրքերը եւ վճարները

Յուրաքանչյուր Կողմ կիրառում է ներմուծման տուրքեր եւ վճարներ՝ ԱՀԿ համաձայնագրով սահմանված՝ իր կողմից ստանձնած պարտավորություններին համապատասխան։

 

ՀՈԴՎԱԾ 116

Արտահանման տուրքերը, հարկերը եւ մյուս վճարները

Որեւէ Կողմ չի կարող սահմանել կամ շարունակել կիրառել տուրքեր, հարկեր կամ մյուս Կողմի տարածք ապրանքների արտահանման համար սահմանված կամ դրա հետ կապված որեւէ այլ վճար, որը գերազանցում է ներքին շուկայի համար նախատեսված նույնանման ապրանքների համար սահմանված չափը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 117

Ներմուծման եւ արտահանման սահմանափակումները

1. Կողմերից որեւէ մեկը, ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XI հոդվածին եւ դրա բացատրական ծանոթագրություններին համապատասխան, մյուս Կողմի որեւէ ապրանքի ներմուծման կամ մյուս Կողմի տարածք որեւէ ապրանքի արտահանման կամ արտահանման նպատակով վաճառքի համար, տուրքերից, հարկերից կամ այլ վճարներից բացի, չի կարող սահմանել կամ կիրառել որեւէ արգելք կամ սահմանափակում՝ անկախ այն հանգամանքից, թե արդյոք դրանք ներդրվել են քվոտաների, ներմուծման կամ արտահանման լիցենզիաների կամ այլ միջոցների կիրառման արդյունքում։ Այս նպատակով, ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XI հոդվածը, այդ թվում՝ դրա բացատրական ծանոթագրությունները ներառվել են սույն Համաձայնագրում եւ mutatis mutandis կազմում են դրա անբաժանելի մասը։
2. Կողմերը պետք է փոխանակեն երկակի նշանակության ապրանքների արտահանման նկատմամբ հսկողությանը վերաբերող տեղեկությունները եւ լավագույն փորձը՝ նպատակ ունենալով Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում ապահովել արտահանման նկատմամբ հսկողության միանման մոտեցում։

ՀՈԴՎԱԾ 118

Վերամշակման ենթարկված ապրանքներ

1. Կողմերը համաձայնում են վերամշակման ենթարկված ապրանքների համար տրամադրել այն նույն ռեժիմը, որը տրամադրվում է նոր արտադրված նույնանման ապրանքների համար։ Կողմը կարող է պահանջել վերամշակման ենթարկված ապրանքների հատուկ պիտակավորում՝ սպառողներին շփոթության մեջ գցելուց խուսափելու նպատակով։
2. Որպես հստակեցում, 117-րդ հոդվածի 1-ին պարբերությունը վերաբերում է վերամշակման ենթարկված ապրանքների նկատմամբ կիրառվող արգելքներին եւ սահմանափակումներին։
3. Սույն Համաձայնագրի եւ ԱՀԿ համաձայնագրերի շրջանակներում իր կողմից ստանձնած պարտավորություններին համապատասխան՝ Կողմը կարող է պահանջել, որպեսզի վերամշակման ենթարկված ապրանքները՝

ա) իր տարածքում բաշխման կամ վաճառքի նպատակներով ճանաչվեն այդպիսին, եւ

բ) համապատասխանեն բոլոր կիրառելի տեխնիկական պահանջներին, որոնք կիրառվում են նոր արտադրված համարժեք ապրանքների նկատմամբ։

4. Եթե Կողմը սահմանում կամ շարունակում է կիրառել արգելքներ կամ սահմանափակումներ օգտագործված ապրանքների նկատմամբ, ապա այն չպետք է կիրառի այդ միջոցները վերամշակված ապրանքների նկատմամբ։
5. Սույն հոդվածի նպատակներով, վերամշակված ապրանք նշանակում է այն ապրանքը, որը՝

ա) ամբողջությամբ կամ մասամբ բաղկացած է նախկինում օգտագործված ապրանքների մասերից, եւ

բ) նոր արտադրված բնօրինակի համեմատությամբ ունի օգտագործման եւ շահագործման նույնանման պայմաններ եւ դրա համար տրվում է նույնպիսի երաշխիք, ինչ նոր ապրանքի համար։

ՀՈԴՎԱԾ 119

Ապրանքների ժամանակավոր ներմուծումը

Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմին ազատում է ժամանակավոր ներմուծված ապրանքների համար ներմուծման վճարներից եւ տուրքերից՝ դրա համար պարտադիր ուժ ունեցող՝ ապրանքների ժամանակավոր ներմուծման վերաբերյալ միջազգային համաձայնագրերով նախատեսված դեպքերում եւ այդ համաձայնագրերի ընթացակարգերին համապատասխան։ Վճարներից ազատելու այս ընթացակարգը կիրառվում է յուրաքանչյուր Կողմի օրենքներին եւ կանոնակարգերին համապատասխան։

 

ՀՈԴՎԱԾ 120

Տարանցիկ փոխադրում

Կողմերը համաձայնում են, որ տարանցման ազատության սկզբունքը սույն Համաձայնագրի նպատակների իրականացման կարեւոր պայման է։ Այդ հանգամանքով պայմանավորված՝ յուրաքանչյուր Կողմ պարտավոր է տրամադրել մյուս Կողմի մաքսային տարածքից փոխադրվող կամ մյուս Կողմի մաքսային տարածք ուղեւորվող ապրանքների՝ իր տարածքով տարանցման ազատություն՝ ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) V հոդվածին, այդ թվում՝ դրա բացատրական ծանոթագրություններին համապատասխան, որոնք ներառվել են սույն Համաձայնագրում եւ mutatis mutandis կազմում են դրա անբաժանելի մասը։

ՀՈԴՎԱԾ 121

Առեւտրի պաշտպանությունը

1. Սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի սահմանափակում կամ ազդում հետեւյալ փաստաթղթերին համապատասխան՝ յուրաքանչյուր Կողմի իրավունքների եւ պարտավորությունների վրա.

ա) ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XIX հոդված եւ ԱՀԿ համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ «Պաշտպանական միջոցների մասին» համաձայնագիր,

բ) ԱՀԿ համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ «Գյուղատնտեսության մասին» համաձայնագրի՝ հատուկ պաշտպանական միջոցների վերաբերյալ 5-րդ հոդված, եւ

գ) ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) VI հոդված, ԱՀԿ համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ «1994 թվականի Սակագների եւ առեւտրի գլխավոր համաձայնագրի VI հոդվածի իրականացման մասին» համաձայնագիր եւ ԱՀԿ համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ «Սուբսիդիաների եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» համաձայնագիր։

2. 1-ին պարբերության մեջ նշված՝ գործող իրավունքների եւ պարտավորությունների ու դրանցից բխող միջոցառումների նկատմամբ չեն կիրառվում սույն Համաձայնագրի՝ վեճերի լուծման մասին դրույթները։

ՀՈԴՎԱԾ 122

Բացառություններ

1. Կողմերը հաստատում են, որ ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XX հոդվածով, այդ թվում՝ դրա բացատրական ծանոթագրություններով իրենց վերապահված իրավունքները եւ պարտավորությունները կիրառվում են սույն Համաձայնագրով նախատեսված ապրանքների առեւտրի նկատմամբ։ Այդ նպատակով ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XX հոդվածը, այդ թվում՝ դրա բացատրական ծանոթագրությունները ներառվել են սույն Համաձայնագրում եւ mutatis mutandis կազմում են դրա անբաժանելի մասը։
2. Կողմերը գիտակցում են, որ ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XX հոդվածի «թ» եւ «ժ» ենթապարբերություններով նախատեսված որեւէ միջոց ձեռնարկելուց առաջ այն Կողմը, որը մտադիր է միջոցներ ձեռնարկել, մյուս Կողմին տրամադրում է ամբողջ համապատասխան տեղեկությունները՝ Կողմերի համար ընդունելի լուծում գտնելու նպատակով։ Կողմերը կարող են համաձայնության գալ տարաձայնություններին վերջ դնելու համար անհրաժեշտ ցանկացած միջոցի շուրջ։ Եթե այդ տեղեկությունները տրամադրելուց հետո 30 օրվա ընթացքում ձեռք չի բերվում համաձայնություն, ապա Կողմը կարող է տվյալ ապրանքի նկատմամբ կիրառել սույն հոդվածով սահմանված միջոցները։ Եթե անհապաղ գործողություններ պահանջող բացառիկ եւ ծայրահեղ հանգամանքները անհնար են դարձնում նախնական տեղեկությունների տրամադրումը կամ ուսումնասիրության կատարումը, ապա միջոցներ ձեռնարկելու մտադրություն ունեցող Կողմը կարող է անմիջապես կիրառել այնպիսի նախազգուշական միջոցներ, որոնք անհրաժեշտ են իրավիճակը կարգավորելու համար, ու դրա մասին անմիջապես տեղեկացնում է մյուս Կողմին։

 

ԳԼՈՒԽ 2

ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՈԼՈՐՏ

 

ՀՈԴՎԱԾ 123

Մաքսային համագործակցությունը

1. Կողմերն ամրապնդում են մաքսային ոլորտում համագործակցությունը՝ առեւտուրը խթանելու, առեւտրի թափանցիկ միջավայր ապահովելու, մատակարարման շղթայի անվտանգության մակարդակը բարձրացնելու, սպառողների անվտանգությունն ապահովելու, մտավոր սեփականության իրավունքները խախտող ապրանքների հոսքը կանխելու, ինչպես նաեւ մաքսանենգության եւ խարդախության դեմ պայքարելու նպատակով։
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված խնդիրներն իրագործելու նպատակով եւ հասանելի ռեսուրսների սահմաններում Կողմերը մասնավորապես համագործակցում են՝

ա) մաքսային օրենսդրությունը, կանոնակարգերը, գործելակերպը եւ դրա հետ կապված պարտադիր ուժ ունեցող որոշումները բարելավելու եւ մաքսային ընթացակարգերը պարզեցնելու նպատակով՝ մաքսային եւ առեւտրի դյուրացման ոլորտում կիրառվող, այդ թվում՝ Առեւտրի համաշխարհային կազմակերպության, Համաշխարհային մաքսային կազմակերպության կողմից մշակված միջազգային կոնվենցիաներին ու ստանդարտներին, մասնավորապես՝ «Մաքսային ընթացակարգերի պարզեցման եւ ներդաշնակեցման մասին» միջազգային կոնվենցիային (Վերանայված Կիոտոյի կոնվենցիային) համապատասխան, եւ հաշվի առնելով Եվրոպական միության կողմից մշակված գործիքները եւ լավագույն գործելակերպերը, այդ թվում՝ մաքսային հայեցակարգերը.

բ) արդիական մաքսային համակարգեր, այդ թվում՝ մաքսազերծման տեխնոլոգիաներ, լիազորված տնտեսական օպերատորների վերաբերյալ դրույթներ, ռիսկի վրա հիմնված վերլուծությունների եւ հսկողության ավտոմատացված համակարգեր, ապրանքների բացթողման պարզեցված ընթացակարգեր, հետմաքսային հսկողության համակարգեր, մաքսային արժեքի որոշման թափանցիկ համակարգ, ինչպես նաեւ մաքսային եւ գործարար ոլորտների միջեւ գործընկերության մասին դրույթներ ներդնելու նպատակով.

գ) մաքսային ոլորտում, մասնավորապես՝ սահմանին բարեվարքության բարձր չափանիշների կիրառումը խրախուսելու նպատակով՝ 2003 թվականի հունիսին վերանայված՝ Մաքսային ոլորտում արդյունավետ կառավարման եւ բարեվարքության վերաբերյալ Մաքսային համագործակցության խորհրդի հռչակագրում (Վերանայված Արուշայի հռչակագիր) ամրագրված սկզբունքներն արտացոլող միջոցների կիրառմամբ.

դ) լավագույն փորձի փոխանակման, ինչպես նաեւ վերապատրաստման դասընթացներ կազմակերպելու եւ տեխնիկական աջակցություն տրամադրելու նպատակով՝ պլանավորման ու կարողությունների զարգացման, ինչպես նաեւ բարեվարքության բարձր չափանիշներ ապահովելու համար.

ե) անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան տեղեկություններ եւ տվյալներ փոխանակելու նպատակով՝ պահպանելով հատուկ կատեգորիայի տվյալների գաղտնիության եւ անձնական տվյալների պաշտպանության վերաբերյալ յուրաքանչյուր Կողմի իրավական պահանջները.

զ) անհրաժեշտ եւ նպատակահարմար լինելու դեպքում՝ Կողմերի մաքսային մարմինների կողմից իրականացվող համակարգված մաքսային գործողություններին մասնակցելու նպատակով,

է) անհրաժեշտ եւ նպատակահարմար լինելու դեպքում՝ լիազորված տնտեսական օպերատորների վերաբերյալ ծրագրերի եւ մաքսային հսկողության, այդ թվում՝ առեւտրի դյուրացմանն ուղղված համարժեք միջոցառումների փոխադարձ ճանաչումն ապահովելու նպատակով.

ը) անհրաժեշտ եւ նպատակահարմար լինելու դեպքում՝ համապատասխան մաքսային տարանցման համակարգերի փոխկապակցվածությունն ապահովելու հնարավորությունների ստեղծման նպատակով, եւ

թ) Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ երկկողմ առեւտրային հարաբերություններում մաքսային ոլորտին առնչվող պարտավորությունների կատարումը խթանելու, այդ թվում՝ ապրանքների ծագման երկիրը որոշելու հետ կապված համագործակցության նպատակով։

 

ՀՈԴՎԱԾ 124

Փոխադարձ վարչական աջակցությունը

Չհակասելով սույն Համաձայնագրով, մասնավորապես՝ դրա 123-րդ հոդվածով նախատեսված համագործակցության մյուս ձեւերին, Կողմերը պարտավորվում են մաքսային հարցերի շուրջ միմյանց տրամադրել փոխադարձ վարչական աջակցություն՝ սույն Համաձայնագրի՝ «Մաքսային հարցերով փոխադարձ վարչական աջակցության վերաբերյալ» արձանագրության դրույթներին համապատասխան։

 

ՀՈԴՎԱԾ 125

Մաքսային արժեքը

1. Կողմերը «ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) VII հոդվածի իրականացման մասին» համաձայնագրի դրույթները, այդ թվում՝ հետագայում դրանցում կատարված ցանկացած փոփոխություն, կիրառում են Կողմերի միջեւ առեւտրում մաքսային նպատակներով ապրանքների մաքսային արժեքի որոշման նկատմամբ։ Այդ դրույթները ներառվում են սույն Համաձայնագրում եւ mutatis mutandis կազմում են դրա անբաժանելի մասը։
2. Կողմերը համագործակցում են՝ մաքսային արժեքի որոշման հետ կապված հարցերի շուրջ միասնական մոտեցում ունենալու նպատակով։

 

ՀՈԴՎԱԾ 126

Մաքսային հարցերով ենթակոմիտեն

1. Սույնով ստեղծվում է Մաքսային հարցերով ենթակոմիտեն։ 2. Մաքսային հարցերով ենթակոմիտեն պարբերաբար անցկացնում է հանդիպումներ եւ վերահսկում է սույն գլխի կիրարկումը՝ ներառյալ առեւտուրը հեշտացնող մաքսային համագործակցության, միջսահմանային մաքսային համագործակցության եւ կառավարման, մաքսային ոլորտին առնչվող տեխնիկական աջակցության հարցերը, ապրանքների ծագման երկիրը որոշելու մասին կանոնները, մտավոր սեփականության իրավունքների պաշտպանությունը մաքսային ընթացակարգերի կիրառման միջոցով, ինչպես նաեւ մաքսային հարցերով փոխադարձ վարչական աջակցությունը։
2. Մաքսային հարցերով ենթակոմիտեն, մասնավորապես՝

ա) ապահովում է սույն գլխի եւ սույն Համաձայնագրի՝ Մաքսային հարցերով փոխադարձ վարչական աջակցության վերաբերյալ արձանագրության պատշաճ գործելը,

բ) սույն գլուխը եւ սույն Համաձայնագրի՝ Մաքսային հարցերով փոխադարձ վարչական աջակցության վերաբերյալ արձանագրությունը կիրարկելու նպատակով կատարում է գործնական կարգավորումներ ու ձեռնարկում միջոցառումներ, այդ թվում՝ տեղեկությունների եւ տվյալների փոխանակման, մաքսային հսկողության եւ առեւտրային գործընկերության ծրագրերի փոխադարձ ճանաչման եւ փոխհամաձայնեցված օգուտների վերաբերյալ,

գ) փոխանակում է կարծիքներ ընդհանուր հետաքրքրություն ներկայացնող որեւէ կետի, այդ թվում՝ դրա կիրարկման եւ կիրառման համար անհրաժեշտ հետագա միջոցների եւ ռեսուրսների շուրջ, եւ

դ) անհրաժեշտության դեպքում Գործընկերության կոմիտեին տալիս է հանձնարարականներ։

ԳԼՈՒԽ 3

ԱՌԵՎՏՐԻ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԽՈՉԸՆԴՈՏՆԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 127

Նպատակը

Սույն գլխով նպատակ է հետապնդվում Կողմերի միջեւ հեշտացնել ապրանքների առեւտուրը՝ ԱՀԿ Համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ «Առեւտրի տեխնիկական խոչընդոտների մասին» համաձայնագրի (ԱՏԽ համաձայնագիր) շրջանակներում ստեղծելով առեւտրի ավելորդ խոչընդոտները կանխելու, բացահայտելու եւ վերացնելու համակարգ։

 

ՀՈԴՎԱԾ 128

Գործողության ոլորտը եւ սահմանումները

1. Սույն գլուխը կիրառվում է ԱՏԽ համաձայնագրով սահմանված այն ստանդարտների, տեխնիկական կանոնակարգերի եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի՝ Կողմերի կողմից նախապատրաստման, ընդունման եւ կիրառման նկատմամբ, որոնք ազդում են կամ կարող են ազդել Կողմերի միջեւ իրականացվող ապրանքների առեւտրի վրա։
2. Չնայած 1-ին պարբերությանը՝ սույն գլուխը չի կիրառվում ԱՀԿ Համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ներկայացված՝ «Սանիտարական եւ բուսասանիտարական միջոցառումների իրականացման մասին» համաձայնագրում (ՍԲՍ համաձայնագիր) սահմանված սանիտարական եւ բուսասանիտարական միջոցառումների նկատմամբ, ինչպես նաեւ պետական մարմինների կողմից սեփական արտադրության կամ իրենց սպառման պահանջների համար պատրաստված գնման մասնագրերի նկատմամբ։
3. Սույն գլխի նպատակներով կիրառվում են ԱՏԽ համաձայնագրի 1-ին հավելվածով սահմանված սահմանումները։

ՀՈԴՎԱԾ 129

ԱՏԽ համաձայնագիր

Կողմերը հաստատում են ԱՏԽ համաձայնագրին համապատասխան միմյանց նկատմամբ ունեցած իրավունքներն ու պարտավորությունները, որը ներառված է սույն Համաձայնագրում եւ կազմում է դրա անբաժանելի մասը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 130

Առեւտրի տեխնիկական խոչընդոտների հարցերով համագործակցությունը

1. Կողմերն ամրապնդում են ստանդարտների, տեխնիկական կանոնակարգերի, չափագիտության, շուկայի ուսումնասիրության, հավաստագրման եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի շուրջ իրենց համագործակցությունը՝ նպատակ ունենալով ընդլայնել փոխադարձ պատկերացումներն իրենց համապատասխան համակարգերի մասին եւ դյուրացնել իրենց համապատասխան շուկաներ մուտքը։ Այդ նպատակով, Կողմերը փորձում են սահմանել եւ մշակել որոշակի հարցին կամ ոլորտին վերաբերելի կարգավորման հարցերով համագործակցության մեխանիզմներ եւ նախաձեռնություններ, որոնք այդ թվում կարող են ներառել հետեւյալը՝

ա) իրենց համապատասխան տեխնիկական կանոնակարգերի եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի պատրաստման եւ կիրառման վերաբերյալ տեղեկությունների եւ փորձի փոխանակում,

բ) տեխնիկական կանոնակարգերի եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի համապատասխանեցման կամ համաձայնեցման հնարավորության ուղղությամբ աշխատանք,

գ) չափագիտության, ստանդարտացման, համապատասխանության գնահատման եւ հավաստագրման համար պատասխանատու Կողմերի համապատասխան մարմինների միջեւ համագործակցության խրախուսում, եւ

դ) ստանդարտների, տեխնիկական կանոնակարգերի, համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի եւ հավաստագրման վերաբերյալ զարգացումների մասին համապատասխան տարածաշրջանային եւ միջազգային ֆորումներում տեղեկությունների փոխանակում։

2 Փոխադարձ առեւտուրը խթանելու նպատակով Կողմերը պետք է՝

ա) փորձեն նվազեցնել տեխնիկական կանոնակարգերի, չափագիտության, ստանդարտացման, շուկայի ուսումնասիրության, հավաստագրման եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի հետ կապված իրենց միջեւ առկա տարբերությունները, այդ թվում՝ խրախուսելով միջազգայնորեն համաձայնեցված գործիքների կիրառումը,

բ) խրախուսեն միջազգային նորմերին համապատասխան հավաստագրման գործընթացի կիրառումը՝ օժանդակելով համապատասխանության գնահատման մարմինների տեխնիկական կարողությունների եւ նրանց գործունեության գնահատմանը, եւ

գ) խրախուսեն Հայաստանի Հանրապետության եւ դրա համապատասխան ազգային մարմինների մասնակցությունն այն եվրոպական եւ միջազգային կազմակերպությունների աշխատանքներին ու հնարավորության դեպքում՝ այդ կառույցներին անդամակցությունը, որոնք գործունեություն են իրականացնում ստանդարտների, համապատասխանության գնահատման, հավաստագրման, չափագիտության ոլորտներում եւ ունեն դրանց հետ կապված գործառույթներ։

3. Կողմերը պետք է նախաձեռնեն եւ իրականացնեն այնպիսի գործընթաց, որով աստիճանաբար կարելի է հասնել Հայաստանի Հանրապետության եւ Եվրոպական միության տեխնիկական կանոնակարգերի, ստանդարտների եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի մոտարկման։
4. Այն ոլորտների համար, որոնցում հասել են համապատասխանեցման, Կողմերը կարող են դիտարկել համապատասխանության գնահատման մասին համաձայնագրերի շուրջ բանակցություններ վարելու եւ արդյունաբերական արտադրանքը ճանաչելու հնարավորությունը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 131

Մակնշումը եւ պիտակավորումը

1. Չհակասելով սույն Համաձայնագրի 129-րդ հոդվածի դրույթներին եւ հաշվի առնելով մակնշմանն ու պիտակավորմանը ներկայացվող պահանջների վերաբերյալ տեխնիկական կանոնակարգերը՝ Կողմերը վերահաստատում են ԱՏԽ համաձայնագրի 2.2 հոդվածի սկզբունքները, որոնց համաձայն՝ այդ պահանջները չեն մշակվում, ընդունվում կամ կիրառվում միջազգային առեւտրի անհարկի խոչընդոտներ ստեղծելու նպատակով կամ այդ դիտավորությամբ։ Այդ նպատակով, մակնշմանը կամ պիտակավորմանը ներկայացվող այդպիսի պահանջներով չպետք է սահմանափակվի առեւտուրը ավելին, քան անհրաժեշտ է օրինական նպատակին հասնելու համար՝ հաշվի առնելով այն ռիսկերը, որոնք կարող են առաջանալ դրանք չկատարելու հետեւանքով։ Կողմերը խրախուսում են մակնշմանը ներկայացվող՝ միջազգայնորեն ներդաշնակեցված պահանջների կիրառումը։ Հնարավորության դեպքում, Կողմերը պետք է ընդունեն պոկվող կամ ոչ մշտական պիտակներով դրոշմավորումը:
2. Մասնավորապես, պարտադիր մակնշման կամ պիտակավորման պահանջների առնչությամբ Կողմերը պետք է՝

ա) փորձեն երկկողմանի առեւտրում նվազագույնի հասցնել մակնշմանը կամ պիտակավորմանը ներկայացվող իրենց համապատասխան պահանջները՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դրանք անհրաժեշտ են առողջության, անվտանգության, շրջակա միջավայրի պաշտպանության համար, պետական քաղաքականության այլ ողջամիտ նպատակներով,

բ) իրենց իրավունք վերապահեն՝ պիտակի կամ մականշվածքի վրա զետեղվող տեղեկությունները Կողմի կողմից նշված լեզվով ձեւակերպելու պահանջ ներկայացնելու:

 

ՀՈԴՎԱԾ 132

Թափանցիկությունը

1. Չհակասելով 12-րդ գլխի դրույթներին՝ յուրաքանչյուր Կողմ իր՝ տեխնիկական կանոնակարգերի եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի մշակման ընթացակարգերով ապահովում է շահագրգիռ կողմերի մասնակցությամբ հանրային քննարկումները համապատասխան վաղ փուլում, երբ դեռեւս կարելի է ներկայացնել եւ հաշվի առնել հանրային քննարկումների ընթացքում արված դիտողությունները՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դա հնարավոր չէ արտակարգ իրավիճակի կամ դրա վտանգի առկայության պատճառով՝ պայմանավորված անվտանգությամբ, առողջությամբ, շրջակա միջավայրի պաշտպանությամբ կամ ազգային անվտանգությամբ:
2. ԱՏԽ համաձայնագրի 2.9 հոդվածին համապատասխան յուրաքանչյուր Կողմ առաջարկվող տեխնիկական կանոնակարգերի կամ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի մասին ծանուցելուց հետո դիտողություններ ներկայացնելու համար համապատասխան վաղ փուլում տրամադրում է որոշակի ժամկետ: Այն դեպքում, երբ տեխնիկական կանոնակարգերի կամ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի առաջարկվող նախագծերի վերաբերյալ խորհրդակցության գործընթացը բաց է հասարակության համար, յուրաքանչյուր Կողմ թույլ է տալիս մյուս Կողմին կամ մյուս Կողմի ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց մասնակցելու հանրային քննարկումներին իր ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց համեմատությամբ ոչ պակաս բարենպաստ պայմաններով:
3. Կողմերից յուրաքանչյուրն ապահովում է իր կողմից ընդունված տեխնիկական կանոնակարգերի եւ համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի՝ հանրության համար հասանելիությունը:

ԳԼՈՒԽ 4

ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ԲՈՒՍԱՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 133

Նպատակը

Սույն գլխի նպատակն է սահմանել Կողմերի միջեւ առեւտրում, ինչպես նաեւ կենդանիների բարեկեցության հարցում համագործակցության գործընթացում սանիտարական եւ բուսասանիտարական միջոցառումների (ՍԲՍ) նկատմամբ կիրառելի սկզբունքները: Կողմերն այդ սկզբունքները կիրառում են այնպես, որպեսզի դյուրացնեն առեւտուրը՝ պահպանելով յուրաքանչյուր Կողմի՝ մարդկանց, կենդանիների եւ բույսերի կյանքի կամ առողջության պաշտպանության մակարդակը:

ՀՈԴՎԱԾ 134

Բազմակողմ համաձայնագրերով ստանձնած պարտավորությունները

Կողմերը հաստատում են ՍԲՍ համաձայնագրով ստանձնած իրենց իրավունքները եւ պարտավորությունները:

ՀՈԴՎԱԾ 135

Սկզբունքները

1. Կողմերն ապահովում են ՍԲՍ միջոցառումների մշակումը եւ կիրառումը համաչափության, թափանցիկության, խտրականության բացառման եւ գիտական հիմնավորման սկզբունքների հիման վրա՝ հաշվի առնելով միջազգային ստանդարտները, ինչպես օրինակ՝ 1951 թվականի Բույսերի պաշտպանության միջազգային կոնվենցիայով (ԲՊՄԿ), Կենդանիների առողջության համաշխարհային կազմակերպության (ԿԱՀԿ) եւ Կոդեքս Ալիմենտարիուս հանձնաժողովի (Կոդեքս) կողմից սահմանված ստանդարտները։
2. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր ՍԲՍ միջոցառումներով կամայականորեն կամ անհիմն տարբերակում չդրվի իր տարածքի եւ մյուս Կողմի տարածքի միջեւ այն դեպքում, երբ գերակայում են նույնական կամ նույնանման պայմանները: ՍԲՍ միջոցառումները չեն կարող կիրառվել որպես առեւտուրը սահմանափակող քողարկված միջոցներ:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է ՍԲՍ միջոցառումների, ընթացակարգերի եւ հսկողության իրականացումը:
4. Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի իրավասու մարմնից ստացված՝ տեղեկություններ տրամադրելու վերաբերյալ հարցմանն արձագանքում է ոչ ուշ, քան հարցումն ստանալուց հետո երկու ամսվա ընթացքում եւ ներմուծված ապրանքների համար ոչ պակաս բարենպաստ ձեւով՝ ի համեմատություն նույնանման տեղական արտադրանքի:

 

ՀՈԴՎԱԾ 136

Ներմուծմանը ներկայացվող պահանջները

1. Ներմուծող Կողմի՝ ներմուծմանը ներկայացվող պահանջները կիրառելի են արտահանող Կողմի ամբողջ տարածքում՝ 137-րդ հոդվածին համապատասխան:
2. Հավաստագրերով սահմանված՝ ներմուծմանը ներկայացվող պահանջները հիմնված են Կոդեքսի, ԿԱՀԿ-ի եւ ԲՊՄԿ-ի սկզբունքների վրա, եթե ներմուծմանը ներկայացվող պահանջների համար հիմք չի ծառայում ռիսկերի գիտական գնահատումը, որն իրականացվել է ՍԲՍ համաձայնագրի դրույթներին համապատասխան:
3. Ներմուծման թույլտվության մեջ նշված պահանջները չպետք է ներառեն ավելի խիստ սանիտարական եւ անասնաբուժական պայմաններ, քան սահմանված է 2-րդ պարբերության մեջ նշված հավաստագրերում:

ՀՈԴՎԱԾ 137

Կենդանիների եւ բույսերի առողջության հետ կապված միջոցառումները

1. Կողմերը ճանաչում են վնասատուներից ու հիվանդություններից զերծ տարածքների եւ վնասատուների ու հիվանդությունների տարածվածության ցածր մակարդակ ունեցող տարածքների հայեցակարգը՝ ՍԲՍ համաձայնագրին եւ համապատասխան Կոդեքս, ԿԱՀԿ եւ ԲՊՄԿ սկզբունքներին, ուղեցույցներին եւ հանձնարարականներին համապատասխան:
2. Վնասատուներից ու հիվանդություններից զերծ տարածքները եւ վնասատուների ու հիվանդությունների տարածվածության ցածր մակարդակ ունեցող տարածքները որոշելիս Կողմերը դիտարկում են այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են աշխարհագրական տեղադիրքը, էկոհամակարգերը, համաճարակաբանական վերահսկողությունը եւ այդ տարածքներում սանիտարական կամ բուսասանիտարական հսկողության արդյունավետությունը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 138

Ստուգումները եւ աուդիտը

Ներմուծող Կողմը կարող է արտահանող Կողմի տարածքում վերջինիս ստուգումների եւ հավաստագրման համակարգերը գնահատելու նպատակով իր հաշվին իրականացնել ստուգումներ եւ աուդիտ։ Այդ ստուգումները եւ աուդիտն իրականացվում են համապատասխան միջազգային ստանդարտների, ուղեցույցների եւ հանձնարարականների համաձայն։

ՀՈԴՎԱԾ 139

Տեղեկությունների փոխանակումը եւ համագործակցությունը

1. Կողմերը քննարկում են ՍԲՍ ու կենդանիների բարեկեցությանն ուղղված առկա միջոցառումների եւ դրանց մշակման ու իրականացման վերաբերյալ տեղեկությունները եւ փոխանակում են դրանք։ Այսպիսի քննարկումներ եւ տեղեկությունների փոխանակում իրականացնելիս անհրաժեշտության դեպքում պետք է հաշվի առնել ՍԲՍ համաձայնագիրն ու Կոդեքսի, ԿԱՀԿ-ի եւ ԲՊՄԿ-ի ստանդարտները, ուղեցույցները կամ հանձնարարականները։
2. Կողմերը համաձայնում են համագործակցել կենդանիների առողջության, կենդանիների բարեկեցության կամ բույսերի առողջության հետ կապված հարցերով՝ այդ ոլորտներում կարողությունների զարգացման նպատակով իրականացնելով տեղեկությունների, հատուկ գիտելիքների եւ փորձի փոխանակում։
3. Կողմերից որեւէ մեկի խնդրանքի հիման վրա Կողմերը ժամանակին սկսում են ՍԲՍ հարցերի շուրջ երկխոսություն՝ ՍԲՍ-ի հետ կապված հարցերը եւ սույն գլխով նախատեսված ցանկացած հրատապ հարց քննարկելու նպատակով։ Գործընկերության կոմիտեն կարող է ընդունել այդպիսի երկխոսություններ վարելու ընթացակարգային կանոններ։
4. Կողմերը նշանակում եւ պարբերաբար փոփոխում են սույն գլխով նախատեսված հարցերի վերաբերյալ հաղորդակցության նպատակով կապի ապահովման կենտրոններ։

ՀՈԴՎԱԾ 140

Թափանցիկությունը

Յուրաքանչյուր Կողմ պետք է՝

ա) առեւտրի նկատմամբ կիրառվող ՍԲՍ միջոցառումների եւ, մասնավորապես, մյուս Կողմի ներմուծման նկատմամբ կիրառվող ՍԲՍ պահանջների մասով ապահովի թափանցիկություն,

բ) մյուս Կողմի հարցման հիման վրա եւ այդ հարցումը ստանալու օրվանից 2 ամսվա ընթացքում պետք է ուղարկի ՍԲՍ այն պահանջները, որոնք կիրառվում են որոշակի արտադրանքի ներմուծման նկատմամբ, այդ թվում՝ տեղեկություն այն մասին, թե արդյոք անհրաժեշտ է ռիսկի գնահատում, եւ

գ) մյուս Կողմին ծանուցում է հանրության, կենդանիների կամ բույսերի առողջության համար որեւէ լուրջ կամ զգալի ռիսկի, այդ թվում՝ պարենի խիստ պակասության մասին։ Այս ծանուցումը կատարվում է գրավոր՝ այդ ռիսկի հայտնաբերման օրվանից երկու աշխատանքային օրվա ընթացքում։

ԳԼՈՒԽ 5

ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌԵՎՏՈՒՐ, ՀԻՄՆԱԴՐՈՒՄ, ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ԱՌԵՎՏՈՒՐ

ԲԱԺԻՆ Ա

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

ՀՈԴՎԱԾ 141

Նպատակը, գործողության ոլորտը եւ շրջանակը

1. Կողմերը, հաստատելով ԱՀԿ համաձայնագրով ստանձնած իրենց համապատասխան հանձնառությունները, սույնով սահմանում են հիմնադրման եւ ծառայությունների առեւտրի փոխադարձ աստիճանական ազատականացման եւ էլեկտրոնային առեւտրի հարցերով համագործակցության համար անհրաժեշտ միջոցառումները։
2. Սույն գլխում ոչինչ չպետք է մեկնաբանվի այնպես, որ Կողմերի համար սահմանվի 8-րդ գլխով կարգավորվող պետական գնումների մասով որեւէ պարտավորություն։
3. Սույն գլուխը չի կիրառվում Կողմի կողմից տրամադրված՝ 10-րդ գլխով կարգավորվող սուբսիդիաների նկատմամբ։
4. Սույն գլխին համապատասխան՝ յուրաքանչյուր Կողմի վերապահվում է քաղաքականության իրավաչափ նպատակներին հասնելու համար միջոցներ ձեռնարկելու եւ պահպանելու իրավունք։
5. Սույն գլուխը չի կիրառվում Կողմի աշխատաշուկա մուտք գործելու փորձ կատարող ֆիզիկական անձանց վերաբերող միջոցառումների, ինչպես նաեւ քաղաքացիությանը, ռեզիդենտությանը կամ մշտական հիմունքներով զբաղվածությանը վերաբերող միջոցառումների նկատմամբ:
6. Սույն գլխով որեւէ Կողմի չի արգելվում միջոցներ կիրառել՝ կարգավորելու համար ֆիզիկական անձանց մուտքը կամ նրանց ժամանակավոր կացությունն իր տարածքում, այդ թվում՝ այնպիսի միջոցներ, որոնք անհրաժեշտ են իր սահմանների ամբողջականությունը պահպանելու եւ իր սահմաններով ֆիզիկական անձանց պատշաճ տեղաշարժն ապահովելու համար՝ պայմանով, որ այդ միջոցները չեն կիրառվում այնպես, որպեսզի վերացվեն կամ նվազեն սույն գլխին կամ սույն Համաձայնագրի հավելվածներին համապատասխան որեւէ առանձին հանձնառության շրջանակներում մյուս Կողմի կողմից ստացվող առավելությունները։

 

ՀՈԴՎԱԾ 142

Սահմանումները

Սույն գլխի նպատակներով՝

ա) «միջոցներ» նշանակում է Կողմի կողմից իրականացվող ցանկացած միջոց՝ օրենքի, կանոնակարգի, կանոնի, ընթացակարգի, որոշման, վարչական ներգործության միջոցների կամ ցանկացած այլ ձեւով.

բ) «Կողմի կողմից ընդունվող կամ կիրառվող միջոցներ» նշանակում է միջոցներ, որոնք ձեռնարկվել են՝

(i) Կողմի կենտրոնական, տարածաշրջանային կամ տեղական կառավարությունների ու իշխանությունների կողմից, եւ

(ii) Կողմի ոչ պետական մարմինների կողմից՝ այդ Կողմի կենտրոնական, տարածաշրջանային կամ տեղական կառավարությունների կամ իշխանությունների կողմից պատվիրակված լիազորություններն իրականացնելիս.

գ) «Կողմի ֆիզիկական անձ» նշանակում է որեւէ անդամ պետության քաղաքացի՝ այդ երկրի օրենսդրությանը համապատասխան, կամ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի՝ դրա օրենսդրությանը համապատասխան.

դ) «իրավաբանական անձ» նշանակում է կիրառելի օրենսդրությանը համապատասխան՝ պատշաճորեն հիմնադրված կամ այլ կերպ կազմավորված կազմակերպություն, որը հետապնդում է շահույթ ստանալու նպատակ կամ այդպիսի նպատակ չի հետապնդում, հանդիսանում է մասնավոր կամ պետական սեփականություն, այդ թվում՝ կորպորացիա, վստահության վրա հիմնված ընկերակցություն, գործընկերություն, համատեղ ձեռնարկություն, անհատ ձեռնարկատեր կամ ասոցիացիա.

ե) «Կողմի իրավաբանական անձ» նշանակում է իրավաբանական անձ, որը ստեղծվել է անդամ պետության եւ Եվրոպական միության կամ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան եւ որի իրավաբանական հասցեն, կենտրոնական վարչական մարմինը կամ գործունեության հիմնական վայրն այն տարածքում է, որի նկատմամբ կիրառվում է «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագիրը կամ գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում.

այն իրավաբանական անձը, որի միայն իրավաբանական հասցեն կամ կենտրոնական վարչական մարմինն է գտնվում այն տարածքում, որի նկատմամբ կիրառվում է «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագիրը կամ գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, չի համարվում Եվրոպական միության կամ Հայաստանի Հանրապետության իրավաբանական անձ, եթե դրա գործունեությունն իրական կամ շարունակական կապվածություն չունի համապատասխանաբար Եվրոպական միության կամ Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության հետ.

չնայած նախորդ պարբերություններին՝ Եվրոպական միության կողմի կամ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս ստեղծված եւ համապատասխանաբար Եվրոպական միության անդամ պետությունների կամ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների կողմից վերահսկվող ծովային բեռնափոխադրումներ իրականացնող ընկերությունները նույնպես համարվում են Կողմի իրավաբանական անձ, եթե դրանց նավերը գրանցված են անդամ պետությունում կամ Հայաստանի Հանրապետությունում՝ դրանց համապատասխան օրենսդրության համաձայն, եւ նավարկում են այդ անդամ պետության կամ Հայաստանի Հանրապետության դրոշի ներքո.

զ) «Կողմի իրավաբանական անձի դուստր ընկերություն» նշանակում է իրավաբանական անձ, որը փաստացի վերահսկվում է այդ Կողմի մեկ այլ իրավաբանական անձի կողմից1.

է) «իրավաբանական անձի մասնաճյուղ» նշանակում է իրավաբանական անձ չհամարվող ստորաբաժանում, որը մշտական բնույթ ունի, օրինակ՝ կազմում է մայր ընկերության մասը, ունի կառավարման կառուցվածք եւ նյութական միջոցներ՝ երրորդ կողմի հետ գործնական հարցերով բանակցելու համար, այնպես, որ վերջինս, գիտենալով հանդերձ, որ անհրաժեշտության դեպքում կարող է իրավական բնույթի փոխհարաբերություններ ունենալ մայր ընկերության՝ արտերկրում գտնվող գլխամասային գրասենյակի հետ, ստիպված չէ անմիջականորեն գործ ունենալ մայր ընկերության հետ, այլ կարող է բիզնես գործարքներ իրականացնել մայր ընկերության մաս հանդիսացող ստորաբաժանման միջոցով․

ը) հիմնադրում նշանակում է՝

(i) Կողմի իրավաբանական անձանց մասով՝ իրավաբանական անձինք, որոնք համապատասխանաբար Եվրոպական միությունում կամ Հայաստանի Հանրապետությունում իրավաբանական անձի ստեղծման, այդ թվում՝ ձեռքբերման կամ մասնաճյուղ կամ ներկայացուցչություն հիմնելու միջոցով նախաձեռնում կամ իրականացնում է տնտեսական գործունեություն,

(ii) Կողմի ֆիզիկական անձանց մասով՝ ֆիզիկական անձինք, որոնք որպես ինքնազբաղված անձ նախաձեռնում եւ իրականացնում են տնտեսական գործունեություն կամ հիմնում են այնպիսի ձեռնարկություններ, մասնավորապես՝ ընկերություններ, որոնք կլինեն նրանց փաստացի վերահսկողության տակ.

թ) «տնտեսական գործունեություն»՝ ներառում է արդյունաբերական, առեւտրային եւ մասնագիտական բնույթի գործունեությունը եւ արհեստագործական աշխատանքները, եւ չի ներառում այն գործունեությունը, որն իրականացվում է պետական իշխանության լիազորություններ իրականացնելիս.

ժ) «գործառնություններ» նշանակում է տնտեսական գործունեության իրականացում.

ժա) «ծառայություններ» նշանակում է ցանկացած ոլորտում մատուցվող ցանկացած ծառայություն՝ բացառությամբ այն ծառայությունների, որոնք մատուցվում են պետական իշխանության լիազորություններ իրականացնելիս.

ժբ) «պետական իշխանության լիազորություններ իրականացնելիս մատուցվող ծառայություններ եւ իրականացվող այլ աշխատանքներ» նշանակում է այն ծառայությունները կամ աշխատանքները, որոնք կատարվում են ո՛չ առեւտրային հիմունքներով, եւ ո՛չ էլ մրցակցության մեջ մտնելով մեկ կամ մի քանի տնտեսական օպերատորների հետ.

ժգ) «ծառայությունների միջսահմանային մատուցում» նշանակում է ծառայությունների մատուցում՝

(i) մի Կողմի տարածքից մյուս Կողմի տարածք, կամ

(ii) մի Կողմի տարածքում մյուս Կողմի ծառայության սպառողին․

ժդ) «ծառայություն մատուցող» նշանակում է Կողմի ցանկացած ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ, որը մատուցում կամ ցանկանում է մատուցել ծառայություն.

ժե) «ձեռնարկատեր» նշանակում է Կողմի ցանկացած ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ, որը հաստատություն հիմնելու միջոցով իրականացնում կամ ցանկանում է իրականացնել տնտեսական գործունեություն։

 

ԲԱԺԻՆ Բ

ՀԻՄՆԱԴՐՈՒՄ

 

ՀՈԴՎԱԾ 143

Գործողության ոլորտը

Սույն բաժինը կիրառվում է տնտեսական գործունեության բոլոր ոլորտներում հիմնադրմանը վերաբերող՝ Կողմերի կողմից ընդունված կամ կիրառվող միջոցների նկատմամբ, բացառությամբ՝

ա) միջուկային նյութերի օգտահանման, արտադրության եւ մշակման1,

բ) զենքի, զինամթերքի եւ ռազմական գույքի արտադրության եւ առեւտրի,

գ) տեսալսողական ծառայությունների,

դ) ազգային ծովային կաբոտաժի2, եւ

ե) չվացուցակով նախատեսված կամ չնախատեսված ներպետական եւ միջազգային օդային փոխադրումների ծառայությունների1, եւ այն ծառայությունների, որոնք անմիջականորեն կապված են փոխադրումների ընթացքում իրավունքների իրացման հետ՝ բացառությամբ՝

(i) օդանավի վերանորոգման եւ տեխնիկական սպասարկման ծառայությունների, որոնց ընթացքում դադարեցվում է օդանավի շահագործումը,

(ii) օդային փոխադրման ծառայությունների վաճառքի եւ շուկայահանման,

(iii) համակարգչային ամրագրման համակարգերի (ՀԱՀ) ծառայությունների,

(iv) վերգետնյա սպասարկման ծառայությունների, եւ

(v) օդանավակայանի շահագործման ծառայությունների։

ՀՈԴՎԱԾ 144

Ազգային ռեժիմը եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմը

1. VIII-Ե հավելվածում նշված վերապահումներին համապատասխան՝ Հայաստանի Հանրապետությունը սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից տրամադրում է.

ա) Եվրոպական միության ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից դուստր ընկերությունների, մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների հիմնադրման մասով՝ իր իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին կամ ցանկացած երրորդ երկրի իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին տրամադրվող ռեժիմի համեմատությամբ ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, թե որն է ավելի բարենպաստ, եւ

բ) Հայաստանի Հանրապետությունում Եվրոպական միության ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից դուստր ընկերությունների, մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների գործունեության մասով՝ հիմնադրվելու դեպքում իր իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին կամ ցանկացած երրորդ երկրի իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին տրամադրվող ռեժիմի համեմատությամբ ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, թե որն է ավելի բարենպաստ1։

2. VIII-Ա հավելվածում նշված վերապահումներին համապատասխան՝ Եվրոպական միությունը սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից տրամադրում է.

ա) Հայաստանի Հանրապետության ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից դուստր ընկերությունների, մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների հիմնադրման մասով՝ իր իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին կամ ցանկացած երրորդ երկրի իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին Եվրոպական միության կողմից տրամադրվող ռեժիմի համեմատությամբ ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, թե որն է ավելի բարենպաստ, եւ

բ) Եվրոպական միությունում Հայաստանի Հանրապետության ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից դուստր ընկերությունների, մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների գործունեության մասով՝ հիմնադրվելու դեպքում իր իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին կամ ցանկացած երրորդ երկրի իրավաբանական անձանց, մասնաճյուղերին եւ ներկայացուցչություններին տրամադրվող ռեժիմի համեմատությամբ ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, թե որն է ավելի բարենպաստ։2

3. VIII-Ա եւ VIII-Ե հավելվածներում ներկայացված վերապահումներին համապատասխան՝ Կողմերը չեն կարող ընդունել նոր միջոցներ, որոնցով խտրականություն է արվում իրենց տարածքում մյուս Կողմի իրավաբանական անձանց հիմնադրման մասով կամ, հիմնադրվելու դեպքում, այդ իրավաբանական անձանց գործունեության մասով՝ ի համեմատություն իրենց իրավաբանական անձանց:

 

ՀՈԴՎԱԾ 145

Գնահատումը

Հիմնադրման պայմաններն աստիճանաբար ազատականացնելու նպատակով Գործընկերության կոմիտեն առեւտրի ձեւավորման հարցերով հանդիպումներ անցկացնելիս պարբերաբար գնահատում է հաստատության հիմնադրմանը վերաբերող իրավական դաշտը1 եւ հիմնադրման միջավայրը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 146

Այլ համաձայնագրեր

Սույն գլխում ոչինչ չի սահմանափակում Կողմերի ներդրողների՝ էլ ավելի բարենպաստ ռեժիմից օգտվելու իրավունքը՝ նախատեսված ներդրումների վերաբերյալ գոյություն ունեցող կամ ապագայում կնքվող որեւէ միջազգային համաձայնագրով, որի կողմերն են անդամ պետությունը եւ Հայաստանի Հանրապետությունը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 147

Մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների համար ստանդարտ ռեժիմը

1. 144-րդ հոդվածի դրույթներով չի արգելվում Կողմի կողմից իր տարածքում մյուս Կողմի իրավաբանական անձանց մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների՝ առանց առաջին Կողմի տարածքում գրանցվելու հիմնադրմանը եւ գործունեությանը վերաբերող որոշակի միջոցների կիրառությունը, եթե այդ միջոցները չեն գրանցվել առաջին Կողմի տարածքում, ինչը հիմնավորվում է իր տարածքում գրանցված իրավաբանական անձանց մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների համեմատությամբ այդ մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների միջեւ առկա իրավական կամ տեխնիկական բնույթի տարբերություններով, կամ ֆինանսական ծառայությունների դեպքում՝ ողջամիտ պատճառներով։
2. Այդ իրավական կամ տեխնիկական բնույթի տարբերությունների հետեւանքով կամ ֆինանսական ծառայությունների դեպքում՝ ողջամիտ պատճառներով պայմանավորված մոտեցման տարբերությունը չպետք է լինի ավելին, քան խստորեն անհրաժեշտ է։

 

ԲԱԺԻՆ Գ

ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԻՋՍԱՀՄԱՆԱՅԻՆ ՄԱՏՈՒՑՈՒՄ

 

ՀՈԴՎԱԾ 148

Գործողության ոլորտը

Սույն բաժինը կիրառվում է Կողմերի՝ ծառայությունների բոլոր ոլորտներում ծառայությունների միջսահմանային մատուցման հետ կապված միջոցների նկատմամբ, բացառությամբ՝

ա) տեսալսողական ծառայությունների,

բ) ազգային ծովային կաբոտաժի1, եւ

գ) չվացուցակով նախատեսված կամ չնախատեսված ներպետական եւ միջազգային օդային փոխադրումների ծառայությունների2 եւ այն ծառայությունների, որոնք անմիջականորեն կապված են փոխադրումների իրականացման ժամանակ իրավունքների իրացման հետ՝ բացառությամբ՝

(i) օդանավի վերանորոգման եւ տեխնիկական սպասարկման ծառայությունների, որոնց ընթացքում դադարեցվում է օդանավի շահագործումը,

(ii) օդային փոխադրման ծառայությունների վաճառքի եւ շուկայահանման,

(iii) համակարգչային ամրագրման համակարգերի (ՀԱՀ) ծառայությունների,

1. iv) վերգետնյա սպասարկման ծառայությունների, եւ
2. v) օդանավակայանի շահագործման ծառայությունների։

 

ՀՈԴՎԱԾ 149

Շուկայի հասանելիությունը

1. Ծառայությունների միջսահմանային մատուցման ձեւով շուկայի հասանելիության հետ կապված՝ յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի ծառայությունների մասով եւ ծառայություններ մատուցողներին տրամադրում է ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն, որը նախատեսված է VIII-Բ եւ VIII-Զ հավելվածներում առկա հատուկ հանձնառություններով։
2. Այն ոլորտներում, որոնց հետ կապված ստանձնվել են շուկայի հասանելիության ապահովման վերաբերյալ հանձնառություններ, յուրաքանչյուր Կողմ ո՛չ տարածքային ստորաբաժանման եւ ո՛չ էլ իր ամբողջ տարածքի մակարդակով չի ընդունում կամ չի շարունակում կիրառել հետեւյալ միջոցները, եթե այլ բան նշված չէ VIII-Բ եւ VIII-Զ հավելվածներում.

ա) ծառայություն մատուցողների քանակի սահմանափակումներ՝ քանակական քվոտաների, մենաշնորհների, ծառայության բացառիկ մատուցողների կամ տնտեսական կարիքները գնահատելու պահանջ առաջադրելու ձեւով,

բ) ծառայության մատուցման հետ կապված գործարքների ընդհանուր արժեքի սահմանափակումներ կամ ակտիվների սահմանափակումներ՝ քանակական քվոտաներ սահմանելու կամ տնտեսական կարիքները գնահատելու պահանջ առաջադրելու ձեւով, կամ

գ) ծառայության հետ կապված գործառնությունների ընդհանուր թվի կամ ծառայության արդյունքի՝ սահմանված թվային միավորներով արտահայտված ընդհանուր քանակի սահմանափակումներ՝ քվոտաների կամ տնտեսական կարիքները գնահատելու պահանջ առաջադրելու ձեւով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 150

Ազգային ռեժիմը

1. Այն ոլորտներում, որոնց համար շուկայի հասանելիության ապահովման վերաբերյալ ստանձնած հանձնառությունները ներառված են VIII-Բ եւ VIII-Զ հավելվածներում եւ հաշվի առնելով դրանցում սահմանված ցանկացած պայման ու չափորոշիչ, յուրաքանչյուր Կողմ միջսահմանային ծառայությունների մատուցման վրա ազդող բոլոր միջոցառումների առնչությամբ մյուս Կողմի ծառայություններին ու ծառայություն մատուցողներին տրամադրում է ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն ռեժիմը, որն այդ Կողմը տրամադրել է իր նույնանման ծառայությունների հետ կապված եւ ծառայություն մատուցողներին։
2. Կողմը կարող է բավարարել 1-ին պարբերության պահանջը՝ մյուս Կողմի ծառայությունների հետ կապված եւ ծառայություն մատուցողներին ֆորմալ առումով տրամադրելով նույնական կամ տարբերվող ռեժիմ՝ այն ռեժիմի համեմատությամբ, որն ինքը տրամադրել է իր նույնանման ծառայությունների հետ կապված եւ ծառայություն մատուցողներին։
3. Ֆորմալ առումով նույնական կամ ֆորմալ առումով տարբերվող ռեժիմը համարվում է պակաս բարենպաստ, եթե այն փոփոխում է մրցակցության պայմանները՝ հօգուտ այդ Կողմի ծառայությունների եւ ծառայություն մատուցողների՝ համեմատած մյուս Կողմի նույնանման ծառայությունների եւ ծառայություն մատուցողների հետ։
4. Սույն հոդվածին համապատասխան ստանձնած առանձին հանձնառությունները չպետք է մեկնաբանվեն այնպես, որպեսզի որեւէ Կողմից փոխհատուցում պահանջվի ներհատուկ մրցակցային անբարենպաստ պայմանի համար, որը համապատասխան ծառայությունների կամ ծառայություն մատուցողների օտարերկրյա ծագում ունենալու հետեւանք է։

 

ՀՈԴՎԱԾ 151

Հանձնառությունների ցանկերը

1. Կողմերից յուրաքանչյուրի կողմից սույն գլխի համաձայն եւ վերապահումների արդյունքում ազատականացված ոլորտները, այդ ոլորտներում մյուս Կողմի ծառայությունների եւ ծառայություն մատուցողների նկատմամբ կիրառվող շուկայի հասանելիության ու ազգային ռեժիմի սահմանափակումները սահմանված են VIII-Բ եւ VIII-Զ հավելվածներում ներառված հանձնառությունների ցանկերում։
2. Չսահմանափակելով Կողմերի այն իրավունքներն ու պարտավորությունները, որոնք գոյություն ունեն կամ կարող էին ծագել «Անդրսահմանային հեռուստատեսության մասին» 1989 թվականի եվրոպական կոնվենցիայի եւ «Կինեմատոգրաֆիական համատեղ արտադրության մասին» 1992 թվականի եվրոպական կոնվենցիայի համաձայն՝ VIII-Բ եւ VIII-Զ հավելվածներում ներառված հանձնառությունների ցանկերը չեն ներառում տեսալսողական ծառայությունների վերաբերյալ հանձնառությունները։

 

ՀՈԴՎԱԾ 152

Գնահատումը

Կողմերի միջեւ ծառայությունների միջսահմանային մատուցումն աստիճանաբար ազատականացնելու նպատակով Գործընկերության կոմիտեն առեւտրի ձեւավորման հարցերով հանդիպելիս պարբերաբար գնահատում է 149-151-րդ հոդվածներում նշված հանձնառությունների ցանկը։ Այդ գնահատումն իրականացնելիս հաշվի է առնվում, ի թիվս այլնի, 169-րդ, 180-րդ եւ 192-րդ հոդվածներում նշված աստիճանական մոտարկման գործընթացը եւ դրա ազդեցությունը Կողմերի միջեւ ծառայությունների միջսահմանային մատուցման համար մնացյալ խոչընդոտների վերացման վրա։

ԲԱԺԻՆ Դ

ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԱՆՁԱՆՑ ԺԱՄԱՆԱԿԱՎՈՐ ՆԵՐԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲԻԶՆԵՍ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐՈՎ

 

ՀՈԴՎԱԾ 153

Գործողության ոլորտը եւ սահմանումները

1. Սույն բաժինը վերաբերում է Կողմերի՝ իրենց տարածքներ հիմնական աշխատակիցների, վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների, առեւտրային ներկայացուցիչների, պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողների եւ անկախ մասնագետների մուտք գործելու եւ այնտեղ ժամանակավոր կացության հետ կապված միջոցառումներին՝ չսահմանափակելով 141-րդ հոդվածի 5-րդ պարբերությունը։

Սույն բաժնի նպատակներով՝

ա) «հիմնական աշխատակիցներ» նշանակում է ֆիզիկական անձինք, որոնք աշխատում են Կողմերից մեկի՝ շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն չհանդիսացող իրավաբանական անձի կազմում1, պատասխանատու են հաստատության հիմնադրման կամ պատշաճ հսկողության, կառավարման եւ գործունեության համար եւ որոնք համարվում են կամ «բիզնես այցելուներ՝ հիմնադրման նպատակներով» կամ «ներկորպորատիվ փոխադրվողներ».

բ) «բիզնես այցելուներ՝ հիմնադրման նպատակներով» նշանակում է ավագ պաշտոն զբաղեցնող ֆիզիկական անձինք, որոնք պատասխանատու են հաստատություն հիմնելու համար, չեն առաջարկում կամ մատուցում ծառայություններ կամ չեն ներգրավվում հաստատության գործունեության նպատակների համար չպահանջվող ցանկացած տնտեսական գործունեության մեջ եւ վարձատրություն չեն ստանում ընդունող Կողմի տարածքում գտնվող աղբյուրից.

գ) «ներկորպորատիվ փոխադրվողներ» նշանակում է ֆիզիկական անձինք, որոնք առնվազն մեկ տարի աշխատել են Կողմի իրավաբանական անձի մոտ կամ այնտեղ եղել են գործընկեր, ժամանակավորապես տեղափոխվել են այնպիսի հաստատություն, որը կարող է լինել մյուս Կողմի տարածքում իրավաբանական անձի դուստր ընկերությունը, մասնաճյուղը կամ գլխավոր ընկերությունը եւ որը դասվում է կամ «կառավարիչների» կամ «մասնագետների» շարքին.

դ) «կառավարիչներ» նշանակում է իրավաբանական անձի կազմում ավագ պաշտոն զբաղեցնող ֆիզիկական անձինք, որոնք հիմնականում պատասխանատու են հաստատության կառավարման համար՝ ենթարկվելով ընդհանուր վերահսկողության կամ ղեկավարվելով գլխավորապես տնօրենների խորհրդի կողմից կամ կազմակերպության բաժնետերերի կամ նրանց համարժեք անձանց կողմից եւ որոնց պարտականությունները ներառում են առնվազն՝

(i) հաստատությունը կամ դրա վարչությունը կամ ստորաբաժանումը ղեկավարելը,

(ii) վերահսկման, մասնագիտական կամ կառավարչական գործառույթներ իրականացնող այլ աշխատակիցներին վերահսկելը կամ հսկողությունը, եւ

(iii) անձամբ աշխատանքի վերցնելու կամ աշխատանքից ազատելու կամ պաշտոնները համալրելու, պաշտոնից ազատելու կամ մյուս աշխատակիցներին ցուցումներ տալու իրավասությունը.

ե) «մասնագետներ» նշանակում է Կողմի իրավաբանական անձի կազմում աշխատող անձինք, որոնք ունեն հաստատության արտադրության, գիտահետազոտական սարքավորումների, արտադրության տեխնոլոգիաների, գործընթացների, ընթացակարգերի կամ կառավարման համար կարեւոր նեղ մասնագիտական գիտելիքներ.

այդ գիտելիքները գնահատելիս պետք է հաշվի առնել ոչ միայն հաստատության նպատակներով հատուկ գիտելիքները, այլեւ այն, թե արդյոք անձն ունի հատուկ տեխնիկական գիտելիքներ ենթադրող աշխատանքի կամ առեւտրի տեսակին վերաբերող պատշաճ մասնագիտական փորձ ներառող որակավորման բարձր աստիճան՝ ներառյալ անդամությունը հավատարմագրված մասնագիտական կառույցին.

զ) «վերապատրաստում անցնող շրջանավարտներ» նշանակում է ֆիզիկական անձինք, որոնք առնվազն մեկ տարի աշխատում են մի Կողմի իրավաբանական անձի մոտ կամ դրա մասնաճյուղում, ունեն բարձրագույն կրթության դիպլոմ եւ ժամանակավորապես տեղափոխվել են իրավաբանական անձի՝ մյուս Կողմի տարածքում գտնվող հաստատություն՝ մասնագիտական առաջխաղացման նպատակներով կամ բիզնեսի արտադրական տեխնոլոգիաների կամ մեթոդների վերաբերյալ վերապատրաստում անցնելու նպատակով1.

է) «առեւտրային ներկայացուցիչներ»1 նշանակում է ֆիզիկական անձինք, որոնք մի Կողմի ծառայություններ մատուցողների կամ ապրանքներ մատակարարողների ներկայացուցիչներն են, որոնք ցանկանում են մուտք գործել մյուս Կողմի տարածք եւ ժամանակավորապես գտնվել այնտեղ՝ ծառայությունների կամ ապրանքների վաճառքի վերաբերյալ բանակցելու կամ այդ մատակարարի համար ծառայություններ կամ ապրանքներ վաճառելու վերաբերյալ համաձայնություններ ձեռք բերելու նպատակով, որոնք չեն ներգրավվում հանրության համար ուղղակիորեն վաճառք իրականացնելու գործընթացում, վարձատրություն չեն ստանում ընդունող Կողմի տարածքում տեղակայված աղբյուրից եւ որոնք կոմիսիոներ չեն.

ը) «պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողներ» նշանակում է ֆիզիկական անձինք, որոնք աշխատում են Կողմի իրավաբանական անձի մոտ, որն անձնակազմի աշխատանքի տեղավորման եւ աշխատողների տրամադրման ծառայություններ իրականացնող գործակալություն չէ, չի գործում այդպիսի գործակալության միջոցով, մյուս Կողմի տարածքում հաստատություն չունի եւ կնքել է վերջին Կողմի տարածքում վերջնական սպառողին ծառայություններ մատուցելու վերաբերյալ bona fide պայմանագիր, որով նախատեսվում է նրա աշխատողների՝ ժամանակավոր հիմունքներով ներկայությունն այդ Կողմի տարածքում՝ ծառայությունների մատուցման պայմանագիրը կատարելու նպատակով[2].

թ) «անկախ մասնագետներ» նշանակում է ֆիզիկական անձինք, որոնք ներգրավված են ծառայության մատուցման մեջ եւ հիմնադրված են որպես ինքնազբաղված անձինք Կողմի տարածքում, որոնք մյուս Կողմի տարածքում հաստատություն չունեն եւ որոնք կնքել են վերջին Կողմի տարածքում վերջնական սպառողին ծառայություններ մատուցելու վերաբերյալ bona fide պայմանագիր (բացի անձնակազմի աշխատանքի տեղավորման եւ աշխատողների տրամադրման ծառայություններ իրականացնող գործակալության միջոցով), որով նախատեսվում է նրանց՝ ժամանակավոր հիմունքներով ներկայությունն այդ Կողմի տարածքում՝ ծառայությունների մատուցման պայմանագիրը կատարելու նպատակով3.

ժ) «որակավորում» նշանակում է դիպլոմներ, վկայագրեր եւ ֆորմալ որակավորման մասին այլ ապացույցներ, որոնք տրվել են օրենսդրական, կարգավորող կամ վարչական դրույթներին համապատասխան նշանակված մարմնի կողմից, եւ որոնք հավաստում են մասնագիտական վերապատրաստումը հաջողությամբ ավարտելը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 154

Հիմնական աշխատակիցները եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտները

1. Բ բաժնի համաձայն կատարված եւ VIII-Գ հավելվածում նշված վերապահումներով կարգավորվող յուրաքանչյուր ոլորտի դեպքում յուրաքանչյուր Կողմ թույլ է տալիս մյուս Կողմի ձեռնարկատերերին իրենց հաստատությունում աշխատանքի վերցնել այդ մյուս Կողմի ֆիզիկական անձանց՝ պայմանով, որ այդ աշխատողները 153-րդ հոդվածով սահմանված հիմնական աշխատակիցներ եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտներ են: Հիմնական աշխատակիցների եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների մուտքը եւ ժամանակավոր կացությունը ներկորպորատիվ փոխադրվողների դեպքում մինչեւ երեք տարի ժամանակահատվածով է, հաստատության գործունեության նպատակներով բիզնես այցելուների դեպքում՝ 90 օր ցանկացած 12-ամսյա ժամանակահատվածում, եւ մեկ տարի՝ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների դեպքում:
2. Բ բաժնին համապատասխան յուրաքանչյուր ոլորտի դեպքում այն միջոցները, որոնք Կողմը չի ընդունում կամ կիրառում կա՛մ տարածաշրջանային ստորաբաժանման կա՛մ էլ իր ամբողջ տարածքի մակարդակով, սահմանվում են որպես այն ֆիզիկական անձանց ընդհանուր թվի՝ թվային քվոտաների կամ տնտեսական կարիքների գնահատման պահանջի ձեւով սահմանափակումներ, ինչպես նաեւ որպես խտրական սահմանափակումներ, որոնց ձեռնարկատերը կարող է կոնկրետ ոլորտում աշխատանքի վերցնել որպես հիմնական աշխատակիցներ եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտներ, եթե VIII-Գ հավելվածով այլ բան նախատեսված չէ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 155

Առեւտրային ներկայացուցիչները

Բ եւ Գ բաժիններին համապատասխան կատարված եւ VIII-Գ հավելվածներում նշված վերապահումներով կարգավորվող յուրաքանչյուր ոլորտի դեպքում յուրաքանչյուր Կողմ թույլ է տալիս առեւտրային ներկայացուցիչների մուտքը եւ ժամանակավոր կացությունը մինչեւ 90 օր ժամկետով՝ ցանկացած 12-ամսյա ժամանակահատվածում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 156

Պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողները

1. Կողմերը հաստատում են պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողների մուտքի եւ ժամանակավոր կացության վերաբերյալ իրենց համապատասխան պարտավորությունները, որոնք բխում են ԱՀԿ-ի՝ «Ծառայությունների առեւտրի մասին գլխավոր համաձայնագրով» ստանձնած իրենց հանձնառություններից:
2. VIII-Դ եւ VIII-Է հավելվածներին համապատասխան՝ յուրաքանչյուր Կողմ թույլ է տալիս իր տարածքում ծառայությունների մատուցումը մյուս Կողմի պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողների կողմից՝ հետեւյալ պայմաններին համապատասխան.

ա) ֆիզիկական անձինք պետք է ծառայությունների մատուցման մեջ ներգրավված լինեն ժամանակավոր հիմունքներով՝ որպես այն իրավաբանական անձի աշխատողներ, որը ստորագրել է ծառայությունների մատուցման պայմանագիր՝ 12 ամիսը չգերազանցող ժամկետով.

բ) մյուս Կողմի տարածք մուտք գործող ֆիզիկական անձինք պետք է առաջարկեն այդ ծառայությունները որպես այն իրավաբանական անձի աշխատողներ, որը ծառայություններ է մատուցել մյուս Կողմի տարածք մուտք գործելու վերաբերյալ դիմում ներկայացնելու օրվան անմիջապես նախորդող առնվազն մեկ տարվա ընթացքում, եւ բացի դրանից, մյուս Կողմի տարածք մուտք գործելու վերաբերյալ դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ պայմանագրի առարկա հանդիսացող գործունեության ոլորտում պետք է ունենան առնվազն երեք տարվա մասնագիտական փորձ1.

գ) մյուս Կողմի տարածք մուտք գործող ֆիզիկական անձինք պետք է ունենան՝

(i) բարձրագույն կրթության դիպլոմ կամ համարժեք մակարդակի գիտելիքների առկայությունը հավաստող որակավորում,2 եւ

(ii) մասնագիտական որակավորումներ, որոնք պահանջվում են այն Կողմի օրենքների եւ կանոնակարգերի կամ այլ միջոցների համաձայն գործունեություն իրականացնելու համար, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը.

դ) մյուս Կողմի տարածքում ծառայություններ մատուցելու դիմաց ֆիզիկական անձինք չեն ստանում այլ վարձատրություն, բացի այն իրավաբանական անձի կողմից վճարվող վարձատրությունից, որի մոտ աշխատում է ֆիզիկական անձը.

ե) շահագրգիռ Կողմի տարածք ֆիզիկական անձի մուտք գործելը եւ ժամանակավոր կացությունն ընդհանուր առմամբ չի կարող գերազանցել վեց ամիսը կամ, Լյուքսեմբուրգի դեպքում, 25 շաբաթը՝ ցանկացած 12-ամսյա ժամանակահատվածի ընթացքում կամ պայմանագրի տեւողության ժամկետով՝ նայած որն է ավելի կարճ.

զ) սույն հոդվածի դրույթներով տրամադրվող հասանելիությունը վերաբերում է միայն ծառայությունների մատուցում հանդիսացող այն գործունեությանը, որը պայմանագրի առարկան է, եւ չի ենթադրում այն Կողմի տարածքում տրվող մասնագիտական կոչումով գործունեություն իրականացնելու իրավունք, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը, եւ

է) ծառայությունների մատուցման պայմանագրով ընդգրկված անձանց թիվը չի կարող լինել ավելին, քան անհրաժեշտ է պայմանագիրը կատարելու համար՝ այն Կողմի օրենքներին եւ կանոնակարգերին կամ այլ միջոցներին համապատասխան, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 157

Անկախ մասնագետները

VIII-Դ եւ VIII-Է հավելվածներին համապատասխան՝ յուրաքանչյուր Կողմ թույլ է տալիս դեպի իր տարածք ծառայությունների մատուցումը մյուս Կողմի անկախ մասնագետների կողմից՝ հետեւյալ պայմաններին համապատասխան.

ա) ֆիզիկական անձինք պետք է ծառայությունների մատուցման մեջ ներգրավված լինեն ժամանակավոր հիմունքներով՝ որպես մյուս Կողմի տարածքում հիմնադրված ինքնազբաղված անձինք, եւ պետք է ստորագրած լինեն ծառայությունների մատուցման պայմանագիր` 12 ամիսը չգերազանցող ժամկետով.

բ) մյուս Կողմի տարածք մուտք գործող ֆիզիկական անձինք մյուս Կողմի տարածք մուտք գործելու վերաբերյալ դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ պետք է պայմանագրի առարկա հանդիսացող գործունեության ոլորտում ունենան առնվազն վեց տարվա մասնագիտական փորձ.

գ) մյուս Կողմի տարածք մուտք գործող ֆիզիկական անձինք պետք է ունենան՝

(i) բարձրագույն կրթության դիպլոմ կամ համարժեք մակարդակի գիտելիքների առկայությունը հավաստող որակավորում1, եւ

(ii) մասնագիտական որակավորումներ, որոնք պահանջվում են այն Կողմի օրենքների եւ կանոնակարգերի կամ այլ միջոցների համաձայն գործունեություն իրականացնելու համար, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը.

դ) շահագրգիռ Կողմի տարածք ֆիզիկական անձի մուտք գործելը եւ այնտեղ ժամանակավոր կացությունն ընդհանուր առմամբ չի կարող գերազանցել վեց ամիսը կամ, Լյուքսեմբուրգի դեպքում, 25 շաբաթը՝ ցանկացած 12-ամսյա ժամանակահատվածի ընթացքում կամ պայմանագրի տեւողության ժամկետով՝ նայած որն է ավելի կարճ, եւ

ե) սույն հոդվածի դրույթներով տրամադրվող հասանելիությունը վերաբերում է միայն ծառայությունների մատուցում հանդիսացող այն գործունեությանը, որը պայմանագրի առարկան է, եւ չի ենթադրում այն Կողմի տարածքում տրվող մասնագիտական կոչումով գործունեություն իրականացնելու իրավունք, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը:

 

ԲԱԺԻՆ Ե

ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ I

ՆԵՐՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 158

Գործողության ոլորտը եւ սահմանումները

1. Սույն բաժինը կիրառվում է Կողմերի՝ լիցենզավորմանը ներկայացվող պահանջների եւ ընթացակարգերի, որակավորմանը ներկայացվող պահանջների եւ ընթացակարգերի հետ կապված այն միջոցների նկատմամբ, որոնք վերաբերում են՝

ա) ծառայությունների միջսահմանային մատուցմանը,

բ) իրենց տարածքում Կողմի ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց հիմնադրվելուն, եւ

գ) իրենց տարածքում 153-րդ հոդվածում նշված ֆիզիկական անձանց կատեգորիաների ժամանակավոր կացությանը:

2. Ծառայությունների միջսահմանային մատուցման դեպքում սույն բաժինը կիրառվում է միայն այն ոլորտների նկատմամբ, որոնց մասով Կողմը ստանձնել է որոշակի հանձնառություններ, եւ այնքանով, որքանով կիրառվում են այդ հանձնառությունները: Հաստատության դեպքում սույն բաժինը չի կիրառվում ոլորտների նկատմամբ այն մասով, որի վերաբերյալ ներկայացվել է VIII-Ա եւ VIII-Ե հավելվածներում նշված վերապահում: Ֆիզիկական անձանց ժամանակավոր կացության դեպքում սույն բաժինը չի կիրառվում ոլորտների նկատմամբ այն մասով, որի վերաբերյալ ներկայացվել է VIII-Գ, VIII-Դ եւ VIII-Է հավելվածներում նշված վերապահումը:
3. Սույն բաժինը չի կիրառվում միջոցների նկատմամբ այնքանով, որքանով դրանք ըստ ժամանակացույցի սահմանափակումներ են:
4. Սույն բաժնի նպատակներով՝

ա) «լիցենզավորման պահանջներ» նշանակում է որակավորմանը ներկայացվող պահանջներից տարբերվող էական պահանջներ, որոնց ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձը պետք է համապատասխանի, որպեսզի 1-ին պարբերության մեջ նշված գործունեությունն իրականացնելու համար թույլտվություն ստանա, փոփոխի այն կամ երկարաձգի դրա ժամկետը.

բ) «լիցենզավորման ընթացակարգեր» նշանակում է վարչական կամ ընթացակարգային կանոններ, որոնք պետք է պահպանի այն ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձը, որը ցանկանում է ձեռք բերել 1-ին պարբերության մեջ նշված գործունեությունն իրականացնելու թույլտվություն, ներառյալ՝ լիցենզիայի փոփոխումը կամ դրա ժամկետի երկարաձգումը, որպեսզի կարողանա ապահովել լիցենզավորման պահանջների կատարումը.

գ) «որակավորման պահանջներ» նշանակում է էական պահանջներ, որոնք վերաբերում են ֆիզիկական անձի՝ ծառայություն մատուցելու իրավասությանը, եւ որոնք պահանջվում է ներկայացնել ծառայություն մատուցելու թույլտվություն ստանալու նպատակով.

դ) «որակավորման ընթացակարգեր» նշանակում է վարչական կամ ընթացակարգային կանոններ, որոնք պետք է պահպանի ֆիզիկական անձը, որպեսզի ապահովի համապատասխանությունը որակավորման պահանջներին՝ ծառայություն մատուցելու թույլտվություն ստանալու նպատակով, եւ

ե) «իրավասու մարմին» նշանակում է ցանկացած կենտրոնական, տարածաշրջանային կամ տեղական կառավարություն եւ մարմին կամ ոչ կառավարական մարմին, որն իրականացնում է կենտրոնական կամ տարածաշրջանային կամ տեղական կառավարությունների կամ մարմինների կողմից վերապահված լիազորություններ, որը որոշում է կայացնում ծառայություններ մատուցելու թույլտվության վերաբերյալ՝ այդ թվում հաստատության միջոցով, կամ ծառայությունների մատուցումից զատ այլ տնտեսական գործունեություն իրականացնելու նպատակով հաստատություն հիմնադրելու թույլտվության վերաբերյալ:

ՀՈԴՎԱԾ 159

Լիցենզավորման եւ որակավորման պայմանները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որպեսզի լիցենզավորմանը ներկայացվող պահանջների եւ ընթացակարգերի, ինչպես նաեւ որակավորմանը ներկայացվող պահանջների եւ ընթացակարգերի հետ կապված միջոցառումները հիմնված լինեն այնպիսի չափորոշիչների վրա, որոնք իրավասու մարմիններին հնարավորություն չեն տալիս կամայականորեն իրականացնել գնահատման իրենց լիազորությունները:
2. 1-ին պարբերությունում նշված չափորոշիչներն են`

ա) հանրային քաղաքականության նպատակին համաչափ,

բ) հստակ եւ ոչ երկիմաստ,

գ) օբյեկտիվ,

դ) նախասահմանված,

ե) նախապես հրապարակված, եւ

զ) թափանցիկ եւ մատչելի:

3. Թույլտվությունը կամ լիցենզիան շնորհվում է այն ժամանակ, երբ պատշաճ ուսումնասիրության արդյունքում սահմանվում է, որ թույլտվություն կամ լիցենզիա ստանալու պայմանները բավարարվել են:
4. Յուրաքանչյուր Կողմ պետք է ունենա կամ ձեւավորի դատական, արբիտրաժային կամ վարչական տրիբունալներ կամ ընթացակարգեր, որոնք, շահագրգիռ ձեռնարկատիրոջ կամ ծառայություններ մատուցողի պահանջի դեպքում, կապահովեն գործի անհապաղ վերանայում, եւ համապատասխան հիմքերի առկայության դեպքում, կտրամադրեն իրավական պաշտպանության պատշաճ միջոցներ այն վարչական որոշումների մասով, որոնք վերաբերում են հիմնադրմանը, ծառայությունների միջսահմանային մատուցմանը կամ ֆիզիկական անձանց՝ բիզնես նպատակներով ժամանակավոր ներկայությանը: Եթե այդպիսի ընթացակարգերն անկախ չեն այն գործակալությունից, որի իրավասությանն է վերապահված նշված վարչական որոշում կայացնելը, ապա Կողմերից յուրաքանչյուրն ապահովում է, որ ընթացակարգերով փաստացի նախատեսվեն օբյեկտիվ եւ անկողմնակալ վերանայման մեխանիզմներ:
5. Այն դեպքում, երբ տվյալ գործունեության համար նախատեսված լիցենզիաների թիվը սահմանափակ է առկա բնական ռեսուրսների կամ տեխնիկական հնարավորությունների սղության պատճառով, յուրաքանչյուր Կողմ հնարավոր թեկնածուների նկատմամբ կիրառում է ընտրության ընթացակարգ, որն ապահովում է անկողմնակալության եւ թափանցիկության լիարժեք երաշխիքներ՝ ներառյալ, մասնավորապես, ընթացակարգի մեկնարկի, իրականացման եւ ավարտի մասին պատշաճ հրապարակայնությունը:
6. Սույն հոդվածում նշված պահանջներին համապատասխան՝ ընտրության գործընթացի կանոնները սահմանելիս յուրաքանչյուր Կողմ կարող է հաշվի առնել հանրային քաղաքականության օրինական նպատակները, այդ թվում՝ առողջության, անվտանգության, շրջակա միջավայրի պաշտպանության եւ մշակութային ժառանգության պահպանության նկատառումները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 160

Լիցենզավորման եւ որակավորման ընթացակարգերը

1. Լիցենզավորման եւ որակավորման ընթացակարգերը եւ պաշտոնական ընթացակարգերը պետք է լինեն հստակ, նախապես հրապարակվեն եւ լինեն այնպիսին, որ դիմումատուների համար ապահովվի իրենց դիմումների օբյեկտիվ եւ անկողմնակալ ուսումնասիրություն:
2. Լիցենզավորման եւ որակավորման ընթացակարգերը եւ պաշտոնական ընթացակարգերը պետք է լինեն հնարավորինս պարզ եւ չպետք է անտեղի բարդացնեն կամ հետաձգեն ծառայության մատուցումը: Լիցենզավորման համար վճարվող ցանկացած վճար1, որը դիմումատուները հնարավոր է վճարեն իրենց դիմումների հետ կապված, պետք է լինի ողջամիտ եւ թույլտվություն տրամադրելու նշված ընթացակարգերի արժեքին համաչափ:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է լիցենզավորման կամ թույլտվություն տրամադրելու գործընթացում իրավասու մարմնի կողմից օգտագործվող ընթացակարգերի եւ նրա կողմից կայացված որոշումների անկողմնակալություն բոլոր դիմումատուների համար: Իրավասու մարմինն անկախ է որոշումներ կայացնելիս եւ հաշվետու չէ այն ծառայություններ մատուցողին, որի համար պահանջվում է լիցենզիան կամ թույլտվությունը:
4. Այն դեպքում, երբ դիմումներ ներկայացնելու համար սահմանված են որոշակի ժամկետներ, դիմումը ներկայացնելու նպատակով դիմումատուին տրամադրվում է ողջամիտ ժամկետ: Իրավասու մարմինը դիմումին ընթացք է տալիս առանց անհարկի ուշացման: Հնարավորության դեպքում, դիմումներն ընդունվում են էլեկտրոնային ձեւաչափով՝ վավերականության նույն պայմաններով, ինչ թղթային տարբերակի դեպքում:
5. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է դիմումի ուսումնասիրություն, այդ թվում՝ դրա վերաբերյալ վերջնական որոշման կայացում՝ լրացված դիմումը ներկայացնելուց հետո ողջամիտ ժամկետում: Յուրաքանչյուր Կողմ միջոցներ է ձեռնարկում դիմումն ուսումնասիրելու համար ողջամիտ ժամկետներ սահմանելու ուղղությամբ:
6. Իրավասու մարմինը ոչ ամբողջական դիմումը ստանալուց հետո ողջամիտ ժամկետում այդ մասին տեղեկացնում է դիմումատուին, հնարավորություն է տալիս ուղղելու թերությունները եւ հնարավորության դեպքում տրամադրում է դիմումն ամբողջականացնելու համար անհրաժեշտ լրացուցիչ տեղեկություններ:
7. Հնարավորության դեպքում, փաստաթղթերի բնօրինակների փոխարեն կարող են ընդունվել փաստաթղթերի վավերացված օրինակները:
8. Եթե դիմումը մերժվում է, ապա իրավասու մարմինն այդ մասին գրավոր եւ առանց անհարկի ուշացման տեղեկացնում է դիմումատուին: Որպես կանոն, դիմումատուն տեղեկացվում է նաեւ դիմումը մերժելու պատճառների եւ որոշումը բողոքարկելու ժամկետի մասին` այդպիսի պահանջ ներկայացնելու դեպքում:
9. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ լիցենզիան կամ թույլտվությունը շնորհվելուն պես ուժի մեջ մտնեն առանց անհարկի ուշացման՝ դրանում նշված ժամկետներին եւ պայմաններին համապատասխան:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ II

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԻՐԱՌՈՒԹՅԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

ՀՈԴՎԱԾ 161

Փոխադարձ ճանաչումը

1. Սույն գլխում ոչինչ չի խոչընդոտում Կողմին՝ պահանջել, որպեսզի ֆիզիկական անձինք ունենան անհրաժեշտ որակավորումներ եւ մասնագիտական փորձ, որոնք գործունեության նշված ոլորտի համար պահանջվում են այն տարածքում, որտեղ ծառայությունը մատուցվում է:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ իր տարածքի համապատասխան մասնագիտական մարմիններին խրախուսում է որակավորումների եւ մասնագիտական փորձի փոխադարձ ճանաչման վերաբերյալ առաջարկություններ ներկայացնել Գործընկերության կոմիտե՝ առեւտրի ձեւավորման հարցերով հանդիպման ժամանակ՝ թույլտվության տրամադրման, լիցենզավորման, ձեռնարկատերերի եւ ծառայություններ մատուցողների գործունեության եւ հավաստագրման եւ, մասնավորապես, մասնագիտական ծառայությունների համար յուրաքանչյուր Կողմի կիրառած չափորոշիչները ձեռնարկատերերի եւ ծառայություններ մատուցողների կողմից, ամբողջապես կամ մասամբ, կատարելու նպատակով:
3. 2-րդ պարբերության մեջ նշված առաջարկությունը ստանալուն պես Գործընկերության կոմիտեն առեւտրի ձեւավորման հարցերով հանդիպելիս ողջամիտ ժամկետում ուսումնասիրում է այդ առաջարկությունը՝ պարզելու համար, թե արդյոք այն համահունչ է սույն Համաձայնագրին, եւ այնտեղ ներառված տեղեկությունների հիման վրա գնահատում է, մասնավորապես՝

ա) որքանով են ծառայություններ մատուցողների եւ ձեռնարկատերերի թույլտվության, լիցենզիաների, գործունեության եւ հավաստագրման համար յուրաքանչյուր Կողմի կիրառած ստանդարտներն ու չափորոշիչները համընկնում, եւ

բ) որակավորումների եւ մասնագիտական փորձի փոխադարձ ճանաչման վերաբերյալ համաձայնագրի հնարավոր ազդեցությունը տնտեսության վրա:

4. Եթե 3-րդ պարբերության մեջ նշված պահանջները բավարարվում են, ապա Գործընկերության կոմիտեն, առեւտրի ձեւավորման հարցերով հանդիպելիս, սահմանում է փոխադարձ ճանաչման վերաբերյալ համաձայնագրի շուրջ բանակցելու համար անհրաժեշտ քայլերը, եւ դրանից հետո Կողմերի իրավասու մարմիններին առաջարկում է սկսել բանակցությունները:
5. Ցանկացած այդպիսի համաձայնագիր պետք է համապատասխանի ԱՀԿ համաձայնագրի համապատասխան դրույթներին, մասնավորապես՝ ԱՀԿ համաձայնագրի 1Բ հավելվածում ընդգրկված՝ Ծառայությունների առեւտրի մասին գլխավոր համաձայնագրի (ԾԱԳՀ) VII հոդվածին:

ՀՈԴՎԱԾ 162

Թափանցիկությունը եւ գաղտնի տեղեկությունների բացահայտումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ անհապաղ պատասխանում է մյուս Կողմի՝ ընդհանուր կիրառության իր որեւէ միջոցառման կամ միջազգային համաձայնագրի վերաբերյալ որոշակի տեղեկություններ տրամադրելու մասին բոլոր պահանջներին, որոնք առնչվում են սույն Համաձայնագրին կամ ազդում են դրա վրա: Կողմերից յուրաքանչյուրը մյուս Կողմի ձեռնարկատերերին եւ ծառայություն մատուցողներին, պահանջի հիման վրա, այդ հարցերի վերաբերյալ որոշակի տեղեկություններ տրամադրելու նպատակով նաեւ հիմնում է մեկ կամ ավելի տեղեկատվական կետեր: Կողմերը միմյանց ծանուցում են տեղեկատվական կետերի մասին սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո երեք ամսվա ընթացքում: Պարտադիր չէ, որ տեղեկատվական կետերն օրենքների եւ կանոնակարգերի դեպոզիտարիաներ լինեն:
2. Սույն Համաձայնագրի դրույթներով չի կարող նախատեսվել որեւէ Կողմի կողմից այնպիսի գաղտնի տեղեկություններ տրամադրելու պահանջ, որոնց բացահայտումը կխոչընդոտի օրենքի կատարման ապահովումը կամ որեւէ այլ կերպ կհակասի հանրային շահին, կամ որոնք կարող են սահմանափակել պետական կամ մասնավոր առանձին ձեռնարկությունների իրավաչափ առեւտրային շահերը:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ III

ՀԱՄԱԿԱՐԳՉԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 163

Համակարգչային ծառայությունների վերաբերյալ պայմանավորվածությունը

1. Համակարգչային ծառայությունների առեւտուրը Բ, Գ եւ Դ բաժիններին համապատասխան ազատականացնելիս Կողմերն ապահովում են 2-4-րդ պարբերություններին համապատասխանությունը:
2. Հիմնական ապրանքների դասակարգում (ՀԱԴ)1 [3] 84, որը Միավորված ազգերի կազմակերպության կողմից համակարգչային եւ հարակից ծառայությունները նկարագրելու համար օգտագործվող ծածկագիրն է, ընդգրկում է համակարգչային եւ հարակից բոլոր ծառայությունները մատուցելու համար օգտագործվող հիմնական գործառույթները. համակարգչային ծրագրեր, որոնք սահմանվում են որպես հրահանգների խմբեր, որոնք անհրաժեշտ են համակարգիչն աշխատեցնելու եւ հաղորդակցելու համար (ներառյալ դրանց մշակումն ու իրականացումը), տվյալների մշակում եւ պահում, եւ հարակից ծառայություններ, ինչպիսիք են խորհրդատվությունը եւ հաճախորդների աշխատակիցների վերապատրաստումը: Տեխնոլոգիական առաջընթացը հանգեցրել է այդ ծառայությունների առաջարկի աճի՝ որպես հարակից ծառայությունների ամբողջություն կամ փաթեթ, որը կարող է ներառել այս հիմնական գործառույթների որոշ մասը կամ բոլորը: Օրինակ՝ այնպիսի ծառայությունները, ինչպիսիք են կայքերի կամ դոմենների տեղաբաշխումը, տվյալների խորքային վերլուծության ծառայությունները եւ ցանցային հաշվարկը, որոնցից յուրաքանչյուրը բաղկացած է համակարգչային հիմնական գործառույթների համակցությունից:
3. Համակարգչային եւ հարակից ծառայությունները, անկախ նրանից, թե արդյոք դրանք մատուցվում են ցանցի միջոցով, այդ թվում՝ ինտերնետի, ներառում են բոլոր այն ծառայությունները, որոնց համաձայն տրամադրվում է՝

ա) համակարգիչների կամ համակարգչային համակարգերի կամ դրանց մասով խորհրդատվություն, մարտավարություն, վերլուծություն, պլանավորում, մասնագրում, դիզայն, մշակում, տեղադրում, իրականացում, ինտեգրում, փորձարկում, վրիպազերծում, թարմացում, աջակցություն, տեխնիկական աջակցություն, կամ կառավարում,

բ) համակարգչային ծրագրեր, որոնք սահմանվում են որպես հրահանգների խմբեր, որոնք անհրաժեշտ են համակարգիչն աշխատեցնելու եւ հաղորդակցելու համար (իրար միջեւ եւ իրենցից)` ներառյալ համակարգիչների կամ համակարգչային ծրագրերի կամ դրանց մասով խորհրդատվություն, մարտավարություն, վերլուծություն, պլանավորում, մասնագրում, դիզայն, մշակում, տեղադրում, իրականացում, ինտեգրում, փորձարկում, վրիպազերծում, թարմացում, ադապտացում, ընթացիկ սպասարկում, աջակցություն, տեխնիկական աջակցություն, կառավարում կամ օգտագործում,

գ) տվյալների մշակում, տվյալների պահում, տվյալների տեղաբաշխում կամ տվյալների բազայի ծառայություն,

դ) գրասենյակային մեքենաների եւ սարքավորումների, ներառյալ՝ համակարգիչների սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայություններ, կամ

ե) հաճախորդների անձնակազմի վերապատրաստման ծառայություններ՝ կապված համակարգչային ծրագրերի, համակարգիչների կամ համակարգչային համակարգերի հետ, եւ այլուր չդասակարգված:

4. Համակարգչային եւ հարակից ծառայությունները հնարավորություն են տալիս մատուցել այլ ծառայություններ, ինչպես օրինակ՝ բանկային, եւ՛ էլեկտրոնային, եւ՛ այլ միջոցներով: Այդպիսի դեպքերում կարեւոր է տարբերակել հնարավորություն տվող ծառայությունը, ինչպես օրինակ՝ կայքերի տեղաբաշխման կամ հավելվածների տեղաբաշխման, եւ բովանդակությունը կամ էլեկտրոնային տարբերակով մատուցվող հիմնական ծառայությունը, ինչպես օրինակ՝ բանկային ծառայությունը, որը մատակարարվում է էլեկտրոնային եղանակով: Այդպիսի դեպքերում բովանդակությունը կամ հիմնական ծառայությունը չի կարգավորվում ՀԱԴ84-ով:

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ IV

ՓՈՍՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ1

 

ՀՈԴՎԱԾ 164

Գործողության ոլորտը եւ սահմանումները

1. Սույն ենթաբաժնով սահմանվում են փոստային բոլոր ծառայությունների կարգավորման սկզբունքները:
2. Սույն ենթաբաժնի եւ Բ, Գ եւ Դ բաժինների նպատակով՝

ա) «լիցենզիա» նշանակում է կարգավորող մարմնի կողմից անհատ մատակարարին շնորհված թույլտվություն, որը պահանջվում է նախքան տվյալ ծառայությունը մատուցելու գործունեությունը սկսելը, եւ

բ) «համընդհանուր ծառայություն» նշանակում է Կողմի տարածքի բոլոր կետերում սահմանված որակի փոստային ծառայությունների նվազագույն խմբի մշտական մատուցում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 165

Շուկայի գործունեությունը խաթարող գործելակերպի կանխարգելումը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որպեսզի համընդհանուր ծառայությունների հետ կապված պարտավորություններին կամ փոստային մենաշնորհին ենթակա փոստային ծառայություններ մատուցողը ձեռնպահ մնա շուկայի գործունեությունը խաթարող գործելակերպից, ինչպիսիք են՝

ա) այդպիսի ծառայությունների մատուցումից ստացված շահույթի օգտագործումն էքսպրես առաքման ծառայությունների կամ որեւէ ոչ համընդհանուր առաքման ծառայության մատուցման խաչաձեւ սուբսիդավորման նպատակով, եւ

բ) սակագների կամ համընդհանուր ծառայությունների հետ կապված պարտավորություններին կամ փոստային մենաշնորհին ենթակա փոստային ծառայությունների մատուցման այլ ժամկետների ու պայմանների մասով անհիմն կերպով այնպիսի հաճախորդների միջեւ տարբերակումը, ինչպիսիք են բիզնես հաճախորդները, մեծ քանակությամբ նամակներ ուղարկողները կամ էքսպեդիտորները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 166

Համընդհանուր ծառայություններ

1. Յուրաքանչյուր Կողմ իրավունք ունի սահմանելու համընդհանուր ծառայության մասով պարտավորության այն տեսակը, որը ցանկանում է ունենալ: Այդպիսի պարտավորությունները, per se (որպես այդպիսին), չեն համարվի հակամրցակցային՝ պայմանով, որ դրանք կիրառվեն թափանցիկ, ոչ խտրական եւ մրցակցային տեսակետից չեզոք եղանակով եւ անհրաժեշտից ավելի ծանրաբեռնող չլինեն տվյալ Կողմի սահմանած՝ համընդհանուր ծառայության այդ տեսակի համար։
2. Օգտագործողների կարիքները բավարարելու նկատառումով՝ համընդհանուր ծառայության սակագները մատչելի են։

 

ՀՈԴՎԱԾ 167

Լիցենզիաները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ պետք է միջոցներ ձեռնարկի համընդհանուր ծառայության մեջ չընդգրկված ծառայությունների համար պահանջվող լիցենզիաները պարզ գրանցմամբ փոխարինելու համար:
2. Այն դեպքում, երբ պահանջվում է լիցենզիա՝

ա) լիցենզիաների ժամկետներն ու պայմանները, որոնք չեն կարող լինել ավելի խիստ, քան անհրաժեշտ է դրանցով հետապնդվող նպատակին հասնելու համար, պետք է հասանելի լինեն հանրությանը,

բ) դիմումատուն պետք է տեղեկացվի լիցենզիա տալը մերժելու հիմքերի մասին՝ նման պահանջ ներկայացվելու դեպքում, եւ

գ) յուրաքանչյուր Կողմ պետք է նախատեսի անկախ մարմնի միջոցով բողոքարկման այնպիսի ընթացակարգ, որը կլինի թափանցիկ, ոչ խտրական եւ օբյեկտիվ չափանիշների վրա հիմնված:

 

ՀՈԴՎԱԾ 168

Կարգավորող մարմնի անկախությունը

Կարգավորող մարմինն, օրենքին համապատասխան, անկախ է որեւէ փոստային եւ առաքման ծառայություններ մատուցողից եւ հաշվետու չէ նրան: Կարգավորող մարմնի որոշումները եւ դրա կողմից կիրառվող ընթացակարգերն անկողմնակալ են շուկայի բոլոր մասնակիցների համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 169

Աստիճանական մոտարկումը

Կողմերը ճանաչում են Հայաստանի Հանրապետության՝ փոստային ծառայությունների վերաբերյալ օրենսդրությունը Եվրոպական միության օրենսդրությանն աստիճանական մոտարկման կարեւորությունը:

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ V

ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՑԱՆՑԵՐՆ ՈՒ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 170

Գործողության ոլորտը եւ սահմանումները

1. Սույն ենթաբաժնով սահմանվում են էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի տրամադրման եւ ծառայությունների մատուցման կարգավորման սկզբունքները, որոնք ազատականացվել են Բ, Գ եւ Դ բաժինների համաձայն:
2. Սույն ենթաբաժնի նպատակներով՝

ա) «էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանց» նշանակում է փոխանցման համակարգեր եւ, եթե կիրառելի է, փոխանջատման կամ երթուղման սարքավորումներ եւ այլ ռեսուրսներ, ներառյալ՝ ոչ ակտիվ ցանցային տարրեր, որոնք թույլ են տալիս ազդանշաններ փոխանցել մալուխով, ռադիոյով, օպտիկական կամ այլ էլեկտրամագնիսական միջոցներով.

բ) «էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայություն» նշանակում է ծառայություն, որն ամբողջությամբ կամ հիմնականում բաղկացած է էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերով ազդանշանների փոխանցումից՝ ներառյալ ցանցերի միջոցով հեռարձակման նպատակով օգտագործվող հեռահաղորդակցության ծառայությունները եւ փոխանցման ծառայությունները. այդ ծառայությունները չեն ներառում այնպիսի ծառայություններ, որոնք մատուցում կամ իրականացնում են խմբագրական հսկողություն այն բովանդակության նկատմամբ, որը հեռարձակվում է էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի եւ ծառայությունների միջոցով.

գ) «հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայություն» նշանակում է էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայության որեւէ տեսակ, որը Կողմն ուղղակիորեն կամ ըստ էության պահանջում է, որպեսզի հասանելի լինի հանրությանը.

դ) «հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանց» նշանակում է էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանց, որն ամբողջությամբ կամ հիմնականում օգտագործվում է հանրությանը հասանելի էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայություններ մատուցելու նպատակով եւ որն օժանդակում է տեղեկությունների փոխանցմանը ցանցային վերջնակետերի միջեւ.

ե) «հանրային հեռահաղորդակցության ծառայություն» նշանակում է հեռահաղորդակցության ցանկացած փոխադրման ծառայություն, որը Կողմն ուղղակիորեն կամ ըստ էության պահանջում է, որպեսզի հասանելի լինի հանրությանը. այդպիսի ծառայությունները կարող են ներառել, ի թիվս այլնի, հեռագիրը, հեռախոսը, տելեքսը եւ տվյալների փոխանցումը, որը սովորաբար ներառում է երկու կամ ավելի կետերի միջեւ հաճախորդի կողմից մատակարարվող տեղեկությունների փոխանցումն իրական ժամանակում՝ առանց հաճախորդի տեղեկությունների ձեւի կամ բովանդակության որեւէ փոփոխության վերջնակայանների միջեւ․

զ) «էլեկտրոնային հաղորդակցության ոլորտում կարգավորող մարմին» նշանակում է այն մարմինը կամ մարմինները, որոնց Կողմը տվել է սույն ենթաբաժնում նշված էլեկտրոնային հաղորդակցությունը կարգավորելու իրավասություն.

է) «էական հարմարություններ» նշանակում է հանրային հաղորդակցության ցանցի եւ ծառայության հարմարություններ, որոնք՝

(i) բացառապես կամ առավելապես մատուցվում են մեկ կամ սահմանափակ թվով մատակարարների կողմից, եւ

(ii) ծառայություն մատուցելու նպատակով չեն կարող տնտեսապես կամ տեխնիկապես փոխարինվել.

ը) «հարակից հարմարություններ» նշանակում է այն հարակից ծառայությունները, ֆիզիկական ենթակառուցվածքները եւ մյուս հարմարությունները կամ տարրերը, որոնք գործում են էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցին կամ ծառայությանը հարակից՝ հնարավոր դարձնելով այդ ցանցով կամ ծառայության միջոցով ծառայությունների մատուցումը կամ նման հնարավորություն ունեն եւ, ի թիվս այլնի, ներառում են շենքերը կամ շենքերի մուտքերը, շենքի մալուխային գծերը, անտենաները, աշտարակները եւ մյուս օժանդակ կառույցները, անցուղիները, խողովակաշարերը, կայմերը, դիտահորերը եւ խցիկները.

թ) էլեկտրոնային հաղորդակցության ոլորտում «խոշոր օպերատորը1» էական հարմարությունների նկատմամբ հսկողության կամ շուկայում իր դիրքն օգտագործելու արդյունքում էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայությունների համապատասխան շուկայում մասնակցության պայմանների վրա (հաշվի առնելով գինը եւ մատակարարումը) էականորեն ազդելու կարողություն ունեցող մատակարարն է.

ժ) «հասանելիություն» նշանակում է հարմարությունները կամ ծառայություններն այլ մատակարարին սահմանված պայմաններով հասանելի դարձնելը՝ էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայություններ մատուցելու նպատակով, որը ներառում է, ի թիվս այլնի՝

(i) ցանցային տարրերի եւ հարակից հարմարությունների հասանելիությունը, որը կարող է ներառել սարքավորումների հաղորդակցությունը ֆիքսված կամ ոչ ֆիքսված միջոցներով, մասնավորապես, դա ներառում է տեղական հանգույցի եւ այն հարմարությունների ու ծառայությունների հասանելիությունը, որոնք անհրաժեշտ են տեղական հանգույցի միջոցով ծառայություն մատուցելու համար,

(ii) ֆիզիկական ենթակառուցվածքին հասանելիությունը՝ ներառյալ շենքերին, անցուղիներին եւ կայմերին,

(iii) համակարգչային ծրագրերի համապատասխան համակարգերին, այդ թվում՝ գործառնական աջակցության համակարգերին հասանելիությունը,

(iv) տեղեկատվական համակարգերին կամ տվյալների բազաներին հասանելիությունը՝ նախնական պատվիրման, տրամադրման, պատվիրման, սպասարկման եւ վերանորոգման հայտերի եւ գանձումների նպատակով,

1. v) համարների վերահաղորդմանը կամ համարժեք գործառույթներ առաջարկող համակարգերին հասանելիությունը,

(vi) ֆիքսված եւ շարժական ցանցերին հասանելիությունը, մասնավորապես՝ ռոումինգի նպատակով, եւ

(vii) վիրտուալ ցանցային ծառայություններին հասանելիությունը.

ժա) «փոխկապակցում» նշանակում է միեւնույն կամ տարբեր մատակարարների կողմից օգտագործվող հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի ֆիզիկական եւ տրամաբանական կապակցում՝ մեկ մատակարարի օգտագործողներին միեւնույն կամ մեկ այլ մատակարարի օգտագործողների հետ հաղորդակցվելու հնարավորություն տալու կամ մեկ այլ մատակարարի կողմից մատուցվող ծառայություններին հասանելիություն ունենալու նպատակով, այնպիսի ծառայությունները, որոնք կարող են մատուցել ներգրավված կողմերը կամ ցանցերին հասանելիություն ունեցող այլ կողմեր.

ժբ) «համընդհանուր ծառայություն» նշանակում է սահմանված որակի ծառայությունների նվազագույն խումբը, որը պետք է Կողմի տարածքում հասանելի լինի բոլոր օգտագործողներին՝ անկախ աշխարհագրական դիրքից, եւ լինի մատչելի. դրանց շրջանակը եւ իրականացումը որոշում է Կողմերից յուրաքանչյուրը.

ժգ) «համարի տեղափոխելիություն» նշանակում է հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայությունների բոլոր այն բաժանորդներին ընձեռված հնարավորություն, որոնք հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայությունների միեւնույն կատեգորիայի մատուցողների միջեւ անցում կատարելիս դիմում են միեւնույն վայրում միեւնույն հեռախոսահամարները պահպանելու պահանջով՝ առանց որակի, վստահելիության կամ հարմարության վատթարացման:

 

ՀՈԴՎԱԾ 171

Կարգավորող մարմինը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր Էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերը եւ ծառայությունները կարգավորող մարմիններն իրավաբանորեն առանձին եւ գործառույթի մասով անկախ լինեն էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի, էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայությունների ցանկացած մատուցողից կամ էլեկտրոնային սարքավորումների ցանկացած մատակարարից:
2. Այն կողմը, որն ունի էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի օպերատորների կամ ծառայություններ մատուցողների նկատմամբ սեփականության կամ հսկողության իրավունք, ապահովում է կարգավորող գործառույթի կառուցվածքային արդյունավետ առանձնացումը սեփականության կամ հսկողության իրավունքի հետ կապված գործունեությունից։ Կարգավորող մարմինը գործում է անկախ եւ ազգային օրենսդրությամբ իրեն հանձնարարված այդ առաջադրանքների կատարման վերաբերյալ ցուցումներ չի հայցում կամ ստանում որեւէ այլ մարմնից:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր կարգավորող մարմինները ունենան բավականաչափ լիազորություններ, որպեսզի կարգավորեն ոլորտը, եւ ունենան համապատասխան ֆինանսական եւ մարդկային ռեսուրսներ, որպեսզի կատարեն իրենց հանձնարարված առաջադրանքը: Միայն 7-րդ պարբերության մեջ նշված բողոքարկման մարմինները լիազորություն ունեն կասեցնելու կամ չեղյալ հայտարարելու կարգավորող մարմինների որոշումները։

Կարգավորող մարմնին հանձնարարված առաջադրանքները հրապարակվում են հեշտ հասանելի եւ հստակ ձեւաչափով, մասնավորապես, եթե այդ առաջադրանքները հանձնարարվել են մեկից ավելի մարմինների: Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր կարգավորող մարմիններն ունենան առանձին տարեկան բյուջեներ: Բյուջեները պետք է հրապարակվեն:

4. Կարգավորող մարմինների որոշումները եւ դրանց կողմից օգտագործվող ընթացակարգերն անկողմնակալ են շուկայի բոլոր մասնակիցների նկատմամբ:
5. Կարգավորող մարմինների լիազորություններն իրականացվում են թափանցիկ եւ ժամանակին:
6. Կարգավորող մարմինները լիազորություն ունեն ապահովելու, որ էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի օպերատորները եւ ծառայություններ մատուցողները, նման պահանջ ներկայացվելու դեպքում, նրանց անհապաղ տրամադրեն բոլոր տեղեկությունները, ներառյալ՝ ֆինանսական տեղեկությունները, որոնք կարգավորող մարմիններին անհրաժեշտ են իրենց առաջադրված խնդիրներն իրագործելու համար՝ սույն ենթաբաժնին համապատասխան: Պահանջված տեղեկությունները պետք է լինեն կարգավորող մարմինների կողմից իրենց առջեւ դրված խնդիրների կատարմանը համաչափ, եւ դրանց հետ պետք է գործ ունենալ գաղտնիության պահանջների պահպանմամբ:
7. Ցանկացած օգտագործող կամ օպերատոր, որին վերաբերում է կարգավորող մարմնի որոշումը, իրավունք ունի բողոքարկելու այդ որոշումը ներգրավված կողմերից անկախ գործող բողոքարկման մարմնին: Այդ մարմինը, որը կարող է լինել դատարանը, պետք է ունենա համապատասխան մասնագիտական փորձառություն, որպեսզի կարողանա արդյունավետորեն իրականացնել իր գործառույթները։ Գործի հանգամանքները պետք է պատշաճ կերպով հաշվի առնվեն, իսկ բողոքարկման մեխանիզմը պետք է լինի արդյունավետ: Վերանայման ընթացակարգերի համար պատասխանատու այն մարմինների մասով, որոնք իրենց բնույթով դատական մարմիններ չեն, յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ դրանց կողմից ընդունված որոշումների համար միշտ ներկայացվի գրավոր հիմնավորում, իսկ դրանց որոշումները նաեւ ենթակա լինեն վերանայման անկողմնակալ եւ անկախ դատական մարմնի կողմից: Բողոքարկման մարմինների կողմից ընդունված որոշումները պետք է արդյունավետորեն կատարվեն: Կախված բողոքարկման արդյունքից՝ կարգավորող մարմնի որոշումը պահպանում է իր ուժը, եթե միջանկյալ միջոցներ չեն շնորհվում՝ ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան։
8. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ կարգավորող մարմնի ղեկավարը կամ, եթե կիրառելի է, կոլեգիալ մարմնի՝ կարգավորող մարմնի կազմում այդ գործառույթն իրականացնող անդամները կամ նրանց փոխարինող անձինք պաշտոնից ազատվեն միայն այն դեպքում, եթե նրանք այլեւս չեն բավարարում ներպետական օրենսդրությամբ նախապես սահմանված՝ իրենց պարտականությունների կատարման համար պահանջվող պայմանները։ Այդպիսի որոշումը հրապարակվում է պաշտոնանկ անելու պահին։ Կարգավորող մարմնի՝ պաշտոնից ազատված ղեկավարին կամ, եթե կիրառելի է, այդ գործառույթն իրականացնող կոլեգիալ մարմնի անդամներին տրվում է ազատման պատճառները հիմնավորող փաստաթուղթ, եւ նրանք իրավունք ունեն պահանջելու դրա հրապարակումը, եթե դա այլ կերպ չի կարող տեղի ունենալ, ինչի դեպքում այն պետք է հրապարակվի։

ՀՈԴՎԱԾ 172

Էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցեր տրամադրելու եւ ծառայություններ մատուցելու թույլտվությունը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ թույլատրում է էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի տրամադրումը կամ ծառայությունների մատուցումը, եթե դա հնարավոր է, պարզ ծանուցման միջոցով: Չի պահանջվում, որ ծանուցումից հետո տվյալ ծառայություն մատուցողը նախքան թույլտվությունից բխող իրավունքներն իրականացնելը կարգավորող մարմնից ստանա հստակ որոշում կամ որեւէ այլ վարչական ակտ: Այդպիսի թույլտվությունից բխող իրավունքներն ու պարտականությունները հրապարակվում են հեշտ հասանելի ձեւով: Պարտականությունները պետք է համաչափ լինեն տվյալ ծառայության բովանդակությանը:
2. Անհրաժեշտության դեպքում, Կողմը կարող է պահանջել ռադիոհաճախականությունների եւ թվերի օգտագործման իրավունքի լիցենզիա, որպեսզի հնարավոր լինի՝

ա) խուսափել վնասակար միջամտությունից,

բ) ապահովել ծառայության տեխնիկական որակը,

գ) երաշխավորել ռադիոհաճախականության տիրույթի արդյունավետ օգտագործումը, կամ

դ) իրականացնել ընդհանուր շահերից բխող այլ նպատակներ:

3. Եթե Կողմը պահանջում է լիցենզիա, ապա այն պետք է՝

ա) հրապարակի լիցենզավորման բոլոր չափորոշիչները եւ լիցենզիայի համար ներկայացված դիմումի հետ կապված որոշում կայացնելու համար սովորաբար պահանջվող ողջամիտ ժամանակահատվածի մասին տեղեկություն,

բ) լիցենզիա տրամադրելը մերժելու պատճառները գրավոր տրամադրի դիմումատուին՝ այդպիսի պահանջ ներկայացվելու դեպքում,

գ) դիմումատուին հնարավորություն տա լիցենզիա տրամադրելը մերժելու դեպքում դիմելու բողոքարկման մարմին:

4. Վարչական բոլոր ծախսերը մատակարարների վրա են դրվում օբյեկտիվության, թափանցիկության, համաչափության եւ նվազագույն ծախսերի սկզբունքով: 1-ին պարբերության մեջ նշված թույլտվության կամ 2-րդ պարբերության մեջ նշված լիցենզիայով ծառայություն մատուցող կամ ցանց տրամադրող օպերատորների նկատմամբ Կողմի կողմից նշանակված ցանկացած վարչական ծախս, ընդհանուր առմամբ, սահմանափակվում է միայն տվյալ թույլտվության եւ լիցենզիայի տրամադրման, վերահսկման եւ իրականացման համար փաստացի վարչական ծախսերով: Այդ վարչական ծախսերը կարող են ներառել միջազգային համագործակցության, ներդաշնակեցման եւ ստանդարտացման, շուկայի վերլուծության, մոնիթորինգի համապատասխանության եւ շուկայի այլ հսկողության, ինչպես նաեւ կարգավորման աշխատանքների հետ կապված ծախսերը, որոնք ներառում են օրենսդրության եւ վարչական որոշումների, ինչպես օրինակ՝ հասանելիության եւ փոխկապակցման վերաբերյալ որոշումների նախապատրաստումն ու կատարումը:

Առաջին ենթապարբերության մեջ նշված վարչական վճարները չեն ներառում աճուրդի, տենդերի համար նախատեսված վճարները կամ կոնցեսիա տրամադրելու ոչ խտրական մյուս միջոցները կամ համընդհանուր ծառայությունների մատուցման համար նախատեսված պարտադիր վճարները։

 

ՀՈԴՎԱԾ 173

Սահմանափակ ռեսուրսները

1. Սահմանափակ ռեսուրսների, այդ թվում՝ ռադիոհաճախականության տիրույթի, թվերի եւ սերվիտուտի իրավունքի բաշխումը եւ դրանք օգտագործելու իրավունքի շնորհումն իրականացվում են բաց, օբյեկտիվ, ժամանակին, թափանցիկ, ոչ խտրական եւ համաչափ ձեւով: Յուրաքանչյուր կողմ պետք է այնպես անի, որ իր ընթացակարգերը հիմնված լինեն օբյեկտիվ, թափանցիկ, ոչ խտրական եւ համաչափ չափորոշիչների վրա:
2. Բաշխված հաճախականությունների միջակայքերի ներկա իրավիճակի մասին տեղեկությունները ենթակա են հրապարակման, իսկ կառավարության կողմից առանձին նպատակներով օգտագործման համար բաշխված ռադիոհաճախականության տիրույթների վերաբերյալ մանրամասների հրապարակում չի պահանջվում:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ իրավունք է վերապահում սահմանելու եւ կիրառելու տիրույթի եւ հաճախականության կառավարման միջոցառումներ, որոնց արդյունքում կարող են սահմանափակվել էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայություններ մատուցողների թիվը՝ պայմանով, որ դա արվի սույն Համաձայնագրին համապատասխան: Այդ իրավունքը ներառում է հաճախականությունների միջակայքերը բաշխելու հնարավորությունը՝ հաշվի առնելով ներկա եւ ապագա կարիքներն ու տիրույթների հասանելիությունը: Կողմի՝ տիրույթներ բաշխելու եւ տրամադրելու, ինչպես նաեւ հաճախականությունը կառավարելու միջոցառումները, per se, 144-րդ, 149-րդ եւ 150-րդ հոդվածներին չհամապատասխանող միջոցառումներ չեն:

 

ՀՈԴՎԱԾ 174

Հասանելիությունը եւ փոխկապակցումը

1. Հասանելիությունը եւ փոխկապակցումը պետք է սկզբունքորեն համաձայնեցվեն տվյալ օպերատորների միջեւ առեւտրային բանակցությունների հիման վրա:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայությունների բոլոր օպերատորներն ունենան իրար հետ փոխկապակցման շուրջ բանակցելու իրավունք, իսկ մեկ այլ օպերատորի կողմից նման պահանջ ներկայացվելու դեպքում՝ պարտավորություն՝ հանրությանը հասանելի էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցեր տրամադրելու եւ ծառայություններ մատուցելու նպատակով: Որեւէ Կողմ չպետք է կիրառի իրավական կամ վարչական ներգործության որեւէ միջոց, որը հասանելիություն կամ փոխկապակցում շնորհող օպերատորներին պարտավորեցնում է համարժեք ծառայությունների համար տարբեր օպերատորների առաջարկել տարբեր պայմաններ կամ նրանց վրա դնել այնպիսի պարտավորություններ, որոնք առնչություն չունեն մատուցվող ծառայությունների հետ:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ մատակարարները, որոնք հասանելիության կամ փոխկապակցման վերաբերյալ պայմանավորվածություններ ձեռք բերելու նպատակով իրականացվող բանակցությունների ընթացքում մեկ այլ մատակարարից ձեռք են բերում տեղեկություններ, այդ տեղեկությունները կարողանան օգտագործել բացառապես այն նպատակով, որի համար դրանք տրամադրվել են եւ շարունակաբար պահպանեն փոխանցված կամ պահված տեղեկությունների գաղտնիությունը:
4. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր տարածքում խոշոր օպերատորն էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայություններ մատուցողներին ողջամիտ եւ ոչ խտրական1 ժամկետներով եւ պայմաններով ընձեռի իր այն հիմնական հարմարություններին հասանելիության հնարավորություն, որոնք, ի թիվս այլնի, ներառում են ցանցային տարրեր, հարակից հարմարություններ եւ օժանդակ ծառայություններ:
5. Հանրային հեռահաղորդակցության ծառայությունների դեպքում խոշոր օպերատորի հետ փոխկապակցումն ապահովվում է ցանցի՝ տեխնիկապես հնարավոր ցանկացած կետում: Այդպիսի փոխկապակցում տրամադրվում է՝

ա) ոչ խտրական ժամկետներով, պայմաններով (այդ թվում՝ տեխնիկական ստանդարտների, մասնագրերի, որակի եւ պահպանման առումով) եւ դրույքաչափով, ինչպես նաեւ այնպիսի որակով, որը պակաս բարենպաստ չէ, քան այն, որը տրամադրվում է այդպիսի խոշոր օպերատորի կողմից տրամադրվող նույնատիպ ծառայությունների համար, կամ իրար հետ չփոխկապակցված օպերատորների կողմից տրամադրվող նույնատիպ ծառայությունների կամ էլ դրանց դուստր ձեռնարկությունների կամ այլ փոխկապակցված անձանց համար.

բ) ժամանակին, այնպիսի ժամկետներով, պայմաններով (այդ թվում՝ տեխնիկական ստանդարտների, մասնագրերի, որակի եւ պահպանման առումով) եւ ծախսերի վրա հիմնված դրույքաչափով, որոնք թափանցիկ են, ողջամիտ, հաշվի են առնում տնտեսական իրագործելիությունը եւ բավարար չափով տարանջատված են այնպես, որ օպերատորը կարիք չունենա վճարելու այն ցանցային տարրերի կամ հարմարությունների համար, որոնք մատուցվող ծառայության համար չեն պահանջվում, եւ

գ) պահանջի դեպքում՝ օգտագործողների մեծ մասին առաջարկվող ցանցային վերջնակետերից բացի այն կետերում, որոնց համար վճարվում են այնպիսի գումարներ, որոնք ներառում են անհրաժեշտ օժանդակ հարմարություններ կառուցելու ծախսը:

6. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ հրապարակվեն խոշոր օպերատորի նկատմամբ կիրառելի փոխկապակցման ընթացակարգերը, իսկ այդ խոշոր օպերատորները հրապարակեն կա՛մ իրենց փոխկապակցման համաձայնագրերը, կա՛մ, հնարավորության դեպքում, փոխկապակցման իրենց օրինակելի առաջարկները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 175

Խոշոր օպերատորների մրցակցային երաշխիքները

Յուրաքանչյուր Կողմ համապատասխան միջոցներ է ընդունում կամ իրականացնում՝ առանձին կամ միասին խոշոր օպերատոր հանդիսացող մատակարարների հակամրցակցային գործելակերպը կանխելու նպատակով: Այդ հակամրցակցային գործելակերպը, մասնավորապես, ներառում է՝

ա) հակամրցակցային խաչաձեւ սուբսիդավորման մեջ ներգրավվելը,

բ) մրցակիցներից ստացված տեղեկությունները հակամրցակցային նպատակներով օգտագործելը, եւ

գ) էական հարմարությունների մասին տեխնիկական այն տեղեկությունները եւ առեւտրային առումով համապատասխան այն տեղեկություններն այլ ծառայություններ մատուցողների համար ժամանակին հասանելի չդարձնելը, որոնք նրանց անհրաժեշտ են ծառայություններ մատուցելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 176

Համընդհանուր ծառայություն

1. Յուրաքանչյուր Կողմ իրավունք ունի սահմանելու համընդհանուր ծառայություն մատուցելու պարտավորության այն տեսակը, որը ցանկանում է ունենալ:
2. Համընդհանուր ծառայություն մատուցելու այդ պարտավորությունները per se չեն համարվում հակամրցակցային՝ պայմանով, որ դրանք կիրառվեն համաչափ, թափանցիկ, օբյեկտիվ եւ ոչ խտրական ձեւով: Այդպիսի պարտավորությունների կիրառումը պետք է նաեւ չեզոք լինի մրցակցության նկատմամբ եւ չլինի ավելի ծանրաբեռնող, քան անհրաժեշտ է Կողմի սահմանած համընդհանուր ծառայության տեսակի համար:
3. Բոլոր Էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի օպերատորները եւ (կամ) ծառայություններ մատուցողները պարտավոր են մատուցել համընդհանուր ծառայություններ: Համընդհանուր ծառայություններ մատուցողների նշանակումը կատարվում է արդյունավետ, թափանցիկ եւ ոչ խտրական մեխանիզմի միջոցով: Անհրաժեշտության դեպքում, յուրաքանչյուր Կողմ գնահատում է, թե արդյոք համընդհանուր ծառայություն մատուցելը ոչ արդարացի բեռ է համընդհանուր ծառայություն մատուցելու համար նշանակված օպերատոր(ներ)ի համար: Այդպիսի գնահատման արդյունքներով արդարացված լինելու դեպքում եւ հաշվի առնելով շուկայի շահույթը, որը ստանում է համընդհանուր ծառայություն առաջարկող օպերատորը, կարգավորող մարմինները սահմանում են, թե արդյոք անհրաժեշտ է սահմանել մեխանիզմ՝ տվյալ օպերատոր(ներ)ին փոխհատուցում տրամադրելու կամ համընդհանուր ծառայության պարտավորությունների գծով զուտ ծախսերը կիսելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 177

Հեռախոսահամարների տեղափոխելիությունը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ հանրային հաղորդակցության էլեկտրոնային ծառայություններ մատուցողներն ապահովեն ողջամիտ ժամկետներով եւ պայմաններով հեռախոսահամարների տեղափոխելիությունը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 178

Տեղեկատվության գաղտնիությունը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է էլեկտրոնային հաղորդակցության եւ հարակից թրաֆիքի տվյալների գաղտնիությունը հանրային հաղորդակցության էլեկտրոնային ցանցերի եւ հանրորեն հասանելի էլեկտրոնային հաղորդակցության ծառայությունների միջոցով՝ չսահմանափակելով ծառայությունների առեւտուրը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 179

Էլեկտրոնային հաղորդակցության բնագավառում ծագած վեճերի լուծումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ Էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի օպերատորների կամ ծառայություններ մատուցողների միջեւ սույն ենթաբաժնից բխող իրավունքների եւ պարտավորությունների առնչությամբ վեճ առաջանալու դեպքում նշված կարգավորող մարմինը, շահագրգիռ կողմերից մեկի պահանջով, պարտադիր որոշում կայացնի՝ վեճը հնարավորինս սեղմ ժամկետում եւ ցանկացած դեպքում քառամսյա ժամկետում լուծելու համար՝ բացառությամբ բացառիկ հանգամանքների:
2. Այն դեպքում, երբ այդպիսի վեճը վերաբերում է ծառայությունների միջսահմանային մատուցմանը, կարգավորող մարմինները համակարգում են իրենց ջանքերը, որպեսզի հասնեն վեճի լուծմանը:
3. Կարգավորող մարմնի որոշումը հրապարակվում է՝ հաշվի առնելով առեւտրային գաղտնիքի վերաբերյալ պահանջները։ Շահագրգիռ կողմերին ներկայացվում են այն հիմնավորումները, որոնք կարգավորող մարմինը որպես հիմք է ընդունել որոշում կայացնելիս, եւ շահագրգիռ կողմերը ունեն այդ որոշումը բողոքարկելու իրավունք՝ 172-րդ հոդվածի 7-րդ պարբերությանը համապատասխան:
4. Սույն հոդվածում նշված ընթացակարգը չի սահմանափակում շահագրգիռ կողմերից որեւէ մեկի՝ դատարան հայց ներկայացնելու իրավունքը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 180

Աստիճանական մոտարկումը

Կողմերը ճանաչում են էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը Եվրոպական Միության համապատասխան օրենսդրության հետ աստիճանաբար մոտարկելու կարեւորությունը:

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ VI

ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 181

Գործողության ոլորտը եւ սահմանումները

1. Սույն ենթաբաժինը վերաբերում է ֆինանսական ծառայությունների մատուցմանը վերաբերող միջոցներին, երբ ֆինանսական ծառայություններն ազատականացվում են՝ Բ, Գ եւ Դ բաժինների համաձայն:
2. Սույն գլխի նպատակներով՝ «ֆինանսական ծառայություն» նշանակում է ֆինանսական բնույթի ցանկացած ծառայություն, որն առաջարկում է Կողմի ֆինանսական ծառայություն մատուցողը: Ֆինանսական ծառայությունների մեջ մտնում են ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայությունները, ինչպես նաեւ բանկային եւ մյուս ֆինանսական ծառայությունները։
3. 2-րդ պարբերության մեջ նշված ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայությունների մեջ մտնում են՝

ա) ուղղակի ապահովագրությունը (ներառյալ համաապահովագրությունը)՝

(i) կյանքի, եւ

(ii) ոչ կյանքի,

բ) վերապահովագրությունը եւ ռետրոցեսսիան,

գ) ապահովագրական միջնորդությունը, ինչպես օրինակ՝ բրոքերությունն ու գործակալությունը, եւ

դ) ապահովագրությանն օժանդակ ծառայությունները, ինչպես օրինակ՝ խորհրդատվական, ակտուարային, ռիսկերի գնահատման եւ պահանջների կառավարման ծառայությունները:

4. 2-րդ պարբերության մեջ նշված բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայությունների (բացառությամբ ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայությունների) մեջ մտնում են՝

ա) հանրությունից ավանդների եւ վճարման ենթակա այլ միջոցների ընդունումը,

բ) բոլոր տեսակի փոխատվությունների տրամադրումը՝ ներառյալ սպառողական վարկերը, հիպոթեքային վարկերը, ֆակտորինգը եւ առեւտրային գործարքի ֆինանսավորումը,

գ) ֆինանսական լիզինգը,

դ) վճարային եւ դրամական փոխանցումների բոլոր ծառայությունները՝ ներառյալ վարկային, վճարային եւ դեբետային քարտերը, ճամփորդական չեքերը եւ բանկային վճարագրերը,

ե) երաշխիքներն ու հանձնառությունները,

զ) հետեւյալի առքուվաճառքը՝ իր հաշվին կամ հաճախորդների հաշվին, բորսայում, արտաբորսայական շուկայում կամ այլ կերպ.

(i) դրամական շուկայի գործիքներ (այդ թվում՝ չեկեր, մուրհակներ, ավանդային հավաստագրեր),

(ii) արտարժույթ,

(iii) ածանցյալ գործիքներ՝ ներառելով ֆյուչերսներն ու օպցիոնները՝ սակայն չսահմանափակվելով դրանով,

(iv) փոխարժույթի եւ տոկոսադրույքի հետ կապված գործիքներ, այդ թվում՝ այնպիսի գործիքներ, ինչպիսիք են՝ սվոպերը, դրույքաչափի վերաբերյալ ֆորվարդային համաձայնագրերը,

(v) փոխանցելի արժեթղթեր, եւ

(iv) այլ փոխանցելի գործիքներ եւ ֆինանսական ակտիվներ, այդ թվում՝ ձուլածո.

Է) արժեթղթերի բոլոր տեսակների թողարկմանը մասնակցությունը՝ ներառյալ երաշխավորմանը եւ տեղաբաշխմանը որպես գործակալ (հանրային կամ մասնավոր) մասնակցությունը եւ այդպիսի թողարկման հետ կապված ծառայությունների տրամադրումը,

ը) դրամական միջնորդությունը,

թ) ակտիվների կառավարումը, ինչպես օրինակ՝ կանխիկ միջոցների կամ պորտֆելի կառավարումը, կոլեկտիվ ներդրումների կառավարման բոլոր տեսակները, կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարումը, պահառության, դեպոզիտար եւ տրաստային ծառայությունները,

ժ) ֆինանսական ակտիվների, այդ թվում՝ արժեթղթերի, ածանցյալ գործիքների եւ այլ փոխանցելի գործիքների համար վճարային եւ քլիրինգային ծառայությունները,

ժա) ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրումն ու փոխանցումը, ինչպես նաեւ ֆինանսական տվյալների մշակումը եւ հարակից ծրագրային ապահովումը, եւ

ժբ) խորհրդատվական, միջնորդային եւ այլ օժանդակ ֆինանսական ծառայությունները՝ սույն պարբերության մեջ նշված բոլոր գործողությունների առնչությամբ՝ ներառյալ վարկային տեղեկատվությունն ու վերլուծությունը, ներդրումների եւ պորտֆելի վերաբերյալ ուսումնասիրությունն ու խորհրդատվությունը, ձեռքբերման, կորպորատիվ վերակազմակերպման եւ ռազմավարության վերաբերյալ խորհրդատվությունը:

5. Սույն ենթաբաժնի նպատակներով՝

ա) «ֆինանսական ծառայություն մատուցող» նշանակում է Կողմի ցանկացած ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ, որը ցանկանում է մատուցել կամ մատուցում է ֆինանսական ծառայություններ, ինչը սակայն չի ներառում հանրային սուբյեկտներին.

բ) «հանրային սուբյեկտ» նշանակում է՝

(i) Կողմի կառավարություն, կենտրոնական բանկ կամ ֆինանսական մարմին, կամ Կողմի սեփականությունը հանդիսացող կամ դրա հսկողության ներքո գործող սուբյեկտ, որն ըստ էության իրականացնում է կառավարության գործառույթներ կամ կառավարության նպատակներով գործունեություն՝ բացառությամբ այն սուբյեկտի, որն ըստ էության առեւտրային պայմաններով ֆինանսական ծառայություններ է մատուցում, կամ

(ii) մասնավոր սուբյեկտ, որն այդ գործառույթները կատարելիս իրականացնում է սովորաբար կենտրոնական բանկի կամ ֆինանսական մարմնի կողմից իրականացվող գործառույթներ.

գ) «ֆինանսական նոր ծառայություն» նշանակում է ֆինանսական բնույթի ծառայություն, այդ թվում՝ ծառայություններ, որոնք առնչվում են այն գոյություն ունեցող կամ նոր պրոդուկտին կամ այդ պրոդուկտը մատուցելու եղանակին, որոնք Կողմի տարածքում չեն մատուցվում որեւէ ֆինանսական ծառայություն մատուցողի կողմից, որոնք սակայն մատուցվում են մյուս Կողմի տարածքում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 182

Պրուդենցիալ կարգավորում

1. Սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի կարող խոչընդոտել Կողմին պրուդենցիալ նպատակներով ընդունել կամ շարունակել կիրառել այնպիսի միջոցներ, ինչպիսիք են՝

ա) ներդրողների, ավանդատուների, ապահովագրված անձանց կամ այն անձանց պաշտպանությունը, որոնց նկատմամբ ֆինանսական ծառայություն մատուցողը կրում է ֆիդուցիար պատասխանատվություն,

բ) դրա ֆինանսական համակարգի ամբողջականության եւ կայունության ապահովումը:

2. Այդ միջոցներն ավելի ծանրաբեռնող չեն կարող լինել, քան անհրաժեշտ է դրանցով հետապնդվող նպատակներին հասնելու համար:
3. Սույն Համաձայնագրում նշված ոչինչ չպետք է մեկնաբանվի այնպես, որպեսզի Կողմից պահանջվի բացահայտել անհատ սպառողների գործերի կամ հաշիվների վերաբերյալ տեղեկություններ կամ հանրային սուբյեկտների տիրապետության տակ գտնվող որեւէ գաղտնի կամ ծառայողական տեղեկություն:

 

ՀՈԴՎԱԾ 183

Արդյունավետ եւ թափանցիկ կարգավորումը

1. Կողմերից յուրաքանչյուրը գործադրում է հնարավոր բոլոր ջանքերը, որպեսզի շահագրգիռ բոլոր անձանց նախապես տրամադրի իր կողմից ընդունման համար ներկայացված ընդհանուր կիրառության որեւէ միջոցի մասին տեղեկություններ՝ շահագրգիռ անձանց այդ միջոցների վերաբերյալ դիտարկումներ անելու հնարավորություն ընձեռելու նպատակով: Այդ ներկայացված միջոցները տրամադրվում են՝

ա) պաշտոնական հրապարակման միջոցով, կամ

բ) գրավոր կամ էլեկտրոնային այլ ձեւով:

2. Յուրաքանչյուր կողմ շահագրգիռ անձանց համար հասանելի է դարձնում ֆինանսական ծառայությունների մատուցման վերաբերյալ դիմումները լրացնելու հետ կապված իր պահանջները:

Դիմումատուի պահանջով տվյալ Կողմը դիմումատուին տեղեկացնում է նրա դիմումի կարգավիճակի մասին: Եթե տվյալ Կողմը դիմումատուից լրացուցիչ տեղեկատվություն է պահանջում, ապա այդ մասին պետք է դիմումատուին տեղեկացնի առանց անհիմն ուշացումների:

3. Յուրաքանչյուր Կողմ գործադրում է հնարավոր բոլոր ջանքերը՝ ապահովելու համար իր տարածքում ֆինանսական ծառայությունների բնագավառն ու հարկերից խուսափելու դեմ պայքարը կարգավորելու եւ վերահսկելու հետ կապված միջազգայնորեն համաձայնեցված ստանդարտների իրագործումը եւ կիրառումը: Միջազգայնորեն համաձայնեցված այդպիսի ստանդարտներից են, ի թիվս այլնի՝

ա) Բազելյան կոմիտեի «Արդյունավետ բանկային վերահսկողության հիմնարար սկզբունքները»,

բ) Ապահովագրական վերահսկողների միջազգային ասոցիացիայի «Ապահովագրության հիմնարար սկզբունքները»,

գ) Արժեթղթերի հանձնաժողովների միջազգային կազմակերպության «Արժեթղթերի կարգավորման նպատակներն ու սկզբունքները»,

դ) ՏՀԶԿ-ի «Հարկային հարցերում տեղեկատվության փոխանակման համաձայնագիրը»,

ե) G20-ի «Հարկման նպատակով թափանցիկության եւ տեղեկությունների փոխանակման մասին հայտարարությունը», եւ

զ) Փողերի լվացման դեմ պայքարի ֆինանսական գործողությունների հանձնախմբի «Փողերի լվացման վերաբերյալ քառասուն առաջարկները» եւ «Ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ ուղղված թվով ինը հատուկ առաջարկությունները»:

4. Կողմերը պետք է ուշադրության առնեն «Մեծ յոթնյակի» երկրների ֆինանսների նախարարների կողմից հրապարակված «Տեղեկատվության փոխանակման տասը հիմնական սկզբունքները» եւ պետք է գործադրեն բոլոր հնարավոր ջանքերը՝ այդ սկզբունքներն իրենց միջեւ կիրառելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 184

Ֆինանսական նոր ծառայությունները

Յուրաքանչյուր Կողմ մեկ այլ Կողմի ֆինանսական ծառայություններ մատուցողին թույլ է տալիս մատուցել ցանկացած այնպիսի ֆինանսական նոր ծառայություններ, որոնք իրենց տեսակով նման են այն ծառայություններին, որոնք Կողմն իր սեփական ֆինանսական ծառայություններ մատուցողներին թույլ կտար մատուցել այդպիսի հանգամանքներում՝ իր ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան: Կողմը կարող է որոշել իրավական այն ձեւը, որով ծառայությունը կարող է մատուցվել եւ կարող է ծառայությունը մատուցելու համար թույլտվություն պահանջել: Այն դեպքում, երբ առկա է այդպիսի թույլտվության պահանջ, ապա ողջամիտ ժամկետում կայացվում է որոշում եւ թույլտվությունը կարող է մերժվել միայն 182-րդ հոդվածին համապատասխան պրուդենցիալ նկատառումներով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 185

Տվյալների մշակումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ մեկ այլ Կողմի՝ ֆինանսական ծառայություն մատուցողին թույլ է տալիս էլեկտրոնային կամ այլ ձեւով տեղեկություններ փոխանցել իր տարածք կամ իր տարածքից, որպեսզի հնարավոր լինի իրականացնել տվյալների մշակում, եթե այդպիսի ֆինանսական ծառայություն մատուցողի գործունեության բնականոն ընթացքի ժամանակ նման մշակում իրականացնելու անհրաժեշտություն կա:
2. 1-ին պարբերության համաձայն՝ ոչինչ չի խոչընդոտում Կողմի՝ անձնական տվյալները պաշտպանելու եւ գաղտնիություն պահպանելու իրավունքի իրացումն այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ իրավունքը չի օգտագործվում սույն Համաձայնագիրը շրջանցելու համար:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ ընդունում է կամ շարունակում է կիրառել գաղտնիության եւ մարդու հիմնարար իրավունքների ու ազատությունների պաշտպանության համար համապատասխան երաշխիքներ՝ կապված, հատկապես, անձնական տվյալների փոխանցման հետ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 186

Հատուկ բացառությունները

1. Սույն գլխում ոչինչ չի կարող մեկնաբանվել այնպես, որպեսզի Կողմին, այդ թվում՝ իր հանրային սուբյեկտներին, արգելվի իր տարածքում բացառիկ իրավունքներով իրականացնել գործողություններ կամ մատուցելու ծառայություններ, որոնք հասարակության կենսաթոշակային ապահովման պլանի կամ սոցիալական անվտանգության՝ օրենքով սահմանված համակարգի մաս են կազմում՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ գործողությունները կարող են իրականացվել, Կողմի ներպետական կարգավորմանը համապատասխան, ֆինանսական ծառայություն մատուցողների կողմից՝ հանրային սուբյեկտների կամ մասնավոր հաստատությունների հետ մրցակցային հիմունքներով:
2. Սույն Համաձայնագիրը չի վերաբերում կենտրոնական բանկի կամ ֆինանսական մարմնի կամ որեւէ այլ հանրային սուբյեկտի կողմից դրամավարկային կամ արժույթի կարգավորման ոլորտներում իրականացվող գործունեությանը:
3. Սույն գլխում ոչինչ չի կարող մեկնաբանվել այնպես, որպեսզի Կողմին, այդ թվում՝ իր հանրային սուբյեկտներին, արգելվի իր տարածքում բացառիկ իրավունքներով իրականացնել գործունեություն կամ մատուցել ծառայություններ Կողմի կամ դրա հանրային սուբյեկտների ֆինանսական միջոցների հաշվին կամ դրանց երաշխիքով կամ դրանք օգտագործելով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 187

Ինքնակարգավորվող կազմակերպությունները

Եթե Կողմը պահանջում է ինքնակարգավորվող որեւէ կազմակերպությանը, արժեթղթերի կամ ֆյուչերսների բորսային կամ շուկային, քլիրինգային կազմակերպություններին կամ որեւէ այլ կազմակերպությանը կամ ասոցիացիային անդամակցություն, մասնակցություն կամ հասանելիություն, որպեսզի մյուս Կողմի ֆինանսական ծառայություններ մատուցողները կարողանան ֆինանսական ծառայությունները մատուցել տվյալ Կողմի ֆինանսական ծառայություն մատուցողների հետ հավասար հիմունքներով, կամ եթե Կողմն այդպիսի սուբյեկտներին ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն տրամադրում է ֆինանսական ծառայություններ մատուցելու հետ կապված արտոնություններ կամ առավելություններ, ապա Կողմն ապահովում է 144-րդ եւ 150-րդ հոդվածներում նշված պարտավորությունների կատարումը:

ՀՈԴՎԱԾ 188

Քլիրինգային եւ վճարային համակարգերը

144-րդ եւ 150-րդ հոդվածներում նշված ազգային ռեժիմ տրամադրող պայմաններին համապատասխան՝ յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի՝ իր տարածքում հիմնադրված ֆինանսական ծառայություն մատուցողներին ընձեռում է հանրային սուբյեկտների կողմից գործարկվող վճարային եւ քլիրինգային համակարգերի, ինչպես նաեւ սովորական բիզնեսի բնականոն ընթացքի ժամանակ հասանելի պետական ֆինանսավորման եւ վերաֆինանսավորման գործիքներին հասանելիության հնարավորություն: Սույն պարբերությունը նախատեսված չէ Կողմի կենտրոնական բանկի կողմից տրամադրվող փոխառություններին հասանելիություն ապահովելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 189

Ֆինանսական կայունությունը եւ ֆինանսական ծառայությունների կարգավորումը Հայաստանի Հանրապետությունում

Կողմերը ճանաչում են ֆինանսական ծառայությունների համապատասխան կարգավորման կարեւորությունը՝ ֆինանսական կայունություն, արդար եւ արդյունավետ շուկաներ եւ ներդրողների, ավանդապահների, ապահովագրված անձանց եւ այն անձանց պաշտպանությունն ապահովելու նպատակով, որոնց նկատմամբ ֆինանսական ծառայություն մատուցողը կրում է ֆիդուցիար պատասխանատվություն: Ֆինանսական ծառայությունների այդպիսի կարգավորման դեպքում միջազգային լավագույն փորձի չափանիշներն ընդհանուր ուղենիշ են մասնավորապես այն առումով, թե ինչպես են դրանք իրականացվում Եվրոպական միությունում: Այդ համատեքստում, Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է համապատասխան ձեւով իրականացնի ֆինանսական ծառայությունների իր կարգավորումների մոտարկումը Եվրոպական միության օրենսդրությանը:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ VII

ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 190

Գործողության ոլորտը եւ նպատակները

Սույն ենթաբաժնով սահմանվում է միջազգային տրանսպորտային ծառայությունների ազատականացման վերաբերյալ սկզբունքները՝ Բ, Գ եւ Դ բաժինների համաձայն:

 

ՀՈԴՎԱԾ 191

Սահմանումները

1. Սույն ենթաբաժնի եւ Բ, Գ եւ Դ բաժինների նպատակներով՝

ա) «միջազգային ծովային փոխադրում» նշանակում է «դռնից դուռ» եւ խառը տիպի փոխադրումների գործառնություններ, որն իրենից ներկայացնում է մեկից ավելի փոխադրամիջոցների օգտագործմամբ ապրանքների փոխադրում՝ ներառյալ ծովային հատվածը, մեկ ընդհանուր տրանսպորտային փաստաթղթի հիման վրա եւ, այս կապակցությամբ, ներառում է փոխադրման այլ եղանակներով փոխադրումներ իրականացնողների հետ ուղիղ կապ հաստատելու իրավունքը.

բ) «ծովային բեռների բեռնման եւ բեռնաթափման ծառայություններ» նշանակում է նավահանգստային բեռնորդ ընկերությունների, այդ թվում՝ տերմինալների օպերատորների, բայց ոչ նավահանգստի աշխատողների կողմից իրականացվող գործողություններ, երբ այս աշխատուժը ձեւավորվում է բեռնման եւ բեռնաթափման աշխատանքներ իրականացնող ընկերություններից եւ տերմինալների օպերատորներից անկախ։ Նշված գործողությունները ներառում են հետեւյալ գործողությունների կազմակերպումը եւ վերահսկումը՝

(i) բեռների բեռնումը նավի վրա կամ դրանց բեռնաթափումը նավից,

(ii) բեռների ամրացումը կառանաթոկերով կամ դրանց անջատումը կառանաթոկերից,

(iii) բեռների ընդունումը (առաքումը) կամ պահպանումը՝ նախքան առաքումը կամ բեռնաթափումից հետո.

գ) «մաքսազերծման ծառայություններ» կամ «մաքսային բրոքերների ծառայություններ» նշանակում է մեկ այլ կողմի անունից ներմուծման, արտահանման կամ բեռների տարանցիկ փոխադրման հետ կապված մաքսային ձեւակերպումներ իրականացնելու գործունեություն՝ անկախ այն հանգամանքից, թե այդ ծառայությունը ծառայություն տրամադրողի հիմնական գործունեությունն է, թե դրան սովորաբար լրացնող ծառայություն.

դ) «բեռնարկղերի տեղակայման եւ պահեստավորման ծառայություններ» նշանակում է նավահանգստում կամ ցամաքային տարածքում բեռների պահեստավորման գործողություններ՝ դրանք բեռնելու կամ բեռնաթափելու, վերանորոգելու կամ ապրանքներն ուղարկելու համար հասանելի դարձնելու նպատակով.

ե) «ծովային գործակալության ծառայություններ» նշանակում է գործունեություն, որը ներառում է աշխարհագրական տվյալ տարածքում որպես գործակալ բեռնափոխադրման մեկ կամ ավելի գծերի կամ բեռնափոխադրման ընկերությունների առեւտրային շահերը ներկայացնելը՝ հետեւյալ նպատակներով՝

(i) ծովային փոխադրումների եւ հարակից ծառայությունների շուկայահանում եւ վաճառք, սակագներ առաջարկելուց մինչեւ հաշիվ ապրանքագրեր, եւ ընկերությունների անունից նավաբեռնագրերի տրամադրում, անհրաժեշտ հարակից ծառայությունների ձեռքբերում եւ վերավաճառք, փաստաթղթերի պատրաստում եւ բիզնես տեղեկությունների տրամադրում, եւ

(ii) նավի պայմանականչը կամ, անհրաժեշտության դեպքում, բեռների տեղափոխումը կազմակերպող ընկերությունների անունից գործելը.

զ) «բեռնառաքման ծառայություններ» նշանակում է գործունեություն, որը ներառում է բեռն ուղարկողի անունից առաքումը կազմակերպելու եւ վերահսկելու գործողությունները՝ փոխադրման եւ հարակից ծառայությունների ձեռքբերման, փաստաթղթերի նախապատրաստման եւ բիզնես տեղեկությունների տրամադրման միջոցով, եւ

է) «ֆիդերային ծառայություններ» նշանակում է Կողմի տարածքում տեղակայված նավահանգիստների միջեւ միջազգային բեռների նախնական եւ դեպի վերջնակետ փոխադրումը ծովով՝ մասնավորապես բեռնարկղերով:

2. Ինչ վերաբերում է միջազգային ծովային փոխադրումներին, Կողմերը պետք է ապահովեն առեւտրային հիմունքներով բեռների առանց սահմանափակումների հասանելիության, միջազգային ծովային փոխադրման ծառայություններ մատուցելու ազատության սկզբունքի, ինչպես նաեւ այդպիսի ծառայություններ մատուցելու շրջանակներում ազգային ռեժիմի արդյունավետ կիրառությունը:
3. Հաշվի առնելով միջազգային ծովային փոխադրումների շրջանակում Կողմերի միջեւ ազատականացման ներկա մակարդակը՝ յուրաքանչյուր Կողմ պետք է՝

ա) արդյունավետորեն կիրառի միջազգային ծովային շուկաների առանց սահմանափակումների հասանելիության եւ կոմերցիոն ու ոչ խտրական հիմունքներով առեւտրի սկզբունքը, եւ

բ) մյուս Կողմի դրոշը կրող կամ մյուս Կողմի ծառայություն մատուցողների կողմից գործարկվող նավերին առաջարկի ոչ պակաս բարենպաստ պայմաններ, քան առաջարկում է իր սեփական նավերին կամ երրորդ երկրի նավերին՝ կախված այն հանգամանքից, թե դրանցից որն է առավել բարենպաստ՝ կապված, ի թիվս այլնի, նավահանգիստների հասանելիության, նավահանգիստների ենթակառուցվածքից եւ ծառայություններից օգտվելու եւ ծովային օժանդակ ծառայություններից օգտվելու, ինչպես նաեւ դրանց հետ կապված տուրքերի եւ վճարների, մաքսային հարմարությունների եւ բեռնման ու բեռնաթափման համար նախատեսված նավամատույցների, հարմարանքների տրամադրման հետ:

4. 3-րդ պարբերության մեջ նշված սկզբունքները կիրառելիս յուրաքանչյուր Կողմ՝

ա) երրորդ երկրների հետ միջազգային ծովային փոխադրման ծառայությունների վերաբերյալ կնքվող հետագա համաձայնագրերում բեռների փոխադրման գործողությունները բաշխելու վերաբերյալ կետեր չի նշում՝ ներառյալ չոր եւ հեղուկ բեռները եւ գծային փոխադրումները, իսկ նախկինում կնքված համաձայնագրերում բեռների փոխադրման գործողությունները բաշխելու վերաբերյալ կետերի առկայության դեպքում՝ ողջամիտ ժամկետներում դադարեցնում է դրանք, եւ

բ) սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո վերացնում է ցանկացած միակողմանի միջոց եւ վարչական, տեխնիկական եւ այլ խոչընդոտ կամ զերծ է մնում այդպիսի խոչընդոտներ ստեղծելուց, որոնք կարող են քողարկված սահմանափակումներ լինել կամ խտրական ազդեցություն ունենալ միջազգային ծովային փոխադրումների ոլորտում ծառայություններն ազատ մատուցելու վրա:

5. Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի՝ միջազգային ծովային փոխադրումների ծառայություններ մատուցողներին թույլ է տալիս իր տարածքում ունենալ հաստատություն՝ հիմնադրմանը եւ շահագործմանը ներկայացվող ոչ պակաս բարենպաստ պայմաններով, քան այն պայմանները, որոնք տրամադրվել են իր երկրի կամ երրորդ երկրի ծառայություն մատուցողներին՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, թե դրանցից որն է առավել բարենպաստ:
6. Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմի՝ միջազգային ծովային փոխադրումների ծառայություններ մատուցողների համար ողջամիտ եւ ոչ խտրական ժամկետներով ու պայմաններում հասանելի է դարձնում հետեւյալ ծառայությունները նավահանգստում՝ նավարկում, քարշակում եւ օգնություն քարշակելիս, լիցքավորում, մթերքներով, վառելիքով եւ ջրով ապահովում, աղբահանություն եւ բալաստային թափոնների հեռացում, նավահանգստի կապիտանի ծառայություններ, նավիգացիոն սարքավորումներ եւ ափամերձ գործառնական ծառայություններ, որոնք կարեւոր են նավի շահագործման համար, այդ թվում՝ կապ, ջրամատակարարում եւ էլեկտրամատակարարում, խարսխակայան, նավակայան եւ կառանման ծառայություններ:
7. Յուրաքանչյուր Կողմ թույլատրում է այնպիսի սարքավորումների տեղաշարժը, ինչպիսիք են դատարկ բեռնարկղերը, որոնք որպես բեռ փոխհատուցման դիմաց չեն փոխադրվում Հայաստանի Հանրապետության նավահանգիստների կամ անդամ պետության նավահանգիստների միջեւ:
8. Յուրաքանչյուր Կողմ, ըստ համապատասխան մարմնի կողմից տրված թույլտվության, մյուս Կողմի միջազգային ծովային փոխադրումների ծառայություններ մատուցողներին թույլ է տալիս մատուցել ֆիդերային ծառայություններ իրենց ազգային նավահանգիստների միջեւ:

ՀՈԴՎԱԾ 192

Աստիճանական մոտարկումը

Կողմերն ընդունում են տրանսպորտային ծառայությունների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը Եվրոպական Միության համապատասխան օրենսդրությանն աստիճանական մոտարկման կարեւորությունը:

 

ԲԱԺԻՆ Զ

ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ԱՌԵՎՏՈՒՐ

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ I

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 193

Նպատակներն ու սկզբունքները

1. Կողմերը, ընդունելով, որ էլեկտրոնային առեւտուրը բարձրացնում է առեւտրի հնարավորությունները բազմաթիվ ոլորտներում, նպատակ ունեն խթանելու իրենց միջեւ էլեկտրոնային առեւտրի զարգացումը՝ մասնավորապես համագործակցելով էլեկտրոնային առեւտրի վերաբերյալ սույն գլխով նախատեսված դրույթների շրջանակներում:
2. Կողմերը համաձայնում են, որ էլեկտրոնային առեւտրի զարգացումը պետք է լիարժեք ձեւով համապատասխանի տվյալների պաշտպանության միջազգային ամենաբարձր ստանդարտներին, որպեսզի հնարավոր լինի ապահովել էլեկտրոնային առեւտրով զբաղվողների տվյալների գաղտնիությունը:
3. Կողմերը էլեկտրոնային փոխանցումները Գ բաժնի իմաստով պետք է դիտարկեն որպես ծառայությունների մատուցում, որի համար մաքսատուրքեր չեն վճարվում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 194

Էլեկտրոնային առեւտրի կարգավորման հայեցակետերը

1. Կողմերն իրականացնում են երկխոսություն էլեկտրոնային առեւտրի շրջանակներում բարձրացված կարգավորման հարցերի շուրջ: Երկխոսությունը, ի թիվս այլնի, վերաբերում է հետեւյալ հարցերին՝

ա) հանրությանը տրված էլեկտրոնային ստորագրությունների հավաստագրերի ճանաչում եւ հավաստագրման միջսահմանային ծառայությունների դյուրացում,

բ) միջնորդ ծառայություն մատուցողների պատասխանատվությունը՝ կապված տեղեկությունների փոխանցման կամ պահման հետ՝

(i) անցանկալի էլեկտրոնային առեւտրային հաղորդագրությունների վերաբերյալ մոտեցումների ձեւավորում, եւ

(ii) էլեկտրոնային առեւտրի շրջանակներում սպառողների պաշտպանություն, եւ

գ) էլեկտրոնային առեւտրի զարգացման հետ առնչություն ունեցող ցանկացած այլ հարց:

2. Այդպիսի երկխոսությունը կարող է իրականացվել 1-ին պարբերության մեջ նշված հարցերի վերաբերյալ յուրաքանչյուր Կողմի համապատասխան օրենսդրության, ինչպես նաեւ այդ օրենսդրության կիրարկման վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակման ձեւով:

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ II

ՄԻՋՆՈՐԴ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ ՄԱՏՈՒՑՈՂՆԵՐԻ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 195

Միջնորդների ծառայություններից օգտվելը

Կողմերն ընդունում են, որ երրորդ կողմերը կարող են իրենց համապատասխան ներպետական օրենսդրությունը խախտող գործողությունների հետ կապված օգտվել միջնորդների ծառայություններից: Հաշվի առնելով այդ հնարավորությունը` յուրաքանչյուր կողմ պետք է միջնորդ ծառայություններ մատուցողների համար ընդունի կամ շարունակի կիրառել սույն ենթաբաժնում նշված պատասխանատվության միջոցները:

ՀՈԴՎԱԾ 196

Միջնորդ ծառայություն մատուցողների պատասխանատվությունը․ «զուտ փոխանցում»

1. Այն դեպքում, երբ մատուցվում է տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայություն, որը ներառում է ծառայություն ստացողի կողմից տրամադրված տեղեկությունների` հաղորդակցության ցանցով փոխանցում կամ հաղորդակցության ցանցի հասանելիության ապահովում, յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որպեսզի ծառայություն մատուցողը պատասխանատվություն չկրի փոխանցված տեղեկությունների համար` պայմանով, որ ծառայություն մատուցողը՝

ա) չի նախաձեռնում տեղեկությունների փոխանցումը,

բ) չի ընտրում փոխանցված տեղեկությունները ստացողին, եւ

գ) չի ընտրում կամ փոփոխում փոխանցվող տեղեկությունները:

2. 2. 1-ին պարբերության մեջ նշված տեղեկությունների փոխանցումը եւ հասանելիության ապահովումը ներառում է փոխանցված տեղեկությունների ավտոմատ, միջանկյալ եւ կարճաժամկետ պահպանումը, քանի որ այն կատարվում է միայն հաղորդակցության ցանցում տեղեկությունների փոխանցման նպատակով եւ պայմանով, որ տեղեկությունները չեն պահվում ավելի երկար ժամանակով, քան անհրաժեշտ է փոխանցման համար:

3 Սույն հոդվածը, յուրաքանչյուր Կողմի իրավական համակարգերին համապատասխան, չի սահմանափակում դատարանի կամ վարչական իշխանության իրավասությունը՝ պահանջելու վերացնել կամ կանխել ծառայություն մատուցողի կողմից թույլ տրված իրավախախտումը:

ՀՈԴՎԱԾ 197

Միջնորդ ծառայություն մատուցողների պատասխանատվությունը․ «շտեմում»

1. Այն դեպքում, երբ մատուցվում է տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայություն, որը ներառում է ծառայություն ստացողի կողմից տրամադրված տեղեկությունների` հաղորդակցության ցանցով փոխանցում, յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որպեսզի ծառայություն մատուցողը պատասխանատվություն չկրի այդ տեղեկությունների ավտոմատ, միջանկյալ եւ ժամանակավոր պահպանման համար, որի կատարման միակ նպատակը ծառայություն ստացողի պահանջով տեղեկությունների հետագա փոխանցումն է՝ պայմանով, որ ծառայություն մատուցողը՝

ա) չի փոփոխում տեղեկությունները,

բ) կատարում է տեղեկությունների հասանելիության վերաբերյալ պայմանները,

գ) պահպանում է տեղեկությունների թարմացմանը վերաբերող` ոլորտում լայն ճանաչում ունեցող եւ կիրառվող կանոնները,

դ) տեղեկությունների օգտագործման վերաբերյալ տվյալներ ձեռքբերելու համար չի միջամտում լայն ճանաչում ունեցող եւ ոլորտում լայնորեն կիրառվող տեխնոլոգիայի օրինական օգտագործմանը, եւ

ե) գործում է արագ` հանելու իր կողմից պահված տեղեկությունները կամ արգելափակելու դրանց հասանելիությունը, երբ տեղեկանա, որ փոխանցման առաջնային աղբյուրում տեղեկությունները հանվել են ցանցից կամ արգելափակվել է դրանց հասանելիությունը, կամ դատարանը կամ վարչական մարմինը կարգադրել են տեղեկությունների հանումը կամ դրանց հասանելիության արգելափակումը:

2. Սույն հոդվածը չի սահմանափակում դատարանի կամ վարչական մարմնի իրավասությունը՝ պահանջելու վերացնել կամ կանխել ծառայություն մատուցողի կողմից թույլ տված իրավախախտումը` յուրաքանչյուր Կողմի իրավական համակարգին համապատասխան:

ՀՈԴՎԱԾ 198

Միջնորդ ծառայություն մատուցողների պատասխանատվությունը․ «հոսթինգ»

1. Այն դեպքում, երբ մատուցվում է տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայություն, որը ներառում է ծառայություն ստացողի կողմից տրամադրված տեղեկությունների պահպանում, Կողմերն ապահովում են, որպեսզի ծառայություն մատուցողը պատասխանատվություն չկրի ծառայություն ստացողի խնդրանքով պահված տեղեկությունների համար` պայմանով, որ ծառայություն մատուցողը․

ա) տեղյակ չէ կամ չունի տեղեկություններ անօրինական գործողության մասին եւ, ինչ վերաբերում է վնասի հատուցմանը, տեղեկացված չէ այն փաստերի կամ հանգամանքների մասին, որոնք վկայում են անօրինական գործողության կամ տեղեկությունների մասին, կամ

բ) նման տեղեկություն ստանալով, արագ գործում է` տեղեկությունները հանելու կամ դրանց հասանելիությունը արգելափակելու նպատակով:

2. 1-ին պարբերությունը չի կիրառվում, եթե ծառայություն ստացողը գործում է ծառայություն մատուցողի լիազորության շրջանակներում կամ վերահսկողության ներքո:
3. Սույն հոդվածը չի սահմանափակում, յուրաքանչյուր Կողմի իրավական համակարգերին համապատասխան, դատարանի կամ վարչական իշխանության իրավասությունը` պահանջելու ծառայություն մատուցողից վերացնել կամ կանխել թույլ տրված իրավախախտումը, կամ Կողմի իրավասությունը` սահմանելու տեղեկությունների հանումը կամ դրանց մատչելիության կասեցումը կարգավորող ընթացակարգերը:

ՀՈԴՎԱԾ 199

Վերահսկման ընդհանուր պարտականություն չսահմանելը

1. Կողմերը ծառայություն մատուցողների համար չեն սահմանում նրանց կողմից 196-րդ, 197-րդ եւ 198-րդ հոդվածներով կարգավորվող ծառայություններ մատուցելիս փոխանցվող կամ պահվող տեղեկությունների բովանդակության նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնելու կամ անօրինական գործողությունների մասին վկայող փաստեր կամ հանգամանքներ որոնելու ընդհանուր պարտականություն:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայություն մատուցողների համար սահմանել պարտականություններ` ժամանակին տեղեկացնելու իրավասու պետական մարմիններին իրականացված ենթադրյալ անօրինական գործողությունների եւ իրենց ծառայությունը ստացողների կողմից տրամադրված տեղեկությունների մասին, կամ կարող են սահմանել իրավասու մարմիններին, վերջիններիս պահանջով, իրենց ծառայությունը ստացողների, որոնց հետ նրանք կնքել են տեղեկությունները պահպանելու պայմանագրեր, ինքնության նույնականացումը հնարավոր դարձնող տեղեկությունները տրամադրելու պարտականություն:

ԲԱԺԻՆ Է

ԲԱՑԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 200

Ընդհանուր բնույթի բացառությունները

1. Չհակասելով սույն Համաձայնագրով նախատեսված ընդհանուր բացառություններին՝ սույն գլխի դրույթները ենթակա են սույն 2-րդ եւ 3-րդ պարբերություններում նշված բացառություններին:
2. Այն պահանջին համապատասխան, համաձայն որի նշված միջոցները չեն կարող կիրառվել այնպես, որ դիտարկվեն որպես կամայական միջոց կամ չարդարացված խտրականություն այն երկրների միջեւ, որտեղ առկա են նույնանման պայմաններ, կամ հաստատության կամ ծառայությունների միջսահմանային մատուցման հետ կապված թաքնված սահմանափակում, սույն գլխում ոչինչ չի կարող մեկնաբանվել այնպես, որ որեւէ Կողմի խոչընդոտի ընդունել կամ իրականացնել հետեւյալ միջոցները, որոնք՝

ա) անհրաժեշտ են հանրային անվտանգությունը կամ հանրության բարքերը պաշտպանելու կամ հանրային կարգը պահպանելու համար,

բ) անհրաժեշտ են մարդկանց, կենդանիների կամ բույսերի կյանքի կամ առողջության պաշտպանության համար,

գ) առնչվում են սպառվող բնական ռեսուրսներին, եթե այդպիսի միջոցները կիրառվում են Կողմի ձեռնարկատերերին ներկայացվող կամ ծառայությունների ներպետական մատուցման կամ սպառման հետ կապված սահմանափակումների հետ համատեղ,

դ) անհրաժեշտ են ազգային գեղարվեստական, պատմական գանձերի կամ հնագիտական արժեքների պաշտպանության համար,

ե) անհրաժեշտ են՝ ապահովելու համար համապատասխանությունը սույն գլխի դրույթներին չհակասող օրենքների կամ կանոնակարգերի հետ, այդ թվում՝ այն դրույթների հետ, որոնք վերաբերում են՝

(i) ապօրինի եւ խարդախ գործելակերպը կամ պայմանագրերը չկատարելու արդյունքում առաջացող հետեւանքները կանխարգելելուն,

(ii) անհատների անձնական կյանքի պաշտպանությանը՝ կապված անձնական տվյալների մշակման ու տարածման եւ անհատական գրառումների եւ հաշիվների գաղտնիության պաշտպանության հետ, կամ

(iii) ապահովությանը, կամ

զ) չեն համապատասխանում 144-րդ եւ 150-րդ հոդվածներին՝ պայմանով, որ ռեժիմների տարբերությունը պայմանավորված է մյուս Կողմի տնտեսական գործունեության, ձեռնարկատերերի կամ ծառայություններ մատուցողների նկատմամբ արդյունավետ կամ խելամիտ ձեւով ուղղակի հարկերի սահմանմամբ եւ հավաքագրմամբ1:

3. Սույն գլուխը եւ սույն Համաձայնագրի VIII հավելվածը չեն կիրառվում Կողմերի սոցիալական անվտանգության համապատասխան համակարգերի նկատմամբ կամ յուրաքանչյուր Կողմի տարածքում իրականացվող այն գործողությունների նկատմամբ, որոնք, թեկուզ երբեմն, կապված են պետական մարմնի լիազորություններ իրականացնելու հետ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 201

Հարկման միջոցները

Սույն գլխին համապատասխան տրամադրված առավել բարենպաստության ռեժիմը չի տարածվում հարկման այն ռեժիմի վրա, որ Կողմերը տրամադրում են կամ հետագայում կտրամադրեն այն համաձայնագրերի հիման վրա, որոնք Կողմերի միջեւ կնքվել են կրկնակի հարկումից խուսափելու նպատակով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 202

Անվտանգության նկատառումներով արվող բացառությունները

Սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի կարող մեկնաբանվել այնպես, որպեսզի՝

ա) որեւէ Կողմից պահանջվի այնպիսի տեղեկատվություն, որի բացահայտումը հակասում է այդ Կողմի անվտանգության էական շահերին,

բ) խոչընդոտի որեւէ Կողմի այնպիսի գործողություններ ձեռնարկելը, որոնք այդ Կողմը համարում է անհրաժեշտ իր անվտանգության էական շահերի պաշտպանության համար՝

(i) զենքի, զինամթերքի կամ ռազմական գույքի արտադրության կամ առեւտրի հետ կապված,

(ii) ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն ռազմական հաստատության մատակարարման նպատակով իրականացված տնտեսական գործունեության հետ կապված,

(iii) տրոհվող եւ ջերմամիջուկային նյութերի կամ այն նյութերի հետ կապված, որոնցից պատրաստվել են դրանք, կամ

(iv) միջազգային հարաբերություններում պատերազմի ժամանակ կամ այլ արտակարգ իրավիճակում իրականացված, կամ

գ) խոչընդոտի Կողմի կողմից միջազգային խաղաղության ու անվտանգության պահպանման նպատակներով ստանձնած պարտավորությունների համաձայն գործողություններ ձեռնարկելը:

 

ԲԱԺԻՆ Ը

ՆԵՐԴՐՈՒՄՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 203

Գնահատումը

Երկկողմ ներդրումները դյուրացնելու նպատակով Կողմերը, ոչ ուշ, քան սույն Համաձայնագիրն ուժի մտնելուց երեք տարի հետո եւ, այդուհետ՝ պարբերաբար, համատեղ գնահատում են ներդրումային միջավայրն ու ներդրումների վերաբերյալ իրավական դաշտը: Այդ գնահատման հիման վրա Կողմերը հաշվի են առնում բանակցություններ սկսելու հնարավորությունը՝ սույն Համաձայնագիրը ներդրումների, այդ թվում` ներդրումների պաշտպանության վերաբերյալ դրույթներով լրացնելու նպատակով:

 

ԳԼՈՒԽ 6

ԸՆԹԱՑԻԿ ՎՃԱՐՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ԿԱՊԻՏԱԼԻ ՏԵՂԱՇԱՐԺ

ՀՈԴՎԱԾ 204

Ընթացիկ վճարումները

Կողմերը չպետք է սահմանեն որեւէ սահմանափակում եւ պետք է թույլ տան Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ վճարային հաշվեկշռի ընթացիկ հաշվին ցանկացած վճարման կամ փոխանցման կատարում ազատ փոխարկելի արժույթով եւ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի համաձայնագրի հոդվածներին համապատասխան։

ՀՈԴՎԱԾ 205

Կապիտալի տեղաշարժը

1. Կապիտալի եւ վճարային հաշվեկշռի ֆինանսական հաշվի հետ կապված գործարքների առնչությամբ Կողմերը, սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրվանից, ապահովում են ընդունող երկրի օրենսդրությանը համապատասխան եւ 5-րդ գլխի դրույթներին համապատասխան կատարված ուղղակի ներդրումներին1 առնչվող կապիտալի ազատ տեղաշարժը եւ այդ ներդրված կապիտալի ու դրա արդյունքում ստացված ցանկացած եկամտի վճարումը կամ ռեպատրիացիան (վերահայրենականացում)։
2. 1-ին պարբերության մեջ չներառված կապիտալի եւ վճարային հաշվեկշռի ֆինանսական հաշվի վերաբերյալ գործարքների առնչությամբ յուրաքանչյուր Կողմ, սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից եւ չհակասելով սույն Համաձայնագրի մյուս դրույթներին, ապահովում է հետեւյալի հետ կապված կապիտալի ազատ տեղաշարժը.

ա) այն առեւտրային գործարքների, այդ թվում՝ ծառայությունների մատուցման հետ կապված վարկեր, որոնցում մասնակցություն ունի Կողմերից մեկի ռեզիդենտը,

բ) մյուս Կողմի ներդրողների կողմից վերցված բանկային փոխառություններ եւ վարկեր, եւ

գ) իրավաբանական անձի կապիտալում մասնակցություն, ինչպես սահմանված է 142-րդ հոդվածով` չունենալով կայուն տնտեսական կապեր հաստատելու կամ պահպանելու մտադրություն։

3. Չհակասելով սույն Համաձայնագրի մյուս դրույթներին՝ Կողմերը Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտների միջեւ կապիտալի տեղաշարժի ու ընթացիկ վճարումների համար չպետք է սահմանեն որեւէ նոր սահմանափակում եւ չպետք է գործող միջոցառումներին հաղորդեն էլ ավելի սահմանափակող բնույթ։

ՀՈԴՎԱԾ 206

Բացառությունները

Ըստ այն պահանջի, որ այդպիսի միջոցները չեն կիրառվում այնպիսի ձեւով, որը կհամարվեր կամայական միջոց կամ անհիմն խտրականություն այն երկրների միջեւ, որտեղ տիրում են միանման պայմաններ, կամ քողարկված սահմանափակում՝ կապված կապիտալի տեղաշարժի հետ, սույն գլխում ոչինչ չպետք է մեկնաբանվի որպես խոչընդոտ որեւէ Կողմի կողմից այն միջոցների ընդունմանը կամ իրականացմանը, որոնք՝

ա) անհրաժեշտ են հանրային անվտանգությունը, հանրային բարոյականությունը պաշտպանելու կամ հանրային կարգը պահպանելու համար,

բ) անհրաժեշտ են ապահովելու համար համապատասխանությունը սույն մասի դրույթների հետ անհամապատասխանություններ չունեցող օրենքների կամ կարգավորումների հետ, այդ թվում՝ այն դրույթների հետ, որոնք առնչություն ունեն հետեւյալի հետ՝

(i) քրեական հանցագործությունների, խաբեությունների եւ խարդախությունների կանխում, կամ նրանց, որոնք անհրաժեշտ են պայմանագրի համար պարտավորությունների չկատարման հետեւանքները վերացնելու համար, ինչպես օրինակ` սնանկություն, անվճարունակություն եւ պարտատերերի իրավունքի պաշտպանություն,

(ii) Կողմերի ֆինանսական համակարգի ամբողջականությունն ու կայունությունն ապահովելու համար ընդունված կամ պահպանված միջոցներ,

(iii) արժեթղթերի, օպցիոնների, ֆյուչերսների կամ այլ ածանցյալ գործիքների թողարկում, առքուվաճառք կամ դրանցով գործառնությունների կատարում,

(iv) փոխանցումների վերաբերյալ ֆինանսական հաշվետվությունների կամ հաշիվների վարում, երբ անհրաժեշտ է աջակցել իրավապահ կամ ֆինանսական կարգավորման մարմիններին, կամ

(v) դատական կամ վարչական վարույթներով որոշումների կամ վճիռների կատարման ապահովում:

ՀՈԴՎԱԾ 207

Պաշտպանական միջոցները

Եթե, բացառիկ դեպքերում, ի հայտ են գալիս լուրջ դժվարություններ՝ կապված՝ Հայաստանի Հանրապետության դեպքում՝ փոխարժեքի քաղաքականության կամ դրամավարկային քաղաքականության վարման հետ կամ, Եվրոպական Միության դեպքում՝ տնտեսական եւ դրամավարկային միության գործունեության հետ, կամ եթե Կողմը ունի վճարումների մեծ հաշվեմնացորդ կամ արտաքին ֆինանսավորման հետ կապված դժվարություններ, կամ եթե կա այդպիսի դժվարությունների վտանգ, ապա տվյալ Կողմը կարող է մեկ տարին չգերազանցող ժամկետով ձեռնարկել պաշտպանական միջոցներ, որոնք խիստ անհրաժեշտ են Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ կապիտալի տեղաշարժի, վճարումների կամ փոխանցումների համար։ Պաշտպանական միջոցը ընդունող կամ կիրառող Կողմը պետք է տեղեկացնի մյուս Կողմին ցանկացած պաշտպանական միջոցի ընդունման մասին եւ հնարավորինս շուտ ներկայացնի դրանց վերացման ժամանակացույցը։

ՀՈԴՎԱԾ 208

Դյուրացումը

Կողմերի միջեւ կապիտալի տեղաշարժը դյուրացնելու նպատակով Կողմերը պետք է խորհրդակցեն միմյանց հետ՝ սույն Համաձայնագրի նպատակներին հասնելու գործընթացին նպաստելու համար։

ԳԼՈՒԽ 7

ՄՏԱՎՈՐ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

ԲԱԺԻՆ Ա

ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ ԵՎ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 209

Նպատակները

Սույն գլխի նպատակներն են՝

ա) դյուրացնել Կողմերի միջեւ նորարարական արտադրանքների եւ ստեղծագործական աշխատանքների արտադրությունը եւ առեւտրայնացումը՝ նպաստելով յուրաքանչյուր Կողմի համար ավելի կայուն եւ ներառական տնտեսության ձեւավորմանը, եւ

բ) հասնել մտավոր սեփականության իրավունքների պաշտպանության եւ իրականացման պատշաճ ու արդյունավետ մակարդակի։

ՀՈԴՎԱԾ 210

Պարտավորությունների բնույթը եւ շրջանակը

1. Կողմերը պետք է ապահովեն մտավոր սեփականությանը վերաբերող այն միջազգային պայմանագրերի պատշաճ եւ արդյունավետ իրականացումը, որոնց Կողմերն են նրանք՝ ներառյալ ԱՀԿ համաձայնագրի 1Գ հավելվածում ընդգրկված «Մտավոր սեփականության իրավունքների՝ առեւտրին առնչվող հայեցակետերի մասին» ԱՀԿ համաձայնագիրը (ԹՐԻՓՍ համաձայնագիր)։ Սույն գլխով լրացվում եւ էլ ավելի մասնավորեցվում են ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի եւ մտավոր սեփականության ոլորտում մյուս միջազգային պայմանագրերի շրջանակներում Կողմերի իրավունքներն ու պարտավորությունները։

2. Սույն Համաձայնագրի նպատակով՝ «մտավոր սեփականություն» եզրույթը վերաբերում է առնվազն սույն գլխի Բ բաժնում նշված մտավոր սեփականության բոլոր կատեգորիաներին։
3. Մտավոր սեփականության պաշտպանությունը ներառում է վերջին անգամ 1967 թվականի Ստոկհոլմյան ակտով վերանայված «Արդյունաբերական սեփականության պահպանության մասին» 1883 թվականի Փարիզյան կոնվենցիայի (Փարիզյան կոնվենցիա (1967)) 10bis հոդվածում նշված կարգով անբարեխիղճ մրցակցությունից պաշտպանությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 211

Իրավունքների սպառումը

Յուրաքանչյուր Կողմ պետք է տրամադրի մտավոր սեփականության իրավունքների ազգային կամ տարածաշրջանային մակարդակով սպառման ռեժիմ։

ԲԱԺԻՆ Բ

ՄՏԱՎՈՐ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐԸ

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ I

Հեղինակային իրավունքը եւ հարակից իրավունքները

ՀՈԴՎԱԾ 212

Տրամադրվող պաշտպանությունը

1. Կողմերը պահպանում են այն իրավունքներն ու կատարում այն պարտավորությունները, որոնք սահմանված են`

ա) «Գրական եւ գեղարվեստական ստեղծագործությունների պահպանության մասին» Բեռնի կոնվենցիայով (Բեռնի կոնվենցիա),

բ) «Կատարողների, հնչյունագրեր արտադրողների եւ հեռարձակող կազմակերպությունների իրավունքների պահպանության մասին» Հռոմի կոնվենցիայով (Հռոմի կոնվենցիա),

գ) ԹՐԻՓՍ համաձայնագրով,

դ) ՄՍՀԿ-ի «Հեղինակային իրավունքի մասին» պայմանագրով (ՄՀԻՊ),

ե) ՄՍՀԿ «Կատարումների եւ հնչյունագրերի մասին» պայմանագրով (ՄԿՀՊ):

2. Կողմերը պետք է գործադրեն բոլոր ողջամիտ ջանքերը՝ «Տեսալսողական կատարումների մասին» Պեկինի պայմանագրին միանալու համար։

ՀՈԴՎԱԾ 213

Հեղինակները

Յուրաքանչյուր Կողմ հեղինակներին վերապահում է բացառիկ իրավունք թույլատրելու կամ արգելելու՝

ա) իրենց ստեղծագործությունների ուղղակի կամ անուղղակի, ժամանակավոր կամ մշտական վերարտադրումը ցանկացած միջոցներով կամ ցանկացած ձեւով՝ ամբողջությամբ կամ մասնակի,

բ) ցանկացած ձեւով իրենց ստեղծագործությունների բնօրինակի կամ դրանց օրինակների տարածումը հանրության շրջանում՝ վաճառքի կամ որեւէ այլ եղանակով,

գ) իրենց ստեղծագործությունները հանրությանը հաղորդալարով կամ առանց հաղորդալարի որեւէ հաղորդում՝ ներառյալ իրենց ստեղծագործությունները հանրությանը մատչելի դարձնելն այնպիսի ձեւով, որ հանրության անդամները կարողանան օգտվել դրանցից իրենց կողմից անհատապես ընտրված ցանկացած վայրում եւ պահին, եւ

դ) իրենց ստեղծագործությունների բնօրինակի եւ դրանց օրինակների վարձույթը եւ փոխատվությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 214

Կատարողները

Յուրաքանչյուր Կողմ կատարողներին վերապահում է բացառիկ իրավունք թույլատրելու կամ արգելելու՝

ա) իրենց կատարումների ամրագրումը1,

բ) իրենց կատարումների ամրագրված տարբերակների ուղղակի կամ անուղղակի, ժամանակավոր կամ մշտական վերարտադրումը ցանկացած միջոցներով կամ ցանկացած ձեւով՝ ամբողջությամբ կամ մասնակի,

գ) ցանկացած ձեւով իրենց կատարումների ամրագրված տարբերակների տարածումը հանրության շրջանում՝ վաճառքի կամ որեւէ այլ եղանակով,

դ) իրենց կատարումների ամրագրված տարբերակները հանրությանը հաղորդալարով կամ առանց հաղորդալարի հասանելի դարձնելն այնպիսի ձեւով, որ հանրության անդամները կարողանան օգտվել դրանցից իրենց կողմից անհատապես ընտրված ցանկացած վայրում եւ պահին,

ե) իրենց կատարումների՝ առանց հաղորդալարի հեռարձակումը եւ դրանք հանրությանը հաղորդումը՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ կատարումն ինքնին արդեն հեռարձակված կատարում է կամ պատրաստված է ամրագրված կատարումից,

զ) իրենց կատարումների ամրագրված տարբերակների վարձույթը եւ փոխատվությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 215

Հնչյունագրեր արտադրողները

Յուրաքանչյուր Կողմ հնչյունագրեր արտադրողներին վերապահում է բացառիկ իրավունք թույլատրելու կամ արգելելու՝

ա) իրենց հնչյունագրերի ուղղակի կամ անուղղակի, ժամանակավոր կամ մշտական վերարտադրումը ցանկացած միջոցներով կամ ցանկացած ձեւով՝ ամբողջությամբ կամ մասնակի,

բ) իրենց հնչյունագրերի, այդ թվում՝ դրանց օրինակների տարածումը հանրության շրջանում՝ վաճառքի կամ որեւէ այլ միջոցով,

գ) իրենց հնչյունագրերը հանրությանը հաղորդալարով կամ առանց հաղորդալարի մատչելի դարձնելն այնպիսի ձեւով, որ հանրության անդամները կարողանան օգտվել դրանցից իրենց կողմից անհատապես ընտրված ցանկացած վայրում եւ պահին, եւ

դ) իրենց հնչյունագրերի վարձույթը եւ փոխատվությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 216

Հեռարձակող կազմակերպությունները

Յուրաքանչյուր Կողմ հեռարձակող կազմակերպություններին վերապահում է բացառիկ իրավունք թույլատրելու կամ արգելելու՝

ա) դրանց հաղորդումների ամրագրումը՝ անկախ այն հանգամանքից, թե դրանք հաղորդվում են հաղորդալարով թե առանց հաղորդալարի, ներառյալ` մալուխային կամ արբանյակային հաղորդումը,

բ) իրենց հեռարձակումների ամրագրված տարբերակների ուղղակի կամ անուղղակի, ժամանակավոր կամ մշտական վերարտադրումը ցանկացած միջոցներով կամ ցանկացած ձեւով՝ ամբողջությամբ կամ մասնակի՝ անկախ այն հանգամանքից, թե այս հաղորդումները հեռարձակվում են հաղորդալարով թե առանց հաղորդալարի, ներառյալ` մալուխային կամ արբանյակային հաղորդումը,

գ) իրենց հաղորդումների ամրագրված տարբերակները հանրությանը հաղորդալարով կամ առանց հաղորդալարի մատչելի դարձնելն այնպիսի ձեւով, որ հանրության անդամները կարողանան օգտվել դրանցից իրենց կողմից անհատապես ընտրված ցանկացած վայրում եւ պահին,

դ) իրենց հաղորդումների ամրագրված տարբերակների տարածումը հանրության շրջանում՝ վաճառքի կամ որեւէ այլ միջոցով, եւ

ե) իրենց հաղորդումների՝ առանց հաղորդալարի վերահեռարձակումը, ինչպես նաեւ իրենց հաղորդումները հանրությանը հաղորդումը, եթե այդ հաղորդումն իրականացվում է հանրության համար մուտքի վճարի դիմաց հասանելի վայրերում։

ՀՈԴՎԱԾ 217

Հեռարձակումը եւ հանրությանը հաղորդումը

Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է իրավունք` ապահովելու համար օգտագործողի կողմից կատարողներին եւ հնչյունագրեր արտադրողներին միանվագ, արդարացի վարձատրության վճարումը, եթե առեւտրային նպատակով լուսընծայված հնչյունագիրը կամ այդ հնչյունագրի վերարտադրումն օգտագործվում է առանց հաղորդալարի հեռարձակելու կամ հանրությանը ցանկացած ձեւով հաղորդելու համար: Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է համապատասխան կատարողների եւ հնչյունագիր արտադրողների միջեւ նշված վարձատրության բաժանումը: Կատարողների եւ հնչյունագիր արտադրողների միջեւ համաձայնության բացակայության դեպքում յուրաքանչյուր Կողմ կարող է սահմանել նշված վարձատրությունը միմյանց միջեւ բաժանելու հետ կապված պայմաններ:

ՀՈԴՎԱԾ 218

Պաշտպանության ժամկետը

1. Բեռնի կոնվենցիայի 2-րդ հոդվածի իմաստով գրական կամ գեղարվեստական ստեղծագործությունների հեղինակի տնտեսական իրավունքները գործում են հեղինակի կյանքի ընթացքում եւ նրա մահից հետո առնվազն 70 տարի՝ անկախ այն օրվանից, երբ ստեղծագործությունն օրինական ճանապարհով մատչելի է դարձվում հանրությանը:
2. Համահեղինակությամբ ստեղծված ստեղծագործության դեպքում 1-ին պարբերությամբ նախատեսված ժամկետը հաշվարկվում է կենդանի մնացած վերջին համահեղինակի մահից հետո:
3. Անանուն կամ կեղծանվամբ լուսընծայված ստեղծագործությունների դեպքում, պաշտպանության ժամկետը առնվազն 70 տարի է՝ ստեղծագործությունն օրինական ճանապարհով հանրությանը մատչելի դարձնելու պահից: Այնուամենայնիվ, եթե հեղինակի կողմից ընդունված կեղծանունը կասկած չի հարուցում նրա ինքնության վերաբերյալ, կամ եթե հեղինակը հրապարակում է իր ինքնությունն առաջին նախադասության մեջ նշված ժամանակահատվածում, ապա կիրառելի պաշտպանության ժամկետն 1-ին պարբերությամբ սահմանված ժամկետն է:
4. Եթե Կողմը նախատեսում է կոլեկտիվ ստեղծագործությունների վերաբերյալ կամ որպես իրավատեր սահմանված իրավաբանական անձի համար կոնկրետ իրավունքներ, ապա պաշտպանության ժամկետը հաշվարկվում է 3-րդ պարբերությանը համապատասխան՝ բացառությամբ, երբ այդ ստեղծագործությունը ստեղծած ֆիզիկական անձինք ճանաչվում են որպես այդպիսիք ստեղծագործության այն տարբերակներում, որոնք մատչելի են դարձվում հանրությանը: Սույն պարբերությունը չի սահմանափակում նույնականացված հեղինակների իրավունքները, որոնց ճանաչելի ներդրումները ներառված են այդ ստեղծագործություններում, որոնց ներդրումների նկատմամբ կիրառվում են 1-ին կամ 2-րդ պարբերությունները:
5. Եթե ստեղծագործությունը հրատարակվում է հատորներով, մասերով, պրակներով, համարներով կամ միջարկներով, եւ եթե պահպանության ժամկետը սկսում է գործել ստեղծագործությունն օրինական ճանապարհով հանրությանը մատչելի դարձնելու պահից, ապա պաշտպանության ժամկետը այդպիսի յուրաքանչյուր մասի համար գործում է առանձին։
6. Այն ստեղծագործությունների դեպքում, որոնց համար պաշտպանության ժամկետը չի հաշվարկվում հեղինակի կամ համահեղինակների մահից հետո, եւ որոնք օրինական ճանապարհով հանրությանը մատչելի չեն դարձվել դրանց ստեղծումից հետո 70 տարվա ընթացքում, պաշտպանությունը դադարում է:
7. Կինեմատոգրաֆիական կամ տեսալսողական ստեղծագործությունների պաշտպանության ժամկետը լրանում է կենդանի մնացած հետեւյալ անձանցից վերջինի մահվանից ոչ շուտ, քան 70 տարի հետո, անկախ այն հանգամանքից, թե այդ անձինք ճանաչվել են համահեղինակներ, թե ոչ. գլխավոր ռեժիսոր, սցենարի հեղինակ, երկխոսության հեղինակ եւ կինեմատոգրաֆիական կամ տեսալսողական ստեղծագործության մեջ օգտագործելու համար հատուկ գրված երաժշտության հեղինակ։
8. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ցանկացած անձ, որը հեղինակային իրավունքի պաշտպանության ժամկետը լրանալուց հետո առաջին անգամ օրինական ճանապարհով հրապարակում կամ օրինական ճանապարհով հանրությանն է հաղորդում նախկինում չհրապարակված ստեղծագործություն, օգտվում է հեղինակի տնտեսական իրավունքներին համարժեք պաշտպանությունից: Այդպիսի իրավունքների պաշտպանության ժամկետը 25 տարի է՝ հաշվված ստեղծագործությունն առաջին անգամ օրինական ճանապարհով հրապարակելու կամ օրինական ճանապարհով հանրությանը հաղորդելու պահից:
9. Տեսալսողական գործառույթներ կատարողների տնտեսական իրավունքները դադարում են կատարման օրվանից առնվազն 50 տարի հետո։ Այնուամենայնիվ, եթե կատարման ամրագրումն օրինական ճանապարհով լուսընծայվել է կամ այդ ժամանակահատվածում օրինական ճանապարհով հաղորդվել է հանրությանը, ապա իրավունքները դադարում են այդպիսի առաջին լուսընծայման կամ առաջին անգամ հանրությանը հաղորդելու օրվանից առնվազն 50 տարի հետո՝ կախված այն հանգամանքից, թե որն է ավելի շուտ տեղի ունեցել:
10. Կատարողների եւ հնչյունագրեր արտադրողների տնտեսական իրավունքները դադարում են առաջին լուսընծայման կամ առաջին անգամ հանրությանը հաղորդելու օրվանից 70 տարի հետո՝ կախված այն հանգամանքից, թե որն է ավելի շուտ տեղի ունեցել։ Կողմը կարող է ընդունել արդյունավետ միջոցներ ապահովելու համար 50 տարի հետո պաշտպանության 20 տարվա ընթացքում ստացված եկամուտների արդարացի բաժանումը կատարողների եւ արտադրողների միջեւ։
11. Ֆիլմի առաջին ամրագրման արտադրողների տնտեսական իրավունքները դադարում են ամրագրումը կատարելու պահից առնվազն 50 տարի հետո: Այնուամենայնիվ, եթե այդ ժամանակահատվածում ֆիլմն օրինական ճանապարհով լուսընծայվել է կամ օրինական ճանապարհով հաղորդվել է հանրությանը, ապա իրավունքները դադարում են առաջին այդպիսի լուսընծայման կամ առաջին անգամ հանրությանը հաղորդելու օրվանից առնվազն 50 տարի հետո՝ կախված այն հանգամանքից, թե որն է ավելի շուտ տեղի ունեցել։
12. Հեռարձակող կազմակերպությունների տնտեսական իրավունքները դադարում են հաղորդումն առաջին անգամ հեռարձակելու պահից առնվազն 50 տարի հետո, անկախ այն հանգամանքից, թե այդ հաղորդումը հեռարձակվում է հաղորդալարով կամ առանց հաղորդալարի՝ ներառյալ մալուխային կամ արբանյակային կապը:
13. Սույն հոդվածով սահմանված ժամկետները պետք է հաշվարկվեն դրանք ի հայտ բերող իրադարձությանը հաջորդող տարվա հունվարի մեկից:

ՀՈԴՎԱԾ 219

Տեխնիկական միջոցների պաշտպանությունը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ պետք է ապահովի պատշաճ իրավական պաշտպանություն ցանկացած արդյունավետ տեխնոլոգիական միջոց շրջանցելու նկատմամբ, որը տվյալ անձը իրականացնում է՝ գիտակցելով կամ գիտակցելու համար բավարար հիմքեր ունենալով, որ ինքն այդ նպատակն է հետապնդում։
2. Յուրաքանչյուր Կողմ պետք է տրամադրի պատշաճ իրավական պաշտպանություն այնպիսի սարքերի, արտադրանքների կամ բաղադրատարրերի արտադրության, ներմուծման, տարածման, վաճառքի, վարձույթով տալու, վաճառքի կամ վարձույթով տալու նպատակով գովազդի, կամ առեւտրային նպատակներով տիրապետման կամ ծառայությունների մատուցման նկատմամբ, որոնք՝

ա) առաջադրվում, գովազդվում կամ շուկայահանվում են որեւէ արդյունավետ տեխնոլոգիական միջոց շրջանցելու նպատակով,

բ) ունեն ցանկացած արդյունավետ տեխնոլոգիական միջոց շրջանցելուց բացի այլ, սահմանափակ առեւտրային կարեւորություն ներկայացնող նպատակ կամ կիրառություն, կամ

գ) հիմնականում նախագծված, արտադրված, հարմարեցված կամ կատարված են ցանկացած արդյունավետ տեխնոլոգիական միջոց շրջանցելու հնարավորություն ստեղծելու կամ այն դյուրացնելու նպատակով։

3. Սույն գլխի նպատակներով «տեխնոլոգիական միջոցներ» արտահայտությունը նշանակում է որեւէ տեխնոլոգիա, սարք կամ բաղադրատարր, որը նախատեսված է իր բնականոն աշխատանքի ընթացքում կանխարգելելու կամ սահմանափակելու այնպիսի ստեղծագործությունների կամ այլ օբյեկտի նկատմամբ այն գործողությունները, որոնք թույլատրված չեն որեւէ հեղինակային իրավունքի կամ հարակից իրավունքների իրավատիրոջ կողմից՝ ներպետական օրենսդրությամբ նախատեսված կարգով։ Տեխնոլոգիական միջոցները համարվում են «արդյունավետ», եթե պահպանվող ստեղծագործության կամ այլ օբյեկտի օգտագործումը վերահսկվում է իրավատերերի կողմից` կիրառելով մուտքի վերահսկման կամ պաշտպանության գործընթաց, ինչպես օրինակ՝ ստեղծագործության կամ այլ օբյեկտի ծածկագրումը, խառնաշփոթ դասավորումը կամ այլ ձեւով ձեւափոխումը կամ պատճենումը վերահսկելու մեխանիզմը, որով ապահովվում է պաշտպանության նպատակը:

ՀՈԴՎԱԾ 220

Իրավունքների կառավարման վերաբերյալ տեղեկությունների պաշտպանությունը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է պատշաճ իրավական պաշտպանություն ցանկացած անձի նկատմամբ, որն առանց թույլտվության, գիտակցաբար իրականացնում է հետեւյալ գործողությունները.

ա) իրավունքների կառավարման վերաբերյալ ցանկացած էլեկտրոնային տեղեկության վերացում կամ փոփոխում,

բ) սույն գլխով պահպանվող ստեղծագործությունների կամ այլ օբյեկտների տարածում, տարածման նպատակով ներմուծում, հեռարձակում, հանրությանը հաղորդում կամ հանրությանը մատչելի դարձնելը, որոնցում էլեկտրոնային իրավունքի կառավարման վերաբերյալ տեղեկությունը վերացվել կամ փոփոխվել է առանց թույլտվության, եթե այդ անձը գիտակցում է կամ բավարար հիմքեր ունի գիտակցելու, որ այդպես վարվելով նա դրդում է ազգային օրենսդրությամբ նախատեսված ցանկացած հեղինակային իրավունքի կամ հարակից իրավունքի խախտման, ստեղծում է այդպիսի հնարավորություն, նպաստում է դրան կամ թաքցնում է այն։

2. Սույն գլխի նպատակներով, «իրավունքների կառավարման վերաբերյալ տեղեկություն» արտահայտությունը նշանակում է իրավատերերի կողմից տրամադրված ցանկացած տեղեկություն, որով նույնականացվում է սույն գլխում նշված ստեղծագործությունը կամ այլ օբյեկտ, հեղինակը կամ ցանկացած այլ իրավատեր, կամ ստեղծագործության կամ այլ օբյեկտի օգտագործման ժամկետների ու պայմանների մասին տեղեկությունները, ինչպես նաեւ այդպիսի տեղեկություններ ներկայացնող ցանկացած թիվ կամ ծածկագիր։
3. 1-ին պարբերությունը կիրառվում է այն դեպքում, երբ ցանկացած այդպիսի տեղեկություն կապված է սույն գլխում նշված ստեղծագործության կամ այլ օբյեկտի օրինակի հետ կամ ի հայտ է գալիս այն հանրությանը հաղորդելու առնչությամբ։

ՀՈԴՎԱԾ 221

Բացառությունները եւ սահմանափակումները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է առանձին հատուկ դեպքերում նախատեսել 213-218-րդ հոդվածներով սահմանված իրավունքների սահմանափակումներ կամ բացառություններ, որոնք չեն հակասում օբյեկտի բնականոն օգտագործմանը եւ անհիմն չեն հակասում այն կոնվենցիաներին եւ միջազգային պայմանագրերին համապատասխան իրավատերերի օրինական շահերին, որոնց կողմերն են նրանք։
2. Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է, որ 213-217-րդ հոդվածներում նշված վերարտադրման այն ժամանակավոր գործողությունների վրա, որոնք ունեն կարճաժամկետ կամ կողմնակի բնույթ, կազմում են տեխնոլոգիական գործընթացի անքակտելի եւ նշանակալից մասը, եւ որոնց միակ նպատակն է՝ ա) երրորդ անձանց ցանցում միջնորդի կողմից հետագայում ստեղծվելիք ստեղծագործության կամ այլ օբյեկտի հեռարձակման հնարավորություն ստեղծելը, կամ բ) հետագայում ստեղծվելիք ստեղծագործության կամ այլ օբյեկտի օրինական օգտագործման հնարավորություն ստեղծելը, եւ որոնք չունեն անկախ տնտեսական նշանակություն, 213-217-րդ հոդվածներով նախատեսված վերարտադրման իրավունքը չի տարածվում:

ՀՈԴՎԱԾ 222

Արվեստագետների՝ արվեստի ստեղծագործությունների վերավաճառքից վարձատրություն ստանալու իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ հօգուտ արվեստի ստեղծագործության բնօրինակի հեղինակի նախատեսում է վերավաճառքից վարձատրություն ստանալու իրավունք, որը պետք է սահմանվի որպես հեղինակի կողմից ստեղծագործության առաջին փոխանցումից հետո դրա ցանկացած վերավաճառքի համար ստացած վաճառքի գնի հիման վրա ռոյալթի ստանալու անօտարելի իրավունք, որից հնարավոր չէ հրաժարվել՝ նույնիսկ նախապես։
2. 1-ին պարբերությունում նշված իրավունքը կիրառվում է վերավաճառքի բոլոր գործողությունների նկատմամբ, որոնցում որպես վաճառողներ, գնորդներ կամ միջնորդներ ներգրավված են արվեստի շուկայի մասնագետներ, ինչպիսիք են վաճառասրահները, պատկերասրահները եւ, ընդհանուր առմամբ, արվեստի գործերի ցանկացած դիլերներ։
3. Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է նախատեսել, որ 1-ին պարբերությունում նշված իրավունքը չի կիրառվում վերավաճառքի գործողությունների նկատմամբ, եթե վաճառողը ստեղծագործությունը ձեռք է բերել անմիջապես հեղինակից՝ վերավաճառքից ավելի քիչ, քան երեք տարի առաջ, եւ եթե վերավաճառքի գինը չի գերազանցում որոշակի նվազագույն գումարը:
4. Ռոյալթին վճարում է վաճառողը։ Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է նախատեսել, որ 2-րդ պարբերությունում նշված ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանցից մեկը՝ բացի վաճառողից, միանձնյա կամ վաճառողի հետ համապարտ պատասխանատվություն է կրում ռոյալթիի վճարման համար։
5. Գանձման ընթացակարգը եւ ռոյալթիների գումարները որոշվում են ներպետական օրենսդրությամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 223

Իրավունքների կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարման շուրջ համագործակցությունը

1. Կողմերը խթանում են կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող իրենց համապատասխան կազմակերպությունների միջեւ համագործակցությունը՝ Կողմերի տարածքներում ստեղծագործությունների եւ այլ պաշտպանվող կարգավորման առարկաների հասանելիությանը եւ այդպիսի ստեղծագործություններն ու այլ պաշտպանվող կարգավորման առարկաներն օգտագործելու դիմաց ռոյալթիների փոխանցմանն օժանդակելու նպատակով:
2. Կողմերը պետք է խթանեն կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությունների թափանցիկությունը, մասնավորապես՝ նրանց կողմից գանձվող ռոյալթիների, նրանց կողմից գանձած ռոյալթիների նկատմամբ կիրառվող նվազեցումների, գանձված ռոյալթիների օգտագործման, բաշխման քաղաքականության եւ դրանց տեսակակազմի մասով:
3. Կողմերը պարտավորվում են ապահովել, որ այն դեպքում, երբ մի Կողմի տարածքում հիմնադրված կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությունը ներկայացուցչության համաձայնագրի միջոցով ներկայացնում է մյուս Կողմի տարածքում հիմնադրված կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությանը, ներկայացնող կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությունը խտրականություն չդրսեւորի ներկայացվող կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպության իրավատերերի նկատմամբ:
4. Ներկայացնող կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությունը պետք է պարտք գումարները ճշգրտորեն, պարբերաբար եւ պատշաճորեն վճարի ներկայացվող կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությանը, ինչպես նաեւ ներկայացվող կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող կազմակերպությանը տրամադրի տեղեկություններ՝ իր անունից գանձած ռոյալթիների գումարի եւ այդ ռոյալթիներից կատարված նվազեցումների վերաբերյալ:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ II

Ապրանքային նշանները

ՀՈԴՎԱԾ 224

Միջազգային համաձայնագրերը

Յուրաքանչյուր Կողմ՝

ա) պահպանում է Նշանների միջազգային գրանցման մասին Մադրիդյան համաձայնագրի արձանագրությունը,

բ) պահպանում է Ապրանքային նշանների իրավունքի մասին պայմանագրի եւ Նշանների գրանցման համար ապրանքների եւ ծառայությունների միջազգային դասակարգման Նիցցայի համաձայնագրի պահանջները, եւ

գ) գործադրում են բոլոր խելամիտ ջանքերը՝ Ապրանքային նշանների իրավունքի մասին Սինգապուրի պայմանագրին միանալու համար:

ՀՈԴՎԱԾ 225

Ապրանքային նշանով վերապահվող իրավունքները

Գրանցված ապրանքային նշանը իրավատիրոջը վերապահում է դրա նկատմամբ բացառիկ իրավունքներ։ Իրավատերն իրավունք ունի արգելելու բոլոր երրորդ անձանց առանց իր թույլտվության առեւտրի ընթացքում օգտագործել`

ա) որեւէ նշան, որը նույնական է այն ապրանքների կամ ծառայությունների համար գրանցված ապրանքային նշանի հետ, որոնք նույնական են այն ապրանքների եւ ծառայությունների հետ, որոնց համար գրանցվել է տվյալ ապրանքային նշանը, եւ

բ) ցանկացած նշան, որը նման կամ նույնական է այն ապրանքների կամ ծառայությունների ապրանքային նշանին, որոնք նման կամ նույնական են գրանցված ապրանքային նշան ունեցող ապրանքներին կամ ծառայություններին, եթե դրանց օգտագործման պատճառով կարող էր լինել հանրության կողմից վերջիններս շփոթելու հավանականություն, այդ թվում` այդ նշանի եւ ապրանքային նշանի միջեւ զուգորդման հավանականություն։

 

ՀՈԴՎԱԾ 226

Գրանցման ընթացակարգը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է ապրանքային նշանների գրանցման համակարգ, որտեղ ապրանքային նշանների հարցերով համապատասխան մարմնի կողմից կայացված յուրաքանչյուր վերջնական բացասական որոշում հաղորդվում է գրավոր եւ պատշաճ հիմնավորված է:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է ապրանքային նշանի հայտերի դեմ առարկելու հնարավորություն եւ ապրանքային նշանի հայտատուի համար այդ առարկությանը պատասխանելու հնարավորություն:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ տրամադրում է ապրանքային նշանների հայտերի եւ ապրանքային նշանների գրանցումների վերաբերյալ տվյալների հանրամատչելի էլեկտրոնային բազա: Ապրանքային նշանների հայտերի տվյալների բազան հասանելի է առնվազն այն ժամկետի ընթացքում, երբ հայտի դեմ կարող է առարկություն ներկայացվել:

ՀՈԴՎԱԾ 227

Հանրահայտ ապրանքային նշանները

Հանրահայտ ապրանքային նշանների պահպանությունն ուժի մեջ դնելու նպատակով, ինչպես նշված է Փարիզյան կոնվենցիայի (1967 թվական) 6bis հոդվածում եւ ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի 16-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ պարբերություններում, յուրաքանչյուր Կողմ կիրառում է Մտավոր սեփականության համաշխարհային կազմակերպության (ՄՍՀԿ) անդամ պետությունների ասամբլեաների 1999 թվականի սեպտեմբերի 20-ից մինչեւ 29-ը տեղի ունեցած հանդիպումների երեսունչորսերորդ շարքին Արդյունաբերական սեփականության պահպանության մասին Փարիզի Միության ասամբլեայի եւ ՄՍՀԿ Գլխավոր ասամբլեայի կողմից ընդունված Հանրահայտ նշանների պաշտպանության մասին դրույթների վերաբերյալ համատեղ առաջարկությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 228

Ապրանքային նշանով վերապահվող իրավունքներից բացառությունները

Յուրաքանչյուր Կողմ`

ա) նախատեսում է նկարագրական եզրույթների արդար օգտագործումը, այդ թվում` աշխարհագրական նշումների արդար օգտագործումը` որպես ապրանքային նշանով վերապահվող իրավունքներից սահմանափակ բացառություններ, եւ

բ) կարող է նախատեսել ապրանքային նշանով վերապահվող իրավունքներից այլ սահմանափակ բացառություններ:

Այդպիսի բացառություններ նախատեսելիս յուրաքանչյուր Կողմ պետք է հաշվի առնի ապրանքային նշանի սեփականատիրոջ եւ երրորդ կողմերի օրինական շահերը:

ՀՈԴՎԱԾ 229

Չեղյալ հայտարարելու հիմքերը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է, որ ապրանքային նշանի գրանցումը ենթակա է չեղյալ հայտարարման, եթե առնվազն երեք տարի անընդմեջ ժամանակահատվածում այն համապատասխան տարածքում իրական օգտագործման մեջ չի դրվել այն ապրանքների եւ ծառայությունների հետ կապված, որոնց համար գրանցվել է, եւ չկան չօգտագործման պատշաճ պատճառներ:

Ոչ ոք չի կարող պահանջել, որ ապրանքային նշանի իրավատիրոջ իրավունքները չեղյալ հայտարարվեն, եթե եռամյա նվազագույն ժամկետի ավարտի եւ գրանցումը չեղյալ հայտարարելու մասին դիմում ներկայացնելու միջեւ ընկած միջակայքում սկսվել կամ վերականգնվել է ապրանքային նշանի իրական օգտագործումը:

Այնուամենայնիվ, ապրանքային նշանի գրանցումը չեղյալ հայտարարելու մասին դիմում ներկայացնելուն նախորդող երեք ամսվա ընթացքում (այդ ժամկետն սկսվել է առնվազն երեք տարի անընդմեջ չօգտագործման ժամկետի ավարտից ոչ շուտ) ապրանքային նշանի օգտագործման սկիզբը կամ վերականգնումը հաշվի չի առնվում, եթե օգտագործումն սկսելու կամ վերականգնելու նախապատրաստումը տեղի է ունեցել միայն այն բանից հետո, երբ ապրանքային նշանի իրավատիրոջը հայտնի է դարձել, որ կարող է ներկայացվել գրանցումը չեղյալ հայտարարելու մասին դիմում:

2. Ապրանքային նշանի գրանցումը նաեւ ենթակա է չեղյալ հայտարարման, եթե այն գրանցվելու օրվանից հետո՝

ա) իրավատիրոջ գործունեության կամ անգործության հետեւանքով ապրանքային նշանը դարձել է համընդհանուր օգտագործման անվանում այն ապրանքի կամ ծառայության վաճառքի մեջ, որի համար այն գրանցված է, կամ

բ) ապրանքային նշանի իրավատիրոջ կողմից կամ նրա համաձայնությամբ այն ապրանքների կամ ծառայությունների նկատմամբ դրա օգտագործումը, որոնց համար այն գրանցված է, հանրությանը կարող է մոլորության մեջ գցել, մասնավորապես այդ ապրանքների կամ ծառայությունների բնույթի, որակի կամ աշխարհագրական ծագման հարցում։

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ III

ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՆՇՈՒՄՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 230

Կիրառության ոլորտը

1. Սույն ենթաբաժինը կիրառվում է այն աշխարհագրական նշումների պահպանության նկատմամբ, որոնք ծագում են Կողմերի տարածքներում:
2. Կողմի այն աշխարհագրական նշումները, որոնք պահպանելու է մյուս Կողմը, ենթակա են միայն սույն ենթաբաժնին, եթե դրանք կարգավորվում են 231-րդ հոդվածում նշված օրենսդրության գործողության շրջանակով:

ՀՈԴՎԱԾ 231

Հաստատված աշխարհագրական նշումները

1. Ուսումնասիրելով Հայաստանի Հանրապետության՝ IX հավելվածի Ա մասում նշված օրենսդրությունը` Եվրոպական միությունը եզրակացնում է, որ այդ օրենսդրությունը համապատասխանում է նույն հավելվածի Բ մասում ամրագրված տարրերին:
2. Ուսումնասիրելով Եվրոպական միության՝ IX հավելվածի Ա մասում նշված օրենսդրությունը` Հայաստանի Հանրապետությունը եզրակացնում է, որ այդ օրենսդրությունը համապատասխանում է նույն հավելվածի Բ մասում ամրագրված տարրերին:
3. Ավարտելով առարկության ընթացակարգը եւ ուսումնասիրելով Եվրոպական միության՝ X հավելվածում նշված այն աշխարհագրական նշումները, որոնք գրանցվել են Եվրոպական միության կողմից՝ IX հավելվածի Ա մասում նշված օրենսդրության համաձայն, Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է պահպանի դրանք՝ սույն Համաձայնագրում սահմանված պահպանության մակարդակին համապատասխան:
4. Ավարտելով առարկության ընթացակարգը եւ ուսումնասիրելով Հայաստանի Հանրապետության՝ X հավելվածում նշված այն աշխարհագրական նշումները, որոնք գրանցվել են Հայաստանի Հանրապետության կողմից՝ IX հավելվածի Ա մասում նշված օրենսդրության համաձայն, Եվրոպական միությունը պետք է պահպանի դրանք՝ սույն Համաձայնագրում սահմանված պահպանության մակարդակին համապատասխան:

ՀՈԴՎԱԾ 232

Նոր աշխարհագրական նշումների ավելացումը

1. Կողմերը կարող են, 240-րդ հոդվածի 3-րդ պարբերությամբ սահմանված ընթացակարգին համապատասխան, X հավելվածում ամրագրված պահպանվող աշխարհագրական նշումների ցանկում ավելացնել նոր աշխարհագրական նշումներ: Այդ աշխարհագրական նշումները կարող են ցանկում ավելացվել յուրաքանչյուր Կողմի համար ընդունելի ձեւով առարկության ընթացակարգն ավարտելուց եւ նոր աշխարհագրական նշումներն ուսումնասիրելուց հետո` 231-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ պարբերություններին համապատասխան:
2. Կողմերը 1-ին պարբերության մեջ նշված ցանկում նոր աշխարհագրական նշումներ ավելացնելու որեւէ պարտավորություն չունեն, եթե՝

ա) աշխարհագրական նշումը կհակասեր բույսի սորտի կամ կենդանու ցեղատեսակի անվանը եւ, որպես արդյունք, հավանաբար կմոլորեցներ սպառողներին արտադրանքի իրական ծագման առումով,

բ) համբավ ունեցող կամ հանրահայտ ապրանքային նշանի լույսի ներքո, այդ աշխարհագրական նշման պահպանությունը կարող էր մոլորեցնել սպառողներին արտադրանքի իրական ծագման առնչությամբ, կամ

գ) եզրույթի անվանումն ընդհանրական է:

ՀՈԴՎԱԾ 233

Աշխարհագրական նշումների պահպանության շրջանակը

1. X հավելվածում նշված աշխարհագրական նշումները յուրաքանչյուր Կողմի կողմից պաշտպանվում են հետեւյալից՝

ա) պահպանվող անվանման՝ ցանկացած ուղղակի կամ ուղղակի առեւտրային օգտագործումից՝ այնպիսի համեմատելի արտադրանքի համար, որը չի համապատասխանում պահպանվող անվանման ապրանքային հատկորոշումներին, կամ այնքանով, որքանով որ այդպիսի օգտագործումը վնասում է աշխարհագրական նշման համբավին,

բ) ցանկացած չարաշահումից, նմանակումից կամ վերարտադրումից, նույնիսկ եթե արտադրանքի իրական ծագումը նշված է կամ եթե պահպանվող անվանումը թարգմանված է, սղագրված, տառադարձված կամ ուղեկցվում է այնպիսի արտահայտությամբ, ինչպիսին է «ոճ», «տեսակ», «մեթոդ», «արտադրվում է», «նմանակում», «համ եւ հոտ», «նման» կամ նմանատիպ արտահայտությամբ,

գ) արտադրանքի ծագման վայրի, ծագման, բնույթի կամ էական հատկանիշների հետ կապված որեւէ այլ կեղծ կամ մոլորության մեջ գցող նշումից, որը զետեղված է ներքին կամ արտաքին փաթեթավորման վրա, տվյալ արտադրանքին վերաբերող գովազդային նյութերում կամ փաստաթղթերում կամ բեռնարկղի մեջ արտադրանքի փաթեթավորման վրա, ինչը կարող է սխալ տպավորություն ստեղծել դրա ծագման առումով, եւ

դ) որեւէ այլ գործողությունից, որը կարող է սպառողին մոլորության մեջ գցել արտադրանքի իրական ծագման առումով։

2. Պահպանվող աշխարհագրական նշումները Կողմերի տարածքներում ընդհանրական չեն դառնում:
3. Եթե աշխարհագրական նշումներն ամբողջությամբ կամ մասամբ համանուն են,ապա պահպանությունը շնորհվում է յուրաքանչյուր այդպիսի աշխարհագրական նշմանը՝ պայմանով, որ այն օգտագործվել է բարեխղճորեն՝ պատշաճ կերպով հաշվի առնելով տեղական եւ ավանդական կիրառությունը, ինչպես նաեւ մոլորության գործնական ռիսկերը:

Չսահմանափակելով ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի 23-րդ հոդվածը, Կողմերը փոխադարձաբար որոշում են օգտագործման այն գործնական պայմանները, որոնցով համանուն աշխարհագրական նշումները կտարբերակվեն միմյանցից՝ հաշվի առնելով շահագրգիռ արտադրողների նկատմամբ արդարացի վերաբերմունք եւ սպառողներին մոլորության մեջ չգցելն ապահովելու անհրաժեշտությունը:

Այն համանուն անվանումը, որը սպառողներին մոլորության մեջ է գցում, որ նա կարծի, որ արտադրանքը ստացվել է այլ տարածքից, չի գրանցվում, եթե նույնիսկ անվանումը ճշգրիտ է այնքանով, որքանով առնչվում է տվյալ արտադրանքի ծագման տարածքին, տարածաշրջանին կամ վայրին։

4. Եթե Կողմը երրորդ երկրի հետ բանակցությունների համատեքստում առաջարկում է պահպանել երրորդ երկրի այն աշխարհագրական նշումը, որը համանուն է սույն ենթաբաժնի համաձայն պահպանվող` մյուս Կողմի աշխարհագրական նշման հետ, ապա վերջինիս տեղեկացնում են եւ տալիս հնարավորություն մեկնաբանելու՝ նախքան երրորդ կողմի աշխարհագրական նշումը դառնա պահպանվող:
5. Սույն ենթաբաժնում ոչինչ չի պարտադրում Կողմին պահպանել մյուս Կողմի այն աշխարհագրական նշումը, որն իր ծագման երկրում չի պահպանվում կամ դադարում է պահպանվել:

Յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմին ծանուցում է, թե արդյոք աշխարհագրական նշումը դադարում է պահպանվել իր ծագման երկրում: Այդպիսի ծանուցումը կատարվում է 240-րդ հոդվածի 3-րդ պարբերությամբ սահմանված ընթացակարգերին համապատասխան:

6. Սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի սահմանափակում առեւտրի ընթացքում ցանկացած անձի՝ բիզնեսում այդ անձի անվանումը կամ այդ անձի իրավանախորդի անվանումն օգտագործելու իրավունքը, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ անվանումն օգտագործվում է այնպես, որ մոլորեցնում է սպառողներին:

ՀՈԴՎԱԾ 234

Աշխարհագրական նշումներն օգտագործելու իրավունքը

1. Սույն ենթաբաժնով պահպանվող աշխարհագրական նշումը կարող է օգտագործվել համապատասխան հատկորոշումներին համապատասխանող գյուղատնտեսական արտադրանք, սննդամթերք, գինիներ, բուրավետացված գինիներ կամ սպիրտային խմիչքներ շուկայահանող ցանկացած օպերատորի կողմից:
2. Աշխարհագրական նշումը սույն ենթաբաժնով պահպանվող դառնալուց հետո այդպիսի պահպանվող անվանման օգտագործումը ենթակա չէ օգտագործողների որեւէ գրանցման կամ լրացուցիչ տուրքերի գանձման:

ՀՈԴՎԱԾ 235

Ապրանքային նշանների հետ կապը

1. Կողմը մերժում է գրանցել կամ անվավեր է ճանաչում այն ապրանքային նշանը, որը համապատասխանում է 233-րդ հոդվածի 1-ին պարբերության մեջ նշված իրավիճակներից որեւէ մեկին՝ կապված նման արտադրանքների պահպանվող աշխարհագրական նշման հետ՝ պայմանով, որ ապրանքային նշանը գրանցելու հայտը ներկայացվել է նշված տարածքում աշխարհագրական նշումը պահպանելու հայտի ներկայացման օրվանից հետո:
2. 231-րդ հոդվածում նշված աշխարհագրական նշումների համար պահպանման հայտ ներկայացնելու օրը սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրն է:
3. 232-րդ հոդվածում նշված աշխարհագրական նշումների համար պահպանման հայտ ներկայացնելու օրը մյուս Կողմին աշխարհագրական նշումը պահպանելու վերաբերյալ պահանջ փոխանցելու օրն է:
4. Չսահմանափակելով 232-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերության «բ» կետը՝ յուրաքանչյուր Կողմ X հավելվածում նշված աշխարհագրական նշումները պահպանում է, եթե առկա է ավելի վաղ գրանցված ապրանքային նշան: Ավելի վաղ գրանցված ապրանքային նշան նշանակում է ապրանքային նշան, որի օգտագործումը համապատասխանում է 233-րդ հոդվածի 1-ին պարբերության մեջ նշված իրավիճակներից մեկին եւ որի համար մի Կողմի տարածքում հայտ է ներկայացվել, որը գրանցվել կամ բարեխիղճ օգտագործմամբ հաստատվել է, եթե այդպիսի հնարավորություն նախատեսված է Կողմի օրենսդրությամբ, մինչեւ մյուս Կողմի՝ սույն Համաձայնագրով աշխարհագրական նշումը պահպանելու հայտը ներկայացնելու օրը: Այսպիսի ապրանքային նշանը կարող է շարունակել օգտագործվել, եւ դրա գործողության ժամկետը կարող է երկարաձգվել՝ անկախ աշխարհագրական նշման պահպանությունից՝ պայմանով, որ Կողմերից որեւէ մեկի՝ ապրանքային նշանների մասին օրենսդրությամբ առկա չեն ապրանքային նշանն անվավեր կամ չեղյալ ճանաչելու հիմքեր:
5. 4-րդ պարբերությունից շեղում կատարելով՝ Հայաստանի Հանրապետության այն ավելի վաղ գրանցված ապրանքային նշանները, որոնք բաղկացած են Եվրոպական միության «Կոնյակ» կամ «Շամպայն» աշխարհագրական նշումից կամ պարունակում են այդ նշումները՝ ներառյալ նման արտադրանքի համար գրանցված եւ համապատասխան հատկորոշմանը չհամապատասխանող սղագրության կամ թարգմանության մեջ, անվավեր կամ չեղյալ են ճանաչվում կամ փոփոխվում, որպեսզի վերացնեն այդ անվանումը որպես ամբողջ ապրանքային նշանի տարր՝ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո «Կոնյակի» եւ «Շամպայնի» համար համապատասխանաբար ամենաուշը 14 տարվա եւ երկու տարվա ընթացքում:

ՀՈԴՎԱԾ 236

Պահպանության հետ կապված պահանջների կատարումը

Յուրաքանչյուր Կողմ իր պետական մարմինների կողմից իրականացվող պատշաճ վարչարարության միջոցով ապահովում է 233-235-րդ հոդվածներին համապատասխան աշխարհագրական նշումների պահպանության հետ կապված պահանջների կատարումը: Յուրաքանչյուր Կողմ այդպիսի պահպանություն ապահովում է նաեւ շահագրգիռ անձի պահանջով:

ՀՈԴՎԱԾ 237

Անցումային դրույթները

1. Այն ապրանքները, որոնք, ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան, արտադրվել եւ պիտակավորվել են մինչեւ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելը, սակայն որոնք չեն համապատասխանում Համաձայնագրի պահանջներին, կարող են շարունակել վաճառվել սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո՝ մինչեւ դրանց պահուստային պաշարները սպառվեն:
2. Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց մեկ տարի հետո հաշված համապատասխան 24 տարի անցումային ժամկետի ընթացքում «Կոնյակի» համար եւ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց 3 տարի անցումային ժամկետի ընթացքում «Շամպայնի» համար Եվրոպական միության այդ աշխարհագրական նշումների՝ սույն Համաձայնագրի համաձայն պահպանությունը չի բացառում այդ անվանումների օգտագործումը Հայաստանի Հանրապետությունից ծագող եւ երրորդ երկրներ արտահանվող արտադրանքի վրա, եթե տվյալ երրորդ երկրի օրենքները եւ կանոնակարգերը թույլ են տալիս այդպես, որպեսզի նշեն եւ ներկայացնեն Հայաստանի Հանրապետությունից ծագող որոշակի համեմատելի արտադրանքներ՝ պայմանով, որ՝

ա) անվանումը պիտակավորված է բացառապես ոչ լատինատառ,

բ) արտադրանքի իրական ծագումը հստակորեն պիտակավորված է տեսանելիության միեւնույն տիրույթում, եւ

գ) ներկայացման մեջ ոչինչ մոլորության մեջ չի գցի հանրությանը արտադրանքի իրական ծագման առումով։

3. Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց մեկ տարի հետո 13 տարի անցումային ժամկետի ընթացքում «Կոնյակի» համար եւ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո հաշված երկու տարի անցումային ժամկետի ընթացքում Շամպայնի» համար Եվրոպական միության այդ աշխարհագրական նշումների՝ սույն Համաձայնագրի համաձայն պահպանությունը չի բացառում այդ անվանումների օգտագործումը Հայաստանի Հանրապետությունում՝ պայմանով, որ՝

ա) անվանումը պիտակավորված է բացառապես ոչ լատինատառ,

բ) արտադրանքի իրական ծագումը հստակորեն պիտակավորված է տեսանելիության միեւնույն տիրույթում, եւ

գ) ներկայացման մեջ ոչինչ մոլորության մեջ չի գցի սպառողներին արտադրանքի իրական ծագման առումով։

4. Հայաստանի Հանրապետությունից ծագող ապրանքների համար Եվրոպական միության «Կոնյակ» աշխարհագրական նշումի օգտագործման սահուն եւ արդյունավետ դադարեցումը խթանելու, ինչպես նաեւ արտահանման շուկաներում Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերությանն իր մրցունակ դիրքը պահպանելուն աջակցելու նպատակով Եվրոպական միությունը Հայաստանի Հանրապետությանը կտրամադրի տեխնիկական եւ ֆինանսական աջակցություն: Այդ աջակցությունը, որը տրամադրվելու է ԵՄ օրենսդրությանը համապատասխան, մասնավորապես ներառում է գործողություններ՝ ուղղված նոր անուն մշակելուն եւ ներքին ու արտահանման ավանդական շուկաներում նոր անունը խթանելուն, գովազդելուն եւ շուկայահանելուն:
5. 4-րդ պարբերությունում նշված ԵՄ աջակցության կոնկրետ գումարները, տեսակները, մեխանիզմները եւ ժամկետները սահմանվում են ֆինանսական եւ տեխնիկական աջակցության փաթեթում, որի շուրջ Կողմերը միանշանակ համաձայնության կգան սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում: Կողմերը համատեղ մշակում են աջակցության այդպիսի փաթեթի առաջադրանքները՝ հիմնվելով այն կարիքների մանրակրկիտ գնահատման վրա, որոնց ուղղված է այդ աջակցությունը: Այդ գնահատումը պետք է իրականացվի Կողմերի կողմից համատեղ ընտրված միջազգային խորհրդատվական ընկերության կողմից:
6. Այն դեպքում, երբ Եվրոպական միությունը չի տրամադրում 4-րդ պարբերությունում նշված ֆինանսական եւ տեխնիկական աջակցությունը, Հայաստանի Հանրապետությունը կարող է դիմել 13-րդ գլխով նախատեսված վեճերի կարգավորման մեխանիզմին եւ, հաջողության դեպքում, կասեցնել 2-րդ եւ 3-րդ պարբերություններից բխող պարտավորությունները:
7. Եվրոպական միության ֆինանսական եւ տեխնիկական աջակցությունը տրամադրվում է ոչ ուշ, քան սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրվանից հետո ութ տարվա ընթացքում:

ՀՈԴՎԱԾ 238.

Ընդհանուր կանոնները

1. 231-րդ եւ 232-րդ հոդվածներում նշված արտադրանքների ներկրումը, արտահանումը եւ առեւտրականացումն իրականացվում է այն Կողմի տարածքում կիրառվող օրենքներին եւ կարգավորումներին համապատասխան, որտեղ արտադրանքները շուկայահանվում են:
2. Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեն պետք է, 240-րդ հոդվածի համաձայն, դիտարկի այն գրանցված աշխարհագրական նշման արտադրանքի հատկորոշումների վերաբերյալ հացերը, որը հաստատվել է այն Կողմի իշխանությունների կողմից, որի տարածքում ծագում է այդ արտադրանքը՝ ներառյալ դրա հետ կապված ցանկացած փոփոխության վերաբերյալ հարցերը:
3. Սույն ենթաբաժնով պահպանվող աշխարհագրական նշումները կարող է չեղարկել միայն այն Կողմը, որտեղից ծագում է արտադրանքը:

ՀՈԴՎԱԾ 239

Համագործակցությունն ու թափանցիկությունը

1. Կողմերը կա՛մ ուղղակիորեն, կա՛մ 240-րդ հոդվածի համաձայն ստեղծված Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեի միջոցով, կապ են պահպանում սույն ենթաբաժնի իրականացման եւ գործառության հետ կապված բոլոր հարցերի վերաբերյալ: Մասնավորապես, Կողմը կարող է մյուս Կողմից պահանջել արտադրանքի հատկորոշումների ու դրանց փոփոխությունների եւ վերահսկողության ազգային մարմինների կապի ապահովման կենտրոնների վերաբերյալ տեղեկություններ:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է հանրամատչելի դարձնել սույն ենթաբաժնով պահպանվող աշխարհագրական նշումների հատկորոշումները կամ դրանց ամփոփագիրը եւ մյուս Կողմի՝ սույն ենթաբաժնի համաձայն պահպանվող աշխարհագրական նշումներին համապատասխանող վերահսկողության ազգային մարմինների կապի ապահովման կենտրոնների վերաբերյալ տեղեկությունները:

ՀՈԴՎԱԾ 240

Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեն

1. Սույնով Կողմերը ստեղծում են Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտե՝ կազմված Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության ներկայացուցիչներից՝ սույն ենթաբաժնի իրականացումը վերահսկելու եւ աշխարհագրական նշումների վերաբերյալ նրանց համագործակցությունն ու երկխոսությունն ամրապնդելու նպատակով:
2. Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեն որոշումներն ընդունում է ընդհանուր համաձայնությամբ: Այն սահմանում է իր սեփական ընթացակարգային կանոնները։ Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեն հանդիպում է Կողմերից ցանկացածի պահանջով՝ հաջորդաբար Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում՝ Կողմերի կողմից համաձայնեցված վայրում ու ժամանակին եւ ձեւով, որը կարող է ներառել տեսակոնֆերանսի միջոցով, սակայն ոչ ուշ, քան նման պահանջ ներկայացվելուց 90 օր հետո:
3. Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեն նաեւ հետեւում է սույն ենթաբաժնի պատշաճ գործառությանը եւ կարող է քննարկել ցանկացած հարց՝ կապված դրա իրականացման եւ գործառնության հետ: Մասնավորապես, այն պատասխանատու է՝

ա) յուրաքանչյուր Կողմի տարածքում կիրառելի օրենսդրությանը հղումների առնչությամբ IX հավելվածի Ա մասը փոփոխելու համար,

բ) աշխարհագրական նշումների գրանցման տարրերի եւ վերահսկողության առնչությամբ IX հավելվածի Բ մասը փոփոխելու համար,

գ) աշխարհագրական նշումների ցանկի առնչությամբ X հավելվածը փոփոխելու համար,

դ) աշխարհագրական նշումների եւ աշխարհագրական նշումների բնագավառում փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող ցանկացած այլ հարցի վերաբերյալ օրենսդրական եւ քաղաքականության մշակումների մասին տեղեկություններ փոխանակելու համար,

ե) սույն ենթաբաժնին համապատասխան պահպանությունը հաշվի առնելու նպատակով աշխարհագրական նշումների մասին տեղեկություններ փոխանակելու համար:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ IV

Նմուշները

ՀՈԴՎԱԾ 241

Միջազգային համաձայնագրերը

Կողմերը պահպանում են Արդյունաբերական նմուշների միջազգային գրանցման մասին Հաագայի համաձայնագրի 1999 թվականի Ժնեւյան ակտը:

ՀՈԴՎԱԾ 242

Գրանցված նմուշների պահպանությունը

1. Կողմերն ապահովում են ինքնուրույն ստեղծված նոր եւ ինքնատիպ նմուշների պահպանությունը: Այդ պահպանությունը տրամադրվում է գրանցմամբ եւ դրանց իրավատերերին վերապահում է բացառիկ իրավունք՝ սույն ենթաբաժնի դրույթներին համապատասխան։

Սույն ենթաբաժնի նպատակներով՝ Կողմը կարող է անհատական բնույթի նմուշը համարել ինքնատիպ:

2. Համալիր արտադրանքի բաղադրիչ մաս կազմող արտադրանքի նկատմամբ կիրառված կամ դրանում ներառված նմուշը համարվում է նոր եւ ինքնատիպ միայն՝

ա) եթե բաղադրիչ մասը համալիր արտադրանքի մեջ ներառվելուց հետո տեսանելի է մնում վերջինիս բնականոն օգտագործման ընթացքում, եւ

բ) այնքանով, որքանով բաղադրիչ մասի այդ տեսանելի հատկանիշներն իրենցով բավարարում են նորության եւ ինքնատիպության մասով պահանջները:

3. 2-րդ պարբերության «ա» կետում օգտագործվող «բնականոն օգտագործում» եզրույթը նշանակում է օգտագործում վերջին օգտագործողի կողմից՝ բացառությամբ պահպանման, սպասարկման եւ վերանորոգման աշխատանքների։
4. Գրանցված նմուշի իրավատերն իրավունք ունի արգելելու սեփականատիրոջ համաձայնությունը չունեցող երրորդ կողմերին այդպիսի արտադրանքն առնվազն պատրաստել, առաջարկել վաճառքի համար, վաճառել, ներկրել, արտահանել, պահեստավորել կամ օգտագործել պահպանվող նմուշը կրող կամ մարմնավորող իրեր, երբ այդպիսի գործողությունները ձեռնարկվում են առեւտրային նպատակներով, չափից ավելի վնասում են նմուշի բնականոն շահագործումը կամ համատեղելի չեն բարեխիղճ առեւտրային գործելակերպի հետ:
5. Հասանելի պահպանության տեւողությունը կազմում է 25 տարի:

ՀՈԴՎԱԾ 243

Չգրանցված նմուշներին տրամադրվող պահպանությունը

1. Եվրոպական միությունն ու Հայաստանի Հանրապետությունը նախատեսում են իրավական միջոցներ, որպեսզի կանխեն արտադրանքի չգրանցված արտաքին տեսքի օգտագործումը, միայն եթե վիճարկվող օգտագործումն առաջանում է արտադրանքի չգրանցված արտաքին տեսքի կրկնօրինակումից: Այդպիսի օգտագործումն առնվազն ներառում է արտադրանքը վաճառքի համար առաջարկելը, շուկայահանելը, ներմուծելը կամ արտահանելը:
2. Արտադրանքի չգրանցված արտաքին տեսքի համար հասանելի պահպանության տեւողությունը կազմում է առնվազն երեք տարի այն օրվանից, երբ նմուշը հանրությանը հասանելի է դարձվել Կողմերից մեկի տարածքում:

ՀՈԴՎԱԾ 244

Բացառություններն ու բացառումները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է նախատեսել սահմանափակ բացառություններ նմուշների պահպանությունից՝ պայմանով, որ այդպիսի բացառություններն անհիմն կերպով չեն հակասում պահպանվող նմուշների բնականոն շահագործմանը եւ անհիմն կերպով վնաս չեն պատճառում պահպանվող նմուշի սեփականատիրոջ օրինական շահերին՝ հաշվի առնելով երրորդ կողմերի օրինական շահերը:
2. Նմուշի պահպանությունը չի տարածվում հիմնականում տեխնիկական կամ գործառական նկատառումներով թելադրված նմուշների վրա: Մասնավորապես, նմուշի իրավունքը չի տարածվում արտադրանքի արտաքին տեսքի հատկանիշների վրա, որոնք պարտադիր պետք է վերարտադրվեն իրենց ճշգրիտ ձեւով եւ չափերով, որպեսզի այն արտադրանքը, որում արդյունաբերական նմուշը ներառված է կամ կիրառված, կարողանա մեխանիկորեն կապակցված լինել մեկ այլ արտադրանքին կամ տեղադրված լինել դրա մեջ, շուրջը կամ դիմաց այնպես, որ այդ արտադրանքներից յուրաքանչյուրը կարողանա կատարել իր գործառույթը։

ՀՈԴՎԱԾ 245

Հեղինակային իրավունքի հետ կապը

Նմուշը պահպանության իրավունք ունի նաեւ Կողմի՝ հեղինակային իրավունքի մասին օրենքով՝ այն օրվանից, երբ նմուշը ստեղծվել է կամ որեւէ ձեւով ամրագրվել: Այն ծավալը եւ պայմանները, որոնցով այդպիսի պահպանությունը տրամադրվում է՝ ներառյալ ինքնատիպության պահանջվող մակարդակը, որոշում է յուրաքանչյուր Կողմ՝ իր ներպետական օրենքներին եւ կարգավորումներին համապատասխան:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ V

ԱՐՏՈՆԱԳՐԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 246

Միջազգային համաձայնագրերը

Կողմերը պահպանում են Արտոնագրային համագործակցության մասին համաձայնագիրը եւ գործադրում բոլոր խելամիտ ջանքերը Արտոնագրային իրավունքի մասին համաձայնագրին համապատասխանելու համար:

ՀՈԴՎԱԾ 247

Արտոնագրերը եւ հանրային առողջապահությունը

1. Կողմերն ընդունում են ԱՀԿ նախարարական համաժողովի կողմից 2001 թվականի նոյեմբերի 14-ին ընդունված` ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի եւ հանրային առողջապահության մասին հռչակագրի կարեւորությունը: Սույն ենթաբաժնով սահմանված իրավունքներն ու պարտավորությունները մեկնաբանելիս եւ իրականացնելիս Կողմերն ապահովում են այդ Հռչակագրի հետ համապատասխանությունը:
2. Կողմերը հետեւում եւ նպաստում են ԱՀԿ Գլխավոր խորհրդի 2003 թվականի օգոստոսի 30-ի «ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի եւ հանրային առողջապահության մասին Դոհայի հռչակագրի 6-րդ պարբերության կիրարկման մասին» որոշման իրականացմանը:

ՀՈԴՎԱԾ 248

Լրացուցիչ պաշտպանության վկայագիրը

1. Կողմերն ընդունում են, որ դեղագործական եւ բույսերի պաշտպանության արտադրանքների նկատմամբ, որոնք իրենց համապատասխան տարածքներում պաշտպանվում են արտոնագրով, կարող է մինչեւ շուկայահանվելը կիրառվել վարչական թույլտվության ընթացակարգ: Կողմերն ընդունում են, որ արտոնագրի համար հայտ ներկայացնելու եւ արտադրանքն իրենց համապատասխան շուկաներում շուկայահանելու առաջին թույլտվության միջեւ ընկած ժամկետը, ինչպես այդ նպատակով սահմանված է իրենց համապատասխան օրենսդրությամբ, կարող է կրճատել արտոնագրով սահմանված արդյունավետ պաշտպանության ժամկետը:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է պաշտպանության հետագա ժամկետ դեղագործական կամ բույսերի պաշտպանության այն արտադրանքի համար, որը պաշտպանված է արտոնագրով եւ որի նկատմամբ կիրառվել է վարչական թույլտվության ընթացակարգ, որը հավասար է 1-ին պարբերության երկրորդ նախադասության մեջ նշված ժամկետին՝ նվազեցված հինգ տարի ժամկետով:
3. Չնայած 2-րդ պարբերությանը՝ պաշտպանության հետագա ժամկետի տեւողությունը չի կարող գերազանցել հինգ տարին:

Միությունում այն դեղագործական արտադրանքների դեպքում, որոնց համար իրականացվել են մանկաբարձական ուսումնասիրություններ, եւ այդ ուսումնասիրությունների արդյունքներն արտացոլված են արտադրանքի մասին տեղեկատվության մեջ, հնարավոր է ժամկետի հետագա 6 ամսով երկարաձգում:

ԵՆԹԱԲԱժԻՆ VI

ՉԲԱՑԱՀԱՅՏՎԱԾ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

ՀՈԴՎԱԾ 249

Առեւտրային գաղտնիքների պաշտպանության շրջանակը

1. Կողմերը հաստատում են ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի 39-րդ հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ պարբերություններով սահմանված իրենց հանձնառությունները: Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է քաղաքացիական դատավարության պատշաճ ընթացակարգեր եւ իրավական պաշտպանության միջոցներ առեւտրային գաղտնիքի տիրապետող ցանկացած անձի համար՝ առեւտրային գաղտնիքի ձեռքբերումը, օգտագործումը կամ բացահայտումը կանխելու, եւ դրա դիմաց վնասի փոխհատուցում ստանալու համար, երբ դա իրականացվել է ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող ձեւով:
2. Սույն ենթաբաժնի նպատակներով՝

ա) «առեւտրային գաղտնիք» նշանակում է տեղեկություն, որը՝

(i) գաղտնի է այն առումով, որ այն ամբողջությամբ կամ իր բաղադրիչների ճշգրիտ փոխդասավորվածությամբ եւ համախմբությամբ ընդհանուր առմամբ հայտնի չէ կամ դյուրամատչելի չէ այն շրջանակների անձանց, որոնք սովորաբար գործ են ունենում տեղեկությունների նշված տեսակի հետ,

(ii) ունի առեւտրային արժեք, քանի որ այն գաղտնի է, եւ

(iii) հանգամանքների ներքո ենթարկվել է տեղեկությունն օրինական կերպով վերահսկող անձի կողմից ձեռնարկված ողջամիտ քայլերի՝ այն գաղտնի պահելու նպատակով.

բ) «առեւտրային գաղտնիքի տիրապետող» նշանակում է ցանկացած ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ, որն օրինական ձեւով վերահսկում է առեւտրային գաղտնիքը:

3. Սույն ենթաբաժնի նպատակներով՝ ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող են համարվում արարքի առնվազն հետեւյալ ձեւերը՝

ա) առեւտրային գաղտնիքի ձեռքբերումն առանց առեւտրային գաղտնիքի տիրապետողի համաձայնության, երբ դա իրականացվել է առեւտրային գաղտնիքի տիրապետողի օրինական վերահսկողության տակ գտնվող այնպիսի փաստաթղթեր, առարկաներ, նյութեր, սուբստանցիաներ կամ էլեկտրոնային ֆայլեր չթույլատրված կերպով մուտք գործելու, դրանց յուրացման կամ կրկնօրինակման միջոցով, որոնք պարունակում են առեւտրային գաղտնիք կամ որոնցից կարող է եզրահանգվել առեւտրային գաղտնիք.

բ) առեւտրային գաղտնիքի օգտագործումը կամ բացահայտումը, երբ դա իրականացվել է առանց առեւտրային գաղտնիքի տիրապետողի համաձայնության՝ այն անձի կողմից, որը համարվում է, որ`

(i) առեւտրային գաղտնիքը ձեռք է բերել «ա» կետում նշված ձեւով,

(ii) խախտել է գաղտնիության մասին համաձայնագիրը կամ առեւտրային գաղտնիքը չբացահայտելու որեւէ այլ պարտավորություն, կամ

(iii) խախտել է առեւտրային գաղտնիքի օգտագործումը սահմանափակելու՝ պայմանագրային կամ որեւէ այլ պարտավորություն.

գ) առեւտրային գաղտնիքի ձեռքբերումը, օգտագործումը կամ բացահայտումը, երբ դա իրականացվել է այն անձի կողմից, որը ձեռքբերման, օգտագործման կամ բացահայտման պահին իմացել կամ տվյալ հանգամանքներում պետք է իմացած լիներ, որ առեւտրային գաղտնիքն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն ստացվել է մեկ այլ անձից, որը «բ» կետի իմաստով ապօրինաբար օգտագործում կամ բացահայտում էր առեւտրային գաղտնիքը՝ ներառյալ երբ անձը դրդել է մեկ այլ անձի իրականացնելու այդ կետում նշված գործողությունները:

4. Սույն ենթաբաժնում ոչինչ չի հասկացվում որպես որեւէ Կողմին ուղղված պահանջ, որ արարքի հետեւյալ ձեւերից որեւէ մեկը համարի ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող.

ա) համապատասխան տեղեկության անկախ հայտնաբերում կամ ստեղծում անձի կողմից,

բ) արտադրանքի հակառակ նախագծում այն անձի կողմից, որն օրինականորեն տիրապետում է դրան եւ որն ազատ է համապատասխան տեղեկության ձեռքբերումը սահմանափակելու իրավականորեն վավեր որեւէ պարտականությունից,

գ) համապատասխան ներպետական օրենքով պահանջված կամ թույլատրված տեղեկության ձեռքբերումը, օգտագործումը կամ բացահայտումը,

դ) բնականոն զբաղվածության ընթացքում ազնվորեն ձեռք բերված իրենց փորձի եւ հմտությունների օգտագործումն աշխատողների կողմից:

5. Սույն ենթաբաժնում ոչինչ չի հասկացվում որպես արտահայտվելու եւ տեղեկատվության ազատության սահմանափակում՝ ներառյալ լրատվամիջոցների ազատությունը, որը պաշտպանվում է Կողմերից յուրաքանչյուրի իրավազորության ներքո:

ՀՈԴՎԱԾ 250

Քաղաքացիական դատավարության ընթացակարգերն ու առեւտրային գաղտնիքների իրավական պաշտպանության միջոցները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ 249-րդ հոդվածում նշված քաղաքացիական դատավարությանը մասնակցող կամ այդ իրավական վարույթի մաս կազմող փաստաթղթերին հասանելիություն ունեցող որեւէ անձի չթույլատրվի օգտագործել կամ բացահայտել որեւէ առեւտրային գաղտնիք կամ ենթադրյալ առեւտրային գաղտնիք, որն իրավասու դատական մարմիններն, ի պատասխան շահագրգիռ կողմի պատշաճ հիմնավորված դիմումի, ճանաչել են գաղտնի, եւ որի մասին նրանք իմացել են այդպիսի մասնակցության կամ հասանելիության արդյունքում:
2. 249-րդ հոդվածում նշված քաղաքացիական դատավարության ընթացքում յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր դատական մարմիններն ունենան առնվազն հետեւյալն անելու լիազորություն.

ա) ձեռնարկել ժամանակավոր միջոցներ՝ կանխելու համար առեւտրային գաղտնիքի՝ ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող ձեւով ձեռքբերումը, օգտագործումը կամ բացահայտումը.

բ) ձեռնարկել դատական պաշտպանության միջոցներ՝ կանխելու համար առեւտրային գաղտնիքի՝ ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող ձեւով ձեռքբերումը, օգտագործումը կամ բացահայտումը.

գ) կարգադրել այն անձին, որն իմացել կամ պետք է իմացած լիներ, որ ինքն առեւտրային գաղտնիքը ձեռք էր բերում, օգտագործում կամ բացահայտում ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող ձեւով, վճարել առեւտրային գաղտնիքի տիրապետողին այդպիսի ձեռքբերման, օգտագործման կամ բացահայտման արդյունքում փաստացի կրած վնասի չափին համապատասխան փոխհատուցում.

դ) ձեռնարկել հատուկ միջոցներ՝ պահպանելու համար առեւտրային գաղտնիքի՝ ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող ձեւով ենթադրյալ ձեռքբերման, օգտագործման կամ բացահայտման հետ կապված քաղաքացիական վարույթի ընթացքում հրապարակված ցանկացած առեւտրային գաղտնիքի կամ ենթադրյալ առեւտրային գաղտնիքի գաղտնիությունը. այդպիսի հատուկ միջոցները, համապատասխան Կողմի ներպետական օրենքին համապատասխան, կարող են ներառել`

(i) որոշ փաստաթղթերին հասանելիությունն ամբողջությամբ կամ մասամբ սահմանափակելու,

(ii) լսումներին եւ դրանց համապատասխան արձանագրություններին կամ տառադարձումներին հասանելիությունը սահմանափակելու, եւ

(iii) դատական որոշման ոչ գաղտնի այն տարբերակը հասանելի դարձնելու հնարավորություն, որում առեւտրային գաղտնիք պարունակող հատվածները հեռացվել կամ խմբագրվել են, եւ

ե) իրավական պաշտպանության միջոցների կամ այդ վարույթի ընթացքում հրապարակված առեւտրային գաղտնիքի կամ ենթադրյալ առեւտրային գաղտնիքի պաշտպանության առնչությամբ դատարանի կողմից 1-ին պարբերության կամ սույն պարբերության «դ» կետի համաձայն ընդունված միջոցների խախտման համար կողմերի նկատմամբ կամ դատարանի իրավազորությանը ենթակա այլ անձանց նկատմամբ կիրառել պատժամիջոցներ:

3. Կողմերից չի պահանջվում ապահովել 249-րդ հոդվածում նշված դատական ընթացակարգեր եւ իրավական պաշտպանության միջոցներ այն դեպքում, երբ ազնիվ առեւտրային գործելակերպին հակասող արարքն իրականացվում է, իրենց համապատասխան ներպետական օրենքի համաձայն, ոչ իրավաչափ արարքը, սխալ արարքը կամ ապօրինի գործողությունը հայտնաբերելու համար կամ օրենքով ճանաչված օրինական շահը պաշտպանելու նպատակով:

ՀՈԴՎԱԾ 251

Դեղագործական արտադրանքը շուկայահանելու թույլտվություն ստանալու համար ներկայացված տվյալների պաշտպանությունը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ դեղագործական արտադրանքը շուկայահանելու (շուկայահանման թույլտվություն) թույլտվություն ստանալու համար ներկայացված առեւտրային գաղտնիք կազմող տեղեկությունները պաշտպանում է երրորդ կողմերին բացահայտելուց, եթե գերիշխող առողջապահական շահերով այլ բան նախատեսված չէ: Ցանկացած գաղտնի բիզնես տեղեկատվություն նույնպես պետք է պաշտպանվի անարդար առեւտրային գործելակերպից:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ շահագրգիռ Կողմի տարածքում շուկայահանման առաջին թույլտվությունից հետո՝ ութ տարի ժամկետով, շուկայահանման թույլտվություն շնորհելու համար պատասխանատու պետական մարմինը հաշվի չառնի գաղտնի բիզնես տեղեկատվությունը կամ նախակլինիկական հետազոտությունների կամ կլինիկական փորձարկումների արդյունքները, որոնք տրամադրվել են շուկայահանման թույլտվության առաջին հայտում եւ հետագայում անձի կամ սուբյեկտի կողմից՝ անկախ նրանից՝ պետական, թե մասնավոր, ներկայացվել են դեղագործական արտադրանքը շուկայահանելու թույլտվության մեկ այլ հայտի օգտին՝ առանց այն անձի կամ սուբյեկտի հստակ համաձայնության, որը ներկայացրել է այդ տվյալները, եթե երկու Կողմերի կողմից ճանաչված միջազգային համաձայնագրերով այլ բան նախատեսված չէ:
3. Շահագրգիռ Կողմի տարածքում շուկայահանման առաջին թույլտվության շնորհման օրվանից հետո տասը տարվա ընթացքում շուկայահանման առաջին թույլտվության մեջ տրամադրված նախակլինիկական հետազոտությունների կամ կլինիկական փորձարկումների արդյունքների հիման վրա հետագայում ներկայացված ցանկացած հայտի համար շնորհված շուկայահանման թույլտվությամբ չի թույլատրվում դեղագործական արտադրանքը շուկայահանել, եթե հետագա հայտատուն չի ներկայացնում նախակլինիկական հետազոտությունների կամ կլինիկական փորձարկումների սեփական արդյունքները (կամ այն նախակլինիկական հետազոտությունների կամ կլինիկական փորձարկումների արդյունքները, որոնք օգտագործվել են այդ տեղեկությունները տրամադրած կողմի համաձայնությամբ)՝ բավարարելով միեւնույն պահանջներին, ինչ առաջին հայտատուն: Սույն պարբերությունում սահմանված պահանջներին չհամապատասխանող արտադրանքները շուկայում չեն թույլատրվում:
4. Ի հավելումն, 3-րդ պարբերությունում նշված տասը տարի ժամկետը երկարաձգվում է առավելագույնը մինչեւ 11 տարի, եթե թույլտվություն ստանալուն հաջորդող առաջին ութ տարվա ընթացքում թույլտվության իրավատերը ստանում է թույլտվություն մեկ կամ ավելի նոր բուժական ցուցումների համար, որոնք ենթադրաբար կստեղծեն կլինիկական զգալի առավելություններ՝ գործող բուժումների համեմատ:

ՀՈԴՎԱԾ 252

Բույսերի պաշտպանության արտադրանքների վերաբերյալ տվյալների պաշտպանությունը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ճանաչում է առաջին անգամ ներկայացված փորձարկման կամ ուսումնասիրության արդյունքների վերաբերյալ հաշվետվության սեփականատիրոջ՝ բույսերի պաշտպանության արտադրանքի շուկայահանման համար թույլտվություն ստանալու ժամանակավոր իրավունքը: Այդպիսի ժամկետի ընթացքում փորձարկման կամ ուսումնասիրության արդյունքների վերաբերյալ հաշվետվությունը չի օգտագործվում ի օգուտ որեւէ այլ անձի, որը նպատակ ունի ստանալ բույսերի պաշտպանության արտադրանքի շուկայահանման թույլտվություն, բացի այն դեպքից, երբ տրվել է առաջին սեփականատիրոջ հստակ համաձայնությունը: Սույն ենթաբաժնում ժամանակավոր իրավունքն այսուհետ նշվում է որպես «տվյալների պաշտպանություն»:
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված փորձարկման կամ ուսումնասիրության արդյունքների վերաբերյալ հաշվետվությունը պետք է բավարարի հետեւյալ պայմաններին.

ա) անհրաժեշտ լինել թույլտվության կամ թույլտվության մեջ փոփոխություն կատարելու համար՝ այլ մշակաբույսերի վրա օգտագործումը թույլ տալու համար, եւ

բ) վավերացված լինել որպես պատշաճ լաբորատոր գործելակերպի կամ պատշաճ փորձարարական գործելակերպի սկզբունքներին համապատասխանող։

3. Տվյալների պաշտպանության ժամկետը տվյալ Կողմի տարածքում իրավասու մարմնի կողմից շնորհված առաջին թույլտվությունից հետո առնվազն տասը տարի է: Բույսերի պաշտպանության՝ ցածր ռիսկի արտադրանքների համար ժամկետը կարող է երկարաձգվել մինչեւ 13 տարի:
4. 3-րդ պարբերության մեջ նշված ժամկետները փոքրածավալ օգտագործումների համար թույլտվության գործողության ժամկետի յուրաքանչյուր երկարաձգման համար երկարաձգվում են երեք ամսով, եթե այդպիսի թույլտվությունների հայտերը թույլտվության իրավատիրոջ կողմից ներկայացվում են իրավասու մարմնի կողմից առաջին թույլտվության շնորհումից առնվազն հինգ տարի հետո: Տվյալների պաշտպանության ընդհանուր ժամկետը ոչ մի դեպքում չի կարող գերազանցել 13 տարին։ Բույսերի պաշտպանության՝ ցածր ռիսկի արտադրանքների համար տվյալների պաշտպանության ընդհանուր ժամկետը ոչ մի դեպքում չի կարող գերազանցել 15 տարին։

«Փոքրածավալ օգտագործում» նշանակում է Կողմի տարածքում բույսերի պաշտպանության արտադրանքի օգտագործում այն բույսերի կամ բույսերի արտադրանքի վրա, որոնք լայնորեն չեն աճեցվում տվյալ Կողմի տարածքում կամ լայնորեն չեն աճեցվում բույսերի պաշտպանության բացառիկ կարիքները բավարարելու համար:

5. Հետազոտությունը կամ ուսումնասիրությունը նույնպես պաշտպանվում է, եթե դա անհրաժեշտ է թույլտվության գործողության ժամկետի երկարաձգման կամ թույլտվության վերանայման համար։ Այդպիսի դեպքերում տվյալների պաշտպանության ժամկետը 30 ամիս է։
6. Ողնաշարավոր կենդանիների վրա կատարվող կրկնակի փորձարկումից խուսափելու համար յուրաքանչյուր Կողմ սահմանում է Կողմերի համապատասխան տարածքներում հիմնադրված հայտատուին եւ նախորդ թույլտվությունների իրավատերերին առեւտրային գաղտնիք կազմող տեղեկություններ փոխանակելուն պարտավորեցնող միջոցներ:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ VII

ԲՈՒՅՍԵՐԻ ՍՈՐՏԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 253

Բույսերի սորտերը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ պաշտպանում է բույսերի սորտերի նկատմամբ իրավունքները Բույսերի նոր սորտերի պաշտպանության միջազգային կոնվենցիային (UPOV) համապատասխան, որը ներառում է նաեւ սելեկցիոների իրավունքներից բացառությունները, որոնք նշված են այդ Կոնվենցիայի 15-րդ հոդվածում, եւ համագործակցում են՝ այդ իրավունքները պաշտպանելու եւ դրանց իրականացումն ապահովելու նպատակով։
2. Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ սույն հոդվածը կիրառվում է ոչ ուշ, քան սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրվանից երեք տարի հետո։

ԲԱԺԻՆ Գ

ՄՏԱՎՈՐ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ I

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

ՀՈԴՎԱԾ 254

Ընդհանուր պարտավորությունները

1. Կողմերը վերահաստատում են ԹՐԻՓՍ համաձայնագրով, մասնավորապես դրա III մասով իրենց ստանձնած պարտավորությունները: Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է սույն բաժնի լրացուցիչ միջոցները, ընթացակարգերը եւ իրավական պաշտպանության միջոցները, որոնք անհրաժեշտ են մտավոր սեփականության իրավունքների իրականացումն ապահովելու համար։ Այդ միջոցները, ընթացակարգերը եւ իրավական պաշտպանության միջոցները պետք է լինեն արդարացի ու անաչառ եւ չպետք է առաջացնեն անհարկի բարդություններ կամ ծախսեր կամ պատճառ դառնան չհիմնավորված ժամկետներ սահմանելու կամ անտեղի ուշացումների համար։
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված միջոցները, ընթացակարգերը եւ իրավական պաշտպանության միջոցները պետք է լինեն արդյունավետ, համաչափ ու տարհամոզիչ եւ պետք է կիրառվեն այնպես, որ օրինական առեւտրի համար որեւէ խոչընդոտ չստեղծեն եւ նախատեսեն երաշխիքներ դրանց չարաշահումների դեմ։
3. Սույն բաժնի II ենթաբաժնի նպատակներով՝ «մտավոր սեփականության իրավունքներ» հասկացությունը պետք է ընդգրկի առնվազն հետեւյալ իրավունքները.

ա) հեղինակային իրավունքը,

բ) հեղինակային իրավունքին հարակից այլ իրավունքներ,

գ) տվյալների բազաներ մշակողի հատուկ (sui generis) իրավունքը,

դ) կիսահաղորդչային ապրանքների տոպոլոգիաներ մշակողի իրավունքները,

ե) ապրանքային նշանների նկատմամբ իրավունքները,

զ) նմուշի նկատմամբ իրավունքները,

է) արտոնագրային իրավունքները, այդ թվում՝ լրացուցիչ պաշտպանության վկայագրից ծագող իրավունքները,

ը) աշխարհագրական նշումների,

թ) օգտակար մոդելների նկատմամբ իրավունքները,

ժ) բույսերի նոր սորտերի նկատմամբ իրավունքները, եւ

ժա) ապրանքային անվանումների նկատմամբ իրավունքներն այնքանով, որքանով դրանք տվյալ ներպետական օրենսդրությամբ պաշտպանվում են որպես բացառիկ իրավունքներ։

Առեւտրային գաղտնիքների նկատմամբ իրավունքները ներառված չեն սույն ենթաբաժնում։ Առեւտրային գաղտնիքների նկատմամբ իրավունքների իրականացման ապահովմանն անդրադարձ է կատարվում 250-րդ հոդվածում։

ՀՈԴՎԱԾ 255

Դիմում ներկայացնելու իրավունք ունեցողները

Յուրաքանչյուր Կողմ որպես սույն բաժնով եւ ԹՐԻՓՍ համաձայնագրի III մասով սահմանված միջոցները, ընթացակարգերը եւ իրավական պաշտպանության միջոցների կիրառումը պահանջելու իրավունք ունեցող անձինք ճանաչում է՝

ա) մտավոր սեփականության իրավունքների իրավատերերին՝ կիրառվող իրավունքին համապատասխան,

բ) այդ իրավունքներն օգտագործելու թույլտվություն ունեցող մյուս բոլոր անձանց, մասնավորապես՝ լիցենզառուներին, այնքանով, որքանով դա թույլատրվում է կիրառվող օրենքով եւ դրան համապատասխան,

գ) մտավոր սեփականության իրավունքները կոլեկտիվ հիմունքներով կառավարող մարմիններին, որոնք պարբերաբար ճանաչվում են որպես մտավոր սեփականության իրավունքների իրավատերերին ներկայացնելու իրավունք ունեցողներ՝ այնքանով, որքանով դա թույլատրվում է կիրառվող օրենքով եւ դրան համապատասխան,

դ) պաշտպանություն իրականացնող մասնագիտացված մարմիններին, որոնք պարբերաբար ճանաչվում են որպես մտավոր սեփականության իրավունքների իրավատերերին ներկայացնելու իրավունք ունեցողներ՝ այնքանով, որքանով դա թույլատրվում է կիրառվող օրենքով եւ դրան համապատասխան։

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ II

ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 256

Ապացույցների պահպանմանն ուղղված միջոցները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ, նույնիսկ նախքան գործն ըստ էության քննող վարույթ հարուցելը, իրավասու դատական մարմինները, հիմնվելով այն կողմի պահանջի վրա, որը ներկայացրել է ողջամտության սահմաններում հասանելի ապացույցներ՝ հիմնավորելու համար իր պնդումներն այն մասին, որ մտավոր սեփականության իր իրավունքը խախտվել է կամ կարող է խախտվել, կարողանան պահանջել ձեռնարկել անհապաղ եւ արդյունավետ ժամանակավոր միջոցներ՝ ենթադրյալ խախտման վերաբերյալ համապատասխան ապացույցի պահպանման համար՝ գաղտնի տեղեկությունների պաշտպանությունն ապահովելու պայմանով։
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված ժամանակավոր միջոցները կարող են ներառել մտավոր սեփականության իրավունքը ենթադրաբար խախտող ապրանքների մանրամասն նկարագրությունը` նմուշներ վերցնելու միջոցով կամ առանց դրա, կամ դրանց առգրավումը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ այդ ապրանքների արտադրության մեջ կամ տարածման համար օգտագործված նյութերն ու սարքավորումները եւ դրանց վերաբերող փաստաթղթերը։ Այդ միջոցները, անհրաժեշտության դեպքում, առանց մյուս կողմին լսելու, կիրառվում են հատկապես այն դեպքում, երբ ցանկացած ուշացում կարող է անդառնալի վնաս պատճառել իրավատիրոջը, կամ երբ առկա է ապացույցի ոչնչացման ակնհայտ վտանգ։ Մյուս Կողմն ունի ողջամիտ ժամկետում լսվելու իրավունք։

ՀՈԴՎԱԾ 257

Տեղեկություններ ստանալու իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման վերաբերյալ քաղաքացիական վարույթի ընթացքում եւ ի պատասխան հայցվորի՝ հիմնավոր ու համաչափ պահանջի՝ իրավասու դատական մարմինները կարողանան իրավախախտից կամ ցանկացած այլ անձից, որը հանդիսանում է դատական վարույթի մասնակից կամ վկա, պահանջել տեղեկություններ ներկայացնել մտավոր սեփականության իրավունքը խախտող ապրանքների կամ ծառայությունների ծագման եւ տարածման ցանցերի վերաբերյալ։

Սույն պարբերության նպատակներով «ցանկացած այլ անձ» եզրույթը նշանակում է այն անձը, որը՝

ա) ինչպես պարզվել է, առեւտրային մակարդակով տիրապետում է հեղինակային իրավունքը խախտող ապրանքները,

բ) ինչպես պարզվել է, առեւտրային մակարդակով օգտվել է հեղինակային իրավունքը խախտող ծառայություններից,

գ) ինչպես պարզվել է, առեւտրային մակարդակով մատուցել է ծառայություններ, որոնք օգտագործվել են իրավունքը խախտող գործողություններ կատարելու համար, կամ

դ) սույն պարբերությամբ նախատեսված անձի կողմից նշվել է որպես ապրանքների արտադրության, մշակման կամ տարածման կամ ծառայությունների մատուցման գործունեությամբ զբաղվող անձ։

Սույն պարբերության մեջ նշված տեղեկությունները, անհրաժեշտության դեպքում, ընդգրկում են՝

ա) ապրանքները կամ ծառայությունները արտադրողների, մշակողների, տարածողների, մատակարարողների եւ դրանց մյուս նախկին իրավատերերի, ինչպես նաեւ ենթադրյալ մեծածախ ու մանրածախ առեւտրով զբաղվողների անուններն ու հասցեները, եւ

բ) արտադրված, մշակված, առաքված, ստացված կամ պատվիրված ապրանքների կամ ծառայությունների ծավալների, ինչպես նաեւ դրանք ձեռք բերելու գների վերաբերյալ տեղեկություններ։

2. Սույն հոդվածը կիրառվում է՝ չհակասելով օրենսդրական մյուս դրույթներին, որոնք՝

ա) իրավատիրոջը տալիս են ավելի ամբողջական տեղեկություններ ստանալու իրավունք,

բ) կարգավորում են սույն հոդվածի համաձայն տրամադրված տեղեկությունների օգտագործումը քաղաքացիական կամ քրեական գործերով վարույթներում,

գ) կարգավորում են տեղեկություններ ստանալու իրավունքի չարաշահման համար նախատեսվող պատասխանատվության հարցը,

դ) հնարավորություն են տալիս հրաժարվել տրամադրելու այնպիսի տեղեկություններ, որոնք 1-ին պարբերությունում նշված անձին կստիպեն ընդունել մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման մեջ իր կամ իր մերձավոր ազգականների մասնակցության փաստը, կամ

ե) կարգավորում են տեղեկատվության աղբյուրների գաղտնիության պահպանության կամ անձնական տվյալների մշակման հետ կապված հարցերը։

ՀՈԴՎԱԾ 258

Ժամանակավոր եւ նախազգուշական միջոցները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ դատական մարմինները կարողանան, դիմումատուի պահանջով, ենթադրյալ իրավախախտի մասով ձեռնարկել հայցի ապահովման միջոց՝ մտավոր սեփականության իրավունքի ցանկացած նախապատրաստվող խախտում կանխելու համար: Դատական մարմինները կարող են նաեւ ժամանակավոր հիմունքներով, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` ներպետական օրենսդրությամբ նախատեսված լինելու դեպքում՝ պարբերական տուգանքների միջոցով արգելել այդ իրավունքի ենթադրյալ խախտումները, որոնք շարունակական բնույթ ունեն, կամ խախտումը շարունակվելու դեպքում երաշխիքների տրամադրում պահանջելու միջոցով` իրավատիրոջ համար փոխհատուցում ապահովելու նպատակով։ Հայցի ապահովման միջոց կարող է նույն պայմաններով ձեռնարկվել նաեւ այն միջնորդի մասով, ում մատուցած ծառայությունները երրորդ կողմն օգտագործում է մտավոր սեփականության իրավունքը խախտելու համար։
2. Հայցի ապահովման միջոց կարող է ձեռնարկվել նաեւ՝ պահանջելով առգրավել կամ ոչնչացման նպատակով հանձնել մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման մեջ կասկածվող ապրանքները՝ առեւտրային ցանց դրանց մուտքը կամ տեղաշարժը կանխելու նպատակով։
3. Եթե ենթադրյալ խախտումը կատարվում է առեւտրային մակարդակում, ապա յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ այն դեպքում, երբ դիմումատուն ներկայացնում է այնպիսի հանգամանքներ, որոնք կարող են վտանգել վնասների հատուցումը, դատական մարմինները կարողանան հանձնարարել ենթադրյալ իրավախախտի շարժական եւ անշարժ գույքի վրա, որպես նախազգուշական միջոց, արգելանք դնել, ինչպես նաեւ սառեցնել նրա բանկային հաշիվները եւ այլ ակտիվները։ Այդ նպատակով իրավասու մարմինները կարող են պահանջել ներկայացնել բանկային, ֆինանսական կամ առեւտրային փաստաթղթեր կամ ապահովել համապատասխան տեղեկատվության մատչելիությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 259

Ուղղիչ միջոցները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իրավասու դատական մարմինները, դիմումատուի պահանջով եւ չսահմանափակելով խախտման հետեւանքով իրավատիրոջը պատճառված վնասների հատուցման իրավունքը, եւ առանց որեւէ փոխհատուցում նախատեսելու, կարողանան հանձնարարել առնվազն առեւտրային ցանցերից վերջնականապես հանել կամ վերացնել այն ապրանքները, որոնք, ինչպես իրենք պարզել են, խախտում են մտավոր սեփականության իրավունքը։ Անհրաժեշտության դեպքում իրավասու դատական մարմինները կարող են հանձնարարել նաեւ վերացնել այն նյութերը կամ սարքավորումները, որոնք հիմնականում օգտագործվում են մտավոր սեփականության իրավունքը խախտող ապրանքների արտադրության կամ մշակման համար։
2. Կողմերի դատական մարմիններն իրավասություն ունեն հանձնարարելու, որ 1-ին պարբերության մեջ նշված միջոցներն իրականացվեն իրավախախտի հաշվին, եթե որոշակի պատճառներով հակառակը չի հիմնավորվում։

ՀՈԴՎԱԾ 260

Կարգադրությունները

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ այն դեպքում, երբ դատարանի որոշմամբ հաստատվում է մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման փաստը, դատական մարմինները կարողանան իրավախախտի, ինչպես նաեւ այն միջնորդի մասով, ում մատուցած ծառայությունները երրորդ կողմն օգտագործում է մտավոր սեփականության իրավունքը խախտելու համար, արձակել կարգադրություն՝ շարունակական բնույթ ունեցող խախտումը վերացնելու նպատակով։

ՀՈԴՎԱԾ 261

Այլընտրանքային միջոցները

Կողմը կարող է սահմանել, որ անհրաժեշտության դեպքում եւ այն անձի պահանջով, որի նկատմամբ կարող են կիրառվել 259-րդ կամ 260-րդ հոդվածով սահմանված միջոցները, իրավասու դատական մարմինները կարող են որոշել, որ նշված հոդվածներով սահմանված միջոցները կիրառելու փոխարեն տուժող կողմին պետք է վճարվի դրամական փոխհատուցում: Այդպիսի դրամական փոխհատուցումը վճարվում է, եթե այդ միջոցների համար պատասխանատու անձը չի գործել դիտավորությամբ կամ անզգուշությամբ, եւ եթե 269-րդ եւ 270-րդ հոդվածներով սահմանված միջոցների կիրառումը կարող է անհամաչափ վնաս պատճառել այդ անձին, եւ եթե տուժող կողմին վճարվող դրամական փոխհատուցումը ողջամտության սահմաններում համարվում է բավարար։

ՀՈԴՎԱԾ 262

Վնասները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ դատական մարմինները, տուժող կողմի դիմումի հիման վրա, իրավախախտից, որը գիտակցաբար կամ գիտակցելու համար բավարար հիմքեր ունենալով զբաղվել է իրավախախտ գործունեությամբ, պահանջեն իրավատիրոջը վճարել նրան պատճառված վնասի դիմաց, որը համաչափ է խախտման արդյունքում իրավատիրոջ կրած իրական վնասին։ Դատական մարմինները վնասների չափը որոշելիս՝

ա) հաշվի են առնում համապատասխան բոլոր հանգամանքները, ինչպես օրինակ՝ տնտեսական բացասական հետեւանքները, այդ թվում՝ շահույթի կորուստները, որոնք կրել է տուժող կողմը, իրավախախտի կողմից ոչ արդարացի կերպով ստացված շահույթը, իսկ համապատասխան դեպքերում՝ տնտեսական գործոններից տարբեր այլ տարրեր, ինչպես օրինակ՝ խախտման արդյունքում իրավատիրոջը պատճառված բարոյական վնասը, կամ

բ) որպես «ա» կետի այլընտրանք՝ նրանք համապատասխան դեպքերում կարող են վնասների չափը սահմանել միանվագ գումարի ձեւով՝ հիմնվելով այնպիսի տարրերի վրա, ինչպիսիք են առնվազն ռոյալթիները կամ վճարները, որոնք կպահանջվեին, եթե իրավախախտը մտավոր սեփականության տվյալ իրավունքն օգտագործելու թույլտվություն խնդրեր։

2. Եթե իրավախախտն առանց գիտակցելու կամ գիտակցելու համար բավարար հիմքեր չունենալով զբաղվել է իրավախախտ գործունեությամբ, ապա Կողմը կարող է սահմանել, որ դատական մարմինները կարող են հօգուտ տուժող կողմի պահանջել շահույթի վերադարձ կամ վնասների դիմաց վճարում, որոնք կարող են նախորոք սահմանվել։

ՀՈԴՎԱԾ 263

Դատական ծախսերը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ գործը շահող կողմի կրած՝ հիմնավորված եւ համաչափ դատական ծախսերը եւ մյուս ծախսերը, որպես կանոն, կատարի պարտվող կողմը՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դա հակասում է արդարության սկզբունքին։

ՀՈԴՎԱԾ 264

Դատական որոշումների հրապարակումը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման հարցով հարուցված վարույթում դատական մարմինները կարողանան, դիմումատուի պահանջով եւ իրավախախտի հաշվին, հանձնարարել ձեռնարկելու համապատասխան միջոցներ՝ որոշման վերաբերյալ տեղեկությունները տարածելու համար, այդ թվում՝ որոշումը ցուցադրելով եւ այն ամբողջությամբ կամ մասամբ հրապարակելով։

ՀՈԴՎԱԾ 265

Հեղինակ կամ սեփականատեր լինելու կանխավարկածը

Կողմերը գիտակցում են, որ սույն բաժնով նախատեսված միջոցները, ընթացակարգերը եւ իրավական պաշտպանության միջոցները կիրառելու նպատակով՝ հեղինակ լինելու փաստը ճանաչելու եւ, հետեւաբար, մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման հարցով վարույթ հարուցելու իրավունք ունենալու համար բավարար է, որ գրական կամ գեղարվեստական ստեղծագործության հեղինակի անունը սահմանված ձեւով հայտնվի ստեղծագործության վրա, եթե չկան հակառակի վերաբերյալ ապացույցներ:

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ III

ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ ՍԱՀՄԱՆԱՅԻՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿՈՎ ԱՊԱՀՈՎԵԼԸ

ՀՈԴՎԱԾ 266

Իրավունքների իրականացումը սահմանային մակարդակով ապահովելը

1. Մտավոր սեփականության իրավունքների իրականացման ապահովմանն ուղղված սահմանային միջոցները կիրառելիս յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է համապատասխանությունը ՍԱԳՀ (1994 թվական) եւ ԹՐԻՓՍ համաձայնագրերով սահմանված իրենց պարտավորություններին։

2 .Կողմերի մաքսային տարածքներում մտավոր սեփականության իրավունքների արդյունավետ պաշտպանությունն ապահովելու նպատակով Կողմերի համապատասխան մաքսային մարմինները ձեռնարկում են մի շարք միջոցառումներ՝ 3-րդ եւ 4-րդ պարբերություններում նշված՝ մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման մեջ կասկածվող ապրանքների փոխադրման դեպքերը բացահայտելու նպատակով։ Այդ միջոցառումները ներառում են ռիսկերի վերլուծության մեթոդները, որոնք հիմնված են, ի թիվս այլնի, իրավունքի հիման վրա ստացված տեղեկությունների, հետախուզական գործողությունների եւ բեռների զննման արդյունքում ձեռք բերված տվյալների վրա։

3. Յուրաքանչյուր Կողմի մաքսային մարմինները, իրավատերերի պահանջի հիման վրա, միջոցներ են ձեռնարկում՝ մաքսային հսկողության ներքո այն ապրանքների բացթողումը արգելելու կամ կասեցնելու համար, որոնց մասով կասկածներ կան, որ դրանք խախտում են ապրանքային նշանների նկատմամբ իրավունքները, հեղինակային իրավունքները եւ հարակից իրավունքները, աշխարհագրական նշումների, արտոնագրային, օգտակար մոդելների, արդյունաբերական նմուշի նկատմամբ իրավունքները, ինտեգրալ միկրոսխեմաների տոպոլոգիաների եւ բույսերի սորտերի նկատմամբ իրավունքները։
4. Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո ոչ ուշ, քան երեք տարի հետո Կողմերը նախաձեռնում են քննարկումներ իրենց համապատասխան մաքսային մարմինների՝ սեփական նախաձեռնությամբ մաքսային հսկողության ներքո այն ապրանքների բացթողումն արգելելու կամ կասեցնելու իրավունքների վերաբերյալ, որոնց մասով կասկածներ կան, որ դրանք խախտում են ապրանքային նշանների նկատմամբ իրավունքները, հեղինակային իրավունքները եւ հարակից իրավունքները, աշխարհագրական նշումների, արտոնագրային, օգտակար մոդելների, արդյունաբերական նմուշի նկատմամբ իրավունքները, ինտեգրալ միկրոսխեմաների տոպոլոգիաների եւ բույսերի սորտերի նկատմամբ իրավունքները։
5. Չնայած 3-րդ պարբերությանը՝ Կողմը որեւէ պարտավորություն չունի կիրառելու, սակայն կարող է որոշել կիրառել այդ միջոցները մեկ այլ երկրի շուկայում իրավատիրոջ կողմից կամ նրա համաձայնությամբ վաճառքի հանված ապրանքների ներմուծումների նկատմամբ։
6. Կողմերը համաձայնում են համագործակցել մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման մեջ կասկածվող ապրանքների միջազգային առեւտրի հարցում։ Այդ նպատակով, յուրաքանչյուր Կողմ պատրաստ է իր մաքսային ծառայությունում ստեղծել կապի ապահովման կենտրոն եւ այդ մասին ծանուցել մյուս Կողմին։ Այդպիսի համագործակցությունը ներառում է իրավատերերից տեղեկությունների ստացման մեխանիզմների, լավագույն գործելակերպերի եւ ռիսկերի կառավարման ռազմավարությունների հետ կապված փորձի վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակումը, ինչպես նաեւ այնպիսի տեղեկությունների փոխանակումը, որոնք կօգնեն բացահայտել մտավոր սեփականության իրավունքի խախտման մեջ կասկածվող ապրանքներ պարունակող փոխադրումները։ Ցանկացած տեղեկություն ներկայացվում է յուրաքանչյուր Կողմի տարածքում անձնական տվյալների պաշտպանության վերաբերյալ դրույթների լիակատար պահպանմամբ։

7. Չսահմանափակվելով համագործակցության մյուս ձեւերով՝ կկիրառվի «Մաքսային հարցերով փոխադարձ վարչական աջակցության վերաբերյալ» արձանագրությունը՝ մտավոր սեփականության իրավունքների իրականացումը սահմանային մակարդակով ապահովելու նպատակով։
8. Չսահմանափակվելով Գործընկերության կոմիտեի ընդհանուր իրավասությամբ՝ 126-րդ հոդվածում նշված Մաքսային ենթակոմիտեն ապահովում է սույն բաժնի պատշաճ իրականացումն ու կիրառումը, սահմանում է առաջնահերթություններն ու նախատեսում երկու Կողմերի իրավասու մարմինների միջեւ համագործակցության համապատասխան ընթացակարգերը։

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ IV

ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

ՀՈԴՎԱԾ 267

Վարքագծի կանոնները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ խրախուսում է՝

ա) առեւտրային կամ մասնագիտական միավորումների կամ կազմակերպությունների կողմից վարքագծի կանոնների մշակումը, որոնք ուղղված կլինեն մտավոր սեփականության իրավունքների իրականացման ապահովմանը նպաստելուն, եւ

բ) վարքագծի կանոնների նախագծի եւ վարքագծի կանոնների կիրառման ցանկացած գնահատման արդյունքների ներկայացումը յուրաքանչյուր Կողմի իրավասու մարմիններին։

ՀՈԴՎԱԾ 268

Համագործակցությունը

1. Կողմերը համագործակցում են՝ սույն գլխով ստանձնած հանձնառությունների եւ պարտավորությունների իրականացմանն օժանդակելու նպատակով։

2.Կողմերի միջեւ համագործակցության ոլորտներն ընդգրկում, սակայն չեն սահմանափակվում հետեւյալով՝

ա) մտավոր սեփականության իրավունքները կարգավորող իրավական դաշտի եւ դրանց պաշտպանության ու իրականացման ապահովման համապատասխան կանոնների վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակում, ինչպես նաեւ Եվրոպական միությունում եւ Հայաստանի Հանրապետությունում այդ հարցերի հետ կապված օրենսդրական առաջընթացի մասով փորձի փոխանակում,

բ) մտավոր սեփականության իրավունքների իրականացման ապահովման վերաբերյալ փորձի եւ տեղեկությունների փոխանակում,

գ) կենտրոնական ու տարածքային մակարդակներում մաքսային, ոստիկանության, վարչական եւ դատական մարմինների կողմից մտավոր սեփականության իրավունքների իրականացման ապահովման վերաբերյալ փորձի փոխանակում,

դ) կեղծված ապրանքների արտահանումները կանխելու հետ կապված գործողությունների փոխհամաձայնեցում, այդ թվում` երրորդ երկրների հետ,

ե) կարողությունների զարգացում եւ աշխատողների փոխանակում եւ վերապատրաստում,

զ) մտավոր սեփականության իրավունքների վերաբերյալ տեղեկությունների հավաքում եւ տարածում, ադ թվում` բիզնես շրջանակներում եւ քաղաքացիական հասարակությունում, ինչպես նաեւ սպառողների եւ իրավատերերի շրջանում մտավոր սեփականության իրավունքների հետ կապված հարցերի վերաբերյալ հանրային իրազեկության բարձրացում,

է) ինստիտուցիոնալ համագործակցության ընդլայնում, օրինակ՝ երկու Կողմերի` մտավոր սեփականության հարցերով զբաղվող գրասենյակների միջեւ,

ը) մտավոր սեփականության իրավունքների պաշտպանության քաղաքականությունների վերաբերյալ լայն հասարակության իրազեկության բարձրացման եւ ուսուցման ակտիվորեն խրախուսում, այդ թվում` հիմնական լսարանը պարզելու նպատակով արդյունավետ ռազմավարություններ մշակելու եւ մտավոր սեփականության իրավունքների խախտումների հետեւանքների, ինչպես օրինակ՝ առողջության ու անվտանգության համար ռիսկերի եւ կազմակերպված հանցագործությունների հետ կապի վերաբերյալ սպառողների եւ զանգվածային լրատվության միջոցների իրազեկության մակարդակը բարձրացնելու նպատակով հաղորդակցման ծրագրեր ստեղծելու միջոցով։

3. Չխախտելով եւ լրացնելով 1-ին եւ 2-րդ պարբերությունները՝ Կողմերը պետք է անհրաժեշտության դեպքում արդյունավետ երկխոսություններ վարեն մտավոր սեփականության իրավունքների հետ կապված խնդիրների վերաբերյալ («IP Dialogue»)՝ անդրադառնալով սույն գլխով կարգավորվող մտավոր սեփականության իրավունքների պաշտպանության եւ դրանց իրականացման ապահովման թեմաներին, ինչպես նաեւ դրան առնչվող այլ խնդիրներին։
   

ԳԼՈՒԽ 8

ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՆՈՒՄՆԵՐ

ՀՈԴՎԱԾ 269 ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի հետ կապը

Կողմերը հաստատում են 2012 թվականի «Պետական գնումների մասին» վերանայված համաձայնագրով1 (ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագիր) իրենց ստանձնած փոխադարձ իրավունքներն ու պարտավորությունները: ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրով սահմանված այդ իրավունքներն ու պարտավորությունները, այդ թվում` յուրաքանչյուր Կողմի` իր I հավելման համապատասխան հավելվածներով սահմանված մասնագրերը սույն Համաձայնագրի անբաժանելի մասն են կազմում եւ կիրառվում են վեճերի երկկողմ կարգավորման ժամանակ, ինչպես նախատեսված է 13-րդ գլխով։

ՀՈԴՎԱԾ 270 Կիրառության լրացուցիչ ոլորտը

1. Կողմերն ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի I-IV, VI-XV, XVI.1-XVI.3, XVII եւ XVIII հոդվածների դրույթները mutatis mutandis կիրառում են սույն Համաձայնագրի XI հավելվածում նշված գնումների նկատմամբ։
2. Գործընկերության կոմիտեն կարող է որոշել փոփոխություններ կատարել սույն Համաձայնագրի XI հավելվածի մեջ: Ինչ վերաբերում է Կողմի կողմից այդ հավելվածում լրացումներ եւ ուղղումներ կատարելուն, ապա Կողմերը ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի XIX հոդվածը կիրառում են mutatis mutandis` այդ մասին ուղղակիորեն համապատասխան ծանուցում ներկայացնելով մյուս Կողմին, իսկ վեճերի կարգավորման մասին վկայակոչվում է 13-րդ Գլխում:

ՀՈԴՎԱԾ 271

Լրացուցիչ կանոնները

Կողմերն ինչպես ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի I հավելման իրենց համապատասխան հավելվածերով, այնպես էլ սույն Համաձայնագրի XI հավելվածով կարգավորվող գնումների նկատմամբ կիրառում են հետեւյալ լրացուցիչ կանոնները՝

Գնումների հայտարարությունների էլեկտրոնային հրապարակումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ նախատեսված գնումների բոլոր հայտարարությունները անվճար եւ ուղղակիորեն հասանելի լինեն էլեկտրոնային միջոցներով՝ համացանցում մուտքի մեկ ընդհանուր հնարավորությամբ։ Բացի դրանից, հայտարարությունները կարող են հրապարակվել նաեւ համապատասխան թղթային կրիչի վրա։ Ցանկացած այդպիսի կրիչ պետք է լայնորեն տարածված լինի, իսկ այդ հայտարարությունները պետք է հեշտ հասանելի լինեն հանրությանը՝ առնվազն մինչեւ հայտարարության մեջ նշված ժամկետը լրանալը։

Գնահատման ընթացակարգերին ներկայացվող պահանջները

2. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի XVIII հոդվածում նշված գնահատման ընթացակարգերի առնչությամբ ձեռնարկված միջոցները ներառեն հետեւյալ լիազորությունները՝

ա) հնարավորինս շուտ եւ դատական կարգով ձեռնարկել միջանկյալ միջոցներ՝ ենթադրյալ խախտումը վերացնելու կամ շոշափվող շահերին պատճառվող հետագա վնասը կանխելու նպատակով, ներառյալ միջոցներ՝ պետական գնման պայմանագրի կնքման գործընթացը կամ պատվիրատուի կողմից ընդունված ցանկացած որոշման իրականացումը կասեցնելու կամ դրանց կասեցումն ապահովելու նպատակով,

բ) վերացնել անօրինական որոշումները կամ ապահովել դրանց վերացումը, այդ թվում՝ նախատեսվող կամ պլանավորված գնումների հայտարարություններում, պայմանագրային փաստաթղթերում կամ պայմանագրի կնքման գործընթացին առնչվող որեւէ այլ փաստաթղթում առկա խտրական բնույթի տեխնիկական, տնտեսական կամ ֆինանսական բնութագրերի հանումը, եւ

գ) փոխհատուցում տրամադրել խախտման հետեւանքով վնաս կրած անձանց։

3. Պայմանագիր կնքելու մասին որոշումը գնահատելիս յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ պատվիրատուն չկարողանա կնքել պայմանագիրը, քանի դեռ գնահատող մարմինը միջանկյալ միջոցներ կիրառելու կամ գնահատում իրականացնելու մասին դիմումի մասով որոշում չի կայացրել։ Կասեցումն ավարտվում է ոչ շուտ, քան 6-րդ պարբերությունում նշված անգործության ժամկետը լրանալը։
4. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ գնահատման համար պատասխանատու մարմինների կողմից կայացված որոշումներն արդյունավետորեն իրականացվեն։
5. Անկախ գնահատման մարմինների անդամները չպետք է լինեն պատվիրատուների ներկայացուցիչներ։

Գնահատման ընթացակարգերի համար պատասխանատու մարմինների առնչությամբ, որոնք իրենց բնույթով դատական մարմիններ չեն, յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ`

ա) նրանց որոշումների համար միշտ տրվեն գրավոր հիմնավորումներ.

բ) անկախ գնահատող մարմնի կողմից ձեռնարկված ենթադրյալ ապօրինի ցանկացած միջոց կամ դրան վերապահված լիազորությունների իրականացման ընթացքում ենթադրյալ ցանկացած թերություն ենթակա լինի դատարանի կամ մեկ այլ անկախ մարմնի կողմից վերանայման, որը դատարան է կամ տրիբունալ եւ անկախ է թե՛ պատվիրատուից, եւ թե՛ գնահատող մարմնից.

գ) այդպիսի անկախ մարմնի անդամները պաշտոնում նշանակվում եւ պաշտոնից ազատվում են դատական համակարգի անդամներին պաշտոնում նշանակելու եւ պաշտոնից ազատելու համար սահմանված՝ նրանց նշանակման համար պատասխանատու մարմնին, նրանց պաշտոնավարման ժամկետին եւ պաշտոնից ազատելուն վերաբերող նույն պայմաններով.

դ) առնվազն այս անկախ մարմնի նախագահը ունի այն նույն իրավական եւ մասնագիտական որակավորումները, որոնք ունեն դատական մարմինների անդամները, եւ

ե) անկախ մարմինն իր որոշումները կայացնում է՝ առաջնորդվելով այնպիսի ընթացակարգով, որի դեպքում երկու կողմին էլ տրվում է իրենց կարծիքն արտահայտելու հնարավորություն, իսկ այդ որոշումները յուրաքանչյուր Կողմի կողմից սահմանված միջոցներով պարտադիր իրավական ուժ ունեն։

Անգործության ժամկետը

6. Պատվիրատուն չի կարող պայմանագիրը կնքել սույն գլխով նախատեսված պայմանագիրը կնքելու մասին որոշման հիման վրա նախքան`

ա) համապատասխան հայտ ներկայացրած մասնակիցներին եւ թեկնածուներին ֆաքսով կամ էլեկտրոնային միջոցներով պայմանագիրը կնքելու մասին որոշումն ուղարկելու օրվան հաջորդող օրվանից հաշվարկվող առնվազն 10 օրացուցային օր տեւողությամբ անգործության ժամկետը լրանալը, կամ

բ) հաղորդակցության այլ միջոցներ օգտագործելու դեպքում՝ նախքան համապատասխան հայտ ներկայացրած մասնակիցներին եւ թեկնածուներին պայմանագիրը կնքելու մասին որոշումն ուղարկելու օրվան հաջորդող օրվանից հաշվարկվող առնվազն 15 օրացուցային օր տեւողությամբ անգործության ժամկետը լրանալը, կամ պայմանագիրը կնքելու մասին որոշումն ստանալու օրվանից հետո առնվազն 10 օրացուցային օր տեւողությամբ ժամկետը լրանալը։

Որպես այլընտրանք՝ Կողմը կարող է նախատեսել, որ անգործության ժամկետն սկսվի պայմանագիրը կնքելու մասին որոշումն անվճար հիմունքներով էլեկտրոնային կրիչի վրա հրապարակելուց հետո՝ ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի XVI.2 հոդվածի համաձայն։ Հայտ ներկայացրած մասնակիցները համարվում են ներգրավված, եթե նրանց մասնակցությունը դեռեւս վերջնականորեն չի բացառվել։ Բացառման մասին որոշումը համարվում է վերջնական, եթե դրա մասին ծանուցվել է հայտ ներկայացրած համապատասխան մասնակիցներին, եւ անկախ գնահատող մարմնի կողմից կամ համարվել է օրինական, կամ այլեւս չի կարող գնահատվել։ Թեկնածուները համարվում են ներգրավված, եթե պատվիրատուն մինչեւ հայտ ներկայացրած համապատասխան մասնակիցներին պայմանագիրը կնքելու մասին որոշման մասին ծանուցելը նրանց դիմումը մերժելու մասին տեղեկատվությունը հասանելի չի դարձրել։

7. Կողմը կարող է նախատեսել, որ 6-րդ պարբերության առաջին ենթապարբերության «ա» եւ «բ» կետերում նշված անգործության ժամկետները չկիրառվեն հետեւյալ դեպքերում՝

ա) եթե 6-րդ պարբերության երրորդ ենթապարբերության իմաստով հայտ ներկայացրած միակ ներգրավված մասնակիցն այն անձն է, ում հետ կնքվել է պայմանագիր, եւ ներգրավված այլ թեկնածուներ չկան,

բ) շրջանակային համաձայնագրի հիման վրա կնքված պայմանագրի դեպքում, եւ

գ) գնումների դինամիկ համակարգի վրա հիմնված հատուկ պայմանագրի դեպքում։

Չեղյալ հայտարարելը

8. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ պայմանագիրը չեղյալ հայտարարվի պատվիրատուից կամ դատական մարմնից անկախ գնահատող մարմնի կողմից, կամ որ չեղյալ հայտարարելը լինի այդ մարմնի որոշմամբ, եթե պատվիրատուն պայմանագիրը կնքել է առանց նախապես պայմանագրի մասին ծանուցում հրապարակելու այն դեպքում, երբ դա թույլատրելի չէ։

Պայմանագիրը չեղյալ հայտարարելու հետեւանքները նախատեսվում են յուրաքանչյուր Կողմի օրենսդրությամբ, որը կարող է նախատեսել պայմանագրային բոլոր պարտավորությունների հետադարձ ուժով դադարեցում կամ դեռ չկատարված պարտավորությունների դադարեցում։ Այս դեպքում յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է այլ պատժամիջոցների կիրառումը։

9. Կողմը կարող է նախատեսել, որ գնահատող մարմինը կամ դատական մարմինը չի կարող պայմանագիրը չեղյալ հայտարարել, նույնիսկ եթե պայմանագիրն արդեն կնքվել է անօրինականորեն, եթե գնահատող մարմինը կամ դատական մարմինը բոլոր համապատասխան փաստերը քննելուց հետո գտնում է, որ ընդհանուր գերակա շահերը պահանջում են ուժի մեջ պահել պայմանագիրը։ Այդ դեպքում յուրաքանչյուր Կողմ կիրառում է այլընտրանքային պատժամիջոցներ։

Հիմնադրված կազմակերպությունների մասով խտրականության բացառումը

10. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ մյուս Կողմի մատակարարներին, որոնք իր տարածքում առեւտրային գործունեություն են իրականացնում իրավաբանական անձ հիմնադրելու, կազմավորելու կամ որպես իրավաբանական անձ գործունեություն իրականացնելու եղանակով, շնորհվի ազգային ռեժիմ՝ իր տարածքում այդ Կողմի կողմից իրականացվող պետական գնումների մասով։ Այս պարտավորությունը գործում է՝ անկախ այն հանգամանքից, թե արդյոք գնումը կարգավորվում է ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի I հավելման՝ Կողմերի վերաբերյալ հավելվածներով կամ սույն Համաձայնագրի XI հավելվածով, թե՝ ոչ։

ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի III հոդվածով նախատեսված ընդհանուր բացառությունները կիրառվում են։

 

ԳԼՈՒԽ 9

ԱՌԵՎՏՈՒՐԸ ԵՎ ԿԱՅՈՒՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 272

Նպատակները եւ գործողության ոլորտը

1. Կողմերը վկայակոչում են «Շրջակա միջավայրի եւ զարգացման մասին» ՄԱԿ-ի 1992 թվականի 21-րդ օրակարգը, «Աշխատանքի վայրում հիմնարար սկզբունքների եւ իրավունքների մասին» ԱՄԿ-ի 1998 թվականի հռչակագիրը, Յոհանեսբուրգի 2002 թվականի Կայուն զարգացման իրականացման ծրագիրը, «Ազգային եւ միջազգային մակարդակներում լրիվ եւ արդյունավետ զբաղվածության ու բոլորի համար արժանապատիվ աշխատանքի համար բարենպաստ միջավայրի ստեղծումը, եւ դրա ազդեցությունը կայուն զարգացման վրա» խորագրով՝ ՄԱԿ-ի Տնտեսական եւ սոցիալական խորհրդի 2006 թվականի նախարարական հռչակագիրը, «Արդար գլոբալացման համար սոցիալական արդարության մասին» ԱՄԿ-ի 2008 թվականի հռչակագիրը, ՄԱԿ-ի՝ 2012 թվականի «Ապագան, որ մենք ուզում ենք» խորագրով Կայուն զարգացման համաժողովի ամփոփիչ փաստաթուղթը եւ «Վերափոխենք աշխարհը. կայուն զարգացման օրակարգ 2030» խորագրով՝ ՄԱԿ-ի՝ 2015 թվականին ընդունված «Կայուն զարգացման 2030 թվականի օրակարգը»: Կողմերը վերահաստատում են իրենց հանձնառությունը՝ խթանելու միջազգային առեւտրի զարգացումն այնպես, որ նպաստեն կայուն զարգացման նպատակի իրականացմանը, ներկա ու ապագա սերունդների բարեկեցությանը եւ ապահովեն, որ այդ նպատակը ներառվի ու արտացոլվի իրենց առեւտրային հարաբերությունների բոլոր մակարդակներում։
2. Կողմերը վերահաստատում են կայուն զարգացման ճանապարհով շարժվելու իրենց հանձնառությունը, որի հիմնական սկզբունքները՝ տնտեսական զարգացումը, սոցիալական զարգացումը եւ շրջակա միջավայրի պաշտպանությունն իրարից անկախ են եւ փոխլրացնում են միմյանց։ Նրանք ընդգծում են առեւտրին առնչվող աշխատանքը եւ շրջակա միջավայրի խնդիրներն առեւտրի եւ կայուն զարգացման նկատմամբ գլոբալ մոտեցման մաս համարելու կարեւորությունը։
3. Սույն գլխում «աշխատանք» հասկացությունը ներառում է ԱՄԿ-ի ռազմավարական այն նպատակներին վերաբերող խնդիրները, որոնք Արժանապատիվ աշխատանքի օրակարգի հիմքն են կազմում, ինչպես նախատեսվել է «Արդար գլոբալացման համար սոցիալական արդարության մասին» ԱՄԿ-ի 2008 թվականի հռչակագրով։

ՀՈԴՎԱԾ 273

Կարգավորելու իրավունքը եւ պաշտպանության մակարդակները

Ընդունելով յուրաքանչյուր Կողմի՝ իր կայուն զարգացման քաղաքականությունները եւ առաջնահերթությունները որոշելու, իր պետության ներսում շրջակա միջավայրի եւ աշխատանքի պաշտպանության մակարդակները հաստատելու եւ 274-րդ եւ 275-րդ հոդվածներում նշված՝ միջազգայնորեն ճանաչված ստանդարտներով եւ համաձայնագրերով իր ստանձնած հանձնառությամբ առաջնորդվելով իր համապատասխան օրենքներն ու քաղաքականությունները մշակելու եւ փոփոխելու իրավունքը, յուրաքանչյուր Կողմ ձգտում է ապահովել, որ իր օրենքներն ու քաղաքականությունները նախատեսեն եւ խրախուսեն շրջակա միջավայրի եւ աշխատանքի պաշտպանության բարձր մակարդակ եւ ձգտում են շարունակել բարելավել այդ օրենքներն ու քաղաքականությունները եւ դրանց համար հիմք հանդիսացող պաշտպանության մակարդակը։

ՀՈԴՎԱԾ 274

Միջազգային աշխատանքային ստանդարտները եւ համաձայնագրերը

1. Կողմերը բոլորի համար լրիվ եւ արդյունավետ զբաղվածությունը եւ արժանապատիվ աշխատանքն ընդունում են որպես գլոբալացումը կառավարելու համար առանցքային տարրեր, եւ վերահաստատում են իրենց հանձնառությունը՝ խթանելու միջազգային առեւտրի զարգացումն այնպես, որ այն նպաստի բոլորի համար լրիվ եւ արդյունավետ զբաղվածության ու արժանապատիվ աշխատանքի ապահովմանը։ Այդ համատեքստում, Կողմերը պարտավորվում են անհրաժեշտության դեպքում խորհրդակցել եւ համագործակցել միմյանց հետ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող՝ առեւտրին առնչվող աշխատանքային խնդիրների լուծման հարցում։
2. Կողմերը՝ որպես ԱՄԿ-ի եւ ԱՄԿ-ի 1998 թվականի «Աշխատանքի վայրում հիմնարար սկզբունքների եւ իրավունքների մասին» հռչակագրի եւ դրա լրացումների անդամ ստանձնած պարտավորություններին համապատասխան, պարտավորվում են հարգել, խրախուսել եւ իրենց օրենքներում ու գործելակերպերում ու իրենց ամբողջ տարածքում կիրառել աշխատանքի՝ միջազգայնորեն ճանաչված հիմնարար ստանդարտները, ինչպես սահմանված են ԱՄԿ-ի հիմնարար կոնվենցիաներով եւ այդ կոնվենցիաների արձանագրություններով, եւ մասնավորապես՝

ա) միավորման ազատությունը եւ կոլեկտիվ պայմանագիր կնքելու իրավունքի արդյունավետ ճանաչումը,

բ) հարկադիր կամ պարտադիր աշխատանքի բոլոր ձեւերի վերացումը,

գ) երեխայի աշխատանքի արդյունավետ վերացումը, եւ

դ) աշխատանքի եւ մասնագիտության մասով խտրականության բացառումը։

3. Կողմերը վերահաստատում են իրենց օրենքներում եւ գործելակերպերում անդամ պետությունների եւ Հայաստանի Հանրապետության կողմից համապատասխանաբար վավերացված՝ ԱՄԿ-ի հիմնարար, առաջնահերթային եւ մյուս կոնվենցիաները եւ այդ կոնվենցիաների արձանագրություններն արդյունավետորեն կիրարկելու հանձնառությունը։
4. Կողմերը պետք է նաեւ դիտարկեն ԱՄԿ-ի մյուս առաջնահերթային եւ այլ այն կոնվենցիաները վավերացնելու հարցը, որոնք ԱՄԿ-ի կողմից դասակարգվում են որպես թարմացված։ Այդ համատեքստում Կողմերը պարբերաբար տեղեկություններ են փոխանակում իրենց մոտ տիրող իրավիճակի եւ վավերացման գործընթացում առկա առաջընթացի վերաբերյալ։
5. Կողմերն ընդունում են, որ աշխատանքի վայրում հիմնարար սկզբունքների եւ իրավունքների խախտումը չի կարող վկայակոչվել կամ այլ կերպ օգտագործվել որպես հիմնավոր համեմատական առավելություն, եւ որ այդ աշխատանքային ստանդարտները չպետք է օգտագործվեն հովանավորչական առեւտրի նպատակներով։

ՀՈԴՎԱԾ 275

Շրջակա միջավայրի բազմակողմ կարգավորումը եւ համաձայնագրերը

1. Կողմերն ընդունում են շրջակա միջավայրի միջազգային կարգավորման եւ համաձայնագրերի կարեւորությունը միջազգային համայնքի կողմից գլոբալ կամ տարածքային մակարդակներում շրջակա միջավայրի հետ կապված խնդիրների լուծման հարցում եւ շեշտում են առեւտրի ու շրջակա միջավայրի միջեւ փոխադարձ աջակցությունը մեծացնելու անհրաժեշտությունը։ Այդ համատեքստում, Կողմերը պարտավորվում են անհրաժեշտության դեպքում խորհրդակցել եւ համագործակցել շրջակա միջավայրի՝ առեւտրին առնչվող խնդիրների եւ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող՝ շրջակա միջավայրի՝ առեւտրին առնչվող այլ հարցերի շուրջ բանակցությունների մասով։
2. Կողմերը վերահաստատում են իրենց օրենքներում եւ գործելակերպերում շրջակա միջավայրի այն բազմակողմ համաձայնագրերն (ՇՄԲՀ) արդյունավետորեն իրականացնելու հանձնառությունը, որոնց կողմ են իրենք հանդիսանում։
3. Կողմերը պարբերաբար տեղեկություններ են փոխանակում իրենց մոտ տիրող իրավիճակի եւ ՇՄԲՀ-ների կամ դրանց փոփոխությունների վավերացման հարցում առաջընթացի վերաբերյալ։
4. Կողմերը վերահաստատում են «Կլիմայի փոփոխության մասին» ՄԱԿ-ի 1992 թվականի շրջանակային կոնվենցիան (ՄԱԿԿՓՇԿ), դրա 1998 թվականի Կիոտոյի արձանագրությունը եւ 2015 թվականի Փարիզյան համաձայնագիրն իրականացնելու եւ դրանց նպատակներն իրագործելու իրենց հանձնառությունը։ Նրանք պարտավորվում են փոխգործակցել՝ ՄԱԿԿՓՇԿ-ով սահմանված բազմակողմ եւ կանոնների վրա հիմնված ռեժիմն ամրապնդելու նպատակով եւ համագործակցել ՄԱԿԿՓՇԿ-ի եւ դրան առնչվող համաձայնագրերի ու որոշումների համաձայն՝ կլիմայի փոփոխության խնդրի վերաբերյալ միջազգային շրջանակային ծրագրի հետագա զարգացման եւ իրականացման հարցում։
5. Սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի խոչընդոտում Կողմերի կողմից այնպիսի միջոցների ձեռնարկումն ու իրականացումը, որոնք ուղղված են այն ՇՄԲՀ-ների իրականացմանը, որոնց կողմ են իրենք հանդիսանում՝ պայմանով, որ այդ միջոցները չկիրառվեն այնպես, որ հանգեցնեն Կողմերի միջեւ կամայական կամ չարդարացված խտրականության դրսեւորման կամ առեւտրի քողարկված սահմանափակման։

ՀՈԴՎԱԾ 276

Կայուն զարգացմանը նպաստող առեւտուրը եւ ներդրումները

Կողմերը վերահաստատում են տնտեսական, սոցիալական եւ շրջակա միջավայրի ոլորտներում կայուն զարգացման նպատակի իրականացման համար առեւտրի դերը մեծացնելու իրենց հանձնառությունը։ Այդ առնչությամբ, Կողմերը`

ա) ընդունում են, որ աշխատանքի հիմնարար ստանդարտները եւ արժանապատիվ աշխատանքը կարող են դրական ազդեցություն ունենալ տնտեսական արդյունավետության, նորարարության եւ արտադրողականության վրա, եւ փորձում են առեւտրային եւ աշխատանքային քաղաքականությունների միջեւ ավելի մեծ համապատասխանություն ապահովել.

բ) ձգտում են նպաստել եւ խրախուսել շրջակա միջավայրի համար անվտանգ ապրանքների եւ ծառայությունների առեւտուրն ու դրանցում կատարվող ներդրումները, այդ թվում՝ համապատասխան ոչ սակագնային խոչընդոտների կարգավորման միջոցով.

գ) ձգտում են աջակցել կլիմայի փոփոխությունների մեղմացման եւ դրանց հարմարեցման համար կարեւոր նշանակություն ունեցող այնպիսի ապրանքների եւ ծառայությունների առեւտրի եւ դրանցում կատարվող ներդրումների համար խոչընդոտների վերացմանը, ինչպիսիք են՝ կայուն վերականգնվող էներգիան եւ էներգաարդյունավետ արտադրանքներն ու ծառայությունները, այդ թվում՝

(i) այնպիսի քաղաքականություն որդեգրելու միջոցով, որը նպաստում է առկա լավագույն տեխնոլոգիաների օգտագործմանը,

(ii) այնպիսի ստանդարտները խրախուսելու միջոցով, որոնք համապատասխանում են շրջակա միջավայրի եւ տնտեսական կարիքներին, եւ

(iii) առեւտրի համար տեխնիկական խոչընդոտները նվազագույնի հասցնելու միջոցով.

դ) համաձայնում են խրախուսել այնպիսի ապրանքների առեւտուրը, որոնք նպաստում են բարելավված սոցիալական պայմանների եւ շրջակա միջավայրի պահպանության տեսանկյունից խելամիտ գործելակերպերի ձեւավորմանը, ներառյալ այն ապրանքների առեւտուրը, որոնք կազմում են կայունության ապահովման այնպիսի կամավոր համակարգերի առարկան, ինչպիսիք են, օրինակ, արդար եւ պատշաճ առեւտրային համակարգերը եւ էկոլոգիական դրոշմավորումը, եւ

ե) համաձայնում են խրախուսել կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվությունը, այդ թվում՝ տեղեկությունների եւ լավագույն փորձի փոխանակման միջոցով։ Այդ առնչությամբ, Կողմերը վկայակոչում են միջազգայնորեն ճանաչված սկզբունքները եւ ուղեցույցները, ինչպիսիք են՝ Բազմազգ ձեռնարկությունների համար ՏՀԶԿ-ի ուղեցույցները, ՄԱԿ-ի Գլոբալ պայմանագիրը եւ ԱՄԿ-ի՝ 1977 թվականի Բազմազգ ձեռնարկություններին եւ սոցիալական քաղաքականությանն առնչվող սկզբունքների եռակողմ հռչակագիրը։

ՀՈԴՎԱԾ 277

Կենսաբանական բազմազանությունը

1. Կողմերն ընդունում են կայուն զարգացման հասնելու համար կենսաբանական բազմազանության՝ որպես առանցքային տարրի պահպանությունն ու կայուն օգտագործումն ապահովելու կարեւորությունը եւ վերահաստատում են կենսաբանական բազմազանությունը պահպանելու եւ կայուն կերպով օգտագործելու իրենց հանձնառությունը՝ 1992 թվականի «Կենսաբանական բազմազանության մասին» կոնվենցիային եւ դրա վավերացված արձանագրություններին ու Կենսաբանական բազմազանության մասին ռազմավարական ծրագրին, 1973 թվականի «Անհետացման եզրին գտնվող վայրի կենդանական ու բուսական աշխարհի տեսակների միջազգային առեւտրի մասին» կոնվենցիային (CITES) եւ միջազգային այլ փաստաթղթերին համապատասխան, որոնց կողմ են իրենք հանդիսանում։
2. Այդ նպատակով Կողմերը պետք է`.

ա) առեւտրային գործունեություն ձեռնարկելիս խրախուսեն բնական պաշարների կայուն օգտագործումը եւ նպաստեն կենսաբանական բազմազանության պահպանմանը,

բ) տեղեկություններ փոխանակեն բնական պաշարներից պատրաստված արտադրանքների առեւտրի ուղղությամբ գործողությունների վերաբերյալ, որոնք նպատակ ունեն կանխելու կենսաբանական բազմազանության կորուստը եւ նվազեցնելու կենսաբանական բազմազանության վրա ճնշումը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ համագործակցեն՝ իրենց համապատասխան քաղաքականությունների ազդեցությունն առավելագույնի հասցնելու եւ դրանց միջեւ փոխադարձ աջակցություն ապահովելու նպատակով,

գ) խրախուսեն «Անհետացման եզրին գտնվող վայրի կենդանական ու բուսական աշխարհի տեսակների միջազգային առեւտրի մասին» կոնվենցիայի հավելվածներում այնպիսի տեսակների ներառումը, որոնք համապատասխանում են նշված Կոնվենցիայի շրջանակներում ներառվելու համար սահմանված չափորոշիչներին.

դ) ձեռնարկեն եւ իրականացնեն արդյունավետ միջոցներ՝ վայրի կենդանիների եւ բույսերի, այդ թվում՝ «Անհետացման եզրին գտնվող վայրի կենդանական ու բուսական աշխարհի տեսակների միջազգային առեւտրի մասին» կոնվենցիայով պաշտպանվող տեսակների ապօրինի առեւտուրը կանխելու համար եւ համագործակցեն այդ ապօրինի առեւտրի դեմ պայքարի հարցում.

ե) համագործակցեն տարածքային եւ գլոբալ մակարդակներում՝ նպատակ ունենալով խրախուսել`

(i) բնական կամ գյուղատնտեսական էկոհամակարգերում կենսաբանական բազմազանության, այդ թվում՝ վտանգված տեսակների, դրանց աճելավայրերի (բնակության միջավայրերի), հատկապես՝ բնության հատուկ պահպանվող տարածքների եւ գենետիկական բազմազանության պահպանումն ու կայուն օգտագործումը,

(ii) էկոհամակարգերի վերականգնումը եւ կենդանի ու անկենդան բնական պաշարների կամ էկոհամակարգերի օգտագործման արդյունքում շրջակա միջավայրի վրա բացասական ազդեցության վերացումը կամ նվազեցումը, եւ

(iii) գենետիկական պաշարների հասանելիության ապահովումը եւ դրանց օգտագործումից ստացված օգուտների արդար ու համարժեք բաշխումը։

ՀՈԴՎԱԾ 278

Անտառների կայուն կառավարումը եւ անտառային արտադրանքների առեւտուրը

1. Կողմերն ընդունում են անտառների պահպանումն ու կայուն կառավարումն ապահովելու կարեւորությունը եւ Կողմերի տնտեսական, շրջակա միջավայրի ու սոցիալական նպատակների իրագործման հարցում անտառների նշանակությունը։
2. Այդ նպատակով, Կողմերը պետք է`

ա) խրախուսեն անտառային այն արտադրանքների առեւտուրը, որոնք ստացվել են կայուն ձեւով կառավարվող անտառներից եւ մթերվել են մթերման երկրի ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան.

բ) փոխանակեն տեղեկություններ կայուն կերպով կառավարվող անտառներից ստացված բնափայտի եւ բնափայտից ստացված արտադրանքների սպառմանն ուղղված միջոցների վերաբերյալ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ համագործակցեն՝ այդպիսի միջոցներ մշակելու համար.

գ) միջոցներ ձեռնարկեն՝ անտառածածկ տարածքների պահպանումը խրախուսելու եւ ապօրինի հատումների ու դրանց առնչվող առեւտրի դեմ պայքարելու համար, այդ թվում, անհրաժեշտության դեպքում, երրորդ երկրների նկատմամբ.

դ) փոխանակեն տեղեկություններ անտառների կառավարման բարելավման ուղղությամբ գործողությունների վերաբերյալ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ համագործակցեն՝ ապօրինի մթերված բնափայտը եւ բնափայտից ստացված արտադրանքները առեւտրային հոսքերից բացառելուն ուղղված իրենց համապատասխան քաղաքականությունների ազդեցությունն առավելագույնի հասցնելու եւ դրանց փոխադարձ աջակցություն ապահովելու համար.

ե) խրախուսեն «Անհետացման եզրին գտնվող վայրի կենդանական ու բուսական աշխարհի տեսակների միջազգային առեւտրի մասին» կոնվենցիայի հավելվածներում բնափայտի այնպիսի տեսակների ներառումը, որոնք համապատասխանում են նշված Կոնվենցիայի շրջանակներում՝ ներառվելու համար սահմանված չափորոշիչներին, եւ

զ) համագործակցեն տարածքային եւ գլոբալ մակարդակներում՝ անտառածածկ տարածքների պահպանումը եւ անտառների բոլոր տեսակների կայուն կառավարումը խրախուսելու նպատակով՝ անտառների պատասխանատու կառավարումը խթանող հավաստագրման գործընթաց օգտագործելու միջոցով։

ՀՈԴՎԱԾ 279

Կենդանի ծովային ռեսուրսների առեւտուրը եւ կայուն կառավարումը

Հաշվի առնելով ձկնային պաշարների պատասխանատու կառավարումը կայուն ձեւով ապահովելու կարեւորությունը, ինչպես նաեւ խրախուսելով առեւտրի արդյունավետ կառավարումը՝ Կողմերը պետք է՝

ա) խրախուսեն ձկնային տնտեսության կառավարման բնագավառում լավագույն գործելակերպերը՝ ձկնային պաշարների՝ էկոհամակարգային մոտեցման վրա հիմնված պահպանումը եւ կառավարումը կայուն ձեւով ապահովելու նպատակով,

բ) ձեռնարկեն արդյունավետ միջոցներ՝ ձկնորսության նկատմամբ հսկողություն եւ վերահսկողություն իրականացնելու նպատակով,

գ) խրախուսեն տվյալների հավաքման համակարգված մեթոդները եւ երկկողմ գիտական համագործակցությունը՝ ձկնորսական տնտեսության կառավարման հարցում ներկայիս գիտական խորհրդատվությունը բարելավելու նպատակով,

դ) համագործակցեն ապօրինի, չգրանցված ու չկարգավորվող ձկնորսության եւ ձկնորսությանն առնչվող այլ գործունեության դեմ պայքարելու հարցում՝ համալիր, արդյունավետ եւ թափանցիկ միջոցներ ձեռնարկելով, եւ

ե) մշակեն քաղաքականություններ եւ ձեռնարկեն միջոցներ՝ ապօրինի, չգրանցված ու չկարգավորվող արտադրանքն առեւտրային հոսքերից եւ իրենց շուկաներից բացառելու համար՝ Միավորված ազգերի Պարենի եւ գյուղատնտեսության կազմակերպության (ՊԳԿ)՝ Ապօրինի, չգրանցված եւ չկարգավորվող ձկնորսությունը կանխարգելելուն, կանխելուն եւ վերացնելուն ուղղված գործողությունների միջազգային ծրագրին համապատասխան։

ՀՈԴՎԱԾ 280

Պաշտպանության մակարդակների պահպանումը

1. Կողմերն ընդունում են, որ նպատակահարմար չէ աջակցել առեւտրին կամ ներդրումներին` նվազեցնելով շրջակա միջավայրի կամ աշխատանքի վերաբերյալ ներպետական օրենսդրությամբ նախատեսված պաշտպանության մակարդակները:
2. Կողմը չի հրաժարվում կամ շեղում կատարում, կամ չի առաջարկում հրաժարվել կամ շեղում կատարել շրջակա միջավայրի կամ աշխատանքի ոլորտը կարգավորող օրենքներից` որպես առեւտրի կամ ներդրումների ապահովման, ձեռքբերման, ընդլայնման կամ պահպանման կամ իր տարածքում ներդրողի համար խրախուսում:
3. Կողմը չի հրաժարվում շարունակական կամ պարբերական գործողությունների կամ անգործության միջոցով շրջակա միջավայրի կամ աշխատանքի ոլորտները կարգավորող օրենքները՝ որպես առեւտրի կամ ներդրումների կատարման համար խրախուսում, արդյունավետորեն կիրառելուց:

ՀՈԴՎԱԾ 281

Գիտական տեղեկությունները

Շրջակա միջավայրի եւ աշխատանքի պայմանների պաշտպանությանն ուղղված այն միջոցները նախապատրաստելիս եւ կիրառելիս, որոնք կարող են ազդել Կողմերի միջեւ առեւտրի կամ ներդրումների վրա, յուրաքանչյուր Կողմ հաշվի է առնում գիտական եւ տեխնիկական առկա տեղեկությունները, ինչպես նաեւ համապատասխան միջազգային ստանդարտները, ուղեցույցները եւ հանձնարարականները, եթե դրանք առկա են, այդ թվում՝ նախազգուշացման սկզբունքը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 282

Թափանցիկությունը

Յուրաքանչյուր Կողմ, իր ներպետական օրենսդրությանը եւ կանոնակարգերին ու 12-րդ գլխին համապատասխան, ապահովում է, որ շրջակա միջավայրի եւ աշխատանքի պայմանների պաշտպանությանն ուղղված ցանկացած միջոց, որը կարող է ազդել առեւտրի կամ ներդրումների վրա, մշակվի, ներկայացվի եւ իրականացվի թափանցիկ ձեւով՝ պատշաճ ծանուցման եւ հանրային խորհրդակցության, ինչպես նաեւ ոչ պետական սուբյեկտների հետ պատշաճորեն եւ ժամանակին հաղորդակցվելու եւ նրանց հետ խորհրդակցություններ անցկացնելու միջոցով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 283

Կայուն զարգացման վրա ազդեցությունների գնահատում

Կողմերը պարտավորվում են վերանայել, վերահսկել եւ գնահատել կայուն զարգացման վրա սույն Համաձայնագրի իրականացման ազդեցությունը իրենց համապատասխան մասնակցային գործընթացների եւ հաստատությունների, ինչպես նաեւ սույն Համաձայնագրի համաձայն ստեղծվածների միջոցով, օրինակ` առեւտրին առնչվող կայունության վրա ազդեցության գնահատումների միջոցով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 284

Առեւտրի եւ կայուն զարգացման ուղղությամբ համատեղ աշխատելը

1. Կողմերն ընդունում են սույն Համաձայնագրի նպատակներին հասնելու համար շրջակա միջավայրը եւ աշխատանքը կարգավորող քաղաքականությունների՝ առեւտրին առնչվող հայեցակետերի ուղղությամբ համատեղ աշխատելու կարեւորությունը: Նրանք կարող են համագործակցել, ի թիվս այլնի, հետեւյալ ոլորտներում՝

ա) միջազգային հարթակներում, այդ թվում՝ մասնավորապես, ԱՀԿ-ի, ԱՄԿ-ի, Միավորված ազգերի կազմակերպության շրջակա միջավայրի ծրագրի (ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայր), Միավորված ազգերի կազմակերպության զագացման ծրագրի եւ ԲԲՀ-ների շրջանակներում առեւտրի եւ կայուն զարգացման՝ աշխատանքի կամ շրջակա միջավայրի հայեցակետեր,

բ) առեւտրի կայունության վրա ազդեցության գնահատումների մեթոդաբանություն եւ ցուցիչներ,

գ) աշխատանքի եւ շրջակա միջավայրի ոլորտը կարգավորող կանոնակարգերի, նորմերի եւ ստանդարտների՝ առեւտրի վրա ազդեցություն, ինչպես նաեւ առեւտրի եւ ներդրումների կանոնների՝ աշխատանքի եւ շրջակա միջավայրի վրա ազդեցություններ, այդ թվում` աշխատանքի եւ շրջակա միջավայրի ոլորտը կարգավորող կանոնակարգերի եւ քաղաքականության զարգացման վրա,

դ) կայուն զարգացման վրա սույն Համաձայնագրի դրական եւ բացասական ազդեցություններ եւ դրանք ամրապնդելու, կանխարգելելու կամ մեղմացնելու եղանակները` հաշվի առնելով նաեւ Կողմերից մեկի կամ երկուսի կողմից իրականացված կայունության վրա ազդեցության գնահատումները,

ե) առեւտրի համատեքստում նշանակություն ունեցող հիմնարար, գերակա եւ այլ գործող ԱՄԿ կոնվենցիաների եւ այդ կոնվենցիաների արձանագրությունների, ինչպես նաեւ ԲԲՀ-ների վավերացման ու արդյունավետ իրականացման խթանում,

զ) մասնավոր եւ պետական ոլորտներում հավաստագրման, հետագծելիության եւ պիտակավորման, այդ թվում՝ էկոպիտակավորման սխեմաների խթանում,

է) կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության խթանում, օրինակ՝ միջազգայնորեն ճանաչված ուղեցույցների եւ սկզբունքների վերաբերյալ իրազեկության բարձրացմանը, դրանց հավատարիմ մնալուն, դրանք հետեւողականորեն կատարելուն ուղղված գործողությունների միջոցով,

ը) ԱՄԿ Արժանապատիվ աշխատանքի օրակարգի՝ առեւտրին առնչվող հայեցակետեր, այդ թվում՝ առեւտրի եւ լրիվ ու արդյունավետ զբաղվածության միջեւ փոխկապակցվածության, աշխատանքային շուկայի կարգավորման, աշխատանքային հիմնարար ստանդարտների, աշխատանքային իրավունքները պաշտպանելու համար իրավական պաշտպանության արդյունավետ համակարգերի (այդ թվում՝ աշխատանքային տեսչությունների), աշխատանքային վիճակագրության, մարդկային ռեսուրսների զարգացման եւ հարատեւ կրթության, սոցիալական պաշտպանության եւ սոցիալական ներառման, սոցիալական երկխոսության եւ գենդերային հավասարության վերաբերյալ,

թ) ԲԲՀ-ների՝ առեւտրին առնչվող հայեցակետեր՝ ներառյալ մաքսային համագործակցությունը,

ժ) ներկայիս եւ ապագա` կլիմայի փոփոխության միջազգային ռեժիմի` առեւտրին առնչվող հայեցակետեր՝ ներառյալ ցածր ածխածնային տեխնոլոգիաները եւ էներգաարդյունավետությունը խթանելու միջոցները,

ժա) կենսաբանական բազմազանության պահպանումը եւ կայուն օգտագործումը խթանելուն, այդ թվում՝ կենդանական ծագման արտադրանքների ապօրինի առեւտրի դեմ պայքարին ուղղված՝ առեւտրին առնչվող միջոցներ,

ժբ) անտառների պահպանումը եւ կայուն կառավարումը խթանելուն ուղղված՝ առեւտրին առնչվող միջոցներ՝ այդպիսով նվազեցնելով անտառահատման, այդ թվում՝ ապօրինի հատումների դեպքերը, եւ

ժգ) կայուն ձկնորսության գործելակերպերը եւ կայուն կերպով կառավարվող ձկնային արտադրանքների առեւտուրը խթանելուն ուղղված՝ առեւտրին առնչվող միջոցներ:

2. Կողմերը փոխանակում են տեղեկություններ առեւտրային, սոցիալական եւ շրջակա միջավայրի նպատակների միջեւ կապը եւ փոխադարձ աջակցությունը խթանելուն ուղղված իրենց գործողությունների վերաբերյալ եւ կիսում դրանց հետ կապված փորձը: Ավելին, Կողմերն ամրապնդում են կայուն զարգացման այնպիսի հարցերի շուրջ իրենց համագործակցությունը եւ երկխոսությունը, որոնք առաջանում են իրենց առեւտրային հարաբերությունների համատեքստում:
3. Այդպիսի համագործակցությունը եւ երկխոսությունն ընդգրկում են համապատասխան շահագրգիռ կողմեր, մասնավորապես, սոցիալական գործընկերներ, ինչպես նաեւ քաղաքացիական հասարակության այլ կազմակերպություններ, մասնավորապես, 366-րդ հոդվածի համաձայն ստեղծված Քաղաքացիական հասարակության հարթակի միջոցով:
4. Գործընկերության կոմիտեն կարող է ընդունել այդպիսի համագործակցության եւ երկխոսության համար կանոններ:

ՀՈԴՎԱԾ 285

Վեճերի կարգավորումը

Սույն մասի 13-րդ գլխի 3-րդ բաժնի II ենթաբաժինը չի կիրառվում սույն գլխի առնչությամբ առաջացած վեճերի նկատմամբ: Ցանկացած այդպիսի վեճի դեպքում՝ 325-րդ եւ 326-րդ հոդվածների համաձայն արբիտրաժային կոլեգիայի կողմից իր վերջնական զեկույցը ներկայացնելուց հետո, Կողմերը, հաշվի առնելով այդ զեկույցը, քննարկում են կիրառման ենթակա հարմար միջոցները: Գործընկերության կոմիտեն վերահսկում է ցանկացած այդպիսի միջոցի կիրառումը եւ հսկողության տակ պահում այդ հարցը, այդ թվում՝ 284-րդ հոդվածի 3-րդ պարբերության մեջ նշված մեխանիզմի միջոցով:

 

ԳԼՈՒԽ 10

ՄՐՑԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ

ԲԱԺԻՆ Ա

ՀՈԴՎԱԾ 286

Սկզբունքները

Կողմերն ընդունում են իրենց առեւտրային եւ ներդրումային հարաբերություններում ազատ եւ չխաթարված մրցակցության կարեւորությունը: Կողմերը հաստատում են, որ հակամրցակցային բիզնես գործելակերպերը եւ պետության միջամտությունները կարող են խաթարել շուկաների պատշաճ գործունեությունը եւ նվազեցնել առեւտրի ազատականացման օգուտները:

ԲԱԺԻՆ Բ

Հակամենաշնորհ եվ միաձուլումներ

ՀՈԴՎԱԾ 287

Օրենսդրական դաշտը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ընդունում կամ կիրառում է իր համապատասխան օրենքը, որը կիրառվում է տնտեսության1 բոլոր ոլորտների նկատմամբ եւ արդյունավետորեն անդրադառնում է հետեւյալ բոլոր գործելակերպերին.

ա) այն ձեռնարկությունների միջեւ հորիզոնական եւ ուղղահայաց համաձայնությունները, ձեռնարկությունների միավորումների կողմից կայացված որոշումները եւ համաձայնեցված գործելակերպերը, որոնց նպատակը կամ ազդեցությունը մրցակցությունը կանխելը, սահմանափակելը կամ խաթարելն է,

բ) մեկ կամ ավելի ձեռնարկությունների կողմից գերիշխող դիրքի չարաշահումները,

գ) ձեռնարկությունների միջեւ համակենտրոնացումները, որոնք էապես խոչընդոտում են արդյունավետ մրցակցությանը, մասնավորապես, գերիշխող դիրքի ստեղծման կամ ամրապնդման հետեւանքով:

Սույն գլխի նպատակներով այսուհետ սույն օրենքը կկոչվի մրցակցության մասին օրենք1:

2. Բոլոր ձեռնարկությունները՝ մասնավոր թե պետական, ենթակա են 1-ին պարբերության մեջ նշված մրցակցության մասին օրենքի կարգավորմանը: Մրցակցության մասին օրենքի կիրառումը չպետք է խոչընդոտի հանրային շահ ներկայացնող որոշակի այնպիսի առաջադրանքներն ըստ օրենքի կամ փաստացի կատարելուն, որոնք կարող են հանձնարարվել տվյալ ձեռնարկություններին: Կողմի մրցակցության մասին օրենքի բացառությունները պետք է սահմանափակված լինեն հանրային շահ ներկայացնող առաջադրանքներով՝ հանրային քաղաքականության ցանկալի նպատակին համաչափ եւ թափանցիկ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 288

Իրականացումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է գործնականորեն անկախ մարմինների առկայությունը, որոնք պատասխանատու կլինեն 287-րդ հոդվածում նշված մրցակցության մասին օրենքի լրիվ կիրառման ու արդյունավետ իրականացման համար եւ կունենան դրա համար անհրաժեշտ համապատասխան լիազորություններն ու ռեսուրսները:
2. Կողմերը մրցակցության մասին իրենց համապատասխան օրենքը կիրառում են թափանցիկ եւ ոչ խտրական ձեւով` պահպանելով ընթացակարգային արդարության սկզբունքները եւ տվյալ ձեռնարկությունների պաշտպանության իրավունքը` անկախ նրանց քաղաքացիությունից կամ սեփականության կարգավիճակից:

ՀՈԴՎԱԾ 289

Համագործակցությունը

1. Սույն Համաձայնագրի նպատակներն իրականացնելու եւ արդյունավետ մրցակցության իրականացումն ամրապնդելու համար Կողմերը հաստատում են, որ իրենց ընդհանուր շահերից է բխում ամրապնդել մրցակցության քաղաքականության զարգացման եւ հակամենաշնորհի ու միաձուլումների վերաբերյալ գործերի քննության հարցում համագործակցությունը:
2. Այդ նպատակով, Կողմերի մրցակցային մարմինները հնարավորության եւ անհրաժեշտության դեպքում կփորձեն համակարգել միեւնույն կամ վերաբերելի գործերին առնչվող՝ կիրառման հետ կապված իրենց գործողությունները:
3. 1-ին պարբերության մեջ նշված համագործակցությունը դյուրացնելու համար Կողմերի մրցակցային մարմինները կարող են փոխանակել տեղեկատվություն:

ԲԱԺԻՆ Գ

Սուբսիդիաներ

ՀՈԴՎԱԾ 290

Սկզբունքները

Կողմերը համաձայնում են, որ Կողմի կողմից սուբսիդիաները կարող են տրվել այն դեպքում, երբ դրանք անհրաժեշտ են հանրային քաղաքականության նպատակին հասնելու համար: Այնուամենայնիվ, Կողմերը հաստատում են, որ որոշ սուբսիդիաներ կարող են խաթարել շուկաների պատշաճ գործունեությունը եւ նվազեցնել առեւտրի ազատականացման օգուտները: Որպես կանոն, Կողմը չպետք է ապրանքներ կամ ծառայություններ տրամադրող ձեռնարկություններին տա սուբսիդիաներ, եթե այդ սուբսիդիաները բացասաբար են ազդում կամ կարող են ազդել մրցակցության կամ առեւտրի վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 291

Սահմանումները եւ գործողության ոլորտը

1. Սույն գլխի նպատակներով սուբսիդիան միջոց է, որ կատարում է ԱՀԿ համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված «Սուբսիդավորման եւ փոխհատուցման միջոցների մասին» համաձայնագրի (ՍՓՄ համաձայնագիր) 1.1 հոդվածով սահմանված պայմանները՝ անկախ այն հանգամանքից, թե այն տրվել է ապրանքներ կամ ծառայություններ մատուցող ձեռնարկությանը, թե՝ ոչ:

1-ին ենթապարբերությունը չի հակասում ԱՀԿ շրջանակներում իրականացվող՝ ծառայությունների դիմաց սուբսիդիաների սահմանման վերաբերյալ հետագա քննարկումների արդյունքներին: Կախված ԱՀԿ մակարդակով այդ քննարկումների զարգացումներից՝ Կողմերը կարող են ընդունել որոշում Գործընկերության կոմիտեի կողմից այս առնչությամբ սույն Համաձայնագիրը թարմացնելու վերաբերյալ:

2. Սույն գլուխը տարածվում է սուբսիդիայի վրա միայն այն դեպքում, երբ այդ սուբսիդիան համարվում է հատուկ՝ ՍՓՄ համաձայնագրի 2-րդ հոդվածին համապատասխան: Սույն Համաձայնագրի 295-րդ հոդվածով կարգավորվող ցանկացած սուբսիդիա համարվում է հատուկ:
3. Սույն գլուխը տարածվում է բոլոր ձեռնարկություններին, այդ թվում՝ պետական եւ մասնավոր ձեռնարկություններին տրվող սուբսիդիաների վրա: Սույն բաժնի կանոնների կիրառումը չպետք է խոչընդոտի հանրային շահ ներկայացնող որոշակի այնպիսի ծառայությունների՝ ըստ օրենքի կամ փաստացի իրականացմանը, որոնք հանձնարարվել են տվյալ ձեռնարկությանը: Սույն բաժնում կանոնների կիրառումից բացառությունները պետք է սահմանափակվեն հանրային շահ ներկայացնող առաջադրանքներով՝ դրանց վերապահված հանրային քաղաքականության նպատակին համաչափ եւ թափանցիկ:
4. Սույն Համաձայնագրի 294-րդ հոդվածը չի կիրառվում ԱՀԿ համաձայնագրի 1Ա հավելվածում ընդգրկված՝ Գյուղատնտեսության մասին համաձայնագրով (Գյուղատնտեսության մասին համաձայնագիր) կարգավորվող ապրանքների առեւտրին առնչվող սուբսիդիաների նկատմամբ:
5. 294-րդ եւ 295-րդ հոդվածները չեն տարածվում տեսալսողական ոլորտի վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 292

ԱՀԿ-ի հետ հարաբերությունները

Սույն գլխի դրույթները կիրառվում են՝ չխախտելով յուրաքանչյուր անդամի՝ ԾԱԳՀ-ի XV հոդվածով, ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) VI հոդվածով, ՍՓՄ համաձայնագրով եւ Գյուղատնտեսության մասին համաձայնագրով սահմանված իրավունքներն ու պարտավորությունները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 293

Թափանցիկությունը

1. Յուրաքանչյուր երկու տարին մեկ յուրաքանչյուր Կողմ մյուս Կողմին ծանուցում է հաշվետու ժամանակահատվածում տրամադրված սուբսիդիաների իրավական հիմքերի, ձեւի, քանակի կամ բյուջեի եւ, հնարավորության դեպքում, այն ստացողի մասին:
2. Այդպիսի ծանուցումը համարվում է կատարված, եթե հաջորդ օրացուցային տարվա դեկտեմբերի 31-ից Կողմը հասանելի է դարձնում համապատասխան տեղեկատվությունը կամ նրա անունից դրանք տեղադրվում են հանրամատչելի կայքէջում: Առաջին ծանուցումը հասանելի է դառնում սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո ոչ ուշ, քան երկու տարվա ընթացքում:
3. ՍՓՄ համաձայնագրի համաձայն ծանուցված սուբսիդիաների դեպքում այդ ծանուցումը համարվում է կատարված այն դեպքում, երբ Կողմը կատարում է ՍՓՄ համաձայնագրի 25-րդ հոդվածի համաձայն սահմանված ծանուցման հետ կապված պարտավորությունները՝ պայմանով, որ ծանուցումը պարունակի սույն հոդվածի 1-ին պարբերության համաձայն պահանջվող տեղեկատվությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 294

Խորհրդակցությունները

1. Եթե Կողմը գտնում է, որ մյուս Կողմի կողմից տրված՝ սույն գլխի 295-րդ հոդվածում չընդգրկված սուբսիդիաները կարող են բացասական ազդեցություն ունենալ նրա շահերի վրա, ապա այդ Կողմը կարող է արտահայտել իր վերաբերմունքը այն Կողմի նկատմամբ, որին տրվել է սուբսիդիան եւ պահանջել տվյալ հարցի շուրջ խորհրդակցություններ: Պահանջն ստացած Կողմը լիարժեքորեն եւ բարյացակամորեն դիտարկում է այդ պահանջը:
2. Չսահմանափակելով 293-րդ հոդվածով սահմանված թափանցիկության պահանջները եւ նպատակ ունենալով լուծել հարցը՝ խորհրդակցությունները պետք է, մասնավորապես, ուղղված լինեն քաղաքականության նպատակը կամ այդ սուբսիդիաների տրման նպատակը, տվյալ սուբսիդիայի չափը հաստատելուն եւ առեւտրի ու ներդրումների վրա սուբսիդիայի բացասական ազդեցությունների գնահատում իրականացնելու հնարավորություն տվող տվյալների հաստատմանը:
3. Խորհրդակցությունը դյուրացնելու նպատակով պահանջն ստացած Կողմը տրամադրում է տեղեկատվություն տվյալ սուբսիդիայի վերաբերյալ պահանջը ստանալու օրվանից 60 օրվա ընթացքում:
4. Եթե պահանջող Կողմը տվյալ սուբսիդիայի վերաբերյալ տեղեկատվությունն ստանալուց հետո գտնում է, որ խորհրդակցություններով շոշափվող սուբսիդիան անհամաչափ ձեւով բացասական ազդեցություն է ունենում կամ կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ պահանջող Կողմի առեւտրային կամ ներդրումային շահերի վրա, ապա պահանջն ստացած Կողմը ջանքեր է գործադրում պահանջող Կողմի առեւտրային եւ ներդրումային շահերի վրա այդ սուբսիդիայի հետեւանքով առաջացած բացասական ազդեցությունները վերացնելու կամ նվազեցնելու համար:

ՀՈԴՎԱԾ 295

Որոշակի պայմաններով սուբսիդիաներ

Յուրաքանչյուր Կողմ պայմաններ է կիրառում հետեւյալ սուբսիդիաների նկատմամբ այնքանով, որքանով դրանք բացասական են ազդում կամ կարող են ազդել մյուս Կողմի առեւտրի կամ ներդրումների վրա.

ա) այնպիսի իրավական պայմանավորվածությունը, որի համաձայն կառավարությունն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն պատասխանատու է որոշ ձեռնարկությունների պարտքերը կամ պարտավորությունները մարելու համար, թույլատրվում է այն պայմանով, որ պարտքերի եւ պարտավորությունների մարումը սահմանափակվում է այդ պարտքերի եւ պարտավորությունների չափի կամ այդ պատասխանատվության տեւողության հետ կապված.

բ) անվճարունակ կամ սնանկ ձեռնարկություններին տարբեր ձեւերով (այդ թվում՝ փոխառություններ եւ երաշխիքներ, դրամական ձեւով նպաստ, կապիտալի ներդրումներ, շուկայական գներից ցածր գներով ակտիվների տրամադրում եւ հարկերից ազատում) մեկ տարուց ավելի ժամկետով սուբսիդիաների տրամադրումը թույլատրվում է պայմանով, որ նախապատրաստվել է իրատեսական ենթադրությունների հիման վրա վերակազմավորման արդյունավետ ծրագիր՝ նպատակ ունենալով անվճարունակ կամ սնանկ ձեռնարկություններին ողջամիտ ժամանակում վերադարձնել երկարաժամկետ կենսունակության եւ դարձնել այն ձեռնարկությունը, որն ինքնուրույն կարող է ծածկել վերակազմավորման ծախսերը: 1 2

 

ՀՈԴՎԱԾ 296

Սուբսիդիաների օգտագործումը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ձեռնարկությունները Կողմի կողմից տրամադրվող սուբսիդիաներն օգտագործեն միայն հանրային քաղաքականության այն նպատակով, որի համար սուբսիդիաները տրվել են:

ԲԱԺԻՆ Դ

Ընդհանուր դրույթներ

ՀՈԴՎԱԾ 297

Վեճերի կարգավորումը

Սույն Համաձայնագրի՝ 13-րդ գլխով նախատեսված կարգով Կողմերից ոչ մեկը չի կարգավորում սույն գլխի Բ բաժնի կամ 294-րդ հոդվածի 4-րդ պարբերության համաձայն ծագող ցանկացած հարցի հետ կապված վեճ:

ՀՈԴՎԱԾ 298

Գաղտնիությունը

1. Սույն գլխի համաձայն տեղեկատվություն փոխանակելիս Կողմերը հաշվի են առնում մասնագիտական եւ բիզնես գաղտնիության առնչությամբ իրենց համապատասխան օրենսդրությամբ սահմանված սահմանափակումները եւ ապահովում են բիզնես գաղտնիքի եւ այլ գաղտնի տեղեկատվության պաշտպանությունը:
2. Սույն գլխի համաձայն փոխանցված ցանկացած տեղեկատվություն այն ստացող Կողմի կողմից պետք է դիտարկվի որպես գաղտնի, եթե մյուս Կողմը, իր ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան, չի թույլատրել այդ տեղեկատվության հրապարակումը կամ լայն հանրության համար այն հասանելի չի դարձրել։

 

ՀՈԴՎԱԾ 299

Վերանայման վերաբերյալ դրույթը

Կողմերը մշտապես վերանայում են այն հարցերը, որոնց անդրադարձ է կատարվում է սույն գլխում: Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է այդ հարցերն ուղղել Գործընկերության կոմիտեին: Կողմերը պետք է սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո յուրաքանչյուր հինգ տարին մեկ վերանայել սույն գլխի կատարման ընթացքը, եթե երկու Կողմերն այլ համաձայնության չեն գալիս:

 

ԳԼՈՒԽ 11

ՊԵՏԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆ

 

ՀՈԴՎԱԾ 300

Պատվիրակված լիազորություն

Եթե այլ բան նախատեսված չէ, ապա յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ցանկացած ձեռնարկություն, այդ թվում՝ պետական ձեռնարկություն, հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ կամ մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած ձեռնարկություն, որին կառավարման որեւէ մակարդակում Կողմը պատվիրակել է կանոնակարգող, վարչական կամ կառավարման այլ լիազորություն, գործի համաձայն Կողմի` այդ լիազորության կատարմամբ սույն Համաձայնագրով սահմանված պարտավորություններին համապատասխան:

 

ՀՈԴՎԱԾ 301

Սահմանումները

Սույն գլխի նպատակներով կիրառվում են հետեւյալ սահմանումները՝

ա) «պետական ձեռնարկություն» նշանակում է այնպիսի ձեռնարկություն, այդ թվում՝ դուստր ձեռնարկություն, որտեղ Կողմը ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն՝

(i) տիրապետում է ձեռնարկության բաժնետիրական կապիտալի 50%-ից ավելիին կամ ձեռնարկության կողմից տրված բաժնետոմսերի սեփականատերերի ձայների 50%-ից ավելին,

(ii) կարող է նշանակել ձեռնարկության տնօրենների խորհրդի կամ համարժեք մարմնի անդամների կեսից ավելիին, կամ

(iii) կարող է հսկողություն իրականացնել ձեռնարկության նկատմամբ:

բ) «հատուկ իրավունքներ եւ արտոնություններ ստացած ձեռնարկություն» նշանակում է ցանկացած ձեռնարկություն, այդ թվում՝ ցանկացած սուբսիդիա՝ պետական կամ մասնավոր, որին Կողմը իրավունքի կամ փաստի ուժով տվել է հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ: Կողմը տալիս է հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ այն դեպքում, երբ դրանով ապրանք կամ ծառայություն մատուցելու համար լիազորված ձեռնարկությունների թիվը սահմանվում է կամ սահմանափակվում է մինչեւ երկու կամ դրանից ավելի, այլ ոչ թե առաջնորդվում այն օբյեկտիվ, համամասնական եւ ոչ խտրական չափանիշներով, որոնք էապես ազդում են միեւնույն աշխարհագրական տարածքում միեւնույն ապրանքը կամ ծառայությունը էականորեն համարժեք պայմաններով մատուցող ցանկացած այլ ձեռնարկության կարողությունների վրա.

գ) «մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած» նշանակում է առեւտրային գործողություններով զբաղվող անձ կամ անձանց խումբ կամ պետական գործակալություն կամ դրա ցանկացած սուբսիդիա, որը Կողմի տարածքի համապատասխան շուկայում նշանակվել է որպես ապրանքը կամ ծառայությունը միակ մատուցող կամ գնորդ, սակայն չի ներառում այն անձին, որին տրվել է մտավոր սեփականության բացառիկ իրավունք՝ միայն այդպիսի իրավունքի տրման պատճառով.

դ) «առեւտրային գործողություններ» նշանակում է այնպիսի գործողություններ, որոնց վերջնական արդյունքը այնպիսի ապրանքի արտադրությունը կամ ծառայության մատուցումն է, որը համապատասխան շուկայում վաճառվելու է ձեռնարկության կողմից սահմանված քանակով ու գնով, եւ որոնք ձեռնարկվում են շահույթ ստանալու նպատակով, սակայն չեն ներառում այն ձեռնարկության կողմից ձեռնարկված գործողությունները, որոնք՝

(i) շահույթ չեն հետապնդում,

(ii) գործում են ինքնարժեքով վաճառքի հիմքով, կամ

(iii) մատուցում են հանրային ծառայություններ.

ե) «առեւտրային նկատառումներ» նշանակում է գին, որակ, մատչելիություն, իրացվելիություն, տրանսպորտային փոխադրում եւ գնման կամ վաճառքի հետ կապված այլ պայմաններ. կամ այլ գործոններ, որոնք սովորաբար հաշվի են առնվում համապատասխան բիզնեսում կամ արդյունաբերության մեջ շուկայական տնտեսության սկզբունքներին համապատասխան գործող ձեռնարկության առեւտրային որոշումների կայացման ժամանակ:

զ) «նշանակել» նշանակում է սահմանել մենաշնորհ կամ լիազորություն տալ դրա համար կամ ընդլայնել լրացուցիչ ապրանք կամ ծառայություն մատուցելու համար մենաշնորհի շրջանակները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 302

Կիրառության ոլորտը

1. Կողմերը հաստատում են ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XVII հոդվածի 1-3-րդ պարբերությունների, ՍԱԳՀ-ի (1994 թվական) XVII հոդվածի մեկնաբանության մասին փոխհամաձայնության, ինչպես նաեւ ԾԱԳՀ-ի VIII հոդված 1-ին, 2-րդ եւ 5-րդ պարբերությունների համաձայն սահմանված իրենց իրավունքներն ու պարտավորությունները:
2. Սույն գլուխը կիրառվում է 300-րդ հոդվածում նշված բոլոր այն ձեռնարկությունների նկատմամբ, որոնք ներգրավված են առեւտրային գործունեության մեջ: Եթե ձեռնարկությունը համատեղում է առեւտրային եւ ոչ առեւտրային գործունեությունը,1 ապա սույն գլխով կարգավորվում է միայն առեւտրային գործունեությունը:
3. Սույն գլուխը կիրառվում է 300-րդ հոդվածում նշված՝ կառավարման կենտրոնական եւ ենթակենտրոնական մակարդակներում բոլոր ձեռնարկությունների նկատմամբ:
4. Սույն գլուխը չի կիրառվում Կողմի՝ 278-րդ եւ 279-րդ հոդվածներում ընդգրկված գնումների իմաստով կամ դրա գնումներով զբաղվող կազմակերպությունների կողմից կատարվող գնումների նկատմամբ։
5. Սույն գլուխը չի կիրառվում ցանկացած այնպիսի ծառայության նկատմամբ, որը մատուցվում է պետական իշխանության լիազորություններն իրականացնելիս՝ ԾԱԳՀ-ի իմաստով:
6. 304-րդ հոդվածը՝

ա) չի կիրառվում 143-րդ եւ 148-րդ հոդվածներով սահմանված ոլորտների նկատմամբ.

բ) չի կիրառվում պետական ձեռնարկության, հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ կամ մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած ձեռնարկության ցանկացած միջոցի նկատմամբ, եթե Կողմի վերապահումը, որը կատարվել է 144-րդ հոդվածի համաձայն սահմանված ազգային ռեժիմի կամ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններին հակառակ, ինչպես նախատեսված է VIII-Ա հավելվածով՝ Եվրոպական միության դեպքում, կամ VIII-Ե հավելվածով՝ Հայաստանի Հանրապետության դեպքում, տվյալ Կողմի ժամանակացույցում, կիրառելի կլինի այն դեպքում, երբ այդ նույն միջոցը ընդունվի կամ պահպանվի այդ Կողմի կողմից, եւ

գ) կիրառվում է պետական ձեռնարկության, հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ կամ մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած ձեռնարկության առեւտրային գործողությունների նկատմամբ, եթե նույն գործողությունը կազդի այն ծառայությունների առեւտրի վրա, որի առնչությամբ Կողմը, 149-րդ եւ 150-րդ հոդվածների համաձայն, հանձնառություն է ստանձնել՝ համապատասխանելով Եվրոպական միության դեպքում՝ VIII-Բ հավելվածով եւ Հայաստանի Հանրապետության դեպքում՝ VIII-Զ հավելվածով նախատեսված՝ տվյալ Կողմի ժամանակացույցում սահմանված պայմաններին կամ որակավորումներին:

ՀՈԴՎԱԾ 303

Ընդհանուր դրույթներ

1. Չսահմանափակելով սույն գլխի համաձայն սահմանված՝ Կողմերի իրավունքները եւ պարտավորությունները, սույն գլխով Կողմերին չի արգելվում ստեղծել կամ պահպանել պետական ձեռնարկություններ, կամ սահմանել կամ պահպանել մենաշնորհներ, կամ ձեռնարկություններին հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ տալ:
2. Կողմերից որեւէ մեկը չպետք է սույն գլխի կիրառության ոլորտում ընդգրկվող ձեռնարկությունից պահանջի կամ խրախուսի, որ վերջինս գործի սույն Համաձայնագրին ոչ համապատասխան ձեւով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 304

Ոչ խտրական վերաբերմունքը եւ առեւտրային նկատառումները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ իր պետական ձեռնարկությունները, մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած եւ հատուկ իրավունքներ ու արտոնություններ ստացած ձեռնարկությունները առեւտրային գործունեությամբ զբաղվելիս՝

ա) գործեն իրենց կողմից կատարվող՝ ապրանքների կամ ծառայությունները գնելու կամ վաճառելու ժամանակ առեւտրային նկատառումներին համապատասխան, բացառությամբ իրենց հանրային ծառայության մանդատի ցանկացած պայման կատարելուն, որը հակասում է «բ» կետին,

բ) ապրանքները կամ ծառայություններն իր կողմից գնելու ժամանակ`

(i) մյուս Կողմի ձեռնարկության կողմից մատուցվող ապրանքների կամ ծառայությունների համար տրամադրում է ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն, որն ինքը տրամադրում է Կողմի ձեռնարկությունների կողմից մատուցվող նույնանման ապրանքի կամ նույնանման ծառայության համար, եւ

(ii) մյուս Կողմի ձեռնարկությունների կողմից մատուցվող ապրանքների կամ ծառայությունների համար տրամադրում է ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն, որն ինքը տրամադրում է այդ Կողմի տարածքի համապատասխան շուկայում հիմնադրված ձեռնարկությունների կողմից մատուցվող նույնանման ապրանքների կամ նույնանման ծառայությունների համար, եւ

գ) ապրանքները կամ ծառայությունները իրենց կողմից վաճառելու ժամանակ՝

(i) մյուս Կողմի ձեռնարկությանը տրամադրում է ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն, որն ինքը տրամադրում է Կողմի ձեռնարկություններին, եւ

(ii) մյուս Կողմի ձեռնարկություններին տրամադրում է ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն, որն ինքը տրամադրում է այդ Կողմի տարածքի համապատասխան շուկայում հիմնադրված ձեռնարկություններին։

2. 1-ին պարբերությամբ պետական ձեռնարկություններին, հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ կամ մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած ձեռնարկություններին չի արգելվում`

ա) գնել կամ մատուցել ապրանքներ կամ ծառայություններ տարբեր ժամկետներով կամ պայմաններով, այդ թվում՝ գնի հետ կապված՝ պայմանով, որ այդ ժամկետների եւ պայմանների միջեւ տարբերությունները կատարվում են առեւտրային նկատառումներին, եւ

բ) հրաժարվել ապրանքներ կամ ծառայություններ գնելուց կամ մատուցելուց` պայմանով, որ այդ մերժումը կատարվում է առեւտրային նկատառումներով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 305

Կարգավորման սկզբունքները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ փորձում է ապահովել, որ 300-րդ հոդվածում նշված ձեռնարկությունները հետեւեն կորպորատիվ կառավարման՝ միջազգայնորեն ճանաչված չափանիշներին:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ցանկացած կարգավորման մարմին կամ դրա կողմից սահմանվող կամ պահպանվող գործառույթ հաշվետու չլինի այն ձեռնարկություններից որեւէ մեկին, որն ինքը՝ իր կարգավորման գործառույթը արդյունավետորեն եւ անաչառորեն կատարելու նպատակով այնպիսի նույնանման հանգամանքներում, որոնք վերաբերում են իր կողմից կարգավորվող բոլոր ձեռնարկություններին, այդ թվում՝ պետական ձեռնարկություններին, հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ եւ մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած ձեռնարկություններին1:

Այն անաչառությունը, որով կարգավորման մարմինն իրականացնում է իր՝ կարգավորման գործառույթները, պետք է գնահատվի՝ հաշվի առնելով այդ կարգավորման մարմնի ընդհանուր մոդելը կամ գործելակերպը:

Այն ոլորտների դեպքում, որտեղ Կողմերը մյուս գլուխներում համաձայնության են եկել կարգավորման մարմնին առնչվող որոշ պարտավորությունների շուրջ, գերակշռում է մյուս գլուխների համապատասխան դրույթը, ինչպես սահմանված է սույն Համաձայնագրով:

3. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է օրենքների եւ կանոնակարգերի, այդ թվում՝ 300-րդ հոդվածում նշված ձեռնարկությունների վերաբերյալ օրենքների ու կանոնակարգերի հետեւողական եւ ոչ խտրական ձեւով իրականացումը։

 

ՀՈԴՎԱԾ 306

Թափանցիկությունը

1. Եթե Կողմը հիմքեր ունի կարծելու, որ 200-րդ հոդվածում նշված՝ մյուս Կողմի ձեռնարկության կամ ձեռնարկությունների առեւտրային գործունեությունը բացասական ազդեցություն է ունենում սույն գլխի համաձայն սահմանված իր շահերի վրա, եւ սույն գլխի կիրառության շրջանակներում, ապա այն կարող է այդ Կողմից գրավոր պահանջել, որպեսզի վերջինս տրամադրի սույն գլխով կարգավորվող գործողությունների հետ կապված ձեռնարկության գործունեության վերաբերյալ տեղեկատվություն: Այդպիսի տեղեկատվություն տրամադրելու պահանջներում նշվում են տվյալ ձեռնարկությունը, ապրանքները կամ ծառայությունները եւ շուկաները, ու դրանցում ներառվում են ցուցիչներ այն մասին, որ ձեռնարկությունը զբաղվում է այնպիսի գործունեությամբ, որը խոչընդոտում է Կողմերի միջեւ առեւտրին կամ ներդրումներին:
2. 1-ին պարբերության համաձայն տրամադրված տեղեկատվությունը ներառում է հետեւյալը.

ա) ձեռնարկության սեփականատերերի եւ ձայների կառուցվածքը՝ նշելով բաժնետոմսերի տոկոսները եւ ձայնի այն իրավունքների տոկոսները, որոնք 300-րդ հոդվածում նշված Կողմը կամ ձեռնարկությունը միասին ունեն,

բ) ցանկացած այնպիսի արտոնյալ բաժնետոմսի կամ արտոնյալ ձայնի իրավունքի կամ այլ իրավունքների նկարագրությունը, որոնք ունի 300-րդ հոդվածում նշված Կողմը կամ ձեռնարկությունը, եթե այդ իրավունքները տարբերվում են այդ անձի ընդհանուր հասարակ բաժնետոմսերի հետ կապված իրավունքներից,

գ) ձեռնարկության կազմակերպչական կառուցվածքը. այդպիսի ձեռնարկությունում վերահսկողություն իրականացնող՝ տնօրենների խորհրդի կամ համարժեք մարմնի կազմը. եւ տարբեր ձեռնարկությունների կամ ձեռնարկությունների խմբերի միջեւ բաժնետոմսերի համատեղ տիրապետումը կամ այլ կապեր, ինչպես նշված է 300-րդ հոդվածում,

դ) կառավարության վարչությունների կամ պետական մարմինների կողմից ձեռնարկության կարգավորման կամ վերահսկման նկարագրությունը, հաշվետվություններ ներկայացնելու կարգի նկարագրությունը1, եւ կառավարության կամ ցանկացած պետական մարմնի՝ կառավարիչներին պաշտոնի նշանակելու, պաշտոնից ազատելու կամ վարձատրելու հետ կապված իրավունքներն ու գործելակերպերը,

ե) տարեկան եկամուտը կամ ընդհանուր ակտիվները, կամ երկուսն էլ, եւ

զ) բացառությունները, չհամապատասխանող միջոցները, անձեռնմխելիությունները եւ ցանկացած այլ միջոց, այդ թվում՝ 300-րդ հոդվածում նշված ցանկացած ձեռնարկության նկատմամբ պահանջն ստացած Կողմի տարածքում կիրառելի առավել բարենպաստության ռեժիմը։

3. 2-րդ պարբերության «ա» եւ «ե» կետերը չեն տարածվում ՓՄՁ-ների վրա, ինչպես սահմանված է Կողմի օրենքներով եւ կանոնակարգերով։
4. 1-ին եւ 2-րդ պարբերություններով ոչինչ չի պահանջում, որ որեւէ Կողմ հրապարակի այնպիսի գաղտնի տեղեկատվություն, որը չի համապատասխանի իր օրենքներին եւ կանոնակարգերին, կխոչընդոտի օրենքի կատարման ապահովմանը կամ որեւէ այլ կերպ կհակասի հանրային շահին, կամ կսահմանափակի առանձին ձեռնարկությունների օրինական առեւտրային շահերը:

ԳԼՈՒԽ 12

Թափանցիկությունը

 

ՀՈԴՎԱԾ 307

Սահմանումները

Սույն գլխի նպատակներով՝

ա) «ընդհանուր կիրառության միջոցները» ներառում են այն օրենքները, կանոնակարգերը, որոշումները, ընթացակարգերը եւ ընդհանուր կիրառության վարչական ակտերը, որոնք կարող են ազդեցություն ունենալ սույն Համաձայնագրում ընդգրկված ցանկացած հարցի վրա.

բ) «շահագրգիռ անձ» նշանակում է ցանկացած ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձ, որի վրա կարող է ազդեցություն ունենալ ընդհանուր կիրառության միջոցը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 308

Նպատակը եւ գործողության ոլորտը

Կողմերն, ընդունելով իրենց համապատասխան նորմատիվ-իրավական դաշտի` իրենց միջեւ առեւտրի եւ նեդրումների վրա ունեցող ազդեցությունը, ներկայացնում են կանխատեսելի կարգավորող դաշտ եւ տնտեսական օպերատորների, մասնավորապես` ՓՄՁ-ների համար արդյունավետ ընթացակարգեր:

 

ՀՈԴՎԱԾ 309

Հրապարակումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո ընդունված ընդհանուր կիրառության միջոցները՝

ա) պաշտոնապես սահմանված միջոցներով, այդ թվում՝ էլեկտրոնային միջոցներով անմիջապես եւ հեշտությամբ հասանելի դառնան այնպես, որ ցանկացած անձ կարողանա ծանոթանալ դրանց,

բ) հնարավորինս հստակեցնեն այդ միջոցների նպատակը եւ հիմնավորումը, եւ

գ) այդպիսի միջոցների հրապարակման եւ դրանց ուժի մեջ մտնելու միջեւ տրամադրեն բավարար ժամանակ՝ բացառությամբ պատշաճ հիմնավորված դեպքերի:

2. Յուրաքանչյուր Կողմ՝

ա) վաղ համապատասխան փուլում փորձում է հրապարակել ընդհանուր կիրառության ցանկացած միջոց ընդունելու կամ փոփոխելու համար ցանկացած առաջարկություն, այդ թվում՝ այդ առաջարկության նպատակի եւ հիմնավորման բացատրությունը,

բ) շահագրգիռ անձանց համար տրամադրում է ողջամիտ հնարավորություններ, որպեսզի նրանք մեկնաբանություններ անեն ընդհանուր կիրառության ցանկացած միջոց ընդունելու կամ փոփոխելու համար ցանկացած առաջարկության վերաբերյալ, մասնավորապես՝ բավարար ժամանակ տալով այդ հնարավորությունների համար, եւ

գ) փորձում է հաշվի առնել շահագրգիռ անձանց կողմից ստացված՝ ցանկացած այդպիսի առաջարկության հետ կապված մեկնաբանությունները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 310

Հարցումները եւ կապի ապահովման կենտրոնները

1. Յուրաքանչյուր Կողմ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից նշանակում է կապի ապահովման կենտրոն՝ սույն Համաձայնագրի արդյունավետ իրականացումն ապահովելու եւ սույն Համաձայնագրում ընդգրկված ցանկացած հարցի վերաբերյալ Կողմերի միջեւ հաղորդակցությունը դյուրացնելու համար։
2. Մյուս Կողմի պահանջով կապի ապահովման կենտրոնը պարզում է, թե որն է տվյալ հարցի համար պատասխանատու մարմինը կամ պաշտոնատար անձը եւ անհրաժեշտության դեպքում աջակցում են պահանջող Կողմի հետ հաղորդակցությունը դյուրացնելու հարցում:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ ստեղծում եւ գործարկում է ցանկացած անձի կողմից ստացված՝ ընդհանուր կիրառության՝ առաջարկվող կամ գործող միջոցների եւ դրանց կիրառման ձեւերի վերաբերյալ հարցումներին պատասխանելու համար համապատասխան մեխանիզմներ, այդ թվում՝ այդ միջոցների կիրառման հետ կապված: Հարցումները կարող են հասցեագրվել 1-ին պարբերության համաձայն ստեղծված կապի ապահովման կենտրոնների միջոցով կամ այլ համապատասխան մեխանիզմով, եթե սույն Համաձայնագրով չի սահմանվում հատուկ մեխանիզմ:
4. Յուրաքանչյուր Կողմ նախատեսում է այնպիսի ընթացակարգեր, որոնք հասանելի կլինեն այն անձանց համար, որոնք ձգտում են լուծել սույն Համաձայնագրի համաձայն սահմանված ընդհանուր կիրառության միջոցների կիրառման հետեւանքով ծագող խնդիրները: Այդ ընթացակարգերը չեն սահմանափակում Կողմերի կողմից սույն Համաձայնագրի համաձայն սահմանվող կամ պահպանվող բողոքարկման կամ վերանայման ընթացակարգերը: Դրանք նաեւ չեն սահմանափակում 13-րդ գլխի համաձայն սահմանված՝ Կողմերի իրավունքները եւ պարտավորությունները:
5. Կողմերն ընդունում են, որ սույն Հոդվածով նախատեսված պատասխանը չի կարող լինել միանշանակ կամ ունենալ պարտադիր իրավական ուժ, սակայն ունի միայն տեղեկատվական նպատակներ, եթե այլ բան նախատեսված չէ համապատասխան օրենքներով եւ կանոնակարգերով:
6. Կողմի պահանջով մյուս Կողմն առանց անհարկի ձգձգման տրամադրում է տեղեկատվություն եւ պատասխանում ընդհանուր կիրառության ցանկացած միջոցի վերաբերյալ այնպիսի հարցերին կամ ընդհանուր կիրառության ցանկացած միջոց ընդունելու եւ փոփոխելու ցանկացած այնպիսի առաջարկությանը, որոնք, ըստ պահանջն ստացած Կողմի, կարող են ազդեցություն ունենալ սույն Համաձայնագրի գործողության վրա՝ անկախ նրանից, թե պահանջն ստացած Կողմը նախկինում ծանուցվել է այդ միջոցի մասին, թե՝ ոչ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 311

Ընդհանուր կիրառության միջոցների կառավարումը

Յուրաքանչյուր Կողմ միասնական, օբյեկտիվ, անաչառ եւ ողջամիտ կերպով ապահովում է ընդհանուր կիրառության բոլոր միջոցների կատարումը: Այդ նպատակով, առանձին դեպքերում մյուս Կողմի որոշակի անձանց, ապրանքների կամ ծառայությունների նկատմամբ այդ միջոցները կիրառելիս յուրաքանչյուր Կողմ՝

ա) փորձում է, իր ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան, ողջամիտ ծանուցում տրամադրել այն շահագրգիռ անձանց, որոնց վրա ուղղակիորեն ազդել է վարույթը այն մասին, թե երբ է հարուցվել վարույթը, այդ թվում՝ վարույթի բնույթի նկարագրության, իրավական մարմնի այն որոշման, որի համաձայն հարուցվել է վարույթը եւ հակասող ցանկացած հարցի ընդհանուր նկարագրության վերաբերյալ,

բ) այդ շահագրգիռ անձանց ընձեռում է ողջամիտ հնարավորություններ, որպեսզի նախքան վերջնական վարչարարություն իրականացնելը ի պաշտպանություն իրենց դիրքորոշման ներկայացնեն փաստեր եւ փաստարկներ այնքանով, որքանով թույլ կտա ժամանակը, վարույթի բնույթը եւ հանրային շահը, եւ

գ) Ապահովում է, որ իր ընթացակարգերը համապատասխանեն իր ներպետական օրենսդրությանը եւ հիմնված լինեն դրա վրա:

 

ՀՈԴՎԱԾ 312

Վերանայումը եւ բողոքարկումը

1. Յուրաքանչյուր Կողմ, իր ներպետական օրենսդրությանը համապատասխան, հաստատում է դատական, արբիտրաժային կամ վարչական տրիբունալները կամ ընթացակարգերը եւ հետեւում դրանց՝ շտապ վերանայման եւ, հիմնավորված դեպքերում, սույն Համաձայնագրում ընդգրկված հարցերի հետ կապված վարչարարությունն ուղղելու նպատակով, Այդ տրիբունալները կամ ընթացակարգերը պետք է լինեն անաչառ եւ անկախ վարչարարության իրականացմամբ օժտված գրասենյակից կամ մարմնից, եւ դրանց համար պատասխանատու մարմինները չպետք է էական հետաքրքրություն ունենան հարցի լուծման առնչությամբ:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ցանկացած այդպիսի տրիբունալի ընթացակարգում վարույթի կողմերին տրվի՝

ա) իրենց համապատասխան դիրքորոշումները պնդելու կամ պաշտպանելու ողջամիտ հնարավորության իրավունք, եւ

բ) ապացույցների եւ ձայնագրություններ ներկայացնելու կամ, իր ներպետական օրենսդրությամբ պահանջվելու դեպքում, վարչական մարմին կողմից կատարված ձայնագրության վրա հիմնված որոշման իրավունք։

3. Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ կիրառման կամ հետագա վերանայման ենթակա որոշումը, ինչպես նախատեսված է իր ներպետական օրենսդրությամբ, կատարվի գրասենյակի կամ մարմնի կողմից, եւ ղեկավարում է քննության առարկա վարչական գործողության մասով գրասենյակի կամ մարմնի գործելակերպը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 313

Կարգավորման լավագույն փորձը եւ վարչական վարքագիծը

1. Կողմերը պետք է համագործակցեն կարգավորող որակը եւ կատարումը խթանելու շուրջ, այդ թվում՝ իրենց համապատասխան կարգավորող բարեփոխումների գործընթացների եւ կարգավորող ազդեցության գնահատումների վերաբերյալ տեղեկատվության եւ լավագույն փորձի փոխանակման միջոցով:
2. Կողմերը հավանություն են տալիս լավագույն վարչական վարքագծի սկզբունքներին եւ համաձայնում են համագործակցել այդ սկզբունքները խթանելու շուրջ, այդ թվում՝ տեղեկատվության եւ լավագույն փորձի փոխանակման միջոցով:

 

 

ՀՈԴՎԱԾ 314

Գաղտնիությունը

Սույն գլխի դրույթներով չի պահանջվում որեւէ Կողմի կողմից այնպիսի գաղտնի տեղեկատվություն տրամադրելու պահանջ, որոնց բացահայտումը կխոչընդոտի օրենքի կատարման ապահովմանը կամ որեւէ այլ կերպ կհակասի հանրային շահին, կամ որոնք կարող են սահմանափակել պետական կամ մասնավոր առանձին ձեռնարկությունների օրինական առեւտրային շահերը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 315

Հատուկ դրույթներ

Սույն գլխի դրույթները կիրառվում են՝ չխախտելով սույն Համաձայնագրի այլ գլուխներով սահմանված ցանկացած որոշակի կանոն:

ԳԼՈՒԽ 13

ՎԵՃԵՐԻ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ

 

ԲԱԺԻՆ Ա

ՆՊԱՏԱԿԸ ԵՎ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 316

Նպատակը

Սույն գլխի նպատակն է Կողմերի միջեւ ծագած՝ սույն Համաձայնագրի մեկնաբանման եւ կիրառման հետ կապված ցանկացած վեճից խուսափելու եւ այն կարգավորելու համար ստեղծել արդյունավետ եւ իրական մեխանիզմ՝ հնարավորության դեպքում փոխադարձ համաձայնությամբ լուծման հասնելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 317

Կիրառության ոլորտը

Սույն գլուխը կիրառվում սույն մասի դրույթների մեկնաբանման եւ կիրառման հետ կապված ցանկացած վեճի նկատմամբ, եթե այլ բան նախատեսված չէ:

 

ԲԱԺԻՆ Բ

ԽՈՐՀՐԴԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱՇՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 318

Խորհրդակցությունները

1. Կողմերը փորձում են ցանկացած վեճ լուծել բարեխղճորեն խորհրդակցություններ սկսելու միջոցով՝ փոխադարձ համաձայնությամբ լուծման հասնելու նպատակով:
2. Կողմը պահանջում է խորհրդակցություններ՝ մյուս Կողմին գրավոր պահանջը, իսկ Գործընկերության կոմիտեին՝ դրա պատճենը ներկայացնելու միջոցով՝ նշելով քննության առարկա համարվող միջոցը եւ սույն մասի դրույթները, որոնք համարվում են կիրառելի:
3. Խորհրդակցություններն անց են կացվում պահանջն ստանալուց հետո 20 օրվա ընթացքում եւ տեղի են ունենում, եթե Կողմերն այլ համաձայնության չեն գալիս, այն Կողմի տարածքում, որին ուղղված է պահանջը: Խորհդակցությունները համարվում են ավարտված պահանջը ստանալու օրվանից 30 օրվա ընթացքում, եթե երկու Կողմերը չեն համաձայնում շարունակել խորհրդակցությունները: Խորհրդակցությունները եւ, մասնավորապես, բացահայտված ողջ տեղեկատվությունը եւ խորհրդակցությունների ընթացքում Կողմերի դիրքորոշումները պետք է լինեն գաղտնի եւ ցանկացած հետագա վարույթի ժամանակ չսահմանափակեն Կողմերից որեւէ մեկի իրավունքները։
4. Հրատապ հարցերի, այդ թվում՝ արագ փչացող ապրանքների, սեզոնային ապրանքների կամ ծառայությունների կամ էներգիային առնչվող հարցերի վերաբերյալ խորհրդակցությունները անց են կացվում պահանջն ստացած Կողմի կողմից պահանջն ստանալու օրվանից 15 օրվա ընթացքում եւ համարվում են ավարտված այդ 15 օրվա ընթացքում, եթե Կողմերը չեն համաձայնում շարունակել խորհրդակցությունները:
5. Խորհրդակցություններ պահանջող Կողմը կարող է դիմել արբիտրաժին՝ 319-րդ հոդվածին համապատասխան, եթե՝

ա) Կողմը, որին ուղղված է պահանջը, խորհրդակցություններ անցկացնելու պահանջին չի արձագանքում այն ստանալուց հետո 10 օրվա ընթացքում,

բ) խորհրդակցությունները չեն անցկացվում սույն հոդվածի 3-րդ կամ 4-րդ պարբերությամբ սահմանված ժամկետներում,

գ) Կողմերը համաձայնության են գալիս խորհրդակցություններ չանցկացնելու շուրջ, կամ

դ) խորհրդակցություններն ավարտվել են եւ փոխադարձ համաձայնությամբ որեւէ լուծման չեն հանգել:

6. Խորհրդակցությունների ընթացքում յուրաքանչյուր Կողմ տրամադրում է բավարար փաստացի տեղեկատվություն, որպեսզի հնարավոր լինի ավարտել այն կարգի ուսումնասիրությունը, որի դեպքում քննության առարկա համարվող միջոցը կարող է ազդեցություն ունենալ սույն մասին դրույթների գործողության եւ կիրառման վրա: Յուրաքանչյուր Կողմ փորձում է ապահովել իր իրավասու պետական կառավարման մարմինների այն աշխատակիցների մասնակցությունը, որոնք խորհրդակցությունների ենթակա հարցի վերաբերյալ մասնագիտական գիտելիքներ ունեն:

 

ՀՈԴՎԱԾ 319

Հաշտարարությունը

1. Ցանկացած ժամանակ յուրաքանչյուր Կողմ կարող է պահանջել, որ մյուս Կողմն սկսի ցանկացած այնպիսի միջոցի հետ կապված հաշտարարության ընթացակարգ, որը բացասական ազդեցություն է ունենում Կողմերի միջեւ առեւտրի կամ ներդրումների վրա:
2. Հաշտարարության ընթացակարգը նախաձեռնվում, իրականացվում եւ դադարեցվում է Հաշտարարության մեխանիզմին համապատասխան։
3. Գործընկերության կոմիտեն իր առաջին հանդիպման ժամանակ որոշմամբ ընդունում է Հաշտարարության մեխանիզմ եւ կարող է որոշում կայացնել դրանում փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ։

 

ԲԱԺԻՆ Գ

ՎԵՃԵՐԻ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԵՐԸ

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ I

ԱՐԲԻՏՐԱԺԱՅԻՆ ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 320

Արբիտրաժային ընթացակարգի նախաձեռնումը

1. Եթե Կողմերը խոհրդակցությունների միջոցով չեն կարգավորել վեճը, ինչպես նախատեսված է 318-րդ հոդվածով, ապա խորհրդակցություններ պահանջող Կողմը կարող է պահանջել ստեղծել արբիտրաժային կոլեգիա՝ սույն հոդվածին համապատասխան:
2. Արբիտրաժային կոլեգիա ստեղծելու մասին պահանջը գրավոր ներկայացվում է մյուս Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտեին: Բողոքարկող Կողմը իր պահանջում մատնանշվում է քննության առարկա հանդիսացող հատուկ միջոցը եւ բացատրում, թե ինչպես այդ միջոցը չի համապատասխանում սույն մասի դրույթներին, այնպես որ այն բավարար լինի բողոքի իրավական հիմքը հստակ ներկայացնելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 321

Արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծումը

1. Արբիտրաժային կոլեգիան կազմված է երեք արբիտրից:
2. Կողմին, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, արբիտրաժային կոլեգիա ստեղծելու գրավոր պահանջը ներկայացնելուց հետո 14 օրվա ընթացքում Կողմերը խորհրդակցում են, որպեսզի համաձայնության գան արբիտրաժային կոլեգիայի կազմի վերաբերյալ:
3. Այն դեպքում, երբ Կողմերը սույն հոդվածի 2-րդ պարբերությամբ սահմանված ժամկետում չեն կարողանում համաձայնության գալ արբիտրաժային կոլեգիայի կազմի վերաբերյալ, յուրաքանչյուր Կողմ, այդ պարբերության մեջ սահմանված ժամկետը լրանալուց հետո հինգ օրվա ընթացքում, այդ Կողմի՝ 339-րդ հոդվածի համաձայն սահմանված ցանկում ներառված ենթացանկից նշանակում է արբիտր: Եթե Կողմերից որեւէ մեկը չի նշանակում արբիտր, ապա, մյուս Կողմի պահանջով, արբիտրն ընտրվում է այդ Կողմի՝ 339-րդ Գործընկերության կոմիտեի նախագահի կամ նախագահի կողմից պատվիրակված անձի կողմից վիճակահանության միջոցով:
4. Եթե Կողմերը սույն հոդվածի 2-րդ պարբերությամբ սահմանված ժամկետում արբիտրաժային կոլեգիայի նախագահի վերաբերյալ համաձայնության չեն գալիս, ապա Գործընկերության կոմիտեի նախագահը կամ նախագահի կողմից պատվիրակված անձը, Կողմերից մեկի պահանջով, 339-րդ հոդվածի համաձայն սահմանված ցանկում ներառված նախագահների ենթացանկից վիճակահանության միջոցով ընտրում է արբիտրաժային կոլեգիայի նախագահ:
5. Գործընկերության կոմիտեի նախագահը կամ նախագահի կողմից պատվիրակված անձը 3-րդ կամ 4-րդ պարբերություններում նշված պահանջն ստանալուց հետո 5 օրվա ընթացքում ընտրում է արբիտրներին:
6. Արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման ամսաթիվն այն ամսաթիվն է, երբ ընտրված բոլոր երեք արբիտրները Աշխատակարգի համաձայն ծանուցել են իրենց կողմից նշանակումն ընդունելու մասին:
7. Եթե սույն հոդվածի 3-րդ կամ 4-րդ պարբերություններում նշված պահանջը ներկայացնելու ժամանակ 339-րդ հոդվածով նախատեսված ցանկերից որեւէ մեկը չի սահմանվում կամ չի պարունակում բավարար անուններ, ապա արբիտրների կազմը ձեւավորվում է այն անհատներից վիճակահանության միջոցով, որոնք պաշտոնապես առաջարկվել են Կողմերից մեկի կամ երկուսի կողմից:

 

ՀՈԴՎԱԾ 322

ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

1. Եթե արբիտրներին ընտրելուց հետո 5 օրվա ընթացքում Կողմերն այլ համաձայնության չեն գալիս, ապա արբիտրաժային կոլեգիայի խնդիրներն են՝

«Սույն Համաձայնագրի V մասի՝ վեճերի նկատմամբ Կողմերի կողմից կիրառվող համապատասխան դրույթների լույսի ներքո ուսումնասիրել արբիտրաժային կոլեգիա ստեղծելու մասին պահանջում ներկայացված հարցը՝ այդ համապատասխան դրույթների հետ տվյալ միջոցի համատեղելիությունը որոշելու եւ սույն Համաձայնագրի 324-րդ, 325-րդ, 326-րդ եւ 338-րդ հոդվածներին համապատասխան՝ Վեճերի կարգավորման վերաբերյալ զեկույց ներկայացնելու համար: »

2. Կողմերը պետք է իրենց կողմից համաձայնության գալուց հետո երեք օրվա ընթացքում արբիտրաժային կոլեգիային ծանուցեն իրենց համաձայնեցված խնդիրների մասին:

ՀՈԴՎԱԾ 323

Արբիտրաժային կոլեգիայի նախնական որոշումը հրատապության մասին

Կողմը պահանջով արբիտրաժային կոլեգիան, իր ստեղծման օրվանից 10 օրվա ընթացքում, որոշում է, թե արդյոք նա դեպքը համարում է հրատապ: Մյուս Կողմը միաժամանակ ծանուցվում է արբիտրաժային կոլեգիա ներկայացված այդպիսի պահանջի մասին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 324

Արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցները

1. Արբիտրաժային կոլեգիան Կողմերին ներկայացնում է միջանկյալ զեկույց` նշելով բացահայտված փաստերը, համապատասխան դրույթների կիրառելիությունը եւ իր կողմից արվող բոլոր եզրահանգումների եւ առաջարկությունների հիմնական հիմնավորումները:
2. Յուրաքանչյուր Կողմ արբիտրաժային կոլեգիա կարող է ներկայացնել միջանկյալ զեկույցի որոշակի ասպեկտները վերանայելու գրավոր պահանջ՝ այն ստանալու օրվանից 14 օրվա ընթացքում: Այդ պահանջի մասին միաժամանակ ծանուցվում է մյուս Կողմը:
3. Քննարկելով միջանկյալ զեկույցի վերաբերյալ Կողմերի ներկայացրած ցանկացած գրավոր մեկնաբանություն, արբիտրաժային կոլեգիան կարող է փոփոխել իր զեկույցը եւ հարկ եղած դեպքում կատարել ցանկացած լրացուցիչ ուսումնասիրություն:
4. Արբիտրաժային կոլեգիայի վերջնական զեկույցում ներկայացվում են բացահայտված փաստերը, սույն մասին համապատասխան դրույթների կիրառելիությունը եւ իր կողմից արվող բոլոր եզրահանգումների եւ եզրակացությունների հիմնական հիմնավորումները: Վերջնական զեկույցն ընդգրկում է միջանկյալ վերանայման փուլում արված փաստարկների բավարար քննարկում եւ պարունակում է Կողմերի հարցերին եւ դիտարկումներին հստակ պատասխաններ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 325

Արբիտրաժային կոլեգիայի միջանկյալ զեկույցը

1. Արբիտրաժային կոլեգիան Կողմերին ներկայացնում է միջանկյալ զեկույց՝ արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից ոչ ուշ, քան 90 օրվա ընթացքում: Եթե արբիտրաժային կոլեգիան համարում է, որ այս վերջնաժամկետը հնարավոր չէ պահպանել, արբիտրաժային կոլեգիայի նախագահը Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտեին գրավոր ծանուցում է այդ մասին՝ նշելով ուշացման պատճառները եւ այն օրը, երբ արբիտրաժային կոլեգիան պլանավորում է ներկայացնել իր միջանկյալ զեկույցը: Ոչ մի հանգամանքներում միջանկյալ զեկույցը չպետք է ներկայացվի ավելի ուշ, քան արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից 120 օրվա ընթացքում:
2. 323-րդ հոդվածում նշված հրատապ, այդ թվում՝ շուտ փչացող ապրանքների, սեզոնային ապրանքների կամ ծառայությունների կամ էներգիային առնչվող դեպքերում, արբիտրաժային կոլեգիան գործադրում է հնարավոր բոլոր ջանքերը՝ արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից 45 օրվա ընթացքում եւ, ցանկացած դեպքում, ոչ ուշ, քան 60 օր հետո միջանկյալ զեկույցը ներկայացնելու համար:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ արբիտրաժային կոլեգիա կարող է ներկայացնել միջանկյալ զեկույցի որոշակի ասպեկտները վերանայելու գրավոր պահանջ՝ 324-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերության համաձայն՝ այն ստանալու օրվանից 14 օրվա ընթացքում: Այդ պահանջի մասին միաժամանակ ծանուցվում է մյուս Կողմը: Կողմը կարող է մյուս Կողմի պահանջի վերաբերյալ ներկայացնել մեկնաբանություն՝ արբիտրաժային կոլեգիա գրավոր պահանջը ներկայացնելու օրվանից 7 օրվա ընթացքում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 326

Արբիտրաժային կոլեգիայի վերջնական զեկույցը

1. Արբիտրաժային կոլեգիան Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտե ներկայացնում է վերջնական զեկույց՝ արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից ոչ ուշ, քան 120 օրվա ընթացքում: Եթե արբիտրաժային կոլեգիան համարում է, որ այս վերջնաժամկետը հնարավոր չէ պահպանել, արբիտրաժային կոլեգիայի նախագահը Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտեին գրավոր ծանուցում է այդ մասին՝ նշելով ուշացման պատճառները եւ այն օրը, երբ արբիտրաժային կոլեգիան պլանավորում է ներկայացնել իր վերջնական զեկույցը: Ոչ մի հանգամանքներում վերջնական զեկույցը չպետք է ներկայացվի ավելի ուշ, քան արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից 150 օրվա ընթացքում:
2. 323-րդ հոդվածում նշված հրատապ, այդ թվում՝ շուտ փչացող կամ սեզոնային ապրանքների կամ ծառայությունների կամ էներգիային առնչվող դեպքերում, արբիտրաժային կոլեգիան գործադրում է հնարավոր բոլոր ջանքերը՝ արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից 60 օրվա ընթացքում վերջնական զեկույցը ներկայացնելու համար: Ոչ մի հանգամանքներում վերջնական զեկույցը չպետք է ներկայացվի ավելի ուշ, քան արբիտրաժային կոլեգիայի ստեղծման օրվանից 75 օրվա ընթացքում:

 

Ենթաբաժին II

ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 327

Համապատասխանությունը արբիտրաժային կոլեգիայի վերջնական զեկույցին

Այն Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, ձեռնարկում է անհրաժեշտ միջոց՝ արբիտրաժային կոլեգիայի վերջնական զեկույցին անհապաղ եւ բարեխղճորեն համապատասխանելու համար` սույն մասի դրույթներին այն համապատասխանեցնելու նպատակով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 328

Համապատասխանության համար ողջամիտ ժամկետը

1. Եթե անմիջապես հնարավոր չէ ապահովել համապատասխանությունը, Կողմերը փորձում են համաձայնեցնել վերջնական զեկույցին համապատասխանությունն ապահովելու համար անհրաժեշտ ողջամիտ ժամկետ: Նման դեպքում, այն Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, վերջնական զեկույցը ստանալու օրվանից ոչ ուշ, քան 30 օրվա ընթացքում բողոք ներկայացնող Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտեին ծանուցում է համապատասխանության համար պահանջվող ժամկետի («ողջամիտ ժամկետի») մասին:
2. Ողջամիտ ժամկետի շուրջ Կողմերի միջեւ տարաձայնության դեպքում բողոք ներկայացնող Կողմը 1-ին պարբերությունում նշված ծանուցումը ստանալու օրվանից 20 օրվա ընթացքում կարող է ներկայացնել գրավոր պահանջ՝ սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիայի կողմից ողջամիտ ժամկետի տեւողությունը որոշելու վերաբերյալ: Նման պահանջը միաժամանակ ներկայացվում է մյուս Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտե: Արբիտրաժային կոլեգիան Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտե ներկայացնում է իր սահմանած ողջամիտ ժամկետը՝ պահանջը ստանալու օրվանից 20 օրվա ընթացքում:
3. Այն Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, բողոք ներկայացնող Կողմին գրավոր ծանուցում է վերջնական զեկույցին համապատասխանության ապահովման գործում առաջընթացի մասին: Այդ ծանուցումն արվում է գրավոր եւ ներկայացվում է ողջամիտ ժամկետը լրանալուց առնվազն մեկ ամիս առաջ:
4. Ողջամիտ ժամկետը կարող է երկարացվել Կողմերի միջեւ փոխադարձ համաձայնությամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 329

Արբիտրաժային կոլեգիայի վերջնական զեկույցին համապատասխանելու համար ձեռնարկված ցանկացած միջոցի վերանայում

1. Այն Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, բողոք ներկայացնող Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտեին ծանուցում է վերջնական զեկույցին համապատասխանելու համար իր ձեռնարկած ցանկացած միջոցի մասին: Այդ ծանուցումը ներկայացվում է ողջամիտ ժամկետի ավարտից առաջ:
2. 1-ին պարբերությանը համապատասխան ծանուցված ցանկացած միջոցի առկայության կամ այդ միջոցի՝ սույն մասի դրույթներին համապատասխանության վերաբերյալ Կողմերի միջեւ տարաձայնության դեպքում բողոք ներկայացնող Կողմը սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիա կարող է ներկայացնել հարցի վերաբերյալ որոշում կայացնելու գրավոր պահանջ: Այդ պահանջի մասին միաժամանակ ծանուցվում է այն Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը: Նման պահանջում մատնանշվում է քննության առարկա հանդիսացող կոնկրետ միջոցը եւ բացատրվում, թե ինչպես նման միջոցը չի համապատասխանում սահմանված դրույթներին՝ այնպիսի եղանակով, որը հստակ ներկայացնում է բողոքի իրավական հիմքը: Արբիտրաժային կոլեգիան ներկայացնում է իր զեկույցը Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտե պահանջը ստանալու օրվանից 45 օրվա ընթացքում:

ՀՈԴՎԱԾ 330

Իրավական պաշտպանության ժամանակավոր միջոցները անհամապատասխանության դեպքում

1. Եթե այն Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, արբիտրաժային կոլեգիայի վերջնական զեկույցին համապատասխանությունն ապահովելու նպատակով ձեռնարկված ցանկացած միջոցի մասին չի ծանուցում մինչեւ ողջամիտ ժամկետը լրանալը կամ եթե արբիտրաժային կոլեգիան որոշում է, որ չկա որեւէ այդպիսի միջոց, կամ 329-րդ հոդվածի 1-ին պարբերությամբ ծանուցված միջոցը չի համապատասխանում սույն մասի դրույթներով սահմանված՝ Կողմի պարտավորություններին, Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, բողոք ներկայացնող Կողմի պահանջով եւ այդ Կողմի հետ խորհրդակցություններից հետո, ներկայացնում է ժամանակավոր փոխհատուցման առաջարկ:
2. Եթե բողոք ներկայացնող Կողմը որոշում է չպահանջել 1-ին պարբերությունում նշված ժամանակավոր փոխհատուցման առաջարկը, կամ եթե ներկայացվում է նման պահանջ, ողջամիտ ժամկետը ավարտվելու կամ 329-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերությունում նշված արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցը ներկայացնելու օրվանից 30 օրվա ընթացքում ձեռք չի բերվում համաձայնություն փոխհատուցման վերաբերյալ, բողոք ներկայացնող Կողմն իրավունք ունի կասեցնել սույն մասի դրույթներից ծագող պարտավորությունները՝ այդ մասին ծանուցելով մյուս Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտեին: Ծանուցման մեջ նշվում է պարտավորությունների կասեցման սահմանները, որոնք չպետք է գերազանցեն խախտման հետեւանքով առաջացած չեղյալ հայտարարմանը կամ սահմանափակմանը համարժեք սահմանները: Բողոք ներկայացնող Կողմը կարող է կասեցում կիրառել Կողմի, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը՝ ծանուցումը ստանալուց հետո 10-րդ օրվանից սկսած, եթե Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, չի պահանջել պարբերությամբ սահմանված արբիտրաժային ընթացակարգ:
3. Եթե Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, համարում է, որ պարտավորության նախատեսված կասեցումը գերազանցում է խախտման հետեւանքով առաջացած չեղյալ հայտարարմանը կամ սահմանափակմանը համարժեք սահմանները, այն կարող է սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիա ներկայացնել հարցի վերաբերյալ որոշում կայացնելու գրավոր պահանջ: Բողոք ներկայացնող Կողմը եւ Գործընկերության կոմիտեն ծանուցվում են նման պահանջի մասին մինչեւ 2-րդ պարբերությունում նշված տասնօրյա ժամկետը լրանալը: Սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիան Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտե ներկայացնում է պարտավորությունների կասեցման սահմանների մասին իր զեկույցը` պահանջը ներկայացնելու օրվանից 30 օրվա ընթացքում: Պարտավորությունները չեն կասեցվում, քանի դեռ սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիան չի ներկայացրել իր զեկույցը: Կասեցումը պետք է համապատասխանի սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիայի՝ կասեցման սահմանների մասին զեկույցին:
4. Սույն հոդվածում նշված պարտավորությունների կասեցումը եւ փոխհատուցումը ժամանակավոր բնույթ են կրում եւ չեն կիրառվում, եթե՝

ա) Կողմերը, 334-րդ հոդվածի համաձայն, գտել են փոխհամաձայնեցված լուծում,

բ) Կողմերը համաձայնել են, որ 329-րդ հոդվածի 1-ին պարբերությամբ ծանուցված միջոցի արդյունքում Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, համապատասխանում է սույն մասի դրույթներին, կամ

գ) ցանկացած միջոց, որը արբիտրաժային կոլեգիայի կողմից, 329-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերության համաձայն, համարվել է սույն մասին դրույթներին չհամապատասխանող, վերացվել կամ փոփոխվել է այնպես, որ համապատասխանի այդ դրույթներին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 331

Անհամապատասխանության դեպքում իրավական պաշտպանության ժամանակավոր միջոցների կիրառումից հետո համապատասխանությունն ապահովելու նպատակով ձեռնարկած ցանկացած միջոցի վերանայում

1. Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, բողոք ներկայացնող Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտեին ծանուցում է արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցին համապատասխանությունն ապահովելու նպատակով զիջումները կասեցնելուց հետո կամ ժամանակավոր փոխհատուցում կիրառելուց հետո ձեռնարկած միջոցի մասին՝ կախված կոնկրետ դեպքից: Բացառությամբ 2-րդ պարբերությամբ սահմանված դեպքերի, բողոք ներկայացնող Կողմը դադարեցնում է զիջումների կասեցումը` ծանուցումը ստանալուց հետո 30 օրվա ընթացքում: Այն դեպքերում, երբ կիրառվել է փոխհատուցում, եւ բացառությամբ 2-րդ պարբերությունում նշված դեպքերի, Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, կարող է դադարեցնել նման փոխհատուցման կիրառումը՝ արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցին համապատասխանելու մասին իր ծանուցումից հետո 30 օրվա ընթացքում:
2. Եթե Կողմերը չեն գալիս համաձայնության առ այն, թե արդյոք միջոցը, որի մասին ծանուցվել է, ապահովում է Կողմի, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը՝ համապատասխանությունը կարգավորվող դրույթներին, ծանուցումը ստանալու օրվանից 30 օրվա ընթացքում բողոք ներկայացնող Կողմը սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիա ներկայացնում է հարցի վերաբերյալ որոշում կայացնելու գրավոր պահանջ: Նման պահանջ միաժամանակ ներկայացվում է մյուս Կողմին եւ Գործընկերության կոմիտե: Արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցը ներկայացվում է Կողմերին եւ Գործընկերության կոմիտե՝ պահանջը ներկայացնելու օրվանից 45 օրվա ընթացքում: Եթե արբիտրաժային կոլեգիան որոշում է, որ համապատասխանությունն ապահովելու համար ձեռնարկած միջոցը համապատասխանում է սույն մասի դրույթներին, պարտավորությունների կասեցումը կամ փոխհատուցումը, կախված կոնկրետ դեպքից, դադարեցվում է: Եթե արբիտրաժային կոլեգիան որոշում է, որ միջոցը, որի մասին 1-ին պարբերության համաձայն ծանուցել է Կողմը, որի դեմ ներկայացվել է բողոքը, չի համապատասխանում սույն մասի դրույթներին, պարտավորությունների կասեցման կամ փոխհատուցման սահմանները, անհրաժեշտության դեպքում, համապատասխանեցվում են արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցի լույսի ներքո:

 

ԵՆԹԱԲԱԺԻՆ III

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 332

Արբիտրների փոխարինումը

Եթե սույն գլխում նշված արբիտրաժային վարույթի ժամանակ սկզբնական արբիտրաժային կոլեգիան կամ որոշ անդամներ չեն կարող մասնակցել, դուրս են գալիս կոլեգիայից կամ անհրաժեշտ է, որ փոխարինվեն, քանի որ նրանք չեն համապատասխանում Վարքագծի կանոնագրքի պահանջներին, կիրառվում է 321-րդ հոդվածով սահմանված ընթացակարգը: Զեկույցը ներկայացնելու ժամկետը կարող է երկարացվել նոր արբիտր նշանակելու համար անհրաժեշտ ժամկետով՝ առավելագույնը մինչեւ 20 օր:

ՀՈԴՎԱԾ 333

Արբիտրաժի եւ համապատասխանության ապահովման ընթացակարգերի կասեցումը եւ դադարեցումը

Արբիտրաժային կոլեգիան, ցանկացած ժամանակ, երկու Կողմերի պահանջով, կասեցնում է իր աշխատանքը՝ Կողմերի հետ համաձայնեցված եւ ոչ ավելի, քան 12 հաջորդական ամիս ժամկետով: Արբիտրաժային կոլեգիան վերսկսում է իր աշխատանքները մինչեւ նշված ժամկետի ավարտը՝ երկու Կողմերի գրավոր պահանջով, կամ նշված ժամկետը ավարտվելուց հետո՝ Կողմերից մեկի գրավոր պահանջով: Պահանջը ներկայացնող Կողմը այդ մասին տեղեկացնում է, համապատասխանաբար, Գործընկերության կոմիտեի նախագահին եւ մյուս Կողմին: Եթե որեւէ Կողմ չի պահանջում վերսկսել արբիտրաժային կոլեգիայի աշխատանքը մինչեւ կասեցման՝ համաձայնեցված ժամկետը լրանալը, ընթացակարգը դադարեցվում է: Արբիտրաժային կոլեգիայի աշխատանքի կասեցման դեպքում սույն գլխում նշված համապատասխան ժամկետները երկարացվում են արբիտրաժային կոլեգիայի աշխատանքի կասեցման նույն ժամկետով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 334

Փոխհամաձայնեցված լուծում

1. Կողմերը, սույն գլխով սահմանված վեճի առնչությամբ, ցանկացած ժամանակ կարող են գտնել փոխհամաձայնեցված լուծում:
2. Եթե փոխհամաձայնեցված լուծումը ձեռք է բերվում կոլեգիայի ընթացակարգերի կամ հաշտարարության ընթացակարգի ընթացքում, Կողմերը, անհրաժեշտության դեպքում, համատեղ ծանուցում են Գործընկերության կոմիտեին եւ արբիտրաժային կոլեգիայի նախագահին կամ հաշտարարին նման լուծման մասին: Նման ծանուցման դեպքում արբիտրաժային կոլեգիայի ընթացակարգերը կամ հաշտարարության ընթացակարգերը դադարեցվում են:
3. Կողմերից յուրաքանչյուրը ձեռնարկում է համաձայնեցված ժամկետում փոխհամաձայնեցված լուծումն իրականացնելու համար անհրաժեշտ միջոցներ: Իրականացնող Կողմը ոչ ուշ, քան համաձայնեցված ժամկետի ավարտին մյուս Կողմին գրավոր տեղեկացնում է փոխհամաձայնեցված լուծման իրականացման համար ձեռնարկած ցանկացած միջոցի մասին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 335

Կանոնակարգը եւ Վարքագծի կանոնագիրքը

1. Սույն գլխում նշված վեճերի կարգավորման ընթացակարգերը կարգավորվում են սույն գլխով, Կանոնակարգով եւ Վարքագծի կանոնագրքով:
2. Գործընկերության կոմիտեն իր առաջին հանդիպման ժամանակ որոշմամբ ընդունում է Կանոնակարգը եւ Վարքագծի կանոնագիր եւ կարող է որոշում կայացնել դրանցում փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ;
3. Արբիտրաժային կոլեգիայի նիստերը բաց են հանրության համար, եթե այլ բան նախատեսված չէ Կանոնակարգով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 336

Տեղեկությունները եւ տեխնիկական հարցերով խորհրդատվությունը

1. Արբիտրաժային կոլեգիան, Կողմի պահանջով եւ պահանջի մասին միաժամանակ ծանուցելով արբիտրաժային կոլեգիային եւ մյուս Կողմին, կամ իր սեփական նախաձեռնությամբ կարող է պահանջել ցանկացած տեղեկություն, որ այն համարում է անհրաժեշտ իր գործառույթներն իրականացնելու համար, այդ թվում՝ վեճի մեջ ներգրավված Կողմերից: Կողմերն անհապաղ եւ ամբողջությամբ պատասխանում են արբիտրաժային կոլեգիայի՝ նման տեղեկության վերաբերյալ պահանջին:
2. Արբիտրաժային կոլեգիան, Կողմի պահանջով եւ պահանջի մասին միաժամանակ ծանուցելով արբիտրաժային կոլեգիային եւ մյուս Կողմին, կամ իր սեփական նախաձեռնությամբ, կարող է հայցել ցանկացած տեղեկություն, որ այն համարում է անհրաժեշտ իր գործառույթներն իրականացնելու համար: Արբիտրաժային կոլեգիան, երբ համարում է անհրաժեշտ, իրավունք ունի դիմել փորձագետին՝ կարծիքի համար: Արբիտրաժային կոլեգիան, նման փորձագետներ ընտրելուց առաջ, խորհրդակցում է Կողմերի հետ:
3. Կողմի տարածքում հաստատված ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձինք, Կանոնակարգի համաձայն, կարող են արբիտրաժային կոլեգիային ներկայացնել amicus curiae համառոտ գրառումներ:
4. Սույն հոդվածի համաձայն ձեռք բերված ցանկացած տեղեկություն պետք է բացահայտվի յուրաքանչյուր Կողմին եւ ներկայացվի նրանց՝ մեկնաբանությունների համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 337

Մեկնաբանման կանոններ

Արբիտրաժային կոլեգիան մեկնաբանում է սույն մասի դրույթները միջազգային հանրային իրավունքի, այդ թվում՝ Միջազգային պայմանագրերի իրավունքի մասին 1969 թվականի Վիեննայի կոնվենցիայով ամրագրված մեկնաբանության սովորութային կանոնների համաձայն: Արբիտրաժային կոլեգիան նաեւ հաշվի է առնում ԱՄԿ-ի փորձագիտական խմբերի զեկույցների եւ ԱՄԿ-ի Վեճերի կարգավորման մարմնի կողմից հաստատված բողոքարկման մարմնի զեկույցների համապատասխան մեկնաբանումները: Արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցները չեն կարող ավելացնել կամ պակասեցնել սույն Համաձայնագրով սահմանված Կողմերի իրավունքները եւ պարտավորությունները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 338

Արբիտրաժային կոլեգիայի որոշումները եւ զեկույցները

1. Արբիտրաժային կոլեգիան գործադրում է հնարավոր բոլոր ջանքերը բոլոր որոշումներն ընդհանուր համաձայնության հիման վրա կայացնելու համար: Այնուամենայնիվ, այն դեպքում, երբ հնարավոր չէ որոշումը կայացնել ընդհանուր համաձայնության հիման վրա, խնդրո առարկայի վերաբերյալ որոշումը կայացվում է ձայների մեծամասնությամբ: Արբիտրների չհամընկնող կարծիքները ոչ մի դեպքում չեն բացահայտվում:
2. Արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցում ներկայացվում են բացահայտված փաստերը, համապատասխան դրույթների կիրառելիությունը եւ իր կողմից արվող բոլոր եզրահանգումների եւ եզրակացությունների հիմնական հիմնավորումները:
3. Արբիտրաժային կոլեգիայի որոշումները եւ զեկույցները անվերապահորեն ընդունվում են Կողմերի կողմից եւ չեն առաջացնում որեւէ իրավունք կամ պարտավորություն ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց համար:
4. Գործընկերության կոմիտեն արբիտրաժային կոլեգիայի զեկույցը դարձնում է հանրորեն մատչելի՝ Կանոնակարգով սահմանված կարգով ապահովելով գաղտնի տեղեկությունների պաշտպանությունը:

 

ԲԱԺԻՆ Գ

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 339

Արբիտրների ցանկ

1. Գործընկերության կոմիտեն, Կողմերի առաջարկների հիման վրա, եւ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց ոչ ուշ, քան 6 ամիս հետո, կազմում է առնվազն 15 անձից բաղկացած ցանկ, ովքեր ցանկանում են եւ կարող են հանդես գալ որպես արբիտրներ: Ցանկը պետք է բաղկացած լինի երեք ենթացանկից՝ մեկական ենթացանկ յուրաքանչյուր Կողմի համար եւ մեկ այնպիսի անձանց ենթացանկ, ովքեր չեն հանդիսանում Կողմերից ոչ մեկի քաղաքացի եւ հանդես են գալու որպես արբիտրաժային կոլեգիայի նախագահ: Յուրաքանչյուր ենթացանկ պետք է ընդգրկի առնվազն հինգ անձ: Գործընկերության կոմիտեն ապահովում է ցանկի պատշաճ վարումը:
2. Արբիտրները պետք է ունենան իրավունքի, միջազգային առեւտրի եւ սույն մասի դրույթներին վերաբերող այլ հարցերի մեծ փորձառություն: Նրանք պետք է լինեն անկախ, հանդես գան որպես անհատ եւ չստանան ցուցումներ որեւէ կազմակերպությունից կամ կառավարությունից կամ չլինեն փոխկապակցված որեւէ Կողմի կառավարության հետ եւ պետք է պահպանեն Վարքագծի կանոնագրքի պահանջները: Նախագահը պետք է նաեւ ունենա փորձ վեճերի կարգավորման ընթացակարգերի ոլորտում:
3. Գործընկերության կոմիտեն կարող է կազմել սույն մասի դրույթներով սահմանված որոշակի ոլորտներում գիտելիքներ եւ փորձ ունեցող 15 անձից բաղկացած լրացուցիչ ցանկեր: Կողմերի համաձայնությամբ, նման լրացուցիչ ցանկերն օգտագործվում են սույն գլխի 321-րդ հոդվածով սահմանված ընթացակարգի համաձայն արբիտրաժային կոլեգիա կազմավորելու համար:

ՀՈԴՎԱԾ 340

Ֆորումի ընտրությունը

1. Երբ ծագում է վեճ սույն Համաձայնագրով սահմանված որեւէ պարտավորության կամ մեկ այլ միջազգային համաձայնագրով, որոնց կողմ են հանդիսանում Կողմերը, այդ թվում՝ ԱՄԿ համաձայնագրով սահմանված որեւէ էականորեն համարժեք պարտավորության ենթադրյալ խախտման կոնկրետ միջոցի վերաբերյալ, Կողմը, որը ցանկանում է ստանալ իրավական պաշտպանություն, ընտրում է վեճի լուծման ֆորումը:
2. Երբ Կողմն ընտրել է ֆորումը եւ նախաձեռնել է սույն գլխով կամ այլ միջազգային համաձայնագրով սահմանված վեճերի կարգավորման ընթացակարգերը, Կողմը չի նախաձեռնում 1-ին պարբերության մեջ նշված կոնկրետ միջոցին վերաբերող այլ համաձայնագրով սահմանված վեճերի կարգավորման ընթացակարգեր, բացառությամբ եթե առաջին ընտրված ֆորումը ընթացակարգային կամ իրավազորության հետ կապված պատճառներով եզրահանգումներ չի կայացնում:
3. Սույն հոդվածի նպատակներով՝

ա) սույն գլխի համաձայն վեճերի կարգավորման ընթացակարգերը համարվում են նախաձեռնված Կողմի կողմից` 320-րդ հոդվածով սահմանված կարգով համապատասխան կոլեգիա ստեղծելու պահանջի ներկայացմամբ,

բ) ԱՀԿ համաձայնագրին համապատասխան վեճերի կարգավորման ընթացակարգերը համարվում են նախաձեռնված Կողմի կողմից՝ ԱՀԿ-ի «Վեճերի կարգավորումը կարգավորող կանոնների եւ ընթացակարգերի մասին փոխհամաձայնության» 6-րդ հոդվածին համապատասխան կոլեգիա ստեղծելու պահանջի ներկայացմամբ,

գ) այլ համաձայնագրին համապատասխան վեճերի կարգավորման ընթացակարգերը համարվում են նախաձեռնված այդ համաձայնագրի համապատասխան դրույթների համաձայն:

4. Չհակասելով 2-րդ պարբերությանը, սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի խոչընդոտում Կողմին իրականացնել ԱՄԿ-ի Վեճերի կարգավորման մարմնի կողմից լիազորված պարտավորությունների կասեցում: ԱՄԿ համաձայնագիրը չի վկայակոչվում՝ խոչընդոտելու սույն գլխով սահմանված պարտավորությունների կասեցումը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 341

Ժամկետները

1. Սույն գլխում սահմանված բոլոր ժամկետները, այդ թվում արբիտրաժային կոլեգիաների կողմից իրենց զեկույցների ներկայացման համար նախատեսված ժամկետները հաշվարկվում են օրացուցային օրերով, որոնց առաջին օրը համարվում է այն գործողությանը կամ փաստին հաջորդող օրը, որին դրանք վերաբերում են, եթե այլ բան սահմանված չէ:
2. Սույն գլխում նշված ցանկացած ժամկետ կարող է փոփոխվել վեճի կողմ հանդիսացող Կողմերի միջեւ փոխադարձ համաձայնությամբ: Արբիտրաժային կոլեգիան ցանկացած ժամանակ Կողմերին կարող է առաջարկել փոփոխել սույն գլխում նշված ցանկացած ժամկետ՝ նշելով առաջարկի պատճառները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 342

Գործի փոխանցումը Եվրոպական միության արդարադատության դատարան

1. 2-րդ պարբերությամբ նախատեսված ընթացակարգերը կիրառվում են 169-րդ, 180-րդ, 189-րդ եւ 192-րդ հոդվածների՝ համապատասխանեցման դրույթների վերաբերյալ վեճերի նկատմամբ:
2. Երբ 1-ին պարբերության մեջ նշված վեճի արդյունքում առաջ է գալիս Միության իրավունքի դրույթի մեկնաբանության հարց, արբիտրաժային կոլեգիան պահանջում է, որ Եվրոպական միության արդարադատության դատարանը որոշում կայացնի տվյալ հարցի վերաբերյալ՝ պայմանով, որ այդ հարցն անհրաժեշտ է արբիտրաժային կոլեգիայի որոշման համար: Նման դեպքերում արբիտրաժային կոլեգիայի որոշումների նկատմամբ կիրառվող վերջնաժամկետները կասեցվում են, մինչեւ Եվրոպական միության արդարադատության դատարանը կայացնի իր որոշումը: Եվրոպական միության արդարադատության դատարանի որոշումը պարտադիր է արբիտրաժային կոլեգիայի համար:

 

մԱս VII

ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԽԱՐԴԱԽՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՈՒ ՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԸ

ԳԼՈՒԽ 1

ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՀՈԴՎԱԾ 343

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է օգտվի Եվրոպական միության համապատասխան ֆինանսավորման մեխանիզմների եւ գործիքների միջոցով տրամադրվող ֆինանսական աջակցությունից։ Հայաստանի Հանրապետությունը կարող է նաեւ օգտվել Ներդրումների եվրոպական բանկի, Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի եւ միջազգային այլ ֆինանսական կառույցների կողմից տրամադրվող վարկերից։ Ֆինանսական աջակցությունը նպաստում է սույն Համաձայնագրի նպատակների ապահովմանը եւ տրամադրվում է սույն գլխին համապատասխան։

ՀՈԴՎԱԾ 344

1. Ֆինանսական աջակցության հիմնական սկզբունքները պետք է համապատասխանեն Եվրոպական միության Ֆինանսական գործիքների վերաբերյալ համապատասխան կանոնակարգերին։
2. Եվրոպական միության ֆինանսական աջակցության՝ Կողմերի կողմից համաձայնեցված առաջնահերթ ոլորտները պետք է նշված լինեն տարեկան գործողությունների ծրագրերում, որոնք կիրառելիության դեպքում՝ հիմնված են քաղաքականությունների համաձայնեցված առաջնահերթություններն արտացոլող բազմամյա ծրագրերի շրջանակներում։ Այդ ծրագրերում սահմանված ֆինանսական աջակցության գումարներում հաշվի են առնվել Հայաստանի Հանրապետության կարիքները, ոլորտների հնարավորությունները եւ սույն Համաձայնագրով նախատեսված ոլորտներում բարեփոխումների առաջընթացը։
3. Առկա ռեսուրսների օպտիմալ կիրառումը հնարավոր դարձնելու նպատակով Կողմերը պետք է ձգտեն ապահովել, որ Եվրոպական միության աջակցությունն իրականացվի այլ դոնոր երկրների, դոնոր կազմակերպությունների եւ միջազգային ֆինանսական կառույցների հետ սերտ համագործակցությամբ եւ համակարգմամբ, եւ օգնության արդյունավետության միջազգային սկզբունքներին համապատասխան։
4. Հայաստանի Հանրապետության կողմից պահանջ ներկայացվելու եւ կիրառելի պայմանների առկայության դեպքում Եվրոպական միությունը կարող է մակրոֆինանսական աջակցություն տրամադրել Հայաստանի Հանրապետությանը։

ՀՈԴՎԱԾ 345

Ֆինանսական աջակցության իրավական, վարչական եւ տեխնիկական հիմնարար բազան պետք է սահմանվի Կողմերի միջեւ կնքված համապատասխան համաձայնագրերի շրջանակներում։

ՀՈԴՎԱԾ 346

Գործընկերության խորհուրդը պետք է տեղեկացվի ֆինանսական աջակցության իրականացման եւ առաջընթացի ու սույն Համաձայնագրի նպատակներն ապահովելու գործընթացի վրա դրա ազդեցության մասին։ Հետեւաբար, Կողմերի համապատասխան մարմինները փոխադարձաբար եւ մշտապես պետք է տրամադրեն մոնիթորինգի եւ գնահատման վերաբերյալ համապատասխան տեղեկատվություն։

ՀՈԴՎԱԾ 347

Կողմերը պետք է իրականացնեն աջակցությունը՝ կայուն ֆինանսական կառավարման սկզբունքներին համապատասխան եւ համագործակցեն՝ ի պաշտպանություն Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսական շահերի՝ սույն մասի 2-րդ գլխին համապատասխան։

ԳԼՈՒԽ 2

ԽԱՐԴԱԽՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՈՒ ՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 348

Սահմանումները

Սույն գլխի նպատակներով կիրառվում են սույն Համաձայնագրի արձանագրության մեջ սահմանված սահմանումները։

ՀՈԴՎԱԾ 349

Գործողության ոլորտը

Սույն գլուխը կիրառելի է Կողմերի միջեւ հետագայում կնքվելիք ցանկացած համաձայնագրի կամ ֆինանսավորման փաստաթղթի, ինչպես նաեւ՝ Եվրոպական միության ցանկացած ֆինանսավորման այնպիսի փաստաթղթի դեպքում, որին Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները կամ Հայաստանի Հանրապետության իրավազորության տակ գտնվող այլ մարմիններ կամ անձինք կարող են միանալ՝ չհակասելով լրացուցիչ ցանկացած այլ դրույթի, որով նախատեսվում են աուդիտներ, տեղում իրականացվող ստուգումներ, տեսչական զննություններ, հսկողություններ եւ խարդախության դեմ պայքարի միջոցառումներ, այդ թվում՝ Աուդիտորների եվրոպական դատարանի եւ Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակի (ԽՊԵԳ) կողմից իրականացվող միջոցառումները։

ՀՈԴՎԱԾ 350

Խարդախությունը, կոռուպցիան եւ ցանկացած այլ անօրինական գործունեություն կանխելուն եւ դրա դեմ պայքարելուն ուղղված միջոցառումները

Կողմերը պետք է ձեռնարկեն արդյունավետ միջոցառումներ՝ ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացմանն առնչվող խարդախությունը, կոռուպցիան եւ ցանկացած այլ անօրինական գործունեություն կանխելու եւ դրա դեմ պայքարելու համար, այդ թվում՝ սույն Համաձայնագրով նախատեսված ոլորտներում փոխադարձ վարչական աջակցության եւ փոխադարձ իրավական աջակցության միջոցներով։

ՀՈԴՎԱԾ 351

Աշխատանքային մակարդակով տեղեկատվության փոխանակումը եւ հետագա համագործակցությունը

1. Սույն գլխի պատշաճ իրականացման նպատակով Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինները պետք է կանոնավոր կերպով փոխանակեն տեղեկատվություն եւ Կողմերից որեւէ մեկի խնդրանքով իրականացնեն խորհրդատվություններ։
2. Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակը Հայաստանի Հանրապետության իր գործընկերների հետ կարող է համաձայնության գալ խարդախության դեմ պայքարի ոլորտում հետագա համագործակցության, այդ թվում՝ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների հետ աշխատանքային պայմանավորվածությունների շուրջ։
3. Անձնական տվյալների մշակման եւ փոխանցման համար կիրառվում է սույն 13-րդ հոդվածը։

ՀՈԴՎԱԾ 352

Եվրոն եւ դրամը կեղծումից պաշտպանելու շուրջ համագործակցությունը

Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինները պետք է համագործակցեն՝ եվրոն եւ դրամը կեղծումից արդյունավետ կերպով պաշտպանելու նպատակով։ Այդ համագործակցությունը պետք է ներառի եվրոյի եւ դրամի կեղծումը կանխելու եւ դրա դեմ պայքարելու համար անհրաժեշտ աջակցությունը, այդ թվում՝ տեղեկատվության փոխանակումը։

ՀՈԴՎԱԾ 353

Խարդախության, կոռուպցիայի եւ օրինախախտումների կանխարգելումը

1. ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացումը Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին վերապահվելու դեպքում վերջիններս պետք է կանոնավոր կերպով ստուգեն, որ ԵՄ ֆինանսական միջոցներով ֆինանսավորվող գործունեություններն իրականացվեն պատշաճ կերպով։ Նրանք պետք է ձեռնարկեն համապատասխան ցանկացած միջոցառում եւ վերացնեն օրինախախտումներն ու խարդախությունը։
2. Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները պետք է ձեռնարկեն համապատասխան ցանկացած միջոցառում՝ ակտիվ կամ պասիվ կոռուպցիայի փորձերը կանխելու եւ վերացնելու եւ ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացմանն առնչվող ընթացակարգերի ցանկացած փուլում շահերի բախումը բացառելու ուղղությամբ։
3. Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները Եվրոպական հանձնաժողովին պետք է տեղեկացնեն կանխարգելմանն ուղղված ձեռնարկված ցանկացած միջոցառման մասին։
4. Հետեւաբար, Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինները Եվրոպական հանձնաժողովին պետք է տրամադրեն ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացմանն առնչվող ցանկացած տեղեկատվություն եւ դա պետք է անեն՝ չհետաձգելով իրենց ընթացակարգերում կամ համակարգերում էական ցանկացած փոփոխություն։

ՀՈԴՎԱԾ 354

Քննությունը եւ քրեական հետապնդումը

Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները պետք է ապահովեն խարդախության, կոռուպցիայի կամ ցանկացած այլ օրինախախտման, այդ թվում՝ շահերի բախման կասկածելի եւ փաստացի դեպքերով քննություն եւ քրեական հետապնդում՝ հետամուտ լինելով ազգային կամ ԵՄ հսկողության իրականացմանը։ Անհրաժեշտության դեպքում Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակն այդ հանձնարարականի հարցով կարող է աջակցել Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմիններին։

ՀՈԴՎԱԾ 355

Խարդախության, կոռուպցիայի եւ օրինախախտումների վերաբերյալ հաղորդումները

1. Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները Եվրոպական հանձնաժողովին պետք է անհապաղ փոխանցեն ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացմանն առնչվող խարդախության, կոռուպցիայի կամ ցանկացած այլ օրինախախտման, այդ թվում՝ շահերի բախման կասկածելի կամ փաստացի դեպքերի մասին ցանկացած տեղեկատվություն, որի վերաբերյալ իրենց հայտնի է դարձել։ Խարդախության եւ կոռուպցիայի կասկածի դեպքում պետք է տեղեկացվի նաեւ Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակը։
2. Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները պետք է նաեւ հաղորդեն սույն հոդվածին համապատասխան փոխանցվող փաստերի առնչությամբ ձեռնարկված բոլոր միջոցառումների մասին։ Եթե խարդախության, կոռուպցիայի կամ ցանկացած այլ օրինախախտման կասկածելի կամ փաստացի դեպքերի մասին չի հաղորդվում, ապա Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները Եվրոպական հանձնաժողովին պետք է տեղեկացնեն դրա մասին ենթակոմիտեի համապատասխան տարեկան հանդիպման ժամանակ։

ՀՈԴՎԱԾ 356

Աուդիտները

1. Եվրոպական հանձնաժողովը եւ Աուդիտորների եվրոպական դատարանն իրավասու են ուսումնասիրելու՝ արդյոք ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացմանն առնչվող բոլոր ծախսերը կատարվել են օրինական ու կանոնավոր կերպով եւ արդյոք ֆինանսական կառավարումը կայուն է եղել։
2. Աուդիտները պետք է իրականացվեն ստանձնած պարտավորությունների եւ կատարված վճարումների հիման վրա։ Դրանք պետք է հիմնված լինեն գրանցված տվյալների վրա, եւ անհրաժեշտության դեպքում՝ իրականացվեն տեղում՝ ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացման գործընթացը կառավարող կամ դրան մասնակցող ցանկացած մարմնի, այդ թվում՝ ԵՄ ֆինանսական միջոցներն ուղղակի կամ անուղղակի կերպով ստացած բոլոր շահառուների, կապալառուների եւ ենթակապալառուների տարածքներում։ Աուդիտները կարող են անցկացվել նախքան տվյալ ֆինանսական տարվա համար հաշիվների փակումը եւ հաշվեկշռային մնացորդի վճարման օրվանից հետո հինգ տարիների կտրվածքով։
3. Եվրոպական հանձնաժողովի տեսուչները կամ Եվրոպական Հանձնաժողովի կամ Աուդիտորների եվրոպական դատարանի կողմից լիազորված այլ անձինք կարող են անցկացնել փաստաթղթային ստուգումներ կամ ստուգումներ՝ տեղում եւ աուդիտներ՝ ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացման գործընթացը կառավարող կամ դրան մասնակցող ցանկացած մարմնի եւ Հայաստանի Հանրապետությունում դրա ենթակապալառուների տարածքներում։
4. Եվրոպական հանձնաժողովի կամ Եվրոպական հանձնաժողովի կամ Աուդիտորների եվրոպական դատարանի կողմից լիազորված այլ անձանց համար պետք է պատշաճ կերպով ապահովվի տեղանքների, աշխատանքների ու փաստաթղթերի եւ այդ աուդիտներն անցկացնելու համար անհրաժեշտ ամբողջ տեղեկատվության, այդ թվում՝ էլեկտրոնային տարբերակով տեղեկատվության հասանելիությունը։ Հասանելիության այդ իրավունքը պետք է փոխանցվի Հայաստանի Հանրապետության բոլոր պետական կառույցներին եւ պետք է հստակ կերպով սահմանվի սույն Համաձայնագրում նշված գործիքներն իրականացնելու համար կնքված պայմանագրերում։
5. Իրենց հանձնարարականները կատարելիս Աուդիտորների եվրոպական դատարանը եւ Հայաստանի Հանրապետության աուդիտ իրականացնող մարմինները պետք է համագործակցեն վստահության ոգով՝ միեւնույն ժամանակ պահպանելով իրենց անկախությունը։

ՀՈԴՎԱԾ 357

Տեղում իրականացվող ստուգումները

1. Սույն Համաձայնագրի շրջանակներում Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակն իրավասու է տեղում իրականացնել ստուգումներ եւ տեսչական զննություններ՝ Եվրոպական միության ֆինանսական շահերը պաշտպանելու նպատակով։
2. Տեղում իրականացվող ստուգումները եւ տեսչական զննությունները պետք է նախապատրաստվեն եւ անցկացվեն Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակի կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինների հետ սերտ համագործակցությամբ։
3. Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները պետք է ժամանակին տեղեկացվեն ստուգումների եւ տեսչական զննությունների օբյեկտի, նպատակի եւ իրավական հիմքի մասին, որպեսզի կարողանան անհրաժեշտ աջակցություն տրամադրել։ Հետեւաբար, Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինների պաշտոնատար անձինք իրավասու են մասնակցելու տեղում իրականացվող ստուգումներին եւ տեսչական զննություններին։
4. Եթե հարցին առնչվող Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները շահագրգիռ լինեն, ապա տեղում իրականացվող ստուգումները եւ տեսչական զննությունները կարող են անցկացվել համատեղ՝ Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակի եւ իրենց կողմից։
5. Եթե տնտեսական օպերատորը խոչընդոտում է տեղում իրականացվող ստուգմանը կամ տեսչական զննությանը, ապա Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համաձայն այդ հարցում աջակցություն են տրամադրում Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակին, քանի որ դա անհրաժեշտ է, որպեսզի վերջինս կարողանա կատարել իր պարտականությունը՝ տեղում ստուգում կամ տեսչական զննություն իրականացնելիս։

ՀՈԴՎԱԾ 358

Վարչական միջոցառումները եւ պատժամիջոցները

Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից տնտեսական օպերատորների նկատմամբ կարող են սահմանվել վարչական միջոցառումներ եւ պատժամիջոցներ՝ Խորհրդի No 2988/95 կանոնակարգին (ԵՀ, Եվրատոմ) 1, Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 966/2012 կանոնակարգին (ԵՀ, Եվրատոմ)2 եւ Հանձնաժողովի թիվ 1268/2012 պատվիրակված կանոնակարգին (ԵՄ)3 համապատասխան։ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների կողմից կարող են սահմանվել առաջին նախադասության մեջ նշված վարչական միջոցառումները եւ պատժամիջոցները լրացնող լրացուցիչ միջոցառումներ եւ պատժամիջոցներ՝ կիրառելի ազգային օրենսդրությանը համապատասխան։

ՀՈԴՎԱԾ 359

Ֆինանսական միջոցների հետ վերադարձը

1. ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացումը Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին վերապահվելու դեպքում Եվրոպական Հանձնաժողովն իրավասու է հետ վերադարձնել անհարկի կերպով վճարված ԵՄ ֆինանսական միջոցները, մասնավորապես՝ ֆինանսական շտկումների միջոցով։ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները պետք է ձեռնարկեն ցանկացած համապատասխան միջոցառում՝ անհարկի կերպով վճարված ԵՄ ֆինանսական միջոցները հետ վերադարձնելու համար։ Եվրոպական հանձնաժողովը պետք է հաշվի առնի այդ ԵՄ ֆինանսական միջոցների կորուստը կանխելուն ուղղված՝ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների կողմից ձեռնարկված միջոցառումները։
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված դեպքերում Եվրոպական հանձնաժողովը դիտարկվող հարցի շուրջ պետք է խորհրդակցի Հայաստանի Հանրապետության հետ՝ նախքան հետ վերադարձի վերաբերյալ որեւէ որոշում կայացնելը։ Հետ վերադարձի վերաբերյալ վեճերը պետք է քննվեն Գործընկերության խորհրդում։
3. Սույն մասի դրույթները, որով ֆինանսական պարտավորություն է սահմանվում պետություններից բացի, նաեւ անձանց նկատմամբ, կիրառելի է Հայաստանի Հանրապետությունում՝ հետեւյալ սկզբունքների համաձայն՝

ա) այդպիսի որոշումների կատարման ժամանակ պետք է առաջնորդվել Հայաստանի Հանրապետությունում գործող քաղաքացիական դատավարության նորմերով։ Որոշումը կատարելու հրամանը, առանց որոշման իսկության հաստատումից բացի այլ ձեւականության, տրվում է այն ազգային մարմնի կողմից, որին Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը նշանակում է այդ նպատակով։ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը Եվրոպական միության հանձնաժողովին եւ արդարադատության դատարանին տեղեկացնում է այդ ազգային մարմնի ինքնության մասին.

բ) «ա» կետում նշված ձեւականությունները Եվրոպական հանձնաժողովի պահանջով կատարելուց հետո Եվրոպական հանձնաժողովը Հայաստանի Հանրապետության օրենքին համապատասխան կարող է ընթացք տալ որոշման կատարմանը՝ հարցն ուղղակիորեն ներկայացնելով իրավասու մարմին.

գ) որոշման կատարմանն առնչվող որոշման օրինականությունը ենթակա է Եվրոպական միության արդարադատության դատարանի կողմից հսկողությանը։ Որոշման կատարումը կարող է կասեցվել միայն Եվրոպական միության արդարադատության դատարանի որոշմամբ։ Եվրոպական հանձնաժողովը Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին տեղեկացնում է որոշման կատարումը կասեցնելու վերաբերյալ Եվրոպական միության արդարադատության դատարանի կողմից կայացված ցանկացած որոշման մասին։ Հայաստանի Հանրապետության դատարաններն իրավասու են քննելու որոշումները սահմանված կարգի խախտմամբ կատարելու վերաբերյալ բողոքները։

4. Եվրոպական միության արդարադատության դատարանի կողմից կայացված վճիռները, սույն գլխի շրջանակներում նախատեսված պայմանագրում սահմանված արբիտրաժային դրույթի համաձայն, ենթակա են կատարման նույն պայմաններով։

ՀՈԴՎԱԾ 360

Գաղտնիությունը

Սույն գլխով նախատեսված ցանկացած ձեւով փոխանցված կամ ձեռքբերված տեղեկությունները ենթակա են մասնագիտական գաղտնիությանը եւ պաշտպանվում են այնպես, ինչպես նմանատիպ տեղեկությունները պաշտպանվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենքով եւ Եվրոպական միության կառույցների նկատմամբ կիրառելի համապատասխան դրույթներով։ Այդպիսի տեղեկությունները չեն կարող փոխանցվել այլ անձանց, բացի Եվրոպական միության կառույցներում, անդամ պետություններում կամ Հայաստանի Հանրապետությունում գործող այնպիսի անձանցից, ովքեր իրենց գործառույթներից ելնելով՝ պետք է տեղյակ լինեն դրանց մասին կամ դրանք չեն կարող օգտագործվել՝ Կողմերի ֆինանսական շահերի արդյունավետ պաշտպանությունն ապահովելուց բացի, այլ նպատակներով։

ՀՈԴՎԱԾ 361

Օրենսդրության մոտարկումը

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է իրականացնի իր օրենսդրության մոտարկում՝ XII հավելվածում նշված Եվրոպական միության ակտերին ու միջազգային փաստաթղթերին՝ այդ հավելվածի դրույթներին համապատասխան։

2-րդ գլխին առնչվող հայտարարությունը (Խարդախությանն առնչվող դրույթներ)

VII մասի 2-րդ գլխում նշված որեւէ օրինախախտում, խարդախություն, կամ ակտիվ կամ պասիվ կոռուպցիայի փորձերը վերացնելու եւ ԵՄ ֆինանսական միջոցների իրականացման ցանկացած փուլում շահերի բախումը բացառելու համար համապատասխան միջոցառում ձեռնարկելու պարտավորությունը չի դիտարկվում որպես Հայաստանի Հանրապետության իրավազորության ներքո գտնվող մարմինների եւ անձանց կողմից ստանձնվող պարտավորությունների հետ կապված Հայաստանի Հանրապետության համար ֆինանսական պատասխանատվություն։

Եվրոպական միությունը VII, մասի 2-րդ գլխին համապատասխան հսկողության իր իրավունքն իրացնելիս պետք է հարգի բանկային գաղտնիության վերաբերյալ ներպետական նորմերը։

 

Բաժին VIII

Ինստիտուցիոնալ, ընդհանուր ԵՎ եզրափակիչ դրույթներ

ԳԼՈՒԽ 1

Ինստիտուցիոնալ շրջանակ

ՀՈԴՎԱԾ 362

Գործընկերության խորհուրդ

1. Սույնով ստեղծվում է Գործընկերության խորհուրդ: Այն վերահսկում եւ պարբերաբար գնահատում է սույն Համաձայնագրի կիրարկումը:
2. Գործընկերության խորհուրդը բաղկացած է Կողմերի նախարարական մակարդակով ներկայացուցիչներից, ու պարբերաբար՝ տարին մեկ անգամ, եւ համապատասխան հանգամանքներից ելնելով հանդիպում է կայացնում: Գործընկերության խորհուրդը կարող է հանդիպել ցանկացած կազմով՝ փոխադարձ համաձայնությամբ:
3. Գործընկերության խորհուրդն ուսումնասիրում է սույն Համաձայնագրի շրջանակներում ծագած ցանկացած մեծ նշանակության հարց եւ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող երկկողմանի կամ միջազգային բնույթի այլ հարցեր՝ սույն Համաձայնագրի նպատակների իրագործման համար:
4. Գործընկերության խորհուրդը սահմանում է իր սեփական գործունեության կարգը։
5. Գործընկերության խորհուրդը հաջորդաբար նախագահում են Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության ներկայացուցիչը:
6. Սույն Համաձայնագրի նպատակների իրագործման համար, սույն Համաձայնագրով սահմանված դեպքերում, Գործընկերության խորհուրդն ունի սույն Համաձայնագրի շրջանակներում որոշումներ ընդունելու լիազորություն: Որոշումները պարտադիր են Կողմերի համար, որոնք պետք է ձեռնարկեն դրանց կիրարկման համար պատշաճ միջոցներ: Գործընկերության խորհուրդը կարող է նաեւ ներկայացնել առաջարկություններ: Այն իր որոշումները եւ առաջարկություններն ընդունում է Կողմերի միջեւ համաձայնությամբ՝ պատշաճորեն պահպանելով համապատասխան ներքին ընթացակարգերի իրականացումն ավարտելու գործընթացը:
7. Գործընկերության խորհուրդը ծառայում է որպես քննարկման հարթակ՝ Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության, մշակման փուլում գտնվող եւ գործող օրենսդրական ակտերի ու դրանց կիրարկման, իրականացման ու համապատասխանության ապահովման միջոցների վերաբերյալ տեղեկատվության փոխանակման համար:
8. Գործընկերության խորհուրդն ունի հավելվածները թարմացնելու կամ փոփոխելու լիազորություն՝ չհակասելով սույն Համաձայնագրի VI բաժնով սահմանված հատուկ դրույթներին:

ՀՈԴՎԱԾ 363

Գործընկերության կոմիտե

1. Սույնով ստեղծվում է Գործընկերության կոմիտե: Այն աջակցում է Գործընկերության խորհրդին դրա պարտականությունների եւ գործառույթների կատարման հարցում:
2. Գործընկերության կոմիտեն որպես կանոն կազմված է Կողմերի՝ բարձրաստիճան պաշտոնյաների մակարդակով ընտրված ներկայացուցիչներից:
3. Գործընկերության կոմիտեն հաջորդաբար նախագահում են Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության ներկայացուցիչը:
4. Գործընկերության խորհուրդն իր գործունեության կարգով սահմանում է Գործընկերության կոմիտեի պարտականությունները եւ գործառույթները, որի պարտավորությունների մեջ է մտնում Գործընկերության խորհրդի հանդիպումների նախապատրաստումը:

Գործընկերության կոմիտեն հանդիպում է առնվազն տարին մեկ անգամ։

5. Գործընկերության խորհուրդը Գործընկերության կոմիտեին կարող է պատվիրակել ցանկացած լիազորություն, այդ թվում՝ պարտադիր որոշումներ ընդունելու լիազորությունը:
6. Գործընկերության կոմիտեն ունի որոշումներ ընդունելու լիազորություն այն ոլորտներում, որոնցում Գործընկերության խորհուրդն իր լիազորությունները պատվիրակել է նրան, ինչպես նաեւ՝ սույն Համաձայնագրով սահմանված դեպքերում: Այդ որոշումները պարտադիր են Կողմերի համար, որոնք պետք է ձեռնարկեն դրանց կիրարկման համար պատշաճ միջոցներ: Գործընկերության կոմիտեն իր որոշումներն ընդունում է Կողմերի միջեւ համաձայնությամբ՝ պատշաճորեն պահպանելով համապատասխան ներքին ընթացակարգերի իրականացումն ավարտելու գործընթացը:
7. VI. բաժնի խնդիրները հասցեագրելու նպատակով Գործընկերության կոմիտեն հանդիպում է հատուկ կազմով: Գործընկերության կոմիտեն այդ ձեւաչափով հանդիպում է առնվազն տարին մեկ անգամ։

ՀՈԴՎԱԾ 364

Ենթակոմիտեներ եւ այլ մարմիններ

1. Գործընկերության կոմիտեին աջակցում են սույն Համաձայնագրի շրջանակներում ստեղծված ենթակոմիտեները եւ այլ մարմինները:
2. Գործընկերության խորհուրդը կարող է որոշում ընդունել՝ սույն Համաձայնագրի կիրարկման համար անհրաժեշտ ենթակոմիտեներ եւ այլ մարմիններ հատուկ ոլորտներում ստեղծելու մասին՝ սահմանելով դրանց կազմը, պարտականությունները եւ գործառույթները:
3. Ենթակոմիտեները Գործընկերության կոմիտեին պարբերաբար ներկայացնում են հաշվետվություն իրենց գործունեության մասին:
4. Որեւէ ենթակոմիտեի գոյությունը չի խոչընդոտում Կողմերից որեւէ մեկի կողմից ցանկացած հարց ուղղակիորեն Գործընկերության կոմիտեին ներկայացնելը, այդ թվում՝ դրա առեւտրային ձեւաչափով հանդես գալու դեպքում:

ՀՈԴՎԱԾ 365

Պառլամենտական գործընկերության կոմիտե

1. Սույնով ստեղծվում է Պառլամենտական գործընկերության կոմիտե: Մի կողմից այն կազմված է Եվրոպական պառլամենտի անդամներից, մյուս կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության ազգային ժողովի անդամներից, եւ

Նրանց համար ծառայում է որպես քննարկման հարթակ՝ հանդիպումների մասնակցելու եւ կարծիքներ փոխանակելու համար: Դրա հանդիպումներն անցկացվում են դրա կողմից սահմանված պարբերականությամբ:

2. Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն սահմանում է իր սեփական գործունեության կարգը։
3. Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն հերթականությամբ նախագահում են, համապատասխանաբար, Եվրոպական պառլամենտի անդամները եւ Հայաստանի Ազգային ժողովի անդամները՝ դրա գործունեության կարգով սահմանվելիք դրույթների համաձայն:
4. Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն կարող է սույն Համաձայնագրի կիրարկման մասով համապատասխան տեղեկատվություն պահանջել Գործընկերության խորհրդից, որն այնուհետեւ Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեին է տրամադրում պահանջված տեղեկատվությունը:
5. Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն տեղեկացվում է Գործընկերության խորհրդի որոշումների եւ առաջարկությունների մասին:
6. Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն կարող է ներկայացնել առաջարկություններ Գործընկերության խորհրդին:
7. Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն կարող է ստեղծել խորհրդարանական գործընկերության ենթակոմիտեներ:

ՀՈԴՎԱԾ 366

Քաղաքացիական հասարակության հարթակ

1. Կողմերը խթանում են իրենց քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների պարբերաբար հանդիպումները՝ սույն Համաձայնագրի կիրարկման վերաբերյալ նրանց տեղեկացված պահելու եւ նրանց համապատասխան ներդրումն ապահովելու նպատակով:
2. Սույնով ստեղծվում է Քաղաքացիական հասարակության հարթակ:

Այն ծառայում է որպես քննարկման հարթակ՝ հանդիպումներին մասնակցելու եւ կարծիքներ փոխանակելու համար, եւ կազմված է քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներից, այդ թվում՝ Եվրոպական տնտեսական եւ սոցիալական հարցերով կոմիտեի անդամներից՝ Եվրոպական միության կողմից, եւ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններից, ցանցերից եւ հարթակներից, այդ թվում՝ Արեւելյան գործընկերության ազգային հարթակի ներկայացուցիչներից՝ Հայաստանի Հանրապետության կողմից: Դրա հանդիպումներն անցկացվում են դրա կողմից սահմանված պարբերականությամբ:

3. Քաղաքացիական հասարակության հարթակը սահմանում է իր սեփական գործունեության կարգը։ Այդ գործունեության կարգը, ի թիվս այլնի, ներառում է թափանցիկության, ներառականության եւ ռոտացիայի սկզբունքները:
4. Քաղաքացիական հասարակության հարթակը հաջորդաբար նախագահում են, համապատասխանաբար, Եվրոպական միության քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները եւ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները՝ դրա գործունեության կարգով սահմանվելիք դրույթների համաձայն:
5. Քաղաքացիական հասարակության հարթակը տեղեկացվում է Գործընկերության խորհրդի որոշումների եւ առաջարկությունների մասին:
6. Քաղաքացիական հասարակության հարթակը կարող է առաջարկություններ ներկայացնել Գործընկերության խորհրդին, Գործընկերության կոմիտեին եւ Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեին:
7. Գործընկերության կոմիտեն եւ Պառլամենտական գործընկերության կոմիտեն կազմակերպում են պարբերաբար շփումներ Քաղաքացիական հասարակության հարթակի ներկայացուցիչների հետ՝ սույն Համաձայնագրի նպատակների իրագործման մասին նրանց կարծիքները ստանալու նպատակով:

Գլուխ 2

Ընդհանուր ԵՎ եզրափակիչ դրույթներ

ՀՈԴՎԱԾ 367

Դատարանների եւ վարչական մարմինների մատչելիություն

Սույն Համաձայնագրի շրջանակներում յուրաքանչյուր Կողմ հանձնառում է ապահովել, որ մյուս Կողմի ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք ունենան իրենց առանձին եւ գույքային իրավունքների պաշտպանության նպատակով իրենց իրավասու դատարաններ եւ վարչական մարմիններ դիմելու իրավունք՝ առանց խտրականության՝ իր քաղաքացիների համեմատ:

ՀՈԴՎԱԾ 368

Անվտանգությանն առնչվող բացառություններ

Սույն Պայմանագրում ոչինչ չպետք է մեկնաբանվի այնպես, որ՝

ա) Կողմերից որեւէ մեկից պահանջվի ներկայացնել ցանկացած այնպիսի տեղեկատվություն, որի հրապարակումը դրա կողմից կհամարվի իր անվտանգության էական շահերին հակասող,

բ) Կողմերից որեւէ մեկին խոչընդոտի ձեռնարկել ցանկացած այնպիսի գործողություն, որն այն կհամարի անհրաժեշտ՝ ելնելով իր անվտանգության էական շահերի պաշտպանությունից, եւ որը՝

1. i) կապված է զենքի, զինամթերքի կամ ռազմական գույքի արտադրության կամ առեւտրի հետ.
2. ii) վերաբերում է ռազմական հաստատության մատակարարման նպատակով ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն իրականացված տնտեսական գործունեությանը.

iii) վերաբերում է տրոհվող եւ ջերմամիջուկային նյութերին կամ այն նյութերին, որոնցից պատրաստվել են դրանք, կամ

1. iv) ձեռնարկվել է պատերազմի ժամանակ կամ այլ արտակարգ իրավիճակում՝ միջազգային հարաբերությունների շրջանակներում:

գ) Կողմերից որեւէ մեկին խոչընդոտի ձեռնարկել՝ Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրությամբ նախատեսված իր պարտավորությունների կատարմանն ուղղված ցանկացած գործողություն՝ խաղաղության ու միջազգային անվտանգության ապահովման համար:

ՀՈԴՎԱԾ 369

Խտրականության բացառում

1. Սույն Համաձայնագրով կարգավորվող ոլորտներում եւ չհակասելով դրանում պարունակվող ցանկացած հատուկ դրույթի՝

ա) Հայաստանի Հանրապետության կողմից Եվրոպական միության եւ դրա անդամ պետությունների մասով կիրառվող կարգավորումները չեն առաջացնում որեւէ խտրականություն անդամ պետությունների կամ դրանց ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց միջեւ. եւ

բ) Եվրոպական միության կամ դրա անդամ պետությունների կողմից Հայաստանի Հանրապետության մասով կիրառվող կարգավորումները չեն առաջացնում որեւէ խտրականություն Հայաստանի Հանրապետության ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց միջեւ:

2. 1-ին պարբերությունը չի հակասում՝ հարկաբյուջետային օրենսդրության համապատասխան դրույթները՝ բնակության վայրի հիմքով համանման իրավիճակում չգտնվող հարկատուների նկատմամբ կիրառելու Կողմերի իրավունքին:

ՀՈԴՎԱԾ 370

Աստիճանական համապատասխանեցում

Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է աստիճանաբար համապատասխանեցնի իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության իրավունքին, ինչպես նշված է հավելվածներում՝ հիմք ընդունելով սույն Համաձայնագրի Համաձայնագրով եւ այդ հավելվածների դրույթներին համապատասխան նախատեսված հանձնառությունները: Սույն հոդվածը չի հակասում սույն Համաձայնագրի VI բաժնով նախատեսված որեւէ հատուկ դրույթի:

ՀՈԴՎԱԾ 371

Դինամիկ համապատասխանեցում

Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը ԵՄ իրավունքին աստիճանաբար համապատասխանեցնելու նպատակին համահունչ՝ Գործընկերության խորհուրդը պարբերաբար վերանայում եւ թարմացնում է սույն Համաձայնագրի հավելվածները, ի թիվս այլնի, ԵՄ իրավունքի զարգացումը եւ Կողմերի կողմից պատշաճ համարվող միջազգային փաստաթղթերով սահմանված կիրառելի չափանիշներն արտացոլելու նպատակով՝ հաշվի առնելով Կողմերի՝ համապատասխան ներքին ընթացակարգերի իրականացումն ավարտելու գործընթացը:

Սույն հոդվածը չի հակասում VI Բաժնով սահմանված որեւէ հատուկ դրույթի:

ՀՈԴՎԱԾ 372

Համապատասխանեցման մշտադիտարկում եւ գնահատում

1. Մշտադիտարկում նշանակում է սույն Համաձայնագրով կարգավորվող միջոցների կիրարկման եւ իրականացման հարցում գրանցված առաջընթացի շարունակական գնահատում:

Կողմերը համագործակցում են սույն Համաձայնագրով ստեղծված ինստիտուցիոնալ մարմինների շրջանակներում՝ մշտադիտարկման գործընթացը դյուրացնելու նպատակով:

2. Եվրոպական միությունը գնահատում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը Եվրոպական միության իրավունքին համապատասխանեցնելու գործընթացը՝ սույն Համաձայնագրով սահմանված կարգով:

Այդ գնահատումը ներառում է կիրարկման եւ իրականացման հայեցակետերը:

Այդ գնահատումները կարող են իրականացվել Եվրոպական միության կողմից առանձին եւ Եվրոպական միության կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության հետ համաձայնությամբ:

Գնահատման գործընթացը դյուրացնելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետությունը Եվրոպական միությանը հաշվետվություն է ներկայացնում համապատասխանեցման գործընթացում գրանցված առաջընթացի վերաբերյալ, անհրաժեշտության դեպքում՝ նախքան սույն Համաձայնագրով Եվրոպական միության իրավական ակտերի մասով սահմանված անցումային ժամանակահատվածի ավարտը:

Հաշվետվության ներկայացման եւ գնահատման գործընթացներով, այդ թվում՝ գնահատման մեթոդներով եւ հաճախականությամբ պետք է հաշվի առնվեն սույն Համաձայնագրով կամ սույն Համաձայնագրով ստեղծված ինստիտուցիոնալ մարմինների որոշումներով սահմանված հատուկ մեթոդները:

3. Համապատասխանեցման գործընթացի գնահատումը կարող է, անհրաժեշտության դեպքում, ներառել տեղում իրականացվող առաքելություններ՝ Եվրոպական միության հաստատությունների, մարմինների եւ գործակալությունների, հասարակական կառույցների, վերահսկիչ մարմինների, անկախ փորձագետների եւ այլոց մասնակցությամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 373

Մշտադիտարկման, այդ թվում՝ համապատասխանեցման գործընթացի գնահատման արդյունքները

1. 11-րդ հոդվածում նշված մշտադիտարկման գործունեության, այդ թվում՝ համապատասխանեցման գործընթացի գնահատման արդյունքները քննարկվում են սույն Համաձայնագրի շրջանակներում ստեղծված համապատասխան մարմիններում: Նման մարմինները կարող են ընդունել համատեղ առաջարկություններ, որոնք ներկայացվում են Գործընկերության խորհրդին:
2. Եթե Կողմերը համաձայնում են VI բաժնով կարգավորվող անհրաժեշտ միջոցները կիրարկված լինելու եւ տվյալ պահին իրականացվելու շուրջ, նաեւ 335-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերությամբ իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակներում, ընդունում է որոշում հետագա շուկայի բացման վերաբերյալ՝ VI բաժնով կանխատեսված դեպքերում:
3. Սույն հոդվածի 1-ին պարբերությանը համապատասխան՝ Գործընկերության խորհրդին ներկայացված համատեղ առաջարկության կամ նման առաջարկություն չընդունելու վրա չի տարածվում սույն VI բաժնով սահմանված վեճերի լուծման գործընթացը:

Աշխարհագրական նշումների հարցերով ենթակոմիտեի կողմից ընդունված որոշման կամ համապատասխան որոշում չընդունելու վրա չի տարածվում VI բաժնով սահմանված վեճերի լուծման գործընթացը:

ՀՈԴՎԱԾ 374

Սահմանափակումները վճարային հաշվեկշռի եւ արտաքին ֆինանսական դժվարությունների դեպքում

1. Որեւէ Կողմի մոտ վճարային հաշվեկշռի հետ կապված կամ արտաքին ֆինանսական լուրջ դժվարությունների առկայության կամ դրանց առաջացման վտանգի դեպքում, տվյալ Կողմը կարող է սահմանել կամ պահպանել այնպիսի պաշտպանական կամ սահմանափակող միջոցներ, որոնք ազդում են կապիտալի, վճարումների կամ տրանսֆերտների շարժի վրա:
2. 1-ին պարբերության մեջ նշված միջոցները՝

ա) համանման իրավիճակում որեւէ Կողմի համար չպետք է սահմանեն ավելի նվազ նպաստավոր պայմաններ, քան Կողմ չհանդիսացող սուբյեկտի համար.

բ) պետք է, կիրառելի լինելու դեպքում, համահունչ լինեն 1944 թվականի Արժույթի միջազգային հիմնադրամի համաձայնագրի հոդվածներին.

գ) պետք է խուսափեն մյուս Կողմի առեւտրային, տնտեսական եւ ֆինանսական շահերին անհիմն վնաս պատճառելուց.

դ) պետք է լինեն ժամանակավոր եւ աստիճանաբար վերացվեն 1-ին պարբերության մեջ նշված իրավիճակի բարելավման հետ մեկտեղ։

3. Ապրանքների առեւտրի դեպքում Կողմը կարող է սահմանել կամ պահպանել սահմանափակող միջոցներ՝ իր վճարային հաշվեկշիռը կամ արտաքին ֆինանսական դիրքը պաշտպանելու համար: Նման միջոցները պետք է համապատասխանեն ՍԱԳՀ-ին (1994թ.) եւ ՍԱԳՀ-ի (1994թ.) Վճարային հաշվեկշռի դրույթների մասին համաձայնությանը:
4. Ծառայությունների առեւտրի դեպքում Կողմը կարող է սահմանել սահմանափակող միջոցներ իր վճարային հաշվեկշիռը կամ արտաքին ֆինանսական դիրքը պաշտպանելու նպատակով: Նման միջոցները պետք է համապատասխանեն ԾԱԳՀ-ին:
5. 1-ին պարբերության մեջ նշված սահմանափակող միջոցներ պահպանող կամ սահմանած ցանկացած Կողմ անհապաղ տեղեկացնում է մյուս Կողմին դրանց մասին, եւ հնարավորինս շուտ ներկայացնում դրանց վերացման վերաբերյալ ժամանակացույց:
6. Սույն հոդվածով սահմանափակումներ սահմանվելու կամ պահպանվելու դեպքում, Գործընկերության կոմիտեում անհապաղ անցկացվում են խորհրդակցություններ, եթե նման խորհրդակցություններ այլ կերպ չեն անցկացվում սույն Համաձայնագրի շրջանակներից դուրս:
7. Խորհրդակցությունների շրջանակներում գնահատվում են՝ համապատասխան միջոցներ ձեռնարկելուն հանգեցրած՝ վճարային հաշվեկշռի հետ կապված կամ արտաքին ֆինանսական դժվարությունները՝ հաշվի առնելով ի թիվս այլնի այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են՝

ա) դժվարությունների բնույթը եւ աստիճանը,

բ) արտաքին տնտեսական եւ առեւտրային միջավայրը, կամ

գ) հասանելի համարվող՝ այլընտրանքային ուղղիչ միջոցները:

8. Խորհրդակցությունների շրջանակներում հասցեագրվում են ցանկացած սահմանափակող միջոցի համապատասխանությունը 1-ին եւ 2-րդ պարբերություններին:
9. Նման խորհրդակցությունների ժամանակ Կողմերը պետք է ընդունեն Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից ներկայացված՝ փոխարժեքի, դրամային պահուստների եւ վճարային հաշվեկշռի հետ կապված բոլոր վիճակագրական գնահատականները եւ այլ փաստեր, իսկ եզրակացությունները պետք է հիմնված լինեն Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից համապատասխան Կողմի վճարային հաշվեկշռի եւ արտաքին ֆինանսական դիրքի գնահատման վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 375

Հարկում

1. Սույն Համաձայնագիրը հարկման միջոցների նկատմամբ կիրառվում է միայն այնքանով, որքանով այդ կիրառումն անհրաժեշտ է սույն Համաձայնագրի դրույթների գործողությունն ապահովելու համար:
2. Սույն Համաձայնագրում ոչինչ չի մեկնաբանվում այնպես, որ խոչընդոտի՝ կրկնակի հարկումից խուսափելու մասին համաձայնագրերով, այլ հարկային կարգավորումներով կամ ներպետական հարկաբյուջետային օրենսդրությամբ նախատեսված հարկային դրույթների համաձայն հարկերից խուսափելու կամ դրանք շրջանցելու դեպքերի կանխարգելմանն ուղղված ցանկացած միջոց սահմանելը կամ իրականացնելը:

ՀՈԴՎԱԾ 376

Պատվիրակված լիազորություն

Սույն Համաձայնագրով այլ բան նախատեսված չլինելու դեպքում, յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ ցանկացած անձ, այդ թվում՝ պետական ձեռնարկություն, ձեռնարկություն, որին շնորհվել են հատուկ իրավունքներ կամ արտոնություններ կամ մենաշնորհի կարգավիճակ ստացած ձեռնարկություն, որին կառավարական որեւէ մակարդակում Կողմը պատվիրակել է կանոնակարգող, վարչական կամ այլ լիազորություն, գործի համաձայն Կողմի՝ այդ լիազորության իրականացմանն ուղղված եւ սույն Համաձայնագրով սահմանված պարտավորությունների համաձայն:

ՀՈԴՎԱԾ 377

Պարտավորությունների կատարում

1. Կողմերը պետք է ձեռնարկեն պահանջվող ցանկացած միջոց՝ սույն Համաձայնագրով ստանձնած իրենց պարտավորությունները կատարելու համար: Նրանք պետք է ապահովեն սույն Համաձայնագրով սահմանված նպատակների իրագործումը:
2. Կողմերը համաձայնում են, ցանկացած Կողմի պահանջով, պատշաճ ուղիներով անհապաղ անցկացնել խորհրդակցություն՝ սույն Համաձայնագրի մեկնաբանությանը կամ կիրարկմանը եւ Կողմերի միջեւ հարաբերությունների այլ համապատասխան հայեցակետերին վերաբերող ցանկացած հարց քննարկելու համար:
3. Յուրաքանչյուր Կողմ, սույն Համաձայնագրի մեկնաբանման կամ կիրարկման վերաբերյալ ցանկացած վեճ հանձնում է Գործընկերության խորհրդի քննությանը՝ 378-րդ հոդվածով սահմանված կարգով:
4. Գործընկերության խորհուրդը կարող է լուծել վեճը՝ 378-րդ հոդվածով սահմանված կարգով կատարման համար պարտադիր որոշում ընդունելու միջոցով:

ՀՈԴՎԱԾ 378

Վեճերի լուծում

1. Կողմերի միջեւ սույն Համաձայնագրի մեկնաբանության կամ կիրարկման հետ կապված վեճ ծագելու դեպքում, ցանկացած Կողմ մյուս Կողմին եւ Գործընկերության խորհրդին ներկայացնում է պաշտոնական պահանջ՝ վեճի առարկա հարցը լուծելու համար:

Շեղում կատարելով սահմանվածից՝ VI բաժնի դրույթների մեկնաբանման կամ կիրարկման վերաբերյալ վեճերը բացառապես կարգավորվում են VI բաժնի 13-րդ գլխով։

2. Կողմերը պետք է ձգտեն լուծել վեճը, բարեխղճորեն խորհրդակցություններ անցկացնելով Գործընկերության խորհրդում՝ հնարավորինս կարճ ժամանակահատվածում փոխադարձաբար ընդունելի լուծման հասնելու համար:
3. Գործընկերության կոմիտեի կամ 364-րդ հոդվածով նախատեսված որեւէ այլ մարմնի ցանկացած հանդիպման ժամանակ՝ Կողմերի միջեւ համաձայնությամբ կամ որեւէ Կողմի պահանջով: Խորհրդակցությունները կարող են անցկացվել նաեւ գրավոր:
4. Կողմերը Գործընկերության խորհրդին, Գործընկերության կոմիտեին եւ համապատասխան այլ ենթակոմիտեներին կամ մարմիններին տրամադրում են իրավիճակի մանրամասն ուսումնասիրության համար անհրաժեշտ ամբողջ տեղեկատվությունը:
5. Վեճը համարվում է լուծված, երբ Գործընկերության խորհուրդը, 377-րդ հոդվածի 4-րդ պարբերությանը համապատասխան սահմանված կարգով, ընդունում է կատարման համար պարտադիր որոշում վեճի առարկա հարցը լուծելու համար կամ երբ հայտարարում է, որ վեճը լուծվել է:
6. Խորհրդակցությունների ժամանակ հրապարակված տեղեկատվությունը պետք է գաղտնի պահվի:

 

ՀՈԴՎԱԾ 379

Համապատասխան միջոցներ պարտավորությունները չկատարելու դեպքում

1. Կողմը կարող է ձեռնարկել համապատասխան միջոցներ, եթե վիճարկվող հարցը չի լուծվում՝ 378-րդ հոդվածի համաձայն վեճի լուծման պաշտոնական պահանջի մասին ծանուցելուց հետո երեք ամսվա ընթացքում, եւ եթե բողոք ներկայացնող Կողմը շարունակում է համարել, որ մյուս Կողմը չի կատարել սույն Համաձայնագրով նախատեսված համապատասխան պարտավորությունը:

Խորհրդակցության անցկացման համար նախատեսված եռամսյա ժամկետի վերաբերյալ պահանջը չի տարածվում սույն հոդվածի 3-րդ պարբերությամբ սահմանված բացառիկ դեպքերի վրա:

2. Համապատասխան միջոցներ ընտրելիս նախապատվությունը տրվում է նրանց, որոնք նվազագույն չափով են խաթարում սույն Համաձայնագրի գործողությունը:

Բացառությամբ սույն հոդվածի 3-րդ պարբերությամբ սահմանված դեպքերի՝ նման միջոցները չեն կարող ներառել սույն Համաձայնագրի դրույթներով նախատեսված՝ VI բաժնով սահմանված իրավունքների կամ պարտավորությունների կասեցումը:

Սույն հոդվածի 1-ին պարբերության մեջ նշված միջոցների մասին պետք է անհապաղ տեղեկացնել Գործընկերության խորհրդին, եւ դրանք պետք է սույն Համաձայնագրի 377-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերության համաձայն հանդիսանան խորհրդակցությունների առարկա, եւ 378-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 3-րդ պարբերություններին համապատասխան՝ վեճի լուծման առարկա:

3. Վերը նշված 1-ին եւ 2-րդ պարբերություններով նախատեսված բացառությունները վերաբերում են՝

ա) սույն Համաձայնագիրը չեղյալ հայտարարելուն, ինչը չի թույլատրվում միջազգային իրավունքի ընդհանուր կանոններով, կամ

բ) մյուս Կողմի կողմից սույն 2-րդ հոդվածում եւ 9-րդ հոդվածի 1-ին պարբերության մեջ նշված ցանկացած էական պայման խախտելուն:

ՀՈԴՎԱԾ 380

Կապն այլ միջազգային համաձայնագրերի հետ

1. Սույն Համաձայնագիրը փոխարինում է՝ մի կողմից՝ Եվրոպական համայնքների եւ դրանց անդամ պետությունների եւ մյուս կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ 1996 թվականի ապրիլի 22-ին Լյուքսենբուրգում ստորագրված եւ 1999 թվականի հուլիսի 1-ին ուժի մեջ մտած Գործընկերության եւ համագործակցության համաձայնագրին /ԳՀՀ/:

Կողմերի միջեւ կնքված բոլոր այլ համաձայնագրերում ԳՀՀ-ին կատարված հղումները մեկնաբանվում են որպես սույն Համաձայնագրին կատարվող հղում:

2. Մինչեւ սույն Համաձայնագրի շրջանակներում չապահովվեն հավասար իրավունքներ ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց համար, սույն Համաձայնագիրը չի տարածվի այն իրավունքների վրա, որոնք վերապահվել են նրանց՝ մի կողմից՝ մեկ կամ մի քանի անդամ պետությունների եւ մյուս կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության համար պարտադիր՝ գործող համաձայնագրերով:
3. Սույն Համաձայնագրի շրջանակներում համագործակցության կոնկրետ ոլորտներին վերաբերող՝ գործող համաձայնագրերը սույն Համաձայնագրով կարգավորվող ամբողջական երկկողմ հարաբերությունների եւ ընդհանուր ինստիտուցիոնալ շրջանակի մասն են կազմում:
4. Կողմերը կարող են լրացնել սույն Համաձայնագիրը՝ կնքելով հատուկ համաձայնագրեր վերջինիս շրջանակներում գտնվող ցանկացած ոլորտում:

Նման հատուկ համաձայնագրերը սույն Համաձայնագրով կարգավորվող ամբողջական երկկողմ հարաբերությունների եւ ընդհանուր ինստիտուցիոնալ շրջանակի անբաժանելի մասն են կազմում:

5. Չհակասելով «Եվրոպական միության մասին» պայմանագրի եւ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի համապատասխան դրույթներին՝ ո՛չ սույն Համաձայնագիրը, ո՛չ էլ դրա շրջանակներում ձեռնարկած գործողությունները չեն ազդում անդամ պետությունների՝ Հայաստանի Հանրապետության հետ երկկողմանի համագործակցության գործողություններ նախաձեռնելու կամ, անհրաժեշտության դեպքում՝ Հայաստանի Հանրապետության հետ համագործակցության նոր համաձայնագրեր կնքելու լիազորությունների վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 381

Գործողության ժամկետ

1. Սույն Համաձայնագիրը կնքվում է անժամկետ:
2. Ցանկացած Կողմ կարող է չեղյալ համարել սույն Համաձայնագիրը՝ դիվանագիտական ուղիներով գրավոր ծանուցելով մյուս Կողմին: Սույն Համաձայնագիրը դադարեցվում է նման ծանուցում ստանալու օրվանից 6 ամիս հետո:

 

ՀՈԴՎԱԾ 382

Կողմերի սահմանումը

Սույն Համաձայնագրի նպատակներով՝ «Կողմեր» եզրույթը նշանակում է մի կողմից՝ Եվրոպական միություն կամ դրա անդամ պետություններ, կամ էլ՝ Եվրոպական միություն եւ անդամ պետություններ՝ «Եվրոպական միության մասին» պայմանագրով եւ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրով դրանց վերապահված համապատասխան լիազորությունների համաձայն, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ այն վերաբերում է նաեւ Եվրատոմին՝ Ատոմային էներգիայի եվրոպական համայնքը հիմնադրող պայմանագրով սահմանված իր լիազորությունների համաձայն, եւ մյուս կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետություն:

ՀՈԴՎԱԾ 383

Տարածքային կիրառություն

Սույն Համաձայնագիրը կիրառվում է, մի կողմից՝ այն տարածքներում, որտեղ կիրառվում են «Եվրոպական միության մասին» պայմանագիրը եւ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագիրը եւ Ատոմային էներգիայի եվրոպական համայնքը հիմնադրող պայմանագիրը եւ այդ պայմանագրերով սահմանված պայմաններում, եւ մյուս կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում:

ՀՈԴՎԱԾ 384

Համաձայնագրի ավանդապահ

Եվրոպական միության Խորհրդի Գլխավոր քարտուղարությունը սույն Համաձայնագրի ավանդապահն է:

ՀՈԴՎԱԾ 385

Ուժի մեջ մտնելը, եզրափակիչ դրույթներ եւ ժամանակավոր կիրարկում

1. Կողմերը վավերացնում կամ հաստատում են սույն Համաձայնագիրը՝ իրենց սեփական ընթացակարգերի համաձայն: Վավերացման կամ հաստատման մասին փաստաթղթերն ի պահ են հանձնվում ավանդապահին:
2. Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտնում վավերացման կամ հաստատման մասին վերջին փաստաթուղթն ի պահ հանձնելու օրվան հաջորդող երկրորդ ամսվա առաջին օրը:
3. Սույն Համաձայնագիրը կարող է փոփոխվել գրավոր ձեւով՝ Կողմերի ընդհանուր համաձայնությամբ: Այդ փոփոխություններն ուժի մեջ են մտնում՝ սույն հոդվածի դրույթների համաձայն:
4. Սույն Համաձայնագրի հավելվածները եւ արձանագրությունները դրա անբաժանելի մասն են կազմում:
5. Չնայած 2-րդ պարբերությանը՝ Եվրոպական Միությունը եւ Հայաստանի Հանրապետությունը կարող են ժամանակավորապես կիրարկել սույն Համաձայնագիրն ամբողջությամբ կամ մասամբ՝ իրենց համապատասխան ներքին ընթացակարգերի եւ օրենսդրության համաձայն՝ ըստ անհրաժեշտության:
6. Ժամանակավոր կիրարկումն ուժի մեջ է մտնում ավանդապահի կողմից հետեւյալը ստանալու օրվան հաջորդող երկրորդ ամսվա առաջին օրը՝

ա) Եվրոպական միության ծանուցումն՝ այդ նպատակի համար անհրաժեշտ ընթացակարգերի ավարտի մասին՝ սույն Համաձայնագրի այն հատվածների մատնանշմամբ, որոնք պետք է կիրառվեն ժամանակավորապես, եւ

բ) Հայաստանի Հանրապետության կողմից իր ներքին ընթացակարգերի եւ կիրառելի օրենսդրության համաձայն վավերացման մասին փաստաթուղթն ի պահ հանձնելու մասին վկայությունը:

7. Սույն Համաձայնագրի համապատասխան դրույթների, այդ թվում՝ դրա համապատասխան հավելվածների եւ արձանագրությունների նպատակով՝ նման դրույթներում «սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրվան» կատարված ցանկացած հղում ենթադրում է «սույն Համաձայնագիրը ժամանակավորապես կիրառելու օրը»՝ 5-րդ պարբերության համաձայն:
8. Ժամանակավոր կիրառման ժամանակահատվածում ԳՀՀ-ի դրույթները շարունակում են գործել այնքանով, որքանով դրանց վրա չի տարածվում սույն Համաձայնագրի ժամանակավոր կիրառումը:
9. Ցանկացած Կողմ կարող է ավանդապահին ներկայացնել գրավոր ծանուցում սույն Համաձայնագրի ժամանակավոր կիրառումը դադարեցնելու մասին: Ժամանակավոր կիրառումը դադարեցնելն ուժի մեջ է մտնում ավանդապահի կողմից ծանուցումը ստանալուց վեց ամիս հետո:

ՀՈԴՎԱԾ 386

Նույնական տեքստերը

Սույն Համաձայնագիրը կազմվում է երկու օրինակից՝ հայերեն, բուլղարերեն, խորվատերեն, չեխերեն, դանիերեն, հոլանդերեն, անգլերեն, էստոներեն, ֆիններեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, հունարեն, հունգարերեն, իտալերեն, լատիշերեն, լիտվերեն, մալթերեն, լեհերեն, պորտուգալերեն, ռումիներեն, սլովակերեն, սլովեներեն, իսպաներեն, շվեդերեն եւ հայերեն, որոնց դեպքում բոլոր տեքստերը հավասարազոր են:

Ի ՀԱՍՏԱՏՈՒՄՆ ՈՐԻ, ներքոստորագրյալները, պատշաճ կերպով լիազորված լինելով, ստորագրեցին սույն Համաձայնագիրը:

ԲԵԼԳԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԲՈՒԼՂԱՐԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՉԵԽԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԴԱՆԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԳԵՐՄԱՆԻԱՅԻ ԴԱՇՆԱՅԻՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԷՍՏՈՆԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԻՌԼԱՆԴԻԱՆ,

ՀՈՒՆԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԻՍՊԱՆԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՖՐԱՆՍԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԽՈՐՎԱԹԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԻՏԱԼԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈԻՆԸ,

ԿԻՊՐՈՍԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼԱՏՎԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼԻՏՎԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼՅՈՒՔՍԵՄԲՈՒՐԳԻ ՄԵԾ ԴՔՍՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՀՈՒՆԳԱՐԻԱՆ,

ՄԱԼԹԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՆԻԴԵՌԼԱՆԴՆԵՐԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԱՎՍՏՐԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԼԵՀԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՊՈՐՏՈՒԳԱԼԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՌՈՒՄԻՆԻԱՆ,

ՍԼՈՎԵՆԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՍԼՈՎԱԿԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՖԻՆԼԱՆԴԻԱՅԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՇՎԵԴԻԱՅԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ՄԵԾ ԲՐԻՏԱՆԻԱՅԻ ԵՎ ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ԻՌԼԱՆԴԻԱՅԻ ՄԻԱՑՅԱԼ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸԵՎ

ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆԸ

ԱՏՈՄԱՅԻՆ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔԸ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

ԵՄ-ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՀԱՄԱՊԱՐՓԱԿ ԵՎ ԸՆԴԼԱՅՆՎԱԾ ԳՈՐԾԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳՐԻ ՀԱՎԵԼՎԱԾՆԵՐԸ ԵՎ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ I

V ՄԱՍԻ՝ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 1-Ի՝ ՏՐԱՆՍՊՈՐՏ

 

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը եւ միջազգային փաստաթղթերին։

Ճանապարհային փոխադրումներ

Տեխնիկական պայմաններ

Խորհրդի 1992 թվականի փետրվարի 10-ի 92/6/ԵՏՀ հրահանգ Համայնքի տարածքում որոշ կարգերի ավտոտրանսպորտային միջոցներում արագության սահմանափակիչներ տեղադրելու եւ օգտագործելու մասին

Ժամանակացույց. 92/6/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Համայնքում երթեւեկող որոշ տեսակի ճանապարհատրանսպորտային միջոցների` ազգային եւ միջազգային երթեւեկության ժամանակ թույլատրելի առավելագույն եզրաչափերը եւ միջազգային երթեւեկության ժամանակ դրանց թույլատրելի առավելագույն զանգվածը սահմանող՝ Խորհրդի 1996 թվականի հուլիսի 25-ի 96/53/ԵՀ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 96/53 հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Համայնքում երթեւեկող որոշ տեսակի ճանապարհատրանսպորտային միջոցների` ազգային եւ միջազգային երթեւեկության ժամանակ թույլատրելի առավելագույն եզրաչափերը եւ միջազգային երթեւեկության ժամանակ դրանց թույլատրելի առավելագույն զանգվածը սահմանող՝ Խորհրդի 96/53/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2015 թվականի ապրիլի 29-ի 2015/719 հրահանգ (ԵՄ)

2015/719 հրահանգով (ԵՄ) կատարված փոփոխությունները կիրառվում են 2017 թվականի մայիսի 7-ից

Ժամանակացույց. 2015/719 հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

2009/40/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի ապրիլի 3-ի 2014/45/ԵՄ հրահանգ մոտոտրանսպորտային միջոցների եւ դրանց կցորդների շահագործման համար պիտանիության պարբերական փորձարկումների մասին

2000/30/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի ապրիլի 3-ի 2014/47/ԵՄ հրահանգ Միության տարածքում երթեւեկող առեւտրային տրանսպորտային միջոցների շահագործման համար պիտանիության՝ ճանապարհներին տեխնիկական զննման մասին

Ժամանակացույց. 2014/47/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի մայիսի 6-ի 2009/40/ԵՀ հրահանգ մոտոտրանսպորտային միջոցների եւ դրանց կցորդների շահագործման համար պիտանիության փորձարկումների մասին՝ փոփոխություններով, որը կիրառվում է մինչեւ 2018 թվականի մայիսի 19-ը

Ժամանակացույց. 2009/40/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

2009/40/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի ապրիլի 3-ի 2014/45/ԵՄ հրահանգ մոտոտրանսպորտային միջոցների եւ դրանց կցորդների շահագործման համար պիտանիության պարբերական փորձարկումների մասին, որը ենթակա է կիրարկման 2018 թվականի մայիսի 20-ից

Ժամանակացույց. 2014/45/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000 թվականի հունիսի 6-ի 2000/30/ԵՀ հրահանգ Միության տարածքում երթեւեկող առեւտրային տրանսպորտային միջոցների շահագործման համար պիտանիության՝ ճանապարհներին տեխնիկական զննման մասին՝ փոփոխություններով, որը կիրառվում է մինչեւ 2018 թվականի մայիսի 19-ը

Ժամանակացույց. 2000/30/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Անվտանգության պայմաններ

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի դեկտեմբերի 20-ի 2006/126/ԵՀ հրահանգ վարորդական վկայականների մասին։ Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Վարորդական վկայականների կարգերի ներդրումը (3-րդ հոդված)

— Վարորդական վկայականը տրամադրելու պայմանները (4-րդ, 5-րդ, 6-րդ եւ 7-րդ հոդվածներ եւ Հավելված III)

— Գործնական վարման հմտության ստուգմանը ներկայացվող պահանջները (Հավելված II)

Ժամանակացույց. 2006/126/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 1 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1995 թվականի հոկտեմբերի 6-ի 95/50/ԵՀ հրահանգ վտանգավոր ապրանքների ճանապարհային փոխադրումների ստուգումների միասնական ընթացակարգերի մասին

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի սեպտեմբերի 24-ի 2008/68/ԵՀ հրահանգ վտանգավոր ապրանքների ներցամաքային փոխադրման մասին

Խորհրդի 76/767/ԵՏՀ, 84/525/ԵՏՀ, 84/526/ԵՏՀ, 84/527/ԵՏՀ եւ 1999/36/ԵՀ հրահանգներն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010 թվականի հունիսի 16-ի 2010/35/ԵՄ հրահանգ ճնշման տակ աշխատող շարժական սարքավորումների մասին

Ժամանակացույց. 2008/68/ԵՀ, 95/50/ԵՀ եւ 2010/35/ԵՄ հրահանգների դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում (8 տարվա ընթացքում՝ երկաթուղու համար)։

Սոցիալական պայմաններ

Խորհրդի 1985 թվականի դեկտեմբերի 20-ի թիվ 3821/85 կանոնակարգ (ԵՏՀ) ավտոմոբիլային տրանսպորտում ձայնագրող սարքավորումների մասին՝ փոփոխություններով, որը կիրառվում է նախքան Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի փետրվարի 4-ի թիվ 165/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 46-րդ հոդվածի կիրառելի դառնալը։

Ժամանակացույց. թիվ 3821/85 կանոնակարգի (ԵՏՀ) դրույթները վերաբերում են միայն միջազգային փոխադրումներին եւ ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի թիվ 3821/85 (ԵՏՀ) եւ թիվ 2135/98 (ԵՀ) կանոնակարգերը փոփոխող եւ Խորհրդի թիվ 3820/85 կանոնակարգը (ԵՏՀ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի մարտի 15-ի թիվ 561/2006 կանոնակարգ (ԵՀ) ավտոմոբիլային տրանսպորտին վերաբերող որոշակի սոցիալական օրենսդրության ներդաշնակեցման մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 561/2006 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

«Ավտոմոբիլային տրանսպորտում ձայնագրող սարքավորումների մասին» Խորհրդի թիվ 3821/85 կանոնակարգն (ԵՏՀ) ուժը կորցրած ճանաչող եւ «Ավտոմոբիլային տրանսպորտին վերաբերող որոշակի սոցիալական օրենսդրության ներդաշնակեցման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 561/2006 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի փետրվարի 4-ի թիվ 165/2014 կանոնակարգ (ԵՄ) ավտոմոբիլային տրանսպորտում պտուտաչափերի մասին, որը 1985 թվականի դեկտեմբերի 20-ի թիվ 3821/85 կանոնակարգի (ԵՏՀ) առնչությամբ, կիրառվում է թիվ 165/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 46-րդ հոդվածում նշված կիրարկող ակտերի կիրառման ամսաթվից։

Ժամանակացույց. թիվ 165/2014 կանոնակարգի (ԵՄ)՝ միջազգային փոխադրումներին վերաբերող դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 88/599/ԵՏՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006/22/ԵՀ հրահանգ ավտոմոբիլային տրանսպորտի գործունեությանն առնչվող սոցիալական օրենսդրությանը վերաբերող Խորհրդի թիվ 3820/85 (ԵՏՀ) եւ թիվ 3821/85 (ԵՏՀ) կանոնակարգերի կիրարկման համար նվազագույն պայմանների մասին

Ժամանակացույց. 2006/22/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում՝ Միջազգային փոխադրումների մասով։

Ավտոճանապարհային փոխադրումներ իրականացնող օպերատորի գործունեությամբ զբաղվելու համար նրա կողմից բավարարվելիք պայմաններին վերաբերող ընդհանուր կանոնները սահմանող եւ Խորհրդի 96/26/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հոկտեմբերի 21-ի թիվ 1071/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 1071/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները՝ 3-րդ, 4-րդ, 5-րդ, 6-րդ, 7-րդ (առանց ֆինանսական վիճակի դրամական արտահայտության), 8-րդ, 10-րդ, 11-րդ, 12-րդ, 13-րդ, 14-րդ, 15-րդ հոդվածները եւ հավելվածը I-ը ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 1-ի 2002/15/ԵՀ հրահանգ ավտոճանապարհային փոխադրումների ոլորտում շրջիկ բնույթի աշխատանքներ կատարող անձանց աշխատաժամանակը կազմակերպելու մասին

Ժամանակացույց. 2002/15/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 3820/85 կանոնակարգը (ԵՏՀ) եւ Խորհրդի 91/439/ԵՏՀ հրահանգը փոփոխող եւ Խորհրդի 76/914/ԵՏՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող` Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի հուլիսի 15-ի 2003/59/ԵՀ հրահանգ ապրանքներ եւ մարդկանց փոխադրող որոշ տրանսպորտային միջոցների վարորդների նախնական որակավորման եւ պարբերական վերապատրաստման մասին

Ժամանակացույց. 2003/59/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Ֆիսկալ պայմաններ

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1999 թվականի հունիսի 17-ի 1999/62/ԵՀ հրահանգ որոշ ենթակառուցվածքներից օգտվելու համար բեռնատար փոխադրամիջոցների հարկման մասին

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 29-ի 2004/52/ԵՀ հրահանգ Համայնքում ճանապարհային վճարի էլեկտրոնային համակարգերի փոխգործողության մասին

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 29-ի 2004/54/ԵՀ հրահանգ Անդրեվրոպական ճանապարհային ցանցի թունելներին ներկայացվող նվազագույն անվտանգության պահանջների մասին

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի նոյեմբերի 19-ի 2008/96/ԵՀ հրահանգ ճանապարհային ենթակառուցվածքի անվտանգության կառավարման մասին

Ժամանակացույց. 1999/62/ԵՀ, 2004/52/ԵՀ, 2004/54/ԵՀ եւ 2008/96/ԵՀ հրահանգների դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Երկաթուղային փոխադրումներ

Շուկայի եւ ենթակառուցվածքի հասանելիություն

Եվրոպական միասնական երկաթուղային տարածք սահմանող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի նոյեմբերի 21-ի 2012/34/ԵՀ հրահանգ

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները՝

— Կառավարման անկախության ներդրում եւ ֆինանսական իրավիճակի բարելավում

— Ենթակառուցվածքի կառավարման եւ տրանսպորտային գործունեության առանձնացում

— Լիցենզիաների ներդրում

Ժամանակացույց. 2012/34/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010 թվականի սեպտեմբերի 22-ի 913/2010 կանոնակարգ (ԵՄ) Մրցունակ բեռնափոխադրումների համար եվրոպական երկաթուղային ցանցի վերաբերյալ՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. Ասոցիացիայի խորհուրդը կսահմանի 913/2010 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթների կիրարկման ժամանակացույցը սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Տեխնիկական եւ անվտանգության պայմաններ, փոխգործողություն

«Երկաթուղային ձեռնարկությունների լիցենզավորման մասին» Խորհրդի 95/18/ԵՀ հրահանգը եւ «Երկաթուղային տրանսպորտի ենթակառուցվածքի հզորությունների հատկացման եւ երկաթուղային տրանսպորտի ենթակառուցվածքի օգտագործման վճարների գանձման եւ անվտանգության ապահովման վկայագրի տրամադրման մասին» 2001/14/ԵՀ հրահանգը փոփոխող (Երկաթուղային տրանսպորտի անվտանգության հրահանգ)՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 29-ի 2004/49/ԵՀ հրահանգ Համայնքի երկաթուղային տրանսպորտի անվտանգության մասին

Ժամանակացույց. 2004/49/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2007 թվականի հոկտեմբերի 23-ի թիվ 2007/59/ԵՀ հրահանգ Համայնքի երկաթուղային համակարգում գնացքաքարշեր եւ գնացքներ վարող մեքենավարների հավաստագրման մասին

Ժամանակացույց. 2007/59/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի հունիսի 17-ի 2008/57/ԵՀ հրահանգ Համայնքում երկաթուղային համակարգի փոխգործողության մասին

Ժամանակացույց. 2008/57/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի սեպտեմբերի 24-ի 2008/68/ԵՀ հրահանգ վտանգավոր ապրանքների ներցամաքային փոխադրման մասին

Ժամանակացույց. 2008/68/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Համակցված փոխադրումներ

Խորհրդի 1992 թվականի դեկտեմբերի 7-ի 92/106/ԵՏՀ հրահանգ անդամ պետությունների միջեւ ապրանքների համակցված փոխադրման որոշակի տեսակների համար ընդհանուր կանոններ սահմանելու մասին

Ժամանակացույց. 92/106/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1191/69 եւ 1107/70 կանոնակարգերն (ԵՏՀ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2007 թվականի հոկտեմբերի 23-ի 1370/2007 կանոնակարգ (ԵՀ) երկաթգծով եւ ճանապարհով իրականացվող հանրային ուղեւորատար փոխադրումների ծառայությունների մասին՝

Ժամանակացույց. 1370/2007 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2007 թվականի հոկտեմբերի 23-ի 1371/2007 կանոնակարգ (ԵՀ) երկաթուղային տրանսպորտից օգտվող ուղեւորների իրավունքների եւ պարտավորությունների մասին

Ժամանակացույց. 1371/2007 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Օդային փոխադրումներ

— Կնքել եւ իրականացնել «Ընդհանուր ավիացիոն տարածքի մասին» համապարփակ համաձայնագիրը

— Չհակասելով «Ընդհանուր ավիացիոն տարածքի մասին» համաձայնագրի կնքմանը` ապահովել օդային փոխադրումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության եւ ԵՄ անդամ պետությունների միջեւ երկկողմանի համաձայնագրերի իրականացումը եւ համակարգված մշակումը՝ հաշվի առնելով «հորիզոնական համաձայնագրով» կատարվող փոփոխությունները։

Ծովային փոխադրումներ

Ծովային անվտանգություն՝ Դրոշի պետություն/ դասակարգման խմբեր

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/15/ԵՀ հրահանգ նավերի ստուգում եւ տեխնիկական զննում իրականացնող կազմակերպությունների ու ծովագնացության կառավարման մարմինների համապատասխան գործողությունների համար ընդհանուր կանոնների եւ ստանդարտների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2009/15/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի թիվ 391/2009 կանոնակարգ (ԵՀ) նավերի ստուգում եւ տեխնիկական զննում իրականացնող կազմակերպությունների համար ընդհանուր կանոնների եւ ստանդարտների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 391/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի նոյեմբերի 20-ի 2013/54/ԵՄ հրահանգ «Ծովային աշխատանքի մասին» կոնվենցիային համապատասխանության եւ դրա կատարման՝ դրոշի պետությունների որոշ պարտականությունների վերաբերյալ, 2006 թ.

Ժամանակացույց. 2013/54/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 391/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) 6-րդ եւ 7-րդ հոդվածներին համապատասխան նավերի ստուգում եւ տեխնիկական զննում իրականացնող կազմակերպությունների նկատմամբ տուգանքների եւ պարբերական տույժերի նշանակման ու հավատարմագրման դադարեցման մանրամասն կանոնները սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի հուլիսի 18-ի թիվ 788/2014 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 788/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Խորհրդի թիվ 613/91 կանոնակարգը (ԵՏՀ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 21-ի թիվ 789/2004 կանոնակարգ (ԵՀ) բեռնափոխադրող եւ ուղեւորատար նավերը Համայնքի ներսում ռեեստրների միջեւ տեղափոխելու մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 789/2004 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Դրոշի պետությունը

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/21/ԵՀ հրահանգ դրոշի պետությանը ներկայացվող պահանջներին համապատասխանության մասին

Ժամանակացույց. 2009/21/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Նավահանգստի պետությունը

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/16/ԵՀ հրահանգ նավահանգստի պետությունների կողմից վերահսկողության մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2009/16/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/16 ԵՀ հրահանգի 14-րդ հոդվածը կիրարկող` Հանձնաժողովի 2010 թվականի մայիսի 20-ի թիվ 428/2010 կանոնակարգ (ԵՄ)՝ նավերի ընդլայնված ստուգումների առնչությամբ

Ժամանակացույց. թիվ 428/2010 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/16/ԵՀ հրահանգի 10(3) հոդվածը կիրարկող` Հանձնաժողովի 2010 թվականի սեպտեմբերի 13-ի թիվ 801/2010 կանոնակարգ (ԵՄ)՝ դրոշի պետության չափորոշիչների առնչությամբ

Ժամանակացույց. թիվ 801/2010 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/16/ԵՀ հրահանգի 10(3) եւ 27-րդ հոդվածները կիրարկող` Հանձնաժողովի 2010 թվականի սեպտեմբերի 13-ի թիվ 802/2010 կանոնակարգ (ԵՄ)՝ ընկերությունների գործունեության արդյունավետության առնչությամբ

Ժամանակացույց. թիվ 802/2010 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

Նավահանգստի պետությունների կողմից վերահսկողությունն իրականացնող տեսուչների նույնականացման քարտի միասնական մոդելը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 1996 թվականի հունիսի 25-ի 96/40/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 96/40/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

Դժբախտ պատահարների հետաքննություն

Ծովային տրանսպորտի ոլորտում վթարների հետաքննությունը կարգավորող հիմնարար սկզբունքները սահմանող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/18/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2009/18/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/18/ԵՀ հրահանգի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Հանձնաժողովի հետ համագործակցությամբ անդամ պետությունների կողմից սահմանված՝ մշտական համագործակցության շրջանակի ընթացակարգային կանոններն ընդունող՝ Հանձնաժողովի 2011 թվականի հուլիսի 5-ի թիվ 651/2011 կիրարկող կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 651/2011 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/18/ԵՀ հրահանգի 5(4) հոդվածի համաձայն մշակված՝ ծովային վթարների եւ պատահարների հետաքննության միասնական մեթոդաբանություն ընդունող՝ Հանձնաժողովի 2011 թվականի դեկտեմբերի 9-ի թիվ 1286/2011 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1286/2011 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Պատասխանատվություն եւ ապահովագրություն

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի թիվ 392/2009 կանոնակարգ (ԵՀ) դժբախտ պատահարների դեպքում ծովով ուղեւորափոխադրումներ իրականացնող անձանց պատասխանատվության մասին

Ժամանակացույց. թիվ 392/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/20/ԵՀ հրահանգ նավերի սեփականատերերի՝ ծովային ոլորտին առնչվող հայցերի մասով ապահովագրության մասին

Ժամանակացույց. 2009/20/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի փետրվարի 5-ի թիվ 336/2006 կանոնակարգ (ԵՀ) Համայնքում անվտանգության կառավարման միջազգային կանոնակարգի իրականացման մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 336/2006 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Ուղեւորատար նավեր

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի մայիսի 6-ի 2009/45/ԵՀ հրահանգ ուղեւորատար նավերում անվտանգության կանոնների եւ ստանդարտների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2009/45/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի ապրիլի 14-ի 2003/25/ԵՀ հրահանգ «ro-ro» ուղեւորատար նավերի կայունության հատուկ պահանջների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2003/25/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1999 թվականի ապրիլի 29-ի 1999/35/ԵՀ հրահանգ սովորական «ro-ro» լաստանավերի եւ արագընթաց ուղեւորատար նավերի ապահով շահագործման նպատակով պարտադիր տեխնիկական զննումների համակարգի մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 1999/35/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1998 թվականի հունիսի 18-ի 98/41/ԵՀ հրահանգ Համայնքի անդամ պետությունների նավահանգիստների միջեւ նավարկող ուղեւորատար նավերում գտնվող անձանց գրանցման մասին

Ժամանակացույց. 98/41/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Նավերի երթեւեկության դիտանցման եւ հաշվետվողականության ընթացակարգերը

Համայնքի նավերի երթեւեկության դիտանցման եւ տեղեկատվության համակարգը հիմնող եւ Խորհրդի 93/75/ԵՏՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի հունիսի 27-ի 2002/59/ԵՀ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2002/59/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

2002/6/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010 թվականի հոկտեմբերի 20-ի 2010/65/ԵՄ հրահանգ անդամ պետությունների նավահանգիստներ ժամանող եւ (կամ) մեկնող նավերի համար հաշվետվողականության ընթացակարգերի մասին՝

Ժամանակացույց. 2010/65/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Տեխնիկական անվտանգության պահանջներ

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հունիսի 13-ի 530/2012 կանոնակարգ (ԵՄ) մեկկորպուսանի նավթատար նավերի համար երկկորպուսանի կամ համարժեք նախագծի պահանջներն արագ ներմուծելու մասին

Մեկկորպուսանի տանկերները շահագործումից հանելու համար ժամանակացույցը կհամապատասխանի Նավերից առաջացող աղտոտումը կանխարգելող միջազգային կոնվենցիայում սահմանված ժամանակացույցին։

Խորհրդի 96/98/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող (առ 2016 թվականի սեպտեմբերի 18-ը)՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի հուլիսի 23-ի 2014/90/ԵՄ հրահանգ նավային սարքավորումների մասին

Ժամանակացույց. 2014/90/ԵՄ կանոնակարգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Չփաթեթավորված բեռների փոխադրման նավերի անվտանգ բեռնավորման եւ բեռնաթափման համար ներդաշնակեցված պահանջներ եւ ընթացակարգեր սահմանող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի դեկտեմբերի 4-ի 2001/96/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2001/96/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Խորհրդի 1994 թվականի նոյեմբերի 21-ի թիվ 2978/94 կանոնակարգ (ԵՀ) առանձին բալաստ նավթատար նավերում բալաստի հատվածի տարողունակության չափում իրականացնելու վերաբերյալ ԾՄԿ-ի Ա.747(18) որոշումն իրականացնելու մասին` փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 2978/94 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

24 մետր եւ ավել երկարություն ունեցող ձկնորսական նավերի համար ներդաշնակեցված անվտանգության ռեժիմ սահմանող՝ Խորհրդի 1997 թվականի դեկտեմբերի 11-ի 97/70/ԵՀ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 97/70/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

Անձնակազմ

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի նոյեմբերի 19-ի 2008/106/ԵՀ հրահանգ նավաստիների վերապատրաստման նվազագույն մակարդակի մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2008/106/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում

2001/25/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005 թվականի սեպտեմբերի 7-ի 2005/45/ԵՀ հրահանգ անդամ պետությունների կողմից տրամադրված նավաստիների վկայագրի փոխադարձ ճանաչման մասին

Ժամանակացույց. 2005/45/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Խորհրդի 1978 թվականի դեկտեմբերի 21-ի 79/115/ԵՏՀ հրահանգ Հյուսիսային ծովում եւ Անգլիական նեղուցում հեռավոր նավարկության նավատարների կողմից նավերի նավարկման վերաբերյալ

Ժամանակացույց. 79/115/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Շրջակա միջավայր

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի ապրիլի 14-ի թիվ 782/2003 կանոնակարգ (ԵՀ) նավերի վրա օրգանոտին միացությունների արգելման վերաբերյալ

Ժամանակացույց. թիվ 782/2003 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Նավերի վրա օրգանոտին միացությունների արգելման վերաբերյալ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 782/2003 կանոնակարգի (ԵՀ) 6(3) եւ 7-րդ հոդվածներն ուժի մեջ դնող եւ այդ կանոնակարգը փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2008 թվականի հունիսի 13-ի թիվ 536/2008 (ԵՀ) կանոնակարգ

Ժամանակացույց. թիվ 536/2008 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000 թվականի նոյեմբերի 27-ի 2000/59/ԵՀ հրահանգ նավերից գոյացող թափոնների եւ բեռների մնացորդների համար նավահանգիստների ընդունման հարմարությունների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2000/59/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005 թվականի սեպտեմբերի 7-ի 2005/35/ԵՀ հրահանգ նավերից առաջացող աղտոտման եւ աղտոտման հետ կապված իրավախախտումների համար պատժամիջոցների՝ ներառյալ քրեական պատժամիջոցների ներդրման մասին

Ժամանակացույց. 2005/35/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի հուլիսի 23-ի թիվ 911/2014 կանոնակարգ (ԵՄ) նավերից ու նավթի եւ գազի կայանքներից առաջացող ծովային աղտոտմանն արձագանքման ոլորտում Եվրոպական ծովային անվտանգության գործակալության գործունեության բազմամյա ֆինանսավորման մասին

Ժամանակացույց. թիվ 911/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

93/12/ԵՏՀ հրահանգը փոփոխող՝ Խորհրդի 1999 թվականի ապրիլի 26-ի 1999/32/ԵՀ հրահանգ որոշակի հեղուկ վառելիքներում ծծմբի պարունակության նվազեցման վերաբերյալ

Ժամանակացույց. 1999/32/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

2009/16/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2015 թվականի ապրիլի 29-ի 2015/757 կանոնակարգ (ԵՄ) ծովային տրանսպորտից ածխաթթու գազի արտանետումների դիտանցման, հաշվետվությունների ներկայացման եւ ստուգման վերաբերյալ

Ժամանակացույց. 2015/757 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Թիվ 1013/2006 կանոնակարգը (ԵՀ) եւ 2009/16/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի նոյեմբերի 20-ի թիվ 1257/2013 կանոնակարգ (ԵՄ) նավերի վերամշակման մասին

Ժամանակացույց. թիվ 1257/2013 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Եվրոպական ծովային անվտանգության գործակալությունը եւ Անվտանգ ծովերի եւ նավերից առաջացող աղտոտման կանխարգելման հարցերով կոմիտեն

Եվրոպական ծովային անվտանգության գործակալությունը հիմնադրող թիվ 1406/2002 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2016 թվականի սեպտեմբերի 14-ի թիվ 2016/1625 կանոնակարգ (ԵՄ)՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 2016/1625 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Անվտանգ ծովերի եւ նավերից առաջացող աղտոտման կանխարգելման հարցերով կոմիտեն (ԱԾԿ-ն) հիմնադրող եւ Ծովային անվտանգության եւ նավերից առաջացող աղտոտման կանխարգելման վերաբերյալ կանոնակարգերը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի նոյեմբերի 5-ի թիվ 2099/2002 կանոնակարգ (ԵՀ)՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. թիվ 2099/2002 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Սոցիալական պայմաններ

Խորհրդի 1992 թվականի մարտի 31-ի 92/29/ԵՏՀ հրահանգ նավերի վրա բժշկական սպասարկումը բարելավելու նպատակով անվտանգության եւ առողջության նվազագույն պահանջների մասին

Ժամանակացույց. 92/29/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Խորհրդի 1999 թվականի հունիսի 21-ի 1999/63/ԵՀ հրահանգը Եվրոպական համայնքի նավերի սեփականատերերի ասոցիացիայի (ԵՀՆՍԱ) եւ Տրանսպորտի ոլորտում աշխատողների՝ Եվրոպական միությունում գործող միությունների ֆեդերացիայի կողմից կնքված՝ «Ծովագնացների աշխատաժամանակի կազմակերպման մասին» համաձայնագրի վերաբերյալ՝ Հավելված. «Ծովագնացների աշխատաժամանակի կազմակերպման մասին» Եվրոպական համաձայնագիր

Ժամանակացույց. 1999/63/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1999 թվականի դեկտեմբերի 13-ի 1999/95/ԵՀ հրահանգ Համայնքի նավահանգիստներ մուտք գործող նավերի վրա աշխատող նավաստիների աշխատաժամանակի վերաբերյալ դրույթների կատարման մասին

Ժամանակացույց. 1999/95/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում:

ՀԱՎԵԼՎԱԾ II

V ՄԱՍԻ՝ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 2-Ի՝ ԷՆԵՐԳԵՏՒԿԱ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը;

Էլեկտրականություն

2003/54/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հուլիսի 13-ի 2009/72/ԵՀ հրահանգ էլեկտրաէներգիայի ներքին շուկայի ընդհանուր կանոնների մասին

Ժամանակացույց. 2009/72/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Սակայն, 3-րդ, 6-րդ, 13-րդ, 15-րդ, 33-րդ, 38-րդ հոդվածների մասով Խորհուրդը համապատասխան ժամանակահատվածում իրականացման համար կոնկրետ ժամկետ կսահմանի։

թիվ 1228/2003 կանոնակարգը (ԵՀ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հուլիսի 13-ի թիվ 714/2009 (ԵՀ) կանոնակարգ էլեկտրաէներգիայի միջսահմանային փոխանակման ցանցին միանալու պայմանների մասին

Խորհուրդը համապատասխան ժամանակահատվածում թիվ 714/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) իրականացման համար կոնկրետ ժամկետ կսահմանի։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի հունվարի 18-ի 2005/89/ԵՀ հրահանգ էլեկտրամատակարարման եւ ենթակառուցվածքների ոլորտում ներդրումների անվտանգության ապահովմանն ուղղված միջոցների վերաբերյալ

Ժամանակացույց. 2005/89/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Նավթ

Չմշակված նավթի եւ (կամ) նավթամթերքների նվազագույն պաշարների պահպանման մասով անդամ պետությունների պարտավորություն սահմանող՝ Խորհրդի 2009 թվականի սեպտեմբերի 14-ի 2009/119/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2009/119/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Ենթակառուցվածք

Խորհրդի թիվ 617/2010 կանոնակարգը (ԵՄ, Եվրատոմ) փոխարինող եւ Խորհրդի թիվ 736/96 կանոնակարգը (ԵՀ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի փետրվարի 26-ի թիվ 256/2014 կանոնակարգ (ԵՄ) Եվրոպական միությունում էներգետիկ ենթակառուցվածքների ոլորտում ներդրումային ծրագրերի մասին Հանձնաժողովին ծանուցելու վերաբերյալ

Ժամանակացույց. թիվ 256/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Կիրարկող Կանոնակարգ.

— Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 256/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 3-րդ եւ 5-րդ հոդվածներում նշված ծանուցման ձեւը եւ տեխնիկական մանրամասները սահմանող եւ Հանձնաժողովի թիվ 2386/96 (ԵՀ) եւ թիվ (833/2010) (ԵՄ, Եվրատոմ) կանոնակարգերն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի հոկտեմբերի 16-ի թիվ 1113/2014 կիրարկող կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1113/2014 կիրարկող կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Ածխաջրածինների հետախուզում եւ երկրաբանական որոնում

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1994 թվականի մայիսի 30-ի 94/22/ԵՏՀ հրահանգ ածխաջրածինների հետախուզման, երկրաբանական որոնման եւ արտադրության համար թույլտվությունների տրամադրման եւ օգտագործման պայմանների մասին[4]

Ժամանակացույց. 94/22/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Էներգաարդյունավետություն

2009/125/ԵՀ եւ 2010/30/ԵՄ հրահանգները փոփոխող եւ 2004/8/ԵՀ եւ 2006/32/ԵՀ հրահանգներն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հոկտեմբերի 25-ի 2012/27/ԵՄ հրահանգ էներգաարդյունավետության մասին

Ժամանակացույց. 2012/27/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Կիրարկող հրահանգներ/կանոնակարգեր.

— Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012/27/ԵՄ հրահանգին ի կիրառումն էլեկտրաէներգիայի եւ ջերմային էներգիայի անջատ արտադրության արդյունավետության ներդաշնակեցված բազային (հղումային) արժեքները վերանայող եւ Հանձնաժողովի 2011/877/ԵՄ կիրարկող որոշումն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի հոկտեմբերի 12-ի 2015/2402 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. 2015/2402 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010 թվականի մայիսի 19-ի 2010/31/ԵՄ հրահանգ շենքերի էներգաարդյունավետության մասին

Ժամանակացույց. 2010/31/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Կիրարկող Կանոնակարգ.

— «Շենքերի եւ դրանց կառուցվածքային տարրերի համար էներգաարդյունավետության նվազագույն պահանջների ծախսային օպտիմալության մակարդակների հաշվարկման համեմատական մեթոդաբանական համակարգ ստեղծելու միջոցով շենքերի էներգաարդյունավետության մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/31/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի հունվարի 16-ի թիվ 244/2012 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Շենքերի եւ դրանց կառուցվածքային տարրերի համար էներգաարդյունավետության նվազագույն պահանջների ծախսային օպտիմալության մակարդակների հաշվարկման համեմատական մեթոդաբանական համակարգ ստեղծելու միջոցով շենքերի էներգաարդյունավետության մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/31/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի հունվարի 16-ի թիվ 244/2012 պատվիրակված կանոնակարգին կից տրվող ուղենիշներ (2012/C 115/01)

Ժամանակացույց. թիվ 244/2012 պատվիրակված կանոնակարգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/33/ԵՀ հրահանգ էկոլոգիապես մաքուր եւ էներգաարդյունավետ ավտոմոբիլային տրանսպորտի օգտագործումը խթանելու մասին

Ժամանակացույց. 2009/33/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Էներգիա սպառող արտադրանքի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջները սահմանող շրջանակ ստեղծող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հոկտեմբերի 21-ի 2009/125/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2009/125/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Կիրարկող կանոնակարգեր՝

— «Էլեկտրական եւ էլեկտրոնային կենցաղային եւ գրասենյակային սարքավորումների սպասման ու անջատված ռեժիմներում էլեկտրաէներգիայի սպառման առումով էկոնախագծման պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի թիվ 1275/2008 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Հեռուստացույցների պարզ կցուրդների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի թիվ 107/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Կենցաղային ոչ ուղղորդված լամպերի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի մարտի 18-ի թիվ 244/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Սնման արտաքին աղբյուրների առանց բեռնվածքի էլեկտրաէներգիայի սպառմանը եւ ակտիվության ռեժիմի միջին արդյունավետությանն առնչվող` էկոնախագծման մասով պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի ապրիլի 6-ի թիվ 278/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Էլեկտրական շարժիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի հուլիսի 22-ի թիվ 640/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Ավտոնոմ եւ արտադրատեսակների մեջ ինտեգրված անխցուկային շրջանառու պոմպերի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի հուլիսի 22-ի թիվ 641/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «125 Վ-ից մինչեւ 500 կՎ էլեկտրական հզորությամբ շարժիչներով աշխատող օդափոխիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2011 թվականի մարտի 30-ի թիվ 327/2011 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1275/2008, թիվ 107/2009, թիվ 244/2009, թիվ 278/2009, թիվ 640/2009, թիվ 641/2009 եւ թիվ 327/2011 կանոնակարգերի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— «Կենցաղային սառնարանային տեխնիկայի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի հուլիսի 22-ի թիվ 643/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

Ժամանակացույց. թիվ 643/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— «Հեռուստացույցների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի հուլիսի 22-ի թիվ 642/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

Ժամանակացույց. թիվ 642/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— «Կենցաղային լվացքի մեքենաների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի նոյեմբերի 10-ի թիվ 1015/2010 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1015/2010 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— «Կենցաղային սպասք լվացող մեքենաների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի նոյեմբերի 10-ի թիվ 1016/2010 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1016/2010 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— «Հեղուկ կամ գազային վառելիքով աշխատող նոր տեսակի ջրատաքացուցիչ կաթսաներին ներկայացվող արդյունավետության պահանջների մասին» Հանձնաժողովի 1992 թվականի մայիսի 21-ի 92/42/ԵՏՀ կանոնակարգ

— «Առանց համակցված բալաստի ֆլյուորեսցենտային լամպերի, բարձր ինտենսիվության պարպումային լամպերի եւ նշված լամպերն աշխատացնող բալաստների ու լուսատուների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող եւ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000/55/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի մարտի 18-ի թիվ 245/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Կենցաղային ոչ ուղղորդված լույս արձակող լամպերի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման մասով էկոնախագծման պահանջների մասին» թիվ 244/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի սեպտեմբերի 18-ի թիվ 859/2009 կանոնակարգ (ԵՀ)

— «Առանց համակցված բալաստի ֆլյուորեսցենտային լամպերի, բարձր ինտենսիվության պարպումային լամպերի եւ նման լամպերն աշխատացնող բալաստների ու լուսատուների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Հանձնաժողովի թիվ 245/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի ապրիլի 21-ի թիվ 347/2010 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Օդորակիչների եւ կենցաղային օդափոխիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի մարտի 6-ի թիվ 206/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Ջրային պոմպերի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի հունիսի 25-ի թիվ 547/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Ավտոնոմ եւ արտադրատեսակների մեջ ինտեգրված անխցուկային շրջանառու պոմպերի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» թիվ 641/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի հուլիսի 11-ի թիվ 622/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Կենցաղային թմբուկային չորացման մեքենաների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի հոկտեմբերի 3-ի թիվ 932/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Ուղղորդված լույսի լամպերի, լուսարձակող դիոդային լամպերի եւ նմանատիպ սարքավորումների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի դեկտեմբերի 12-ի թիվ 1194/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Համակարգիչների եւ սերվերների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի հունիսի 26-ի թիվ 617/2013 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Փոշեկուլների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի հուլիսի 8-ի թիվ 666/2013 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Էլեկտրական եւ էլեկտրոնային կենցաղային եւ գրասենյակային սարքավորումների՝ սպասման ու անջատված ռեժիմներում էլեկտրաէներգիայի սպառման էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» թիվ 1275/2008 կանոնակարգը (ԵՀ) եւ «Հեռուստացույցների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» թիվ 642/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի օգոստոսի 22-ի թիվ 801/2013 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Սենքի տաքացուցիչների եւ համակցված տաքացուցիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի օգոստոսի 2-ի թիվ 813/2013 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Ջրատաքացուցիչների եւ ունակային ջրատաքացուցիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի օգոստոսի 2-ի թիվ 814/2013 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Էլեկտրական շարժիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005/32/ԵՀ հրահանգը կիրարկող թիվ 640/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի հունվարի 6-ի թիվ 4/2014 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Կենցաղային խոհանոցային սարքերի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի հունվարի 14-ի թիվ 66/2014 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Փոքր, միջին եւ մեծ ուժային տրանսֆորմատորների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի մայիսի 21-ի թիվ 548/2014 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Օդափոխիչ կայանքների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի հուլիսի 7-ի թիվ 1253/2014 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Մասնագիտացված սառնարանային պահարանների, արագ սառեցման պահարանների, գոլորշեցուցիչների եւ տեխնոլոգիական պաղեցնող սարքավորումների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի մայիսի 5-ի թիվ 2015/1095 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Պինդ վառելիքով աշխատող՝ սենքի տեղային տաքացուցիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի ապրիլի 24-ի թիվ 2015/1185 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Սենքի տեղային տաքացուցիչների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի ապրիլի 28-ի թիվ 2015/1188 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Պինդ վառելիքով աշխատող կաթսաների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009/125/ԵՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի ապրիլի 28-ի թիվ 2015/1189 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Կենցաղային ոչ ուղղորդված լամպերի էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Հանձնաժողովի թիվ 244/2009 կանոնակարգը եւ «Առանց համակցված բալաստի ֆլյուորեսցենտային լամպերի, բարձր ինտենսիվության պարպումային լամպերի եւ նման լամպերն աշխատացնող բալաստների ու լուսատուների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Հանձնաժողովի թիվ 245/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող եւ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000/55/ԵՀ հրահանգը եւ «Ուղղորդված լույսի լամպերի, լուսարձակող դիոդային լամպերի եւ նմանատիպ սարքավորումների էկոնախագծմանը ներկայացվող պահանջների մասին» Հանձնաժողովի թիվ 1194/2012 կանոնակարգը (ԵՄ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի օգոստոսի 25-ի թիվ 2015/1428 կանոնակարգ (ԵՄ)

Խորհուրդը կանոնավոր կերպով կգնահատի սույն կանոնակարգերի իրականացման համար կոնկրետ ժամկետներ սահմանելու հնարավորությունը։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010 թվականի մայիսի 19-ի 2010/30/ԵՄ հրահանգ էներգիա սպառող արտադրանքի կողմից էներգիայի եւ այլ ռեսուրսների սպառման վերաբերյալ՝ պիտակավորման եւ արտադրանքի ստանդարտ տեխնիկական բնութագրի միջոցով նշում կատարելու մասին

Ժամանակացույց. 2010/30/ԵՄ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Կիրարկող Հրահանգ.

«Լվացքի չորացման համակցված կենցաղային մեքենաների էներգապիտակավորման մասին» Խորհրդի 92/75/ԵՏՀ հրահանգը կիրարկող՝ Հանձնաժողովի 1996 թվականի սեպտեմբերի 19-ի 96/60/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 96/60/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

«Կենցաղային սպասք լվացող մեքենաների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի սեպտեմբերի 28-ի թիվ 1059/2010 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1059/2010 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

«Կենցաղային սառնարանային տեխնիկայի էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի սեպտեմբերի 28-ի թիվ 1060/2010 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1060/2010 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

«Կենցաղային լվացքի մեքենաների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի սեպտեմբերի 28-ի թիվ 1061/2010 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1061/2010 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

«Հեռուստացույցների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2010 թվականի սեպտեմբերի 28-ի թիվ 1062/2010 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 1062/2010 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

«Օդորակիչների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2011 թվականի մայիսի 4-ի թիվ 626/2011 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 626/2011 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

«Կենցաղային թմբուկային չորացման մեքենաների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի մարտի 1-ի թիվ 392/2012 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 392/2012 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

«Էլեկտրական լամպերի եւ լուսատուների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2012 թվականի հուլիսի 12-ի թիվ 874/2012 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 874/2012 պատվիրակված կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

«Փոշեկուլների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի մայիսի 3-ի թիվ 665/2013 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Սենքի տաքացուցիչների, համակցված տաքացուցիչների, սենքի տաքացուցիչ, ջերմաստիճանի կարգավորման եւ արեւային սարքերից բաղկացած համալիր սարքավորումների, ինչպես նաեւ համակցված տաքացուցիչ, ջերմաստիճանի կարգավորման եւ արեւային սարքերից բաղկացած համալիր սարքավորումների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի փետրվարի 18-ի թիվ 811/2013 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Ջրատաքացուցիչների, ունակային ջրատաքացուցիչների եւ ջրատաքացուցիչից ու արեւային սարքից բաղկացած համալիր սարքավորումների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի փետրվարի 18-ի թիվ 812/2013 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Կենցաղային ջեռոցների եւ օդաքաշ սարքերի էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2013 թվականի հոկտեմբերի 1-ի թիվ 65/2014 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Համացանցում էներգիա սպառող արտադրանքի պիտակավորման էներգապիտակավորման մասին» Հանձնաժողովի թիվ 1059/2010, թիվ 1060/2010, թիվ 1061/2010, թիվ 1062/2010, թիվ 626/2011, թիվ 392/2012, թիվ 874/2012, թիվ 665/2013, թիվ 811/2013 եւ թիվ 812/2013 պատվիրակված կանոնակարգերը (ԵՄ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի թիվ 518/2014 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Կենցաղային օդափոխիչ կայանքների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի հուլիսի 11-ի թիվ 1254/2014 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

«Մասնագիտացված սառնարանային տեխնիկայի էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի մայիսի 5-ի թիվ 2015/1094 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Սենքի տեղային տաքացուցիչների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի ապրիլի 24-ի թիվ 2015/1186 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Պինդ վառելիքով աշխատող կաթսաների էներգապիտակավորման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010/30/ԵՄ հրահանգը լրացնող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի ապրիլի 27-ի թիվ 2015/1187 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ)

Խորհուրդը կանոնավոր կերպով կգնահատի սույն կանոնակարգերի իրականացման համար կոնկրետ ժամկետներ սահմանելու հնարավորությունը։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի հունվարի 15-ի թիվ 106/2008 կանոնակարգ (ԵՀ) Համայնքի՝ գրասենյակային սարքավորումների էներգաարդյունավետության պիտակավորման ծրագրի մասին

Համաձայնագրի Հավելված Գ-ում համակարգչային սերվերների եւ անխափան սնման աղբյուրների մասնագրերն ավելացնող եւ Համաձայնագրի Հավելված Գ-ում ընդգրկված դիսփլեյների եւ արտապատկերման սարքավորումների մասնագրերի վերանայման մասին՝ գրասենյակային սարքավորումների էներգաարդյունավետության պիտակավորման ծրագրերի համակարգման մասին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության եւ Եվրոպական միության միջեւ համաձայնագրի համաձայն կառավարման մարմինների ընդունած որոշման վերաբերյալ Եվրոպական միության դիրքորոշումը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2014 թվականի մարտի 20-ի 2014/202 որոշում (ԵՄ)

Համաձայնագրի Հավելված Գ-ում ընդգրկված համակարգիչների մասնագրերի վերանայման մասին՝ գրասենյակային սարքավորումների էներգաարդյունավետության պիտակավորման ծրագրերի համակարգման մասին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության եւ Եվրոպական միության միջեւ համաձայնագրի համաձայն կառավարման մարմինների ընդունած որոշման վերաբերյալ Եվրոպական միության դիրքորոշումը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի հուլիսի 15-ի 2015/1402 որոշում (ԵՄ)

Խորհուրդը կանոնավոր կերպով կգնահատի 106/2008 կանոնակարգի (ԵՀ) եւ 2014/202 եւ 2015/1402 որոշումների (ԵՄ) իրականացման համար կոնկրետ ժամկետներ սահմանելու հնարավորությունը։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի նոյեմբերի 25-ի թիվ 1222/2009 կանոնակարգ (ԵՀ) վառելիքի արդյունավետության եւ այլ կարեւոր պարամետրերի առումով անվադողերի պիտակավորման մասին

— «Թաց պայմաններում C1 դասակարգի անվադողերի կցորդման փորձաստուգման մեթոդի մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 1222/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2011 թվականի մարտի 7-ի թիվ 228/2011 կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Անվադողերի՝ թաց պայմաններում կցորդման դասակարգման, գլորման դիմադրության չափման եւ ստուգման ընթացակարգի մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 1222/2009 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2011 թվականի նոյեմբերի 29-ի թիվ 1235/2011 կանոնակարգ (ԵՄ)

Խորհուրդը կանոնավոր կերպով կգնահատի թիվ 1222/2009 (ԵՀ), թիվ 228/2011 եւ թիվ 1235/2011 (ԵՄ) կանոնակարգերի իրականացման համար կոնկրետ ժամկետներ սահմանելու հնարավորությունը։

Վերականգնվող էներգիա

2001/77/ԵՀ եւ 2003/30/ԵՀ հրահանգները փոփոխող եւ այնուհետ ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/28/ԵՀ հրահանգ վերականգնվող աղբյուրների էներգիայի օգտագործումը խթանելու մասին

Ժամանակացույց. 2009/28/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Միջուկային

2006 թվականի նոյեմբերի 20-ի 2006/117/Եվրատոմ հրահանգ ռադիոակտիվ թափոնների եւ աշխատած վառելիքի առաքումն ստուգելու եւ վերահսկելու մասին

Ժամանակացույց. 2006/117/Եվրատոմ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Միջուկային տեղակայանքների միջուկային անվտանգության գծով Համայնքի իրավական համակարգը սահմանող՝ Խորհրդի 2009 թվականի հունիսի 25-ի 2009/71/Եվրատոմ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 2009/71/Եվրատոմ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Աշխատած վառելիքի եւ ռադիոակտիվ թափոնների պատասխանատու եւ անվտանգ կառավարման գծով Համայնքի իրավական համակարգը սահմանող՝ Խորհրդի 2011 թվականի հուլիսի 19-ի 2011/70/Եվրատոմ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2011/70/Եվրատոմ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Մարդու կողմից սպառման համար նախատեսված ջրում ռադիոակտիվ նյութերի մասով առողջության պահպանմանը ներկայացվող պահանջները սահմանող՝ Խորհրդի 2013 թվականի հոկտեմբերի 22-ի 2013/51/Եվրատոմ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2013/51/Եվրատոմ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Իոնացնող ճառագայթումից առաջացող վտանգներից պաշտպանության համար անվտանգության հիմնական ստանդարտները սահմանող՝ Խորհրդի 2013 թվականի դեկտեմբերի 5-ի 2013/59/Եվրատոմ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2013/59/Եվրատոմ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ III

 

V ՄԱՍԻ՝ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 3-Ի՝ ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը եւ միջազգային փաստաթղթերին:

Շրջակա միջավայրի կառավարում եւ շրջակա միջավայրի ինտեգրում քաղաքականության այլ ոլորտներ

«Շրջակա միջավայրի վրա որոշակի պետական եւ մասնավոր ծրագրերի ազդեցության մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2011 թվականի դեկտեմբերի 13-ի 2011/92/ԵՄ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Պահանջների սահմանում, ըստ որոնց սույն Հրահանգի Հավելված I-ի ծրագրերը ենթակա կլինեն շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման, եւ ընթացակարգի սահմանում, որով կորոշվի, թե սույն Հրահանգի Հավելված II-ի որ ծրագրերի համար կպահանջվի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատում (4-րդ հոդված)

— Կառուցապատողի կողմից տրամադրվելիք տեղեկատվության շրջանակի սահմանում (5-րդ հոդված)

— Շրջակա միջավայրի հարցերով զբաղվող իշխանությունների հետ խորհրդակցության ընթացակարգի եւ հանրային խորհրդակցության ընթացակարգի սահմանում (6-րդ հոդված)

— ԵՄ այն անդամ պետությունների հետ տեղեկատվության փոխանակման եւ խորհրդակցության վերաբերյալ միջոցառումների սահմանում, որոնց շրջակա միջավայրը հավանաբար զգալի ազդեցություն կկրի ծրագրից (7-րդ հոդված)

— Կառուցապատման թույլտվություն ստանալու համար դիմումների վերաբերյալ որոշումների ելքի մասին հանրությանը տեղեկացնելուն ուղղված միջոցառումների սահմանում (9-րդ հոդված)

— Վարչական եւ դատական մակարդակներում արդյունավետ, չափազանց մեծ ծախսեր չընդգրկող եւ ժամանակին իրականացվող՝ հանրությանը եւ ոչ կառավարական կազմակերպություններին ներգրավող՝ վերանայման ընթացակարգերի սահմանում (11-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2011/92/ԵՄ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2001 թվականի հունիսի 27-ի 2001/42/ԵՀ հրահանգ շրջակա միջավայրի վրա որոշակի նախագծերի եւ ծրագրերի ազդեցության գնահատման մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Ընթացակարգի սահմանում, որով կորոշվի, թե որ նախագծերի եւ ծրագրերի համար պահանջվում է շրջակա միջավայրի ռազմավարական գնահատում, եւ պահանջների սահմանում, ըստ որոնց նման գնահատման ենթակա կլինեն այն նախագծերը կամ ծրագրերը, որոնց համար պարտադիր է շրջակա միջավայրի ռազմավարական գնահատումը (3-րդ հոդված)

— Շրջակա միջավայրի հարցերով զբաղվող իշխանությունների հետ խորհրդակցության ընթացակարգի եւ հանրային խորհրդակցության ընթացակարգի սահմանում (6-րդ հոդված)

— Այն անդամ պետությունների հետ տեղեկատվության փոխանակման եւ խորհրդակցության վերաբերյալ միջոցառումների սահմանում, որոնց շրջակա միջավայրը հավանաբար զգալի ազդեցություն կկրի նախագծից կամ ծրագրից (7-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2001/42/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

90/313/ԵՏՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի հունվարի 28-ի 2003/4/ԵՀ հրահանգ շրջակա միջավայրի վերաբերյալ տեղեկատվության հանրային հասանելիության մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում,

— Գործնական միջոցառումների սահմանում, որոնց շրջանակում շրջակա միջավայրի վերաբերյալ տեղեկատվությունը հասանելի կլինի հանրության համար, եւ կիրառելի բացառությունների սահմանում (3-րդ եւ 4-րդ հոդվածներ)

— Այն բանի ապահովում, որ պետական մարմինները շրջակա միջավայրի վերաբերյալ տեղեկատվությունը հանրության համար հասանելի դարձնեն (3(1) հոդված)

— Շրջակա միջավայրի վերաբերյալ տեղեկատվություն չտրամադրելու կամ միայն մասնակի տեղեկատվություն տրամադրելու մասին որոշումների վերանայման ընթացակարգերի սահմանում (6-րդ հոդված)

— Հանրության շրջանակում շրջակա միջավայրի վերաբերյալ տեղեկատվության տարածման համակարգի ստեղծում (7-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2003/4/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Շրջակա միջավայրին վերաբերող որոշակի նախագծերի եւ ծրագրերի կազմման մասով հանրային մասնակցությունը սահմանող եւ հանրային մասնակցության եւ արդարադատության մատչելիության վերաբերյալ 85/337/ԵՏՀ եւ 96/61 /ԵՀ հրահանգները փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի մայիսի 26-ի 2003/35/ԵՀ հրահանգ

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Հանրությանը տեղեկատվության տրամադրում նախատեսող մեխանիզմի (2(2)(ա) եւ 2(2)(դ) հոդվածներ) սահմանում

— Հանրային խորհրդակցության մեխանիզմի սահմանում (2(2)(բ) եւ 2(3) հոդվածներ)

— Հանրային մեկնաբանությունները եւ կարծիքները որոշումների կայացման ընթացքում հաշվի առնելուն ուղղված մեխանիզմի սահմանում (2(2)(գ) հոդված)

— Վարչական եւ դատական մակարդակներում արդյունավետ, ժամանակին իրականացվող եւ չափազանց մեծ ծախսեր չընդգրկող արդարադատության մատչելիության երաշխավորում հանրության (ներառյալ ոչ կառավարական կազմակերպությունների) համար (3(7) եւ 4(4) հոդվածներ, շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատում եւ աղտոտման համատեղ կանխարգելում եւ վերահսկում)

Ժամանակացույց. 2003/35/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 21-ի 2004/35/ԵՀ հրահանգ շրջակա միջավայրին հասցվող վնասի կանխարգելման եւ վերականգնման մասով բնապահպանական պատասխանատվության մասին՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են 2004/35/ԵՀ հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

Ժամանակացույց. 2004/35/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

— Շրջակա միջավայրին (ջուր, հող, պաշտպանված տեսակներ եւ բնական միջավայրեր) հասցվող վնասի կանխարգելմանն ու վերականգնմանն ուղղված կանոնների եւ ընթացակարգերի սահմանում՝ «աղտոտողը վճարում է» սկզբունքի հիման վրա (5-րդ, 6-րդ, 7-րդ հոդվածներ, Հավելված II)

Ժամանակացույց. 2004/35/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— Վտանգ ներկայացնող մասնագիտական գործունեության համար խիստ պատասխանատվության սահմանում (3(1) հոդված եւ Հավելված III)

Ժամանակացույց. 2004/35/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

— Օպերատորների համար անհրաժեշտ կանխարգելիչ եւ վերականգնող միջոցներ ձեռնարկելու պարտավորությունների՝ ներառյալ ծախսերի վճարման պատասխանատվության սահմանում (5-րդ, 6-րդ, 7-րդ, 8-րդ, 9-րդ եւ 10-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2004/35/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

Շրջակա միջավայրին հասցված վնասի դեպքում ազդեցություն կրած անձանց կողմից՝ ներառյալ բնապահպանական ոչ կառավարական կազմակերպությունների կողմից, իրավասու մարմիններից գործողությունների ձեռնարկում պահանջելու համար մեխանիզմների (ներառյալ անկախ վերանայման) սահմանում (12-րդ եւ 13-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2004/35/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Օդի որակը

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի մայիսի 21-ի 2008/50/ԵՀ հրահանգ Եվրոպայի համար մթնոլորտային օդի որակի եւ ավելի մաքուր օդի մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— Գոտիների եւ ագլոմերացիաների սահմանում եւ դասակարգում (4-րդ եւ 5-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

— Գնահատման վերին եւ ստորին շեմերի եւ սահմանային արժեքների սահմանում (5-րդ եւ 13-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

— Օդը աղտոտող նյութերի մասով մթնոլորտային օդի որակի գնահատման համակարգի սահմանում (5-րդ, 6-րդ եւ 9-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— Օդի որակի պահպանության պլանների սահմանում այն գոտիների եւ ագլոմերացիաների համար, որտեղ աղտոտող նյութերի մակարդակները գերազանցում են սահմանային/նպատակային արժեքը (23-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— Այն գոտիների եւ ագլոմերացիաների համար կարճաժամկետ գործողությունների ծրագրերի սահմանում, որոնցում գոյություն ունի զգուշացման շեմերի գերազանցման վտանգ (24-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— Հանրությանը տեղեկատվության տրամադրման համակարգի ստեղծում (26-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2008/50/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի դեկտեմբերի 15-ի 2004/107/ԵՀ հրահանգ մթնոլորտային օդում արսենի, կադմիումի, սնդիկի, նիկելի եւ արոմատիկ բազմացիկլիկ ածխաջրածինների մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

Ժամանակացույց. 2004/107/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

— Գնահատման վերին եւ ստորին շեմերի (4(6) հոդված) եւ նպատակային արժեքների (3-րդ հոդված) սահմանում

Ժամանակացույց. 2004/107/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Գոտիների եւ ագլոմերացիաների սահմանում եւ դասակարգում (3-րդ եւ 4(6) հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2004/107/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Օդը աղտոտող նյութերի մասով մթնոլորտային օդի որակի գնահատման համակարգի սահմանում (4-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2004/107/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— Համապատասխան աղտոտող նյութերի մասով օդի որակը պահպանելուն/բարելավելուն ուղղված միջոցների ձեռնարկում (3-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2004/107/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Որոշակի հեղուկ վառելիքներում ծծմբի պարունակության նվազեցման վերաբերյալ 93/12/ԵՏՀ հրահանգը փոփոխող՝ Խորհրդի 1999 թվականի ապրիլի 26-ի 1999/32/ԵՀ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Վառելիքի նմուշառման արդյունավետ համակարգի եւ ծծմբի պարունակության որոշմանն ուղղված վերլուծության համապատասխան անալիտիկ մեթոդների սահմանում (6-րդ հոդված)

— Մազութի եւ նավթաթորվածքի (գազային յուղի) օգտագործման արգելում՝ այն դեպքում, երբ հողում դրանց կիրառման ժամանակ ծծմբի պարունակությունը գերազանցում է սահմանված սահմանային արժեքները (3(1) հոդված, եթե կիրառելի չեն 3 (2) եւ 4(1) հոդվածներում նշված բացառությունները)

Ժամանակացույց. 1999/32/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1994 թվականի դեկտեմբերի 20-ի 94/63/ԵՀ հրահանգ բենզինի պահման եւ բեռնափոխման կայաններից լցակայաններ դրա մատակարարման արդյունքում առաջացող՝ ցնդող օրգանական միացությունների (ՑՕՄ) արտանետումների նկատմամբ վերահսկողության մասին՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Բենզինի պահման եւ բեռնափոխման բոլոր կայանների հայտնաբերում (2-րդ հոդված)

— Բեռնափոխման կայաններում եւ լցակայաններում պահեստարաններից եւ բեռնափոխման կայաններում շարժական կոնտեյներների բեռնման/բեռնաթափման ընթացքում բենզինի կորստի կրճատմանն ուղղված տեխնիկական միջոցների սահմանում (3-րդ, 4-րդ եւ 6-րդ հոդվածներ եւ Հավելված III)

— Բոլոր ավտոցիստեռների բեռնման կամրջակների եւ շարժական կոնտեյներների պահանջներին համապատասխանության պահանջի սահմանում (4-րդ եւ 5-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 94/63/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

1999/13/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 21-ի 2004/42/ԵՀ հրահանգ որոշակի ներկերում, լաքերում եւ փոխադրամիջոցների երեսմշակման ապրանքներում օրգանական լուծույթների օգտագործման հետեւանքով ցնդող օրգանական միացությունների արտանետումների սահմանափակման մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Ներկերի եւ լաքերի համար ՑՕՄ-ի առավելագույն պարունակության սահմանային արժեքների սահմանում (3-րդ հոդված եւ Հավելված II)

— Շուկայահանված ապրանքների պիտակավորումը եւ համապատասխան պահանջներին համապատասխանող ապրանքների շուկայահանումն ապահովող պահանջների սահմանում (3-րդ եւ 4-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2004/42/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Ջրի որակը եւ պաշարների կառավարումը

Ջրային քաղաքականության ոլորտում Համայնքի գործողությունների շրջանակը սահմանող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000 թվականի հոկտեմբերի 23-ի 2000/60/ԵՀ հրահանգ՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Գետերի ավազանների տարածքների որոշում եւ համապատասխան համակարգում՝ ուղղված աշխարհի գետերի, լճերի եւ առափնյա ջրերի պահպանությանը (3(1)-3(7) հոդված)

— Գետերի ավազանների տարածքների բնութագրերի վերլուծություն (5-րդ հոդված)

— Ջրի որակի դիտանցման ծրագրերի ստեղծում (8-րդ հոդված)

— Գետերի ավազանների կառավարման պլանների կազմում, խորհրդակցություններ հանրության հետ եւ այդ պլանների հրապարակում (13-րդ եւ 14-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2000/60/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2007 թվականի հոկտեմբերի 23-ի 2007/60/ԵՀ հրահանգ հեղեղումների ռիսկերի գնահատման եւ կառավարման մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Հեղեղման ռիսկի նախնական գնահատման իրականացում (4-րդ եւ 5-րդ հոդվածներ)

— Հեղեղումների վտանգի եւ ռիսկի քարտեզների կազմում (6-րդ հոդված)

— Հեղեղումների ռիսկի կառավարման պլանների կազմում (7-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2007/60/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1991 թվականի մայիսի 21-ի 91/271/ԵՏՀ հրահանգ քաղաքային կեղտաջրերի մաքրման մասին՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Քաղաքային կեղտաջրերի հավաքման եւ մաքրման իրավիճակի գնահատում

— Զգայուն ոլորտների եւ ագլոմերացիաների որոշում (5(1) հոդված եւ Հավելված II)

Ժամանակացույց. 91/271/ԵՏՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

— Քաղաքային կեղտաջրերի մաքրման պահանջների իրականացման համար տեխնիկական եւ ներդրումային ծրագրի կազմում (17(1) հոդված)

Ժամանակացույց. 91/271/ԵՏՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1998 թվականի նոյեմբերի 3-ի 98/83/ԵՀ կանոնակարգ (ԵՀ) մարդու կողմից սպառման համար նախատեսված ջրի որակի մասին՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Խմելու ջրի ստանդարտների սահմանում (4-րդ եւ 5-րդ հոդվածներ)

— Դիտանցման համակարգի ստեղծում (6-րդ եւ 7-րդ հոդվածներ)

— Սպառողներին տեղեկատվության տրամադրման համար մեխանիզմի ստեղծում (13-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 98/83/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1991 թվականի դեկտեմբերի 12-ի 91/676/ԵՀ հրահանգ գյուղատնտեսական աղբյուրներից արտանետվող նիտրատների հետեւանքով առաջացող աղտոտման դեմ ջրերի պաշտպանության վերաբերյալ՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Դիտանցման ծրագրերի սահմանում (6-րդ հոդված)

— Աղտոտված կամ վտանգված ջրերի հայտնաբերում եւ նիտրատների նկատմամբ զգայուն գոտիների սահմանում (3-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 91/676/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— Պատշաճ գյուղատնտեսական գործելակերպի գործողությունների ծրագրերի եւ կանոնների սահմանում նիտրատների նկատմամբ զգայուն գոտիների համար (4-րդ եւ 5-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 91/676/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Թափոնների կառավարում

Որոշ հրահանգներ ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի նոյեմբերի 19-ի 2008/98/ԵՀ հրահանգ թափոնների մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Թափոնների կառավարման հինգաստիճան ստորակարգությանը համապատասխան թափոնների կառավարման պլանների եւ թափոնների առաջացման կանխարգելման ծրագրերի կազմում (Գլուխ V)

Ժամանակացույց. 2008/98/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— «Աղտոտողը վճարում է» եւ արտադրողների ընդլայնված պատասխանատվության սկզբունքներին համապատասխան՝ ծախսերի ամբողջական փոխհատուցման մեխանիզմի սահմանում (14-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2008/98/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Հեռացման կամ վերականգման գործողություններ իրականացնող հաստատությունների/ձեռնարկությունների համար թույլտվությունների տրամադրման համակարգի ստեղծում՝ վտանգավոր թափոնների կառավարման գծով հատուկ պարտավորությունների սահմանմամբ (Գլուխ IV)

— Թափոնների հավաքման եւ փոխադրման հաստատությունների եւ ձեռնարկությունների ռեեստրի ստեղծում (Գլուխ IV)

Ժամանակացույց. 2008/98/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1999 թվականի ապրիլի 26-ի 1999/31/ԵՀ հրահանգ աղբավայրերի մասին՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Թափոնների թաղման վայրերի դասակարգում (4-րդ հոդված)

— Աղբավայրեր տեղափոխվող կենսաբանորեն քայքայվող քաղաքային տնտեսության թափոնների քանակը նվազեցնող ազգային ռազմավարության մշակում (5-րդ հոդված)

— Հայտերի եւ թույլտվությունների համակարգի եւ թափոնների ընդունման ընթացակարգերի ստեղծում (5-7-րդ, 11-րդ, 12-րդ եւ 14-րդ հոդվածներ)

— Աղբավայրերի շահագործման փուլում հսկողության եւ դիտանցման ընթացակարգերի, նաեւ լքման ենթակա աղբավայրերի համար փակման եւ վերականգնման ընթացակարգերի սահմանում (12-րդ եւ 13-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. սույն Հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

— Թափոնների թաղման գոյություն ունեցող վայրերը անհրաժեշտ պայմաններով ապահովելու պլանների մշակում (14-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 1999/31/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Ծախսերի ձեւավորման մեխանիզմի ստեղծում (10-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 1999/31/ԵՀ հրահանգի այս դրույթները ենթակա են կիրառման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

— Նախքան աղբավայրում թափվելը համապատասխան թափոնների մաքրման ապահովում (6-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 1999/31/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

2004/35/ԵՀ հրահանգը փոփոխող եւ 2009/335/ԵՀ, 2009/337/ԵՀ, 2009/359/ԵՀ եւ 2009/360/ԵՀ որոշումներով մշակված՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի մարտի 15-ի 2006/21/ԵՀ հրահանգ արդյունահանող արդյունաբերություններում գոյացող թափոնների կառավարման մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Օպերատորների կողմից թափոնների կառավարման պլանների մշակումն ապահովող համակարգի ստեղծում (թափոնների գործածության օբյեկտների որոշում եւ դասակարգում. թափոնների բնութագրում) (4-րդ եւ 9-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2006/21/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— Թույլտվությունների, ֆինանսական երաշխիքների եւ տեսչական համակարգի ստեղծում (7-րդ, 14-րդ եւ 17-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2006/21/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

— Հանման հետեւանքով առաջացած ստորերկրյա խոռոչների կառավարման եւ դիտանցման ընթացակարգերի սահմանում (10-րդ հոդված)

— Լեռնահանքարդյունահանման թափոնների գործածության օբյեկտների փակման եւ փակմանը հաջորդող փուլերի ընթացակարգերի սահմանում (12-րդ հոդված)

— Լեռնահանքարդյունահանման թափոնների գործածության փակված օբյեկտների ցանկի կազմում (20-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2006/21/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Բնության պաշտպանություն

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի նոյեմբերի 30-ի 2009/147/ԵՀ հրահանգ վայրի թռչունների պահպանության մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Թռչունների տեսակների, որոնց անհրաժեշտ է պահպանության հատուկ միջոցներ, եւ պարբերաբար հանդիպող միգրացվող տեսակների գնահատում

— Թռչունների տեսակների համար հատուկ պահպանման տարածքների որոշում եւ սահմանում (4(1) եւ (4) հոդվածներ)

— Պահպանության հատուկ միջոցների սահմանում՝ պարբերաբար հանդիպող միգրացվող տեսակները պաշտպանելու համար (4(2) հոդված)

Ժամանակացույց. 2009/147/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— Վայրի թռչունների բոլոր տեսակների պաշտպանության ընդհանուր համակարգի ստեղծում, որոնց թվից որսի ենթակա տեսակներ հատուկ ենթախումբ են կազմում, եւ բռնելու/սպանելու որոշակի տեսակների արգելում (5-րդ, 6(1), 6(2) եւ 8-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2009/147/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1992 թվականի մայիսի 21-ի 92/43/ԵՏՀ հրահանգ բնական միջավայրերի եւ կենդանական ու բուսական աշխարհի վայրի տեսակների պահպանության մասին՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Տարածքների ցանկի կազմում, այդպիսի տարածքների սահմանում եւ դրանց կառավարման գերակայությունների որոշում (ներառյալ «Էմերալդ ցանցի» հնարավոր տարածքների ցանկի կազմումը եւ այդ տարածքների համար պաշտպանության եւ կառավարման միջոցների սահմանումը) (4-րդ հոդված)

— Նման տարածքների պահպանության համար պահանջվող միջոցների՝ ներառյալ համաֆինանսավորման, սահմանումը (6-րդ եւ 8-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 92/43/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Բնական միջավայրերի եւ տեսակների պահպանման կարգավիճակի դիտանցման համակարգի ստեղծում (11-րդ հոդված)

— Տեսակների խիստ պահպանության ռեժիմի սահմանում Հավելված IV-ում թվարկված տեսակների համար՝ Հայաստանի Հանրապետությանը վերաբերող մասով (12-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 92/43/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

— Կրթությունը եւ հանրությանը ընդհանուր տեղեկատվության տրամադրումը խթանող մեխանիզմի ստեղծում (22-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 92/43/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Արդյունաբերական աղտոտում եւ արդյունաբերական վտանգներ

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2010 թվականի նոյեմբերի 24-ի 2010/75/ԵՄ հրահանգ արդյունաբերական արտանետումների մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

Ժամանակացույց. 2010/75/ԵՄ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— Այն կառուցվածքների որոշում, որոնց համար թույլտվություն է անհրաժեշտ (Հավելված I)

— Թույլտվությունների համակցված համակարգի ստեղծում (4-6-րդ, 12-րդ, 21-րդ, 24-րդ հոդվածներ եւ Հավելված IV)

— Համապատասխանության դիտանցման մեխանիզմի ստեղծում (8-րդ, 14(1)(դ) եւ 23(1) հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2010/75/ԵՄ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Լավագույն հասանելի տեխնոլոգիաների կիրառում՝ հաշվի առնելով Լավագույն հասանելի տեխնոլոգիաների համար ելակետային փաստաթղթերը (14(3-6) եւ 15(2-4) հոդվածներ)

— Այրման կայանների համար արտանետումների սահմանային արժեքների սահմանում (30-րդ հոդված եւ Հավելված V)

— Գոյություն ունեցող կայաններից տարեկան արտանետումների ընդհանուր ծավալի կրճատման ծրագրերի մշակում (գոյություն ունեցող կայանների արտանետումների սահմանային արժեքների սահմանման այլընտրանք) (32-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 2010/75/ԵՄ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում՝ նոր կառուցվածքների համար, եւ սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 13 տարվա ընթացքում՝ գոյություն ունեցող կառուցվածքների համար։

Խորհրդի 96/82/ԵՀ հրահանգը փոփոխող եւ այնուհետ ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հուլիսի 4-ի 2012/18/ԵՄ հրահանգ վտանգավոր նյութերի առկայությամբ պայմանավորված խոշոր վթարների վտանգների վերահսկման մասին

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Համապատասխան մարմինների միջեւ համակարգման արդյունավետ մեխանիզմների ստեղծում

— Համապատասխան կառուցվածքների մասին տեղեկատվության գրանցման եւ խոշոր վթարների մասին զեկուցման համակարգերի ստեղծում (14-րդ եւ 16-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2012/18/ԵՄ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

Քիմիական նյութերի կառավարում

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հուլիսի 4-ի թիվ 649/2012 կանոնակարգ (ԵՄ) վտանգավոր քիմիական նյութերի արտահանման եւ ներմուծման վերաբերյալ

Կիրառվում են սույն Կանոնակարգի հետեւյալ դրույթները՝

— Արտահանման մասին ծանուցման ընթացակարգի կիրառում (8-րդ հոդված)

— Այլ երկրներից ստացված արտահանման մասին ծանուցումների մշակման ընթացակարգերի կիրառում (9-րդ հոդված)

— Վերջնական կարգավորիչ գործողության վերաբերյալ ծանուցումներ մշակելու եւ ներկայացնելու ընթացակարգերի սահմանում (11-րդ հոդված)

— Ներմուծման մասին որոշումներ մշակելու եւ ներկայացնելու ընթացակարգերի սահմանում (13-րդ հոդված)

— Նախնական հիմնավորված համաձայնության ընթացակարգի կիրառում որոշակի քիմիական նյութերի՝ մասնավորապես Ռոտերդամի կոնվենցիայի Հավելված III-ում թվարկված քիմիական նյութերի արտահանման նկատմամբ (14-րդ հոդված)

— Արտահանված քիմիական նյութերին ներկայացվող պիտակավորման եւ փաթեթավորման պահանջների կատարում (17-րդ հոդված)

— Քիմիական նյութերի ներմուծումն ու արտահանումը վերահսկող ներպետական մարմինների սահմանում (18-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. թիվ 649/2012 կանոնակարգի (ԵՄ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

67/548/ԵՏՀ եւ 1999/45/ԵՀ հրահանգները փոփոխող եւ ուժը կորցրած ճանաչող եւ թիվ 1907/2006 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի դեկտեմբերի 16-ի թիվ 1272/2008 կանոնակարգ (ԵՀ) նյութերի եւ խառնուրդների դասակարգման, պիտակավորման եւ փաթեթավորման մասին

Կիրառվում են սույն Կանոնակարգի հետեւյալ դրույթները՝

— Իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Նյութերի դասակարգման, պիտակավորման եւ փաթեթավորման իրականացում

Ժամանակացույց. թիվ 1272/2008 կանոնակարգի (ԵՀ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվա ընթացքում։

— Խառնուրդների դասակարգման, պիտակավորման եւ փաթեթավորման իրականացում

Ժամանակացույց. թիվ 1272/2008 կանոնակարգի (ԵՀ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ IV

 

V ՄԱՍԻ՝ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 5-Ի՝ ԿԼԻՄԱՅԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌՆՉՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը։

Համայնքի տարածքում ջերմոցային գազերի արտանետումների արտոնագրերի վաճառքի համակարգ սահմանող` Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի հոկտեմբերի 13-ի 2003/87/ԵՀ հրահանգ

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները՝

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Համապատասխան կառուցվածքների եւ ջերմոցային գազերի նույնականացման համակարգի ստեղծում (Հավելվածներ I եւ II)

— Դիտանցման, հաշվետվություններ ներկայացնելու, ստուգման եւ կատարման համակարգերի եւ հանրային խորհրդակցությունների ընթացակարգերի սահմանում (14-րդ, 15-րդ, 16(1) եւ 17-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2003/87/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

«Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003/87/ԵՀ հրահանգի համաձայն ջերմոցային գազերի արտանետումների դիտանցման եւ հաշվետվությունների ներկայացման մասին» Հանձնաժողովի 2012 թվականի հունիսի 21-ի թիվ 601/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 601/2012 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

«2003/87/ԵՀ հրահանգի համաձայն ջերմոցային գազերի արտանետումների մասին հաշվետվությունների եւ տոննա-կիլոմետրի մասին հաշվետվությունների վերահաստատման եւ վերահաստատողների հավատարմագրման մասին» Հանձնաժողովի 2012 թվականի հունիսի 21-ի թիվ 600/2012 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. թիվ 600/2012 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Ավիացիոն գործունեության եւ դրանից առաջացող արտանետումների դեպքում 2003/87/ԵՀ հրահանգի, թիվ 601/2012 կանոնակարգի (ԵՄ) եւ թիվ 600/2012 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթների կիրարկումը, ինչպես սահմանված է սույն Համաձայնագրով, կախված է Միջազգային քաղաքացիական ավիացիոն կազմակերպության՝ Համաշխարհային շուկայական միջոցների (ՀՇՄ) վերաբերյալ քննարկումների արդյունքներից։

թիվ 280/2004/ԵՀ որոշումն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի մայիսի 21-ի թիվ 525/2013 կանոնակարգ (ԵՄ) ներպետական եւ Միության մակարդակներով կլիմայի փոփոխությանն առնչվող ջերմոցային գազերի արտանետումների դիտանցման եւ հաշվետվությունների ներկայացման եւ այլ տեղեկատվության մասին հաշվետվությունների ներկայացման մեխանիզմի մասին

Կիրառվում են սույն Կանոնակարգի հետեւյալ դրույթները՝

— Գույքագրման ազգային համակարգի ստեղծում (5-րդ հոդված).

— Քաղաքականությունների, միջոցների եւ կանխատեսումների ներպետական համակարգի ստեղծում (12-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. թիվ 525/2013 կանոնակարգի (ԵՄ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի ապրիլի 16-ի թիվ 517/2014 կանոնակարգ (ԵՄ) ֆտորացված ջերմոցային գազերի մասին

Կիրառվում են սույն Կանոնակարգի հետեւյալ դրույթները՝

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Արտանետումների կանխարգելման համակարգի ապահովում (3-րդ հոդված), հոսակորստի ստուգումների կանոնների սահմանում՝ 4-րդ եւ 6-րդ հոդվածներին համապատասխան, եւ 6-րդ հոդվածի համաձայն տվյալների վարման համակարգի ստեղծում

— Վերականգնման իրականացման ապահովում՝ համաձայն 8-րդ եւ 9-րդ հոդվածներով նախատեսված կանոնների

— Համապատասխան անձնակազմին եւ ընկերություններին ներկայացվող վերապատրաստման եւ հավաստագրման ներպետական պահանջների սահմանում/համապատասխանեցում (10-րդ հոդված)

— Պիտակավորման համակարգի ստեղծում այն արտադրատեսակների եւ սարքավորումների համար, որոնք պարունակում են ֆտորացված ջերմոցային գազեր կամ որոնց գործունեությունը կախված է այդ գազերից (12-րդ հոդված)

— Համապատասխան հատվածներից արտանետումների վերաբերյալ տվյալների ձեռքբերման համար հաշվետվություններ ներկայացնելու համակարգերի ստեղծում (19-րդ եւ 20-րդ հոդվածներ)

— Կատարման համակարգի ստեղծում (25-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. թիվ 517/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի սեպտեմբերի 16-ի թիվ 1005/2009 կանոնակարգ (ԵՀ) օզոնային շերտը քայքայող նյութերի մասին

Կիրառվում են սույն Կանոնակարգի հետեւյալ դրույթները՝

— Ներպետական օրենսդրության ընդունում եւ իրավասու մարմնի (իրավասու մարմինների) սահմանում

— Հսկման ենթակա նյութերի՝ բացառությամբ հատուկ կիրառությունների, եւ մինչեւ [2019 թվականի հունվարի 1-ը]՝ հիդրոքլորֆտորածխաջրածինների (ՀՔՖԱ-ների) արտադրության արգելքի սահմանում (4-րդ հոդված)

— Հսկման ենթակա նյութերի արտադրության, շուկայահանման եւ օգտագործման եւ բառառություններ կազմող կիրառությունների (որպես հումք, տեխնոլոգիական ազդանյութեր, լաբորատոր եւ անալիտիկ գործունեության համար էական նշանակության կիրառություններ, հալոնների չափազանց անհրաժեշտ կիրառություններ) եւ առանձին շեղումների համար՝ ներառյալ արտակարգ իրավիճակներում մեթիլբրոմիդի կիրառությունները (Գլուխ III)՝ պայմանների սահմանում

— Հսկման ենթակա նյութերի բացառություններ կազմող կիրառությունների համար ներմուծման եւ արտահանման լիցենզավորման համակարգի ստեղծում (Գլուխ IV) եւ ձեռնարկությունների՝ հաշվետվություններ ներկայացնելու պարտավորությունների սահմանում (26-րդ եւ 27-րդ հոդվածներ)

— Հսկման ենթակա օգտագործված նյութերը վերականգնելու, վերամշակելու, ռեգեներացնելու (վերականգնելու) եւ ոչնչացնելու պարտավորությունների սահմանում (22-րդ հոդված)

— Հսկման ենթակա նյութերի հոսակորուստների դիտանցման եւ տեսչական ստուգումների ընթացակարգերի սահմանում (23-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. թիվ 1005/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվա ընթացքում։

— Հսկման ենթակա նյութերի շուկայահանման եւ օգտագործման արգելքի սահմանում՝ բացառությամբ ռեգեներացված ՀՔՖԱ-ների, որոնք կարող են օգտագործվել որպես սառնազդակ մինչեւ 2030 թվականի հունվարի 1-ը (5-րդ եւ 11-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց՝ թիվ 1005/2009 կանոնակարգի (ԵՀ) սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման մինչեւ 2030 թվականը։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ V

V ՄԱՍԻ՝.ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 8-Ի՝ ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 7-ի թիվ 2002/21/ԵՀ հրահանգ էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի եւ ծառայությունների համար ընդհանուր իրավական կարգավորման դաշտի մասին (Շրջանակային հրահանգ)՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Էլեկտրոնային հաղորդակցության ոլորտում ազգային կարգավորող մարմնի անկախության եւ վարչական իրավազորության ամրապնդում

— Նոր կարգավորիչ միջոցների համար հանրային խորհրդակցության ընթացակարգերի սահմանում

— Էլեկտրոնային հաղորդակցության ոլորտում ազգային կարգավորող մարմնի որոշումների դեմ բողոքարկման արդյունավետ մեխանիզմների ստեղծում

— Էլեկտրոնային հաղորդակցության հատվածում այն համապատասխան ապրանքների եւ ծառայությունների շուկաների որոշում, որոնք ենթակա են նախնական կարգավորման, եւ այդ շուկաների վերլուծություն՝ դրանցում շուկայում նշանակալից դիրքի (ՇՆԴ) առկայությունը որոշելու տեսանկյունից

Ժամանակացույց. թիվ 2002/21/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 7-ի 2002/20/ԵՀ հրահանգ էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի ու ծառայությունների համար թույլտվությունների տրամադրման մասին (Թույլտվությունների տրամադրման մասին հրահանգ)՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Ընդհանուր թույլտվություններ նախատեսող եւ հատուկ, պատշաճ կերպով հիմնավորված դեպքերում անհատական լիցենզիաների անհրաժեշտությունը սահմանափակող կանոնակարգի իրականացում

Ժամանակացույց՝ իրականացման ժամկետը կորոշվի սույն Համաձայնագրի ստորագրումից հետո Գործընկերության խորհրդի կողմից։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 7-ի 2002/19/ԵՀ հրահանգ էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի եւ հարակից ենթակառուցվածքների հասանելիության եւ փոխկապակցման մասին (Հասանելիության վերաբերյալ հրահանգ)՝ փոփոխություններով

2002/21/ԵՀ հրահանգի համաձայն իրականացված շուկայի վերլուծության հիման վրա էլեկտրոնային հաղորդակցության ոլորտում Ազգային կարգավորող մարմինը այն օպերատորների համար, որոնք ճանաչվել են որպես համապատասխան շուկաներում նշանակալից դիրք (ՇՆԴ) ունեցողներ, համապատասխան կարգավորող պարտավորություններ է սահմանում հետեւյալի առումով`

– Կոնկրետ ցանցային ենթակառուցվածքների հասանելիություն եւ օգտագործում

– Գնային հսկողություն հասանելիության եւ փոխկապակցման վճարների նկատմամբ՝ ներառյալ ծախսերը հաշվի առնելու պարտավորությունները

– Թափանցիկություն, խտրականության բացառում եւ հաշվապահական առանձին հաշվառման վարում

Ժամանակացույց. 2002/19/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 7-ի 2002/22/ԵՀ հրահանգ էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի եւ ծառայությունների հետ կապված համընդհանուր ծառայության եւ ծառայությունից օգտվողների իրավունքների մասին (Համընդհանուր ծառայության մասին հրահանգ)՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Համընդհանուր ծառայության հետ կապված պարտավորությունների մասին կանոնակարգի (ՀԾՊ) իրականացում՝ ներառյալ ծախսերի հաշվարկման եւ ֆինանսավորման մեխանիզմների ստեղծումը

— Օգտվողների շահերի եւ իրավունքների նկատմամբ հարգանքի ապահովում՝ մասնավորապես հեռախոսահամարների տեղափոխելիություն եւ Արտակարգ իրավիճակների զանգերի ընդհանուր եվրոպական համար (112) ներդնելու միջոցով

Ժամանակացույց. 2002/22/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի հուլիսի 12-ի 2002/58/ԵՀ հրահանգ անձնական տվյալների մշակման եւ էլեկտրոնային հաղորդակցության ոլորտում անձեռնմխելիության պաշտպանության մասին (Անձեռնմխելիության եւ էլեկտրոնային հաղորդակցության մասին հրահանգ)՝ փոփոխություններով

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

— Կանոնակարգի իրականացում՝ հիմնարար սկզբունքների եւ ազատությունների, եւ մասնավորապես անձեռնմխելիության իրավունքի պաշտպանությունն ապահովելու համար՝ էլեկտրոնային հաղորդակցության հատվածում անձնական տվյալների մշակման առումով, եւ նման տվյալների եւ էլեկտրոնային հաղորդակցության սարքավորումների եւ ծառայությունների ազատ տեղաշարժի ապահովում

Ժամանակացույց. 2002/58/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 7-ի 676/2002/ԵՀ որոշում Եվրոպական համայնքում ռադիո հաճախականությունների տիրույթի ոլորտում քաղաքականության մասին

Կիրառվում են սույն Որոշման հետեւյալ դրույթները.

— Տիրույթի ներդաշնակեցված հասանելիությունն ու արդյունավետ օգտագործումն ապահովող քաղաքականության եւ կանոնակարգի ընդունում

Ժամանակացույց. 676/2002/ԵՀ որոշման գործողությունից բխող միջոցները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Համացանցի ազատ հասանելիության վերաբերյալ միջոցներ սահմանող, «էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի եւ ծառայությունների վերաբերյալ համընդհանուր ծառայության եւ ծառայությունից օգտվողների իրավունքների մասին» 2002/22/ԵՀ հրահանգը եւ «Միության տարածքում հանրային սպասարկման բջջային հաղորդակցության ցանցերի ռոումինգ ծառայության մասին» թիվ 531/2012 կանոնակարգը (ԵՄ) փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2015 թվականի նոյեմբերի 25-ի 2015/2120 կանոնակարգ (ԵՄ)

Ժամանակացույց. 2015/2120 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000 թվականի հունիսի 8-ի 2000/31/ԵՀ հրահանգ Ներքին շուկայում տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայությունների, մասնավորապես, էլեկտրոնային առեւտրի որոշ իրավական հայեցակետերի մասին (Էլեկտրոնային առեւտրի մասին հրահանգ)

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետեւյալ դրույթները.

– Էլեկտրոնային առեւտրի զարգացման ամրապնդում

– Տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայությունների միջսահմանային տրամադրման խոչընդոտների վերացում

– Տեղեկատվական հասարակությանը բնորոշ ծառայություններ մատուցողների իրավական ապահովության երաշխավորում

– Որպես միջնորդ հանդես եկող՝ ծառայություններ մատուցողների պատասխանատվության սահմանափակումների ներդաշնակեցում, երբ նրանք տրամադրում են պարզապես փոխանցման, շտեմելու կամ տեղեկատվության տեղաբաշխման ծառայություններ, դիտանցման ընդհանուր պարտավորության բացակայություն

Ժամանակացույց. 2000/31/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

1999/93/ԵՀ հրահանգը ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի հուլիսի 23-ի թիվ 910/2014 կանոնակարգ (ԵՄ) էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին

Թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) շրջանակներում տրաստային ծառայությունների հետ կապված կիրարկող ակտեր՝

— Որակավորված տրաստային ծառայությունների համար ԵՄ տրաստային նշանի ձեւի հետ կապված մասնագրեր սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի մայիսի 22-ի 2015/806 կիրարկող կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 22-րդ հոդվածի 5-րդ կետի համաձայն տրաստային ցանկերին վերաբերող տեխնիկական մասնագրերը եւ ձեւաչափերը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի սեպտեմբերի 8-ի 2015/1505 կիրարկող որոշում (ԵՄ)

— «Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 27-րդ հոդվածի 5-րդ կետին եւ 37-րդ հոդվածի 5-րդ կետի համաձայն պետական հատվածի մարմինների կողմից ճանաչման ենթակա կատարելագործված էլեկտրոնային ստորագրությունների եւ կատարելագործված կնիքների ձեւաչափերին վերաբերող մասնագրերը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի սեպտեմբերի 8-ի 2015/1506 կիրարկող որոշում (ԵՄ)

— «Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 30-րդ հոդվածի 3-րդ կետի եւ 39-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն ստորագրության եւ կնիքի ստեղծման որակավորված սարքերի անվտանգության գնահատման ստանդարտները սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2016 թվականի ապրիլի 25-ի 2016/650 կիրարկող որոշում

Թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ)՝ էլեկտրոնային նույնականացման մասին գլխին վերաբերող կիրարկող ակտեր

— ««Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 12-րդ հոդվածի 7-րդ կետի համաձայն՝ էլեկտրոնային նույնականացման ոլորտում անդամ պետությունների համագործակցության ընթացակարգային միջոցառումների մասին» Հանձնաժողովի 2015 թվականի փետրվարի 24-ի 2015/296 կիրարկող որոշում (ԵՄ)

— ««Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 12-րդ հոդվածի 8-րդ կետի համաձայն՝ փոխգործողության շրջանակի մասին» Հանձնաժողովի 2015 թվականի սեպտեմբերի 8-ի 2015/1501 կիրարկող կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 8-րդ հոդվածի 3-րդ կետի համաձայն՝ էլեկտրոնային նույնականացման միջոցների հավաստիության հաստատման մակարդակների համար նվազագույն տեխնիկական մասնագրերը եւ ընթացակարգերը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի սեպտեմբերի 8-ի 2015/1502 կիրարկող կանոնակարգ (ԵՄ)

— «Էլեկտրոնային նույնականացման եւ ներքին շուկայում էլեկտրոնային գործարքների համար տրաստային ծառայությունների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 910/2014 կանոնակարգի (ԵՄ) 9-րդ հոդվածի 5-րդ կետի համաձայն ծանուցման հանգամանքները, ձեւաչափերը եւ ընթացակարգերը սահմանող՝ Հանձնաժողովի 2015 թվականի նոյեմբերի 3-ի 2015/1984 կիրարկող որոշում (ԵՄ)

Ժամանակացույց՝ իրականացման ժամկետը կորոշվի սույն Համաձայնագրի ստորագրումից հետո Գործընկերության խորհրդի կողմից։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VI

 

V ՄԱՍԻ՝ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 14-Ի՝ ՍՊԱՌՈՂԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը:

Խորհրդի 1987 թվականի հունիսի 25-ի 87/357/ԵՏՀ հրահանգ անդամ պետությունների օրենքների մոտարկման մասին, որոնք վերաբերում են այն արտադրատեսակներին, որոնք թվացյալ լինելով այլ, քան իրականում կան, վտանգում են սպառողների առողջությունը կամ անվտանգությունը

Ժամանակացույց. 87/357/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1993 թվականի ապրիլի 5-ի 93/13/ԵՏՀ հրահանգ սպառողական պայմանագրերի անարդար պայմանների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 93/13/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1998 թվականի փետրվարի 16-ի 98/6/ԵՀ հրահանգ սպառողներին առաջարկվող ապրանքների գնանշման մասով սպառողների պաշտպանության մասին

Ժամանակացույց. 98/6/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1999 թվականի մայիսի 25-ի 99/44/ԵՀ հրահանգ սպառողական ապրանքների վաճառքի որոշակի հայեցակետերի եւ տրամադրվող երաշխիքների մասին՝ փոփոխություններով

Ժամանակացույց. 99/44/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2001 թվականի դեկտեմբերի 3-ի 2001/95/ԵՀ հրահանգ արտադրանքի ընդհանուր անվտանգության մասին

Ժամանակացույց. 2001/95/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 90/619/ԵՏՀ հրահանգն ու 97/7/ԵՀ եւ 98/27/ԵՀ հրահանգները փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի սեպտեմբերի 23-ի 2002/65/ԵՀ հրահանգ սպառողական ֆինանսական ծառայությունների հեռակա շուկայահանման մասին

Ժամանակացույց. 2002/65/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում՝ Հայաստանի Հանրապետությունում, եւ 8 տարվա ընթացքում՝ միջսահմանային կարգով։

Խորհրդի 84/450/ԵՏՀ հրահանգը, Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 97/7/ԵՀ, 98/27/ԵՀ եւ 2002/65/ԵՀ հրահանգներն ու Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 2006/2004 կանոնակարգը (ԵՀ) փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2005 թվականի մայիսի 11-ի 2005/29/ԵՀ հրահանգ ներքին շուկայում սպառողների նկատմամբ ձեռնարկությունների անարդար առեւտրային գործելակերպի մասին («Անարդար առեւտրային գործելակերպի մասին հրահանգ»)

Ժամանակացույց. 2005/29/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի դեկտեմբերի 12-ի 2006/114/ԵՀ հրահանգ մոլորության մեջ գցող եւ համեմատական գովազդի վերաբերյալ

Ժամանակացույց. 2006/114/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի հոկտեմբերի 27-ի թիվ 2006/2004 կանոնակարգ (ԵՀ) սպառողների պաշտպանության մասին օրենքների կատարման համար պատասխանատու ներպետական մարմինների միջեւ համագործակցության մասին (Սպառողների պաշտպանության հարցերով համագործակցության մասին կանոնակարգ)

Ժամանակացույց. թիվ 2006/2004 կանոնակարգի (ԵՀ) դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 87/102/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի ապրիլի 23-ի թիվ 2008/48/ԵՀ հրահանգ սպառողների համար վարկային պայմանագրերի մասին

Ժամանակացույց. 2008/48/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հունվարի 14-ի 2008/122/ԵՀ հրահանգ տարաժամկետ (ժամկետային հաջորդականությամբ) օգտագործվող արտադրանքին, երկարաժամկետ արձակուրդի արտադրանքին վերաբերող, վերավաճառքի եւ փոխանակման պայմանագրերի որոշ ասպեկտների հետ կապված սպառողների պաշտպանության մասին

Ժամանակացույց. 2008/122/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի ապրիլի 23-ի 2009/22/ԵՀ հրահանգ սպառողների շահերի պաշտպանության նպատակով իրավունքը խախտող կամ դրա խախտման համար վտանգ ստեղծող գործողությունները (անգործությունը) կանխելու մասին

Ժամանակացույց. 2009/22/ԵՀ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 93/13/ԵՏՀ հրահանգը եւ Եվրոպական պառլամենտի ու Խորհրդի 1999/44/ԵՀ հրահանգը փոփոխող եւ Խորհրդի 85/577/ԵՏՀ հրահանգը եւ Եվրոպական պառլամենտի ու Խորհրդի 97/7/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2011 թվականի հոկտեմբերի 25-ի 2011/83/ԵՄ հրահանգ սպառողների իրավունքների մասին

Ժամանակացույց. 2011/83/ԵՄ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Թիվ 2006/2004 կանոնակարգը (ԵՀ) եւ 2009/22/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի մայիսի 21-ի թիվ 524/2013 կանոնակարգ (ԵՄ) սպառողական վեճերի առցանց լուծման մասին (Սպառողական վեճերի առցանց լուծման մասին կանոնակարգ) (ՊՏ L 165, 18.06.2013թ., էջ 1)

Ժամանակացույց. թիվ 524/2013 կանոնակարգի (ԵՄ) դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվա ընթացքում։

Թիվ 2006/2004 կանոնակարգը (ԵՀ) եւ 2009/22/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի մայիսի 21-ի 2013/11/ԵՄ հրահանգ սպառողական վեճերի լուծման այլընտրանքային մեխանիզմների մասին՝ (Սպառողական վեճերի առցանց լուծման մասին կանոնակարգ)

Ժամանակացույց. 2013/11/ԵՄ հրահանգի դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Հանձնաժողովի 2013 թվականի հունիսի 11-ի առաջարկությունը անդամ պետություններում Միության օրենքով վերապահվող իրավունքների խախտումների վերաբերյալ կոլեկտիվ իրավական պաշտպանության` դատական արգելք պարունակող եւ փոխհատուցման մեխանիզմների ընդհանուր սկզբունքների մասին (2013/396/ԵՄ)

Ժամանակացույց. 2013/396/ԵՄ առաջարկությունը ենթակա է կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 2006/2004 կանոնակարգը (ԵՀ) եւ 2011/83/ԵՄ հրահանգը փոփոխող եւ Խորհրդի 90/314/ԵՏՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2015 թվականի նոյեմբերի 25-ի 2015/2302 հրահանգ (ԵՄ) փաթեթային ճամփորդությունների եւ առնչվող ճանապարհորդական միջոցառումների մասին

Ժամանակացույց. 2015/2302 հրահանգի (ԵՄ) դրույթները, այդ թվում՝ դրա կիրարկող ակտերը, ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VII

V ՄԱՍԻ՝ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՅԼ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳԼՈՒԽ 15-Ի՝ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆ, ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՀԱՎԱՍԱՐ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետներում աստիճանաբար մոտարկել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը եւ միջազգային փաստաթղթերին։

Աշխատանքային իրավունք

Խորհրդի 1991 թվականի հոկտեմբերի 14-ի 91/533/ԵՏՀ հրահանգ աշխատանքային պայմանագրի կամ աշխատանքային հարաբերությունների նկատմամբ կիրառվող պայմանների մասին աշխատողներին տեղեկացնելու գործատուի պարտավորության մասին

Ժամանակացույց. 91/533/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1999 թվականի հունիսի 28-ի 1999/70/ԵՀ հրահանգ ԵԱՄԿ-ի, ԵԱԳԿՄ-ի եւ ՀՄՁԵԿ-ի կողմից կնքված՝ սահմանված ժամկետով աշխատանքի վերաբերյալ շրջանակային համաձայնագրի մասին

Ժամանակացույց. 1999/70/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1997 թվականի դեկտեմբերի 15-ի 97/81/ԵՀ հրահանգ ԵԱԳԿՄ-ի, ՀԾԳՁԵԿ-ի եւ ԵԱՄԿ-ի կողմից կնքված՝ ոչ լրիվ աշխատաժամանակով աշխատանքի վերաբերյալ շրջանակային համաձայնագրի մասին՝ Հավելված. Ոչ լրիվ աշխատաժամանակով աշխատանքի վերաբերյալ շրջանակային համաձայնագիր

Ժամանակացույց. 97/81/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Որոշակի ժամկետով կամ ժամանակավոր աշխատանքային հարաբերությունների մեջ գտնվող աշխատողների՝ աշխատավայրում անվտանգության եւ առողջության հետ կապված բարելավումների խրախուսմանն ուղղված միջոցառումները լրացնող՝ Խորհրդի 1991 թվականի հունիսի 25-ի 91/383/ԵՏՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 91/383/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1998 թվականի հուլիսի 20-ի 98/59/ԵՀ հրահանգ հաստիքների կոլեկտիվ կրճատմանը վերաբերող՝ անդամ պետությունների օրենքների մոտարկման մասին

Ժամանակացույց. 98/59/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 2001 թվականի մարտի 12-ի 2001/23/ԵՀ հրահանգ կազմակերպությունների, ձեռնարկությունների կամ դրանց մի մասի փոխանցման դեպքում աշխատողների իրավունքների երաշխավորմանը վերաբերող՝ անդամ պետությունների օրենքների մոտարկման մասին

Ժամանակացույց. 2001/23/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական համայնքում աշխատողներին տեղեկատվություն տրամադրելու եւ խորհրդատվության ընդհանուր շրջանակ հաստատող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի մարտի 11-ի 2002/14/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2002/14/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի նոյեմբերի 4-ի 2003/88/ԵՀ հրահանգ աշխատաժամանակի կազմակերպման որոշ հայեցակետերի մասին

Ժամանակացույց. 2003/88/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 7 տարվա ընթացքում։

Խտրականության բացառում եւ գենդերային հավասարություն

Անկախ ռասայական եւ էթնիկական ծագումից՝ անձանց նկատմամբ հավասար վերաբերմունքի սկզբունքը կիրարկող՝ Խորհրդի 2000 թվականի հունիսի 29-ի 2000/43/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2000/43/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Աշխատանքում եւ մասնագիտության մեջ հավասար վերաբերմունք ապահովելու համար ընդհանուր հիմքեր սահմանող՝ Խորհրդի 2000 թվականի նոյեմբերի 27-ի 2007/78/ԵՀ հրահանգ

Ժամանակացույց. 2007/78/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի հուլիսի 5-ի 2006/54/ԵՀ հրահանգ աշխատանքի եւ զբաղվածության հետ կապված հարցերում հավասար հնարավորությունների եւ տղամարդկանց ու կանանց նկատմամբ հավասար վերաբերմունքի սկզբունքը կիրարկելու մասին

Ժամանակացույց. 2006/54/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 2004 թվականի դեկտեմբերի 13-ի 2004/113/ԵՀ հրահանգ ապրանքների մատակարարման եւ ծառայությունների մատուցման եւ դրանց հասանելիության հարցում կանանց եւ տղամարդկանց նկատմամբ հավասար վերաբերմունքի սկզբունքի կիրարկման մասին

Ժամանակացույց. 2004/113/ԵՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1992 թվականի հոկտեմբերի 19-ի 92/85/ԵՏՀ հրահանգ հղի աշխատողների եւ վերջերս ծննդաբերած կամ կրծքով կերակրող աշխատողների անվտանգության եւ առողջության բարելավմանն ուղղված միջոցների ներմուծման մասին (տասներորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Ժամանակացույց. 92/85/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

Խորհրդի 1978 թվականի դեկտեմբերի 19-ի 79/7/ԵՏՀ հրահանգ սոցիալական ապահովության հարցերում տղամարդկանց եւ կանանց նկատմամբ հավասար վերաբերմունքի սկզբունքի աստիճանական կիրարկման մասին

Ժամանակացույց. 79/7/ԵՏՀ հրահանգի դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

Աշխատավայրում առողջություն եւ անվտանգություն

1989 թվականի հունիսի 12-ի 89/391/ԵՏՀ հրահանգ աշխատավայրում աշխատողների անվտանգության ու առողջության բարելավմանն ուղղված միջոցառումների ներմուծման մասին

Խորհրդի 1989 թվականի նոյեմբերի 30-ի 89/654/ԵՏՀ հրահանգ աշխատավայրում անվտանգության եւ առողջության նվազագույն պահանջների մասին (առաջին առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի սեպտեմբերի 16-ի 2009/104/ԵՀ հրահանգ աշխատավայրում աշխատողների կողմից աշխատանքային սարքավորումների օգտագործման՝ անվտանգության եւ առողջության նվազագույն պահանջների մասին (երկրորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)՝ փոփոխություններով

Խորհրդի 1989 թվականի նոյեմբերի 30-ի 89/656/ԵՏՀ հրահանգ աշխատավայրում աշխատողների կողմից անհատական պաշտպանական միջոցների օգտագործման համար առողջության եւ անվտանգության վերաբերյալ նվազագույն պահանջների մասին (երրորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1992 թվականի հունիսի 24-ի 92/57/ԵՏՀ հրահանգ ժամանակավոր կամ շարժական շինարարական հարթակներում աշխատողների անվտանգության եւ առողջության ապահովման նվազագույն պահանջների իրականացման մասին (ութերորդ անհատական հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի նոյեմբերի 30-ի 2009/148/ԵՀ հրահանգ աշխատավայրում ասբեստի ներգործությանն առնչվող ռիսկերից աշխատողներին պաշտպանելու մասին

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2004 թվականի ապրիլի 29-ի 2004/37/ԵՀ հրահանգ աշխատավայրում քաղցկեղածին կամ մուտագեն նյութերի ազդեցությանը ենթարկվելու հետ կապված վտանգներից աշխատողներին պաշտպանելու մասին (վեցերորդ առանձին հրահանգ` 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2000 թվականի սեպտեմբերի 18-ի 2000/54/ԵՀ հրահանգ աշխատավայրում կենսաբանական նյութերի հետ շփմանն առնչվող վտանգներից աշխատողներին պաշտպանելու մասին (յոթերորդ առանձին հրահանգ` 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1990 թվականի մայիսի 29-ի 90/270/ԵՏՀ հրահանգ արտապատկերման (դիսփլեյ) սարքավորումներով աշխատանքի՝ առողջության եւ անվտանգության նվազագույն պահանջների մասին (հինգերորդ առանձին հրահանգ` 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1992 թվականի հունիսի 24-ի 92/58/ԵՏՀ հրահանգ աշխատավայրում անվտանգության եւ (կամ) առողջության վերաբերյալ ցուցանակների տեղադրման նվազագույն պահանջների մասին (իններորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1992 թվականի նոյեմբերի 3-ի 92/91/ԵՏՀ հրահանգ հորատման միջոցով հանքարդյունահանող արդյունաբերությունում աշխատողների անվտանգության եւ առողջության պահպանման բարելավման համար նվազագույն պահանջների մասին (տասնմեկերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1992 թվականի դեկտեմբերի 3-ի 92/104/ԵՏՀ հրահանգ վերգետնյա եւ ստորգետնյա հանքարդյունահանման արդյունաբերությունների աշխատողների անվտանգության ու առողջության պաշտպանության բարելավման համար նվազագույն պահանջների մասին (տասներկուերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1998 թվականի ապրիլի 7-ի 98/24/ԵՀ հրահանգ աշխատավայրում քիմիական նյութերի հետ շփման հետեւանքով առաջացող ռիսկերից աշխատողների առողջության եւ անվտանգության պաշտպանության մասին (տասնչորսերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 1999 թվականի դեկտեմբերի 16-ի 1999/92/ԵՀ հրահանգ պայթյունավտանգ միջավայրից եկող պոտենցիալ վտանգի ենթարկվող աշխատողների անվտանգության ու առողջության պահպանության բարելավման նվազագույն պահանջների մասին (տասնհինգերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2002 թվականի հունիսի 25-ի 2002/44/ԵՀ հրահանգ ֆիզիկական գործոններից (թրթռում) առաջացող ռիսկերին ենթարկվող աշխատողների առողջության ու անվտանգության նվազագույն պահանջների մասին (տասնվեցերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2003 թվականի փետրվարի 6-ի 2003/10/ԵՀ հրահանգ ֆիզիկական գործոններից (աղմուկից) առաջացող ռիսկերին ենթարկվող աշխատողների առողջության ու անվտանգության նվազագույն պահանջների մասին (տասնյոթերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2006 թվականի ապրիլի 5-ի 2006/25/ԵՀ հրահանգ ֆիզիկական գործոններից (արհեստական օպտիկական ճառագայթում) առաջացող վտանգներին ենթարկվող աշխատողների առողջության ու անվտանգության նվազագույն պահանջների մասին (19-րդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1993 թվականի նոյեմբերի 23-ի 93/103/ԵՀ հրահանգ ձկնորսական նավերի վրա իրականացվող աշխատանքների մասով աշխատողների անվտանգության եւ առողջության նվազագույն պահանջների մասին (տասներեքերորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Խորհրդի 1992 թվականի մարտի 31-ի 92/29/ԵՏՀ հրահանգ նավերի վրա բժշկական սպասարկումը բարելավելու նպատակով անվտանգության եւ առողջության նվազագույն պահանջների մասին

Խորհրդի 1990 թվականի մայիսի 29-ի 90/269/ԵՏՀ հրահանգ աշխատողների համար մասնավորապես մեջքի վնասվածք ստանալու ռիսկի առկայության դեպքում ձեռքով բեռների տեղափոխման ժամանակ առողջության պահպանման եւ անվտանգության ապահովման նվազագույն պահանջների մասին (չորրորդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով)

Աշխատավայրում քիմիական, ֆիզիկական եւ կենսաբանական ազդակների ներգործության ռիսկից աշխատողների պաշտպանության վերաբերյալ՝ Խորհրդի 80/1107/ԵՏՀ հրահանգն իրականացնելու միջոցով ինդիկատիվ սահմանային թույլատրելի արժեքներ սահմանող՝ Հանձնաժողովի 1991 թվականի մայիսի 29-ի 91/322/ԵՏՀ հրահանգ

Աշխատավայրում քիմիական ազդանյութերի հետ կապված ռիսկերից աշխատողների առողջության եւ անվտանգության պաշտպանության մասին Խորհրդի 98/24/ԵՀ հրահանգի իրականացման շրջանակներում աշխատավայրում ազդեցության ենթարկվելու թույլատրելի սահմանային ինդիկատիվ արժեքների առաջին ցանկը սահմանող` Հանձնաժողովի 2000 թվականի հունիսի 8-ի 2000/39/ԵՀ հրահանգ

Խորհրդի 98/24/ԵՀ հրահանգի իրականացման նպատակով աշխատավայրում ազդեցության ենթարկվելու թույլատրելի սահմանային ինդիկատիվ արժեքների երկրորդ ցանկը սահմանող եւ 91/322/ԵՏՀ ու 2000/39/ԵՀ հրահանգները փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2006 թվականի փետրվարի 7-ի 2006/15/ԵՀ հրահանգ

Խորհրդի 98/24/ԵՀ հրահանգի իրականացման նպատակով աշխատավայրում ազդեցության ենթարկվելու թույլատրելի սահմանային ինդիկատիվ արժեքների երրորդ ցանկը սահմանող եւ Հանձնաժողովի 2000/39/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Հանձնաժողովի 2009 թվականի դեկտեմբերի 17-ի 2009/161/ԵՄ հրահանգ

ՀԱՀԱԵԱ-ի եւ ՀԾՄԵՖ-ի կողմից ընդունված՝ Հիվանդանոցներում եւ առողջապահության համակարգում սուր գործիքներից ստացված վնասվածքների կանխման վերաբերյալ շրջանակային համաձայնագիրն իրականացնող՝ Խորհրդի 2010 թվականի մայիսի 10-ի 2010/32/ԵՄ հրահանգ

2004/40/ԵՀ հրահանգն ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի հունիսի 26-ի 2013/35/ԵՄ հրահանգ ֆիզիկական գործոններից (էլեկտրամագնիսական դաշտերից) առաջացող ռիսկերին ենթարկվող աշխատողների առողջության ու անվտանգության նվազագույն պահանջների մասին (20-րդ առանձին հրահանգ՝ 89/391/ԵՏՀ հրահանգի 16(1) հոդվածի իմաստով) (ՊՏ L 179, 29.06.2013թ., էջ 1)

Խորհրդի 92/58/ԵՏՀ, 92/85/ԵՏՀ, 94/33/ԵՀ, 98/24/ԵՀ հրահանգները եւ Եվրոպական պառլամենտի ու Խորհրդի 2004/37/ԵՀ հրահանգը փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի փետրվարի 26-ի 2014/27/ԵՄ հրահանգ՝ դրանք «Նյութերի եւ խառնուրդների դասակարգման, պիտակավորման եւ փաթեթավորման մասին» թիվ 1272/2008 կանոնակարգին (ԵՀ) մոտարկելու նպատակով (ՊՏ L 65, 05.03.2014թ., էջ 1)

Ժամանակացույց. «Աշխատավայրում առողջությանը եւ անվտանգությանը» վերաբերող բոլոր վերոհիշյալ հրահանգների իրականացման ժամկետը կորոշվի սույն Համաձայնագրի ստորագրումից հետո Գործընկերության խորհրդի կողմից։

Աշխատանքային իրավունք

 Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008/94/ԵՀ, 2009/38/ԵՀ եւ 2002/14/ԵՀ հրահանգները եւ Խորհրդի 98/59/ԵՀ ու 2001/23/ԵՀ հրահանգները փոփոխող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2015 թվականի հոկտեմբերի 6-ի 2015/1794 հրահանգ (ԵՄ)` նավաստիների մասով (փոխատեղման ժամանակահատվածը՝ մինչեւ 2017 թվականի հոկտեմբերի 10-ը)

 Բեռնանավերի եվրոպական միության (ԲԵՄ-ի), Նավագույքապետերի եվրոպական կազմակերպության (ՆԵԿ-ի) եւ Տրանսպորտի ոլորտում աշխատողների եվրոպական ֆեդերացիայի (ՏԱԵՖ-ի) կողմից կնքված՝ ներքին ջրուղիներով փոխադրումների ոլորտում աշխատաժամանակի կազմակերպման որոշ հայեցակետերի վերաբերյալ Եվրոպական համաձայնագիրն իրականացնող՝ Խորհրդի 2014 թվականի դեկտեմբերի 19-ի 2014/112/ԵՄ հրահանգ (փոխատեղման ժամանակահատվածը՝ մինչեւ 2016 թվականի դեկտեմբերի 31-ը)

 «Աշխատավայրում երիտասարդ աշխատողների պաշտպանության մասին» Խորհրդի 1994 թվականի հունիսի 22-ի 94/33/ԵՀ հրահանգը սկզբնական փաթեթում ընդգրկված չէ

Ժամանակացույց. 2015/1794 (ԵՄ) եւ 2014/112/ԵՄ հրահանգների դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվա ընթացքում։

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VIII

ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՌԵՎՏՈՒՐ ԵՎ ՀԻՄՆԱԴՐՈՒՄ

1. Սույն Հավելվածը կազմված է յոթ հավելվածներից, որոնցում ներկայացվում են Եվրոպական միության եւ Հայաստանի Հանրապետության՝ ծառայությունների առեւտրի եւ հիմնադրման վերաբերյալ հանձնառություններն ու վերապահումները՝ սույն Համաձայնագրի VI բաժնի 5-րդ գլխին համապատասխան։
2. Ինչ վերաբերում է Եվրոպական միությանը՝

ա) VIII-Ա հավելվածը պարունակում է Եվրոպական միության՝ հիմնադրման վերաբերյալ վերապահումները՝ սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածին համապատասխան.

բ) VIII-Բ հավելվածը պարունակում է Եվրոպական միության՝ միջսահմանային ծառայությունների վերաբերյալ հանձնառությունների ցանկը՝ սույն Համաձայնագրի 151-րդ հոդվածին համապատասխան.

գ) VIII-Գ հավելվածը պարունակում է Եվրոպական միության՝ հիմնական աշխատակիցների, վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների եւ առեւտրային ներկայացուցիչների վերաբերյալ վերապահումները՝ սույն Համաձայնագրի 154-րդ եւ 155-րդ հոդվածներին համապատասխան.

դ) VIII-Դ հավելվածը պարունակում է Եվրոպական միության՝ պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողների եւ անկախ մասնագետների վերաբերյալ վերապահումները՝ սույն Համաձայնագրի 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածներին համապատասխան:

3. Ինչ վերաբերում է Հայաստանի Հանրապետությանը՝

ա) VIII-Ե հավելվածը պարունակում է Հայաստանի Հանրապետության՝ հիմնադրման վերաբերյալ վերապահումները՝ սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածին համապատասխան.

բ) VIII-Զ հավելվածը պարունակում է Հայաստանի Հանրապետության՝ միջսահմանային ծառայությունների վերաբերյալ հանձնառությունների ցանկը՝ սույն Համաձայնագրի 151-րդ հոդվածին համապատասխան.

գ) VIII-Է հավելվածը պարունակում է Հայաստանի Հանրապետության՝ պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողների եւ անկախ մասնագետների վերաբերյալ վերապահումները՝ սույն Համաձայնագրի 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածներին համապատասխան:

4. 2-րդ եւ 3-րդ կետերում նշված հավելվածները կազմում են սույն Հավելվածի անբաժանելի մասը։
5. Սույն Համաձայնագրի VI բաժնի 5-րդ գլխով նախատեսված եզրույթների սահմանումները կիրառվում են նաեւ սույն Հավելվածի նկատմամբ։
6. Առանձին ոլորտներն ու ենթաոլորտները նույնականացնելիս՝

ա) ՀԱԴ նշանակում է Հիմնական ապրանքների դասակարգում, ինչպես սահմանված է Միավորված ազգերի կազմակերպության վիճակագրական բյուրոյի վիճակագրական փաստաթղթերում, շարք M, թիվ 77, ՀԱժԴ (Հիմնական ապրանքների ժամանակավոր դասակարգում), 1991 թվական, եւ

բ) ՀԱԴ տարբերակ 1.0 նշանակում է Հիմնական ապրանքների դասակարգում՝ ինչպես սահմանված է Միավորված ազգերի կազմակերպության վիճակագրական բյուրոյի վիճակագրական փաստաթղթերում, շարք M, թիվ 77, ՀԱժԴ տարբերակ 1.0 (Հիմնական ապրանքների ժամանակավոր դասակարգում), 1998 թվական:

7. Եվրոպական միության եւ դրա անդամ պետությունների համար VIII-Ա, VIII-Բ, VIII-Գ եւ VIII-Դ հավելվածներում կիրառվում են հետեւյալ հապավումները՝

EU	Եվրոպական միություն՝ ներառյալ դրա բոլոր անդամ պետությունները
AT	Ավստրիա
BE	Բելգիա
BG	Բուլղարիա
CY	Կիպրոս
CZ	Չեխիայի Հանրապետություն
DE	Գերմանիա
DK	Դանիա
EE	Էստոնիա
EL	Հունաստան
ES	Իսպանիա
FI	Ֆինլանդիա
FR	Ֆրանսիա
HR HU	Խորվաթիա Հունգարիա
IE	Իռլանդիա
IT	Իտալիա
LT	Լիտվա
LU	Լյուքսեմբուրգ
LV	Լատվիա
MT	Մալթա
NL	Նիդեռլանդներ
PL	Լեհաստան
PT	Պորտուգալիա
RO	Ռումինիա
SE	Շվեդիա
SI	Սլովենիա
SK	Սլովակիայի Հանրապետություն
UK	Միացյալ Թագավորություն

8. Հայաստանի Հանրապետության համար VIII-Ե, VIII-Զ եւ VIII-Է հավելվածներում կիրառվում է հետեւյալ հապավումը՝

AR	Հայաստանի Հանրապետություն

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VIII-Ա

 

ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՎԵՐԱՊԱՀՈՒՄՆԵՐԸ

1. Ստորեւ ներկայացված ցանկը ներառում է տնտեսական գործունեության այն տեսակները, որոնց դեպքում Եվրոպական միությունը ազգային ռեժիմի կամ առավել բարենպաստության ռեժիմի վերաբերյալ վերապահումները, սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն, կիրառում է Հայաստանի Հանրապետության հիմնադրումների եւ ձեռնարկատերերի նկատմամբ։

Ցանկը բաղկացած է հետեւյալ տարրերից՝

ա) բոլոր ոլորտների կամ ենթաոլորտների նկատմամբ կիրառվող հորիզոնական վերապահումների ցանկ.

բ) համապատասխան ոլորտը կամ ենթաոլորտը մատնանշող, ոլորտին կամ ենթաոլորտին բնորոշ վերապահումների ցանկ՝ կիրառվող վերապահումների հետ մեկտեղ։

Չազատականացված (սահմանափակումներով) գործունեությանը համապատասխանող վերապահումն արտահայտվում է հետեւյալ կերպ՝ «Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան»։

Երբ «ա» կամ «բ» կետերում նշված վերապահումը ներառում է միայն անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումներ, դրանցում չնշված անդամ պետությունները համապատասխան ոլորտում առանց վերապահումների ստանձնում են սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածի 2-րդ կետում նշված պարտավորությունները։ Տվյալ ոլորտում անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումների բացակայությունը չի հակասում հորիզոնական վերապահումներին կամ ԵՄ-ում տարածված այն ոլորտային վերապահումներին, որոնք կարող են կիրառվել։

2. Սույն Համաձայնագրի 141-րդ հոդվածի 3-րդ կետին համապատասխան՝ ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմերի կողմից հատկացված սուբսիդավորմանն առնչվող միջոցները:
3. Ստորեւ ներկայացված ցանկից բխող իրավունքները եւ պարտավորություններն անմիջականորեն ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, ուստի՝ դրանցով ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց ուղղակիորեն իրավունքներ չեն վերապահվում։
4. Սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածին համապատասխան՝ ոչ խտրական պահանջները, ինչպիսիք են՝ համապատասխան տարածքում գործող բոլոր ծառայություն մատուցողների նկատմամբ առանց քաղաքացիության, բնակության վայրի կամ համարժեք չափանիշի հիմքով տարբերակման կիրառվող լիցենզիաներ կամ թույլտվություններ ձեռք բերելու իրավական ձեւին կամ պարտավորությանն առնչվող պահանջները, սույն Հավելվածում թվարկված չեն, քանի որ դրանք չեն հակասում Համաձայնագրին։
5. Եթե Եվրոպական միությունը պահպանում է այնպիսի վերապահում, որով, որպես իր տարածքում ծառայության մատուցման պայման, պահանջվում է, որ ծառայություն մատուցողը լինի իր տարածքի քաղաքացի, մշտական ռեզիդենտ կամ ռեզիդենտ, ապա VIII-Բ հավելվածում հանձնառությունների ցանկում թվարկված վերապահումը կամ VIII-Գ եւ VIII-Դ հավելվածներում թվարկված վերապահումները գործում են որպես սույն Հավելվածով նախատեսված հիմնադրման մասով վերապահում այնքանով, որքանով դա կիրառելի է։
6. Առավել հստակության ապահովման տեսանկյունից ազգային ռեժիմ տրամադրելու պարտավորությունը Եվրոպական միության համար չի առաջացնում՝ մեկ անդամ պետությունում մեկ այլ անդամ պետության քաղաքացիների եւ իրավաբանական անձանց նկատմամբ կիրառվող ռեժիմը մյուս Կողմի քաղաքացիների կամ իրավաբանական անձանց նկատմամբ կիրառելու պարտավորություն՝ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի կամ այդ Պայմանագրի համաձայն ընդունված որեւէ այլ միջոցի՝ ներառյալ անդամ պետությունում դրանց կատարմանը համաձայն։

Այդպիսի ազգային ռեժիմ տրամադրվում է միայն մեկ այլ անդամ պետության օրենսդրությանը համապատասխան հիմնադրված եւ այդ պետությունում իրավաբանական հասցե, կենտրոնական կառավարման մարմիններ կամ հիմնական գործունեության իրականացման վայր ունեցող՝ մյուս Կողմի իրավաբանական անձանց, այդ թվում՝ ԵՄ-ում հիմնադրված եւ մյուս Կողմի քաղաքացիների սեփականության կամ կառավարման տակ գտնվող իրավաբանական անձանց։

Հորիզոնական վերապահումներ

Կոմունալ ծառայություններ

1. Պետական կամ տեղական մակարդակով կոմունալ ծառայություններ համարվող տնտեսական գործունեության վրա կարող են տարածվել պետական մենաշնորհները կամ մասնավոր օպերատորներին շնորհված բացառիկ իրավունքները: [5]

 

Հիմնադրման տեսակները

1. Եվրոպական միության անդամ պետությունների օրենսդրությանը համապատասխան ձեւավորված եւ Միությունում իրենց իրավաբանական հասցեն, կենտրոնական կառավարման մարմինները կամ հիմնական գործունեության իրականացման վայրն ունեցող (Հայաստանի ընկերությունների) դուստր ընկերությունների մասով տրամադրված ռեժիմը չի տարածվում Հայաստանի ընկերությունների կողմից Եվրոպական միության անդամ պետություններում հիմնադրված մասնաճյուղերի կամ գործակալությունների վրա։1

Այնուամենայնիվ, դա չի խոչընդոտում անդամ պետությանն այդ ռեժիմը տարածելու մեկ այլ անդամ պետությունում երրորդ երկրի ընկերության կամ ֆիրմայի կողմից հիմնադրված մասնաճյուղերի կամ գործակալությունների վրա՝ կապված առաջին անդամ պետության տարածքում դրանց գործունեության հետ, եթե նման տարածումը ԵՄ օրենսդրությամբ ուղղակիորեն չի արգելվում։

1. EU. Նվազ բարենպաստ ռեժիմ կարող է տրամադրվել անդամ պետության օրենսդրությանը համապատասխան ձեւավորված (երրորդ երկրի ընկերությունների) դուստր ընկերություններին, որոնք ունեն միայն իրավաբանական հասցե Եվրոպական միության տարածքում, եթե չի պարզվում, որ դրանք արդյունավետ եւ շարունակական կապ են պահպանում անդամ պետություններից որեւէ մեկի տնտեսության հետ։
2. Իրավաբանական անձանց մասնաճյուղերի գլխավոր տնօրենները պետքէ լինեն Ավստրիայի ռեզիդենտ. Ավստրիայի «Առեւտրի մասին» օրենքին հետեւելու համար իրավաբանական անձի կամ մասնաճյուղի ներսում պատասխանատու ֆիզիկական անձինք պետք է մշտական բնակություն ունենան Ավստրիայում։
3. BG. Օտարերկրյա ծառայություն մատուցողների, այդ թվում՝ համատեղ ձեռնարկությունների հիմնադրումը կարող է իրականացվել միայն սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության կամ առնվազն երկու բաժնետեր ունեցող բաժնետիրական ընկերության ձեւով։

Մասնաճյուղերի հիմնադրման համար անհրաժեշտ է թույլատրում։ Ներկայացուցչությունները պետք է գրանցվեն Բուլղարիայի առեւտրարդյունաբերական պալատում եւ չեն կարող զբաղվել տնտեսական գործունեությամբ։

1. Կառավարման խորհրդի անդամների առնվազն կեսի բնակության վայրը պետք է լինի Եվրոպական միությունը։ Օտարերկրյա ընկերությունը մասնաճյուղի մասով նշանակում է տնօրեն կամ տնօրեններ։

Մասնաճյուղի տնօրենը պետք է լինի գործունակ ֆիզիկական անձ։ Մասնաճյուղի տնօրեններից առնվազն մեկի բնակության վայրը պետք է լինի Էստոնիայում, Եվրոպական տնտեսական տարածքի անդամ պետությունում կամ Շվեյցարիայում։

1. FI. Որպես անհատ ձեռնարկատեր առեւտրային գործունեություն իրականացնող օտարերկրացին եւ լիակատար ընկերակցության մասնակիցների կամ վստահության վրա հիմնված ընկերակցության լիակատար ընկերների առնվազն կեսը պետք է լինեն ԵՏՏ մշտական ռեզիդենտ։

Բոլոր ոլորտների դեպքում ԵՏՏ-ում բնակության վայր ունենալու պահանջը ներկայացվում է տնօրենների խորհրդի սովորական անդամներին եւ անդամների տեղակալների առնվազն կեսին ու գլխավոր տնօրենին, թեեւ որոշ ընկերությունների դեպքում կարող են բացառություններ արվել։

Եթե հայաստանյան կազմակերպությունը մտադիր է Ֆինլանդիայում մասնաճյուղ հիմնադրելու միջոցով բիզնես կամ առեւտրային գործունեություն ծավալել, ապա պահանջվում է առեւտուր իրականացնելու թույլտվություն։

1. FR. Արդյունաբերական, առեւտրային կամ արհեստագործական գործունեության մասով գլխավոր տնօրենը բնակության թույլտվություն չունենալու դեպքում պետք է ունենա հատուկ թույլատրում։
2. HU. Պետությանը պատկանող գույքի ձեռքբերման համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
3. Արդյունաբերական, առեւտրային կամ արհեստագործական գործունեության հասանելիության համար կարող է պահանջվել բնակության թույլտվություն։
4. Ներկայացուցչության գործառնությունների շրջանակը կարող է ընդգրկել միայն ներկայացուցչության կողմից ներկայացվող օտարերկրյա մայր ընկերության գովազդը եւ առաջխաղացումը։ Կիրառելի է բոլոր ոլորտների դեպքում՝ բացառությամբ իրավաբանական ծառայությունների եւ առողջապահական ստորաբաժանումների կողմից մատուցվող ծառայությունների։

Հայաստանյան ներդրողները կարող են նախաձեռնել եւ վարել տնտեսական գործունեություն միայն վստահության վրա հիմնված ընկերակցության, սահմանափակ բաժնետիրական ընկերակցության, սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության եւ բաժնետիրական ընկերության ձեւով (իրավաբանական ծառայությունների դեպքում՝ միայն գրանցված ընկերակցության եւ վստահության վրա հիմնված ընկերակցության ձեւով):

1. Վարչական խորհրդի միանձնյա կառավարիչը կամ նախագահը, ինչպես նաեւ առեւտրային ընկերությունների կառավարիչների ընդհանուր թվի կեսը պետք է լինեն Ռումինիայի քաղաքացիներ, եթե ընկերության պայմանագրով կամ կանոնադրություններով այլ բան ամրագրված չէ։ Առեւտրային ընկերությունների աուդիտորների եւ նրանց տեղակալների մեծամասնությունը պետք է լինեն Ռումինիայի քաղաքացիներ։
2. Օտարերկրյա ընկերությունը, որը Շվեդիայում իրավաբանական անձ չի հիմնադրել կամ զբաղվում է բիզնես գործունեությամբ առեւտրային ներկայացուցչի միջոցով, իր առեւտրային գործառնություններն իրականացնում է Շվեդիայում գրանցված մասնաճյուղի միջոցով՝ անկախ կառավարմամբ եւ առանձին հաշիվներով։

Մասնաճյուղի գլխավոր տնօրենը եւ նշանակվելու դեպքում՝ գլխավոր տնօրենի տեղակալը, պետք է բնակության վայր ունենան ԵՏՏ-ում։

Այն ֆիզիկական անձը, որը ԵՏՏ ռեզիդենտ չէ եւ Շվեդիայում իրականացնում է առեւտրային գործառնություններ, նշանակում եւ գրանցում է Շվեդիայում գործառնությունների համար պատասխանատու ռեզիդենտ ներկայացուցչի։ Շվեդիայում իրականացվող գործառնությունների համար պետք է վարել առանձին հաշիվներ։

Իրավասու մարմինը կարող է առանձին դեպքերում բացառություն շնորհել՝ կապված մասնաճյուղի եւ բնակության վայրի մասով պահանջների հետ։

ԵՏՏ-ից դուրս գտնվող ընկերության կամ դրանից դուրս բնակվող ֆիզիկական անձի կողմից իրականացվող՝ մեկ տարուց պակաս տեւողությամբ շինարարական նախագծերն ազատվում են մասնաճյուղ հիմնադրելու կամ ռեզիդենտ ներկայացուցիչ նշանակելու պահանջից։

Ընկերակցությունը կարող է հիմնադիր լինել միայն այն դեպքում, երբ անսահմանափակ անձնական պատասխանատվությամբ բոլոր սեփականատերերը ԵՏՏ ռեզիդենտներ են։ ԵՏՏ-ից դուրս գտնվող հիմնադիրները կարող են դիմել իրավասու մարմնից թույլտվություն ստանալու համար։

Սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների եւ կոոպերատիվ տնտեսական միավորումների դեպքում տնօրենների խորհրդի անդամների առնվազն 50 %-ը, գլխավոր տնօրենը, գլխավոր տնօրենի տեղակալը, խորհրդի անդամների տեղակալները եւ ընկերության անունից ստորագրելու թույլատրում ունեցող անձանցից առնվազն մեկը, առկայության դեպքում, պետք է բնակության վայր ունենա ԵՏՏ-ում։ Իրավասու մարմինը կարող է այս պահանջի մասով բացառություն շնորհել։

Եթե ընկերության (միության) ներկայացուցիչներից ոչ մեկը Շվեդիայում չունի բնակության վայր, ապա խորհուրդը պետք է նշանակի եւ գրանցի Շվեդիայի այն ռեզիդենտ անձին, որն ունի ընկերության (միության) անունից ծառայություններ ստանալու թույլատրում։

Բոլոր այլ տեսակի իրավաբանական անձանց հիմնադրման դեպքում գերակայում են համապատասխան պայմանները։

Գրանցված իրավունքների (արտոնագրերի, ապրանքային նշանների, արդյունաբերական նմուշի պահպանության եւ բուսատեսակների նկատմամբ իրավունքների) իրավատերը (դիմումատուն), որը Շվեդիայի ռեզիդենտ չէ, պետք է ունենա Շվեդիայում բնակվող գործակալ՝ գործին ընթացք տալու, ծանուցագիր ուղարկելու ծառայությունների հիմնական նպատակով եւ այլն։

1. SI. Գրանցված իրավունքների (արտոնագրերի, ապրանքային նշանների, արդյունաբերական նմուշի պահպանության իրավունքների) իրավատերը (դիմումատուն), որն Սլովենիայի ռեզիդենտ չէ, պետք է ունենա Սլովենիայում գրանցված՝ արտոնագրային գործակալ կամ ապրանքային նշանի եւ դիզայնի հարցերով գործակալ՝ գործին ընթացք տալու, ծանուցագիր ուղարկելու ծառայությունների հիմնական նպատակով եւ այլն։
2. Հայաստանի ֆիզիկական անձից, որի անունը՝ որպես ձեռնարկատիրոջ անունից գործելու թույլատրում ունեցող անձի անուն, ենթակա է գրանցման առեւտրային ընկերությունների ռեգիստրում. պահանջվում է ներկայացնել Սլովակիայի Հանրապետությունում բնակության թույլտվություն։

 

Ներդրումները

1. ES. Իսպանիայում օտարերկրյա կառավարությունների եւ օտարերկրյա պետական մարմինների (ինչը բացի տնտեսական շահից ենթադրում է նաեւ համապատասխան մարմնի ոչ տնտեսական շահերը) կողմից ուղղակիորեն կամ ընկերությունների կամ օտարերկրյա կառավարությունների կողմից ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն կառավարվող այլ մարմինների միջոցով կատարվող ներդրումների դեպքում անհրաժեշտ է կառավարության նախնական թույլատրում։
2. BG. Օտարերկրյա ներդրողները մասնավորեցմանը չեն կարող մասնակցել։ Հայաստանի՝ գերակշռող մասնակցությամբ օտարերկրյա ներդրողներից եւ Բուլղարիայի իրավաբանական անձանցից պահանջվում է թույլտվություն. ա) տարածքային ջրերում, մայրցամաքային ծանծաղուտում կամ բացառիկ տնտեսական գոտում բնական ռեսուրսների որոնման, մշակման կամ արդյունահանման համար. եւ բ) «ա)» կետում նշված ցանկացած գործունեության մեջ ներգրավված ընկերությունների կանոնադրական կապիտալում գերակշռող բաժնային մասնակցություն ձեռք բերելու համար։
3. FR. Ֆինանսական եւ դրամավարկային օրենսգրքի հոդված L151-1-ի եւ հոդված R135-1-ի համաձայն՝ վերապահվում է Ֆրանսիայում Ֆինանսական եւ դրամավարկային օրենսգրքի հոդված R153-2-ում թվարկված ոլորտներում օտարերկրյա ներդրումների մասով Էկոնոմիկայի նախարարի կողմից նախնական հաստատում ստանալու իրավունք։

Վերապահվում է՝ օտարերկրյա մասնակցությունը նոր մասնավորեցված ընկերություններում սահմանափակելու իրավունք՝ հանրության կողմից առաջարկվող փայի՝ փոփոխման ենթակա չափով, որը սահմանվում է Ֆրանսիայի կառավարության կողմից՝ յուրաքանչյուր դեպքի համար առանձին։

Որոշակի առեւտրային, արդյունաբերական կամ արհեստագործական գործունեություն հիմնելու դեպքում վերապահվում է հատուկ թույլատրում պահանջելու իրավունք, եթե գլխավոր տնօրենը մշտական բնակության թույլտվության իրավատեր չէ։

1. Վերապահվում է՝ առանց Ալանդյան կղզիների իրավասու մարմինների թույլտվության Ալանդի տարածաշրջանային քաղաքացիություն չունեցող ֆիզիկական անձանց կամ ցանկացած իրավաբանական անձի նկատմամբ հիմնադրման իրավունքի եւ ծառայությունների մատուցման իրավունքի մասով սահմանափակումներ կիրառելու իրավունք։
2. HU. Նոր մասնավորեցված ընկերություններում Հայաստանի մասնակցության մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
3. Պաշտպանության եւ ազգային անվտանգության ոլորտում գործող ընկերությունների բաժնեմասերի ձեռքբերումը եւ տրանսպորտային ծառայությունների, հեռահաղորդակցության եւ էներգետիկայի ոլորտում ռազմավարական ակտիվների ձեռքբերումը կարող է ենթակա լինել Նախարարների խորհրդի գրասենյակի նախագահության հաստատմանը։
4. LT. Ազգային անվտանգության մասով ռազմավարական նշանակության ձեռնարկություններում, ոլորտներում եւ օբյեկտներում ներդրումների մասով կարող են կիրառվել սքրինինգային ընթացակարգեր։
5. PL. Առկա չեն սահմանափակումներ՝ պետությանը պատկանող գույքի ձեռքբերման, այսինքն՝ մասնավորեցման գործընթացը կարգավորող կանոնակարգերի մասով։
6. Վերապահվում է՝ հիմնադիրների, բարձրաստիճան ղեկավարության եւ տնօրենների խորհրդի նկատմամբ խտրական պահանջներ սահմանելու կամ պահպանելու իրավունք, երբ Շվեդիայի օրենսդրության մեջ ներմուծվում են իրավաբանական միավորման նոր ձեւեր։

Անշարժ գույք

Հողի եւ անշարժ գույքի ձեռքբերումը ենթակա է հետեւյալ սահմանափակումների[6]՝

1. Օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց եւ իրավաբանական անձանց կողմից անշարժ գույքի ձեռքբերման, գնման, ինչպես նաեւ վարձակալության կամ լիզինգի համար պահանջվում է իրավասու տարածաշրջանային մարմինների (Länder) թույլատրումը, որոնք որոշում են, թե արդյո՞ք կարեւոր տնտեսական, հասարակական կամ մշակութային շահերը վտանգված են, թե ոչ։
2. Օտարերկրյա ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք (այդ թվում՝ մասնաճյուղի միջոցով) չեն կարող հողի նկատմամբ սեփականության իրավունք ձեռք բերել։ Օտարերկրյա մասնակցությամբ Բուլղարիայի իրավաբանական անձինք չեն կարող գյուղատնտեսական հողի նկատմամբ սեփականության իրավունք ձեռք բերել։

Արտերկրում մշտական բնակություն ունեցող օտարերկրյա իրավաբանական անձինք եւ օտարերկրյա քաղաքացիները կարող են շենքերի նկատմամբ սեփականության իրավունք եւ անշարժ գույքի նկատմամբ սահմանափակ գույքային իրավունքներ (օգտագործման իրավունք, կառուցապատման իրավունք, վերնաշենք կառուցելու իրավունք եւ սերվիտուտի իրավունք) ձեռք բերել։

1. Գյուղատնտեսական նշանակության եւ անտառային հողերը կարող են ձեռք բերվել միայն Չեխիայի Հանրապետությունում մշտական բնակություն ունեցող օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց եւ Չեխիայի Հանրապետությունում մշտական ռեզիդենտ իրավաբանական անձանց շրջանակներում հիմնադրված ձեռնարկությունների կողմից։

Պետության սեփականություն համարվող գյուղատնտեսական նշանակության եւ անտառային հողերի նկատմամբ գործում են հատուկ կանոններ։

Պետական գյուղատնտեսական հողը կարող է ձեռք բերվել միայն Չեխիայի քաղաքացիների, մունիցիպալիտետների եւ պետական համալսարանների (վերապատրաստումների եւ հետազոտությունների համար) կողմից։

Իրավաբանական անձինք (անկախ ռեզիդենտության ձեւից կամ վայրից) կարող են պետական գյուղատնտեսական հող ձեռք բերել պետությունից, եթե միայն նրանց սեփականության տակ գտնվող շենքը ամրակցված է այդ հողին, կամ եթե այդ հողը այդպիսի շենքի օգտագործման անբաժանելի մասն է կազմում։

Միայն մունիցիպալիտետները եւ պետական համալսարանները կարող են ձեռք բերել պետական անտառային հողեր։

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
2. DE. Ենթակա է փոխադարձության սկզբունքի որոշակի պայմանների։
3. Ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից անշարժ գույք ձեռք բերելու համար, որպես կանոն, անհրաժեշտ է Արդարադատության նախարարության թույլտվությունը։ Թույլտվություն ստանալու պայմանները կախված են անշարժ գույքի օգտագործման նպատակային նշանակությունից։
4. EE. Իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ միայն Էստոնիայի քաղաքացի կամ ԵՏՏ ցանկացած երկրի քաղաքացի համարվող ֆիզիկական անձը կամ Էստոնիայի համապատասխան ռեգիստրում գրանցված իրավաբանական անձը կարողանա ձեռք բերել այնպիսի շահութաբեր հողի համար օգտագործվող ցանկացած անշարժ գույք, որի հողօգտագործման տեսակի կատեգորիաները ներառում են գյուղատնտեսական նշանակության կամ անտառային հողեր, եւ միայն երկրի ղեկավարի թույլատրմամբ։

Այս վերապահումը չի կիրառվում սույն Համաձայնագրով ազատականացված ծառայություն մատուցելու նպատակով գյուղատնտեսական նշանակության կամ անտառային հող ձեռք բերելու նկատմամբ։

1. ES. Իրավունք է վերապահվում պահանջելու օտարերկրյա ներդրում կատարել ԵՄ անդամ չհամարվող պետությունների կողմից դիվանագիտական առաքելությունների անշարժ գույքի ներդրումներին ուղղակիորեն առնչվող գործունեության մեջ, պահանջելու պաշտոնական թույլատրում Իսպանիայի նախարարների խորհրդի կողմից, եթե ազատականացման փոխադարձ համաձայնագիր չի գործում։
2. FI. Ալանդյան կղզիների դեպքում վերապահվում է նախնական թույլատրում պահանջելու իրավունքը։
3. Վարելահողի վերաբերյալ օրենսդրության մեջ ներառված բացառությունների ուժով օտարերկրյա ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց վարելահող ձեռք բերել չի թույլատրվում։ Օտարերկրացիների կողմից անշարժ գույքի գնման համար անհրաժեշտ է թույլտվություն ստանալ երկրի՝ անշարժ գույքի գտնվելու վայրի իրավասու պետական կառավարման գերատեսչությունից։

Պետությանը պատկանող գույքի ձեռքբերման մասով սահմանափակումներ չկան։

1. Թիվ 1892/90 օրենքի համաձայն՝ սահմանակից տարածքների հողեր ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ է թույլտվություն ստանալ Պաշտպանության նախարարությունից։ Վարչաիրավական պրակտիկայի համաձայն՝ թույլտվությունը հեշտությամբ տրվում է ուղղակի ներդրումների դեպքում։
2. Խորվաթիայում չհիմնադրված եւ չգրանցված ծառայություն մատուցողների կողմից անշարժ գույքի ձեռքբերման մասով սահմանափակումներ չկան։

Թույլատրվում է Խորվաթիայում որպես իրավաբանական անձինք հիմնադրված եւ գրանցված ընկերությունների կողմից ծառայությունների մատուցման համար անհրաժեշտ անշարժ գույքի ձեռքբերումը։

Մասնաճյուղերի կողմից ծառայությունների մատուցման համար անհրաժեշտ անշարժ գույքի ձեռքբերման համար պահանջվում է Արդարադատության նախարարության հաստատումը։ Օտարերկրյա իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձինք գյուղատնտեսական նշանակության հող չեն կարող ձեռք բերել։

1. IE. Տեղական կամ օտարերկրյա ընկերությունների կամ օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից իռլանդական հողերի տոկոս ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ է Հողերի հարցերով հանձնաժողովի նախնական գրավոր համաձայնությունը։

Եթե այդպիսի հողը նախատեսված է արդյունաբերական օգտագործման (բացառությամբ գյուղատնտեսական արդյունաբերության) համար, ապա այս պահանջը չի կիրառվում, եւ այդ նպատակով այն ենթակա է սերտիֆիկացման Ձեռնարկությունների, առեւտրի եւ զբաղվածության հարցերով նախարարի կողմից։

Սույն Օրենքը չի կիրառվում այն քաղաքների ու քաղաքատիպ ավանների սահմաններում գտնվող հողի նկատմամբ, որտեղ նախնական թույլատրում պահանջելու իրավունք է վերապահվում։

1. IT. Օտարերկրյա ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց կողմից անշարժ գույքի գնման վրա տարածվում է փոխադարձության սկզբունքը։
2. Հողի, ներքին ջրերի եւ անտառների սեփականության իրավունքի ձեռքբերումը թույլատրվում է եվրոպական եւ անդրատլանտյան չափանիշներին համապատասխանող օտարերկրյա հպատակներին։ Հողամասեր ձեռք բերելու ընթացակարգը, ժամկետները եւ պայմանները, ինչպես նաեւ սահմանափակումները սահմանվում են սահմանադրական օրենքով։
3. LV. Երրորդ երկրի քաղաքացիների կողմից գյուղական հողատարածք ձեռք բերելու մասով, այդ թվում՝ գյուղական հողատարածքի ձեռքբերման թույլատրման գործընթացի մասով։
4. Անշարժ գույքի ուղղակի կամ անուղղակի ձեռքբերման համար պահանջվում է թույլտվություն։ Թույլտվությունը տրվում է ներքին գործերով իրավասու նախարարի կողմից կայացված վարչական որոշման միջոցով՝ Ազգային պաշտպանության հարցերով նախարարի համաձայնությամբ, իսկ գյուղատնտեսական նշանակության անշարժ գույքի դեպքում՝ նաեւ Գյուղատնտեսության եւ գյուղական զարգացման նախարարի համաձայնությամբ։

Պետությանը պատկանող գույքի ձեռքբերման, այսինքն՝ մասնավորեցման գործընթացը (Եղանակ 3-ի դեպքում) կարգավորող կանոնակարգերի մասով սահմանափակումներ չկան։

1. Ռումինիայի քաղաքացիություն չունեցող եւ Ռումինիայում բնակություն չունեցող ֆիզիկական անձինք, ինչպես նաեւ Ռումինիայի ծագում չունեցող եւ Ռումինիայում գլխամասային գրասենյակ չունեցող իրավաբանական անձինք չեն կարող որեւէ հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունք ձեռք բերել իրենց գոյության ընթացքում կատարված գործողությունների միջոցով։
2. SI. Իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ Սլովենիայի Հանրապետությունում օտարերկրյա կապիտալի մասնակցությամբ հիմնադրված իրավաբանական անձինք կարողանան անշարժ գույք ձեռք բերել Սլովենիայի Հանրապետության տարածքում, եւ որ օտարերկրացիների կողմից Սլովենիայի Հանրապետությունում հիմնադրված մասնաճյուղերը կարողանան ձեռք բերել միայն անշարժ գույք՝ բացառությամբ տնտեսական գործունեություն վարելու համար անհրաժեշտ հողի, որոնք հիմնադրվել են այդ նպատակով։

«Առեւտրային ընկերությունների մասին» օրենքի համաձայն՝ Սլովենիայի Հանրապետությունում հիմնադրված մասնաճյուղը չի համարվում իրավաբանական անձ, սակայն ինչ վերաբերում է դրա գործունեությանը՝ դրա վրա տարածվող ռեժիմը հավասարազոր է դուստր ընկերության նկատմամբ գործող ռեժիմին, ինչը համահունչ է ԾԱԳՀ-ի XXVIII հոդվածի «է» կետին։

1. Հող ձեռք բերելու մասով սահմանափակումներ չկան (Եղանակ 3-ի եւ 4-ի դեպքում). օտարերկրյա ընկերությունները կամ ֆիզիկական անձինք չեն կարող գյուղատնտեսական նշանակության եւ անտառային հողեր ձեռք բերել մունիցիպալիտետի կառուցապատ տարածքի եւ որեւէ այլ հողի (օրինակ՝ բնական ռեսուրսներ, լճեր, գետեր, հանրային ճանապարհներ եւ այլն) սահմաններից դուրս։

 

Ճանաչումը

1. EU. «Դիպլոմների փոխադարձ ճանաչման մասին» ԵՄ հրահանգների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

ԵՄ մեկ անդամ պետությունում կանոնակարգված մասնագիտական ծառայություն իրականացնելու իրավունքը մեկ այլ անդամ պետությունում այն իրականացնելու իրավունք չի շնորհում։¹

 

Հատկապես ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի դեպքում

ԵՄ-ն վերապահում է ցանկացած միջոց սահմանելու կամ պահպանելու իրավունք, որով տրամադրվում է տարբերակված ռեժիմ՝ նախքան սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրը գործող կամ ստորագրված ցանկացած միջազգային ներդրումային պայմանագրի կամ այլ առեւտրային համաձայնագրի համաձայն։

ԵՄ-ն իրավունք է վերապահում սահմանելու կամ պահպանելու ցանկացած միջոց, որով տրամադրվում է տարբերակված ռեժիմ, որն առնչվում է քաղաքացիների կամ ձեռնարկությունների հիմնադրման իրավունքին՝ Եվրոպական միության հետեւյալ անդամ պետությունների միջեւ գործող կամ հետագա երկկողմ համաձայնագրերի հիմքով. Բելգիա, Կիպրոս, Դանիա, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Հունաստան, Իռլանդիա, Իտալիա, Լյուքսեմբուրգ, Նիդերլանդներ, Պորտուգալիա, Իսպանիա եւ Միացյալ Թագավորություն եւ հետեւյալ երկրներից կամ իշխանապետություններից ցանկացածը՝ Սան Մարինո, Մոնակո, Անդորրա եւ Վատիկան քաղաք-պետություն։

Եվրոպական միությունն իրավունք է վերապահում սահմանելու կամ ցած միջոց, որով երկրին տրամադրվում է տարբերակված ռեժիմ՝ ցանկացած գործող կամ հետագա երկկողմ կամ բազմակողմ համաձայնագրի համաձայն, որով՝

ա) ստեղծվում է ծառայությունների եւ ներդրումների ներքին շուկա,

բ) շնորհվում է հիմնադրման իրավունք, կամ

գ) պահանջվում է օրենսդրության մոտարկում մեկ կամ ավելի տնտեսական ոլորտներում։

Սույն բացառության նպատակով՝

ա) Ծառայությունների եւ ներդրումների ներքին շուկա նշանակում է առանց ներքին սահմանների տարածք, որում ապահովվում է ծառայությունների, կապիտալի եւ անձանց ազատ տեղաշարժ։

բ) Հիմնադրման իրավունք նշանակում է Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմերի միջեւ հիմնադրման՝ ըստ էության, բոլոր արգելքների վերացման պարտավորություն՝ այդ Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու հիմքով։

Հիմնադրման իրավունքը ներառում է Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմ հանդիսացող պետությունների քաղաքացիների՝ այդպիսի հիմնադրման վայրի երկրի ներպետական իրավունքով քաղաքացիների համար նախատեսված միեւնույն պայմաններով ձեռնարկություններ ստեղծելու եւ ղեկավարելու իրավունքը։

գ) Օրենսդրության մոտարկում նշանակում է՝

(i) տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի մեկ կամ ավելի կողմերի օրենսդրության համապատասխանեցումը այդ համաձայնագրի մյուս կողմի կամ կողմերի օրենսդրությանը, կամ

(ii) տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմերի ներպետական իրավունքի մեջ ընդհանուր օրենսդրության ներմուծում։

Այսպիսի համապատասխանեցումը կամ ներմուծումը կատարվում է եւ համարվում է կատարված միայն այն ժամանակ, երբ այն գործողության մեջ է դրվում Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմի կամ կողմերի ներպետական իրավունքի շրջանակներում։

Ոլորտային վերապահումները

1. Պետության կամ հանրային գույքի շահագործմանը կամ օգտագործմանն առնչվող որոշակի տնտեսական գործունեությունը ենթակա է ըստ Կոնցեսիոն ակտի դրույթների տրամադրվող կոնցեսիաների։

Առեւտրային կորպորացիաներում, որտեղ պետությունը կամ մունիցիպալիտետը տիրապետում է կապիտալի 50 %-ը գերազանցող բաժնեմաս, ապա կորպորացիայի հիմնական միջոցների տնօրինմանն ուղղված ցանկացած գործարքի, մասնակցության տոկոս ձեռք բերելու նպատակով ցանկացած պայմանագրի կնքման, լիզինգի, համատեղ գործունեության, վարկավորման, դեբիտորական պարտքերի երաշխավորման, ինչպես նաեւ պարտամուրհակներից ծագող պարտավորություններ կրելու համար պահանջվում է Մասնավորեցման գործակալության կամ այլ պետական կամ տարածաշրջանային մարմնի (կախված այն հանգամանքից, թե դրանցից որն է իրավասու մարմին) կողմից տրվող թույլատրում կամ թույլտվություն։

DK, FI, SE. Սկանդինավյան համագործակցության խթանմանն ուղղված՝ Դանիայի, Շվեդիայի եւ Ֆինլանդիայի կողմից ձեռնարկված միջոցներից են՝

ա) ֆինանսական աջակցություն գիտահետազոտական (գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական) նախագծերին (Սկանդինավյան արդյունաբերական ֆոնդ).

բ) միջազգային նախագծերի իրագործելիության ուսումասիրությունների ֆինանսավորում (Նախագծերի արտահանման սկանդինավյան ֆոնդ), եւ

գ) ֆինանսական օժանդակություն բնապահպանական տեխնոլոգիաներ օգտագործող ընկերություններին[7] (Շրջակա միջավայրի սկանդինավյան ֆինանսական կորպորացիա)։

Այս վերապահումը չի հակասում Կողմի կողմից գնումների բացառմանը, սուբսիդիաներին կամ սույն Համաձայնագրի 141-րդ հոդվածում նշված ծառայությունների առեւտրին տրամադրվող՝ կառավարության աջակցությանը։

¹⁾PT. Այնպիսի երկրների համար, որտեղ պորտուգալերենը պաշտոնական լեզուն է (Անգոլա, Բրազիլիա, Կաբո Վերդե, Գվինեա Բիսաու, Մոզամբիկ եւ Սան Տոմե եւ Պրինսիպի), ծառայություն մատուցող ֆիզիկական անձանց կողմից որոշակի գործունեության տեսակների իրականացման եւ մասնագիտությունների կիրառման համար քաղաքացիությանը ներկայացվող պահանջներ չեն նախատեսվում։

 

Փոխադրումներին առնչվող՝ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ.

 

1. Նախատեսվում է ցանկացած այնպիսի միջոց, որով երրորդ երկրին տրամադրվում է տարբերակված ռեժիմ՝ ներքին ջրային ճանապարհների (ներառյալ՝ Հռենոս-Մայն-Դանուբ ջրանցքին վերաբերող համաձայնագրերը) հասանելիության վերաբերյալ գործող կամ հետագա համաձայնագրերի համաձայն, որոնք համապատասխան երկրներում հաստատված, սեփականության մասով քաղաքացիության չափանիշները բավարարող օպերատորների համար երթեւեկության իրավունքներ են վերապահում։

Դրա վրա տարածվում են «Հռենոս գետով բեռնափոխադրումների մասին» Մանհայմի կոնվենցիան կիրարկող կանոնակարգերը։ Վերապահման այս մասը կիրառվում է միայն ԵՄ հետեւյալ անդամ պետությունների նկատմամբ՝ BE, FR, DE եւ NL։ Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրում (ՀԱԴ 722)։

1. FI. Համապատասխան երկրին տարբերակված ռեժիմ տրամադրելը գործող կամ հետագա երկկողմ այն համաձայնագրերի համաձայն, որոնցով որոշակի այլ երկրի օտարերկրյա դրոշի ներքո գրանցված նավերը կամ օտարերկրյա գրանցված տրանսպորտային միջոցները փոխադարձության սկզբունքի հիման վրա (ՀԱԴ 711-ի մաս, 712-ի մաս, 721-ի մաս) Ֆինլանդիայում ազատվում են կաբոտաժային փոխադրումներ (ներառյալ՝ համակցված փոխադրումներ, ճանապարհային եւ երկաթուղային) իրականացնելու ընդհանուր արգելքից։
2. SE. Փոխադարձության սկզբունքի հիման վրա կարող են ձեռնարկվել այնպիսի միջոցներ, որոնցով թույլատրվում է Հայաստանի դրոշի ներքո հանդես եկող Հայաստանի նավերին Շվեդիայում կաբոտաժային երթեւեկություն իրականացնել այնքանով, որքանով Հայաստանը Շվեդիայի դրոշի ներքո գրանցված նավերին թույլատրում է կաբոտաժային երթեւեկություն իրականացնել Հայաստանում։

Այս վերապահման հատուկ նպատակը պայմանավորված է Հայաստանի եւ Շվեդիայի միջեւ փոխադարձ համաձայնեցված՝ հետագա հավանական համաձայնագրի բովանդակությամբ (ՀԱԴ 7211, 7212)։

1. BG. Այնքանով, որքանով Հայաստանը եւ դրա մարզերն ու տարածքային միավորները թույլատրում են Բուլղարիայի ծառայություն մատուցողներին ծովերի եւ գետերի նավահանգիստներում բեռների սպասարկման ծառայություններ եւ պահատվության ու պահեստային պահատվության, ներառյալ՝ կոնտեյներների եւ կոնտեյներներում առկա ապրանքների հետ կապված ծառայություններ մատուցել, Բուլղարիան միեւնույն պայմաններով կթույլատրի Հայաստանի ծառայություն մատուցողներին ծովերի եւ գետերի նավահանգիստներում բեռների սպասարկման ծառայություններ եւ պահատվության ու պահեստային պահատվության, ներառյալ՝ կոնտեյներների եւ կոնտեյներներում առկա ապրանքների հետ կապված ծառայություններ մատուցել (ՀԱԴ 741-ի մաս, 742-ի մաս)։
2. Գերմանիայի ռեզիդենտ սպառողների կողմից օտարերկրյա նավերի ֆրախտի վրա կարող է տարածվել փոխադարձության սկզբունքը (ՀԱԴ 7213, 7223, 83103):
3. EU. Համապատասխան երկրին տարբերակված ռեժիմ տրամադրելը՝ ԵՄ-ի կամ ԵՄ անդամ պետությունների ու երրորդ երկրի միջեւ կնքված՝ միջազգային ճանապարհային բեռնափոխադրմանը (այդ թվում՝ համակցված փոխադրումներ՝ ճանապարհային եւ երկաթուղային) եւ ուղեւորափոխադրմանն առնչվող գործող կամ հետագա երկկողմ համաձայնագրերի համաձայն (ՀԱԴ 7111, 7112, 7121, 7122, 7123)։ Այդպիսի ռեժիմը կարող է՝

ա) յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմի տարածքում գրանցված տրանսպորտային միջոցներին վերապահել կամ սահմանափակել համապատասխան տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը Պայմանավորվող կողմերի միջեւ կամ Պայմանավորվող կողմերի տարածքով [8], կամ

բ) նախատեսել այդպիսի տրանսպորտային միջոցների՝ հարկերից ազատումը։

1. BG. Նախատեսվում են գործող կամ հետագա համաձայնագրերով ընդունված այն միջոցները, որոնք վերապահում կամ սահմանափակում են Բուլղարիայի տարածքում կամ Բուլղարիայի սահմաններով այդ տեսակի տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը եւ սահմանում են այդ մատուցման ժամկետներն ու պայմանները, ներառյալ՝ տարանցման թույլտվությունները կամ ճանապարհային հարկի մասով արտոնությունները (ՀԱԴ 7111, 7112):
2. HR. Նախատեսվում են միջազգային ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման վերաբերյալ գործող կամ հետագա համաձայնագրերով կիրառվող այն միջոցները, որոնք համապատասխան Կողմերին վերապահում կամ սահմանափակում են տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը եւ սահմանում են գործարկման պայմաններ, այդ թվում՝ տարանցման թույլտվություններ կամ դեպի Խորվաթիա, Խորվաթիայում, Խորվաթիայով եւ դրանից դուրս մատուցվող տրանսպորտային ծառայությունների՝ ճանապարհային հարկի մասով արտոնություններ (ՀԱԴ 7111, 7112):
3. CZ. Նախատեսվում են գործող կամ հետագա համաձայնագրերով ձեռնարկվող այն միջոցները, որոնք համապատասխան Պայմանավորվող կողմերին վերապահում կամ սահմանափակում են տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը եւ սահմանում են գործարկման պայմաններ, այդ թվում՝ տարանցման թույլտվություններ կամ դեպի Չեխիայի Հանրապետություն, Չեխիայի Հանրապետությունում, Չեխիայի Հանրապետությունով եւ դրանից դուրս տրանսպորտային ծառայությունների՝ ճանապարհային հարկի մասով արտոնություններ (ՀԱԴ 7121, 7122, 7123):
4. Միջազգային ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման վերաբերյալ գործող կամ հետագա երկկողմ համաձայնագրերի համաձայն երկրին տարբերակված ռեժիմ տրամադրելիս (ներառյալ՝ համակցված տրանսպորտային՝ ճանապարհային կամ երկաթուղային), յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմի տարածքում գրանցված տրանսպորտային միջոցներով Պայմանավորվող կողմերին դեպի Էստոնիա, Էստոնիայում, Էստոնիայով եւ դրանից դուրս տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը վերապահելիս կամ սահմանափակելիս, ինչպես նաեւ այդպիսի տրանսպորտային միջոցները հարկերից ազատելիս։
5. LT. Նախատեսվում են երկկողմ համաձայնագրերով ձեռնարկվող այն միջոցները, որոնցով դրույթներ են նախատեսվում տրանսպորտային ծառայությունների վերաբերյալ, եւ սահմանվում են գործարկման պայմանները, այդ թվում՝ համապատասխան Պայմանավորվող կողմերին դեպի Լիտվայի տարածք, Լիտվայի տարածքով եւ դրանից դուրս տրանսպորտային ծառայություններ մատուցելու համար տրամադրվող երկկողմանի տարանցման եւ այլ փոխադրման թույլտվությունները, ինչպես նաեւ ճանապարհային հարկերն ու վճարները (ՀԱԴ 7121, 7122, 7123):
6. SK. Նախատեսվում են գործող կամ հետագա համաձայնագրերով ձեռնարկվող այն միջոցները, որոնք համապատասխան Պայմանավորվող կողմերին վերապահում կամ սահմանափակում են տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը եւ սահմանում են գործարկման պայմաններ, այդ թվում՝ տարանցման թույլտվություններ կամ դեպի [Եվրոպական միության անդամ պետություն], [Եվրոպական միության անդամ պետությունում], [Եվրոպական միության անդամ պետությունով] եւ [Եվրոպական միության անդամ պետությունից] դուրս տրանսպորտային ծառայությունների կապակցությամբ ճանապարհային հարկի մասով արտոնություններ (ՀԱԴ 7121, 7122, 7123):
7. ES. Իսպանիայում առեւտրային ներկայություն սահմանելու համար թույլատրումը կարող է մերժվել այն ծառայություն մատուցողների դեպքում, որոնց ծագման երկիրը Իսպանիայի ծառայություն մատուցողների համար շուկայի արդյունավետ հասանելիություն չի տրամադրում (ՀԱԴ 7123)։

BG, CZ եւ SK. Գործող կամ հետագա համաձայնագրերով կարգավորվում են երթեւեկության իրավունքները եւ գործարկման պայմանները, ինչպես նաեւ Բուլղարիայի, Չեխիայի Հանրապետության եւ Սլովակիայի տարածքում ու քննարկվող երկրների միջեւ տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը։

1. Նախատեսվում է երրորդ երկրին տարբերակված ռեժիմի տրամադրումը՝ հետեւյալ օդային փոխադրման օժանդակ ծառայությունների առնչությամբ գործող կամ հետագա երկկողմ համաձայնագրերի համաձայն՝

ա) օդային փոխադրման ծառայությունների վաճառք եւ մարքեթինգ,

բ) համակարգչային ամրագրման համակարգերի (ՀԱՀ) ծառայություններ, եւ

գ) օդային փոխադրման դեպքում տրամադրվող օժանդակ այլ ծառայություններ, ինչպիսիք են՝ վերգետնյա ծառայությունները եւ օդանավակայանի շահագործման ծառայությունները։

Ինչ վերաբերում է օդանավերի եւ դրանց մասերի տեխնիկական սպասարկմանը եւ վերանորոգմանը, ԵՄ-ն իրավունք է վերապահում սահմանելու կամ պահպանելու ցանկացած միջոց, որը ԾԱԳՀ-ի V հոդվածին համապատասխան՝ գործող կամ հետագա առեւտրային համաձայնագրի համաձայն՝ երրորդ երկրին տարբերակված ռեժիմ է տրամադրում։

1. EU. Իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ միայն ԵՄ-ի կողմից թույլտվություն ստացած՝ ճանաչված կազմակերպությունները կարողանան անդամ պետությունների անունից նավերի՝ կանոնադրությամբ նախատեսված ուսումնասիրություններ եւ սերտիֆիկացում իրականացնել։ Կարող է պահանջվել հիմնադրում։
2. PL. Այնքանով, որքանով Հայաստանը թույլատրում է Լեհաստանի ուղեւորափոխադրման եւ բեռնափոխադրման ծառայություն մատուցողների կողմից դեպի Հայաստանի տարածք եւ Հայաստանի տարածքով տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը, Լեհաստանը միեւնույն պայմաններով կթույլատրի Հայաստանի ուղեւորափոխադրման եւ բեռնափոխադրման ծառայություն մատուցողների կողմից դեպի Լեհաստանի տարածք եւ Լեհաստանի տարածքով տրանսպորտային ծառայությունների մատուցումը։

Ա. Գյուղատնտեսություն, որսորդություն, անտառային տնտեսություն եւ փայտամթերում

1. ԵՄ ընկերություններ չհամարվող ընկերությունների կողմից գյուղատնտեսական ձեռնարկությունների հիմնադրման եւ ԵՄ ներդրող չհամարվող ներդրողների կողմից խաղողի այգիներ ձեռք բերելու դեպքում անհրաժեշտ է թույլատրում։

AT, HR, HU, MT, RO. Գյուղատնտեսական գործունեության համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

1. Ներդրողների մասնակցությունը թույլատրվում է միայն մինչեւ 49 %-ով։
2. FI. Հյուսիսային եղջերուների անասնաբուծության համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
3. Հայաստանի ռեզիդենտների կողմից ալյուրաղացմանն առնչվող գործունեության հիմնադրման համար անհրաժեշտ է թույլատրում։
4. Փայտամթերմանն առնչվող գործունեության համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
5. Միայն սաամիները կարող են հյուսիսային եղջերուներ տիրապետել եւ զբաղվել դրանց անասնաբուծությամբ։

 

Բ. Ձկնարդյունաբերություն եւ ակվակուլտուրա (ջրային տնտեսություն)

1. ԵՄ անդամ պետությունների ինքնիշխանության կամ իրավազորության ներքո գտնվող ծովային ջրերում առկա կենսաբանական ռեսուրսների եւ ձկնորսարանների հասանելիությունը եւ օգտագործումը կարող է սահմանափակվել ԵՄ տարածքի դրոշի տակ նավարկող ձկնորսական նավերով, եթե այլ բան նախատեսված չէ։
2. Ձկնորսական նավակի (նավի) մասով ԵՄ սեփականություն չհամարվող սեփականությունը կարող է առավելագույնը կազմել 49 %, որի դեպքում անհրաժեշտ է թույլատրում։
3. Նավը համարվում է շվեդական եւ կարող է կրել Շվեդիայի դրոշը, եթե փայերի կեսից ավելին պատկանում է Շվեդիայի քաղաքացիներին կամ իրավաբանական անձանց։ Կառավարությունը կարող է թույլատրել օտարերկրյա նավերին նավարկելու Շվեդիայի դրոշի տակ, եթե դրանց գործողությունները գտնվում են Շվեդիայի վերահսկողության տակ, կամ եթե սեփականատերը Շվեդիայում ունի մշտական բնակություն։

Այն նավերը, որոնց 50 %-ը կամ ավելին պատկանում է ԵՏՏ քաղաքացիներին կամ ԵՏՏ-ում իրավաբանական հասցե, կենտրոնական կառավարման մարմիններ կամ հիմնական գործունեություն իրականացնելու վայր ունեցող ընկերություններին, որոնց գործողությունները վերահսկվում են Շվեդիայի կողմից, նույնպես կարող են գրանցվել Շվեդիայի ռեգիստրում։ Պրոֆեսիոնալ ձկնորսության համար անհրաժեշտ պրոֆեսիոնալ ձկնորսության լիցենզիան կարող է տրվել՝ ձկնորսության եւ Շվեդիայի ձկնարդյունաբերության միջեւ որոշակի կապի առկայության դեպքում։

Այդպիսի կապի օրինակ կարող է ծառայել որեւէ օրացուցային տարվա ընթացքում որսի կեսը Շվեդիայի ափ հանելը (արժեքային արտահայտությամբ), ձկնորսական ճամփորդությունների կեսի դեպքում Շվեդիայի նավահանգստից մեկնելը կամ նավատորմի ձկնորսների կեսի՝ Շվեդիայում մշտական բնակություն ունենալը։

Հինգ մետրը գերազանցող նավերի դեպքում անհրաժեշտ է նավերի համար տրվող թույլտվություն՝ պրոֆեսիոնալ ձկնորսության լիցենզիայի հետ միասին։

Թույլտվությունը տրվում է, եթե, ի թիվս այլնի, նավը գրանցված է ազգային ռեգիստրում եւ Շվեդիայի հետ ունի իրական տնտեսական կապ։ Առեւտրային կամ սովորական նավի հրամանատարը պետք է լինի ԵՏՏ անդամ պետության քաղաքացի։ Շվեդական տրանսպորտային գործակալության կողմից կարող է բացառություն շնորհվել։

1. SI. Օտարերկրյա ձկնորսական նավերով Սլովենիայի Հանրապետության տարածքային ջրերով տարանցման ընթացքում ծովից կամ ծովի հատակից ձկներ կամ ծովային այլ օրգանիզմներ որսալը կամ բռնելն արգելվում է։ Այս արգելքը տարածվում է նաեւ օտարերկրյա ձկնորսական նավակների վրա։

Նավերն իրավասու են նավարկելու Սլովենիայի դրոշի տակ, եթե նավի կեսից ավելին պատկանում է Եվրոպական միության քաղաքացիներին կամ իրավաբանական անձանց, որոնց գլխամասային գրասենյակները գտնվում են Եվրոպական միության անդամ պետությունում։ Համալրման համար նախատեսված՝ ջրային տնտեսությունների բազմացող օրգանիզմները պետք է գրանցված լինեն Սլովենիայում։

1. UK. ՄԹ-ի դրոշը կրող նավեր ձեռք բերելու համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան, եթե ներդրումն առնվազն 75 %-ով չի պատկանում Բրիտանիայի քաղաքացիներին եւ (կամ) այն ընկերություններին, որոնք առնվազն 75 %-ով պատկանում են Բրիտանիայի քաղաքացիներին՝ բոլոր դեպքերում լինելով ՄԹ-ի ռեզիդենտ եւ մշտական բնակություն ունենալով այնտեղ։ Նավերը պետք է կառավարվեն, ուղղորդվեն եւ վերահսկվեն ՄԹ-ի կողմից։

Գ. Լեռնարդյունաբերություն եւ բնական պաշարների արդյունահանում

1. EU. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան այն իրավաբանական անձանց համար, որոնք կառավարվում են ԵՄ անդամ պետություն չհամարվող այն երկրի ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց^[9] կողմից, որին բաժին է ընկնում Եվրոպական Միության նավթի կամ բնական գազի ներմուծման 5 %-ը։ Ուղղակի մասնաճյուղեր բացելու համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան (պահանջվում է գրանցում)։

 

Դ. Արտադրություն

1. EU. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան այն իրավաբանական անձանց համար, որոնք կառավարվում են¹ ԵՄ անդամ պետություն չհամարվող այն երկրի ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից, որին բաժին է ընկնում Եվրոպական Միության նավթի կամ բնական գազի ներմուծման 5 %-ը։ Ուղղակի մասնաճյուղեր բացելու համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան (պահանջվում է գրանցում)։
2. Հրատարակչական եւ տպագրական ընկերության սեփականատերերը եւ հրատարակիչները պետք է լինեն ԵՄ անդամ պետության քաղաքացիներ։ Ընկերությունների գլխամասային գրասենյակները պետք է գտնվեն ԵՄ անդամ պետությունում։
3. HR. Ձայնագրված կրիչների պարունակություն հրատարակելու, տպագրելու եւ վերարտադրելու դեպքում ներկայացվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ։
4. Շվեդիայում տպագրվող եւ հրատարակվող պարբերականների սեփականատերերը, որոնք ֆիզիկական անձինք են, պետք է բնակվեն Շվեդիայում կամ լինեն ԵՏՏ քաղաքացիներ։ Այդպիսի պարբերականների սեփականատերերը, որոնք իրավաբանական անձինք են, պետք է հիմնադրված լինեն ԵՏՏ-ում։

Շվեդիայում տպագրված եւ հրատարակված պարբերականները եւ տեխնիկական ձայնագրությունները պետք է ունենան պատասխանատու խմբագիր, որը պետք է մշտապես բնակվի Շվեդիայում։

Սեփական միջոցների հաշվին էլեկտրաէներգիայի, գազի, գոլորշու եւ տաք ջրի^[10] արտադրության, փոխանցման եւ բաշխման դեպքերը[11] (բացառությամբ միջուկային հիմքով էլեկտրաէներգիայի արտադրության)։

1. EU. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան սեփական միջոցների հաշվին էլեկտրաէներգիայի արտադրության, էլեկտրաէներգիայի փոխանցման ու բաշխման եւ գազի արտադրության, գազային վառելիքի բաշխման դեպքում։

Գոլորշու եւ տաք ջրի արտադրության, փոխանցման եւ բաշխման դեպքեր

1. EU. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան այն իրավաբանական անձանց համար, որոնք կառավարվում են^[12] ԵՄ անդամ պետություն չհամարվող այն երկրի ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից, որին բաժին է ընկնում Եվրոպական Միության նավթի, էլեկտրաէներգիայի կամ բնական գազի ներմուծման 5 %-ը։ Սահմանափակումներ չկան ուղղակի մասնաճյուղեր բացելու մասով (պահանջվումէ գրանցում)։
2. FI. Գոլորշու եւ տաք ջրի արտադրության, փոխանցման եւ բաշխման համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

1. Բիզնես ծառայություններ

Մասնագիտական ծառայություններ

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան իրավական խորհրդատվության եւ իրավական փաստաթղթավորման ու սերտիֆիկացման ծառայությունների մասով, որոնք տրամադրվում են հանրային նշանակության գործառույթներով օժտված իրավական ոլորտի մասնագետների կողմից, ինչպիսիք են՝ նոտարները, «huissiers de justice» կամ այլ «officiers publics et ministériels», ինչպես նաեւ՝ կառավարության պաշտոնական ակտով նշանակված դատական կարգադրիչների կողմից տրամադրվող ծառայությունների մասով։
2. EU. Ներպետական իրավունքի ոլորտում աշխատելու համար անհրաժեշտ է լիարժեք անդամագրում Փաստաբանների ասոցիացիայում, որի դեպքում նախատեսվում են քաղաքացիության վերաբերյալ պայման եւ (կամ) ներկայացվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ։
3. Իրավաբանական ծառայությունների մասով՝ առեւտրային ներկայության միջոցով իրավաբանական ծառայություններ տրամադրելու դեպքում նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։ Ցանկացած իրավաբանական ֆիրմայի գործառնական արդյունքի մասով օտարերկրյա իրավաբանների (որոնք պետք է լիարժեք որակավորում ունենան իրենց գրանցման վայրի երկրում) բաժնային մասնակցությունը եւ բաժնեմասերը չեն կարող գերազանցել 25 %-ը։

Նրանք չեն կարող էական ազդեցություն ունենալ որոշումների ընդունման հարցում։

Օտարերկրյա փոքրամասնություն համարվող ներդրողների կամ դրանց՝ որակավորված անձնակազմի դեպքում իրավաբանական ծառայությունների տրամադրումը թույլատրվում է միայն միջազգային հանրային իրավունքի մասով եւ այն իրավազորության իրավունքի մասով, որի շրջանակներում նրանք որպես իրավաբան աշխատելու որակավորում ունեն. իրավաբանական ծառայությունների տրամադրումը (ԵՄ եւ անդամ պետություն) ներպետական իրավունքի մասով՝ ներառյալ ներկայացուցչությունը դատարաններում, պահանջում է լիարժեք անդամագրում Ասոցիացիայում, որի դեպքում նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:

1. Հաշվապահական, հաշվապահական հաշվառման, աուդիտորական եւ հարկման վերաբերյալ խորհրդատվական ծառայությունների մասով օտարերկրյա իրավունքին համապատասխան մասնագիտությամբ աշխատելու իրավունք ունեցող անձանց բաժնային մասնակցությունը եւ քվեարկելու իրավունքը չեն կարող գերազանցել 25 %-ը։
2. Բժիշկների (բացառությամբ հոգեբանների եւ հոգեթերապեւտների) համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

AT, BG, HR. Համապատասխան ներպետական իրավունքի մասով (ԵՄ եւ անդամ պետություններ) իրավաբանական ծառայությունների տրամադրման համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

AT, CY, EE, MT, SI. Անասնաբուժական ծառայությունների համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

1. BE. Իրավաբանական ծառայությունների մասով քվոտաները կիրառվում են՝ Վճռաբեկ դատարանում (Cour de cassation) ոչ քրեական գործերով ներկայացուցչության համար։
2. Օտարերկրյա իրավաբանները կարող են միայն տրամադրել իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայություններ իրենց երկրի քաղաքացուն՝ փոխադարձության սկզբունքով եւ բուլղարացի իրավաբանի հետ համագործակցությամբ։ Իրավաբանական հարցերով մեդիացիայի [հաշտարարության] ծառայությունների համար պահանջվում է մշտական բնակություն։
3. Իրավաբանական ծառայությունների մասով Բուլղարիայի Հանրապետության Փաստաբանների ասոցիացիայում լիարժեք անդամագրված իրավաբանների համար նախատեսվում է կազմակերպաիրավական ձեւի որոշակի տեսակներ (“advokatsko sadrujue” եւ “advokatsko drujestvo”)։
4. BG. Օտարերկրյա աուդիտ իրականացնող մարմինը (բացառությամբ ԵՄ եւ ԵՏՏ երկրների) կարող է աուդիտորական ծառայություններ տրամադրել միայն փոխադարձության սկզբունքով եւ այն պահանջի կատարմամբ, որ կառավարման մարմինների երեք քառորդը եւ այդ մարմնի անունից աուդիտ իրականացնող՝ գրանցված աուդիտորները բավարարում են Բուլղարիայի աուդիտորներին ներկայացվող պահանջներին համարժեք պահանջները։
5. Իրավաբանական հարցերով մեդիացիայի ծառայությունների համար պահանջվում է մշտական բնակություն։ Հարկային ծառայությունների դեպքում նախատեսվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
6. Ճարտարապետական ծառայությունների, քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների, ճարտարագիտական ծառայությունների եւ ինտեգրված ճարտարագիտական ծառայությունների մասով այն օտարերկրյա ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք, որոնք ունեն իրենց ազգային օրենսդրությամբ ճանաչված՝ նախագծային աշխատանքներ իրականացնելու համար լիցենզավորված իրավասություն, կարող են ուսումնասիրել եւ ինքնուրույն նախագծել աշխատանքներ Բուլղարիայում՝ միայն մրցութային ընթացակարգի արդյունքում հաղթող ճանաչվելուց եւ «Պետական գնումների մասին» ակտով սահմանված ժամկետներով ու ընթացակարգին համապատասխան որպես կապալառուներ ընտրվելուց հետո։
7. BG. Ճարտարապետական ծառայությունների, քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների, ճարտարագիտական ծառայությունների եւ ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայությունների մասով՝ ազգային կամ տարածաշրջանային նշանակության նախագծերի համար Հայաստանի ներդրողները պետք է գործեն՝ տեղական ներդրողների հետ համագործակցելով կամ որպես նրանց ենթակապալառուներ։

Ճարտարապետական ծառայությունների, քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների մասով՝ օտարերկրյա մասնագետները պետք է ունենան շինարարության բնագավառում առնվազն երկու տարվա փորձ։ Քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների դեպքում նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։

1. Քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների մասով նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։

BG, CY, MT, SI. Մանկաբարձուհիների ծառայությունների եւ բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների ու միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայությունների դեպքում ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

1. CY. Ճարտարապետական ծառայությունների, քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների, ճարտարագիտական ծառայությունների եւ ինտեգրված ճարտարագիտական ծառայությունների դեպքում նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
2. Իրավաբանական ծառայություններ տրամադրելու, այդ թվում՝ դատարաններում ներկայացուցչության համար պահանջվում է քաղաքացիության, ինչպես նաեւ բնակության առկայություն (առեւտրային ներկայություն) ԵՏՏ-ում կամ Շվեյցարիայում։

Միայն Փաստաբանների ասոցիացիայում ընդգրկված փաստաբանները կարող են գործընկերներ կամ բաժնետերեր կամ Տնօրենների խորհրդի անդամներ լինել Կիպրոսի իրավաբանական ընկերությունում։ Կիրառվում են կազմակերպաիրավական ձեւին ներկայացվող ոչ խտրական պահանջներ։ Ասոցիացիայում լիարժեք անդամագրման համար նախատեսվում է քաղաքացիության եւ բնակության վերաբերյալ պայման։

1. Ներպետական իրավունքի (ԵՄ եւ անդամ պետության) մասով իրավաբանական ծառայություններ տրամադրելու, այդ թվում՝ դատարաններում ներկայացուցչության համար պահանջվում է ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն եւ բնակություն Չեխիայի Հանրապետությունում։ Կիրառվում են կազմակերպաիրավական ձեւին ներկայացվող ոչ խտրական պահանջներ։

CZ, HU, SK. Մանկաբարձուհիների ծառայությունների համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

1. Օտարերկրյա աուդիտորները պետք է ստանան թույլատրում, որի վրա տարածվում են որոշակի պայմաններ։

BG, CY, CZ, EE, MT. Բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանների) եւ ատամնաբուժական ծառայությունների համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

 

CZ, SK. Իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ կապիտալի բաժնեմասերի կամ քվեարկելու իրավունքի առնվազն 60 %-ը վերապահվի քաղաքացիներին՝ աուդիտորական ծառայություններ տրամադրելու համար (ՀԱԴ 86211 եւ 86212՝ բացառությամբ հաշվապահական ծառայությունների)։

1. CZ. Բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանների) եւ ատամնաբուժական ծառայությունների, մանկաբարձուհիների ծառայությունների եւ բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների ու միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայությունների մասով հասանելիությունը սահմանափակվում է միայն ֆիզիկական անձանցով։ Օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց դեպքում պահանջվում է իրավասու մարմնի կողմից թույլատրում։
2. CZ. Անասնաբուժական ծառայությունների մասով հասանելիությունը սահմանափակվում է միայն ֆիզիկական անձանցով։ Պահանջվում է անասնաբուժական հարցերով կառավարման մարմնի թույլատրում։
3. «Արդարադատության իրականացման մասին» Դանիայի օրենքի համաձայն՝ իրավաբանական ֆիրմայի միակ նպատակը պետք է լինի իրավաբանական գործունեությունը։ Իրավաբանական ֆիրմայում իրավաբանական գործունեություն ծավալող իրավաբանները կամ կորպորացիայի այլ աշխատակիցները, որոնք դրանում բաժնեմասեր ունեն, ֆիրմայի հետ միասին անձնական պատասխանատվություն են կրում հաճախորդին տրամադրվող ցանկացած աջակցությունից բխող պահանջի համար։

Բացի այդ, Դանիայի իրավաբանական ֆիրմայի բաժնեմասերի 90 %-ը պետք է պատկանի դանիական լիցենզիա ունեցող իրավաբաններին, Դանիայում գրանցված ԵՄ իրավաբաններին կամ Դանիայում գրանցված իրավաբանական ֆիրմաներին։

1. Պարտադիր աուդիտորական ծառայությունների տրամադրման համար պահանջվում է Դանիայի կողմից տրված՝ որպես աուդիտոր գործելու վերաբերյալ հաստատում։ Հաստատում ստանալու համար պահանջվում է բնակություն ԵՄ անդամ պետությունում կամ ԵՏՏ անդամ պետությունում։ Քվեարկելու իրավունքը գործում է աուդիտորների՝ հաստատում ստացած աուդիտորական ֆիրմաներում եւ 8-ը կիրարկող կանոնակարգին համապատասխան հաստատում չստացած աուդիտորական ֆիրմաներում։ Պարտադիր աուդիտի վերաբերյալ հրահանգը չպետք է գերազանցի քվեարկելու իրավունքի 10 %-ը։
2. Դանիայի՝ թույլատրում ստացած հաշվապահների հետ գործընկերություն հաստատելու համար օտարերկրյա հաշվապահները պետք է թույլտվություն ստանան Դանիայի Բիզնես գործունեության հարցերով զբաղվող մարմնի կողմից։
3. Անասնաբուժական ծառայությունների մասով հասանելիությունն սահմանափակվում է միայն ֆիզիկական անձանցով։
4. EL. Պարտադիր աուդիտ իրականացնող անձի լիցենզիա ստանալու համար նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
5. Ատամնաբույժ-տեխնիկների համար ներկայացվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ։
6. ES. ԵՄ օրենսդրության եւ ԵՄ անդամ պետության օրենսդրության մասով իրավաբանական ծառայություններ տրամադրելու համար կարող է պահանջվել առեւտրային ներկայություն՝ ներպետական իրավունքով թույլատրված կազմակերպաիրավական ձեւերից որեւէ մեկը ոչ խտրական հիմունքներով ընտրելու համար։ Կազմակերպաիրավական ձեւի որոշ տեսակներ կարող են նախատեսվել բացառապես Ասոցիացիայում անդամագրված իրավաբանների համար՝ նաեւ ոչ խտրական հիմունքներով։
7. Դատարաններում ներկայացուցչության համար՝ բացառությամբ արտոնագրային գործակալների եւ «asianajaja»-ի կողմից ներկայացուցչության դեպքերի, ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
8. FI. Հանրային կամ մասնավոր ֆինանսավորում ունեցող առողջապահական եւ սոցիալական ծառայություններին առնչվող ծառայությունների (օրինակ՝ բժշկական ծառայություններ, այդ թվում՝ հոգեբանների, ատամնաբուժական ծառայություններ, մանկաբարձուհիների ծառայություններ, ֆիզիոթերապեւտներ եւ միջին բուժանձնակազմ) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։
9. Սահմանափակ պատասխանատվությամբ ֆիննական ընկերության աուդիտորներից առնվազն մեկին ներկայացվում է աուդիտորական ծառայությունների մասով բնակության վերաբերյալ պահանջ։

FI, HU, NL. Արտոնագրային գործակալներին ներկայացվում են բնակության վերաբերյալ պահանջներ (ՀԱԴ 861-ի մաս)։

1. Իրավաբանական ծառայությունների մասով Ֆրանսիայի Փաստաբանների ասոցիացիայում լիարժեք անդամագրված իրավաբանների համար նախատեսվում են կազմակերպաիրավական ձեւի որոշակի տեսակներ («association d’avocats» եւ «société en participation d’avocat»)։ Ֆրանսիայի կամ ԵՄ օրենսդրության առնչությամբ ծառայություններ մատուցող իրավաբանական ֆիրմայում բաժնեմասերի 75 %-ն ունեցող գործընկերների առնվազն 75 %-ը պետքէ լինեն Ֆրանսիայի Փաստաբանների ասոցիացիայում լիարժեք անդամագրված իրավաբաններ։
2. Ճարտարապետական ծառայությունների, բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանների) եւ ատամնաբուժական ծառայությունների, մանկաբարձուհիների ծառայությունների եւ բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների ու միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայությունների մասով օտարերկրյա ներդրողներն ունեն միայն «société d’exercice liberal»-ի (sociétés anonymes, sociétés à responsabilité limitée ou sociétés en commandite par actions) եւ «société civile professionnelle»-ի կազմակերպաիրավական ձեւերի հասանելիություն։
3. FR. Բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանների) եւ ատամնաբուժական ծառայությունների, մանկաբարձուհիների ծառայությունների եւ բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների ու միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայությունների մասով պահանջվում է քաղաքացիություն։ Այնուամենայնիվ, օտարերկրացիների համար մանկաբարձուհիների ծառայությունների եւ բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների ու միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայությունների հասանելիությունը հնարավոր է տարեկան սահմանված քվոտաների շրջանակներում։
4. Անասնաբուժական ծառայությունների մասով նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման, եւ գործում է փոխադարձության սկզբունքը։
5. Առկա չեն սահմանափակումներ՝ բացառությամբ գրանցման վայրի երկրի, օտարերկրյա եւ միջազգային իրավունքի վերաբերյալ խորհրդատվության մասով։

Դատարաններում կողմերի ներկայացուցչությունը կարող է իրականացվել միայն Խորվաթիայի Փաստաբանների խորհրդի (խորվաթական կոչումը՝ «odvjetnici») անդամների կողմից։ Փաստաբանների խորհրդին անդամակցության համար ներկայացվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ։ Միջազգային տարրեր ներառող վարույթների դեպքում կողմերին արբիտրաժային դատարաններում՝ ժամանակավոր (ad hoc) դատարաններում, կարող են ներկայացնել իրավաբաններ, որոնք այլ երկրների Փաստաբանների ասոցիացիայի անդամ են։

1. Աուդիտորական ծառայություններ մատուցելու համար պահանջվում է լիցենզիա։
2. Ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք կարող են ճարտարապետական եւ ճարտարագիտական ծառայություններ մատուցել համապատասխանաբար Խորվաթիայի Ճարտարապետների պալատի եւ Խորվաթիայի Ճարտարագետների պալատի հաստատումը ստանալուց հետո։
3. Պացիենտներին անմիջականորեն ծառայություններ տրամադրող (բուժող) բոլոր անձինք պետք է լիցենզիա ստանան մասնագիտացված պալատից։
4. EL. Ատամնաբույժ-տեխնիկների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտականություններ չկան։ Պարտադիր աուդիտ իրականացնող անձի լիցենզիա ստանալու եւ անասնաբուժական ծառայությունների համար անհրաժեշտ է ԵՄ քաղաքացիություն։
5. ES. Պարտադիր աուդիտ իրականացնող անձանց եւ արդյունաբերական սեփականության հավատարմատարների դեպքում նախատեսվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
6. Հիմնադրումը պետք է լինի Հունգարիայի դատական փաստաբանի (ügyvéd) կամ դատական փաստաբանի գրասենյակի (ügyvédi iroda) կամ վերջինիս ներկայացուցչության հետ գործընկերության տեսքով։
7. Անասնաբուժական ծառայությունների մասով ԵՏՏ քաղաքացի չհամարվող անձանց ներկայացվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ։
8. Քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջը ներկայացվում է այն երդվյալ փաստաբաններին, որոնց վերապահվում է քրեական գործով վարույթում իրավաբանական ներկայացուցչությունը։
9. Երդվյալ աուդիտորների առեւտրային ընկերությունում ձայնի իրավունք տվող բաժնեմասերի ավելի քան 50 %-ը պետք է պատկանի երդվյալ աուդիտորներին կամ ԵՄ կամ ԵՏՏ երդվյալ աուդիտորների առեւտրային ընկերություններին։ Օտարերկրյա հավատարմատարները կարող են դատարանում որպես փաստաբան հանդես գալ միայն փոխադարձ իրավական օգնության մասին երկկողմ համաձայնագրերին համապատասխան։
10. LT. Արտոնագրային հավատարմատարների համար նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
11. LT. Աուդիտորական ծառայությունների մասով աուդիտորի հաշվետվությունը պետք է պատրաստվի Լիտվայում գործելու համար հավատարմագրված աուդիտորի հետ զուգահեռ։ Աուդիտորական ընկերության բաժնեմասերի առնվազն երեք քառորդը պետք է պատկանի ԵՄ կամ ԵՏՏ աուդիտորներին կամ աուդիտորական ընկերություններին։ Բաց բաժնետիրական կորպորացիայի (AB) տեսքով հիմնադրում չի թույլատրվում։
12. LT. Օտարերկրյա հավատարմատարները կարող են դատարանում որպես փաստաբան հանդես գալ միայն փոխադարձ իրավական օգնության մասին երկկողմ համաձայնագրերին համապատասխան։
13. LT. Բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանների) եւ ատամնաբուժական ծառայությունների մասով ծառայության մատուցման համար անհրաժեշտ է թույլատրում՝ հիմնված առողջապահական ծառայությունների ծրագրի վրա, որը կազմվում է կարիքները, ինչպես նաեւ բնակչությունը եւ առկա բժշկական ու ատամնաբուժական ծառայությունները հաշվի առնելով։
14. Եթե կազմակերպաիրավական ձեւի այլ տեսակներ հասանելի են ԵՄ իրավաբանների համար, ապա օտարերկրյա իրավաբանների համար հասանելի են միայն գրանցված ընկերակցության եւ վստահության վրա հիմնված ընկերակցության կազմակերպաիրավական ձեւերը։
15. Անասնաբուժական ծառայությունների մասով նախատեսվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։ Օտարերկրացիները կարող են դիմել համապատասխան գործունեությամբ զբաղվելու թույլտվություն ստանալու համար։
16. Աուդիտորական ծառայությունների մասով նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
17. PT. Իրավաբանական ծառայությունների մասով՝ «solicitadores»-ի եւ արդյունաբերական սեփականության հարցերով գործակալի մասնագիտության հասանելիության համար նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
18. Մասնագիտացված պալատում գրանցվելու համար եւ ճարտարապետական, ճարտարագիտական ծառայություններ ու անասնաբուժական ծառայություններ տրամադրելու համար պահանջվում է բնակություն։

Անասնաբուժական ծառայությունների մատուցումը սահմանափակվում է ֆիզիկական անձանցով։

1. SK. Ներպետական իրավունքի մասով իրավաբանական ծառայություններ տրամադրելու՝ ներառյալ դատարաններում ներկայացուցչության համար պահանջվում է ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն եւ բնակություն (առեւտրային ներկայություն)։
2. SE. Իրավաբանական ծառայությունների, Ասոցիացիայում անդամագրման համար, ինչը պահանջվում է միայն շվեդական «advokat» կոչումից օգտվելու համար, ներկայացվում է ԵՄ-ում, ԵՏՏ-ում կամ Շվեյցարիայի համադաշնությունում բնակություն ունենալու պահանջ։ Բացառություն կարող է շնորհվել Շվեդիայի Փաստաբանների ասոցիացիայի խորհրդի կողմից։ Փաստաբանների ասոցիացիայում անդամագրումն անհրաժեշտ չէ ներպետական իրավունքի գծով իրավաբանական գործունեությամբ զբաղվելու համար։

Շվեդիայի Փաստաբանների ասոցիացիայի անդամը չի կարող աշխատանքի ընդունվել Փաստաբանների ասոցիացիայի անդամից տարբեր մեկ այլ անձի կամ Փաստաբանների ասոցիացիայի անդամի բիզնեսը վարող ընկերության կողմից։

Այնուամենայնիվ, Ասոցիացիայի անդամը կարող է աշխատանքի ընդունվել օտարերկրյա ընկերության կողմից։ Իրավասու մարմինը կարող է այս պահանջի մասով բացառություն շնորհել։ Տնտեսական ծրագրի սերտիֆիկացման մարմին նշանակելու առնչությամբ գործում են ԵՏՏ պահանջներ։

1. SE. Միայն Շվեդիայում հաստատում կամ թույլատրում ստացած աուդիտորներն ու Շվեդիայում գրանցված աուդիտորական ֆիրմաները կարող են մատուցել պարտադիր աուդիտորական ծառայություններ որոշ իրավաբանական անձանց մասով, այդ թվում՝ բոլոր սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների, ինչպես նաեւ ֆիզիկական անձանց մասով։

Միայն Շվեդիայում հաստատում ստացած աուդիտորները եւ գրանցված հաշվապահական ֆիրմաները կարող են լինել բաժնետերեր կամ ստեղծել ընկերակցություններ այն ընկերություններում, որոնք իրականացնում են որակյալ աուդիտ (պաշտոնական նպատակներով)։ Թույլատրում կամ հաստատում ստանալու համար պահանջվում է բնակություն ԵՏՏ-ում կամ Շվեյցարիայում։

«Հաստատում ստացած աուդիտոր» եւ «թույլատրում ստացած աուդիտոր» կոչումներից կարող են օգտվել միայն այն աուդիտորները, որոնք հաստատում կամ թույլատրում են ստացել Շվեդիայում։

Կոոպերատիվ տնտեսական միավորումների եւ որոշ այլ ձեռնարկությունների աուդիտորները, որոնք թույլատրում կամ հաստատում ստացած հաշվապահներ չեն, պետք է լինեն ԵՏՏ ռեզիդենտներ։

Իրավասու մարմինը կարող է այս պահանջի մասով բացառություններ անել։ (ՀԱԴ 86211, ՀԱԴ 86212՝ բացառությամբ հաշվապահական ծառայությունների)։

1. Վճարի դիմաց հաճախորդներին դատարանում ներկայացնելը պայմանավորված է Սլովենիայի Հանրապետությունում առեւտրային ներկայությամբ։

Այն օտարերկրյա իրավաբանը, որն ունի օտար երկրում իրավաբանական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունք, կարող է իրավաբանական ծառայություններ տրամադրել կամ իրավաբանական գործունեություն իրականացնել «Փաստաբանական գործունեության մասին» օրենքի 34-րդ հոդվածի «ա» կետի պայմանների համաձայն՝ փաստացի փոխադարձության սկզբունքի պահպանմամբ։

Փոխադարձության սկզբունքի պահպանումը ստուգվում է Արդարադատության նախարարության կողմից։

Սլովենիայի Փաստաբանների ասոցիացիայի կողմից նշանակված հավատարմատարների համար առեւտրային ներկայությունը սահմանափակվում է անհատ ձեռնարկատիրությամբ, սահմանափակ պատասխանատվությամբ իրավաբանական ֆիրմայով (ընկերակցություն) կամ միայն անսահմանափակ պատասխանատվությամբ իրավաբանական ֆիրմայով (ընկերակցություն)։

Իրավաբանական ֆիրմայի աշխատանքները սահմանափակվում են իրավաբանական գործունեության իրականացմամբ։

Իրավաբանական ֆիրմայում որպես գործընկեր կարող են հանդես գալ միայն հավատարմատարները։

1. SI. Հաշվապահական, հաշվապահական հաշվառման եւ աուդիտորական ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտականություններ չկան։ Պահանջվում է առեւտրային ներկայություն։

Երրորդ երկրի աուդիտ իրականացնող մարմինը կարող է բաժնեմասեր ունենալ կամ ընկերակցություն ձեւավորել Սլովենիայի աուդիտորական ընկերությունում, եթե ըստ այն երկրի օրենսդրության, որտեղ գրանցված է երրորդ երկրի աուդիտ իրականացնող մարմինը, Սլովենիայի աուդիտորական ընկերությունները կարող են բաժնեմասեր ունենալ կամ ընկերակցություն ձեւավորել աուդիտորական ընկերությունում։ Սլովենիայում հիմնադրված աուդիտորական ընկերության կառավարման խորհրդի առնվազն մեկ անդամից պահանջվում է Սլովենիայում մշտական բնակություն ունենալ։

1. SI. Բժիշկների, ատամնաբույժների, մանկաբարձուհիների, բուժքույրերի եւ դեղագործների դեպքում անհրաժեշտ է մասնագիտացված պալատի կողմից տրված լիցենզիա, առողջապահության ոլորտի այլ մասնագետների դեպքում՝ գրանցում։
2. SI. Սոցիալական բժշկության, սանիտարական, համաճարակաբանական, բժշկական/էկոլոգիական ծառայությունների, արյան մատակարարման, արյան պատրաստուկների եւ փոխպատվաստման, ինչպես նաեւ դիահերձման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան։

Դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառք [13](ՀԱԴ 63211)

1. AT. Հանրության շրջանում դեղագործական արտադրանքի եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքը կարող է իրականացվել միայն դեղատների միջոցով։ Դեղատան գործունեություն ղեկավարելու համար պահանջվում է ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն։ Վարձակալներից եւ դեղատունը ղեկավարելու համար պատասխանատու անձանցից պահանջվում է ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն։
2. BG. Դեղագործներին ներկայացվում է մշտական բնակության վերաբերյալ պահանջ։
3. Դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքի եւ դեղագործական ապրանքների տրամադրման ու դեղագործների կողմից մատուցվող այլ ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան (ՀԱԴ 63211)։
4. DE. Հանրության շրջանում դեղագործական արտադրանքի եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի ծառայություններ մատուցելը թույլատրվում է միայն ֆիզիկական անձանց։

Դեղագործի լիցենզիա ձեռք բերելու եւ (կամ) հանրության շրջանում դեղագործական եւ որոշ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի նպատակով դեղատուն բացելու համար պահանջվում է բնակություն։

Գերմանիայի դեղագործական քննությունը չանցած անձինք կարող են միայն լիցենզիա ստանալ այն դեղատունը գլխավորելու համար, որն արդեն իսկ գոյություն է ունեցել նախորդ երեք տարիների ընթացքում։

Այս պայմանը չի կիրառվում հաստատում ստացած այն դիմումատուների նկատմամբ, որոնց որակավորումը արդեն իսկ ճանաչվել է այլ նպատակներով։

Բացի այդ, դիմումատուները պետք է առնվազն երեք տարի անընդմեջ դեղագործի մասնագիտական գործունեություն իրականացրած լինեն Գերմանիայում։ ԵՏՏ երկրի քաղաքացի չհամարվող անձինք չեն կարող դեղատուն հիմնադրելու լիցենզիա ստանալ։

1. EE. Հանրության շրջանում դեղագործական եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքը կարող է իրականացվել միայն դեղատների միջոցով։ Փոստի միջոցով դեղամիջոցների վաճառքը, ինչպես նաեւ փոստով առաքումը կամ ինտերնետով պատվիրված դեղամիջոցների շտապ առաքումն արգելված է։
2. EL. Միայն լիցենզավորված դեղագործ համարվող ֆիզիկական անձանց եւ լիցենզավորված դեղագործների կողմից հիմնադրված ընկերություններին է թույլատրվում հանրության շրջանում դեղագործական արտադրանքի եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի ծառայություններ մատուցել։

Դեղատան գործունեություն ղեկավարելու համար պահանջվում է ԵՏՏ քաղաքացիություն։

1. ES. Միայն ֆիզիկական անձանց է թույլատրվում դեղագործական արտադրանքի եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի ծառայություններ մատուցել հանրության շրջանում։ Մեկ դեղագործը չի կարող մեկից ավելի լիցենզիաներ ձեռք բերել։

Հիմնադրման թույլատրում ստանալու համար անհրաժեշտ է ստուգել տնտեսական կարիքները։ Հիմնական չափանիշներից է՝ տարածքում հիմնադրումների քանակը։

FI, SE. Դեղագործական ապրանքների մանրածախ վաճառքի եւ լայն հասարակությանը դեղագործական ապրանքների տրամադրման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան (ՀԱԴ 63211)։

1. FR. Դեղատան գործունեություն ղեկավարելու համար պահանջվում է ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն։ Օտարերկրյա դեղագործը կարող է սահմանված քվոտաների շրջանակներում հիմնադրման թույլտվություն ստանալ։
2. Դեղատան գործունեություն ղեկավարելու համար պահանջվում է ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն։
3. IT. Դեղագործի լիցենզիա ձեռք բերելու եւ (կամ) հանրության շրջանում դեղագործական արտադրանքի եւ որոշ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի նպատակով դեղատուն բացելու համար պահանջվում է բնակություն։
4. LT. Հանրության շրջանում դեղամիջոցների մանրածախ վաճառք կարող է իրականացվել միայն դեղատների միջոցով։ Դեղատոմսով բաց թողնվող դեղամիջոցների առցանց վաճառքն արգելված է։
5. Դեղագործության բնագավառում անկախ գործունեության մեկնարկի համար ԵՄ անդամ պետություն կամ ԵՏՏ անդամ պետություն չհամարվող պետությունում կրթություն ստացած օտարերկրյա դեղագործը կամ դեղագործի օգնականը պետք է առնվազն մեկ տարի աշխատի դեղատանը՝ դեղագործի վերահսկողության տակ։
6. Սլովենիայում դեղագործական ծառայությունն առաջին հերթին տրամադրվում է մունիցիպալիտետների կողմից։

Դեղագործական ծառայությունների ցանցը բաղկացած է մունիցիպալիտետներին պատկանող պետական դեղագործական հաստատությունից եւ մասնավոր դեղագործից՝ կոնցեսիայով (երբ հիմնական սեփականատերը պետք է մասնագիտությամբ լինի դեղագործ)։ Դեղատոմսով դուրս գրվող դեղագործական արտադրանքի՝ փոստով պատվիրելն արգելված է։

1. SK. Բնակության վերաբերյալ պայման

Գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական ծառայություններ

1. Իրավունք է վերապահում պահպանելու կամ սահմանելու միջոցներ գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական ծառայությունների համար, որոնք պետական ֆինանսավորում կամ որեւէ ձեւով պետական աջակցություն են ստանում եւ հետեւաբար չեն համարվում մասնավոր կերպով ֆինանսավորվող ծառայություններ, ուստի բացառիկ իրավունքներ եւ (կամ) թույլատրում կարող է շնորհվել միայն Եվրոպական միության անդամ պետությունների քաղաքացիներին եւ Եվրոպական միությունում գլխամասային գրասենյակ ունեցող Եվրոպական միության իրավաբանական անձանց (ՀԱԴ 851, ՀԱԴ 852, ՀԱԴ 853)։

Անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ

1. CY. Նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
2. DK. Դանիայի տարածքում գտնվող ֆիզիկական անձի կողմից անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ մատուցելու համար միայն անշարժ գույքի գործակալների ռեգիստրում ընդգրկված ֆիզիկական անձ համարվող եւ թույլատրում ստացած անշարժ գույքի գործակալները կարող են օգտվել «անշարժ գույքի գործակալ» կոչումից՝ «Անշարժ գույքի վաճառքի մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետին համապատասխան, որով սահմանվում են ռեգիստրում գրանցվելու պահանջները՝ ներառյալ բնակություն ԵՄ-ում, ԵՏՏ-ում կամ Շվեյցարիայում.. «Անշարժ գույքի վաճառքի մասին» օրենքը կիրառելի է միայն սպառողներին անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ մատուցելիս եւ չի կիրառվում անշարժ գույքի լիզինգի դեպքում։
3. PT. Ֆիզիկական անձանց դեպքում պահանջվում է բնակություն ԵՏՏ անդամ պետությունում։ Իրավաբանական անձանց դեպքում պահանջվում է գրանցում ԵՏՏ անդամ պետությունում։

 

Վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների

 

Ա. Նավերի առնչությամբ

AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, EL, HU, IE, IT, LT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Որեւէ ազգային ռեժիմ եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ չի կիրառվում գրանցված ընկերության՝ հիմնադրման պետության ազգային դրոշի ներքո նավատորմ կառավարելու նպատակով հիմնադրման նկատմամբ:

1. Նավի նկատմամբ սեփականության ոչ ԵՄ մասնակցության առավելագույն սահմանը 49% է:
2. Նավերը պետք է պատկանեն Լիտվայի ֆիզիկական անձանց կամ Լիտվայում հիմնադրված ընկերություններին:
3. Հայաստանի՝ նավի նկատմամբ սեփականության մասնաբաժին ունենալու դեպքում, Շվեդիայի դրոշի ներքո նավարկելու համար անհրաժեշտ է մատնանշել ապացույցներ՝ շահագործման հարցում Շվեդիայի կողմից գերիշխող ազդեցություն ունենալու վերաբերյալ:

Բ. Օդանավերի առնչությամբ՝

1. ԵՄ օդային փոխադրողների կողմից օգտագործվող օդանավերը պետք է գրանցված լինեն փոխադրողին լիցենզավորող ԵՄ անդամ պետությունում կամ ԵՄ ցանկացած այլ անդամ պետությունում, եթե դա թույլատրվում է լիցենզավորող անդամ պետության կողմից:

Գրանցվելու համար կարող է պահանջվել, որ օդանավերը պատկանեն քաղաքացիության որոշակի չափանիշներ բավարարող ֆիզիկական անձանց կամ այն ձեռնարկություններին, որոնք բավարարում են կապիտալի նկատմամբ սեփականությանն ու վերահսկողությանն առնչվող որոշակի չափանիշներ:

Գ. Այլ տրանսպորտային սարքավորումների առնչությամբ

1. ԵՏՏ բնակության վերաբերյալ պահանջ (ՀԱԴ 83101)

Ե. Այլ

BE, FR. Իրավունք է վերապահվում պահպանել կամ սահմանել ցանկացած միջոց՝ տեսագրությանն առնչվող վարձակալության եւ լիզինգի ծառայությունների մատուցման մասով (ՀԱԴ 83202):

Այլ բիզնես ծառայություններ

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում գյուղատնտեսության, որսորդության, անտառային տնտեսության (ՀԱԴ 881), ձկնորսության (ՀԱԴ 882) եւ արտադրության (ՀԱԴ 884 եւ 885) իրականացման ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան՝ բացառությամբ խորհրդատվական եւ խորհրդակցական ծառայությունների:

BG, CY, CZ, DE, EE, ES, FI, HR, IE, LV, LT, MT, PL, PT, RO, SK, SI, SE. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում անձնակազմի համալրման հարցերով մասնագետի ծառայությունների տրամադրման մասով պարտավորություններ չկան (ՀԱԴ 87201):

AT, BE, BG, CY, CZ, EE, ES, FI, HR, LV, LT, MT, PL, PL, PT, RO, SI եւ SK. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում աշխատանքի տեղավորման մասով (ՀԱԴ 87202) պարտավորություններ չկան։

AT, BG, CY, CZ, DE, EE, FI, FR, HR, IT, IE, LV, LT, MT, NL, PL, PT, RO, SE, SK, SI. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում գրասենյակին աջակցող անձնակազմի՝ սպասարկման հետ կապված ծառայությունների մասով (ՀԱԴ 87203) պարտավորություններ չկան։

EU՝ բացառությամբ HU եւ SE. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում տնային աշխատողների, այլ առեւտրային կամ արդյունաբերական ոլորտի աշխատողների եւ բուժքույրական անձնակազմի՝ սպասարկման հետ կապված ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան։ Պահանջվում է բնակություն կամ առեւտրային ներկայություն, եւ կարող են ներկայացվել նաեւ քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջներ:

EU՝ բացառությամբ BE, DK, EL, ES, FR, HU, IE, IT, LU, NL, SE, UK. Անձնակազմի՝ սպասարկման հետ կապված ծառայությունների մասով նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման եւ ներկայացվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ:

EU` բացառությամբ AT եւ SE. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում քննչական ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան։ Պահանջվում է բնակություն կամ առեւտրային ներկայություն, եւ կարող են ներկայացվել նաեւ քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջներ:

1. Աշխատանքի տեղավորման ծառայությունների, աշխատուժի վարձակալման գործակալությունների եւ անձնակազմի՝ սպասարկման հետ կապված ծառայությունների (ՀԱԴ 8720) մասով թույլատրում կարող է շնորհվել միայն այն իրավաբանական անձանց, որոնց գլխամասային գրասենյակը գտնվում է ԵՏՏ-ում, եւ որոնց կառավարման խորհրդի անդամները կամ իրավաբանական անձին ներկայացնելու իրավասություն ունեցող կառավարման գործընկերները (բաժնետերերը) ԵՏՏ քաղաքացիներ են, որոնք մշտական բնակություն ունեն ԵՏՏ-ում:

BG, CY, CZ, DK, EE, FI, HR, LT, LV, MT, PL, RO, SL, SK. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում անվտանգության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան (ՀԱԴ 87302, 87303, 87304, 87305, 87309)։

BG, SK, HR, HU. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում պաշտոնական գրավոր եւ բանավոր թարգմանության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան (ՀԱԴ 87905-ի մաս):

1. Անվտանգության ծառայությունների մասով կառավարիչներին ներկայացվում է ԵՄ քաղաքացիության ու բնակության վերաբերյալ պահանջ: Վարկային պատմության ծառայությունների մասով իրավունք է վերապահվում սահմանել քաղաքացիության վերաբերյալ պայման՝ հաճախորդների վարկերին առնչվող տվյալների հիմնապահոցների առնչությամբ (ՀԱԴ 87901-ի մաս): Վճարների գանձման մարմնի ծառայությունների մասով ներկայացվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:
2. Օդալուսանկարահանման գործողությունների, գեոդեզիայի, կադաստրային ուսումնասիրությունների եւ երկրակեղեւի շարժի ուսումնասիրման ժամանակ իրականացվող քարտեզագրության համար ներկայացվում է հիմնադրման վերաբերյալ պահանջ եւ նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:

Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում քննչական ծառայությունների, տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծական ծառայությունների, պայմանագրային հիմունքով նավթի եւ գազի բնագավառներում սարքավորումների վերանորոգման եւ ապամոնտաժման ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:

Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում պաշտոնական գրավոր եւ բանավոր թարգմանության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծական ծառայությունների կամ երկրաբանական, երկրաֆիզիկական, հետազոտական ու քարտեզագրման ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:
2. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում վճարների գանձման մարմնի ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:
3. Երդվյալ թարգմանիչների համար նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման։
4. Աշխատանքի տեղավորման ծառայությունների մասով նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման եւ ներկայացվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ:
5. Բնակության վերաբերյալ պահանջ ներկայացվում է՝ անվտանգության ծառայություններ մատուցելու թույլատրում ստանալու համար դիմող անձին եւ անվտանգության ծառայություններ մատուցելու թույլատրում ստանալու համար դիմող իրավաբանական անձի կառավարիչներին ու դրա խորհրդի անդամների մեծամասնությանը:

Այնուամենայնիվ, բնակություն չի պահանջվում այնքանով, որքանով դա բխում է միջազգային համաձայնագրերից եւ Արդարադատության նախարարի կողմից տրված հրամաններից: Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում օդանավակայանի պահակախմբի ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում անվտանգության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան: Երդվյալ թարգմանիչներին ներկայացվում է ԵՄ քաղաքացիության պահանջ:
2. Անվտանգության ծառայությունների մասով՝ ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց ու անվտանգության մասնավոր անձնակազմին ներկայացվում է ԵՏՏ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:
3. Արտոնագրված թարգմանիչներին ներկայացվում է ԵՏՏ բնակության պահանջ:
4. Օտարերկրյա ներդրողներից պահանջվում է ունենալ հատուկ թույլատրում ուսումնասիրությունների եւ հետախուզական աշխատանքների մասով ծառայությունների ու գիտատեխնիկական խորհրդատվական ծառայությունների մատուցման համար:
5. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում հետաքննության եւ անվտանգության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան: Տպագրական եւ հրատարակչական ծառայությունների մասով հրատարակչի եւ խմբագրական խորհրդի նկատմամբ կիրառվում է բնակության պահանջը:
6. Արբիտրաժի եւ հաշտարարի ծառայություններ (ՀԱԴ 86602) մատուցելու համար պահանջվում է ունենալ թույլատրում եւ բնակություն:
7. Անվտանգության աշխատակցի ծառայություններ մատուցելու նպատակով անհրաժեշտ թույլատրում ստանալու համար պահանջվում է Իտալիայի կամ ԵՄ քաղաքացիություն եւ բնակություն: Հրատարակչական եւ տպագրական ընկերության սեփականատերերը եւ հրատարակիչները պետք է լինեն ԵՄ անդամ պետության քաղաքացի: Ընկերությունների գլխամասային գրասենյակները պետքէ գտնվեն ԵՄ անդամ պետությունում: Ազգային ռեժիմի եւ ԱԱԲՌ ռեժիմի շրջանակներում վճարների գանձման մարմնի եւ վարկային պատմության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:
8. Քննչական ծառայությունների մասով լիցենզիա ստանալու իրավասություն ունեն միայն այն խուզարկուական ընկերությունները, որոնց ղեկավարը եւ համապատասխան վարչական կառույցներում պաշտոն զբաղեցնող ցանկացած անձ հանդիսանում են ԵՄ կամ ԵՏՏ քաղաքացի:

Անվտանգության ծառայությունների մասով լիցենզիա ստանալու համար սեփական կապիտալի առնվազն կեսը պետք է պատկանի ԵՄ կամ ԵՏՏ ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց: Հրատարակչական ոլորտում հիմնադրման իրավունք ունեն միայն ազգային մակարդակով գրանցված իրավաբանական անձինք (ոչ մասնաճյուղերը):

1. Անվտանգության ծառայությունների գործունեությունը կարող է իրականացվել միայն ԵՏՏ կամ ՆԱՏՕ-ի անդամ պետության քաղաքացիություն ունեցող անձանց կողմից: Հրատարակչական ոլորտում հիմնադրման իրավունք ունեն միայն ազգային մակարդակով գրանցված իրավաբանական անձինք (ոչ մասնաճյուղերը):
2. Տպագրական եւ հրատարակչական ծառայությունների (ՀԱԴ 88442) դեպքում իրավունք է վերապահվում սահմանափակել առեւտրային ներկայությունը գրանցված իրավաբանական անձանցով:

EU՝ բացառությամբ NL. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում դրոշմավորման ծառայությունների մասով (ՀԱԴ 893-ի մաս) պարտավորություններ չկան:

1. Դրոշմավորման ծառայություններ մատուցելու համար պահանջվում է առեւտրային ներկայություն Նիդեռլանդներում: Ներկայումս թանկարժեք մետաղից պատրաստված իրերի դրոշմավորման իրավունքը բացառապես շնորհված է երկու հոլանդական հանրային մենաշնորհների (ՀԱԴ 893-ի մաս):
2. Քննչական ծառայությունների մասով մասնագիտական լիցենզիա կարողէ տրամադրվել լեհական կամ մեկ այլ՝ ԵՄ անդամ պետության, Եվրասիական տնտեսական միության կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն ունեցող անձի:

Անվտանգության ծառայության մասով մասնագիտական լիցենզիա կարող է տրամադրվել միայն լեհական կամ մեկ այլ՝ ԵՄ անդամ պետության, Եվրասիական տնտեսական միության կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիություն ունեցող անձին:

Երդվյալ թարգմանիչների համար նախատեսվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման: Օդալուսանկարահանման ծառայությունների մատուցման եւ լրագրերի ու ամսագրերի գլխավոր խմբագրի պաշտոնը զբաղեցնելու համար նախատեսվում է Լեհաստանի քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում քննչական ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան: Վճարների գանձման մարմնի եւ վարկային պատմության ծառայություններ մատուցելու համար ներդրողների համար նախատեսվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման: Անվտանգության ծառայությունների մասով մասնագիտացված անձնակազմին ներկայացվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ:
2. RO. Շենքերի մաքրման ծառայությունների մասով մասնագետների համար նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:
3. SE. Շվեդիայում տպագրվող կամ հրատարակվող պարբերականների սեփականատեր հանդիսացող ֆիզիկական անձինք պետք է բնակվեն Շվեդիայում կամ լինեն ԵՏՏ քաղաքացի: Նման պարբերականների՝ իրավաբանական անձ հանդիսացող սեփականատերերը պետք է հիմնադրված լինեն ԵՏՏ-ում:

Շվեդիայում տպագրված եւ հրատարակված պարբերականները եւ տեխնիկական ձայնագրությունները պետք է ունենան պատասխանատու խմբագիր, ով պետք է մշտական բնակություն ունենա Շվեդիայում:

1. Քննչական եւ անվտանգության ծառայությունների մասով լիցենզիաներ կարող են տրամադրվել միայն անվտանգության ռիսկի բացակայության պայմաններում եւ այն դեպքում, երբ բոլոր կառավարիչները ԵՄ, ԵՏՏ կամ Շվեյցարիայի քաղաքացիներ են:

 

2. Հաղորդակցության ծառայություններ
3. EU. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում հեռահաղորդակցության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան՝ բացառությամբ արբանյակային հեռահաղորդակցության ծառայությունների:

Հեռարձակումը սահմանվում է որպես հաղորդման չընդհատվող շղթա, որն անհրաժեշտ է լայն հասարակությանը հեռուստատեսային եւ ռադիո ծրագրերի ազդանշանները փոխանցելու համար, ինչը սակայն չի ներառում օպերատորների միջեւ տեխնոլոգիական կապերը:

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում արբանյակային հեռահաղորդակցության ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան:

 

3. Շինարարություն եւ հարակից ճարտարագիտական ծառայություններ
4. Հիմնադրման համար երրորդ երկրի քաղաքացիների նկատմամբ կիրառվում են հատուկ պայմաններ, եւ պահանջվում է թույլատրում:

 

4. Մատակարարման ծառայություններ
5. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում զենքի, զինամթերքի, պայթուցիկ նյութերի եւ պատերազմական այլ նյութերի, քիմիական արտադրանքի եւ թանկարժեք մետաղների (քարերի) բաշխման մասով պարտավորություններ չկան:
6. Քաղաքացիության վերաբերյալ պայմանը եւ բնակության վերաբերյալ պահանջը կիրառելի են որոշ երկրներում դեղատան գործունեություն ղեկավարելու եւ որպես ծխախոտավաճառ գործելու համար:
7. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում ծխախոտի եւ ծխախոտի արտադրանքի բաշխման մասով պարտավորություններ չկան:
8. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում ծխախոտի մանրածախ առեւտրի ոլորտում բացառիկ իրավունքների շնորհման մասով պարտավորություններ չկան:
9. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում ալկոհոլի (ՀԱԴ 62112, 62226, 63107, 8929-ի մաս) եւ դեղագործական արտադրանքի (ՀԱԴ 62251, 62117, 8929) բաշխման մասով պարտավորություններ չկան:
10. AT. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում դեղագործական արտադրանքի բաշխման մասով պարտավորություններ չկան՝ բացառությամբ դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքի (ՀԱԴ 63211): Ծխախոտի մանրածախ վաճառքի մասով (ՀԱԴ 63108) միայն ֆիզիկական անձինք կարող են դիմել որպես ծխախոտավաճառ գործելու թույլատրում ստանալու համար (առաջնահերթությունը տրվում է ԵՏՏ քաղաքացիներին):
11. BG. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում ալկոհոլային խմիչքների, քիմիական արտադրանքի, ծխախոտի եւ ծխախոտի արտադրանքի, դեղագործական արտադրանքի, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների, զենքերի, զինամթերքի եւ զինվորական սարքավորումների, նավթի եւ նավթամթերքի, գազի, թանկարժեք մետաղների եւ թանկարժեք քարերի բաշխման մասով պարտավորություններ չկան:
12. Միայն ֆիզիկական անձանց է թույլատրվում հանրության շրջանում մատուցել դեղագործական արտադրանքի եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի ծառայություններ:

Դեղագործի լիցենզիա ձեռք բերելու եւ (կամ) հանրության շրջանում դեղագործական եւ որոշ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքի նպատակով դեղատուն բացելու համար պահանջվում է բնակություն։

Այլ երկրների քաղաքացիները կամ Գերմանիայի դեղագործական քննությունը չանցած անձինք կարող են միայն ձեռք բերել լիցենզիա այն դեղատունը գլխավորելու համար, որն արդեն իսկ գոյություն է ունեցել նախորդ երեք տարիների ընթացքում: Այս պայմանը չի կիրառվում հաստատում ստացած դիմողների նկատմամբ, ում որակավորումն արդեն ճանաչվել է այլ նպատակների համար:

Բացի այդ, դիմողները պետք է առնվազն երեք տարի անընդմեջ դեղագործի մասնագիտական գործունեություն իրականացրած լինեն Գերմանիայում:

ԵՏՏ անդամ պետություն չհամարվող երկրի քաղաքացիները չեն կարող ձեռք բերել լիցենզիա դեղատուն հիմնադրելու համար:

1. Ծխախոտի մանրածախ վաճառքի մասով առկա է պետական մենաշնորհ։ Հիմնադրման մասով նախատեսվում է ԵՄ անդամ պետության քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ:
2. Ծխախոտի բաշխման մասով (ՀԱԴ 6222-ի մաս, ՀԱԴ 6310-ի մաս) մեծածախ եւ մանրածախ վաճառքի միջնորդին եւ պահեստների (“magazzini”) սեփականատերերին ներկայացվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ:
3. SE. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում ալկոհոլային խմիչքների մանրածախ վաճառքի մասով պարտավորություններ չկան:

6. Բնապահպանական ծառայություններ
7. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում ջրի հավաքման, մաքրման եւ այն կենցաղային, արդյունաբերական, առեւտրային կամ այլ օգտագործողների բաշխմանն, այդ թվում՝ խմելու ջրի ապահովմանն ու ջրային ռեսուրսների կառավարմանն առնչվող ծառայությունների մատուցման մասով պարտավորություններ չկան:
8. Օգտագործված մարտկոցների եւ կուտակիչների, յուղի թափոնների, հին ավտոմեքենաների եւ էլեկտրական ու էլեկտրոնային սարքավորումների թափոնների մշակման ու վերամշակման համար անհրաժեշտ է գրանցում ԵՄ կամ ԵՏՏ անդամ պետությունում (բնակության վերաբերյալ պահանջ) (ՀԱԴ 9402-ի մաս):

7. Ֆինանսական ծառայություններ[14]
8. Միայն Եվրոպական միությունում իրավաբանական հասցե ունեցող ֆիրմաները կարող են հանդես գալ որպես ներդրումային ֆոնդերի ակտիվների պահառու:

Ընդհանուր ներդրումային ֆոնդերի եւ ներդրումային ընկերությունների կառավարման գործողությունների իրականացման համար պահանջվում է կառավարման մասնագիտացված ընկերության հիմնադրում՝ միեւնույն անդամ պետությունում գտնվող գլխամասային գրասենյակներով եւ իրավաբանական հասցեներով:

1. Օտարերկրյա ապահովագրողների մասնաճյուղի համար տրվող լիցենզիան մերժվում է, եթե օտարերկրյա ապահովագրողը չունի բաժնետիրական ընկերությանը կամ փոխադարձ ապահովագրական ասոցիացիային համապատասխանող կամ դրա հետ համադրելի կազմակերպաիրավական ձեւ:

Մասնաճյուղի կառավարումը պետք է իրականացվի Ավստրիայի ռեզիդենտ երկու ֆիզիկական անձանց կողմից:

1. Կենսաթոշակային ապահովագրությունը պետք է կիրարկվի գրանցված կենսաթոշակային ապահովագրական ընկերությունների (ոչ մասնաճյուղերի) միջոցով: Կառավարման խորհրդի եւ տնօրենների խորհրդի նախագահները պետք է ունենան մշտական բնակություն Բուլղարիայում:

Նախքան ապահովագրության որոշակի դասերի տրամադրման նպատակով մասնաճյուղ կամ գործակալություն հիմնադրելը, օտարերկրյա ապահովագրողը պետք է իր ծագման երկրում ունենա ապահովագրության նույն դասի շրջանակներում գործելու թույլատրում: Ապահովագրական միջնորդներին ներկայացվում է տեղային գրանցման (ոչ մասնաճյուղերի) պահանջ:

Ապահովագրական (վերաապահովագրական) ընկերությունները կառավարող եւ վերահսկող մարմինների անդամներին եւ ապահովագրական (վերաապահովագրական) ընկերությունները կառավարելու կամ ներկայացնելու թույլատրում ունեցող ցանկացած անձի ներկայացվում է բնակության պահանջ:

1. Միայն Կիպրոսի ֆոնդային բորսայի անդամները (բրոքերները) կարող են հիմնել արժեթղթերի միջնորդային ծառայություններին առնչվող բիզնեսներ Կիպրոսում: Բրոքերային ընկերությունը կարող է միայն գրանցվել որպես Կիպրոսի ֆոնդային բորսայի անդամ, եթե այն հիմնադրվել եւ գրանցվել է Կիպրոսի՝ «Ընկերությունների մասին» օրենքին համապատասխան (ոչ որպես մասնաճյուղ):
2. Պարտադիր օդային ապահովագրության մասին պայմանագիրը կարողէ ստորագրվել միայն ԵՄ-ում հիմնադրված դուստր ձեռնարկության կամ Գերմանիայում հիմնադրված մասնաճյուղի կողմից: Օտարերկրյա ապահովագրական ընկերության կողմից Գերմանիայում մասնաճյուղ հիմնադրելու դեպքում այն կարող է կնքել միջազգային փոխադրմանն առնչվող ապահովագրական պայմանագրեր Գերմանիայում՝ այդտեղ հիմնադրված մասնաճյուղի միջոցով:
3. Ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայությունների մասով իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ ոչ մի անձ կամ ընկերություն (այդ թվում՝ ապահովագրական ընկերություն) չի կարող Դանիայում բիզնես նպատակների համար աջակցել ուղղակի ապահովագրական գործունեության իրականացմանը՝ Դանիայի ռեզիդենտ անձանց, դանիական նավերի կամ այդտեղ գտնվող գույքի համար՝ բացառությամբ Դանիայի օրենսդրությամբ կամ Դանիայի իրավասու մարմինների կողմից լիցենզավորված ապահովագրական ընկերությունների:

DK-ին իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ հարկադիր օդային ապահովագրության պայմանագիր ստորագրվի միայն ԵՄ-ում հիմնադրված ֆիրմաների կողմից:

1. Ուղղակի ապահովագրության մասով օտարերկրյա կապիտալի մասնակցություն ունեցող ապահովագրական բաժնետիրական ընկերության կառավարող մարմինը կարող է ընդգրկել օտարերկրյա քաղաքացիների միայն օտարերկրյա մասնակցությանը համամասնորեն, սակայն, ցանկացած պարագայում, ոչ ավելի քան տնօրենների խորհրդի անդամների կեսին:

Դուստր ձեռնարկության կամ առանձին ընկերության կառավարման մարմնի ղեկավարը պետք է ունենա մշտական բնակություն Էստոնիայում: Ավանդների ընդունման համար իրավունք է վերապահվում պահանջելու Էստոնիայի ֆինանսական վերահսկման մարմնի թույլատրումը, ինչպես նաեւ գրանցում բաժնետիրական ընկերության, դուստր ձեռնարկության կամ մասնաճյուղի տեսքով՝ Էստոնիայի օրենսդրությանը համապատասխան:

1. Ապահովագրության եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայությունների մասով հիմնադրման իրավունքը չի տարածվում ներկայացուցչական գրասենյակների ստեղծման կամ ապահովագրական ընկերությունների մշտական ներկայության այլ ձեւերի վրա՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ գրասենյակները հիմնադրվում են որպես գործակալություններ, մասնաճյուղեր կամ գլխամասային գրասենյակներ:
2. Նախքան ապահովագրության որոշակի դասերի տրամադրման նպատակով մասնաճյուղ կամ գործակալություն հիմնադրելը, օտարերկրյա ապահովագրողը պետք է իր ծագման երկրում ունեցած լինի առնվազն հինգ տարի ապահովագրության նույն դասի շրջանակներում գործելու թույլատրում: Ակտուարային մասնագիտության համար պահանջվում է բնակություն կամ երեք տարվա փորձ:
3. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում վճարահաշվարկային եւ քլիրինգային ծառայությունների մասով պարտավորություններ չկան: Եթե Կենտրոնական դեպոզիտարիայի գործակալությունը (ԿԴԳ) միակ ծառայություն մատուցողն է Խորվաթիայում, ապա ԿԴՀ-ի ծառայությունները հասանելի են դարձվում ոչ ռեզիդենտների համար՝ ոչ խտրական հիմունքներով:
4. ԵՄ-ում չհիմնադրված ապահովագրական ընկերությունների կողմից Հունգարիայի տարածքում ուղղակի ապահովագրության տրամադրումը թույլատրվում է միայն Հունգարիայում գրանցված մասնաճյուղի միջոցով:

Բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայությունների մասով (բացառությամբ ապահովագրության) օտարերկրյա հաստատությունների մասնաճյուղերին չի թույլատրվում մատուցել ակտիվների կառավարման ծառայություններ մասնավոր կենսաթոշակային ֆոնդերի կամ ռիսկային (վենչուրային) կապիտալի կառավարման համար:

Ֆինանսական հաստատության խորհուրդը պետք է ներառի Հունգարիայի քաղաքացի հանդիսացող առնվազն երկու անդամ, որոնք ռեզիդենտ են համապատասխան օտարերկրյա փոխանակումների կանոնակարգերի իմաստով եւ ունեն առնվազն մեկ տարվա մշտական բնակություն Հունգարիայում:

1. Կոլեկտիվ ներդրումային սխեմաներով հանդես եկող ընդհանուր ներդրումային ֆոնդերի եւ փոփոխվող կապիտալով ընկերությունների (բացառությամբ փոխանցելի արժեթղթերով կոլեկտիվ ներդրումային ընկերություններից (ՓԱԿՆԸ) տարբեր ընկերությունների) դեպքում կառավարիչը (պահառուն) եւ կառավարմամբ զբաղվող ընկերությունը պետք է գրանցված լինեն Իռլանդիայում կամ Եվրոպական միության մեկ այլ անդամ պետությունում (ոչ որպես մասնաճյուղ):

Վստահության վրա հիմնված ներդրումային ընկերակցության դեպքում գլխավոր գործընկերներից առնվազն մեկը պետք է գրանցված լինի Իռլանդիայում:

Իռլանդիայում ֆոնդային բորսայի անդամ դառնալու համար համապատասխան սուբյեկտը պետք է (ա) թույլատրում ստանա Իռլանդիայում, ինչի համար պահանջվում է գրանցվել որպես գործընկերություն կամ լինել գործընկերություն՝ Իռլանդիայում գտնվող գլխամասային գրասենյակով (իրավաբանական հասցեով), կամ (բ) թույլատրում ստանալ Եվրոպական միության մեկ այլ անդամ պետությունում՝ Եվրոպական միության՝ ներդրումների եւ ծառայությունների մասին հրահանգին համապատասխան:

1. Բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայությունների մասով (բացառությամբ ապահովագրության) կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարումը կարող է իրականացվել միայն այդ նպատակով Պորտուգալիայում գրանցված մասնագիտացված ընկերությունների կողմից եւ Պորտուգալիայում հիմնադրված ու կյանքի ապահովագրության բիզնեսով զբաղվելու թույլատրում ունեցող ապահովագրական ընկերությունների կողմից կամ ԵՄ այլ անդամ պետություններում կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարմամբ զբաղվելու թույլատրում ունեցող սուբյեկտների կողմից:

Ապահովագրության եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայությունների մասով Պորտուգալիայում մասնաճյուղ հիմնադրելու նպատակով օտարերկրյա ապահովագրական ընկերությունները պետք է ցույց տան առնվազն հինգ տարվա նախնական գործառնական փորձ:

Ապահովագրական միջնորդության դեպքում չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր, ինչի իրավունքը վերապահված է Եվրոպական միության անդամ պետությունների օրենսդրությանն համապատասխան ձեւավորված ընկերություններին:

Օդային եւ ծովային փոխադրման ապահովագրության պայմանագիրը, որը տարածվում է ապրանքների, ինքնաթիռների, նավերի կորպուսների ու պատասխանատվության հարցերի վրա, կարող է ստորագրվել միայն Եվրոպական միությունում հիմնադրված ֆիրմաների կողմից:

1. Պարտադիր կենսաթոշակային ապահովագրություն տրամադրող ապահովագրական ընկերությունների դեպքում հիմնադիրների եւ տնօրենների խորհրդի ու վերահսկող խորհրդի անդամների առնվազն կեսի բնակության վայրը պետք է լինի ԵՄ-ում, եթե իրավասու մարմինները բացառություն չեն շնորհել:

Պարտադիր կենսաթոշակային ապահովագրություն տրամադրող ընկերություններից տարբեր ապահովագրական ընկերությունների դեպքում տնօրենների խորհրդի եւ վերահսկող խորհրդի առնվազն մեկ անդամին եւ գլխավոր տնօրենին ներկայացվում է բնակության պահանջ:

Հայկական ապահովագրական ընկերության գլխավոր գործակալի բնակության վայրը պետք է լինի Ֆինլանդիայում՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ ընկերության գլխամասային գրասենյակը գտնվում է ԵՄ-ում:

Օտարերկրյա ապահովագրողները չեն կարող Ֆինլանդիայում լիցենզիա ստանալ որպես մասնաճյուղ` պարտադիր կենսաթոշակային ապահովագրությամբ զբաղվելու համար:

Ուղղակի ապահովագրական (այդ թվում՝ համաապահովագրական) ծառայություններ կարող են առաջարկել միայն այն ապահովագրող ընկերությունները, որոնց գլխամասային գրասենյակը գտնվում է ԵՄ-ում կամ որոնց մասնաճյուղերը գտնվում են Ֆինլանդիայում:

Ապահովագրական բրոքերային ծառայությունների մատուցման դեպքում գործունեության իրականացման մշտական վայրը պետք է գտնվի ԵՄ-ում: Տնօրենների խորհրդի նկատմամբ կարող է կիրառվել բնակության վերաբերյալ պահանջ:

Բանկային ծառայությունների մասով հիմնադիրներից առնվազն մեկին, տնօրենների խորհրդի եւ վերահսկող խորհրդի մեկ անդամին, գլխավոր տնօրենին եւ վարկային հաստատության անունից ստորագրելու իրավասություն ունեցող անձին ներկայացվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ:

1. Իրավունք է վերապահվում սահմանել կամ պահպանել ցանկացած միջոց ֆինանսական խորհրդատուների (“consulenti finanziari”) գործողությունների առնչությամբ: Իտալիայում հիմնադրված հաստատության միջոցով արժեթղթերի հաշվառման համակարգի կառավարման թույլատրում ստանալու համար ընկերությունը պետք է գրանցված լինի Իտալիայում (ոչ որպես մասնաճյուղ):

Իտալիայում հիմնադրված հաստատության միջոցով արժեթղթերի կենտրոնական դեպոզիտարիայի ծառայությունները կառավարելու թույլատրում ստանալու համար ընկերությունները պետք է գրանցված լինեն Իտալիայում (ոչ որպես մասնաճյուղ):

ՓԱԿՆԸ-ից տարբեր՝ Եվրոպական միության օրենսդրության համաձայն ներդաշնակեցված կոլեկտիվ ներդրումային սխեմաների դեպքում կառավարիչը (պահառուն) պետք է գրանցված լինի Իտալիայում կամ Եվրոպական միության մեկ այլ անդամ պետությունում եւ հիմնադրված լինի Իտալիայում մասնաճյուղի միջոցով:

Եվրոպական միության օրենսդրության համաձայն չներդաշնակեցված եւ ՓԱԿՆԸ-ի կառավարմամբ զբաղվող ընկերությունները նաեւ պետք է գրանցված լինեն Իտալիայում (ոչ որպես մասնաճյուղ): Կենսաթոշակային ֆոնդերի ռեսուրսների կառավարման գործունեություն կարող են իրականացնել միայն այն բանկերը, ապահովագրական ընկերությունները, ներդրումային ընկերությունները եւ ՓԱԿՆԸ կառավարմամբ զբաղվող ու Եվրոպական միության օրենսդրության համաձայն ներդաշնակեցված, ԵՄ-ում գլխամասային գրասենյակ ունեցող ընկերությունները, ինչպես նաեւ Իտալիայում գրանցված ՓԱԿՆԸ-ները:

Շրջագայությամբ մանրածախ վաճառք իրականացնելիս միջնորդները պետք է ներգրավեն Իտալիայի ռեգիստրում թվարկված՝ թույլատրում ստացած ֆինանսական խորհրդատուների: Օտարերկրյա միջնորդների ներկայացուցչական գրասենյակները չեն կարող իրականացնել ներդրումային ծառայությունների մատուցմանն ուղղված գործողություններ:

1. Ակտիվների կառավարման համար պահանջվում է գրանցում որպես կառավարմամբ զբաղվող մասնագիտացված ընկերություն (ոչ մասնաճյուղ):

Որպես կենսաթոշակային ֆոնդերի դեպոզիտարիաներ կարող են հանդես գալ միայն այն ֆիրմաները, որոնց իրավաբանական հասցեն կամ որոնց մասնաճյուղը գտնվում է Լիտվայում:

Որպես կենսաթոշակային ֆոնդերի ակտիվների դեպոզիտարիաներ կարող են հանդես գալ միայն այն բանկերը, որոնց իրավաբանական հասցեն կամ մասնաճյուղը գտնվում է Լիտվայում, եւ որոնք ունեն անդամ պետությունում կամ Եվրոպական տնտեսական տարածքի պետությունում ներդրումային ծառայություններ մատուցելու թույլատրում: Բանկի ադմինիստրացիայի առնվազն մեկ ղեկավար պետք է տիրապետի լիտվերենին եւ ունենա մշտական բնակություն Լիտվայում:

1. Ապահովագրական միջնորդներին ներկայացվում է տեղային գրանցման (ոչ մասնաճյուղերի) պահանջ: Իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ ֆինանսական տեղեկատվության տրամադրման ու փոխանցման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման ու հարակից ծրագրային ապահովման համար օգտագործվի հանրային հեռահաղորդակցության ցանց կամ թույլատրում ստացած այլ օպերատորի ցանց:

Օտարերկրյա ապահովագրական ընկերությունները կարող են նախաձեռնել եւ իրականացնել ապահովագրական գործունեություն Լեհաստանի Հանրապետությունում միայն իրենց հիմնական մասնաճյուղերի միջոցով:

1. RO. Բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայությունների մասով (բացառությամբ ապահովագրության) շուկայի օպերատորները ռումինական իրավաբանական անձինք են, որոնք հիմնադրվել են որպես բաժնետիրական ընկերություններ՝ «Ընկերությունների մասին» օրենքի դրույթներին համապատասխան: Այլընտրանքային առեւտրային համակարգերը կարող են կառավարվել՝ վերը նշված պայմանների ներքո ստեղծված համակարգի օպերատորի կողմից կամ Արժեթղթերի ազգային հանձնաժողովի (CNVM) կողմից թույլատրում ստացած ներդրումային ձեւի միջոցով:
2. Օտարերկրյա քաղաքացիները կարող են հիմնադրել բաժնետիրական ընկերության կազմակերպաիրավական ձեւ ունեցող ապահովագրական ընկերություն կամ իրականացնել ապահովագրական գործունեություն իրենց՝ Սլովակիայում իրավաբանական հասցե ունեցող դուստր ձեռնարկությունների (ոչ մասնաճյուղերի) միջոցով:

Սլովակիայում ներդրումային ծառայությունները կարող են մատուցվել այն բանկերի, ներդրումային ընկերությունների, ներդրումային ֆոնդերի եւ արժեթղթերի դիլերների կողմից, որոնք ունեն օրենսդրությանը համապատասխան սեփական կապիտալով բաժնետիրական ընկերության (ոչ մասնաճյուղերի) կազմակերպաիրավական ձեւ:

1. Ուղղակի ապահովագրության ծառայությունները թույլատրվում է մատուցել միայն Շվեդիայում թույլատրում ստացած ապահովագրական ծառայություն մատուցողի միջոցով՝ պայմանով, որ օտարերկրյա ծառայություն մատուցողը եւ շվեդական ապահովագրական ընկերությունը պատկանեն ընկերությունների նույն խմբին կամ միմյանց միջեւ ունենան համագործակցության համաձայնագիր:

Շվեդիայում չգրանցված ապահովագրության բրոքերային ընկերությունները կարող են հիմնադրվել միայն մասնաճյուղի միջոցով: Խնայբանկի հիմնադիրը պետք է լինի ԵՏՏ-ում ռեզիդենտ ֆիզիկական անձ:

1. Առկա չէ ազգային ռեժիմ եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ ապահովագրական ծառայությունների եւ հարակից միջնորդային ծառայությունների մասով՝ բացառությամբ այն ռիսկերի ապահովագրման, որոնք առնչվում են (i) ծովային բեռնափոխադրմանն ու առեւտրային ավիացիային, տիեզերական արձակումներին ու բեռների փոխադրմանը (այդ թվում՝ արբանյակների), որի պարագայում նման ապահովագրությունը տարածվում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածի կամ բոլորի վրա՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող փոխադրամիջոց եւ դրանցից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii) միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքների ուղղակի ապահովագրություն:

Առկա չէ ազգային ռեժիմ եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայությունների մասով՝ բացառությամբ բոլոր տեսակի փոխատվությունների տրամադրման, ներպետական իրավաբանական անձանց եւ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից օտարերկրյա վարկային հաստատությունների երաշխիքների եւ հանձնառությունների ընդունման, ֆինանսական տեղեկատվության տրամադրման ու փոխանցման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման ու այլ ֆինանսական ծառայություններ մատուցողների կողմից հարակից ծրագրային ապահովման, այս բոլոր գործողությունների մասով խորհրդատվական եւ այլ օժանդակ ֆինանսական ծառայությունների, այդ թվում՝ վարկային տեղեկատվության եւ վերլուծության, ներդրումների եւ պորտֆելի վերաբերյալ ուսումնասիրության եւ խորհրդատվության, կորպորացիաների ձեռքբերման, կորպորատիվ վերակազմակերպման եւ ռազմավարության վերաբերյալ խորհրդատվության: Պահանջվում է առեւտրային ներկայություն:

Առկա չեն սահմանափակումներ մասնավորեցվող բանկերում եւ մասնավոր կենսաթոշակային ֆոնդերում (ոչ պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդերում) մասնակցության համար:

8. Առողջապահական, սոցիալական եւ կրթական ծառայություններ
9. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան այն բոլոր առողջապահական, սոցիալական եւ կրթական ծառայությունների մասով, որոնք ստանում են հանրային ֆինանսավորում կամ որեւէ եղանակով պետական աջակցություն, եւ ուստի չեն համարվում մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող:
10. EU. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող հիվանդանոցային, շտապօգնության ծառայություններից տարբեր՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող առողջապահական ծառայությունների մասով եւ հիվանդանոցային ծառայություններից տարբեր՝ բնակչության առողջապահության ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան (ներառված է ՀԱԴ 9311, 93192 եւ 93193-ում):
11. EU. Հասարակության կենսաթոշակային ապահովման ծրագրի կամ սոցիալական ապահովության պարտադիր համակարգի մաս կազմող գործողությունների կամ ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
12. EU. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող կրթական ծառայությունների մասով Խորհրդի անդամների մեծամասնության նկատմամբ կարող է կիրառվել քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ:
13. EU. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող այլ կրթական ծառայությունների մատուցման մասով, այն է՝ որպես տարրական, միջնակարգ, բարձրագույն դասակարգվող եւ մեծահասակների համար նախատեսված կրթական ծառայություններից տարբեր կրթական ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

BG, CY, FI, MT, RO, SE. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող տարրական եւ միջնակարգ կրթության ծառայությունների (ՀԱԴ 921, 922) մատուցման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

AT, SI, PL. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող շտապօգնության ծառայությունների (ՀԱԴ 93192) մատուցման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Հիվանդանոցային, շտապօգնության ծառայությունների եւ հիվանդանոցային ծառայություններից տարբեր՝ բնակչության բուժհաստատությունների ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի (ՀԱԴ 9311, 93192, 93193) պարտավորություններ չկան:
2. Գերմանիայի սոցիալական ապահովության համակարգի շրջանակներում ծառայությունները կարող են մատուցվել տարբեր ընկերությունների կամ սուբյեկտների կողմից՝ ներառելով մրցակցային տարրեր եւ ուստի չհանդիսանալով «բացառապես կառավարության իրավասության իրականացման շրջանակներում մատուցված ծառայություններ»:
3. Երկկողմ առեւտրային համաձայնագրի շրջանակներում պետք է ապահովել ավելի լավ ռեժիմ առողջապահական եւ սոցիալական ծառայությունների մատուցման մասով (ՀԱԴ 93)։
4. Նախատեսվում է Գերմանիայի զինված ուժերին պատկանող՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող հիվանդանոցների սեփականության իրավունք:
5. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող այլ կարեւոր հիվանդանոցները պետք է պետականացնել (ՀԱԴ 93110):

CY, CZ, FI, HR, HU, MT, NL, PL, RO, SE, SI, SK. Բոլոր մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող սոցիալական ծառայությունների մասով (ՀԱԴ 933) ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

BE, DE, DK, EL, ES, FR, IE, IT, PT, UK. Առողջարաններին եւ հանգստյան տներին ու ծերանոցներին առնչվող ծառայություններից տարբեր՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող սոցիալական ծառայությունների մատուցման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

CY, CZ, MT, SE, SK. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող հիվանդանոցային ծառայությունների, շտապօգնության ծառայությունների եւ հիվանդանոցային ծառայություններից տարբեր՝ բնակչության բուժհաստատությունների ծառայությունների մասով (ՀԱԴ 9311, 93192, 93193) ազգային ռեժիմի կամ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Իրավունք է վերապահվում պահպանել Գերմանիայի զինված ուժերին պատկանող՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող հիվանդանոցների պետական սեփականության իրավունքը:

Գերմանիան իրավունք է վերապահում պետականացնել մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող այլ կարեւոր հիվանդանոցներ:

1. Առողջապահական եւ սոցիալական ծառայությունների մասով օտարերկրյա ներդրողներին հասանելի են միայն «société d’exercice liberal» եւ «société civile professionnelle» կազմակերպաիրավական ձեւերը, մինչդեռ ԵՄ ներդրողների համար հասանելի են այլ կազմակերպաիրավական ձեւեր:

Կառավարական գործառույթների իրականացման համար անհրաժեշտ է թույլատրում: Թույլատրման գործընթացում հաշվի է առնվում տեղական ղեկավարների հասանելիությունը:

1. Տարրական, միջնակարգ եւ բարձրագույն կրթության ծառայությունների մասով (ՀԱԴ 921, 922, 923) նախատեսվում է քաղաքացիության պահանջ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող կրթական հաստատությունում դասավանդելու համար։ Այնուամենայնիվ, օտարերկրյա քաղաքացիները կարող են դասավանդելու համար թույլատրում ստանալ համապատասխան իրավասու մարմիններից։

Օտարերկրյա քաղաքացիները նույնպես կարող են ձեռք բերել կրթական հաստատություններ հիմնադրելու եւ գործարկելու թույլատրում։ Նշված թույլատրումը շնորհվում է հայեցողական հիմունքներով։

1. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող առողջապահական եւ սոցիալական ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
2. Օտարերկրյա ավագ դպրոցները չեն կարող բացել իրենց մասնաճյուղերը Բուլղարիայի Հանրապետության տարածքում: Բուլղարիայում օտարերկրյա ավագ դպրոցները կարող են բացել ֆակուլտետներ, բաժիններ, ինստիտուտներ եւ քոլեջներ միայն բուլղարական դպրոցների կազմում կամ նրանց հետ համագործակցությամբ:
3. Ճանաչված պետական դիպլոմներ շնորհող կրթական հաստատությունների հիմնադրման համար բարձրագույն կրթության ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի կամ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

Համալսարանական մակարդակի կրթությունը պետք է տրամադրվի բացառապես այն հաստատությունների կողմից, որոնք ամբողջովին ինքնակառավարվող եւ հանրային իրավունքի սուբյեկտ հանդիսացող իրավաբանական անձինք են:

Այնուամենայնիվ, օրենսդրությամբ թույլատրվում է ԵՄ ռեզիդենտների (ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց) կողմից մասնավոր եռաստիճան այնպիսի բարձրագույն կրթական հաստատությունների հիմնադրումը, որոնց կողմից շնորհված վկայակագրերը չեն ճանաչվում որպես համալսարանական կրթական աստիճանին հավասարազոր:

Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող տարրական եւ միջնակարգ դպրոցների սեփականատերերին, ինչպես նաեւ տնօրենների խորհրդի անդամների մեծամասնությանն ու ուսուցիչներին ներկայացվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պահանջ:

1. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող եւ ճանաչված դիպլոմներ կամ կրթական աստիճաններ շնորհող համալսարան բացելու համար պահանջվում է թույլատրում. համապատասխան գործընթացը ներառում է պառլամենտի խորհրդատվությունը:

Կիրառվում է տնտեսական կարիքների ստուգում, որի հիմնական չափանիշներն են բնակչության թիվը եւ առկա հաստատությունների քանակը:

HR, SI. Տարրական կրթության ծառայությունների (ՀԱԴ 921) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

AT, BG, CY, FI, MT, RO, SE. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող բարձրագույն կրթության ծառայությունների (ՀԱԴ 923) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Առկա չեն ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ բարձրագույն կրթության ծառայությունների մատուցման մասով ՝ բացառությամբ միջին մասնագիտական տեխնիկական եւ մասնագիտական կրթության ծառայությունների (ՀԱԴ 92310):

CY, FI, MT, RO, SE. Մեծահասակների կրթության ծառայությունների մատուցման մասով (ՀԱԴ 924) ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Ռադիո կամ հեռուստատեսային հեռարձակման միջոցով գործող՝ մեծահասակների համար նախատեսված դպրոցների մասով (ՀԱԴ 924) ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
2. Իրավունք է վերապահվում ներկայացնելու ԵՏՏ բնակության պահանջ՝ միջին մասնագիտական տեխնիկական եւ մասնագիտական կրթության ծառայություններից (ՀԱԴ 92310) տարբեր կրթական ծառայություններ մատուցողներին:

Իրավունք է վերապահվում կրթական ծառայություններ մատուցող հաստատության տնօրենների խորհրդի անդամների մեծամասնությանը ներկայացնել Սլովակիայի քաղաքացիության պահանջ (ՀԱԴ 921, 922, 923, 924):

1. Կրթություն տրամադրելու նպատակով իրավունք է վերապահվում սահմանել եւ պահպանել ցանկացած միջոց հանրային մարմինների կողմից հաստատված՝ կրթական ծառայություններ մատուցողների առնչությամբ:

Սույն վերապահումը կիրառվում է հանրային եւ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող ու որոշակի պետական աջակցություն ստացող կրթական ծառայություններ մատուցողների նկատմամբ, ի թիվս այլնի, պետության կողմից ճանաչված կրթական ծառայություն մատուցողների նկատմամբ, պետության վերահսկողության տակ գտնվող կրթական ծառայություններ մատուցողների կամ աջակցության ուսումնասիրման իրավասություն տվող կրթության նկատմամբ:

BE, UK. Մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող շտապօգնության ծառայությունների կամ հիվանդանոցային ծառայություններից տարբեր՝ բնակչության առողջապահական ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

 

9. Զբոսաշրջությանն ու ճամփորդությանն առնչվող ծառայություններ

BG, CY, EL, ES, FR. Զբոսավարների համար նախատեսվում է քաղաքացիության վերաբերյալ պայման:

1. Զբոսաշրջության եւ ճամփորդությանն առնչվող ծառայությունների մասով օտարերկրյա ղեկավարների թիվը չպետք է գերազանցի Բուլղարիայի քաղաքացիություն ունեցող ղեկավարների թվին այն դեպքերում, երբ հանրային (պետական եւ (կամ) համայնքային) մասնաբաժինը բուլղարական ընկերության սեփական կապիտալում գերազանցում է 50 %-ը:
2. Հյուրանոցների, ռեստորանների եւ սննդի մատակարարման ծառայությունների (բացառությամբ օդային տրանսպորտում սննդի արտագնա մատակարարման ծառայութունների) մատուցման համար պահանջվում է գրանցում (ոչ որպես մասնաճյուղ):
3. Տուրիստական եւ ճամփորդական ընկերություն/գործակալություն հիմնադրելու եւ դրա գործունեությունը վարելու լիցենզիան շնորհվում է եւ գործող ընկերության գործունեությունը վարելու լիցենզիայի երկարաձգումը թույլատրվում է միայն ԵՄ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց:

Օտարերկրյա ծառայություն մատուցողները պետք է ներկայացվեն ռեզիդենտ ճամփորդական գրասենյակների կողմից։

1. ԵՄ անդամ չհանդիսացող երկրների զբոսավարները պետք է ձեռք բերեն հատուկ լիցենզիա:
2. Օտարերկրյա զբոսավարների կողմից միայն երկկողմ համաձայնագրերին (կամ պայմանագրերին) համապատասխան եւ փոխադարձության սկզբունքի հիման վրա մատուցվող զբոսավարի ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
3. Հանգստի, մշակութային եւ սպորտային ծառայություններ (բացառությամբ տեսալսողական ծառայությունների)
4. Ծառայությունների միջսահմանային մատուցման վերաբերյալ VIII-Բ հավելվածով (միջսահմանային ծառայություններին առնչվող հանձնառությունների ցանկ) չնախատեսված բոլոր ժամանցային, մշակութային եւ սպորտային ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

Ժամանցային ծառայություններ (այդ թվում՝ թատերական, կենդանի կատարմամբ հանդես եկող երաժշտական խմբերի կողմից մատուցվող, կրկեսային եւ երաժշտական ակումբային ծառայություններ)

CY, CZ, FI, HR, MT, PL, RO, SI, SK. Ժամանցային ծառայությունների (այդ թվում՝ թատերական, կենդանի կատարմամբ հանդես եկող երաժշտական խմբերի կողմից մատուցվող, կրկեսային եւ երաժշտական ակումբային ծառայություններ) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան՝ բացառությամբ թատրոնի պրոդյուսերի, երգչախմբի, երաժշտական խմբի եւ նվագախմբի կողմից մատուցվող ժամանցային ծառայությունների (ՀԱԴ 96191), հեղինակների, կոմպոզիտորների, քանդակագործների, էստրադային արտիստների եւ այլ անհատ արտիստների կողմից մատուցվող ծառայությունների (ՀԱԴ 96192) եւ թատրոնի հետ կապված օժանդակ ծառայությունների (ՀԱԴ 96193):
2. Առկա չեն ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ այլ ժամանցային ծառայությունների (ՀԱԴ 96199) մասով՝ բացառությամբ կինոթատրոնների կողմից մատուցվող ծառայությունների:

LV, LT. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան՝ բացառությամբ կինոթատրոնների շահագործման ծառայությունների (ՀԱԴ 96199-ի մաս):

Լրատվության եւ մամուլի գործակալությունների ծառայություններ

BG, CY, CZ, EE, HU, LT, MT, RO, PL, SI, SK. Լրատվության եւ մամուլի գործակալությունների (ՀԱԴ 962) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Ֆրանսերենով հրապարակումներ հրատարակող՝ գործող ընկերություններում օտարերկրյա մասնակցության չափը չի կարող գերազանցել ընկերության կապիտալի կամ քվեարկելու իրավունքի 20%-ը: Մամուլի գործակալությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

Սպորտային եւ հանգստի այլ ծառայություններ

1. Շահումով խաղերի եւ խաղադրույքների ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

AT, SI. Լեռնադահուկային դպրոցի հետ կապված ծառայությունների եւ լեռնային էսքկուրսավարների կողմից մատուցվող ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտականություններ չկան։

BG, CY, CZ, EE, HR, LV, MT, PL, RO, SK. Սպորտային ծառայությունների (ՀԱԴ 9641) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

Գրադարանների, արխիվների, թանգարանների հետ կապված եւ այլ մշակութային ծառայություններ

EU (բացառությամբ AT-ի). Գրադարանների, արխիվների, թանգարանների հետ կապված եւ այլ մշակութային ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան (ՀԱԴ 963):

 

11. Տրանսպորտային ծառայություններ
12. Տիեզերական փոխադրման ծառայությունների, տրեզերանավի վարձակալության (ՀԱԴ 733, ՀԱԴ 734-ի մաս) եւ տիեզերական փոխադրման օժանդակ ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

EU՝ բացառությամբ FI-ի. Համակցված փոխադրման ծառայության տրամադրման առնչությամբ միայն անդամ պետությունում հիմնադրված եւ անդամ պետությունների միջեւ ապրանքների փոխադրման շուկայի գործունեության հասանելիության եւ մուտքի պահանջները բավարարող բեռնափոխադրողները կարող են իրականացնել անդամ պետությունների միջեւ համակցված փոխադրման գործունեության համատեքստում համակցված տրանսպորտային գործունեության մաս կազմող ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման նախնական եւ (կամ) վերջնական փուլերը, եւ որոնք կարող են ներառել կամ չներառել երկրի սահմանի հատում։

Կիրառելի են ցանկացած տրանսպորտային միջոցի վրա տարածվող սահմանափակումներ: Կարելի է ձեռնարկել անհրաժեշտ միջոցներ ապահովելու համար, որ ավտոմեքենաների համար գանձվող հարկերը, որոնք կիրառելի են համակցված փոխադրման երթուղով ընթացող ճանապարհատրանսպորտային միջոցների նկատմամբ, կրճատվեն կամ փոխհատուցվեն:

AT, BG, CY, CZ, EE, HR, HU, LT, LV, MT, PL, RO, SE, SI, SK. Համակցված փոխադրման ծառայությունների տրամադրման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

 

Փոխադրման դեպքում տրամադրվող օժանդակ ծառայություններ

1. Նավավարման եւ կառանման ծառայությունների (ծովային եւ ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումներին օժանդակ ծառայություններ) տրամադրման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
2. ԵՄ-ն իրեն իրավունք է վերապահում պահանջելու, որ միայն ԵՄ անդամ պետություններից որեւէ մեկի դրոշի ներքո նավարկող նավերը կարողանան տրամադրել հրման եւ քարշակման ծառայություններ (ծովային եւ ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումներին օժանդակ ծառայություններ):
3. իրավունք է վերապահում պահանջելու, որ միայն Սլովենիայի Հանրապետությունում հիմնադրված իրավաբանական անձինք (ոչ մասնաճյուղերը) կարողանան իրականացնել ծովային, ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումների, երկաթուղային եւ ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումների մասով մաքսազերծում:

 

Ծովային փոխադրումներ եւ դրանց օժանդակ ծառայություններ

1. Հիմնադրման պետության ազգային դրոշի ներքո նավատորմ կառավարելու նպատակով գրանցված ընկերություն հիմնադրելու համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
2. Ազգային նավերով իրականացվող կաբոտաժային փոխադրման մասով կամ անձնակազմի քաղաքացիության մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
3. Միայն Բուլղարիայի դրոշի ներքո նավարկող նավերին կարող է շնորհվել ծովային փոխադրմանն օժանդակ այնպիսի ծառայություններ մատուցելու իրավունք, որոնք պահանջում են նավերի օգտագործում: Չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (ծովային փոխադրմանն օժանդակ ծառայության համար պահանջվում է գրանցում):
4. Կիպրոսի նավերի սեփականատերերի համար քաղաքացիության վերաբերյալ պայմաններն են՝

ա) ֆիզիկական անձանց դեպքում՝ նավերի բաժնետոմսերի ավելի քան 50%-ը պետք է պատկանի ԵՄ կամ ԵՏՏ քաղաքացիներին,

բ) իրավաբանական անձանց դեպքում՝ բաժնետոմսերի ընդհանուր հաշվով 100%-ը կա՛մ պետք է պատկանի ԵՄ (ԵՏՏ) տարածքում հիմնադրված կորպորացիաների, կա՛մ էլ պետք է պատկանի ԵՄ (ԵՏՏ) տարածքից դուրս հիմնադրված կորպորացիաների, բայց կառավարվի ԵՄ (ԵՏՏ) քաղաքացիների կողմից:

Դրանց կողմից կառավարվել նշանակում է, որ կա՛մ կորպորացիաների բաժնետոմսերի ավելի քան հիսուն տոկոսը (50%) պատկանում է ԵՄ կամ ԵՏՏ քաղաքացիների, կա՛մ կորպորացիաների տնօրենների մեծամասնությունը ԵՄ կամ ԵՏՏ քաղաքացիներ են:

Վերջին երկու դեպքերում էլ նրանք կա՛մ պետք է Կիպրոսում նշանակված լիազոր ներկայացուցիչ ունենան, կա՛մ էլ նավի կառավարումն ամբողջությամբ պետք է վստահվի կիպրոսցու կամ Կիպրոսում համայնքային նավերի կառավարման ընկերությանը:

1. Ոչ ԵՄ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձինք չեն կարող լինել Դանիայի դրոշի ներքո նավարկող նավերի սեփականատերեր: ԵՄ կամ ԵՏՏ ընկերություն չհամարվող ընկերությունները եւ համատեղ սեփականություն համարվող, փոխադրումներ իրականացնող ընկերությունները («partrederi») միայն կարող են լինել Դանիայի դրոշի ներքո նավարկող առեւտրային նավերի սեփականատերեր միայն այն դեպքում, երբ՝

նավերն արդյունավետորեն կառավարվում, վերահսկվում եւ շահագործվում են սեփականատիրոջ կողմից առաջին կամ երկրորդ անգամ Դանիայում հիմնադրվելու միջոցով, այսինքն՝ սեփականատիրոջ անունից գործելու մշտական թույլտվություն ունեցող անձնակազմի կողմից կառավարվող դուստր ձեռնարկության, մասնաճյուղի կամ գործակալության միջոցով.

Նավավարման ծառայություններ մատուցողները Դանիայում կարող են նավավարման ծառայություններ մատուցել միայն այն դեպքում, երբ նրանք մշտապես բնակվում են ԵՄ կամ ԵՏՏ երկրներից մեկում եւ, Նավավարման մասին Դանիայի օրենքին համապատասխան՝ գրանցվել կամ հաստատում են ստացել են Դանիայի համապատասխան մարմինների կողմից:

1. Նավը հատուկ ռեգիստրում գրանցելու համար դրա սեփականատեր ընկերությունը պետք է հիմնադրվի Կանարյան կղզիներում:
2. Ծովային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների համար օտարերկրյա իրավաբանական անձից պահանջվում է հիմնադրել ընկերություն Խորվաթիայում, որին բաց տենդերային ընթացակարգ անցկացնելուց հետո նավահանգստի համապատասխան մարմնի կողմից պետք է տրամադրվի կոնցեսիա:

Ծառայություն մատուցողների թիվը կարող է սահմանափակ լինել՝ արտացոլելով նավահանգիստների հնարավորությունների մասով սահմանափակումները:

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան՝ գ) մաքսազերծման ծառայությունների առնչությամբ, դ) կոնտեյներների տեղակայման եւ պահեստավորման ծառայությունների առնչությամբ, ե) Ծովային հարցերով գործակալության ծառայությունների առնչությամբ, զ) ծովային բեռնառաքման ծառայությունների առնչությամբ:

ա) Ծովային բեռների սպասարկման ծառայությունների, բ) պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայությունների, ժ) այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ ծառայությունների (ներառյալ սննդի արտագնա մատակարարման), ը) հրման եւ քարշակման ծառայությունների ու թ) ծովային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների համար օտարերկրյա իրավաբանական անձից պահանջվում է ընկերություն հիմնադրել Խորվաթիայում, որին բաց տենդերային ընթացակարգ անցկացնելուց հետո նավահանգստի համապատասխան մարմնի կողմից պետք է տրամադրվի կոնցեսիա:

Ծառայություն մատուցողների թիվը կարող է սահմանափակ լինել՝ արտացոլելով նավահանգիստների հնարավորությունների մասով սահմանափակումները:

1. Ծառայություններ կարող են մատուցվել միայն Ֆինլանդիայի դրոշի ներքո նավարկող նավերով:

Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումներ[15] եւ դրանց օժանդակ ծառայություններ

1. Ազգային նավերով իրականացվող կաբոտաժային փոխադրման կամ անձնակազմի քաղաքացիության մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

Ներքին ջրային ուղիների հասանելիության վերաբերյալ գործող եւ հետագա համաձայնագրերի (ներառյալ՝ Հռենոս-Մայն-Դանուբ ջրանցքի մասով համաձայնագրերի) վրա հիմնված միջոցները երթեւեկության իրավունքներ են վերապահում համապատասխան երկրներում հաստատված, սեփականության մասով քաղաքացիության չափանիշները բավարարող օպերատորների համար:

Ենթակա է «Հռենոս գետով փոխադրումների մասին» Մանհայմի կոնվենցիան կիրարկող կանոնակարգումների։

1. Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրման ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

EU՝ բացառությամբ LV-ի եւ MT-ի. Հիմնադրման պետության ազգային դրոշի ներքո նավատորմ կառավարելու նպատակով գրանցված ընկերություն հիմնադրելու համար ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումների եւ ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումներին օժանդակ ծառայությունների (նավերի վարձակալություն՝ անձնակազմով, հրման եւ քարշակման ծառայություններ, նավավարման եւ կառանման ծառայություններ, նավիգացիոն միջոցների հետ կապված ծառայություններ, նավահանգստի եւ ջրային ուղիների շահագործման ծառայություններ) համար կոնցեսիա տրամադրվում է միայն ԵՏՏ իրավաբանական անձանց, ինչպես նաեւ կապիտալում բաժնետոմսերի ավելի քան 50% տոկոսը եւ շրջանառու կապիտալը, քվեարկելու իրավունքը եւ կառավարման խորհրդում ձայների մեծամասնությունը վերապահվում են ԵՏՏ քաղաքացիներին:
2. Հիմնադրման համար կարող է պահանջվել պետության մասնակցությունը

 

Օդային փոխադրման ծառայություններ եւ դրանց օժանդակ ծառայություններ

Օդային փոխադրման ոլորտում շուկայի փոխադարձ հասանելիության պայմանները պետք է դիտարկվեն Եվրոպական միության եւ դրա անդամ պետությունների ու Հայաստան Հանրապետության միջեւ «Ընդհանուր ավիացիոն տարածք ստեղծելու մասին» համաձայնագրին համապատասխան։

1. ԵՄ օդային փոխադրողի կողմից շահագործվող օդանավերը պետք է գրանցվեն փոխադրողի լիցենզավորումն իրականացնող ԵՄ անդամ պետությունում կամ ԵՄ այլ պետությունում լիցենզավորում իրականացնող ԵՄ անդամ պետության կողմից դա թույլատրված լինելու դեպքում:

Գրանցվելու համար կարող է պահանջվել, որ օդանավի սեփականատերեր լինեն կա՛մ քաղաքացիության հատուկ չափանիշները բավարարող ֆիզիկական անձինք, կա՛մ կապիտալի տնօրինման եւ վերահսկողության հատուկ չափանիշները բավարարող ձեռնարկություններ:

Բացառության կարգով, Հայաստանում գրանցված օդանավը Հայաստանի Հանրապետության օդային փոխադրողի կողմից, որոշ հանգամանքներում, կարող է վարձակալության հանձնվել ԵՄ օդային փոխադրողին՝ ԵՄ օդային փոխադրողի բացառիկ կարիքների, սեզոնային ծանրաբեռնվածության կարիքների համար կամ շահագործման հետ կապված դժվարությունները հաղթահարելու կարիքների համար, որոնք չեն կարող հիմնավոր կերպով բավարարվել ԵՄ տարածքում գրանցված օդանավ վարձակալելու միջոցով, եւ որոնք պետք է ստանան ԵՄ օդային փոխադրողի լիցենզավորում իրականացնող ԵՄ անդամ պետության հաստատումը սահմանափակ ժամկետով:

Անձնակազմով օդանավի վարձակալության դեպքում օդանավի սեփականատերեր պետք է լինեն կա՛մ քաղաքացիության հատուկ չափանիշները բավարարող ֆիզիկական անձինք, կա՛մ կապիտալի տնօրինմանը եւ վերահսկողությանն առնչվող հատուկ չափանիշները բավարարող իրավաբանական անձինք:

Օդանավը պետք է շահագործվի կա՛մ քաղաքացիության հատուկ չափանիշները բավարարող ֆիզիկական անձանց սեփականություն հանդիսացող, կա՛մ կապիտալի տնօրինման եւ վերահսկողության մասով հատուկ չափանիշները բավարարող իրավաբանական անձանց սեփականություն հանդիսացող օդային փոխադրողների կողմից:

1. Վերգետնյա սպասարկման ծառայությունների համար կարող է պահանջվել հիմնադրման առկայություն ԵՄ տարածքում: Վերգետնյա սպասարկման ծառայությունների թափանցիկության մակարդակը կախված է օդանավակայանի չափերից: Յուրաքանչյուր օդանավակայանում ծառայություն մատուցողների թիվը կարող է սահմանափակ լինել:

«Մեծ օդանավակայանների» համար այդ սահմանափակումը երկու ծառայություն մատուցողից պակաս չպետք է լինի: Ավելի ստույգ, սա չի ազդում Հայաստանի Հանրապետության եւ Եվրոպական միության ու դրա անդամ պետությունների միջեւ «Օդային փոխադրումների մասին» համաձայնագրով սահմանված՝ ԵՄ իրավունքների եւ պարտավորությունների վրա։

1. Համակարգչային ամրագրման ծառայությունների առնչությամբ, եթե Եվրոպական Միության օդային փոխադրողներին չի տրամադրվում այն ռեժիմին համարժեք ռեժիմ[16], որը Եվրոպական Միությունում տրամադրվել է Եվրոպական միության տարածքից դուրս ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողների կողմից, կամ եթե Եվրոպական Միության ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողներին չի տրամադրվում այն ռեժիմին համարժեք ռեժիմ, որը Եվրոպական Միությունում տրամադրվել է ոչ ԵՄ օդային փոխադրողների կողմից, ապա կարող են միջոցներ ձեռնարկվել համապատասխանաբար՝ Եվրոպական Միությունում ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողների կողմից ոչ ԵՄ օդային փոխադրողներին կամ Եվրոպական Միությունում օդային փոխադրողների կողմից ոչ ԵՄ ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողներին համարժեք ռեժիմ տրամադրելու համար:
2. Օդանավակայանի շահագործման ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
3. Օդային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների համար չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (պահանջվում է գրանցում):

Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների համար օտարերկրյա անձինք կարող են ծառայություններ մատուցել միայն բուլղարական ընկերությունների կապիտալում 49%-ի չափով սահմանափակումով՝ բաժնային մասնակցություն ունենալու եւ մասնաճյուղեր բացելու միջոցով:

1. իրեն է վերապահում վերգետնյա սպասարկման ծառայությունների (ներառյալ սննդի արտագնա մատակարարումը) հետ կապված ցանկացած միջոց սահմանելու կամ պահպանելու իրավունքը:

CY, CZ, HU, MT, PL, RO, SK. Վերապահվում է բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների (ՀԱԴ 748-ի մաս) հետ կապված ցանկացած միջոց սահմանելու կամ պահպանելու իրավունքը:

Երկաթուղային փոխադրումներ եւ դրանց օժանդակ ծառայություններ

1. Ուղեւորների եւ բեռների երկաթուղային փոխադրման ծառայությունների (ՀԱԴ 7111 եւ 7112) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
2. Երկաթուղային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների առնչությամբ չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (պահանջվում է գրանցում): Բուլղարական ընկերությունում մասնակցության չափը սահմանափակվում է 49 %-ով:
3. Երկաթուղային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների առնչությամբ չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (պահանջվում է գրանցում):
4. Ուղեւորների եւ բեռների փոխադրումների, բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների (ՀԱԴ 748-ի մաս) եւ հրման ու քարշակման ծառայությունների (ՀԱԴ 7113) մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

Ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումներ եւ դրանց օժանդակ ծառայություններ

1. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան՝ կապված ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումների կաբոտաժային փոխադրման, այդ թվում՝ անդամ պետության տարածքում մեկ այլ անդամ պետությունում հիմնադրված փոխադրողի կողմից իրականացված փոխադրման ծառայությունների հետ (ՀԱԴ 7121 եւ ՀԱԴ 7122)՝ բացառությամբ ժամանակացույցի մեջ չներառված՝ օպերատորով ավտոբուսներ վարձակալելու ծառայությունների եւ բեռների ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման ծառայությունների (ՀԱԴ 7123)՝ չհաշված սեփական միջոցներով փոստային եւ սուրհանդակային առաքանի փոխադրելը: Փոխադրումների մասով մենեջերին ներկայացվում են բնակության վերաբերյալ պահանջներ:
2. Ուղեւորների եւ բեռների փոխադրումների եւ օպերատորներով առեւտրային ճանապարհատրանսպորտային միջոցների վարձակալության մասով բացառիկ իրավունքներ եւ (կամ) թույլատրումներ կարող են շնորհվել միայն Եվրոպական միության անդամ պետությունների քաղաքացիներին եւ Եվրոպական միության այն իրավաբանական անձանց, որոնց գլխամասային գրասենյակները գտնվում են Եվրոպական միությունում։
3. Ուղեւորների եւ բեռների փոխադրումների մասով բացառիկ իրավունքներ եւ (կամ) թույլատրումներ կարող են շնորհվել միայն Եվրոպական միության անդամ պետությունների քաղաքացիներին եւ Եվրոպական միության այն իրավաբանական անձանց, որոնց գլխամասային գրասենյակները գտնվում են Եվրոպական միությունում։ Պահանջվում է գրանցում:

Ֆիզիկական անձանց մասով նախատեսվում է ԵՄ քաղաքացիության վերաբերյալ պայման: Չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (ՀԱԴ 7121 եւ ՀԱԴ 7122-ի, ինչպես նաեւ ՀԱԴ 7123-ի համար՝ բացի սեփական միջոցներով փոստային եւ սուրհանդակային առաքանի փոխադրելուց, պահանջվում է գրանցում):

Ճանապարհատրանսպորտային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների համար չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (պահանջվում է գրանցում): Բուլղարական ընկերությունում մասնակցության չափը սահմանափակվում է 49 %-ով:

1. Չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (ՀԱԴ 7121 եւ ՀԱԴ 7122-ի, ինչպես նաեւ ՀԱԴ 7123-ի համար՝ բացի սեփական միջոցներով փոստային եւ սուրհանդակային առաքանի փոխադրելուց, պահանջվում է գրանցում):
2. Բեռների ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումներ իրականացնող օպերատորի գործունեությամբ զբաղվելու համար անհրաժեշտ է Հունաստանի Հանրապետության լիցենզիա:

Լիցենզիաները տրամադրվում են ոչ խտրական պայմաններով: Հունաստանում հիմնադրված՝ բեռների ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումներ իրականացնող ընկերությունները կարող են օգտագործել միայն Հունաստանում գրանցված տրանսպորտային միջոցներ:

1. Ուղեւորների փոխադրումների եւ ավտոբուսներով իրականացվող միջքաղաքային փոխադրման ծառայությունների մասով ներկայացվում է տնտեսական կարիքների ստուգման պահանջ:
2. Ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման ծառայություններ տրամադրելու համար պահանջվում է թույլատրում, որը չի տարածվում օտարերկրյա պետություններում գրանցված տրանսպորտային միջոցների վրա:
3. Օտարերկրյա ներդրողներին չի թույլատրվում տրամադրել ավտոբուսներով իրականացվող միջքաղաքային փոխադրման ծառայություններ:
4. Ուղեւորների եւ բեռների փոխադրման ծառայությունների համար պահանջվում է թույլատրում, որը չի տարածվում օտարերկրյա պետություններում գրանցված տրանսպորտային միջոցների վրա: Հիմնադրված սուբյեկտներից պահանջվում է օգտագործել ազգային մակարդակում գրանցված տրանսպորտային միջոցներ:
5. Բեռների եւ ուղեւորների ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման ծառայություններ տրամադրելու համար պահանջվում է լիցենզիա: Լիցենզիա ունեցող օպերատորները կարող են օգտագործել միայն Ռումինիայում գրանցված տրանսպորտային միջոցներ, որոնք տնօրինվում եւ օգտագործվում են՝ Կառավարության որոշման դրույթներին համապատասխան:
6. Ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումներ իրականացնող օպերատորի գործունեությամբ զբաղվելու համար անհրաժեշտ է Շվեդիայի լիցենզիա: Տաքսի վարելու համար լիցենզիա ստանալու չափանիշները ներառում են այն պայմանը, որ ընկերությունը նշանակած լինի որոշակի ֆիզիկական անձի՝ որպես փոխադրումների մասով մենեջեր գործելու համար (դե ֆակտո բնակության վերաբերյալ պահանջի մասով տե՛ս Շվեդիայի՝ հիմնադրման տեսակների մասով վերապահումը): Հիմնադրված սուբյեկտներին ներկայացվումէ ազգային մակարդակում գրանցված տրանսպորտային միջոցներ օգտագործելու պահանջ:

Այլ ճանապարհատրանսպորտային փոխադրումներ իրականացնող օպերատորների լիզենզիա ստանալու չափանիշներով պահանջվում է, որ ընկերությունը հիմնադրված լինի ԵՄ-ում, ունենա Շվեդիայում գտնվող մասնաճյուղ եւ նշանակած լինի որոշակի ֆիզիկական անձի՝ որպես փոխադրումների մասով մենեջեր գործելու համար, որը պետք է լինի ԵՄ ռեզիդենտ:

Լիցենզիաները տրամադրվում են ոչ խտրական պայմաններով՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ բեռների եւ ուղեւորների ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման ծառայություններ տրամադրող օպերատորները կարող են, որպես ընդհանուր կանոն, օգտագործել միայն այնպիսի տրանսպորտային միջոցներ, որոնք գրանցված են ճանապարհային երթեւեկության ազգային ռեգիստրում:

Եթե տրանսպորտային միջոցը գրանցված է արտերկրում, սեփականության իրավունքով պատկանում է արտերկրում մշտական բնակություն ունեցող ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի եւ Շվեդիա է բերվել ժամանակավոր օգտագործման համար, ապա այդ տրանսպորտային միջոցը կարող է ժամանակավորապես օգտագործվել Շվեդիայում:

Ժամանակավոր օգտագործման ժամանակահատվածը Շվեդական տրանսպորտային գործակալության կողմից սովորաբար սահմանվում է որպես մեկ տարուց ոչ ավելի։

Վառելիքից տարբեր այլ ապրանքների՝ խողովակաշարով իրականացվող փոխադրումներ եւ դրանց օժանդակ ծառայություններ

1. ՀԱԴ 7139-ի համար իրավունք է վերապահվում բացառիկ իրավունքներ շնորհելու ԵՄ անդամ պետությունների քաղաքացիներին եւ ԵՄ այն իրավաբանական անձանց, որոնց գլխամասային գրասենյակները գտնվում են ԵՄ-ում։

14. Էներգետիկայի ոլորտի ծառայություններ
15. Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան Հայաստանի այն իրավաբանական անձանց համար, որոնք կառավարվում[17] են մի այնպիսի երկրի ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կողմից, որին բաժին է ընկնում ԵՄ նավթի կամ բնական գազի ներմուծման[18] ավելի քան 5 %-ը, եթե այդ երկրի ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց համար այդ երկրի հետ կնքված տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի համատեքստում ԵՄ-ն չի ապահովում տվյալ ոլորտի լիարժեք հասանելիություն։
16. Միջուկային վառելիքի եւ նյութի արտադրության, մշակման կամ փոխադրման եւ միջուկային էներգիայի արտադրության կամ բաշխման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
17. Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի կամ երրորդ երկրի անձանց կամ էլ երրորդ երկրների կողմից կառավարվող՝ փոխադրման համակարգի օպերատորի սերտիֆիկացումը կարող է մերժվել, եթե օպերատորը չի վստահեցրել, որ սերտիֆիկատի տրամադրումը չի վտանգի տվյալ անդամ պետությունում եւ (կամ) ԵՄ-ում էներգիայի մատակարարման անվտանգությունը՝ «Էլեկտրաէներգիայի ներքին շուկայի ընդհանուր կանոնների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հուլիսի 13-ի թիվ 2009/72/ԵՀ հրահանգի 11-րդ հոդվածին եւ «Բնական գազի ներքին շուկայի ընդհանուր կանոնների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2009 թվականի հուլիսի 13-ի թիվ 2009/73/ԵՀ հրահանգի 11-րդ հոդվածին համապատասխան:
18. Շարժիչային վառելիքի, էլեկտրաէներգիայի, (չշշալցված) գազի, գոլորշու եւ տաք ջրի մանրածախ եւ մեծածախ առեւտրի ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, EL, IE, IT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI,

SE, UK. Խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններից տարբեր՝ խողովակաշարով իրականացվող վառելիքի փոխադրման ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

BE, LV. Խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններից տարբեր՝ խողովակաշարով բնական գազի փոխադրման ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

1. Խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններից տարբեր՝ էներգիայի բաշխման օժանդակ ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
2. Գազի բաշխման օժանդակ ծառայություններից տարբեր՝ էներգիայի բաշխման օժանդակ ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
3. Խողովակաշարով փոխադրվող վառելիքի պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայությունների (ՀԱԴ 742-ի մաս) համար իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ էներգիայի մատակարարներ հանդիսացող երկրների ներդրողներին չթույլատրվի վերահսկել համապատասխան գործունեությունը: Իրավունք է վերապահվում պահանջելու գրանցում (չի թույլատրվում բացել մասնաճյուղեր):
4. Ածխաջրածինների հետազոտության, երկրաբանական որոնման եւ շահագործման գործողությունների իրականացման մասով իրավունք է վերապահվում հրաժարվել լիցենզիա տրամադրել երրորդ երկրների քաղաքացիներին կամ այն անձանց, որոնք կառավարվում են երրորդ երկրի քաղաքացիների կողմից:

Այն անձինք, որոնց տրամադրվել է ածխաջրածինների հետազոտության, երկրաբանական որոնման եւ շահագործման գործողությունների իրականացման լիցենզիա, առանց նախնական հաստատման չեն կարող ուղղակի կամ անուղղակի կերպով կառավարվել երրորդ երկրի կամ երրորդ երկրների քաղաքացիների կողմից:

 

15. Այլ տեղում չներառված այլ ծառայություններ
16. Միավորված ազգերի կազմակերպության՝ Հիմնական ապրանքների ժամանակավոր դասակարգման ((ՀԱԴ),1991) մեջ նշված ծառայություններից տարբեր այլ նոր ծառայությունների տրամադրման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
17. Կազմակերպություններում անդամակցության ծառայությունների (ՀԱԴ 95), թաղման, դիակիզման եւ հուղարկավորության ծառայությունների (ՀԱԴ 9703) տրամադրման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
18. «gov.lt»-ով ավարտվող ինտերնետային հասցեների եւ էլեկտրոնային դրամարկղային մատյանի սերտիֆիկատի տրամադրման մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
19. Վարսահարդարման ծառայությունների տրամադրման համար քաղաքացիության վերաբերյալ պայմանի հետ մեկտեղ նախատեսվում է բնակության վերաբերյալ պահանջ:
20. Սարքավորումների վաճառքի կամ արտոնագրերի շնորհման հետ կապված ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:
21. Թաղման, դիակիզման եւ հուղարկավորության ծառայությունների մասով ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի պարտավորություններ չկան:

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VIII-Բ

 

ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ՝ ՄԻՋՍԱՀՄԱՆԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՆՁՆԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1. Ստորեւ ներկայացված հանձնառությունների ցանկում մատնանշվում է սույն Համաձայնագրի 151-րդ հոդվածի համաձայն Եվրոպական միության կողմից ազատականացված տնտեսական գործունեությունը եւ վերապահումների միջոցով՝ Հայաստանի Հանրապետության՝ այդ գործունեությանն առնչվող ծառայությունների եւ ծառայություն մատուցողների նկատմամբ կիրառվող շուկայի հասանելիությունն ու ազգային ռեժիմի սահմանափակումները: Ցանկերը պարունակում են հետեւյալ տարրերը՝

ա) առաջին սյունակում մատնացույց է արվում այն ոլորտը կամ ենթաոլորտը, որի վերաբերյալ հանձնառություն է ստանձնել Կողմը եւ՝ ազատականացման այն շրջանակները, որոնց նկատմամբ կիրառելի են վերապահումներ.

բ) երկրորդ սյունակում նկարագրվում են կիրառելի վերապահումները:

Եթե «բ» կետում նշված սյունակը ներառում է միայն անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումներ, ապա դրանցում չնշված անդամ պետություններն առանց վերապահումների ստանձնում են տվյալ ոլորտին առնչվող հանձնառությունները։

Տվյալ ոլորտում անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումների բացակայությունը չի հակասում հորիզոնական վերապահումներին կամ ԵՄ-ում Ստորեւ բերված ցանկում չնշված ոլորտների կամ ենթաոլորտների վերաբերյալ հանձնառություններ սահմանված չեն։

2. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում որակավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի, տեխնիկական ստանդարտների եւ լիցենզավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի հետ կապված միջոցները, եթե դրանք սույն Համաձայնագրի 149-րդ եւ 150-րդ հոդվածների իմաստով չեն ենթադրում շուկայի հասանելիություն կամ ազգային ռեժիմի սահմանափակում:

Այդ միջոցները (օրինակ՝ լիցենզիա, համընդհանուր ծառայությունների մասով պարտավորություններ ձեռք բերելու, կարգավորվող ոլորտներում որակավորման ճանաչում ձեռք բերելու եւ կոնկրետ քննություններ՝ ներառյալ լեզվի քննություններ հանձնելու անհրաժեշտությունը, ոչ խտրական բնույթի պահանջն այն մասին, որ գործունեության որոշ տեսակներ չեն կարող իրականացվել բնության հատուկ պահպանվող տարածքներում կամ պատմամշակութային արժեք ներկայացնող վայրերում), նույնիսկ ցանկում ներառված չլինելով հանդերձ, բոլոր դեպքերում կիրառելի են մյուս Կողմի ներդրողների նկատմամբ:

3. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի խոչընդոտում որոշ ծառայությունների ոլորտներում եւ ենթաոլորտներում Եղանակ 1-ի իրագործելիությունը եւ չի խոչընդոտում հիմնադրման մասով հանձնառությունների ցանկում նկարագրված պետական մենաշնորհներն ու բացառիկ իրավունքները:
4. Սույն Համաձայնագրի 141-րդ հոդվածի 3-րդ կետին համապատասխան՝ ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմերի կողմից հատկացված սուբսիդավորմանն առնչվող միջոցները:
5. Հանձնառությունների այս ցանկից բխող իրավունքներն ու պարտավորություններն անմիջապես ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, ուստի, առանձին ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց անմիջականորեն իրավունքներ չեն վերապահվում։
6. Ավելի ստույգ, ազգային ռեժիմ շնորհելու պարտավորությունը Եվրոպական միության համար չի առաջացնում՝ մեկ անդամ պետությունում մեկ այլ անդամ պետության քաղաքացիների եւ իրավաբանական անձանց նկատմամբ կիրառվող ռեժիմը մյուս Կողմի քաղաքացիների կամ իրավաբանական անձանց նկատմամբ կիրառելու պարտավորություն՝ «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի կամ այդ Պայմանագրի համաձայն ընդունված որեւէ այլ միջոցի՝ ներառյալ անդամ պետությունում դրանց կատարմանը համաձայն։

Այդպիսի ազգային ռեժիմ շնորհվում է միայն մյուս անդամ պետության օրենսդրությանը համապատասխան հիմնադրված եւ այդ անդամ պետությունում իրավաբանական հասցե, կենտրոնական կառավարման մարմիններ կամ գործունեության իրականացման հիմնական վայր ունեցող՝ մյուս Կողմի իրավաբանական անձանց, այդ թվում՝ այն իրավաբանական անձանց, որոնք հիմնադրվել են Եվրոպական միությունում եւ գտնվում են մյուս Կողմի քաղաքացիների սեփականության կամ կառավարման տակ։

Ոլորտ կամ ենթաոլորտ	Վերապահումների նկարագրությունը
1.ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Բոլոր ոլորտները
Ա. Մասնագիտական ծառայություններ

ա) Իրավաբանական ծառայություններ (ՀԱԴ 861)[19] (բացառությամբ իրավաբանական խորհրդատվության եւ իրավական փաստաթղթերի վարման ու սերտիֆիկացման այն ծառայությունների, որոնք մատուցվում են հանրային գործառույթներով լիազորված իրավական ոլորտի այնպիսի մասնագետների կողմից, ինչպիսիք են նոտարները, «huissiers de justice» կամ այլ «officiers publics et ministériels»)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար AT, BE, BG, CY, DE, EE, EL, ES, FR, HU, IE, IT, LT, LU, MT, PT, PL, SK, UK. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը, ինչն անհրաժեշտ է տեղում (ԵՄ եւ անդամ պետություններ) փաստաբանական գործունեություն ծավալելու եւ դատարաններում ներկայացուցչության համար, պայմանավորված է քաղաքացիությամբ։ CY. ԵՄ քաղաքացիության եւ ռեզիդենտության մասով պայման՝ իրավաբանական ծառայությունների մատուցման համար։ Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը պայմանավորված է քաղաքացիությամբ՝ ռեզիդենտության մասով պահանջի հետ համակցությամբ։ Միայն Փաստաբանների ասոցիացիայում ընդգրկված փաստաբանները կարող են Կիպրոսի իրավաբանական ընկերությունում լինել գործընկերներ կամ բաժնետերեր կամ Տնօրենների խորհրդի անդամներ։ CY, HU. Օտարերկրյա իրավաբանների համար իրավաբանական գործունեության շրջանակը սահմանափակվում է իրավաբանական խորհրդատվության տրամադրմամբ։ FI. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը, ինչը պահանջվում է իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայությունների համար, պայմանավորված է քաղաքացիությամբ՝ ռեզիդենտության մասով պահանջի հետ համակցությամբ (այդ թվում՝ ֆիննական կոչում «asianajaja»-ի օգտագործման համար)։ BE. Cour de cassation-ում ոչ քրեական գործերով հանդես գալու համար կիրառվում են քվոտաներ։ BG. Օտարերկրյա իրավաբանները կարող են իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայություններ մատուցել միայն իրենց գրանցման վայրի երկրի քաղաքացուն եւ փոխադարձության պայմանով, ինչպես նաեւ բուլղարացի իրավաբանի հետ համագործակցությամբ։ Իրավաբանական մեդիացիոն ծառայությունների համար պահանջվում է մշտական ռեզիդենտի կարգավիճակ։ ES. Արդյունաբերական սեփականության հավատարմատարները պետք է լինեն ԵՄ անդամ պետության քաղաքացիներ։ FR. Իրավաբանների համար avocat auprès de la Cour de Cassation et avocat auprès du Conseil d’Etat մասնագիտություններին հասանելիությունը պայմանավորված է քվոտաներով եւ քաղաքացիությամբ։ LV. Քաղաքացիության մասով պահանջ՝ այն երդվյալ փաստաբանների համար, որոնց վերապահված է քրեական վարույթներում իրավաբանական ներկայացուցչությունը։ DK. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունում, ինչը պահանջվում է փաստաբանական գործունեություն ծավալելու, այդ թվում՝ դատարաններում հանդես գալու համար։ Փաստաբանների ասոցիացիա ընդունվելու համար անձինք պետք է համապատասխանեն «Արդարադատության իրականացման մասին» Դանիայի օրենքով սահմանված պահանջներին։ Դանիայի «Արդարադատության իրականացման մասին» օրենքի համաձայն՝ «Advokat» կոչումը պաշտպանված կոչում է։ Այլ անձինք, որոնք գործելու համար դանիական լիցենզիա ունեցող իրավաբաններ չեն, կարող են իրավաբանական ծառայություններ տրամադրել «Իրավաբանական ծառայությունների մասին» Դանիայի օրենքին համապատասխան, բայց չեն կարող օգտագործել «Advokat» կոչումը։ EE. Քաղաքացիության մասով պայման՝ արտոնագրային գործակալի եւ երդվյալ թարգմանչի համար (ՀԱԴ 861-ի մաս) NL, FI, HU. ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ արտոնագրային գործակալների համար (ՀԱԴ 861-ի մաս)։ LT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ արտոնագրային հավատարմատարի համար։PT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ «solicitadores» մասնագիտության հասանելիության եւ արդյունաբերական սեփականության գործակալի համար
բ) 1. Հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ (ՀԱԴ 86212, բացառությամբ «աուդիտորական ծառայությունների», ՀԱԴ 86213, ՀԱԴ 86219 եւ ՀԱԴ 86220)	1-ին եղանակի համար FR, HU, IT, MT, RO, SI. Սահմանափակումներ չկան AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ իրավասու մարմիններում ներկայացուցչության համար CY. Հասանելիության համար անհրաժեշտ է անցկացնել տնտեսական կարիքների ստուգում։ Հիմնական չափորոշիչները՝ ենթաոլորտներում զբաղվածության վիճակը։ 2-րդ եղանակի համար Բոլոր անդամ պետությունները՝ Չկան
բ) 2. Աուդիտորական ծառայություններ (ՀԱԴ 86211 եւ 86212 բացառությամբ հաշվապահական ծառայությունների)	1-ին եղանակի համար BE, BG, CY, DE, ES, FI, FR, EL, HU, IE, IT, LU, MT, NL, PT, RO, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ իրավասու մարմիններում ներկայացուցչության եւ Ավստրիայի հատուկ օրենքներով նախատեսված աուդիտի իրականացման համար (օրինակ՝ բաժնետիրական ընկերությունների վերաբերյալ օրենք, ֆոնդային բորսայի վերաբերյալ օրենք, բանկային գործունեության վերաբերյալ օրենք եւ այլն) SE. Միայն Շվեդիայում հաստատված եւ լիազորված աուդիտորները եւ Շվեդիայում գրանցված աուդիտորական ֆիրմաները կարող են մատուցել պարտադիր աուդիտորական ծառայություններ որոշ իրավաբանական անձանց մասով, այդ թվում՝ բոլոր սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների, ինչպես նաեւ ֆիզիկական անձանց մասով։ Միայն Շվեդիայում հաստատված աուդիտորները եւ գրանցված հաշվապահական ֆիրմաները կարող են լինել բաժնետերեր կամ ստեղծել գործընկերություններ այն ընկերություններում, որոնք իրականացնում են որակյալ աուդիտ (պաշտոնական նպատակներով)։ Հաստատման համար պահանջվում է ԵՏՏ-ում կամ Շվեյցարիայում ռեզիդենտի կարգավիճակ։ «Հաստատված աուդիտոր» եւ «լիազորված աուդիտոր» կոչումները կարող են օգտագործվել միայն այն աուդիտորների կողմից, որոնք հաստատվել կամ լիազորվել են Շվեդիայում։ Կոոպերատիվ տնտեսական միավորումների եւ մի շարք այլ ձեռնարկությունների աուդիտորները, որոնք լիազորված կամ հաստատված հաշվապահներ չեն, պետք է լինեն ԵՏՏ-ի ռեզիդենտներ։ Իրավասու մարմինը կարող է այս պահանջի մասով բացառություններ անել։ HR. Օտարերկրյա աուդիտորական ֆիրմաները կարող են աուդիտորական ծառայություններ տրամադրել Խորվաթիայի տարածքում, որտեղ նրանք հիմնադրել են մասնաճյուղ՝ «Ընկերությունների մասին» օրենքի դրույթներին համապատասխան։ LT. Աուդիտորի հաշվետվությունը պետք է պատրաստվի Լիտվայում գործելու համար հավատարմագրված աուդիտորի հետ միասին։ DK. պահանջվում է ռեզիդենտի կարգավիճակ։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
գ) Հարկային հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 863)[20]	1-ին եղանակի համար AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ իրավասու մարմիններում ներկայացուցչության համար CY. Հասանելիության համար անհրաժեշտ է անցկացնել տնտեսական կարիքների ստուգում։ Հիմնական չափորոշիչը՝ ենթաոլորտներում զբաղվածության վիճակը։ CZ. Հասանելիությունը սահմանափակվում է միայն ֆիզիկական անձանցով։ BG, MT, RO, SI. Սահմանափակումներ չկան   2-րդ եղանակի համար Չկան
դ) Ճարտարապետական ծառայություններ եւ ե) Քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայություններ (ՀԱԴ 8671 եւ ՀԱԴ 8674)	1-ին եղանակի համար AT. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ զուտ պլանավորման ծառայությունների BE, BG, CY, EL, IT, MT, PL, PT, SI. Սահմանափակումներ չկան DE. Արտերկրից իրականացվող բոլոր ծառայությունների համար վճարների եւ աշխատավարձի նկատմամբ ներպետական կանոնների կիրառում FR. Միայն SEL-ի (anonyme, à responsabilité limitée ou en commandite par actions) կամ SCP-ի միջոցով ապահովում։ HU, RO. Սահմանափակումներ չկան՝ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայությունների համար SK. պահանջվում է ԵՏՏ-ում ռեզիդենտի կարգավիճակ՝ մասնագիտական պալատում գրանցվելու համար, ինչն անհրաժեշտ է ճարտարապետական ծառայություններ իրականացնելու համար։ 2-րդ եղանակի համար Չկան
զ) Ճարտարագիտական ծառայություններ եւ է) Ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ (ՀԱԴ 8672 եւ ՀԱԴ 8673)	1-ին եղանակի համար AT, SI. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ զուտ պլանավորման ծառայությունների BG, CZ, CY, EL, IT, MT, PT. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան։
ը) Բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանները) եւ ատամնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 9312 եւ ՀԱԴ 85201-ի մաս)	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, DE, DK, EE, ES, FI, FR, EL, IE, IT, LU, MT, NL, PT, RO, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան LT. Ծառայության մատուցման համար անհրաժեշտ է թույլտվություն, ինչն էլ հիմնված է առողջապահական ծառայությունների պլանի վրա, որը կազմվել է կարիքները, ինչպես նաեւ բնակչությունը եւ առկա բժշկական ու ատամնաբուժական ծառայությունները հաշվի առնելով։ SI. Սահմանափակումներ չկան՝ սոցիալական բժշկության, սանիտարիայի, համաճարակաբանական, բժշկական/էկոլոգիական ծառայությունների, արյան մատակարարման, արյան պրեպարատների եւ փոխպատվաստման, ինչպես նաեւ դիահերձման համար։ HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ հեռաբժշկության։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
թ) Անասնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 932)	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, EE, ES, FR, EL, HU, IE, IT, LV, MT, NL, PT, RO, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան UK. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ անասնաբուժական լաբորատորիայի եւ տեխնիկական այն ծառայությունների, որոնք մատուցվում են անասնաբույժներին, ընդհանուր բնույթի խորհրդատվության, ուղղորդման եւ տեղեկատվության (օրինակ՝ մարսողական, վարքագիծ եւ ընտանի կենդանիների խնամք)։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժ) 1. Մանկաբարձական ծառայություններ (ՀԱԴ 93191-ի մաս) ժ) 2. Բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների եւ բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայություններ (ՀԱԴ 93191-ի մաս) FI. միայն մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող ծառայությունների համար	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, EE, ES, FR, EL, HU, IE, IT, LV, LT, LU, MT, NL, PT, RO, SI, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան FI, PL. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ բուժքույրերի HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ հեռաբժշկության։ SE. Չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժա) դեղագործական արտադրանքի եւ բժշկական ու օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառք (ՀԱԴ 63211) եւ դեղագործների կողմից մատուցվող այլ ծառայություններ[21]	1-ին եղանակի համար LT. հանրության շրջանում դեղամիջոցների մանրածախ վաճառք կարող է իրականացվել դեղատների միջոցով։ Դեղատոմսով բաց թողնվող դեղամիջոցների առցանց վաճառքն արգելված է։ LV. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ փոստով պատվերի HU. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ ՀԱԴ 63211 1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU՝ բացառությամբ EE. Սահմանափակումներ չկան՝ դեղագործական արտադրանքի եւ բժշկական ու օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքի համար (ՀԱԴ 63211) CZ, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ դեղագործների կողմից մատուցվող այլ ծառայությունների համար։ CY. Սահմանափակումներ չկան՝ դեղագործական արտադրանքի եւ բժշկական ու օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքի, ինչպես նաեւ դեղագործների կողմից մատուցվող այլ ծառայությունների համար։ AT, ES, IE. Դեղագործական արտադրանքը փոստով պատվիրելն արգելված է։ SI. Դեղատոմսով դուրս գրվող դեղագործական արտադրանքը փոստով պատվիրելն արգելված է։ IT, SK. Դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառք (ՀԱԴ 63211)։ Պահանջվում է ռեզիդենտի կարգավիճակ՝ որպես դեղագործ լիցենզիա ձեռք բերելու եւ (կամ) հանրությանը դեղագործական ու որոշ բժշկական ապրանքներ վաճառելու նպատակով դեղատուն բացելու համար։ EE. Դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառք (ՀԱԴ 63211)։ Հանրության շրջանում դեղագործական եւ հատուկ բժշկական ապրանքների մանրածախ վաճառքը կարող է իրականացվել միայն դեղատան միջոցով։ Փոստի միջոցով դեղամիջոցների վաճառքը, ինչպես նաեւ փոստով առաքումը կամ ինտերնետով պատվիրված դեղամիջոցների շտապ առաքումն արգելված է։ BG. Դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառք (ՀԱԴ 63211)։ Մշտական ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ դեղագործների համար: Դեղագործական արտադրանքը փոստով պատվիրելն արգելված է 2-րդ եղանակի համար FI. Սահմանափակումներ չկան՝ առողջապահության եւ սոցիալական հարցերի հետ կապված մասնագիտական այն ծառայությունների համար (այդ թվում՝ դեղագործական արտադրանքի մանրածախ վաճառք), որոնք ֆինանսավորվում են պետության կողմից
Բ. Համակարգչային եւ հարակից ծառայություններ (ՀԱԴ 84)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան
Գ. Հետազոտությունների եւ մշակումների ծառայություններ
ա) Հումանիտար եւ սոցիալական գիտությունների ոլորտում հետազոտությունների եւ մշակումների ծառայություններ (ՀԱԴ 852՝ բացառությամբ հոգեբանական ծառայությունների)[22] բ) բնական գիտությունների ոլորտում հետազոտությունների եւ մշակումների ծառայություններ (ՀԱԴ 851) եւ գ) միջգիտակարգային հետազոտությունների եւ մշակումների ծառայություններ (ՀԱԴ 853)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Պետական ֆինանսավորում կամ որեւէ կերպ պետական աջակցություն ստացող՝ հետազոտությունների եւ մշակումների ծառայությունների համար, որոնք հետեւաբար չեն համարվում մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող, բացառիկ իրավունքներ եւ (կամ) լիազորություններ կարող են շնորհվել միայն Եվրոպական միության անդամ պետությունների քաղաքացիներին եւ Եվրոպական միությունում գլխամասային գրասենյակ ունեցող՝ Եվրոպական միության իրավաբանական անձանց։ Չկան
Դ. Անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ[23]
ա) Ներառում է սեփական կամ վարձակալված գույքը (ՀԱԴ 821) բ) Բաժանորդագրական կամ պայմանագրային հիմունքներով (ՀԱԴ 822)	1-ին եղանակի համար BG, CY, CZ, EE, HR, HU, IE, LV, LT, MT, PL, RO, SK, SI. Սահմանափակումներ չկան PT. իրավաբանական անձանց համար պահանջվում է ԵՏՏ-ում գրանցում։ 2-րդ եղանակի համար Չկան
Ե. Վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների
ա) Նավերի մասով (ՀԱԴ 83103)	1-ին եղանակի համար BG, CY, DE, HU, MT, RO. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան
բ) Օդանավերի մասով (ՀԱԴ 83104)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար BG, CY, CZ, HU, LV, MT, PL, RO, SK. Սահմանափակումներ չկան։ EU. Եվրոպական միության օդային փոխադրողի կողմից օգտագործվող օդանավը պետք է գրանցվի Եվրոպական միության՝ օդային փոխադրողին լիցենզավորող անդամ պետությունում կամ Եվրոպական միությունում որեւէ այլ տեղում եւ ենթակա է նախնական հաստատման՝ ավիացիոն անվտանգության վերաբերյալ ԵՄ կամ ներպետական իրավունքին համապատասխան։ Առանց անձնակազմի վարձակալման պայմանագիրը, որի Կողմ է հանդիսանում ԵՄ փոխադրողը, ենթակա է նախնական հաստատման՝ ավիացիոն անվտանգության վերաբերյալ ԵՄ կամ ներպետական իրավունքին համապատասխան։
գ) Այլ տրանսպորտային սարքավորումների մասով   (ՀԱԴ 83101, ՀԱԴ 83102 եւ ՀԱԴ 83105)	1-ին եղանակի համար BG, CY, HU, LV, MT, PL, RO, SI. Սահմանափակումներ չկան SE. ՀԱԴ 83101 համար՝ ռեզիդենտության մասով պահանջ։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
դ) Այլ մեքենաների եւ սարքավորումների մասով (ՀԱԴ 83106, ՀԱԴ 83107, ՀԱԴ 83108 եւ ՀԱԴ 83109)	1-ին եղանակի համար BG, CY, CZ, HU, MT, PL, RO, SK. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան
ե) Անձնական եւ կենցաղային ապրանքների մասով	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար
	AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, EL, HU, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SI, SE, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան EE. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ լիզինգի եւ վարձակալության այն ծառայությունների, որոնք կապված են տնային ժամանցային սարքավորումներում օգտագործման համար նախատեսված ձայնագրված տեսաձայներիզների հետ։
(ՀԱԴ 832)
զ) Հեռահաղորդակցման սարքավորումների վարձակալություն (ՀԱԴ 7541)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ Չկան:
Զ. Այլ բիզնես ծառայություններ
ա) Գովազդ (ՀԱԴ 871)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ Չկան:
բ) Շուկայի հետազոտություն եւ կարծիքի հարցում (ՀԱԴ 864)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ Չկան:
գ) Կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 865)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ Չկան:
դ) Կառավարման հարցերով խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 866)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ HU. Սահմանափակումներ չկան՝ արբիտրաժի եւ հաշտարարի ծառայությունների համար (ՀԱԴ 86602)
ե) Տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծության ծառայություններ (ՀԱԴ 8676)	1-ին եղանակի համար IT. Սահմանափակումներ չկան՝ կենսաբանի եւ քիմիական վերլուծաբանի մասնագիտությունների համար: BG, CY, CZ, MT, PL, RO, SK, SE. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար BG, CY, CZ, MT, PL, RO, SK, SE. Սահմանափակումներ չկան
զ) Գյուղատնտեսության, որսորդության եւ անտառային տնտեսությանն օժանդակ խորհրդատվական եւ խորհրդակցական ծառայություններ (ՀԱԴ 881-ի մաս)	1-ին եղանակի համար IT. Սահմանափակումներ չկան՝ այն գործունեության համար, որը վերապահված է գյուղատնտեսներին եւ «periti agrari»։ Գյուղատնտեսների եւ «periti agrari» համար պահանջվում է ռեզիդենտի կարգավիճակ եւ մասնագիտական ռեգիստրում գրանցում։ Երրորդ երկրի քաղաքացիները կարող են գրանցվել փոխադարձության պայմանով։ EE, MT, RO, SI. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան
է) Ձկնորսության հետ կապված խորհրդատվական եւ խորհրդակցական ծառայություններ (ՀԱԴ 882-ի մաս)	1-ին եղանակի համար LV, MT, RO, SI. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան
թ) Արտադրության հետ կապված խորհրդատվական եւ խորհրդակցական ծառայություններ (ՀԱԴ 884-ի մաս եւ ՀԱԴ 885-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
ժա) Աշխատանքի տեղավորման եւ անձնակազմի ապահովման ծառայություններ
ժա) 1. Կադրերի որոնում (ՀԱԴ 87201)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար AT, BG, CY, CZ, DE, EE, ES, FI, IE, HR, LV, LT, MT, PL, PT, RO, SK, SI, SE. Սահմանափակումներ չկան:
ժա) 2. Աշխատանքի տեղավորման ծառայություններ (ՀԱԴ 87202)	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, EE, ES, EL, FI, FR, HR, IE, IT, LU, LV, LT, MT, NL, PL, PT, RO, SI, SE, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, EE, FI, HR, LV, LT, MT, PL, RO, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան։
ժա) 3. Գրասենյակը սպասարկող անձնակազմի ապահովման ծառայություններ (ՀԱԴ 87203)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար AT, BG, CY, CZ, DE, EE, FI, FR, HR IT, IE, LV, LT, MT, NL, PL, PT, RO, SE, SK, SI. Սահմանափակումներ չկան:
ժա) 4. Տնային աշխատակիցների, առեւտրի կամ արդյունաբերության ոլորտի աշխատողների, բուժքույրական եւ այլ աշխատակիցների ապահովման ծառայություններ (ՀԱԴ-եր 87204, 87205, 87206, 87209)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Բոլոր անդամ պետությունները, բացառությամբ HU. Սահմանափակումներ չկան։ HU. Չկան:
ժբ) 1. Հետաքննության ծառայություններ (ՀԱԴ 87301)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, HR, EL, HU, IE, IT, LV, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան:
ժբ) 2. Անվտանգության ծառայություններ (ՀԱԴ 87302, ՀԱԴ 87303, ՀԱԴ 87304 եւ ՀԱԴ 87305)	1-ին եղանակի համար BE, BG, CY, CZ, DK, ES, EE, FI, FR, HR, IT, LV, LT, MT, PT, PL, RO, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան։ HU. Սահմանափակումներ չկան՝ ՀԱԴ 87304, ՀԱԴ 87305 համար IT. ՀԱԴ 87302, ՀԱԴ 87303, ՀԱԴ 87304 եւ ՀԱԴ 87305 համար. Պահանջվում է ռեզիդենտի կարգավիճակ՝ անվտանգության պահակախմբի եւ թանկարժեք իրերի տեղափոխման ծառայությունների մատուցման նպատակով անհրաժեշտ թույլտվություն ստանալու համար: 2-րդ եղանակի համար HU. Սահմանափակումներ չկան՝ ՀԱԴ 87304, ՀԱԴ 87305 համար BG, CY, CZ, EE, HR, LV, LT, MT, PL, RO, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան։
ժգ) Հարակից գիտական եւ տեխնիկական խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 8675)	1-ին եղանակի համար BE, BG, CY, DE, DK, ES, FR, EL, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ ուսումնասիրությունների հետ կապված ծառայությունների համար BG. Սահմանափակումներ չկան՝ օդալուսանկարահանման եւ գեոդեզիայի, կադաստրային հետազոտությունների եւ երկրակեղեւի շարժումների ուսումնասիրության ժամանակ կատարվող քարտեզագրության համար։ HR. Չկան, բացառությամբ Խորվաթիայի տարածքում հիմնական երկրաբանական, գեոդեզիական եւ հանքարդյունաբերության հետազոտությունների հետ կապված ծառայությունների, ինչպես նաեւ շրջակա միջավայրի պաշտպանության առնչությամբ հետազոտությունների հետ կապված հարակից ծառայությունների, որոնք կարող են իրականացվել միայն տեղի իրավաբանական անձանց հետ միասին կամ նրանց միջոցով։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժդ) 1. Նավերի տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մաս)	1-ին եղանակի համար Ծովային փոխադրման համար նախատեսված նավերի համար՝ BE, BG, CY, DE, DK, EL, ES, FI, FR, HR, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SE, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան։ Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրման համար նախատեսված նավերի համար՝ EU՝ բացառությամբ EE, HU, LV. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան: 1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ EU. վերապահվում է այն պահանջելու իրավունքը, որ միայն ԵՄ-ի կողմից լիազորված՝ ճանաչված կազմակերպությունները կարողանան իրականացնել կանոնադրությամբ նախատեսված ուսումնասիրություններ եւ նավերի սերտիֆիկացում՝ ԵՄ անդամ պետությունների անունից։ Կարող է պահանջվել հաստատություն։
ժդ) 2. Երկաթուղային փոխադրման սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մաս)	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, DE, CY, CZ, DK, ES, FI, FR, HR, EL, IE, IT, LT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SE, SI, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժդ) 3. Շարժիչային տրանսպորտային միջոցների, մոտոցիկլետների, ձյունագնաց ավտոմեքենաների եւ ճանապարհային տրանսպորտի սարքավորումների սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 6112, ՀԱԴ 6122, ՀԱԴ 8867-ի մաս եւ ՀԱԴ 8868-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան
ժդ) 4. Օդանավերի եւ դրա մասերի սպասարկում ու վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մաս)	1-ին եղանակի համար BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, HR, EL, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժդ) 5. Մետաղական արտադրանքի, մեքենաների (ոչ գրասենյակային), սարքավորումների (ոչ տրանսպորտային եւ ոչ գրասենյակային) եւ անձնական ու կենցաղային ապրանքների սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայություններ[24] (ՀԱԴ 633, ՀԱԴ 7545, ՀԱԴ 8861, ՀԱԴ 8862, ՀԱԴ 8864, ՀԱԴ 8865 եւ ՀԱԴ 8866)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
ժե) Շենքերի մաքրման ծառայություններ (ՀԱԴ 874)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժզ) Լուսանկարչական ծառայություններ (ՀԱԴ 875)	1-ին եղանակի համար BG, EE, MT, PL. Սահմանափակումներ չկան՝ օդալուսանկարահանման ծառայությունների մատուցման համար: HR, LV. Սահմանափակումներ չկան՝ մասնագիտացված լուսանկարչական ծառայությունների համար (ՀԱԴ 87504): BG. Հիմնադրման մասով պահանջ եւ քաղաքացիության մասով պայման՝ օդալուսանկարահանման համար։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժէ) Փաթեթավորման ծառայություններ (ՀԱԴ 876)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
ժը) Տպագրություն եւ հրատարակչություն (ՀԱԴ 88442)	1-ին եղանակի համար SE. Շվեդիայում տպագրվող եւ հրատարակվող պարբերականների այն սեփականատերերը, որոնք ֆիզիկական անձինք են, պետք է բնակվեն Շվեդիայում կամ լինեն ԵՏՏ քաղաքացի։ Այդպիսի պարբերականների սեփականատերերը, որոնք իրավաբանական անձինք են, պետք է հիմնադրվեն ԵՏՏ-ում։ Շվեդիայում տպագրված եւ հրատարակված պարբերականները եւ տեխնիկական ձայնագրությունները պետք է ունենան պատասխանատու խմբագիր, որի իրավաբանական հասցեն պետք է լինի Շվեդիան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ժթ) Ժողովների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 87909-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
ի) Այլ
ի) 1. Գրավոր եւ բանավոր թարգմանության ծառայություններ (ՀԱԴ 87905)	1-ին եղանակի համար PL. Սահմանափակումներ չկան՝ գրավոր եւ բանավոր թարգմանություններ կատարող երդվյալ թարգմանիչների համար: BG, HR, HU, SK. Սահմանափակումներ չկան՝ պաշտոնական գրավոր եւ բանավոր թարգմանության համար: FI. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ դիպլոմավորված թարգմանիչների համար (ՀԱԴ 87905-ի մաս)։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ի) 2. Ներքին (ինտերիերի) դիզայնի եւ դիզայնի այլ մասնագիտացված ծառայություններ (ՀԱԴ 87907)	1-ին եղանակի համար DE. Արտերկրից իրականացվող բոլոր ծառայությունների համար վճարների եւ աշխատավարձի վերաբերյալ ներպետական կանոնների կիրառում: HR. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ի) 3. Վճարների հավաքագրման գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 87902)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, HR, EL, HU, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան:
ի) 4. Վարկային պատմության մասին տեղեկությունների տրամադրման ծառայություններ (ՀԱԴ 87901)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, HR, EL, HU, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան:
ի) 5. Կրկնօրինակման ծառայություններ (ՀԱԴ 87904)[25]	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, EL, HR, HU, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SI, SE, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
ի) 6. Հեռահաղորդակցության հետ կապված խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 7544)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
ի) 7. Հեռախոսային տեղեկատվական ծառայություն (ՀԱԴ 87903)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
2. ԿԱՊԻ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Փոստային կապի եւ սուրհանդակային ծառայություններ
(Երկրի ներսում կամ դրանից դուրս՝ փոստային առաքանու [26] սպասարկման հետ կապված ծառայությունները՝ ենթաոլորտների հետեւյալ ցանկին համապատասխան[27]` (i) Հասցեագրված գրավոր հաղորդակցության՝ ցանկացած տեսակի ֆիզիկական կրիչի[28] վրա սպասարկում, այդ թվում՝ հիբրիդ փոստային ծառայությունը եւ ուղիղ փոստային առաքումը, (ii) Հասցեագրված ծանրոցների եւ փաթեթների սպասարկում[29], (iii) Հասցեագրված տպագիր արտադրանքի սպասարկում[30], (iv) Վերը բերված «i»-ից մինչեւ «iii»-ը նշված առաքանիների սպասարկում՝ որպես գրանցված կամ պատվիրված նամակ, (v) վերը բերված «i»-ից մինչեւ «iii»-ը նշված առաքանիների համար էքսպրես առաքման ծառայություններ[31], (vi) Անհասցե առաքանիների սպասարկում, (vii) Փաստաթղթերի փոխանակում[32] (ՀԱԴ 751-ի մաս, ՀԱԴ 71235-ի մաս[33] եւ ՀԱԴ 73210-ի[34] մաս)   Հանրային օգտագործման ճանապարհների վրա փոստային արկղերի տեղադրման կազմակերպումը, փոստային նամականիշների թողարկումը, դատական կամ վարչական ընթացակարգերում՝ գրանցված փոստային ծառայության տրամադրումը կարող է սահմանափակվել ազգային օրենսդրությանը համապատասխան։ Լիցենզավորման համակարգեր կարող են ստեղծվել այն ծառայությունների համար, որոնց մասով առկա են ընդհանուր ունիվերսալ ծառայությունների հետ կապված ընդհանուր պարտավորություններ։ Այս լիցենզիաների համար կարող է նախատեսվել հատուկ ունիվերսալ ծառայությունների հետ կապված ընդհանուր պարտավորություններ կամ փոխհատուցման հիմնադրամին ֆինանսական օժանդակություն։	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան[35]:
Բ. Հեռահաղորդակցության ծառայություններ (Այս ծառայությունները չեն ընդգրկում այնպիսի տնտեսական գործունեություն, որը ենթադրում է այնպիսի նյութերի տրամադրում, որոնց փոխադրման համար պահանջվում է հեռահաղորդակցության ծառայություններ)
ա) Բոլոր այն ծառայությունները, որոնք պարունակում են էլեկտրամագնիսական որեւէ միջոցով[36] ազդանշանների հաղորդում եւ ընդունում՝ բացառությամբ հեռարձակման[37]	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
բ) Արբանյակային հեռարձակման հետ կապված հաղորդման ծառայություններ[38]	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Այս ոլորտում ծառայություն տրամադրողներից բացի ոչ ոքի համար չի կարող սահմանվել պարտավորություններ՝ ընդհանուր շահ ներկայացնող այն նպատակները պահպանելու համար, որոնք վերաբերում են ցանցի միջոցով բովանդակության փոխանցմանը՝ էլեկտրոնային հաղորդակցությունների վերաբերյալ ԵՄ իրավական կարգավորման դաշտին համապատասխան։ BE. Սահմանափակումներ չկան:
3. ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ՃԱՐՏԱՐԱԳԻՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Շինարարական եւ հարակից ճարտարագիտական ծառայություններ (ՀԱԴ 511, ՀԱԴ 512, ՀԱԴ 513, ՀԱԴ 514, ՀԱԴ 515, ՀԱԴ 516, ՀԱԴ 517 եւ ՀԱԴ 518)	1-ին եղանակի համար LT. Սահմանափակումներ չկան   2-րդ եղանակի համար Չկան
4. ԲԱՇԽՄԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
(բացառությամբ զենքի, ռազմամթերքի, պայթուցիկ նյութերի եւ այլ ռազմական տեխնիկայի)
Ա. Կոմիսիոների ծառայություններ	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ քիմիական արտադրանքի եւ թանկարժեք մետաղների (եւ քարերի) բաշխման համար։ AT. Սահմանափակումներ չկան՝ հրագործական ապրանքների, դյուրավառ առարկաների եւ պայթուցիչ սարքերի ու թունավոր նյութերի համար։ AT, BG. Սահմանափակումներ չկան՝ բժշկական նշանակության արտադրանքի՝ ինչպես օրինակ բժշկական եւ վիրաբուժական սարքերի, բժշկական նյութերի եւ բժշկական նշանակության առարկաների բաշխման համար։ BG. Սահմանափակումներ չկան՝ ծխախոտային արտադրատեսակների եւ ծխախոտային արտադրանքի, ինչպես նաեւ ապրանքային բրոքերների կողմից մատուցվող ծառայությունների համար։ CZ. Սահմանափակումներ չկան՝ աճուրդի հետ կապված ծառայությունների համար FI. Սահմանափակումներ չկան՝ ոգելից խմիչքների եւ դեղագործական արտադրանքի բաշխման համար: HU. Կոմիսիոներների ծառայությունների համար (ՀԱԴ 621). Օտարերկրյա ընկերությունները կարող են մատուցել միայն ապրանքների հետ կապված դիլերային (բրոքերային) ծառայություններ՝ մասնաճյուղի կամ HU-ում հաստատման միջոցով։ Պահանջվում է լիցենզիա Հունգարիայի Ֆինանսական վերահսկիչ մարմնի կողմից։ LT. Հրագործական միջոցների բաշխում՝ Հրագործական միջոցների բաշխման համար անհրաժեշտ է լիցենզիա։ Միայն ԵՄ-ում ստեղծված իրավաբանական անձինք կարող են ձեռք բերել լիցենզիա։ IT. Ծխախոտային արտադրատեսակների բաշխում (ՀԱԴ 6222-ի մաս, ՀԱԴ 6310-ի մաս). Մեծածախ եւ մանրածախ վաճառքի միջեւ միջնորդների, պահեստների («magazzini») սեփականատերերի համար պահանջվում է ԵՄ քաղաքացիություն։ HR. Սահմանափակումներ չկան՝ ծխախոտային արտադրանքի բաշխման համար։   1-ին եղանակի համար AT, BG, HR, FR, PL, RO. Սահմանափակումներ չկան՝ ծխախոտային արտադրատեսակների եւ ծխախոտային արտադրանքի բաշխման համար։ IT. Մեծածախ առեւտրի ծառայությունների, ծխախոտային արտադրատեսակների մասով պետական մենաշնորհի համար։ BG, PL, RO, SE. Սահմանափակումներ չկան՝ ոգելից խմիչքների մանրածախ վաճառքի համար։ AT, BG, CY, CZ, IE, RO, SK, SI. Սահմանափակումներ չկան՝ դեղագործական արտադրանքի եւ բժշկական ու օրթոպեդիկ ապրանքների բաշխման համար (ՀԱԴ 63211)։ ES. ծխախոտային արտադրատեսակների մանրածախ վաճառքի կամ տրամադրման համար արգելվում է հեռակա վաճառքը, փոստով պատվերը կամ նմանատիպ ընթացակարգերը։ BG, HU, PL. Սահմանափակումներ չկան՝ ապրանքային բրոքերների ծառայությունների համար։ FR. Կոմիսիոներների ծառայությունների համար՝ սահմանափակումներ չկան այն առեւտրականների կամ բրոքերների համար, որոնք աշխատում են ազգային հետաքրքրություն ներկայացնող 17 շուկաներում՝ թարմ սննդի արտադրանքի ոլորտում։ Սահմանափակումներ չկան՝ դեղագործական արտադրանքի մեծածախ վաճառքի համար։ MT. Սահմանափակումներ չկան՝ կոմիսիոներների ծառայությունների համար BE, BG, CY, DE, DK, ES, FR, EL, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, SK, UK. Մանրածախ վաճառքի ծառայությունների համար սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ փոստով պատվերի։
ա) Շարժիչային տրանսպորտային միջոցների, մոտոցիկլետների, ձյունագնաց ավտոմեքենաների եւ դրանց մասերի ու պարագաների հետ կապված կոմիսիոներների ծառայություններ
(ՀԱԴ 61111-ի մաս, ՀԱԴ 6113-ի մաս եւ ՀԱԴ 6121-ի մաս)
բ) Կոմիսիոներների այլ ծառայություններ
(ՀԱԴ 621)
Բ. Մեծածախ առեւտրի ծառայություններ
ա) Շարժիչային տրանսպորտային միջոցների, մոտոցիկլետների, ձյունագնաց ավտոմեքենաների եւ դրանց մասերի ու պարագաների մեծածախ առեւտրի ծառայություններ
(ՀԱԴ 61111-ի մաս, ՀԱԴ 6113-ի մաս եւ ՀԱԴ 6121-ի մաս)
բ) Հեռահաղորդակցության վերջնակետային սարքավորումների մեծածախ առեւտրի ծառայություններ
(ՀԱԴ 7542-ի մաս)
գ) Մեծածախ առեւտրի հետ կապված այլ ծառայություններ
(ՀԱԴ 622, բացառությամբ էներգակիրների մեծածախ առեւտրի ծառայությունների [39])
Գ. Մանրածախ առեւտրի ծառայություններ[40]
ա) Շարժիչային տրանսպորտային միջոցների, մոտոցիկլետների, ձյունագնաց ավտոմեքենաների եւ դրանց մասերի ու պարագաների մանրածախ առեւտրի ծառայություններ
(ՀԱԴ 61112, ՀԱԴ 6113-ի մաս եւ ՀԱԴ 6121-ի մաս)
Հեռահաղորդակցության վերջնակետային սարքավորումների մանրածախ առեւտրի ծառայություններ
(ՀԱԴ 7542-ի մաս)
Սննդի մանրածախ առեւտրի ծառայություններ
(ՀԱԴ 631)
Այլ ապրանքների (ոչ էներգետիկ) մանրածախ առեւտրի ծառայություններ, բացառությամբ դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքի[41]
(ՀԱԴ 632՝ բացառությամբ ՀԱԴ 63211 եւ 63297)
Դ. Ֆրանչայզինգ
(ՀԱԴ 8929)
5. ԿՐԹԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (միայն մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող ծառայություններ։ Ավելի ստույգ, այն ծառայությունները, որոնց համար որեւէ կերպ տրամադրվում է պետական ֆինանսավորում կամ աջակցություն, չեն համարվում մասնավոր ֆինանսավորում ստացող)
Ա. Տարրական կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 921)	1-ին եղանակի համար BG, CY, FI, FR, HR, IT, MT, RO, SE, SI. Սահմանափակումներ չկան IT. Ծառայություններ տրամադրողների համար քաղաքացիության մասով պայման՝ պետության կողմից ճանաչված դիպլոմներ տրամադրելու թույլտվություն ստանալու համար։   2-րդ եղանակի համար CY, FI, HR, MT, RO, SE, SI. Սահմանափակումներ չկան   1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար FR. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող կրթական հաստատությունում դասավանդելու համար։ Այնուամենայնիվ, օտարերկրյա քաղաքացիները կարող են համապատասխան իրավասու մարմինների կողմից ստանալ դասավանդելու թույլտվություն։ Օտարերկրյա քաղաքացիները նաեւ կարող են ձեռք բերել կրթական հաստատություններ հիմնադրելու եւ ղեկավարելու թույլտվություն։ Թույլտվությունը տրվում է հայեցողական հիմունքով։ (ՀԱԴ 921).
Բ. Միջնակարգ կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 922)	1-ին եղանակի համար BG, CY, FI, FR, HR, IT, MT, RO, SE. Սահմանափակումներ չկան IT. Քաղաքացիության մասով պայման, որպեսզի ծառայություն տրամադրողները պետության կողմից ճանաչված դիպլոմներ տրամադրելու թույլտվություն ստանան։ 2-րդ եղանակի համար CY, FI, MT, RO, SE. Սահմանափակումներ չկան: 1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար FR. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող կրթական հաստատությունում դասավանդելու համար։ Այնուամենայնիվ, օտարերկրյա քաղաքացիները կարող են համապատասխան իրավասու մարմինների կողմից ստանալ դասավանդելու թույլտվություն։ Օտարերկրյա քաղաքացիները նաեւ կարող են ձեռք բերել կրթական հաստատություններ հիմնադրելու եւ գործարկելու թույլտվություն։ Թույլտվությունը տրվում է հայեցողական հիմունքով։ (ՀԱԴ 922)։ LV. Սահմանափակումներ չկան այն կրթական ծառայությունների համար, որոնք վերաբերում են ֆիզիկական սահմանափակումներ ունեցող աշակերտների համար նախատեսված տեխնիկական եւ մասնագիտական ուղղվածություն ունեցող միջնակարգ դպրոցի կողմից տրամադրվող կրթական ծառայություններին (ՀԱԴ 9224)
Գ. Բարձրագույն կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 923)	1-ին եղանակի համար AT, BG, CY, FI, MT, RO, SE. Սահմանափակումներ չկան: IT. Քաղաքացիության մասով պայման, որպեսզի ծառայություն տրամադրողները պետության կողմից ճանաչված դիպլոմներ տրամադրելու թույլտվություն ստանան։ ES, IT. Տնտեսական կարիքների ստուգում՝ այնպիսի մասնավոր համալսարանների հիմնադրման համար, որոնք ունեն դիպլոմ կամ աստիճան շնորհելու իրավասություն։ Համապատասխան ընթացակարգը ներառում է Պառլամենտի կողմից տրամադրվող խորհրդատվություն։ Հիմնական չափորոշիչը՝ բնակչության թիվը եւ առկա հաստատությունների խտությունը։ 2-րդ եղանակի համար AT, BG, CY, FI, MT, RO, SE. Սահմանափակումներ չկան 1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար CZ, SK. Սահմանափակումներ չկան՝ բարձրագույն կրթության ծառայությունների համար, բացառությամբ միջին մասնագիտական՝ տեխնիկական եւ մասնագիտական կրթության ծառայությունների (ՀԱԴ 92310) FR. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող կրթական հաստատությունում դասավանդելու համար։ Այնուամենայնիվ, օտարերկրյա քաղաքացիները կարող են համապատասխան իրավասու մարմինների կողմից ստանալ դասավանդելու թույլտվություն։ Օտարերկրյա քաղաքացիները նաեւ կարող են ձեռք բերել կրթական հաստատություններ հիմնադրելու եւ գործարկելու թույլտվություն։ Թույլտվությունը տրվում է հայեցողական հիմունքով։ (ՀԱԴ 923)։
Դ. Չափահասների կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 924)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար CY, FI, MT, RO, SE. Սահմանափակումներ չկան։ AT. Սահմանափակումներ չկան՝ ռադիո կամ հեռուստատեսային հեռարձակման միջոցով չափահասների կրթության ծառայությունների համար։
Ե. Այլ կրթական ծառայություններ (ՀԱԴ 929)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Սահմանափակումներ չկան։
6. ԲՆԱՊԱՀՊԱՆԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Կեղտաջրերի հեռացման ծառայություններ (ՀԱԴ 9401)[42] Բ. Պինդ/վտանգավոր թափոնների կառավարում, բացառությամբ վտանգավոր թափոնների միջսահմանային փոխադրման ա) Աղբահանման ծառայություններ (ՀԱԴ 9402) բ) Սանիտարական եւ համանման ծառայություններ (ՀԱԴ 9403) Գ. Օդի որակի եւ կլիմայի պաշտպանություն (ՀԱԴ 9404)[43] Դ. Հողի եւ ջրերի վերականգնում ու մաքրում ա) Կոնտամինացված/աղտոտված հողի եւ ջրի վերամշակում, վերականգնում (ՀԱԴ 94060-ի մաս)[44] Ե. Աղմուկի եւ թրթռումների նվազեցում (ՀԱԴ 9405) Զ. Կենսաբազմազանության եւ լանդշաֆտի պաշտպանություն ա) Բնության եւ լանդշաֆտի պաշտպանության ծառայություններ (ՀԱԴ 9406-ի մաս) Է. Այլ բնապահպանական եւ օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 94090)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ խորհրդակցական ծառայությունների:   2-րդ եղանակի համար Չկան:
7. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայություններ	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար AT, BE, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, EL, HR, HU, IE, IT, LU, NL, PL, PT, RO, SK, SE, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան ուղղակի ապահովագրական ծառայությունների համար՝ բացառությամբ հետեւյալի հետ կապված ռիսկերի ապահովագրության՝ (i) Ծովային բեռնափոխադրումներ եւ առեւտրային ավիացիա, տիեզերական արձակումներ ու բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ նման ապահովագրությունը տարածվում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածի կամ բոլորի վրա՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոց եւ դրանցից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii) միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ։ AT. Միությունում չհիմնադրված դուստր ձեռնարկությունների կամ Ավստրիայում չհիմնադրված մասնաճյուղերի անունից իրականացվող գովազդային գործունեությունը եւ միջնորդությունը (բացառությամբ վերաապահովագրության եւ ռետրոցեսսիայի) արգելվում է։ Բացի միջազգային առեւտրային օդային փոխադրման ապահովագրության՝ պարտադիր օդային ապահովագրությունը կարող է երաշխավորվել միայն Միությունում հիմնադրված դուստր ձեռնարկության կամ Ավստրիայում հիմնադրված մասնաճյուղի կողմից։ DK. Օդային փոխադրման պարտադիր ապահովագրությունը կարող է երաշխավորվել միայն Միությունում հիմնադրված ֆիրմաների կողմից։ Որեւէ անձ կամ ընկերություն (այդ թվում՝ ապահովագրական ընկերությունները), բացառությամբ Դանիայի օրենքով կամ Դանիայի իրավասու մարմինների կողմից լիցենզավորված ապահովագրական ընկերությունների, չեն կարող Դանիայում բիզնես նպատակներով աջակցել Դանիայում ռեզիդենտ հանդիսացող անձանց համար եւ դանիական նավերի կամ Դանիական գույքի մասով ուղղակի ապահովագրական պայմանագիր կնքելու հարցում։ DE. Պարտադիր օդային ապահովագրության մասին պայմանագրեր կարող են կնքվել միայն Միությունում հիմնադրված դուստր ձեռնարկության կամ Ավստրիայում հիմնադրված մասնաճյուղի կողմից։ Եթե օտարերկրյա ապահովագրական ընկերությունը մասնաճյուղ է հիմնադրել Գերմանիայում, այն կարող է Գերմանիայում կնքել միջազգային փոխադրման վերաբերյալ ապահովագրական պայմանագրեր միայն Գերմանիայում հիմնադրված մասնաճյուղի միջոցով։ FR. Ցամաքային փոխադրման մասով ռիսկերի ապահովագրություն կարող են իրականացնել միայն Միությունում հիմնադրված ապահովագրական ֆիրմաները։ IT. Իտալիայում առկա ռիսկերի մասով՝ ապրանքների փոխադրման ապահովագրությունը, տրանսպորտային միջոցների ապահովագրությունը որպես այդպիսին եւ պարտավորությունների ապահովագրությունը կարող են երաշխավորվել միայն Միությունում հիմնադրված ապահովագրական ընկերությունների կողմից։ Սույն վերապահումը չի կիրառվում միջազգային փոխադրման, այդ թվում՝ Իտալիա ներմուծման համար։ PL. սահմանափակումներ չկան՝ վերապահովագրության եւ ռետրոցեսսիայի համար՝ բացառությամբ միջազգային առեւտրի համար նախատեսված ապրանքների։ PT. Օդային եւ ծովային փոխադրման ապահովագրությունը, որը տարածվում է ապրանքների, օդանավերի, կորպուսների եւ պարտավորությունների վրա, կարող է երաշխավորվել միայն ԵՄ-ում հիմնադրված ֆիրմաների կողմից. միայն ԵՄ-ում հիմնադրված անձինք կամ ընկերությունները կարող են հանդես գալ որպես այդպիսի ապահովագրական բիզնեսի միջնորդներ Պորտուգալիայում։ RO. Միջազգային շուկայի մասով վերաապահովագրությունը թույլատրվում է միայն, եթե ներքին շուկան վերաապահովագրական ռիսկի տակ չէ։ 1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, EL, HR, HU, IE, IT, LU, NL, PT, RO, SK, SE, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ ուղղակի ապահովագրական միջնորդության ծառայությունների համար՝ բացառությամբ հետեւյալին առնչվող ռիսկերի ապահովագրության՝ (i) Ծովային բեռնափոխադրումներ եւ առեւտրային ավիացիա, տիեզերական արձակումներ ու բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ նման ապահովագրությունը տարածվում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածի կամ բոլորի վրա՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոց եւ դրանցից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii) միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ։ PL. Սահմանափակումներ չկան՝ վերաապահովագրության, ռետրոցեսսիայի եւ ապահովագրության համար՝ բացառությամբ հետեւյալին առնչվող ռիսկերի վերապահովագրության, ռետրոցեսսիայի եւ ապահովագրության՝ ա) Ծովային բեռնափոխադրումներ, առեւտրային ավիացիա եւ տիեզերական արձակումներ ու բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ նման ապահովագրությունը տարածվում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածի կամ բոլորի վրա՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոց եւ դրանցից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ բ) միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ։ BG. Սահմանափակումներ չկան՝ ուղղակի ապահովագրության համար՝ բացառությամբ Բուլղարիայի Հանրապետության տարածքում օտարերկրյա մատակարարների կողմից օտարերկրյա անձանց տրամադրվող ծառայությունների։ Սահմանափակումներ չկան ավանդների երաշխավորման եւ փոխհատուցման նմանատիպ սխեմաների, ինչպես նաեւ պարտադիր ապահովագրության սխեմաների համար։ Ապրանքների վրա տարածվող՝ փոխադրման ապահովագրությունը, տրանսպորտային միջոցների ապահովագրությունը որպես այդպիսին եւ Բուլղարիայի Հանրապետությունում առկա ռիսկերի մասով պարտավորության ապահովագրությունը չի կարող երաշխավորվել անմիջապես օտարերկրյա ապահովագրական ընկերությունների կողմից։ Օտարերկրյա ապահովագրական ընկերությունները կարող են կնքել ապահովագրական պայմանագրեր միայն մասնաճյուղի միջոցով։ CY, LV, MT. Սահմանափակումներ չկան ուղղակի ապահովագրական ծառայությունների համար՝ բացառությամբ հետեւյալի հետ կապված ռիսկերի ապահովագրության՝ (i) Ծովային բեռնափոխադրումներ եւ առեւտրային ավիացիա, տիեզերական արձակումներ ու բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ նման ապահովագրությունը տարածվում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածի կամ բոլորի վրա՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոց եւ դրանցից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii) միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ LT. Սահմանափակումներ չկան ուղղակի ապահովագրական ծառայությունների համար՝ բացառությամբ հետեւյալի հետ կապված ռիսկերի ապահովագրության՝ (i) Ծովային բեռնափոխադրումներ եւ առեւտրային ավիացիա, տիեզերական արձակումներ ու բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ նման ապահովագրությունը տարածվում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածի կամ բոլորի վրա՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոց եւ դրանցից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii)միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ՝ բացառությամբ ցամաքային փոխադրման, երբ ռիսկն առկա է Լիտվայում։ BG, LV, LT. Սահմանափակումներ չկան՝ ապահովագրական միջնորդության համար։ PL. Սահմանափակումներ չկան՝ վերաապահովագրության, ռետրոցեսսիայի եւ ապահովագրական միջնորդների համար։ FI. Ուղղակի ապահովագրական (այդ թվում՝ համաապահովագրության) ծառայություններ կարող է առաջարկել միայն այն ապահովագրողը, որի գլխամասը ԵՄ-ում է կամ որի մասնաճյուղը Ֆինլանդիայում է։ Ապահովագրական բրոքերների ծառայությունների մատուցման համար անհրաժեշտ է ԵՄ-ում գործունեության մշտական վայր։ HU. ԵՄ-ում չհիմնադրված ապահովագրական ընկերությունների կողմից Հունգարիայի տարածքում ուղղակի ապահովագրական ծառայությունների մատուցումը թույլատրվում է իրականացնել միայն Հունգարիայում գրանցված մասնաճյուղի միջոցով։ IT. Սահմանափակումներ չկան՝ ակտուարի մասնագիտության համար։ SE. Ուղղակի ապահովագրական ծառայությունների մատուցումը թույլատրվում է միայն Շվեդիայում լիազորված ապահովագրական ծառայություն մատուցողի կողմից՝ պայմանով, որ օտարերկրյա ծառայություններ մատուցողը եւ շվեդական ապահովագրական ընկերությունը պատկանում են ընկերությունների միեւնույն խմբին կամ ունեն իրենց միջեւ կնքված համագործակցության համաձայնագիր։ ES. Ակտուարի ծառայությունների համար առկա է ռեզիդենտության եւ երեք տարվա համապատասխան փորձի մասով պահանջ։ 2-րդ եղանակի համար AT, BE, BG, CZ, CY, DE, DK, ES, FI, FR, EL, HR, HU, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SE, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ միջնորդության համար: BG. Ուղղակի ապահովագրության համար, բուլղարացի ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք, ինչպես նաեւ Բուլղարիայի Հանրապետության տարածքում բիզնես գործունեություն վարող օտարերկրյա անձինք կարող են Բուլղարիայում իրենց գործունեության առնչությամբ ապահովագրական պայմանագրեր կնքել միայն այն մատակարարների հետ, որոնք ունեն Բուլղարիայում ապահովագրական գործունեություն ծավալելու լիցենզիա։ Այս պայմանագրերից ծագող ապահովագրական փոխհատուցումը վճարվում է Բուլղարիայում։ Սահմանափակումներ չկան ավանդների երաշխավորման եւ փոխհատուցման նմանատիպ սխեմաների, ինչպես նաեւ պարտադիր ապահովագրության սխեմաների համար։ IT. Իտալիայում հանդիպող ռիսկերի մասով՝ ապրանքների փոխադրման ապահովագրությունը, տրանսպորտային միջոցների ապահովագրությունը որպես այդպիսին եւ պարտավորությունների ապահովագրությունը կարող են երաշխավորվել միայն Միությունում հիմնադրված ապահովագրական ընկերությունների կողմից։ Սույն վերապահումը չի կիրառվում միջազգային փոխադրման, այդ թվում՝ Իտալիա ներմուծման համար։ PL. Սահմանափակումներ չկան՝ վերաապահովագրության, ռետրոցեսսիայի եւ ապահովագրության ծառայությունների համար՝ բացառությամբ միջազգային առեւտրում վերաապահովագրության, ռետրոցեսսիայի եւ ապրանքների ապահովագրության։
Բ. Բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայություններ (բացի ապահովագրությունից)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. իրավունք է վերապահվում պահանջելու, որ միայն ԵՄ-ում իրավաբանական հասցե ունեցող ֆիրմաները կարողանան գործել որպես ներդրումային ֆոնդերի ակտիվների ավանդապահներ։ Բաժնետիրական ներդրումային ֆոնդի եւ ներդրումային ընկերությունների կառավարման գործունեություն իրականացնելու համար պահանջվում է հիմնադրել կառավարմամբ զբաղվող մասնագիտացված ընկերություն, որի գլխամասային գրասենյակը եւ իրավաբանական հասցեն պետք է լինեն ԵՄ-ի միեւնույն անդամ պետությունում։ LT. իրավունք է վերապահվում պահանջելու առեւտրային ներկայություն կենսաթոշակային հիմնադրամի կառավարման համար, ինչպես նաեւ որպեսզի բանկի ադմինիստրացիայի ղեկավարներից առնվազն մեկը մշտապես բնակվի LT-ում եւ խոսի լիտվերեն։ IT. Սահմանափակումներ չկան consulenti finanziari համար։ (ֆինանսական վաճառող)։ EE. Ավանդների ընդունման համար ներկայացվում են Էստոնիայի Ֆինանսական վերահսկողության մարմնի կողմից թույլտվության, ինչպես նաեւ որպես բաժնետիրական ընկերություն, դուստր ձեռնարկություն կամ մասնաճյուղ Էստոնիայի օրենսդրությանը համապատասխան գրանցելու մասով պահանջներ։ IE. վերապահվում է հետեւյալը պահանջելու իրավունք՝ Որպես ընդհանուր ներդրումային ֆոնդ կամ փոփոխական կապիտալով ընկերություն ստեղծվող՝ կոլեկտիվ ներդրումային սխեմաների դեպքում (բացառությամբ՝ Փոխանցելի արժեթղթերով կոլեկտիվ ներդրումային ընկերությունների, ՓԱԿՆԸ)՝ կառավարիչը/ավանդապահը կամ կառավարմամբ զբաղվող ընկերությունը պետք է գրանցված լինեն Իռլանդիայում կամ Եվրոպական միության մեկ այլ անդամ պետությունում (ոչ մասնաճյուղերը)։ Վստահության վրա հիմնված ներդրումային ընկերակցության դեպքում առնվազն մեկ ընդհանուր գործընկեր պետք է գրանցված լինի Իռլանդիայում։ Իռլանդիայում ֆոնդային բորսայի անդամ դառնալու համար, սուբյեկտը պետք է կամ ա) թույլտվություն ունենա Իռլանդիայում, ըստ որի պահանջվում է, որ նա գրանցված լինի կամ գործընկերություն ունենա՝ Իռլանդիայում գլխամասային գրասենյակով կամ իրավաբանական հասցեով, կամ բ) թույլտվություն ունենա Եվրոպական միության մեկ այլ անդամ պետությունում՝ նեդրումների եւ ծառայությունների մասին ԵՄ հրահանգներին համապատասխան։ PL. Ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ փոխանցման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման ու հարակից ծրագրային ապահովման համար՝ Հանրային հեռահաղորդակցության ցանցի, կամ մեկ այլ լիազորված օպերատորի ցանցն օգտագործելու մասով պահանջ։ 1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CZ, CY, DE, DK, ES, FI, FR, EL, HR, HU, IE, IT, LU, NL, PL, PT, SK, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման, ինչպես նաեւ խորհրդատվական եւ այլ օժանդակ ծառայությունների՝ բացի միջնորդությունից BE. Ներդրումների հետ կապված խորհրդատվական ծառայությունների մատուցման համար պահանջվում է Բելգիայում հաստատում։ BG. Հեռահաղորդակցության ցանցերի օգտագործման հետ կապված կարող են կիրառվել սահմանափակումներ եւ պայմաններ։ CY. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ փոխանցելի արժեթղթերի առեւտրի, Ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման, ինչպես նաեւ խորհրդատվական եւ այլ օժանդակ ծառայությունների՝ բացի միջնորդությունից: EE. Ներդրումային ֆոնդի կառավարման գործունեություն իրականացնելու համար պահանջվում է կառավարմամբ զբաղվող մասնագիտացված ընկերության հաստատում, եւ միայն Միությունում իրենց իրավաբանական հասցեն ունեցող ֆիրմաները կարող են գործել որպես ներդրումային ֆոնդերի ակտիվների ավանդապահներ։ LT. Ներդրումային ֆոնդի կառավարման գործունեություն իրականացնելու համար պահանջվում է կառավարմամբ զբաղվող մասնագիտացված ընկերության հաստատում, եւ միայն Լիտվայում իրենց իրավաբանական հասցեն կամ մասնաճյուղն ունեցող ֆիրմաները կարող են գործել որպես ներդրումային ֆոնդերի ակտիվների ավանդապահներ։ IE. Ներդրումային ծառայությունների մատուցման կամ ներդրումների հետ կապված խորհրդատվության դեպքում պահանջվում է կամ I) Իռլանդիայում թույլտվություն, որի համար սովորաբար պահանջվում է, որպեսզի սուբյեկտը լինի գրանցված կամ լինի ընկերակցություն կամ անհատ ձեռնարկատեր՝ յուրաքանչյուր դեպքում պահանջվում է, որպեսզի գլխամասային գրասենյակը/իրավաբանական հասցեն լինի Իռլանդիայում (թույլտվություն կարող է չպահանջվել որոշ դեպքերում, օրինակ՝ եթե ծառայություն տրամադրող երրորդ երկիրը Իռլանդիայում չունի առեւտրային ներկայություն եւ ծառայությունը չի մատուցվում մասնավոր անձանց), կամ II) մեկ այլ անդամ պետությունում թույլտվություն՝ ԵՄ Ներդրումային ծառայությունների մասին հրահանգին համապատասխան։ LV. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ խորհրդատվական ու այլ օժանդակ ծառայությունների՝ բացի միջնորդությունից: MT. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ ավանդների ընդունման, բոլոր տեսակի փոխատվությունների, ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման, ինչպես նաեւ խորհրդատվական եւ այլ օժանդակ ծառայությունների՝ բացի միջնորդությունից: PL. Ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ փոխանցման եւ ֆինանսական տվյալների մշակման ու հարակից ծրագրային ապահովման համար Հանրային հեռահաղորդակցության ցանցի, կամ մեկ այլ լիազորված օպերատորի ցանցն օգտագործելու մասով պահանջ։ RO. Սահմանափակումներ չկան՝ ֆինանսական լիզինգի, դրամական շուկայի գործիքների առեւտրի, արտարժույթի փոխանակման, ածանցյալ արտադրանքի (պրոդուկտի), փոխարժեքի եւ տոկոսադրույքի հետ կապված գործիքների, փոխանցելի արժեթղթերի եւ այլ շրջանառվող գործիքների ու ֆինանսական ակտիվների, արժեթղթերի բոլոր տեսակների թողարկմանը մասնակցության, ակտիվների կառավարման եւ ֆինանսական ակտիվների համար վճարահաշվարկային եւ քլիրինգային ծառայությունների համար։ Վճարման եւ դրամական փոխանցումների ծառայությունների մատուցումը թույլատրվում է միայն ռեզիդենտ բանկի միջոցով։ SI. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ բոլոր տեսակի փոխատվությունների, օտարերկրյա վարկային հաստատությունների երաշխիքների եւ հանձնառությունների՝ տեղի իրավաբանական անձանց եւ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից ընդունման, ֆինանսական տեղեկությունների տրամադրման եւ փոխանցման ու ֆինանսական տվյալների մշակման, ինչպես նաեւ ֆինանսական այլ ծառայություններ մատուցողների կողմից հարակից ծրագրային ապահովման, այս բոլոր ծառայությունների մասով խորհրդատվական եւ այլ օժանդակ ֆինանսական ծառայությունների, այդ թվում՝ վարկային տեղեկատվության եւ վերլուծության, ներդրումների եւ պորտֆելի վերաբերյալ ուսումնասիրության եւ խորհրդատվության, ձեռքբերման եւ կորպորատիվ վերակազմակերպման ու ռազմավարության վերաբերյալ խորհրդատվության համար։ Պահանջվում է առեւտրային ներկայություն։ SI. Կենսաթոշակային սխեման կարող է տրամադրվել կենսաթոշակային փոխադարձ ֆոնդի (որը իրավաբանական անձ չէ, եւ հետեւաբար, կառավարվում է ապահովագրական ընկերության, բանկի կամ կենսաթոշակային ընկերության կողմից), կենսաթոշակային ընկերության կամ ապահովագրական ընկերության կողմից։ Բացի դրանից, կենսաթոշակային սխեմա կարող են նաեւ առաջարկել ԵՄ անդամ պետություններում կիրառելի կանոնակարգերին համապատասխան հիմնադրված՝ կենսաթոշակային սխեմա տրամադրողները։ HU. Ոչ ԵՏՏ ընկերությունները կարող են մատուցել ֆինանսական ծառայություններ կամ զբաղվել օժանդակ ֆինանսական ծառայություններին առնչվող գործունեությամբ միայն Հունգարիայում գտնվող մասնաճյուղի միջոցով։ 2-րդ եղանակի համար BG. Հեռահաղորդակցության ցանցերի օգտագործման հետ կապված կարող են կիրառվել սահմանափակումներ եւ պայմաններ։
8. ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ԵՎ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
(Միայն մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող ծառայություններ։ Ավելի ստույգ, այն ծառայությունները, որոնց համար որեւէ ձեւով տրամադրվում է պետական ֆինանսավորում կամ աջակցություն, չեն համարվում մասնավոր ֆինանսավորում ստացող)
Ա. Հիվանդանոցային ծառայություններ (ՀԱԴ 9311) Բ. Շտապ բուժօգնության ծառայություններ (ՀԱԴ 93192) Գ. Բնակության վայրում բժշկական հաստատություններ՝ բացառությամբ հիվանդանոցային ծառայությունների (ՀԱԴ 93193)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար FR. Սահմանափակումներ չկան՝ մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող լաբորատորիաների՝ վերլուծության եւ ստուգման ծառայությունների համար (9311-ի մաս)։ 1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, DE, CY, CZ, DK, ES, EE, FI, FR, EL, IE, IT, LV, LT, MT, LU, NL, PL, PT, RO, SI, SE, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան։ HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ հեռաբժշկության։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
Դ. Սոցիալական ծառայություններ — Բոլոր անդամ պետությունները՝ բացառությամբ AT, EE, LT եւ LV. Միայն վերականգնողական կենտրոններ եւ հանգստյան տներ, ծերանոցներ: — AT, EE եւ LV. բոլոր ՀԱԴ 933։	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար CZ, FI, HU, LT, MT, PL, SE, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան:
9. ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՃԱՄՓՈՐԴՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Հյուրանոցներ, ռեստորաններ եւ սննդի մատակարարում (ՀԱԴ 641, ՀԱԴ 642 եւ ՀԱԴ 643) բացառությամբ օդային փոխադրման ծառայություններ տրամադրելիս սննդի արտագնա մատակարարման[45]	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FR, EL, IE, IT, LV, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան։ HR. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան։
Բ. Ճամփորդական գործակալությունների եւ զբոսաշրջային օպերատորների ծառայություններ (այդ թվում՝ զբոսաշրջային գործակալներ) (ՀԱԴ 7471)	1-ին եղանակի համար BG, CY, HU. Սահմանափակումներ չկան։ CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ Օտարերկրյա ծառայություն մատուցողները պետք է ներկայացվեն ռեզիդենտ ճամփորդական գրասենյակների կողմից։ LT. Զբոսաշրջային գործակալի ծառայությունների մատուցման համար անհրաժեշտ է Լիտվայում հաստատում եւ Լիտվայի Զբոսաշրջության պետական վարչության կողմից տրված լիցենզիա։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
Գ. Զբոսավարի ծառայություններ (ՀԱԴ 7472)	1-ին եղանակի համար BG, CY, CZ, HU, IT, LT, MT, PL, SK, SI. Սահմանափակումներ չկան։ IT. ԵՄ անդամ երկիր չհամարվող երկրի զբոսավարը պետք է տվյալ շրջանից ձեռք բերի հատուկ լիցենզիա՝ որպես մասնագիտացված զբոսավար հանդես գալու համար։ BG, CY, EL, ES. ԵՄ քաղաքացիության մասով պայման՝ զբոսավարի ծառայությունների համար։   2-րդ եղանակի համար Չկան
10. ՀԱՆԳՍՏԻ, ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԵՎ ՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ(բացառությամբ տեսալսողական ծառայությունների)
Ա. Ժամանցային ծառայություններ (այդ թվում՝ թատերական խմբերի, կենդանի կատարմամբ հանդես եկող երաժշտական խմբերի կողմից մատուցվող, կրկեսային եւ դիսկոտեկային ծառայություններ) (ՀԱԴ 9619)	1-ին եղանակի համար BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, EL, HR, HU, IE, IT, LV, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, UK. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար CY, CZ, FI, HR, MT, PL, RO, SK, SI. Սահմանափակումներ չկան: BG. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ թատրոնի պրոդյուսերի, երգչախմբի, երաժշտական խմբի եւ նվագախմբի կողմից մատուցվող ժամանցային ծառայությունների (ՀԱԴ 96191), հեղինակների, կոմպոզիտորների, քանդակագործների, էստրադայի արտիստների եւ այլ անհատ արտիստների կողմից մատուցվող ծառայությունների (ՀԱԴ 96192), թատրոնի հետ կապված օժանդակ ծառայությունների (ՀԱԴ 96193): EE. Սահմանափակումներ չկան՝ ժամանցային այլ ծառայությունների համար (ՀԱԴ 96199)՝ բացառությամբ կինոթատրոնների հետ կապված ծառայությունների: LT, LV. Սահմանափակումներ չկան՝ կինոթատրոնների շահագործման ծառայությունների համար (ՀԱԴ 96199-ի մաս):
Բ.Տեղեկատվական եւ մամլո գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 962)	1-ին եղանակի համար BG, CY, CZ, EE, HU, LT, MT, RO, PL, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար BG, CY, CZ, HU, LT, MT, PL, RO, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան։
Գ. Գրադարանների, արխիվների, թանգարանների հետ կապված եւ այլ մշակութային ծառայություններ (ՀԱԴ 963)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, HR, EL, HU, IE, IT, LT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան
Դ. Սպորտային ծառայություններ (ՀԱԴ 9641)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար AT. Սահմանափակումներ չկան՝ լեռնադահուկային դպրոցի հետ կապված ծառայությունների եւ լեռնային էսքկուրսավարների կողմից մատուցվող ծառայությունների համար։ BG, CZ, LV, MT, PL, RO, SK. Սահմանափակումներ չկան։ 1-ին եղանակի համար CY, EE, HR. Սահմանափակումներ չկան:
Ե. Հանգստի զբոսայգիների եւ լողափերի հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 96491)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան։
11. ՓՈԽԱԴՐՄԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Ծովային փոխադրում ա) Ուղեւորների միջազգային փոխադրում (ՀԱԴ 7211՝ բացառությամբ ազգային կաբոտաժային փոխադրման[46])։ բ) Բեռների միջազգային փոխադրում (ՀԱԴ 7212՝ բացառությամբ ազգային կաբոտաժային փոխադրման30[47])	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ ազգային ծովային կաբոտաժային փոխադրման համար։ BG, CY, DE, EE, ES, FR, FI, EL, IT, LT, MT, PT, RO, SI, SE. Տրանսպորտյորի հետ կապված ծառայություններ՝ թույլտվությամբ։
Բ. Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրում ա) Ուղեւորների փոխադրում (ՀԱԴ 7221՝ բացառությամբ ազգային կաբոտաժային փոխադրման30) բ) Բեռների փոխադրում (ՀԱԴ 7222 բացառությամբ ազգային կաբոտաժային փոխադրման30)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ ներքին ջրային ուղիներով ազգային կաբոտաժային փոխադրման համար։ Ներքին ջրային ուղիների հասանելիության վերաբերյալ գործող եւ հետագայում կնքվելիք համաձայնագրերի (ներառյալ՝ Հռենոս-Մայն-Դանուբ ջրանցքի մասով համաձայնագրերի) վրա հիմնված միջոցներով երթեւեկության իրավունքներ են վերապահում համապատասխան երկրներում հաստատված, սեփականության առնչությամբ քաղաքացիության մասով չափորոշիչները բավարարող օպերատորների համար: Ենթակա է «Հռենոս գետով բեռնափոխադրումների մասին» Մանհայմի կոնվենցիան կիրարկող կանոնակարգումների։ EU. Ներքին ջրային ուղիներով ապրանքների կամ ուղեւորների փոխադրում կարող է իրականացնել այն օպերատորը, որը բավարարում է հետեւյալ պայմաններին՝ ա) հիմնադրված է անդամ պետությունում, բ) այնտեղ ունի ներքին ջրային ուղիներով ապրանքների կամ ուղեւորների (միջազգային) փոխադրում իրականացնելու իրավունք, եւ գ) օգտագործում է անդամ պետությունում գրանցված նավեր կամ ունի անդամ պետության նավատորմին անդամակցության սերտիֆիկատ։ Բացի դրանից, նավերը պետք է պատկանեն անդամ պետությունում բնակվող ֆիզիկական անձանց, որոնք անդամ պետության քաղաքացիներ են, կամ պետք է պատկանեն անդամ պետությունում գրանցված իրավաբանական անձանց, իսկ բացառիկ դեպքերում կարող է նախատեսվել հսկիչ փաթեթի մասով պահանջ։ Իսպանիայում, Շվեդիայում եւ Ֆինլանդիայում ծովային եւ ներքին ջրային ուղիների միջեւ իրավական տարբերակում չկա։ Ծովային փոխադրման վերաբերյալ կարգավորումը հավասարապես կիրառվում է ներքին ջրային ուղիների նկատմամբ։ AT. Պահանջվում է Ավստրիայում գրանցված ընկերություն կամ մշտական հաստատություն։ BG, CY, CZ, EE, FI, HU, HR, LT, MT, RO, SE, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան:
Գ. Երկաթուղային փոխադրում ա) Ուղեւորների փոխադրում (ՀԱԴ 7111) բ) Բեռների փոխադրում (ՀԱԴ 7112)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Դ. Ճանապարհային փոխադրում ա) Ուղեւորների փոխադրում (ՀԱԴ 7121 եւ ՀԱԴ 7122) բ) Բեռների փոխադրում (ՀԱԴ 7123՝ բացառությամբ սեփական հաշվին փոստի փոխադրումը[48])։	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան (բացառությամբ սեփական հաշվին փոստային եւ սուրհանդակային առաքանու փոխադրման)։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Ե. Ապրանքների՝ խողովակաշարով փոխադրում՝ բացառությամբ վառելիքի[49] (ՀԱԴ 7139)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, EL, IE, IT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան:
12. Փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ[50]
Ա. Ծովային փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ ա) Ծովային բեռների սպասարկման ծառայություններ բ) Պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մաս) գ) Մաքսազերծման ծառայություններ դ) Կոնտեյներների տեղակայման եւ պահեստավորման ծառայություններ ե) Ծովային գործակալության ծառայություններ զ) Ծովով բեռների ուղարկման ծառայություններ է) Նավերի վարձակալություն՝ անձնակազմով (ՀԱԴ 7213) ը) Բուքսիրային եւ քարշակման ծառայություններ (ՀԱԴ 7214) թ) Ծովային փոխադրման լրացուցիչ ծառայություններ (ՀԱԴ 745-ի մաս) ժ) Այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 749-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ EU. Սահմանափակումներ չկան՝ մաքսազերծման ծառայությունների, բուքսիրային եւ քարշակման ծառայությունների ու նավավարման եւ կառանման ծառայությունների համար։ 1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ ծովային բեռների սպասարկման ծառայությունների եւ կոնտեյներների տեղակայման եւ պահեստավորման ծառայությունների համար։ AT, BG, CY, CZ, DE, EE, HU, LT, MT, PL, RO, SK, SI, SE. Սահմանափակումներ չկան՝ նավերի՝ անձնակազմով վարձակալության համար BG. Սահմանափակումներ չկան: AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, EL, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայությունների համար HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների: FI. Ծովային փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ կարող են մատուցվել միայն Ֆինլանդիայի դրոշի ներքո նավարկող նավերով: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Բ. Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ ա) Բեռների սպասարկման ծառայություններ (ՀԱԴ 741-ի մաս) բ) Պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մաս) գ) Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 748-ի մաս) դ) Նավերի վարձակալություն՝ անձնակազմով (ՀԱԴ 7223) ե) Բուքսիրային եւ քարշակման ծառայություններ (ՀԱԴ 7224) զ) Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրման լրացուցիչ ծառայություններ (ՀԱԴ 745-ի մաս) է) Այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 749-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Ներքին ջրային ուղիների հասանելիության վերաբերյալ գործող եւ հետագայում կնքվելիք համաձայնագրերի (ներառյալ՝ Հռենոս-Մայն-Դանուբ ջրանցքի մասով համաձայնագրերի) վրա հիմնված միջոցները երթեւեկության իրավունքներ են վերապահում համապատասխան երկրներում հաստատված, սեփականության առնչությամբ քաղաքացիության մասով չափորոշիչները բավարարող օպերատորների համար: «Հռենոս գետով փոխադրումների մասին» Մանհայմի կոնվենցիան կիրարկող կարգավորումներ։ EU. Սահմանափակումներ չկան՝ մաքսազերծման ծառայությունների, բուքսիրային եւ քարշակման ծառայությունների ու նավավարման եւ կառանման ծառայությունների համար։ HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների։ 1-ին եղանակի համար AT. Սահմանափակումներ չկան՝ նավերի՝ անձնակազմով վարձակալության, բուքսիրային եւ քարշակման ծառայությունների, նավավարման եւ կառանման ծառայությունների, նավագնացության միջոցների հետ կապված ծառայությունների եւ նավահանգիստների ու ջրային ուղիների շահագործման ծառայությունների համար։ BG, CY, CZ, DE, EE, FI, HU, LV, LT, MT, RO, SK, SI, SE. Սահմանափակումներ չկան՝ նավերի՝ անձնակազմով վարձակալության համար։ BG. Չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (ջրային ուղիներով փոխադրմանն օժանդակ ծառայության համար պահանջվում է գրանցում)։ Բուլղարական ընկերությունում մասնակցության չափը սահմանափակվում է 49 %-ով:
Գ. Երկաթուղային փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ ա) Բեռների սպասարկման ծառայություններ (ՀԱԴ 741-ի մաս) բ) Պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մաս) գ) Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 748-ի մաս) դ) Բուքսիրային եւ քարշակման ծառայություններ (ՀԱԴ 7113) ե) Երկաթուղային փոխադրման ծառայությունների համար լրացուցիչ ծառայություններ (ՀԱԴ 743) զ) Այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 749-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ մաքսազերծման ծառայությունների եւ բուքսիրային ու քարշակման ծառայությունների համար HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների։ 1-ին եղանակի համար BG, CZ. Չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (երկաթուղային փոխադրմանն օժանդակ ծառայության համար պահանջվում է գրանցում)։ Բուլղարական ընկերությունում մասնակցության չափը սահմանափակվում է 49 %-ով: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Դ. Ճանապարհային փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ ա) Բեռների սպասարկման ծառայություններ (ՀԱԴ 741-ի մաս) բ) Պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մաս) գ) Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 748-ի մաս) դ) Առեւտրային նպատակով օգտագործվող ճանապարհային տրանսպորտային միջոցների վարձակալություն՝ վարորդով (ՀԱԴ 7124) ե) Ճանապարհային փոխադրման համար լրացուցիչ ծառայություններ (ՀԱԴ 744) զ) Այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 749-ի մաս)	1-ին եղանակի համար AT, BG, CY, CZ, DK, EE, HU, LV, LT, MT, PL, RO, SK, SI, SE. Սահմանափակումներ չկան՝ վարորդով՝ առեւտրային նպատակով օգտագործվող ճանապարհային տրանսպորտային միջոցների վարձակալության համար: HR. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների եւ ճանապարհային փոխադրման այն լրացուցիչ ծառայությունների համար, որոնց մասով պահանջվում է թույլտվություն: SE. Հիմնադրված անձանց պահանջ է ներկայացվում օգտագործել ազգային ռեգիստրում գրանցված տրանսպորտային միջոցներ: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Դ. Օդային փոխադրման ծառայություններին օժանդակ ծառայություններ
ա) Վերգետնյա սպասարկման ծառայություններ (այդ թվում՝ սննդի մատակարարման ծառայություններ)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ BG. Օդային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների համար չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (պահանջվում է գրանցում): 2-րդ եղանակի համար BG, CY, CZ, HR, HU, MT, PL, RO, SK, SI. Սահմանափակումներ չկան։
բ) Պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան: 1-ին եղանակի համար BG. Օդային փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունների համար չի թույլատրվում բացել ուղղակի մասնաճյուղեր (պահանջվում է գրանցում):
գ) Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 748-ի մաս)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան 1-ին եղանակի համար BG. Օտարերկրյա անձանց թույլատրվում է ծառայություններ մատուցել միայն բուլղարական ընկերության կապիտալում 49% սահմանափակումով բաժնային մասնակցություն ունենալու եւ մասնաճյուղերի միջոցով:
դ) Օդանավերի վարձակալություն՝ անձնակազմով (ՀԱԴ 734)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Միության օդային փոխադրողների կողմից օգտագործվող օդանավերը պետք է գրանցվեն օդային փոխադրողին լիցենզավորող անդամ պետությունում կամ Միության ցանկացած այլ վայրում։ Գրանցվելու համար կարող է պահանջվել, որ օդանավի սեփականատերեր լինեն կա՛մ քաղաքացիության մասով հատուկ չափորոշիչները բավարարող ֆիզիկական անձինք, կա՛մ կապիտալի տնօրինմանը եւ վերահսկողությանն առնչվող հատուկ չափորոշիչները բավարարող իրավաբանական անձինք: Բացառության կարգով, ԵՄ տարածքից դուրս գրանցված օդանավը, որոշ հանգամանքներում, կարող է օտարերկրյա օդային փոխադրողի կողմից վարձակալության տրվել Եվրոպական միության օդային փոխադրողին՝ Եվրոպական միության օդային փոխադրողի բացառիկ կարիքների, սեզոնային ծանրաբեռնվածության կարիքների կամ շահագործման հետ կապված դժվարությունները հաղթահարելու այն կարիքների համար, որոնք չեն կարող հիմնավոր կերպով բավարարվել Եվրոպական միության տարածքում գրանցված օդանավ վարձակալելու միջոցով, եւ որոնք ենթակա են Եվրոպական միության օդային փոխադրողին լիցենզավորող՝ Եվրոպական միության անդամ պետության կողմից սահմանափակ ժամկետով հաստատման:
ե) Վաճառք եւ մարքեթինգ զ) Համակարգչային ամրագրման համակարգեր	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար EU. Եթե Եվրոպական միության օդային փոխադրողներին չի տրամադրվում այն ռեժիմին համարժեք ռեժիմ[51], որը Եվրոպական միությունում տրամադրվել է Եվրոպական միության տարածքից դուրս ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողների կողմից, կամ եթե Եվրոպական միության ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողներին չի տրամադրվում այն ռեժիմին համարժեք ռեժիմ, որը Եվրոպական միությունում տրամադրվել է ոչ Եվրոպական միության օդային փոխադրողների կողմից, ապա կարող են միջոցներ ձեռնարկվել, համապատասխանաբար, Եվրոպական միությունում ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողների կողմից ոչ ԵՄ օդային փոխադրողներին կամ Եվրոպական միությունում օդային փոխադրողների կողմից ոչ ԵՄ ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողներին համարժեք ռեժիմ տրամադրելու համար:
է) Օդանավակայանի շահագործման ծառայություններ	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Ե. Ապրանքների՝ բացառությամբ վառելիքի, խողովակաշարով փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ[52] ա) Ապրանքների պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ՝ բացառությամբ խողովակաշարով փոխադրվող վառելիքի, (ՀԱԴ 742-ի մաս)	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, HR, EL, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
13. ՓՈԽԱԴՐՄԱՆ ԱՅԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Համակցված փոխադրման ծառայությունների մատուցում	1-ին եղանակի համար EU` բացառությամբ FI-ի. միայն անդամ պետությունում հիմնադրված այն բեռնափոխադրողները, որոնք բավարարում են անդամ պետությունների միջեւ ապրանքների փոխադրման շուկայի գործունեության եւ մուտքի մասով պահանջները, իրավունք ունեն իրականացնելու անդամ պետությունների միջեւ համակցված փոխադրման գործունեության համատեքստում համակցված տրանսպորտային գործունեության մաս կազմող ճանապարհային փոխադրման նախնական եւ (կամ) վերջնական փուլերը եւ որոնք կարող են ներառել կամ չներառել սահմանագծի հատումը։ Տվյալ փոխադրման եղանակներից ցանկացածի վրա տարածվող սահմանափակումները կիրառվում են։ Կարելի է ձեռնարկել անհրաժեշտ միջոցներ, որպեսզի ապահովվի, որ ավտոմեքենաների համար գանձվող այն հարկերը, որոնք կիրառվում են համակցված փոխադրման երթուղով ընթացող ճանապարհային տրանսպորտային միջոցների նկատմամբ, կրճատվեն կամ փոխհատուցվեն: 2-րդ եղանակի համար BE, DE, DK, EL, ES, FI, FR, IE, IT, LU, NL, PT, UK. Չկան, ինչը չի հակասում Հանձնառությունների այս ցանկում ներառված՝ տվյալ փոխադրման եղանակներից որեւէ մեկի վրա տարածվող սահմանափակումներին։ AT, BG, CY, CZ, EE, HU, HR, LT, LV, MT, PL, RO, SE, SI, SK. Սահմանափակումներ չկան։
14. ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ՈԼՈՐՏԻ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Հանքարդյունաբերությանն օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 883)[53]	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան:
Բ. Վառելիքի խողովակաշարային փոխադրում (ՀԱԴ 7131)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։   2-րդ եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, EE, FI, FR, EL, IE, IT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան:
Գ. Խողովակաշարերով փոխադրվող վառելիքի պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մաս)	1-ին եղանակի համար AT, BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FI, FR, HR, EL, IE, IT, LT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SI, SE, UK. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
D. Պինդ, հեղուկ, գազային վառելիքի եւ նմանատիպ վառելիքի մեծածախ առեւտրի ծառայություններ (ՀԱԴ 62271) եւ էլեկտրաէներգիայի, գոլորշու եւ տաք ջրի մեծածախ առեւտրի ծառայություններ	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ EU. Սահմանափակումներ չկան՝ շարժիչային վառելիքի, էլեկտրաէներգիայի, գոլորշու եւ տաք ջրի մեծածախ առեւտրի ծառայությունների համար:
Ե. Շարժիչային վառելիքի մանրածախ առեւտրի ծառայություններ (ՀԱԴ 613)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան: 2-րդ եղանակի համար Չկան:
Զ. Մազութի, բալոնով գազի, ածխի եւ փայտի մանրածախ վաճառք (ՀԱԴ 63297) եւ էլեկտրաէներգիայի, (ոչ բալոնային) գազի, գոլորշու եւ տաք ջրի մանրածախ առեւտրի ծառայություններ	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար՝ EU. Սահմանափակումներ չկան՝ շարժիչային վառելիքի, էլեկտրաէներգիայի, (ոչ բալոնային) գազի, գոլորշու եւ տաք ջրի մանրածախ առեւտրի ծառայությունների համար։ 1-ին եղանակի համար BE, BG, CY, CZ, DE, DK, ES, FR, EL, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, SK, UK. Սահմանափակումներ չկան՝ շարժիչային վառելիքի, բալոնով գազերի, ածխի եւ փայտի համար, սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ փոստով պատվերի։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
Է. Էներգիայի բաշխման օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 887)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ խորհրդատվական ծառայությունների։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
15. ԱՅԼ ԲԱԺՆՈՒՄ ՉՆԵՐԱՌՎԱԾ ՄՅՈՒՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
ա) Լվացման, մաքրման եւ ներկման ծառայություններ (ՀԱԴ 9701)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
բ) Վարսահարդարման ծառայություններ (ՀԱԴ 97021)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան:
գ) Կոսմետիկ խնամքի, մատնահարդարման ու ոտնահարդարման ծառայություններ (ՀԱԴ 97022)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
դ) Այլ մասով չնախատեսված՝ կոսմետիկ խնամքի այլ ծառայություններ (ՀԱԴ 97029)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան։ 2-րդ եղանակի համար Չկան։
ե) Սպա ծառայություններ եւ ոչ թերապեւտիկ մերսումներ, եթե դրանք տրամադրվում են որպես լարվածության նվազեցման, ֆիզիկական բարեկեցության ծառայություններ, եւ ոչ բժշկական կամ վերականգնողական նպատակների համար[54] (ՀԱԴ տարբ. 1.0 97230)	1-ին եղանակի համար EU. Սահմանափակումներ չկան 2-րդ եղանակի համար Չկան։
է) Հեռահաղորդակցության կապի հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 7543)	1-ին եւ 2-րդ եղանակների համար Չկան։

Հավելված VIII-Գ

ՎԵՐԱՊԱՀՈՒՄՆԵՐ

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱԿԻՑՆԵՐԻ, ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄ ԱՆՑՆՈՂ ՇՐՋԱՆԱՎԱՐՏՆԵՐԻ ԵՒ ԱՌԵՒՏՐԱՅԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

 

1. Ստորեւ նշված վերապահումներով մատնանշվում են սույն Համաձայնագրի 151-րդ հոդվածի համաձայն ազատականացված տնտեսական գործունեությունը, որոնց համար, սույն Համաձայնագրի 154-րդ հոդվածի համաձայն, կիրառվում են հիմնական աշխատակիցների եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների մասով, իսկ սույն Համաձայնագրի 155-րդ հոդվածի համաձայն ՝ առեւտրային ներկայացուցիչների մասով սահմանափակումները, եւ մասնավորեցվում են այդ սահմանափակումները: Ներքոհիշյալ ցանկը բաղկացած է հետեւյալ տարրերից.

ա) առաջին սյունակը մատնանշում է այն ոլորտը կամ ենթաոլորտը, որում սահմանափակումները կիրառվում են, եւ

բ) երկրորդ սյունակը նկարագրում է կիրառելի սահմանափակումները:

Այն դեպքում, երբ բ-ում նշված սյունակը ներառում է միայն անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումներ, դրանում չնշված անդամ պետությունները համապատասխան ոլորտում հանձնառությունները ստանձնում են առանց վերապահումների (տվյալ ոլորտում անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումների բացակայությունը չի հակասում հորիզոնական վերապահումներին կամ ԵՄ-ում տարածված ոլորտային այն վերապահումներին, որոնք կարող են կիրառվել)։

Եվրոպական միությունը որեւէ հանձնառություն չի ստանձնում սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածի համաձայն չազատականացված (առանց սահմանափակումների մնացած) տնտեսական գործունեության մեջ ներգրավված հիմնական աշխատակիցների, վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների եւ առեւտրային ներկայացուցիչների համար:

2. Հիմնական աշխատակիցների, վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների եւ առեւտրային ներկայացուցիչների եւ ապրանքներ վաճառողների մասով հանձնառությունները չեն կիրառվում այն դեպքերում, երբ նրանց ժամանակավոր ներկայության նպատակը կամ ազդեցությունը որեւէ աշխատանքային/կառավարման հարցերով վեճին կամ բանակցությանը միջամտելն է կամ դրա արդյունքի վրա որեւէ այլ կերպ ազդելը:
3. Ներքոհիշյալ ցանկը չի ներառում որակավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի, տեխնիկական չափանիշների եւ լիցենզավորման պահանջների ու ընթացակարգերի հետ կապված միջոցներն այն դեպքում, երբ դրանք, սույն Համաձայնագրի 154-րդ եւ 155-րդ հոդվածների իմաստով, սահմանափակում չեն կազմում: Այդ միջոցները (օրինակ՝ լիցենզիա ձեռք բերելու անհրաժեշտությունը, կարգավորվող ոլորտներում որակավորումների ճանաչում ձեռք բերելու անհրաժեշտությունը, հատուկ քննություններ հանձնելու անհրաժեշտությունը, այդ թվում՝ լեզվի քննությունները, եւ այն տարածքում իրավաբանական հասցե ունենալու անհրաժեշտությունը, որտեղ իրականացվում է տնտեսական գործունեությունը), նույնիսկ եթե նշված չեն ստորեւ, ցանկացած դեպքում կիրառվում են Հայաստանի Հանրապետության հիմնական աշխատակիցների, վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների եւ առեւտրային ներկայացուցիչների նկատմամբ:
4. Եվրոպական միության եւ իր անդամ պետությունների՝ մուտքի, կացության, աշխատանքի եւ սոցիալական անվտանգության միջոցների վերաբերյալ մնացած բոլոր իրավական պահանջները շարունակում են կիրառվել՝ ներառյալ այն կարգավորումները, որոնք վերաբերում են կացության ժամանակահատվածին, նվազագույն աշխատավարձերին, ինչպես նաեւ կոլեկտիվ վարձատրության վերաբերյալ համաձայնագրերին:
5. Սույն Համաձայնագրի 141-րդ հոդվածի 3-րդ կետին համապատասխան՝ ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմի տրամադրած սուբսիդիաներին առնչվող միջոցները:
6. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի սահմանափակում հիմնադրման մասով հանձնառությունների ցանկում նկարագրված պետական մենաշնորհներն ու բացառիկ իրավունքները:
7. Այն ոլորտներում, որտեղ կիրառվում են տնտեսական կարիքների ստուգումներ, դրանց հիմնական չափորոշիչը կլինի Եվրոպական միության անդամ պետությունում կամ այն տարածաշրջանում համապատասխան շուկայի վիճակի գնահատումը, որտեղ ծառայությունը մատուցվելու է, այդ թվում՝ հաշվի առնելով առկա ծառայությունները մատակարարողների թիվն ու նրանց վրա ազդեցությունը:
8. Ստորեւ ներկայացված ցանկից բխող իրավունքներն ու պարտավորություններն անմիջապես ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, հետեւաբար, ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց համար ուղղակիորեն իրավունքներ չեն առաջացնում։
9. Ավելի ստույգ, ազգային ռեժիմ շնորհելու պարտավորությունը Եվրոպական միության համար անդամ պետությունում այլ անդամ պետության քաղաքացիներին եւ իրավաբանական անձանց «Եվրոպական միության գործունեության մասին» պայմանագրի կամ այդ պայմանագրի համաձայն ընդունված որեւէ այլ միջոցի՝ ներառյալ անդամ պետություններում դրանց կատարման համաձայն շնորհված ռեժիմը մյուս Կողմի քաղաքացիների կամ իրավաբանական անձանց վրա տարածելու պահանջ չի առաջացնում։ Այդպիսի ազգային ռեժիմ շնորհվում է միայն մյուս անդամ պետության օրենսդրությանը համապատասխան հաստատված եւ այդ անդամ պետությունում իրենց իրավաբանական հասցեն, կենտրոնական կառավարման մարմինները կամ բիզնես գործունեության հիմնական վայրն ունեցող՝ մյուս Կողմի իրավաբանական անձանց՝ ներառյալ ԵՄ-ի տարածքում հաստատված իրավաբանական անձինք, որոնք մյուս Կողմի քաղաքացիների սեփականությունն են կամ կառավարվում են նրանց կողմից։

 

Ոլորտը կամ ենթաոլորտը	Վերապահումների նկարագրությունը
ԲՈԼՈՐ ՈԼՈՐՏՆԵՐԸ	Ներկորպորացիոն փոխադրվողների գործողության շրջանակը BG. Ներկորպորացիոն փոխադրվողների թիվը չպետք է գերազանցի բուլղարական համապատասխան իրավաբանական անձի մոտ աշխատող ԵՄ քաղաքացիների տարեկան միջին թվի 10 տոկոսը: Հարյուր անձից պակաս թվով աշխատողներ ունենալու դեպքում ներկորպորացիոն փոխադրվողների թիվը, թույլտվության հիման վրա, կարող է գերազանցել ընդհանուր աշխատողների թվի 10 տոկոսը: HU. Սահմանափակումներ չկան՝ Հայաստանի իրավաբանական անձում ընկեր հանդիսացող ֆիզիկական անձի համար:
ԲՈԼՈՐ ՈԼՈՐՏՆԵՐԸ	Վերապատրաստում անցնող շրջանավարտները AT, CZ, DE, ES, FR, HU, LT համար՝ վերապատրաստումը պետք է կապված լինի բարձրագույն կրթության այն կոչման հետ, որը ձեռք է բերվել:
ԲՈԼՈՐ ՈԼՈՐՏՆԵՐԸ	Գլխավոր տնօրեններն ու աուդիտորները AT. Իրավաբանական անձանց մասնաճյուղերի գլխավոր տնօրենները պետք է Ավստրիայի ռեզիդենտ լինեն: Ավստրիայի «Առեւտրի մասին» օրենքի կատարումը հետեւելու համար իրավաբանական անձի կամ մասնաճյուղի ներսում պատասխանատու ֆիզիկական անձինք պետք է մշտական բնակություն ունենան Ավստրիայում։ FI. Անհրաժեշտ է, որ որպես անհատ ձեռնարկատեր առեւտուր իրականացնող օտարերկրացին ունենա առեւտրով զբաղվելու թույլտվություն եւ լինի ԵՏՏ-ի մշտական ռեզիդենտ։ Բոլոր ոլորտների համար ԵՏՏ-ում ռեզիդենտության մասով պահանջը վերաբերում է գլխավոր տնօրենին, սակայն որոշ ընկերությունների դեպքում կարող են բացառություններ արվել։ FR. Արդյունաբերական, առեւտրային կամ արհեստագործական գործունեության գլխավոր տնօրենը հատուկ թույլտվություն պետք է ունենա, եթե չունի ռեզիդենտության թույլտվություն։ RO. Առեւտրային ընկերությունների աուդիտորների եւ նրանց տեղակալների մեծամասնությունը պետք է լինեն Ռումինիայի քաղաքացիներ։ SE. Իրավաբանական անձի կամ դրա մասնաճյուղի գլխավոր տնօրենը պետք է բնակվի Շվեդիայում: SE. Գրանցված իրավունքներ (արտոնագրեր, ապրանքային նշաններ, արդյունաբերական նմուշի պահպանություն եւ բուսատեսակների նկատմամբ իրավունքներ) ունեցող անձը (դիմումատուն), որը Շվեդիայի ռեզիդենտ չէ, պետք է ունենա Շվեդիայում բնակվող գործակալ՝ ծանուցագիր ուղարկելու, ծանուցելու եւ այլ հիմնական նպատակներով։ SI. Գրանցված իրավունքներ (արտոնագրեր, ապրանքային նշաններ, արդյունաբերական նմուշի պահպանություն) ունեցող անձը (դիմումատուն), որը Սլովենիայի ռեզիդենտ չէ, պետք է ունենա արտոնագրային գործակալ կամ ապրանքային նշանի եւ արդյունաբերական նմուշի հարցերով գործակալ, որը գրանցված է Սլովենիայում՝ ծանուցագիր ուղարկելու, ծանուցելու հիմնական նպատակով։
ԲՈԼՈՐ ՈԼՈՐՏՆԵՐԸ	Ճանաչումը EU. Դիպլոմների փոխադարձ ճանաչման վերաբերյալ ԵՄ հրահանգները վերաբերում են միայն ԵՄ քաղաքացիներին: ԵՄ-ի մեկ անդամ պետությունում կանոնակարգված մասնագիտական ծառայություն իրականացնելու իրավունքը մեկ այլ անդամ պետությունում[55] այն իրականացնելու իրավունք չի շնորհում։
4. Արտադրությունը[56]
Ը. Ձայնագրված կրիչների տեղեկատվության հրատարակում, տպագրում եւ վերարտադրում՝ (ՄԱՃԴ խմբ.՝ 3.1: 22), բացառությամբ վճարովի կամ պայմանագրային հիմունքներով հրատարակման եւ տպագրման[57]	IT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ հրատարակողների համար: HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ հրատարակողների համար: PL. Քաղաքացիության մասով պայման՝ թերթերի եւ ամսագրերի գլխավոր խմբագրի համար: SE. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ հրատարակողների եւ հրատարակչական ու տպագրական ընկերությունների սեփականատերերի համար:
6. ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Մասնագիտական ծառայություններ
ա) Իրավաբանական ծառայություններ (ՀԱԴ 861)[58] բացառությամբ իրավաբանական խորհրդատվության եւ իրավական փաստաթղթերի վարման ու սերտիֆիկացման այն ծառայությունների, որոնք մատուցվում են հանրային գործառույթներով լիազորված իրավական ոլորտի այնպիսի մասնագետների կողմից ինչպիսիք են նոտարները, huissiers de justice կամ այլ officiers publics et ministériels:	AT, BE, BG, CY, DE, EE, EL, ES, FR, HU, IE, IT, LT, LU, MT, PL, PT, RO, SK, UK. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը, ինչն անհրաժեշտ է տեղում (ԵՄ եւ անդամ պետություններ) փաստաբանական գործունեություն ծավալելու եւ դատարաններում ներկայացուցչության համար, պայմանավորված է քաղաքացիությամբ։ ES-ի դեպքում իրավասու մարմինները կարող են ազատել պարտավորությունների կատարումից: BE, FI, LU. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը, ինչը պահանջվում է իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայությունների համար, պայմանավորված է քաղաքացիությամբ՝ ռեզիդենտության մասով պահանջի հետ համակցությամբ: BE-ում քվոտաները կիրառվում են ոչ քրեական գործերով Cour de cassation-ում ներկայացուցչության համար։ BG. Հայաստանի իրավաբանները կարող են իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայություններ մատուցել միայն Հայաստանի քաղաքացիներին՝ փոխադարձության հիմունքով եւ բուլղարացի իրավաբանի հետ համագործակցությամբ։ Իրավաբանական մեդիացիոն ծառայությունների համար պահանջվում է մշտական ռեզիդենտություն։ CY. Իրավաբանական ծառայությունների մատուցման համար պահանջվում է քաղաքացիության եւ ռեզիդենտի կարգավիճակ։ Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը պայմանավորված է քաղաքացիությամբ՝ ռեզիդենտության մասով պահանջի հետ համակցությամբ։ Միայն Փաստաբանների ասոցիացիայում ընդգրկված փաստաբանները կարող են Կիպրոսի իրավաբանական ընկերությունում լինել ընկերներ կամ բաժնետերեր կամ Տնօրենների խորհրդի անդամներ։ FR. Իրավաբանների համար «avocat auprès de la Cour de Cassation» եւ «avocat auprès du Conseil d’Etat» մասնագիտություններին հասանելիությունը պայմանավորված է քվոտաներով եւ քաղաքացիությամբ։ HR. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը, ինչն անհրաժեշտ է իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայությունների համար, պայմանավորված է քաղաքացիությամբ (Խորվաթիայի քաղաքացիություն, իսկ ԵՄ-ին անդամագրվելուց հետո՝ ԵՄ անդամ պետության քաղաքացիություն)։ HU. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը պայմանավորված է քաղաքացիությամբ՝ ռեզիդենտության մասով պահանջի հետ համակցությամբ։ Օտարերկրյա իրավաբանների համար իրավաբանական գործունեության շրջանակը սահմանափակվում է իրավաբանական խորհրդատվություն տրամադրելով, որը կատարվում է հունգարացի հավատարմատարի կամ իրավաբանական ֆիրմայի հետ կնքված համագործակցության համաձայնագրի հիման վրա: LV. Քաղաքացիության մասով պահանջ՝ այն երդվյալ փաստաբանների համար, որոնց վերապահված է քրեական վարույթներում իրավաբանական ներկայացուցչությունը։ DK. Իրավաբանական խորհրդատվության ծառայությունների մարքեթինգն արգելված է գործունեություն ծավալելու համար դանիական լիցենզիա ունեցող իրավաբանների համար: Դանիական իրավական քննության պահանջ՝ դանիական լիցենզիա ձեռք բերելու համար: LU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ Լյուքսեմբուրգի եւ ԵՄ օրենքի մասով իրավաբանական ծառայություններ մատուցելու համար: SE. Փաստաբանների ասոցիացիա ընդունումը, որն անհրաժեշտ է միայն շվեդական «advokat» կոչումն օգտագործելու համար, պայմանավորված է ռեզիդենտության մասով պահանջով: ES, PT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ «solicitadores» մասնագիտության հասանելիության եւ արդյունաբերական սեփականության գծով գործակալների համար։ LT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ արտոնագրված փաստաբանների համար։ SI. վճարման դիմաց հաճախորդներին դատարանում ներկայացնելը պայմանավորված է Սլովենիայի Հանրապետությունում առեւտրային ներկայությամբ։ Այն օտարերկրյա իրավաբանը, որը որպես փաստաբան գործելու իրավունք ունի օտար երկրում, կարող է մատուցել իրավաբանական ծառայություններ կամ գործել որպես փաստաբան «Փաստաբանական գործունեության մասին» օրենքի հոդված 34 (ա)-ի պայմանների համաձայն, եթե կատարվել է փաստացի փոխադարձության պայմանը։ Փոխադարձության պայմանի կատարումը ստուգվում է Արդարադատության նախարարության կողմից։ Սլովենիայի Փաստաբանների ասոցիացիայի կողմից նշանակված փաստաբանների համար առեւտրային ներկայությունը սահմանափակվում է անհատ ձեռնարկատիրությամբ, սահմանափակ պատասխանատվությամբ իրավաբանական ֆիրմայով (ընկերակցությամբ) կամ միայն ոչ սահմանափակ պատասխանատվությամբ իրավաբանական ֆիրմայով (ընկերակցությամբ)։ Իրավաբանական ֆիրմայի աշխատանքները սահմանափակվում են փաստաբանական գործունեությամբ։ Իրավաբանական ֆիրմայում որպես ընկեր կարող են հանդես գալ միայն փաստաբանները։
բ) 1. Հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ (ՀԱԴ 86212՝ բացառությամբ «աուդիտորական ծառայությունների», ՀԱԴ 86213, ՀԱԴ 86219 եւ ՀԱԴ 86220)	FR. Հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ մատուցելը պայմանավորված է Էկոնոմիկայի, ֆինանսների եւ արդյունաբերության նախարարի՝ Արտաքին գործերի նախարարի հետ համաձայնեցված որոշումից: Ռեզիդենտության մասով պահանջը չի կարող գերազանցել հինգ տարին: IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: CY. Քաղաքացիության մասով պայման։
բ) 2. Աուդիտորական ծառայություններ (ՀԱԴ 86211 եւ 86212՝ բացառությամբ հաշվապահական ծառայությունների)	BG. Օտարերկրյա աուդիտորը կարող է իրականացնել աուդիտորական ծառայություններ միայն փոխադարձության հիմունքով եւ միայն այն դեպքում, երբ նա բավարարում է Բուլղարացի աուդիտորների համար նախատեսված պահանջներին համարժեք պահանջներին ու հաջողությամբ է հանձնել դրա համար նախատեսված քննությունները: CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ DK. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: ES. Քաղաքացիության մասով պայման՝ օրենքով սահմանված կարգով նշանակված աուդիտորների եւ Ընկերությունների իրավունքի վերաբերյալ ԵՏՀ 8-րդ հրահանգով նախատեսվածներից բացի այլ ընկերությունների կառավարիչների, տնօրենների ու ընկերների համար: HR. Աուդիտորական ծառայություններ կարող են մատուցել միայն Խորվաթիայի Աուդիտորների պալատի կողմից պաշտոնապես ճանաչված լիցենզիա ունեցող որակավորված աուդիտորները: FI. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ ֆիննական սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության աուդիտորներից առնվազն մեկի համար։ IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ անհատ աուդիտորների համար: SE. Միայն Շվեդիայում հաստատված կամ լիազորված աուդիտորը եւ Շվեդիայում գրանցված աուդիտորական ֆիրմաները կարող են մատուցել պարտադիր աուդիտորական ծառայություններ որոշ իրավաբանական անձանց մասով, այդ թվում՝ բոլոր սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների, ինչպես նաեւ ֆիզիկական անձանց մասով։ Միայն Շվեդիայում հաստատված աուդիտորները եւ գրանցված հաշվապահական ֆիրմաները կարող են լինել բաժնետերեր կամ ստեղծել ընկերակցություններ այն ընկերություններում, որոնք իրականացնում են որակավորված աուդիտ (պաշտոնական նպատակներով)։ Թույլտվության կամ հաստատման համար պահանջվում է ԵՏՏ-ում կամ Շվեյցարիայում ռեզիդենտություն։ «Հաստատված աուդիտոր» եւ «լիազորված աուդիտոր» կոչումները կարող են օգտագործվել միայն այն աուդիտորների կողմից, որոնք հաստատվել կամ լիազորվել են Շվեդիայում։ Կոոպերատիվ տնտեսական միավորումների եւ որոշ այլ ձեռնարկությունների աուդիտորները, որոնք լիազորված կամ հաստատված հաշվապահներ չեն, պետք է լինեն ԵՏՏ-ի ռեզիդենտ։ Իրավասու մարմինը կարող է այս պահանջի մասով բացառություններ անել։ SI. Սլովենիայում հիմնադրված աուդիտորական ընկերության կառավարման խորհրդի առնվազն մեկ անդամից պահանջվում է ունենալ մշտական ռեզիդենտություն Սլովենիայում։
գ) Հարկային հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 863) [59]	CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ HR, HU, IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
դ) Ճարտարապետական ծառայություններ եւ ե) Քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետության ծառայություններ (ՀԱԴ 8671 եւ ՀԱԴ 8674)	EE. Պատասխանատու անձանցից առնվազն մեկը (ծրագրի ղեկավար կամ խորհրդատու) պետք է լինի Էստոնիայի ռեզիդենտ: BG. Քաղաքացիության մասով պայման՝ քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետության ծառայությունների համար։ CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ HR, HU, IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: SK. Համապատասխան պալատին անդամակցությունը պարտադիր է. համապատասխան օտարերկրյա հաստատություններին անդամակցությունը կարող է ճանաչվել: Ռեզիդենտության մասով պահանջ. այնուամենայնիվ, կարող են դիտարկվել բացառություններ։
զ) Ճարտարագիտական ծառայություններ եւ է) Ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ (ՀԱԴ 8672 եւ ՀԱԴ 8673)	EE. Պատասխանատու անձանցից առնվազն մեկը (ծրագրի ղեկավար կամ խորհրդատու) պետք է լինի Էստոնիայի ռեզիդենտ: CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ CZ, HR, IT, SK. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: HU. Ռեզիդենտության մասով պահանջ (ՀԱԴ 8673-ի համար ռեզիդենտության մասով պահանջը վերաբերում է միայն վերապատրաստում անցնող շրջանավարտներին):
ը) Բժշկական (այդ թվում՝ հոգեբանները) եւ ատամնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 9312 եւ ՀԱԴ 85201-ի մի մասը)	CZ, LT, IT, SK. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: CZ, RO, SK. Օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։ BE, LU. Վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների դեպքում, օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։ BG, CY, MT. Քաղաքացիության մասով պայման։ DK. Հատուկ գործառույթ իրականացնելու համար սահմանափակ թույլտվություն կարող է տրվել մինչեւ 18 ամիս ժամկետով, եւ այն պահանջում է ռեզիդենտություն: FR. Քաղաքացիության մասով պայման։ Այնուամենայնիվ, մատչելիությունը հնարավոր է տարեկան կտրվածքով հաստատված քվոտաների միջոցով: HR. Հիվանդներին անմիջականորեն ծառայություններ մատուցող (հիվանդներին բուժող) բոլոր անձանց համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա։ LV. Օտարերկրացիների կողմից բժշկական մասնագիտությամբ զբաղվելու համար պահանջվում է տեղական առողջապահական մարմինների կողմից թույլտվություն՝ հաշվի առնելով տվյալ տարածաշրջանում տնտեսական կարիքները՝ բժիշկների եւ ատամնաբույժների մասով: PL. Օտարերկրացիների կողմից բժշկական մասնագիտությամբ զբաղվելու համար պահանջվում է թույլտվություն: Օտարերկրյա բժիշկները մասնագիտական պալատներում ունեն ընտրության սահմանափակ իրավունք: PT. Ռեզիդենտության մասով պահանջը հոգեբանների համար: SI. Բժիշկների, ատամնաբույժների, մանկաբարձուհիների, բուժքույրերի եւ դեղագործների համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա, առողջապահության ոլորտի այլ մասնագետների համար՝ գրանցում։
թ) Անասնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 932)	BG, CY, DE, EL, HR, FR, HU. Քաղաքացիության մասով պայման։ CZ եւ SK. Քաղաքացիության մասով պահանջ եւ ռեզիդենտության մասով պահանջ: IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: PL. Քաղաքացիության մասով պահանջ: Օտարերկրյա անձինք կարող են դիմել մասնագիտությամբ զբաղվելու թույլտվություն ստանալու համար։
ժ) 1. Մանկաբարձական ծառայություններ (ՀԱԴ 93191-ի մի մասը)	BG. Քաղաքացիության մասով պայման։ BE, LU. Վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների դեպքում, օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։ CZ, CY, LT, EE, RO, SK. Օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։ DK. Հատուկ գործառույթ իրականացնելու համար սահմանափակ թույլտվություն կարող է տրվել մինչեւ 18 ամիս ժամկետով, եւ այն պահանջում է ռեզիդենտություն: FR. Քաղաքացիության մասով պայման։ Այնուամենայնիվ, մատչելիությունը հնարավոր է տարեկան կտրվածքով հաստատված քվոտաների միջոցով: IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: LV. Հաշվի առնելով տվյալ տարածաշրջանում տեղական առողջապահական մարմինների կողմից լիազորված մանկաբարձների ընդհանուր թվով որոշված տնտեսական կարիքները: PL. Քաղաքացիության մասով պայման։ Օտարերկրյա անձինք կարող են դիմել մասնագիտությամբ զբաղվելու թույլտվություն ստանալու համար։ CY, HU. Սահմանափակումներ չկան։ HR. Հիվանդներին անմիջականորեն ծառայություններ մատուցող (հիվանդներին բուժող) բոլոր անձանց համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա։ SI. Մանկաբարձների համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա: »
ժ) 2. Բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների եւ բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայություններ (ՀԱԴ 93191-ի մի մասը)	AT. Օտարերկրյա ծառայություններ մատուցողներին թույլատրվում է զբաղվել միայն հետեւյալ գործունեությամբ՝ բուժքույրեր, ֆիզիոթերապեւտներ, էրգոթերապեւտներ, լոգոթերապեւտներ, դիետոլոգներ եւ սննդաբաններ: BE, FR, LU. Վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների դեպքում, օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։ HR. Հիվանդներին անմիջականորեն ծառայություններ մատուցող (հիվանդներին բուժող) բոլոր անձանց համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա։ CY, CZ, EE, RO, SK, LT. Օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։ BG, CY, HU. Քաղաքացիության մասով պայման: DK. Հատուկ գործառույթ իրականացնելու համար սահմանափակ թույլտվություն կարող է տրվել մինչեւ 18 ամիս ժամկետով, եւ այն պահանջում է ռեզիդենտություն: CY, CZ, EL, IT. Ըստ տնտեսական կարիքների ստուգման՝ որոշումը պայմանավորված է տարածաշրջանի մակարդակով թափուր հաստիքներով եւ համապատասխան մասնագետների պակասով: LV. Հաշվի առնելով տվյալ տարածաշրջանում տեղական առողջապահական մարմինների կողմից լիազորված բուժքույրերի ընդհանուր թվով որոշված տնտեսական կարիքները: SI. Բուժքույրերի համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա, սանիտարական բժշկի օգնականների համար՝ գրանցում:
ժա) Դեղագործական արտադրանքի եւ բժշկական ու օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառք (ՀԱԴ 63211) եւ դեղագործների կողմից մատուցվող այլ ծառայություններ[60]	FR. Քաղաքացիության մասով պայման։ Այնուամենայնիվ, հաստատված քվոտաների շրջանակներում, Հայաստանի քաղաքացիների համար մատչելիությունը հնարավոր է՝ պայմանով, որ ծառայություն մատուցողն ունի դեղագործության ոլորտում Ֆրանսիայում ընդունված աստիճան: CY, DE, EL, SK. Քաղաքացիության մասով պայման: HU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ բացառությամբ դեղագործական արտադրանքի եւ բժշկական ու օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքի համար (ՀԱԴ 63211): IT, PT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
Դ. Անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ[61]
ա) Ներառյալ սեփական կամ վարձակալված գույքը (ՀԱԴ 821)	FR, HU, IT, PT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: CY, LV, MT, SI. Քաղաքացիության մասով պայման։
բ) Վճարովի կամ պայմանագրային հիմունքներով (ՀԱԴ 822)	DK. Ռեզիդենտության մասով պահանջ, քանի դեռ Բիզնես հարցերով դանիական մարմինն այդ պահանջը չի հանել: FR, HU, IT, PT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: CY, LV, MT, SI. Քաղաքացիության մասով պայման։
Ե. Վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների
գ) Այլ տրանսպորտային սարքավորումների մասով (ՀԱԴ 83101, ՀԱԴ 83102 եւ ՀԱԴ 83105)	SE. ԵՏՀ ռեզիդենտության մասով պահանջ (ՀԱԴ 83101):
ե) Անձնական եւ կենցաղային ապրանքների մասով (ՀԱԴ 832)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մասնագետների եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների համար:
զ) Հեռահաղորդակցման սարքավորումների վարձակալություն (ՀԱԴ 7541)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մասնագետների եւ վերապատրաստում անցնող շրջանավարտների համար:
Զ. Այլ բիզնես ծառայություններ
ե) Տեխնիկական ստուգման եւ վերլուծության ծառայություններ (ՀԱԴ 8676)	IT, PT. Ռեզիդենտության մասով պահանջներ՝ կենսաբանների եւ քիմիական վերլուծաբանների համար: CY. Քաղաքացիության մասով պայման՝ կենսաբանների եւ քիմիական վերլուծաբանների համար:
զ) Գյուղատնտեսությանը, որսորդությանը եւ անտառային տնտեսությանն օժանդակ խորհրդատվական եւ խորհրդակցական ծառայություններ (ՀԱԴ 881-ի մի մասը)	IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ գյուղատնտեսների եւ «periti agrari»-ի համար:
ժ) 2. Անվտանգության ծառայություններ (ՀԱԴ 87302, ՀԱԴ 87303, ՀԱԴ 87304 եւ ՀԱԴ 87305)	BE, BG, CY, CZ, EE, LV, LT, MT, PL, RO, SI, SK. Քաղաքացիության մասով պայման ու ռեզիդենտության մասով պահանջ: DK. Քաղաքացիության մասով պայման ու ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ կառավարիչների եւ օդանավակայանի պահակային ծառայությունների համար: ES, PT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մասնագիտացված անձնակազմի համար։ FR. Քաղաքացիության մասով պայման՝ գլխավոր տնօրենների եւ տնօրենների համար: IT. Իտալիայի կամ ԵՄ քաղաքացիության մասով պայման եւ ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ անվտանգության ապահովման ծառայությունների եւ արժեքների տեղափոխման համար անհրաժեշտ թույլտվություն ձեռք բերելու համար:
ժա) Հարակից գիտական եւ տեխնիկական խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 8675)	DE. Քաղաքացիության մասով պայման՝ հրապարակայնորեն նշանակված տեղագրագետների համար: FR. Քաղաքացիության մասով պայման՝ գույքային իրավունքների եւ հողային իրավունքի հաստատմանն առնչվող «տեղագրման» գործողությունների համար: CY. Քաղաքացիության մասով պահանջներ՝ երկրաբանական, երկրաֆիզիկական, տեղագրման եւ քարտեզագրման ծառայությունների սեփականության համար: IT, PT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
ժբ) 1. Նավերի տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	MT. Քաղաքացիության մասով պայման։
ժբ) 2. Երկաթուղային փոխադրման սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	LV. Քաղաքացիության մասով պայման։
ժբ) 3. Փոխադրամիջոցների, մոտոցիկլետների, ձյունագնաց ավտոմեքենաների եւ ճանապարհային տրանսպորտի սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 6112, ՀԱԴ 6122, ՀԱԴ 8867-ի մի մասը եւ ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ փոխադրամիջոցների, մոտոցիկլետների եւ ձյունագնաց ավտոմեքենաների տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման համար:
ժբ) 5. Մետաղական արտադրանքի, մեքենաների (ոչ գրասենյակային), սարքավորումների (ոչ տրանսպորտային եւ ոչ գրասենյակային) եւ անձնական ու կենցաղային ապրանքների սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայություններ։[62] (ՀԱԴ 633, ՀԱԴ 7545, ՀԱԴ 8861, ՀԱԴ 8862, ՀԱԴ 8864, ՀԱԴ 8865 եւ ՀԱԴ 8866)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ բացառությամբ   BE, DE, DK, ES, FR, EL, HU, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, RO, SE, UK՝ ՀԱԴ 633, 8861, 8866-ի համար. BG՝ անձնական ու կենցաղային ապրանքների (բացառությամբ զարդերի) վերանորոգման ծառայությունների համար: ՀԱԴ 63301, 63302, 63303-ի մի մասը, 63304, 63309, AT՝ ՀԱԴ 633, 8861-8866-ի համար, EE, FI, LV, LT՝ ՀԱԴ 633, 8861-8866-ի համար, CZ, SK՝ ՀԱԴ 633, 8861-8865-ի համար, եւ SI՝ ՀԱԴ 633, 8861, 8866-ի համար:
ժգ) Շենքերի մաքրման ծառայություններ (ՀԱԴ 874)	CY, EE, HR, MT, PL, RO, SI. Քաղաքացիության մասով պայման։
ժդ) Լուսանկարչական ծառայություններ (ՀԱԴ 875)	HR, LV. Քաղաքացիության մասով պայման։ BG, PL. Քաղաքացիության մասով պայման՝ օդալուսանկարահանման ծառայությունների մատուցման համար:
ժզ) Տպագրություն եւ հրատարակչություն (ՀԱԴ 88442)	HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ հրատարակողների եւ խմբագրական խորհրդի համար: SE. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ հրատարակողների եւ հրատարակող ու տպագրող ընկերությունների սեփականատերերի համար: IT. Հրատարակչական եւ տպագրական ընկերության սեփականատերերը եւ հրատարակիչները պետք է լինեն ԵՄ անդամ պետության քաղաքացիներ։
ժէ) Ժողովների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 87909-ի մի մասը)	SI. Քաղաքացիության մասով պայման։
ժը) 1. Գրավոր եւ բանավոր թարգմանության ծառայություններ (ՀԱԴ 87905)	FI. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ հավատարմագրված թարգմանիչների համար:
ժը) 3. Վճարների հավաքագրման գործակալության ծառայություններ (ՀԱԴ 87902)	BE, EL. Քաղաքացիության մասով պայման։ IT. Սահմանափակումներ չկան։
ժը) 4. Վարկային պատմության մասին տվյալների տրամադրման ծառայություններ (ՀԱԴ 87901)	BE, EL. Քաղաքացիության մասով պայման։ IT. Սահմանափակումներ չկան։
ժը) 5. Կրկնօրինակման ծառայություններ (ՀԱԴ 87904)[63]	EU. Քաղաքացիության մասով պայման։
8. ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ՃԱՐՏԱՐԱԳԻՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ՀԱԴ 511, ՀԱԴ 512, ՀԱԴ 513, ՀԱԴ 514, ՀԱԴ 515, ՀԱԴ 516, ՀԱԴ 517 եւ ՀԱԴ 518)	BG. Օտարերկրյա մասնագետները պետք է ունենան առնվազն երկու տարվա փորձ շինարարության ոլորտում: CY. Կիրառվում են հատուկ պայմաններ, եւ օտարերկրյա ֆիզիկական անձանց համար պահանջվում է համապատասխան մարմինների կողմից թույլտվություն։
9. ԲԱՇԽՄԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (բացառությամբ զենքի, ռազմամթերքի եւ ռազմական գույքի բաշխման)
Գ. Մանրածախ առեւտրի ծառայություններ[64]
ա) Սննդի մանրածախ առեւտրի ծառայություններ (ՀԱԴ 631)	FR. Քաղաքացիության մասով պայման՝ ծխախոտագործների (օրինակ՝ buraliste) համար: ES. ծխախոտի մանրածախ վաճառքի համար: Հիմնադրումը պայմանավորված է ԵՄ անդամ պետության քաղաքացիությամբ։
10. ԿՐԹԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (միայն մասնավոր ֆինանսավորում ունեցող ծառայություններ)
Ա. Տարրական կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 921)	FR. Քաղաքացիության մասով պայման։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի քաղաքացիները կարող են իրավասու մարմիններից ստանալ թույլտվություն՝ կրթական հաստատություն հիմնադրելու եւ ղեկավարելու, ինչպես նաեւ ուսուցանելու համար: IT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ այն ծառայություն մատուցողների համար, որոնք ունեն պետության կողմից ճանաչված դիպլոմներ տրամադրելու թույլտվություն։ EL. Քաղաքացիության մասով պայման՝ ուսուցիչների համար:
Բ. Միջնակարգ կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 922)	FR. Քաղաքացիության մասով պայման։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի քաղաքացիները կարող են իրավասու մարմիններից ստանալ թույլտվություն՝ կրթական հաստատություն հիմնադրելու եւ ղեկավարելու, ինչպես նաեւ ուսուցանելու համար: IT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ այն ծառայություն մատուցողների համար, որոնք ունեն պետության կողմից ճանաչված դիպլոմներ տրամադրելու թույլտվություն։ EL. Քաղաքացիության մասով պայման՝ ուսուցիչների համար: LV. Քաղաքացիության մասով պայման՝ ֆիզիկական արատներ ունեցող աշակերտների համար նախատեսված տեխնիկական եւ մասնագիտական ուղղվածություն ունեցող միջնակարգ դպրոցի կրթությանը համանման կրթական ծառայությունների համար (ՀԱԴ 9224):
Գ. Բարձրագույն կրթության ծառայություններ (ՀԱԴ 923)	FR. Քաղաքացիության մասով պայման։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի քաղաքացիները կարող են իրավասու մարմիններից ստանալ թույլտվություն՝ կրթական հաստատություն հիմնադրելու եւ ղեկավարելու, ինչպես նաեւ ուսուցանելու համար: CZ, SK. Քաղաքացիության մասով պայման՝ բարձրագույն կրթության ծառայությունների համար, բացառությամբ միջին մասնագիտական՝ տեխնիկական եւ մասնագիտական կրթության ծառայությունների (ՀԱԴ 92310): IT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ այն ծառայություն մատուցողների համար, որոնք ունեն պետության կողմից ճանաչված դիպլոմներ տրամադրելու թույլտվություն։
Ե. Այլ կրթական ծառայություններ (ՀԱԴ 929)	CZ, SK. Քաղաքացիության մասով պայման՝ խորհրդի անդամների մեծամասնության համար։
12. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայություններ	AT. Մասնաճյուղի կառավարման մարմինը պետք է կազմված լինի Ավստրիայի ռեզիդենտ երկու ֆիզիկական անձանցից: EE. Ուղղակի ապահովագրության համար, ապահովագրական բաժնետիրական այն ընկերության կառավարման մարմինը, որի կապիտալում Հայաստանն ունի մասնակցություն, կարող է ընդգրկել Հայաստանի քաղաքացիներին՝ միայն Հայաստանի մասնակցությանը համամասնորեն եւ, ամեն դեպքում, ոչ ավելի, քան կառավարման մարմնի անդամների կեսը: Դուստր կամ անկախ ընկերության կառավարման հարցերով ղեկավարը պետք է մշտապես բնակվի Էստոնիայում: ES. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ ակտուարի մասնագիտության համար (կամ երկու տարվա փորձ՝ որպես այլընտրանք) HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: IT. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ ակտուարի մասնագիտության համար: PL. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ ապահովագրական միջնորդների համար: FI. Ապահովագրական ընկերության գլխավոր տնօրենները եւ աուդիտորներից առնվազն մեկն ունեն իրենց բնակության վայրը ԵՄ-ում, եթե իրավասու մարմինները նրանց այդ պարտականությունից չեն ազատել: Հայաստանյան ապահովագրական ընկերության գլխավոր ներկայացուցիչն ունի իր բնակության վայրը Ֆինլանդիայում, եթե ընկերությունն իր գլխավոր գրասենյակը չունի ԵՄ-ում:
Բ. Բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայություններ (բացի ապահովագրությունից)՝	BG. Գործադիր տնօրեններից եւ կառավարման հարցերով գործակալներից պահանջվում է ունենալ մշտական ռեզիդենտություն Բուլղարիայում: FI. Վարկային կազմակերպությունների գլխավոր տնօրենը եւ աուդիտորներից առնվազն մեկն ունեն իրենց բնակության վայրը ԵՏՏ-ում, եթե Ֆինանսական վերահսկողության մարմինը նրանց այդ պարտականությունից չի ազատել: Ածանցյալների բորսայի հարցերով բրոքերն (առանձին անձ) ունի իր բնակության վայրը ԵՄ-ում: IT. “Consulenti finanziari”-ի համար ԵՄ-ի անդամ պետության տարածքում ռեզիդենտության մասով պայման: (ֆինանսական վաճառող)։ HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: Կառավարման խորհուրդը վարկային կազմակերպության գործունեությունը ղեկավարում է Խորվաթիայի Հանրապետության տարածքից: Կառավարման խորհրդի անդամներից առնվազն մեկը պետք է սահուն տիրապետի խորվաթերեն լեզվին: LT. Բանկի ադմինիստրացիայի ղեկավարներից առնվազն մեկը պետք է մշտապես բնակվի Լիտվայի Հանրապետությունում եւ խոսի լիտվերեն: PL. Քաղաքացիության մասով պահանջ՝ բանկի կառավարիչներից առնվազն մեկի համար: SE. Խնայողական բանկի հիմնադիրը պետք է լինի ԵՏՏ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձ:
13. ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (միայն մասնավոր ֆինանսավորում ունեցող ծառայություններ)
Ա. Հիվանդանոցային ծառայություններ (ՀԱԴ 9311) Բ. Շտապ բուժօգնության ծառայություններ (ՀԱԴ 93192) Գ. Բնակության վայրում բժշկական հաստատություններ, բացառությամբ հիվանդանոցային ծառայությունների (ՀԱԴ 93193) Ե. Սոցիալական ծառայություններ (ՀԱԴ 933)	FR. Կառավարման գործառույթների մատչելիության համար անհրաժեշտ է թույլտվություն: Թույլտվության համար հաշվի է առնվում տեղի կառավարիչների հասանելիությունը: LV. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ բժիշկների, ատամնաբույժների, մանկաբարձուհիների, բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների եւ միջին բուժանձնակազմի համար: PL. Օտարերկրացիների կողմից բժշկական մասնագիտությամբ զբաղվելու համար պահանջվում է թույլտվություն: Օտարերկրյա բժիշկները մասնագիտական պալատներում ունեն ընտրության սահմանափակ իրավունք: HR. Հիվանդներին անմիջականորեն ծառայություններ մատուցող (հիվանդներին բուժող) բոլոր անձանց համար անհրաժեշտ է մասնագիտական պալատի կողմից տրված լիցենզիա։
14. ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՃԱՄՓՈՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐԱԿԻՑ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Հյուրանոցներ, ռեստորաններ եւ սննդի մատակարարում (ՀԱԴ 641, ՀԱԴ 642 եւ ՀԱԴ 643) բացառությամբ օդային փոխադրման ծառայությունների դեպքում սննդի մատակարարման[65]	BG. Օտարերկրյա կառավարիչների թիվը չպետք է գերազանցի Բուլղարիայի քաղաքացի կառավարիչների թիվն այն դեպքերում, եթե Բուլղարական ընկերության սեփական կապիտալում հանրության (պետության եւ (կամ) համայնքի) բաժնեմասը գերազանցում է 50 %-ը: HR. Քաղաքացիության մասով պահանջ՝ տնային տնտեսություններում եւ գյուղական հողատարածքներում հյուրընկալության եւ սննդի մատակարարման ծառայությունների համար:
Բ. Ճամփորդական գործակալությունների եւ զբոսաշրջային օպերատորների ծառայություններ (այդ թվում՝ զբոսաշրջային գործակալներ) (ՀԱԴ 7471)	BG. Օտարերկրյա կառավարիչների թիվը չպետք է գերազանցի Բուլղարիայի քաղաքացի կառավարիչների թիվն այն դեպքերում, եթե Բուլղարական ընկերության սեփական կապիտալում հանրության (պետության եւ (կամ) համայնքի) բաժնեմասը գերազանցում է 50 տոկոսը: CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ HR. Տուրիզմի նախարարության կողմից գրասենյակի կառավարչի հաստիքի համար տրված հավանություն:
Գ. Զբոսավարի ծառայություններ (ՀԱԴ 7472)	BG, CY, ES, FR, EL, HR, HU, LT, MT, PL, PT, SK. Քաղաքացիության մասով պայման։ IT. Ոչ ԵՄ երկրներից զբոսավարների համար անհրաժեշտ է ձեռք բերել հատուկ լիցենզիա:
15. ՀԱՆԳՍՏԻ, ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԵՎ ՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (բացառությամբ տեսալսողական ծառայությունների)
Ա. Ժամանցային ծառայություններ (այդ թվում՝ թատերական խմբերի, կենդանի կատարմամբ հանդես եկող երգչախմբերի կողմից մատուցվող, կրկեսային եւ դիսկոտեկային ծառայությունները) (ՀԱԴ 9619)	FR. Կառավարման գործառույթների մատչելիության համար անհրաժեշտ է թույլտվություն: Թույլտվությունը պայմանավորված է քաղաքացիությամբ, եթե թույլտվությունը պահանջվում է ավելի, քան երկու տարվա համար:
16. ՏՐԱՆՍՊՈՐՏ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Ծովային փոխադրման ծառայություններ ա) Ուղեւորների միջազգային փոխադրում (ՀԱԴ 7211՝ բացառությամբ ազգային կաբոտաժային փոխադրման)։ բ) Բեռների միջազգային փոխադրում (ՀԱԴ 7212՝ բացառությամբ ազգային կաբոտաժային փոխադրման)։	EU. Քաղաքացիության մասով պայման՝ նավի անձնակազմի համար։ AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ գլխավոր տնօրենների մեծամասնության համար: SE. Առեւտրային կամ սովորական նավի հրամանատարը պետք է լինի Շվեդիայի քաղաքացի։
Դ. Ճանապարհային փոխադրում
ա) Ուղեւորների փոխադրում (ՀԱԴ 7121 եւ ՀԱԴ 7122)	AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ այն անձանց եւ բաժնետերերի համար, ովքեր իրավունք ունեն ներկայացնելու իրավաբանական անձին կամ ընկերակցությունը: DK, HR. Քաղաքացիության մասով պայման ու ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ կառավարիչների համար: BG, MT. Քաղաքացիության մասով պայման։
բ) Բեռների փոխադրում (ՀԱԴ 7123՝ բացառությամբ սեփական հաշվին փոստային եւ սուրհանդակային առաքանու փոխադրման[66])։	AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ այն անձանց եւ բաժնետերերի համար, ովքեր իրավունք ունեն ներկայացնելու իրավաբանական անձին կամ ընկերակցությունը: BG, MT. Քաղաքացիության մասով պայման։ HR. Քաղաքացիության մասով պայման ու ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ կառավարիչների համար:
Ե. Ապրանքների՝ խողովակաշարով փոխադրում, բացառությամբ վառելիքի[67] (ՀԱԴ 7139)	AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ գլխավոր տնօրենների համար։
17. Փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ[68]
Ա. Ծովային փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ ա) Ծովային բեռների սպասարկման ծառայություններ բ) Պահպանման եւ պահեստավորման ծառայություններ (ՀԱԴ 742-ի մի մասը) գ) Մաքսազերծման ծառայություններ դ) Կոնտեյներների տեղակայման եւ պահեստավորման ծառայություններ ե) Ծովային գործակալության ծառայություններ զ) Ծովային ուղիներով բեռների ուղարկման ծառայություններ է) Նավերի վարձակալություն՝ անձնակազմի հետ միասին (ՀԱԴ 7213) ը) Բուքսիրային եւ քարշակման ծառայություններ (ՀԱԴ 7214) թ) Ծովային փոխադրման լրացուցիչ ծառայություններ (ՀԱԴ 745-ի մի մասը) ժ) Այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ ծառայություններ (բացառությամբ սննդի մատակարարման) (ՀԱԴ 749-ի մի մասը)	AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ գլխավոր տնօրենների մեծամասնության համար: BG, MT. Քաղաքացիության մասով պայման։ DK, NL. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ մաքսազերծման ծառայությունների համար: EL. Քաղաքացիության մասով պայման՝ մաքսազերծման ծառայությունների համար:
Դ. Ճանապարհային փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ դ) Առեւտրային նպատակներով օգտագործվող ճանապարհային տրանսպորտային միջոցների վարձակալություն՝ օպերատորներով (ՀԱԴ 7124)	AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ այն անձանց եւ բաժնետերերի համար, ովքեր իրավունք ունեն ներկայացնելու իրավաբանական անձին կամ ընկերակցությունը: BG, MT. Քաղաքացիության մասով պայման։
Զ. Ապրանքների՝ բացառությամբ վառելիքի, խողովակաշարով փոխադրմանն օժանդակ ծառայություններ[69] ա) Ապրանքների պահպանման եւ պահեստավորման ծառայություններ, բացառությամբ խողովակաշարով փոխադրվող վառելիքի (ՀԱԴ 742-ի մի մասը)	AT. Քաղաքացիության մասով պայման՝ գլխավոր տնօրենների համար։
19. ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ա. Հանքարդյունաբերության օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 883)[70]	CY. Քաղաքացիության մասով պայման։ SK. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
20. ԱՅԼ ՏԵՂՈՒՄ ՉՆԵՐԱՌՎԱԾ ԱՅԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
ա) Լվացման, մաքրման եւ ներկման ծառայություններ (ՀԱԴ 9701)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման։
բ) Վարսահարդարման ծառայություններ (ՀԱԴ 97021)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման։ CY. Պայմանավորված է քաղաքացիությամբ՝ ռեզիդենտության մասով պահանջի հետ համակցությամբ:
գ) Կոսմետիկ խնամքի, մատնահարդարման ու ոտնահարդարման ծառայություններ (ՀԱԴ 97022)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման։
դ) Այլ տեղում չդասակարգված կոսմետիկ խնամքի այլ ծառայություններ (ՀԱԴ 97029)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման։
ե) Սպա ծառայություններ եւ ոչ թերապեւտիկ մերսումներ այնքանով, որքանով դրանք մատուցվում են որպես հակասթրեսային (ռելաքսացիոն) եւ ֆիզիկական ինքնազգացողության լավացման ծառայություններ, եւ ոչ բժշկական կամ վերականգնողական նպատակների համար[71] (ՀԱԴ տարբ. 1.0 97230)	EU. Քաղաքացիության մասով պայման։

Հավելված VIII-Դ

ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ՝ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԱՅԻՆ ՀԻՄՈՒՆՔՆԵՐՈՎ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՄԱՏՈՒՑՈՂՆԵՐԻ ԵՎ ԱՆԿԱԽ ՄԱՍՆԱԳԵՏՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՎԵՐԱՊԱՀՈՒՄՆԵՐ

1. Եվրոպական միությունը թույլատրում է այլ Կողմի` պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների կողմից իր տարածքում ծառայությունների մատուցումը ֆիզիկական անձանց ներկայության միջոցով՝ սույն Համաձայնագրի 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածների համաձայն, ստորեւ ներկայացված տնտեսական գործունեության համար, եւ համապատասխան սահմանափակումների կիրառմամբ:
2. Ցանկը բաղկացած է հետեւյալ տարրերից՝

ա) առաջին սյունակը մատնանշում է այն ոլորտը կամ ենթաոլորտը, որոնցում սահմանափակումները կիրառվում են, եւ

բ) երկրորդ սյունակը նկարագրում է կիրառելի սահմանափակումները:

Այն դեպքում, երբ «բ»-ում նշված սյունակը ներառում է միայն անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումներ, դրանցում չնշված անդամ պետությունները համապատասխան ոլորտում հանձնառությունները ստանձնում են առանց վերապահումների։ Տվյալ ոլորտում անդամ պետություններին բնորոշ վերապահումների բացակայությունը չի հակասում հորիզոնական վերապահումներին կամ ԵՄ-ում տարածված ոլորտային այն վերապահումներին, որոնք կարող են կիրառվել։

ԵՄ Կողմը որեւէ հանձնառություն չի ստանձնում ստորեւ հստակորեն ներկայացված ոլորտներից բացի տնտեսական գործունեության որեւէ ոլորտի համար պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների համար:

3. Պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների մասով հանձնառությունները չեն կիրառվում այն դեպքերում, երբ նրանց ժամանակավոր ներկայության նպատակը կամ ազդեցությունը որեւէ աշխատանքային կամ կառավարման հարցերով վեճին կամ բանակցությանը միջամտելն է կամ դրա արդյունքի վրա որեւէ այլ կերպ ազդելը:
4. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում որակավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի, տեխնիկական չափանիշների եւ լիցենզավորման պահանջների ու ընթացակարգերի հետ կապված միջոցներն այն դեպքում, երբ դրանք, սույն Համաձայնագրի 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածների իմաստով, սահմանափակում չեն կազմում։ Այս միջոցները (օրինակ՝ լիցենզիա ձեռք բերելու անհրաժեշտությունը, կարգավորվող ոլորտներում որակավորումների ճանաչում ձեռք բերելու անհրաժեշտությունը, հատուկ քննություններ հանձնելու անհրաժեշտությունը, այդ թվում՝ լեզվի քննությունները, եւ այն տարածքում իրավաբանական հասցե ունենալու անհրաժեշտությունը, որտեղ իրականացվում է տնտեսական գործունեությունը), նույնիսկ եթե նշված չեն ստորեւ ներկայացված ցանկում, ցանկացած դեպքում կիրառվում են Հայաստանի՝ պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների նկատմամբ։
5. Եվրոպական միության եւ իր անդամ պետությունների օրենքների եւ կարգավորումների՝ մուտքի, կացության, աշխատանքի եւ սոցիալական անվտանգության միջոցների վերաբերյալ մնացած բոլոր պահանջները շարունակում են կիրառվել՝ ներառյալ այն կարգավորումները, որոնք վերաբերում են կացության ժամանակահատվածին, նվազագույն աշխատավարձերին, ինչպես նաեւ կոլեկտիվ վարձատրության վերաբերյալ համաձայնագրերին:
6. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմի տրամադրած սուբսիդիաներին առնչվող միջոցները:
7. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի սահմանափակում համապատասխան ոլորտներում պետական մենաշնորհներն ու բացառիկ իրավունքները, ինչպես սահմանված է Եվրոպական միության կողմից՝ VIII-Ա եւ VIII-Բ հավելվածներում։
8. Այն ոլորտներում, որտեղ կիրառվում են տնտեսական կարիքների ստուգումներ, դրանց հիմնական չափորոշիչը կլինի Եվրոպական միության անդամ պետությունում կամ այն տարածաշրջանում համապատասխան շուկայի վիճակի գնահատումը, որտեղ ծառայությունը մատուցվելու է, այդ թվում՝ հաշվի առնելով առկա ծառայությունները մատակարարողների թիվն ու նրանց վրա ազդեցությունը:
9. Ստորեւ ներկայացված ցանկից բխող իրավունքներն ու պարտավորություններն անմիջապես ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, հետեւաբար, ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց համար ուղղակիորեն իրավունքներ չեն առաջացնում։
10. Կողմերը թույլատրում են այլ Կողմի՝ պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների կողմից իրենց տարածքում ծառայությունների մատուցումը ֆիզիկական անձանց ներկայության միջոցով՝ սույն Համաձայնագրի 156-րդ հոդվածում նշված պայմանների կատարմամբ, հետեւյալ ենթաոլորտներում ՝

ա) Իրավաբանական ծառայություններ՝ միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի ոլորտում (օրինակ՝ ոչ ԵՄ իրավունքի),

բ) Հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ,

գ) Հարկային հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ,

դ) Ճարտարապետական ծառայություններ, քաղաքաշինական, պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետության ծառայություններ,

ե) Ճարտարագիտական ծառայություններ, ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ,

զ) Համակարգչային եւ հարակից ծառայություններ,

Է) Գիտահետազոտական եւ նախագծային ծառայություններ,

ը) Գովազդում,

թ) Կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ,

ժ) Կառավարման հարցերով խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններ,

ժա) Տեխնիկական ստուգման եւ վերլուծության ծառայություններ,

ժբ ) Հարակից գիտական եւ տեխնիկական խորհրդատվական ծառայություններ,

ժգ) Սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում՝ հետվաճառքային կամ հետվարձույթային ծառայությունների վերաբերյալ պայմանագրերի համատեքստում,

ժդ) թարգմանչական ծառայություններ,

ժե) տեղանքի հետազոտման աշխատանքներ,

ժզ) շրջակա միջավայրի հետ կապված ծառայություններ,

ժէ) ճամփորդական գործակալությունների եւ զբոսաշրջային օպերատորի ծառայություններ,

ժը) ժամանցային ծառայություններ:

11. Կողմերը թույլատրում են այլ Կողմի՝ անկախ մասնագետների կողմից իրենց տարածքում ծառայությունների մատուցումը ֆիզիկական անձանց ներկայության միջոցով՝ սույն Համաձայնագրի 157-րդ հոդվածում նշված պայմանների կատարմամբ, հետեւյալ ենթաոլորտներում՝

ա) իրավաբանական ծառայություններ միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի ոլորտում (օրինակ՝ ոչ ԵՄ իրավունքի),

բ) ճարտարապետական ծառայություններ, քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետության ծառայություններ,

գ) ճարտարագիտական, ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ,

դ) համակարգչային եւ հարակից ծառայություններ,

ե) կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ եւ կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններին հարակից ծառայություններ,

զ) թարգմանչական ծառայություններ:

Ոլորտ կամ ենթաոլորտ	Վերապահումների նկարագրություն
ԲՈԼՈՐ ՈԼՈՐՏՆԵՐԸ	Ճանաչումը   EU. Դիպլոմների փոխադարձ ճանաչման վերաբերյալ ԵՄ հրահանգները վերաբերում են միայն ԵՄ անդամ պետությունների քաղաքացիներին: ԵՄ-ի մեկ անդամ պետությունում կանոնակարգված մասնագիտական ծառայություն իրականացնելու իրավունքը մեկ այլ անդամ պետությունում այն իրականացնելու իրավունք չի շնորհում։ [72]
Իրավաբանական խորհրդատվական ծառայություններ միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի ոլորտում (օրինակ՝ ոչ ԵՄ իրավունքի): (ՀԱԴ 861-ի մի մասը)[73]	AT, CY, DE, EE, IE, LU, NL, PL, PT, SE, UK. Չկան: BE, ES, HR, IT, EL. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: LV. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ՊԾՄ համար: BG, CZ, DK, FI, HU, LT, MT, RO, SI, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ: DK. Իրավաբանական խորհրդատվության ծառայությունների մարքեթինգն արգելված է գործունեություն ծավալելու համար դանիական լիցենզիա ունեցող իրավաբանների համար: Դանիական իրավական քննության պահանջ՝ դանիական լիցենզիա ձեռք բերելու համար: FR. Անհրաժեշտ է Փաստաբանների ասոցիացիայում լիարժեք (պարզեցված) ընդունելություն կարողությունների գնահատման թեստի միջոցով։ Իրավաբանների համար “avocat auprès de la Cour de cassation” եւ “avocat auprès du Conseil d’Etat”-ի մասնագիտություններին հասանելիությունը պայմանավորված է քվոտաներով եւ քաղաքացիությամբ։ HR. Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը, ինչն անհրաժեշտ է իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայությունների համար, պայմանավորված է քաղաքացիությամբ: SI. վճարումը կատարելուց հետո հաճախորդներին դատարանում ներկայացնելը պայմանավորված է Սլովենիայի Հանրապետությունում առեւտրային ներկայությամբ։ Այն օտարերկրյա իրավաբանը, որը որպես փաստաբան գործելու իրավունք ունի օտար երկրում, կարող է մատուցել իրավաբանական ծառայություններ կամ գործել որպես փաստաբան գործելու «Փաստաբանական գործունեության մասին» օրենքի 34(ա) հոդվածի պայմանների համաձայն, եթե կատարվել է փաստացի փոխադարձության պայմանը։ Փոխադարձության պայմանի կատարումը ստուգվում է Արդարադատության նախարարության կողմից։ Սլովենիայի Փաստաբանների ասոցիացիայի կողմից նշանակված փաստաբանների համար առեւտրային ներկայությունը սահմանափակվում է անհատ ձեռնարկատիրությամբ, սահմանափակ պատասխանատվությամբ իրավաբանական ֆիրմայով (ընկերակցությամբ) կամ միայն ոչ սահմանափակ պատասխանատվությամբ իրավաբանական ֆիրմայով (ընկերակցությամբ)։ Իրավաբանական ֆիրմայի աշխատանքները սահմանափակվում են փաստաբանական գործունեությամբ։ Իրավաբանական ֆիրմայում որպես ընկեր կարող են հանդես գալ միայն փաստաբանները։
Հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ (ՀԱԴ 86212՝ բացառությամբ «աուդիտորական ծառայությունների», ՀԱԴ 86213, ՀԱԴ 86219 եւ ՀԱԴ 86220)	BE, CY, DE, EE, ES, IE, IT, LU, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: AT. Աշխատողը պետք է լինի համապատասխան մասնագիտական մարմնի անդամ հայրենիքում, որտեղ այդպիսի մարմին գոյություն ունի: FR. Թույլտվության մասով պահանջ: Հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ մատուցելը պայմանավորված է Էկոնոմիկայի, ֆինանսների եւ արդյունաբերության նախարարի՝ Արտաքին գործերի նախարարի հետ համաձայնեցված որոշումից: BG, CZ, DK, EL, FI, HU, LT, LV, MT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
Հարկային հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 863) [74]	BE, DE, EE, ES, FR, IE, IT, LU, NL, PL, SI, SE, UK. Չկան: AT. Աշխատողը պետք է լինի համապատասխան մասնագիտական մարմնի անդամ հայրենիքում, որտեղ այդպիսի մարմին գոյություն ունի. քաղաքացիության մասով պայման՝ իրավասու մարմինների առաջ ներկայացուցչության համար: BG, CZ, DK, EL, FI, HU, LT, LV, MT, RO, SK Տնտեսական կարիքների ստուգում: CY. Սահմանափակումներ չկան հարկային հայտարարագրեր ներկայացնելու համար: PT. Սահմանափակումներ չկան։ HR, HU. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
Ճարտարապետական ծառայություններ եւ Քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետության ծառայություններ (ՀԱԴ 8671 եւ ՀԱԴ 8674)	EE, EL, FR, IE, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: BE, ES, HR, IT. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: LV. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ՊԾՄ համար: FI. Ֆիզիկական անձը պետք է ապացուցի, որ ինքն ունի մատուցվող ծառայության վերաբերյալ համապատասխան հատուկ գիտելիքներ: BG, CY, CZ, DE, DK, FI, HU, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: AT. Պլանավորման ծառայություններ, միայն եթե՝ Տնտեսական կարիքների ստուգում: HR, HU, SK. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
Ճարտարագիտական ծառայություններ եւ Ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ (ՀԱԴ 8672 եւ ՀԱԴ 8673)	EE, EL, FR, IE, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: BE, ES, HR, IT. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: LV. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ՊԾՄ համար: FI. Ֆիզիկական անձը պետք է ապացուցի, որ ինքն ունի մատուցվող ծառայության վերաբերյալ համապատասխան հատուկ գիտելիքներ: BG, CY, CZ, DE, DK, FI, HU, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: AT. Պլանավորման ծառայություններ, միայն եթե՝ Տնտեսական կարիքների ստուգում: HR, HU. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
Համակարգչային եւ հարակից ծառայություններ (ՀԱԴ 84)	EE, EL, FR, IE, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE. Չկան: ES, IT. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: LV. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ՊԾՄ համար: BE. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: AT, DE, BG, CY, CZ, DK, FI, HU, LT, RO, SK, UK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ՝ ՊԾՄ (Պայմանագրային հիմունքներով ծառայություններ մատուցողներ) համար: Սահմանափակումներ չկան ԱՄ-ի համար:
Գիտահետազոտական եւ նախագծային ծառայություններ (ՀԱԴ 851, 852՝ բացառությամբ հոգեբանական ծառայությունների, 853)[75]	EU՝ բացառությամբ BE-ի. Անհրաժեշտ է հավատարմագրված հետազոտական կազմակերպության հետ կնքված՝ հյուրընկալության ծառայություններ մատուցելու վերաբերյալ համաձայնագիր: [76] CZ, DK, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: BE, UK. Սահմանափակումներ չկան։ HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ:
Գովազդում (ՀԱԴ 871)	BE, CY, DE, EE, ES, FR, IE, HR, IT, LU, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: AT, BG, CZ, DK, FI, HU, LT, LV, MT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում:
Կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 865)	DE, EE, EL, FR, IE, LV, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: ES, IT. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: BE, HR. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: AT, BG, CY, CZ, DK, FI, HU, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում:
Կառավարման հարցերով խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 866)	DE, EE, EL, FR, IE, LV, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: BE, ES, HR, IT. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: AT, BG, CY, CZ, DK, FI, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: HU. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ բացառությամբ արբիտրաժային եւ հաշտարարության ծառայությունների (ՀԱԴ 86602), եթե՝ Սահմանափակումներ չկան։
ե) Տեխնիկական ստուգման եւ վերլուծության ծառայություններ (ՀԱԴ 8676)	BE, DE, EE, EL, ES, FR, HR, IE, IT, LU, NL, PL, SI, SE, UK. Չկան: AT, BG, CY, CZ, DK, FI, HU, LT, LV, MT, PT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում:
ժգ) Հարակից գիտական եւ տեխնիկական խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 8675)	BE, EE, EL, ES, IE, IT, HR, LU, NL, PL, SI, SE, UK. Չկան: AT, CY, CZ, DE, DK, FI, HU, LT, LV, MT, PT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: DE. Սահմանափակումներ չկան հրապարակայնորեն նշանակված տեղագրագետների համար: FR. Սահմանափակումներ չկան գույքային իրավունքների եւ հողային իրավունքի հաստատմանն առնչվող «տեղագրման» գործողությունների համար: BG. Սահմանափակումներ չկան։
Նավերի տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	BE, CY, EE, EL, ES, FR, HR, IT, LV, LU, NL, PL, PT, SI, SE. Չկան: AT, BG, CZ, DE, DK, FI, HU, IE, LT, MT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: UK. Սահմանափակումներ չկան
Երկաթուղային փոխադրման սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	BE, CY, EE, EL, ES, FR, HR, IT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE. Չկան: AT, BG, CZ, DE, DK, FI, HU, IE, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: UK. Սահմանափակումներ չկան
Փոխադրամիջոցների, մոտոցիկլետների, ձյունագնաց ավտոմեքենաների եւ ճանապարհային տրանսպորտի սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 6112, ՀԱԴ 6122, ՀԱԴ 8867-ի մի մասը եւ ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	BE, EE, EL, ES, FR, HR, IT, LV, LU, NL, PL, PT, SI, SE. Չկան: AT, BG, CY, CZ, DE, DK, FI, HU, IE, LT, MT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: UK. Սահմանափակումներ չկան
Օդանավերի եւ դրա մասերի տեխնիկական սպասարկում ու վերանորոգում (ՀԱԴ 8868-ի մի մասը)	BE, CY, EE, EL, ES, FR, HR, IT, LV, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE. Չկան: AT, BG, CZ, DE, DK, FI, HU, IE, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: UK. Սահմանափակումներ չկան
Մետաղական արտադրանքի, մեքենաների (ոչ գրասենյակային), սարքավորումների (ոչ տրանսպորտային եւ ոչ գրասենյակային) եւ անձնական ու կենցաղային ապրանքների սպասարկում եւ վերանորոգում [77] (ՀԱԴ 633, ՀԱԴ 7545, ՀԱԴ 8861, ՀԱԴ 8862, ՀԱԴ 8864, ՀԱԴ 8865 եւ ՀԱԴ 8866)	BE, EE, EL, ES, FR, IT, HR, LV, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: AT, BG, CY, CZ, DE, DK, FI, HU, IE, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում:
Գրավոր թարգմանություն (ՀԱԴ 87905՝ բացառությամբ պաշտոնական կամ հավաստագրված գործունեության)	DE, EE, FR, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: BE, ES, IT, EL. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ԱՄ համար: CY, LV. Տնտեսական կարիքների ստուգումներ՝ ՊԾՄ համար: AT, BG, CZ, DK, FI, HU, IE, LT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: HR. Սահմանափակումներ չկան ԱՄ-ի համար:
Տեղանքի հետազոտման աշխատանքներ (ՀԱԴ 5111)	BE, DE, EE, EL, ES, FR, HR, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: AT, BG, CY, CZ, DK, FI, HU, LT, LV, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում:
Շրջակա միջավայրի հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 9401[78], ՀԱԴ 9402, ՀԱԴ 9403, ՀԱԴ 9404[79], ՀԱԴ 94060-ի մի մասը[80], ՀԱԴ 9405, ՀԱԴ 9406-ի մի մասը, ՀԱԴ 9409)	BE, EE, ES, FR, HR, IE, IT, LU, MT, NL, PL, PT, SI, SE, UK. Չկան: AT, BG, CY, CZ, DE, DK, EL, FI, HU, LT, LV, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում:
Ճամփորդական գործակալությունների եւ զբոսաշրջային օպերատորների ծառայություններ (այդ թվում՝ զբոսաշրջային գործակալներ[81]) (ՀԱԴ 7471)	AT, CZ, DE, EE, ES, FR, IT, LU, NL, PL, SI, SE. Չկան: BG, DK, EL, FI, HU, LT, LV, MT, PT, RO, SK. Տնտեսական կարիքների ստուգում: BE, CY, DK, FI, IE. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ զբոսաշրջային գործակալների (անձինք, որոնց գործառույթը նվազագույնը տասը հոգուց բաղկացած զբոսաշրջային խմբին ուղեկցելն է՝ առանց որոշակի վայրերում զբոսավարի գործառույթ իրականացնելու) HR. Ռեզիդենտության մասով պահանջ: UK. Սահմանափակումներ չկան
Տեսալսողական ծառայություններից բացի այլ ժամանցային ծառայություններ (այդ թվում՝ թատերական խմբերի, կենդանի կատարմամբ հանդես եկող երգչախմբերի կողմից մատուցվող, կրկեսային եւ դիսկոտեկային ծառայությունները) (ՀԱԴ 9619)	BG, CZ, DE, DK, EE, EL, ES, FI, HU, IE, IT, LT, LU, LV, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SE. Կարող է պահանջվել բարձր որակավորում։[82] Տնտեսական կարիքների ստուգում: AT. Բարձր որակավորում եւ տնտեսական կարիքների ստուգում՝ բացառությամբ այն անձանց, որոնց հիմնական մասնագիտական գործունեությունը կերպարվեստի ոլորտում է, որտեղ եկամտի մեծ մասը ստացվում է այդ գործունեությունից եւ պայմանավորված է այն պայմանով, որ այդպիսի անձինք որեւէ այլ առեւտրային գործունեություն չեն իրականացնում Ավստրիայում, այն դեպքում, երբ. Չկան: CY. Տնտեսական կարիքների ստուգում կենդանի կատարմամբ հանդես եկող երաժշտական խմբերի եւ դիսկոտեկային ծառայությունների համար: FR. Սահմանափակումներ չկան ՊԾՄ համար՝ բացառությամբ երբ` ա) աշխատանքի թույլտվությունը տրվում է եռամսյա ժամկետով երկարաձգվելու հնարավորությամբ՝ ինն ամիսը չգերազանցող ժամկետով, բ) անհրաժեշտ է տնտեսական կարիքների ստուգման հետ համապատասխանություն, գ) Ժամանցային ընկերությունը պետք է Office Français de l’Immigration et de l’Intégration-ին հարկ վճարի: Սահմանափակումներ չկան ԱՄ-ի համար: SI. Յուրաքանչյուր միջոցառման համար 7 օր տեւողությամբ կացության հնարավորություն: Կրկեսային եւ զվարճալիքներով զբոսայգիների ծառայությունների համար կացության տեւողությունը սահմանափակվում է յուրաքանչյուր օրացուցային տարվա համար առավելագույնը 30 օրով: BE, UK. Սահմանափակումներ չկան։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VIII-Ե

ՀԻՄՆԱԴՐՄԱՆ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱՊԱՀՈՒՄՆԵՐԸ

1. Ստորեւ ներկայացված ցանկը ներառում է տնտեսական գործունեության տեսակները, որոնց դեպքում ազգային ռեժիմի կամ առավել բարենպաստության ռեժիմի վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետությունը սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն կիրառում է վերապահումներ՝ Եվրոպական միության հիմնադրումների եւ ներդրողների նկատմամբ։

Ցանկը բաղկացած է հետեւյալ տարրերից՝

ա) բոլոր ոլորտների կամ ենթաոլորտների նկատմամբ կիրառվող հորիզոնական վերապահումների ցանկ։

բ) ոլորտին կամ ենթաոլորտին հատուկ վերապահումների ցանկ, որում նշվում է տվյալ ոլորտը կամ ենթաոլորտը եւ կիրառվող վերապահումները։

Չազատականացված (չսահմանափակված) գործունեությանը համապատասխանող վերապահումն արտահայտվում է հետեւյալ կերպ. «Ազգային ռեժիմի եւ ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի շրջանակներում պարտավորություններ չկան»։

2. Սույն Համաձայնագրի 141-րդ հոդվածի 3-րդ կետին համապատասխան՝ ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմերի կողմից հատկացված սուբսիդավորմանն առնչվող միջոցները:
3. Ստորեւ ներկայացված ցանկից բխող իրավունքները եւ պարտավորություններն անմիջապես ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, այսպիսով, ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց անմիջականորեն իրավունքներ չեն վերապահվում։
4. Սույն Համաձայնագրի 144-րդ հոդվածին համապատասխան՝ ոչ խտրական պահանջները, ինչպիսիք են տարածքում գործող բոլոր ծառայություններ մատուցողների նկատմամբ առանց քաղաքացիությամբ, բնակության վայրով կամ համարժեք չափանիշով պայմանավորված տարբերակման կիրառվող լիցենզիաները կամ թույլտվությունները ձեռք բերելու իրավական ձեւին կամ պարտավորությանն առնչվող պահանջները, սույն Հավելվածում թվարկված չեն, քանի որ դրանք չեն հակասում Համաձայնագրին։

Հորիզոնական վերապահումները

Ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմ

Հայաստանը իրավունք է վերապահում ընդունելու կամ պահպանելու ցանկացած միջոց, որով տրամադրվում է տարբերակված ռեժիմ գործող կամ մինչեւ սույն Համաձայնագիրն ուժի մտնելու օրը կնքված ցանկացած միջազգային ներդրումային պայմանագրի կամ այլ առեւտրային համաձայնագրի համաձայն։

Հայաստանն իրավունք է վերապահում ընդունելու կամ պահպանելու ցանկացած միջոց, որով երկրին տրամադրվում է տարբերակված ռեժիմ՝ ցանկացած գործող կամ հետագայում կնքվելիք երկկողմ կամ բազմակողմ համաձայնագրի համաձայն, որով՝

ա) ստեղծվում է ծառայությունների եւ ներդրումների միասնական շուկա,

բ) շնորհվում է հիմնադրման իրավունք, կամ

գ) պահանջվում է օրենսդրության մոտարկում մեկ կամ ավելի տնտեսական ոլորտներում։

Սույն բացառության նպատակով՝

ա. ծառայությունների եւ ներդրումների միասնական շուկա նշանակում է տարածք, որում ապահովվում է ծառայությունների, կապիտալի եւ անձանց ազատ տեղաշարժ.

բ. հիմնադրման իրավունք նշանակում է Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմերի միջեւ հիմնադրման, ըստ էության, բոլոր արգելքների վերացման պարտավորություն՝ այդ համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու միջոցով, եւ ներառում է Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմերի քաղաքացիների՝ այսպիսի հիմնադրման վայրի երկրի ներպետական իրավունքով քաղաքացիների համար նախատեսված նույն պայմաններով ձեռնարկություններ հիմնելու եւ ղեկավարելու իրավունքը.

գ. «օրենսդրության մոտարկում» նշանակում է՝

(i) Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի մեկ կամ ավելի կողմերի օրենսդրության համապատասխանեցումը այդ համաձայնագրի մյուս կողմի կամ կողմերի օրենսդրությանը. կամ

(ii) Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմերի ներպետական իրավունքի մեջ ընդհանուր օրենսդրության ներառում։

Այսպիսի համապատասխանեցումը կամ ներառումը տեղի է ունենում եւ համարվում է տեղի ունեցած միայն այն ժամանակ, երբ այն սահմանվում է Տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման համաձայնագրի կողմի կամ կողմերի ներպետական իրավունքով։

Կոմունալ ծառայություններ

Կոմունալ ծառայություններ համարվող տնտեսական գործունեության վրա կարող են տարածվել պետական մենաշնորհները կամ մասնավոր օպերատորներին շնորհված բացառիկ իրավունքները:

 

Անշարժ գույք

Օրենքով այլ բան նախատեսված չլինելու դեպքում օտարերկրյա ֆիզիկական անձինք չեն կարող Հայաստանում ձեռք բերել հողի սեփականության իրավունք։

Ոլորտային վերապահումներ

1. Բիզնես ծառայություններ

Մասնագիտական ծառայություններ

Իրավական փաստաթղթերի վարմանը եւ սերտիֆիկացման ծառայությունների առնչությամբ նոտարական ծառայությունները վերապահվում են Հայաստան պետությանը։

Աուդիտորական ծառայությունների առնչությամբ՝ այն իրավաբանական անձը, որը գրանցված է որպես փակ բաժնետիրական ընկերություն կամ սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն, համապատասխանում է Հայաստանի Հանրապետության «Աուդիտորական գործունեության մասին» օրենքի պահանջներին, ունի աուդիտորական ծառայություններ իրականացնելու լիցենզիա ստանալու իրավասություն։

Այլ բիզնես ծառայություններ

Տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծության ծառայություն մատուցողները պետք է լինեն Հայաստանի օրենսդրության համաձայն ստեղծված իրավաբանական անձինք։

2. Տրանսպորտային ծառայություններ

Փոխադրման բոլոր եղանակների դեպքում օժանդակ ծառայություններ

Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայությունների եւ բեռների զննման առնչությամբ մաքսազերծումը պետք է կատարվի Հայաստանում գտնվող լիցենզավորված մաքսային գործակալի կողմից։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VIII-Զ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ՝ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԻՋՍԱՀՄԱՆԱՅԻՆ ՄԱՏՈՒՑՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՆՁՆԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

1. Ստորեւ ներկայացված հանձնառությունների ցանկը ներառում է սույն Համաձայնագրի 151-րդ հոդվածի համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կողմից ազատականացված տնտեսական գործունեությունը եւ վերապահումների միջոցով շուկայի մատչելիության եւ ազգային ռեժիմի այն սահմանափակումները, որոնք կիրառվում են այդ գործունեության ոլորտում Եվրոպական միության ծառայությունների եւ ծառայություն մատուցողների նկատմամբ։ Ցանկը բաղկացած է հետեւյալ տարրերից՝

ա) առաջին սյունակը մատնանշում է այն ոլորտը կամ ենթաոլորտը, որի վերաբերյալ Կողմը ստանձնում է հանձնառություն, եւ ազատականացման շրջանակը, որի նկատմամբ կիրառվում են վերապահումները.

բ) երկրորդ սյունակը նկարագրում է կիրառելի վերապահումները։

Ստորեւ ներկայացված ցանկում չնշված ոլորտների կամ ենթաոլորտների վերաբերյալ հանձնառություններ սահմանված չեն։

2. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում որակավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի, տեխնիկական ստանդարտների ու լիցենզավորման պահանջների ու ընթացակարգերի հետ կապված միջոցները, եթե սույն Համաձայնագրի 149-րդ եւ 150-րդ հոդվածների իմաստով դրանք հանդես չեն գալիս որպես շուկայի մատչելիության կամ ազգային ռեժիմի սահմանափակում։ Այս միջոցները (օրինակ՝ լիցենզիա, ունիվերսալ ծառայությունների մասով պարտավորություններ ձեռք բերելու անհրաժեշտությունը, կարգավորվող ոլորտներում որակավորումների ճանաչման անհրաժեշտությունը, որոշակի քննություններ, այդ թվում՝ լեզվի քննություններ հանձնելու անհրաժեշտությունը, ոչ խտրական պահանջը, որ գործունեության որոշակի ձեւեր չի կարելի իրականացնել շրջակա միջավայրի պահպանության նկատառումներով ելնելով պաշտպանված՝ պատմամշակութային եւ գեղագիտական արժեք ներկայացնող գոտիներում կամ վայրերում), նույնիսկ ցանկում ներառված չլինելով հանդերձ, բոլոր դեպքերում կիրառվում են մյուս Կողմի ծառայություններ մատուցողների եւ ներդրողների նկատմամբ։
3. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի սահմանափակում որոշ ծառայությունների ոլորտներում եւ ենթաոլորտներում 1-ին եղանակի իրագործելության շրջանակը ու չի բացառում հիմնադրման վերաբերյալ հանձնառությունների ցանկում նկարագրված պետական մենաշնորհների ու բացառիկ իրավունքների առկայությունը։
4. Սույն Համաձայնագրի 141-րդ հոդվածի 3-րդ կետին համապատասխան՝ ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմերի կողմից հատկացված սուբսիդավորմանն առնչվող միջոցները:
5. Հանձնառությունների այս ցանկից բխող իրավունքները եւ պարտավորություններն անմիջապես ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, այսպիսով, առանձին ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց անմիջականորեն իրավունքներ չեն վերապահվում։

Ոլորտ կամ ենթաոլորտ[83]	Վերապահումների նկարագրություն
Հորիզոնական	Չկան
1. Բիզնես ծառայություններ
Ա. Մասնագիտական ծառայություններ
Իրավաբանական ծառայություններ (ՀԱԴ 861)	Եղանակ 1. Չկան՝ բացառությամբ օրենսդրական փաստաթղթերի նախագծերի մշակման։ Եղանակ 2. Չկան։
Հաշվապահական ծառայություններ Աուդիտորական ծառայություններ[84] Հաշվապահական ‑հաշվառման ծառայություններ (ՀԱԴ 862)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Հարկային ծառայություններ (ՀԱԴ 863)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Ճարտարապետական ծառայություններ Ճարտարագիտական ծառայություններ Ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ Քաղաքաշինական պլանավորման եւ լանդշաֆտային ճարտարապետական ծառայություններ (ՀԱԴ 8671, 8672, 8673, 8674)	Եղանակ 1. Չկան Եղանակ 2. Չկան
Բժշկական եւ ատամնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 9312)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Անասնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 932)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Բ. Համակարգչային եւ հարակից ծառայություններ
Համակարգչային սարքավորումը տեղադրելու հետ կապված խորհրդատվական ծառայություններ Ծրագրային ապահովման ծառայություններ Տվյալների մշակման ծառայություններ Տվյալների բազայի հետ կապված ծառայություններ Գրասենյակային մեքենաների եւ սարքավորումների, այդ թվում՝ համակարգիչների սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայություններ Այլ համակարգչային ծառայություններ, այդ թվում՝ տվյալների պատրաստման ծառայություններ (ՀԱԴ 841, 842, 843, 844, 845, 849)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Գ. Գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական ծառայություններ
Գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական ծառայություններ (ՀԱԴ 851‑853)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Դ. Անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ
Ներառյալ սեփական կամ վարձակալված գույքը Վճարովի կամ պայմանագրային հիմունքներով (ՀԱԴ 821, 822)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Ե. Վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների
Անձնական ավտոմոբիլների մասով Ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոցների մասով Նավերի մասով Օդանավերի մասով Ցամաքային փոխադրում իրականացնող այլ սարքավորումների մասով Այլ մեքենաների եւ սարքավորումների մասով (ՀԱԴ 83101, 83102, 83103, 83104, 83105, 83106 — 83109)	Եղանակ 1. Չկան Եղանակ 2. Չկան
Զ. Այլ բիզնես ծառայություններ
Գովազդային ծառայություններ (ՀԱԴ 871)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Շուկայի հետազոտության եւ հանրային կարծիքի հարցման ծառայություններ Կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ Կառավարման հարցերով խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 864, 865, 866)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան
Տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծության ծառայություններ (ՀԱԴ 8676)	Եղանակ 1. Տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծության ծառայություն մատուցողները պետք է լինեն Հայաստանի օրենսդրության համաձայն ստեղծված իրավաբանական անձինք։ Եղանակ 2. Չկան։
Գյուղատնտեսությանը, որսորդությանը եւ անտառային տնտեսությանն օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 881**)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Հանքարդյունաբերությանն օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 883**)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Արտադրությանն օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 884**, 885**)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Էներգիայի բաշխմանն օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 887**)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Ճարտարագիտության մասով գիտատեխնիկական խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 8675)	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան Եղանակ 2. Չկան։
Սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (բացառությամբ ծովային նավերի, օդանավերի կամ այլ տրանսպորտային սարքավորումների) (ՀԱԴ 633+8861‑8866)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Լուսանկարչական ծառայություններ (ՀԱԴ 875)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Փաթեթավորման ծառայություններ (ՀԱԴ 876)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Տպագրություն, հրատարակչություն (ՀԱԴ 88442)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Ժողովների հետ կապված ծառայություններ Գրավոր եւ բանավոր թարգմանության ծառայություններ (ՀԱԴ 87909, 87905)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
2. Կապի ծառայություններ
Ա. Փոստային կապի եւ սուրհանդակային ծառայություններ (ՀՍԴ 7511+7512)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Բ. Հեռահաղորդակցության ծառայություններ[85]
Ձայնային հեռախոսային ծառայություններ Փաթեթների եւ կապուղիների կոմուտացիայով տվյալների փոխանցման ծառայություններ՝ սարքավորումների տիրապետմամբ եւ ֆաքսիմիլային ծառայություններ՝ սարքավորումների տիրապետմամբ Վերավաճառման հիմունքներով փաթեթների եւ կապուղիների կոմուտացիայով տվյալների փոխանցման ծառայություններ, ֆաքսիմիլային ծառայություններ՝ վերավաճառման հիմունքներով Տելեքսային կապի եւ հեռախոսային ծառայություններ՝ սարքավորումների տիրապետմամբ կամ վերավաճառման հիմունքներով Մասնավոր վարձակալված կապուղիներով ծառայություններ (ՀԱԴ 7521, 7522, ՀԱԴ 7523)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Ընդհանուր օգտագործման բջջային կապի ծառայություններ, այդ թվում՝ անալոգային/թվային բջջային կապի ծառայություններ, անձնական հաղորդակցության ծառայություն (PCS), հատուկ շարժական ռադիոկայան (SMR), բջջային կապի համաշխարհային համակարգ (GSM), շարժական արբանյակային ծառայություններ (MSS) Անձնական ռադիոորոնման (փեյջերային) ծառայություններ եւ տվյալների փոխանցման շարժական համակարգի ծառայություններ՝ սարքավորումների տիրապետմամբ կամ վերավաճառքման հիմունքներով (ՀԱԴ 75213+ՀՍԴ 75291)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Սարքավորումների տիրապետմամբ արժեք ավելացնող միջազգային կապի ծառայություններ՝ ցամաքային լարային կամ ռադիոկապի վրա հիմնված, այդ թվում՝ էլեկտրոնային փոստ. ձայնային փոստ. տեղեկությունների եւ տվյալների բազայի առցանց առբերում. տվյալների էլեկտրոնային փոխանակում. կատարելագործված/արժեք ավելացնող ֆաքսիմիլային ծառայություններ, այդ թվում՝ պահեստավորման եւ փոխանցման, պահեստավորման եւ առբերման ծառայություններ. ծածկագրի եւ հաղորդակարգի (protocol) փոխարկում. տեղեկությունների եւ տվյալների առցանց մշակում (այդ թվում՝ գործարքների մշակում) (ՀԱԴ 7523+ՀԱԴ 843)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Արժեք ավելացնող միջազգային կապի ծառայություններ՝ վերավաճառքման հիմունքներով, եւ արժեք ավելացնող ներքին կապի ծառայություններ՝ սարքավորումների տիրապետմամբ եւ վերավաճառքման հիմունքներով, ցամաքային լարային կամ ռադիոկապի վրա հիմնված, այդ թվում՝ էլեկտրոնային փոստ. ձայնային փոստ. տեղեկությունների եւ տվյալների բազայի առցանց առբերում. տվյալների էլեկտրոնային փոխանակում. կատարելագործված/արժեք ավելացնող ֆաքսիմիլային ծառայություններ, այդ թվում՝ պահեստավորման եւ փոխանցման, պահեստավորման եւ առբերման ծառայություններ. ծածկագրի եւ հաղորդակարգի (protocol) փոխարկում. տեղեկությունների եւ տվյալների առցանց մշակում (այդ թվում՝ գործարքների մշակում) (ՀԱԴ 7523 + ՀԱԴ 843)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Հեռահաղորդակցության հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 754)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Դ. Տեսալսողական ծառայություններ
Կինոֆիլմերի եւ տեսագրությունների արտադրության ու տարածման ծառայություններ Կինոֆիլմերի ցուցադրության ծառայություն Ռադիո եւ հեռուստատեսային ծառայություններ (բացառությամբ հեռարձակման ծառայություններից) Ձայնագրման ծառայություններ (ՀԱԴ 9611, 9612, 9613)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
3. Շինարարական եւ հարակից ճարտարագիտական ծառայություններ
Ա. Շենքերի ընդհանուր շինարարական աշխատանքներ Բ. Քաղաքացիական ճարտարագիտության ընդհանուր շինարարական աշխատանքներ Գ. Մոնտաժման եւ հավաքման աշխատանքներ Դ. Շենքերի ավարտական եւ հարդարման աշխատանքներ (ՀԱԴ 512, 513, 514+516, 517)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
4. Բաշխման ծառայություններ
Ա. Կոմիսիոների ծառայություններ Բ. Մեծածախ առեւտրի ծառայություններ (ՀԱԴ 61111, 6113**, 6121**, 621, 622)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Գ. Մանրածախ առեւտրի ծառայություններ (ՀԱԴ 61112, 6113**, 6121**, 631, 632)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
Դ. Ֆրանչայզինգ (ՀԱԴ 8929)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
5. Կրթական ծառայություններ
Գ. Բարձրագույն կրթություն (ՀԱԴ 923) Դ. Չափահասների կրթություն (ՀԱԴ 924)	Եղանակ 1. Չկան։ Եղանակ 2. Չկան։
6. Շրջակա միջավայրի հետ կապված ծառայություններ
Ա. Կեղտաջրերի հեռացման ծառայություններ Բ. Պինդ/վտանգավոր թափոնների կառավարում, բացառությամբ վտանգավոր թափոնների միջսահմանային փոխադրման ա) Աղբահանման ծառայություններ բ)Սանիտարական եւ համանման ծառայություններ Գ. Մթնոլորտային օդի եւ կլիմայի պահպանություն (արտանետված գազերի մաքրման ծառայություններ) Դ. Աղմուկի եւ թրթռումների նվազեցում Ե. Հողի եւ ջրային ռեսուրսների վերականգնում ու մաքրում — Աղտոտված հողի եւ ջրի մշակում, վերականգնում (բնության եւ լանդշաֆտի պահպանության ծառայություններ) Զ. Կենսաբազմազանության եւ լանդշաֆտի պահպանություն — Բնության եւ լանդշաֆտի պահպանության ծառայություններ Է. Շրջակա միջավայրի հետ կապված եւ այլ օժանդակ ծառայություններ (ՀԱԴ 9401, 9402, 9403, 9404, 9405, 9406, 9409)	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան՝ բացառությամբ խորհրդատվական ծառայությունների։ Եղանակ 2. Չկան։
7. Ֆինանսական ծառայություններ
Ա. Ապահովագրական եւ ապահովագրությանն առնչվող ծառայություններ	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան հետեւյալ ոլորտների համար. ա) ուղղակի ապահովագրական ծառայություններ՝ բացառությամբ հետեւյալի հետ կապված ռիսկերի ապահովագրության՝ (i). ծովային փոխադրումներ եւ առեւտրային ավիացիա ու տիեզերական արձակումներ եւ բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ այդպիսի ապահովագրությունը հոգում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածը կամ բոլորը՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոց եւ դրանից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii). միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ։ բ) Ապահովագրական միջնորդության ծառայություններ՝ բացառությամբ վերաապահովագրության, ռետրոցեսսիայի եւ հետեւյալի հետ կապված ռիսկերի ապահովագրության՝ (i). ծովային փոխադրումներ եւ առեւտրային ավիացիա ու տիեզերական արձակումներ եւ բեռների փոխադրում (այդ թվում՝ արբանյակներ), որտեղ այդպիսի ապահովագրությունը հոգում է ստորեւ ներկայացվածից ցանկացածը կամ բոլորը՝ փոխադրվող ապրանքներ, ապրանքները փոխադրող տրանսպորտային միջոցներ եւ դրանից ծագող ցանկացած պարտավորություն, եւ (ii). միջազգային տարանցման մեջ գտնվող ապրանքներ: Եղանակ 2. Չկան:
Բ. Բանկային եւ այլ ֆինանսական ծառայություններ	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան հետեւյալ ոլորտների համար. ա) Հետեւյալի առուվաճառք՝ իր հաշվին կամ հաճախորդների հաշվին, բորսայում, արտաբորսայական շուկայում կամ այլ կերպ՝ (i). դրամական շուկայի գործիքներ (այդ թվում՝ չեկեր, մուրհակներ, ավանդային սերտիֆիկատներ). (ii). արտարժույթ. (iii). ածանցյալ գործիքներ, այդ թվում՝ չսահմանափակվելով ֆյուչերսներով եւ օպցիոններով. (iv). փոխարժույթի եւ տոկոսադրույքի հետ կապված գործիքներ, այդ թվում՝ այնպիսի գործիքներ, ինչպիսիք են՝ սվոպերը, դրույքաչափի վերաբերյալ ֆորվարդային համաձայնագրերը. (v). փոխանցելի արժեթղթեր. (vi). այլ շրջանառվող գործիքներ եւ ֆինանսական ակտիվներ, այդ թվում՝ ձուլակտորներ. բ) արժեթղթերի բոլոր տեսակների թողարկմանը մասնակցություն, այդ թվում՝ որպես գործակալ՝ անդերռայթինգին ու տեղաբաշխմանը, եւ այդպիսի թողարկմանը վերաբերող ծառայությունների տրամադրում. գ) դրամական միջնորդություն. դ) ակտիվների կառավարում, ինչպես օրինակ՝ կանխիկ միջոցների կամ պորտֆելի կառավարում, կոլեկտիվ ներդրումների կառավարման բոլոր ձեւերը, կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարում, պատասխանատու պահպանության, դեպոզիտարիայի եւ տրաստային ծառայություններ. ե) ֆինանսական ակտիվների, այդ թվում՝ արժեթղթերի, ածանցյալ գործիքների եւ այլ շրջանառվող գործիքների համար վերջնահաշվարկի եւ քլիրինգային ծառայություններ Եղանակ 2. Չկան:
8. Առողջապահության հետ կապված եւ սոցիալական ծառայություններ
Ա. Հիվանդանոցային ծառայություններ (ուղղակի սեփականություն կամ վճարովի հիմունքներով կառավարում) Բ. Մարդու առողջության հետ կապված այլ ծառայություններ (ուղղակի սեփականություն կամ վճարովի հիմունքներով կառավարում) (ՀԱԴ 9311, 9319)	Եղանակ 1. Տեխնիկապես իրագործելի չեն: Եղանակ 2. Չկան:
9. Զբոսաշրջության հետ կապված եւ հարակից ծառայություններ
Ա. Հյուրանոցներ եւ ռեստորաններ (ՀՍԴ 641‑643)	Եղանակ 1. Տեխնիկապես իրագործելի չեն: Եղանակ 2. Չկան:
Բ. Ճամփորդական գործակալությունների եւ զբոսաշրջային օպերատորների ծառայություններ Գ. Զբոսավարի ծառայություններ (ՀԱԴ 7471, 7472)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
10. Հանգստի, մշակութային եւ սպորտային ծառայություններ
Ա. Ժամանցային ծառայություններ (տեսալսողական ծառայություններից բացի) Բ. Տեղեկատվական գործակալության ծառայություններ Գ. Սպորտային եւ հանգստի ծառայություններ (ՀԱԴ 9619, 962, 964)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
11. Տրանսպորտային ծառայություններ
Ա. Ծովային փոխադրման ծառայություններ
Ողեւորների փոխադրում Բեռների փոխադրում Նավերի վարձակալության ծառայություններ՝ օպերատորով (ՀԱԴ 7211, 7212, 7213)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Կոնտեյներների տեղակայման եւ պահեստավորման ծառայություններ Ծովային գործակալության ծառայություններ Ծովային ուղիներով բեռների ուղարկման ծառայություններ	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան
Լրացուցիչ ծառայություններ՝ ջրային ուղիներով փոխադրումների համար (ՀԱԴ 745)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Բ. Օդային փոխադրման ծառայություններ
Օդանավերի տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868**)	Եղանակ 1. Չկան Եղանակ 2. Չկան:
Օդային փոխադրման ծառայությունների, այդ թվում՝ համակարգչային ամրագրման համակարգերի ծառայությունների վաճառք եւ մարքեթինգ (ՀԱԴ 748+749)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Վերգետնյա սպասարկման ծառայություններ	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Օդանավակայանի կառավարում	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Գ. Երկաթուղային փոխադրման ծառայություններ
Ուղեւորների փոխադրում Բեռների փոխադրում (ՀԱԴ 7111, 7112)	Եղանակ 1. Սահմանափակումներ չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Երկաթուղային փոխադրման սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 8868**)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Լրացուցիչ ծառայություններ՝ երկաթուղային փոխադրումների համար (ՀԱԴ 743)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Դ. Ճանապարհային փոխադրման ծառայություններ
Ուղեւորների փոխադրում Բեռների փոխադրում Առեւտրային նպատակներով օգտագործվող բեռնատար ավտոմոբիլների վարձակալության ծառայություններ՝ օպերատորով (ՀԱԴ 7121, 7122, 7123, 7124)	Եղանակ 1. Ընդհանուր օգտագործման ճանապարհների շահագործման եւ պահպանման ու մուտքի արտոնագրի տրամադրման համար հարկերի եւ գանձումների նկատմամբ տարբերակված ռեժիմ Եղանակ 2. Չկան:
Ճանապարհային փոխադրման սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 6112**)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Լրացուցիչ ծառայություններ՝ ճանապարհային փոխադրումների համար (ՀԱԴ 744)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
12. Փոխադրման բոլոր եղանակների դեպքում օժանդակ ծառայություններ
Բեռների սպասարկման ծառայություններ (ՀԱԴ 741) Պահեստների եւ պահեստարանների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 742)	Եղանակ 1. Չկան: Եղանակ 2. Չկան:
Բեռների փոխադրման գործակալության ծառայություններ Այլ լրացուցիչ եւ օժանդակ տրանսպորտային ծառայություններ (ՀԱԴ 748, 749)	Եղանակ 1. Մաքսազերծումը պետք է կատարվի Հայաստանում գտնվող լիցենզավորված մաքսային գործակալի կողմից։ Եղանակ 2. Չկան:
13. Էներգետիկ ծառայություններ
Վառելիքի խողովակաշարային փոխադրում (ՀԱԴ 7131)	Եղանակ 1. Հետեւյալ ոլորտների համար սահմանափակումներ չկան ա) բնական գազի խողովակաշարային փոխադրում՝ բացառությամբ խորհրդատվական ծառայությունների Եղանակ 2. Հետեւյալ ոլորտների համար սահմանափակումներ չկան ա) բնական գազի խողովակաշարային փոխադրում՝ բացառությամբ խորհրդատվական ծառայությունների

ՀԱՎԵԼՎԱԾ VIII-Է

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ՝ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԱՅԻՆ ՀԻՄՈՒՆՔՆԵՐՈՎ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՄԱՏՈՒՑՈՂՆԵՐԻ ԵՎ ԱՆԿԱԽ ՄԱՍՆԱԳԵՏՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՎԵՐԱՊԱՀՈՒՄՆԵՐ

1. Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է թույլ տա Եվրոպական միության` պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների կողմից իր տարածքում ծառայությունների մատուցումը ստորեւ ներկայացված տնտեսական գործունեության համար ֆիզիկական անձանց ներկայությամբ՝ սույն Համաձայնագրի 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածներին համապատասխան եւ համապատասխան սահմանափակումների կիրառմամբ:
2. Ցանկը բաղկացած է հետեւյալ տարրերից՝

ա) առաջին սյունակը մատնանշում է այն ոլորտը կամ ենթաոլորտները, որոնցում կիրառվում են սահմանափակումները. իսկ

բ) երկրորդ սյունակը նկարագրում է կիրառելի սահմանափակումները:

Հայաստանի Հանրապետությունը չի ստանձնում ստորեւ հստակորեն ներկայացված ոլորտներից բացի տնտեսական գործունեության որեւէ ոլորտի համար պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների վերաբերյալ որեւէ հանձնառություն:

3.

Պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների հանձնառությունները չեն կիրառվում այն դեպքում, երբ նրանց ժամանակավոր գտնվելու նպատակը կամ արդյունքը որեւէ աշխատանքային վեճին կամ բանակցություններին միջամտելը կամ որեւէ այլ կերպ դրանց ելքի վրա ազդեցություն ունենալն է:

4. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում որակավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի, տեխնիկական ստանդարտների եւ լիցենզավորման պահանջների կամ ընթացակարգերի հետ կապված միջոցներ, եթե դրանք սույն Համաձայնագրի 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածների իմաստով հանդես չեն գալիս որպես սահմանափակում։ Այս միջոցները (օրինակ՝ լիցենզիա ստանալու անհրաժեշտությունը, կարգավորվող ոլորտներում որակավորումների ճանաչման անհրաժեշտությունը, որոշակի քննություններ, այդ թվում՝ լեզվի քննություններ հանձնելու անհրաժեշտությունը, եւ իրավաբանական հասցե ունենալու անհրաժեշտությունն այն վայրում, որտեղ իրականացվում է տնտեսական գործունեությունը), նույնիսկ ստորեւ ներկայացված ցանկում ներառված չլինելով հանդերձ, բոլոր դեպքերում կիրառվում են Եվրոպական միության՝ պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների նկատմամբ։
5. Մուտք գործելու, գտնվելու, աշխատանքի եւ սոցիալական անվտանգության հետ կապված միջոցների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենքների ու կարգավորումների մյուս բոլոր պահանջները շարունակվում են կիրառվել, այդ թվում՝ այն կարգավորումները, որոնք վերաբերում են մնալու ժամկետին, նվազագույն աշխատավարձին, ինչպես նաեւ կոլեկտիվ վարձատրության վերաբերյալ համաձայնագրերին:
6. Ստորեւ ներկայացված ցանկը չի ներառում Կողմի կողմից հատկացված սուբսիդավորմանն առնչվող միջոցները:
7. Ստորեւ ներկայացված ցանկը Հայաստանի Հանրապետության կողմից VIII-Ե եւ VIII-Զ հավելվածներում սահմանված կարգով չի բացառում համապատասխան ոլորտներում պետական մենաշնորհների ու բացառիկ իրավունքների առկայությունը։
8. Այն ոլորտներում, որտեղ կիրառվում են տնտեսական նպատակահարմարության ստուգումներ, դրանց հիմնական չափորոշիչները կլինեն Հայաստանում շուկայի համապատասխան իրավիճակի գնահատումը, որտեղ մատուցվելու է ծառայությունը, այդ թվում՝ հաշվի առնելով առկա ծառայություն մատուցողների թիվը եւ ծանրաբեռնվածությունը:
9. Ստորեւ ներկայացված ցանկից բխող իրավունքները եւ պարտավորություններն անմիջապես ուժի մեջ չեն մտնում, եւ, այսպիսով, ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց անմիջականորեն իրավունքներ չեն վերապահվում։
10. Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է թույլ տա Եվրոպական միության՝ պայմանագրային հիմունքներով ծառայություն մատուցողների եւ անկախ մասնագետների կողմից իր տարածքում ծառայությունների մատուցումը հետեւյալ բիզնես ծառայությունների ենթաոլորտներում ֆիզիկական անձանց ներկայությամբ՝ սույն Համաձայնագրի համապատասխանաբար 156-րդ եւ 157-րդ հոդվածներում նշված պայմանների կատարմամբ.

ա) իրավաբանական ծառայություններ (ՀԱԴ 861),

բ) հաշվապահական եւ հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ (ՀԱԴ 862),

գ) հարկային ծառայություններ (ՀԱԴ 863),

դ) ճարտարապետական ծառայություններ (ՀԱԴ 8671),

ե) ճարտարագիտական ծառայություններ (ՀԱԴ 8672),

զ) ինտեգրացված ճարտարագիտական ծառայություններ (ՀԱԴ 8673),

է) քաղաքաշինական պլանավորման եւ քաղաքային լադշաֆտային ճարտարապետական ծառայություններ (ՀԱԴ 8674),

ը) Բժշկական եւ ատամնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 9312),

թ) անասնաբուժական ծառայություններ (ՀԱԴ 932),

ժ) համակարգչային սարքավորումը տեղադրելու հետ կապված խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 841),

ժա) ծրագրային ապահովման ծառայություններ (ՀԱԴ 842),

ժբ) տվյալների մշակման ծառայություններ (ՀԱԴ 843),

ժգ) տվյալների բազայի հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 844),

ժդ) գրասենյակային մեքենաների եւ սարքավորումների, ներառյալ՝ համակարգիչների տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայություններ (ՀԱԴ 845),

ժե) այլ համակարգչային ծառայություններ, այդ թվում՝ տվյալների պատրաստման ծառայություններ (ՀԱԴ 849),

ժզ) գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական ծառայություններ (ՀԱԴ 851-853),

ժէ) անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ՝ ներառյալ սեփական կամ վարձակալված գույքը (ՀԱԴ 821),

ժը) անշարժ գույքի հետ կապված ծառայություններ՝ Վճարովի կամ պայմանագրային հիմունքներով (ՀԱԴ 822),

ժթ) վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների. Օդանավերի մասով (ՀԱԴ 83104),

ի) վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների. Այլ տրանսպորտային սարքավորումների մասով (ՀԱԴ 83101, 83102),

իա) վարձակալության/լիզինգի ծառայություններ՝ առանց օպերատորների. Այլ մեքենաների եւ սարքավորումների մասով (ՀԱԴ 83106-83109),

իբ) գովազդային ծառայություններ (ՀԱԴ 871),

իգ) շուկայի հետազոտության եւ հանրային կարծիքի հարցման ծառայություններ (ՀԱԴ 864),

իդ) կառավարման հարցերով խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 865),

իե) կառավարման հարցերով խորհրդատվության հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 866),

իզ) տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծության ծառայություններ (ՀԱԴ 8676),

իէ) արտադրությանն օժանդակ խորհրդատվական ծառայություններ (ՀԱԴ 884, 885),

իը) սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում եւ վերանորոգում (բացառությամբ ծովային նավերի, օդանավերի կամ այլ տրանսպորտային սարքավորումների) (ՀԱԴ 633, 8861-8866),

իթ) տպագրություն, հրատարակչություն (ՀԱԴ 88442),

լ) ժողովների հետ կապված ծառայություններ (ՀԱԴ 87909), եւ

լա) գրավոր եւ բանավոր թարգմանության ծառայություններ (ՀԱԴ 87905)։

Ոլորտ կամ ենթաոլորտ	Վերապահումների նկարագրություն
Հորիզոնական	ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔ Օրենքով այլ բան նախատեսված չլինելու դեպքում օտարերկրյա ֆիզիկական անձինք չեն կարող Հայաստանում ձեռք բերել հողի սեփականության իրավունք։
Բիզնես ծառայություններ	Անկախ մասնագետներ Մուտքը թույլատրվում է մինչեւ երեք տարի ժամկետով։

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ IX

 

ԿՈՂՄԵՐԻ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

ԵՎ ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՆՇՄԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ, ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐՐԵՐԸ

ՄԱՍ Ա

Կողմերի օրենսդրությունը

1. Եվրոպական միության օրենսդրությունը

1) «Գյուղատնտեսական արտադրանքի եւ սննդամթերքի որակի համակարգերի մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի նոյեմբերի 21-ի թիվ 1151/2012 (ԵՄ) կանոնակարգ՝ իր կիրարկման կանոններով,

2) «Սպիրտային խմիչքների աշխարհագրական նշումների սահմանման, նկարագրության, ներկայացման, պիտակավորման եւ պահպանության ու Խորհրդի թիվ 1576/89 (ԵՏՀ) կանոնակարգը չեղյալ ճանաչելու մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2008 թվականի հունվարի 15-ի թիվ 110/2008 (ԵՀ) կանոնակարգ՝ իր կիրարկման կանոններով,

3) «Գյուղատնտեսական արտադրանքի շուկաների ընդհանուր կազմակերպումը սահմանելու եւ Խորհրդի թիվ 922/72 (ԵՏՀ), թիվ 234/79 (ԵՏՀ), թիվ 1037/2001 (ԵՀ) եւ թիվ 1234/2007 (ԵՀ) կանոնակարգերը չեղյալ ճանաչելու մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի դեկտեմբերի 17-ի թիվ 1308/2013 (ԵՄ) կանոնակարգ՝ իր կիրարկման կանոններով,

4) «Բուրավետացված գինեգործական արտադրանքի աշխարհագրական նշումների սահմանման, նկարագրության, ներկայացման, պիտակավորման եւ պահպանության ու Խորհրդի թիվ 1601/91 (ԵՏՀ) կանոնակարգը չեղյալ ճանաչելու մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի փետրվարի 26-ի թիվ 251/2014 (ԵՄ) կանոնակարգ՝ իր կիրարկման կանոններով:

1. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը

1) 2010 թվականի ապրիլի 29-ին ընդունված եւ 2010 թվականի հուլիսի 1-ին ուժի մեջ մտած «Աշխարհագրական նշումների մասին» ՀՀ օրենք,

2) ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրք, 1179-1183-րդ հոդվածներ,

3) ՀՀ կառավարության 2011 թվականի մարտի 10-ի թիվ 310-Ն որոշմամբ հաստատված «Աշխարհագրական նշման, ծագման տեղանվան եւ երաշխավորված ավանդական արտադրանքի հայտերը լրացնելու, ներկայացնելու եւ քննարկելու կարգը հաստատելու մասին» կանոններ:

Մաս Բ

Աշխարհագրական նշման գրանցման, վերահսկողության եւ պահպանության տարրերը

Յուրաքանչյուր Կողմ ապահովում է, որ աշխարհագրական նշման գրանցման, վերահսկողության եւ պահպանության իր համակարգը ներառի՝

1) իր տարածքում պահպանվող աշխարհագրական նշումները թվարկող գրանցամատյան.

2) վարչական գործընթաց, որը հավաստում է, որ աշխարհագրական նշումներն ապրանքը նույնականացնում են որպես Կողմերից մեկի տարածքից, տարածաշրջանից կամ տեղանքից ծագող, եթե ապրանքի տվյալ որակը, համբավը կամ այլ առանձնահատկություն էականորեն վերագրելի է դրա աշխարհագրական ծագմանը.

3) պահանջ այն մասին, որ գրանցված անվանումը համապատասխանում է որոշակի արտադրանքի կամ արտադրատեսակների, որոնց համար սահմանված է արտադրանքի այնպիսի հատկորոշում, որը կարող է փոփոխվել միայն պատշաճ վարչական գործընթացի միջոցով.

4) արտադրության նկատմամբ կիրառվող վերահսկողության մասին դրույթներ.

5) գրանցված աշխարհագրական նշման պահպանության իրականացում պետական մարմինների կողմից՝ համապատասխան վարչարարության միջոցով.

6) իրավական դրույթներ, որոնցով նախատեսվում է, որ գրանցված աշխարհագրական նշումը՝

ա) կարող է օգտագործվել համապատասխան հատկորոշումներին համապատասխանող գյուղատնտեսական արտադրանք կամ սննդամթերք շուկայահանող ցանկացած տնտեսավարող սուբյեկտի կողմից,

բ) պաշտպանված Է՝

1. i) գրանցմամբ չկարգավորվող արտադրանքի մասով գրանցված աշխարհագրական նշման ցանկացած ուղղակի կամ անուղղակի առեւտրային օգտագործումից այնքանով, որքանով այդ արտադրանքը համադրելի է այդ աշխարհագրական նշման ներքո գրանցված արտադրանքի հետ, կամ այնքանով, որքանով այդ աշխարհագրական նշման օգտագործումը վնասում է պահպանվող աշխարհագրական նշման համբավը,
2. ii) ցանկացած չարաշահումից, նմանակումից կամ վերարտադրումից, նույնիսկ եթե մատնանշված է արտադրանքի իրական ծագումը, կամ պահպանվող աշխարհագրական նշումը թարգմանված է կամ ուղեկցվում է այնպիսի արտահայտությամբ, ինչպես օրինակ՝ «ոճ», «տեսակ», «մեթոդ», «արտադրվում է», «նմանակում» կամ նմանատիպ արտահայտությունն է,

iii) արտադրանքի ծագման վայրի, ծագման, բնույթի կամ էական հատկանիշների հետ կապված որեւէ այլ կեղծ կամ մոլորության մեջ գցող նշումից՝ ներքին կամ արտաքին փաթեթավորման վրա, տվյալ արտադրանքին վերաբերող գովազդային նյութերում կամ փաստաթղթերում եւ բեռնարկղի մեջ արտադրանքի փաթեթավորման վրա, ինչը կարող է թյուր տպավորություն ստեղծել դրա ծագման մասով,

1. vi) որեւէ այլ գործողությունից, որը կարող է սպառողին մոլորության մեջ գցել արտադրանքի իրական ծագման մասով։

7) կանոն այն մասին, որ պահպանվող անվանումները չեն կարող դառնալ ընդհանրական.

8) դրույթներ գրանցման վերաբերյալ, որոնք կարող են ներառել` գրանցված եզրույթների հետ համանուն կամ մասամբ համանուն եզրույթների, համընդհանուր լեզվում որպես ապրանքների ընդունված անվանում՝ սովորաբար գործածվող եզրույթների եւ բույսերի սորտերի ու կենդանիների ցեղատեսակների անվանումներ կազմող կամ ներառող եզրույթների գրանցման մերժումը։ Այդպիսի դրույթներով հաշվի են առնվում շահագրգիռ բոլոր կողմերի օրինական շահերը.

9) կանոններ աշխարհագրական նշումների եւ ապրանքային նշանների միջեւ կապի վերաբերյալ, որոնք նախատեսում են սահմանափակ բացառություններ ապրանքային նշանի մասին օրենսդրությամբ վերապահված իրավունքներից այն առումով, որ ավելի վաղ ապրանքային նշանի առկայությունը հիմք չէ անվանման գրանցումը եւ այն որպես գրանցված աշխարհագրական նշում օգտագործելն արգելելու համար՝ բացառությամբ եթե ապրանքային նշանի հանրահայտության եւ դրա օգտագործման ժամանակահատվածի ուժով աշխարհագրական նշման գրանցումն ու օգտագործումն ապրանքային նշանով չնախատեսված արտադրանքի վրա սպառողներին մոլորության մեջ կգցի.

10) աշխարհագրական տարածքում հիմնադրված եւ համապատասխան վերահսկողության ենթակա ցանկացած արտադրողի՝ պահպանվող անվանմամբ պիտակավորված արտադրանք արտադրելու իրավունք՝ պայմանով, որ այդ արտադրողի կողմից պահպանվում են արտադրանքի հատկորոշումները.

11) առարկության ընթացակարգ, որը թույլ է տալիս, որ հաշվի առնվեն անվանումների նախորդ օգտագործողների օրինական շահերը՝ անկախ այն հանգամանքից, թե այդ անվանումները պահպանվում են որպես մտավոր սեփականության ձեւ, թե ոչ:

————————

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ X

 

ՊԱՀՊԱՆՎՈՂ ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՆՇՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿ

Մաս Ա

231-րդ հոդվածի 3-րդ պարբերության մեջ նշված՝ Եվրոպական միության արտադրանքի աշխարհագրական նշումները

1. Բուրավետացված գինիների ցանկ

Անդամ պետություն	Պահպանվող անվանում	Տառադարձում՝ հայերեն տառանշաններով
HR	Samoborski bermet	Սամոբորսկի բերմետ
FR	Vermouth de Chambéry	Վերմութ դը Շամբերի
DE	Nürnberger Glühwein	Նյուրնբերգեր Գլյուվայն
DE	Thüringer Glühwein	Թյուրինգեր Գլյուվայն
IT	Vermouth di Torino	Վերմութ դի Տորինո

2. Գինիներից, սպիրտային խմիչքներից եւ բուրավետացված գինիներից բացի՝ գյուղատնտեսական արտադրանքի եւ սննդամթերքի ցանկ

Անդամ պետություն	Պահպանվող անվանում	Տեսակ (ՊԾՏ/ ՊԱՆ)	Արտադրանքի տեսակ	Տառադարձում՝ հայերեն տառանշաններով
AT	Gailtaler Almkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Գայլթալեր Ալմքէզե
AT	Gailtaler Speck	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գայլթալեր Շպեկ
AT	Marchfeldspargel	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մարխֆելդշպարգել
AT	Mostviertler Birnmost	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Մոստֆիրթլեր Բիրնմոսթ
AT	Pöllauer Hirschbirne	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Փյոլաուեր Հիրշբիրնը
AT	Steirischer Kren	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շտայրըշեր Քըեն
AT	Steirisches Kürbiskernöl	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Շտայրըշես Քյուրբըսկերնոլ
AT	Tiroler Almkäse / Tiroler Alpkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Թիրոլեր Ալմքէզե / Թիրոլեր Ալփքէզե
AT	Tiroler Bergkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Թիրոլեր Բերգքէզե
AT	Tiroler Graukäse	ՊԾՏ	Պանիր	Թիրոլեր Գրաուքէզե
AT	Tiroler Speck	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Թիրոլեր Շպեկ
AT	Vorarlberger Alpkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆորարլբերգեր Ալփքէզե
AT	Vorarlberger Bergkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆորարլբերգեր Բերգքէզե
AT	Wachauer Marille	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Վախաուեր Մարիլե
AT	Waldviertler Graumohn	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Վալդֆիրտլեր Գրաումոն
BE	Beurre d’Ardenne	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բերր դ՛Արդեն
BE	Brussels grondwitloof	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բրուսսելս Գրոնդվիթլոֆ
BE	Fromage de Herve	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆրոմաժ դը Էրվ
BE	Gentse azalea	ՊԱՆ	Ծաղիկներ եւ դեկորատիվ բույսեր	Խենթսե Ազալեա
BE	Geraardsbergse mattentaart	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Խերաարդսբերխրե Մատընթաարթ
BE	Jambon d’Ardenne	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն դ՛Արդեն
BE	Liers vlaaike	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Լիրս Ֆլաիկը
BE	Pâté gaumais	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պաթե Գօմե
BE	Plate de Florenville	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Փլաթ դը Ֆլորանվիլլ
BE	Poperingse Hopscheuten / Poperingse Hoppescheuten	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոպըրինգսը Հոփսխըլթըն
BE	Potjesvlees uit de Westhoek	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պոտյեսվլէս այտ դը Վեստհուք
BE	Vlaams-Brabantse tafeldruif	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆլամս-Բրաբանթսե Տաֆըլդրայֆ
BE	Vlaamse laurier	ՊԱՆ	Ծաղիկներ եւ դեկորատիվ բույսեր	Ֆլամսե Լաուրիըր
BG	Българско розово масло	ՊԱՆ	Եթերայուղեր	Բրլգառսկո ռոզովո մասլո
BG	Горнооряховски суджук	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գոռնոոռյախովսկի սուդժուկ
HR	Baranjski kulen	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Բարանյսկի կուլեն
HR	Dalmatinski pršut	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Դալմատինսկի պռշուտ
HR	Drniški pršut	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Դռնիշկի պռշուտ
HR	Ekstra djevičansko maslinovo ulje Cres	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Էկստրա դյեվիչանսկո մասլինովո ուլյե Ցրես
HR	Istarski pršut / Istrski pršut	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Իստառսկի պռշուտ/Իստռսկի պռշուտ
HR	Krčki pršut	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կռչկի պռշուտ
HR	Lički krumpir	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիչկի կռումպիռ
HR	Neretvanska mandarina	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նեռետվանսկա մանդառինա
HR	Ogulinski kiseli kupus / Ogulinsko kiselo zelje	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օգուլինսկի կիսելի կուպուս/Օգուլինսկո կիսելո զելյե
CY	Κουφέτα Αμυγδάλου Γεροσκήπου	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կուֆետա Ամիրղալու Գերոսկիպու
CY	Λουκούμι Γεροσκήπου	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Լուկումի Գերոսկիպու
CY	Παφίτικο Λουκάνικο	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պաֆիտիկո Լուկանիկո
CZ	Březnický ležák	ՊԱՆ	Գարեջուր	Բրժեզնիցկի լեժակ
CZ	Brněnské pivo / Starobrněnské pivo	ՊԱՆ	Գարեջուր	Բռնյենսկե պիվո/ Ստառոբրենյենսկէ պիվո
CZ	Budějovické pivo	ՊԱՆ	Գարեջուր	Բուդյեյովիցկէ պիվո
CZ	Budějovický měšťanský var	ՊԱՆ	Գարեջուր	Բուդյեյովիցկի մյեշտյանսկի վառ
CZ	Černá Hora	ՊԱՆ	Գարեջուր	Չեռնա Հոռա
CZ	České pivo	ՊԱՆ	Գարեջուր	Չեսկէ պիվո
CZ	Českobudějovické pivo	ՊԱՆ	Գարեջուր	Չեսկոբուդյովիցկէ պիվո
CZ	Český kmín	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Չեսկի կմին
CZ	Chamomilla bohemica	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Շամոմիլլա բոհեմիկա
CZ	Chelčicko — Lhenické ovoce	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Խելչիցկո-Լհենիցկէ oվոցե
CZ	Chodské pivo	ՊԱՆ	Գարեջուր	Խոդսկէ պիվո
CZ	Hořické trubičky	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Հորժիցկէ տռուբիչկի
CZ	Jihočeská Niva	ՊԱՆ	Պանիր	Յիհոչեսկա Նիվա
CZ	Jihočeská Zlatá Niva	ՊԱՆ	Պանիր	Յիհոչեսկա Զլատա Նիվա
CZ	Karlovarské oplatky	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կառլովառսկէ օպլատկի
CZ	Karlovarské trojhránky	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կառլովառսկէ տռոյհռանկի
CZ	Karlovarský suchar	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կառլովառսկի սուխառ
CZ	Lomnické suchary	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Լոմնիցկէ սուխառի
CZ	Mariánskolázeňské oplatky	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Մարիանսկոլազենյսկէ օպլատկի
CZ	Nošovické kysané zelí	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նոշովիցկէ կիսանէ զելի
CZ	Olomoucké tvarůžky	ՊԱՆ	Պանիր	Օլոմoուցկէ տվարուժկի
CZ	Pardubický perník	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պառդուբիցկի պեռնիկ
CZ	Pohořelický kapr	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Պոհորժելիցկի կապռ
CZ	Štramberské uši	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Շտռամբեռսկէ ուշի
CZ	Třeboňský kapr	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Տրժեբոնյսկի կապռ
CZ	VALAŠSKÝ FRGÁL	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	ՎԱԼԱՇՍԿԻ ՖՌԳԱԼ
CZ	Všestarská cibule	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Վշեստառսկա ցիբուլե
CZ	Žatecký chmel	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ժատեցկի խմել
CZ	Znojemské pivo	ՊԱՆ	Գարեջուր	Զնոյեմսկէ պիվո
DK	Danablu	ՊԱՆ	Պանիր	Դանաբլու
DK	Esrom	ՊԱՆ	Պանիր	Էսրոմ
DK	Lammefjordsgulerod	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լամմեֆյորսգուլըրոդ
DK	Lammefjordskartofler	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լամմեֆյորսքաթոֆլեր
DK	Vadehavslam	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վեդըհաուսլամ
DK	Vadehavsstude	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վեդըհաուստուդը
FI	Kainuun rönttönen	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կայնուն ռյոնտյոնեն
FI	Kitkan viisas	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Կիտկան վիիսաս
FI	Lapin Poron kuivaliha	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լապին Պորոն կուիվալիհա
FI	Lapin Poron kylmäsavuliha	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լապին Պորոն կյուլմասավուլիհա
FI	Lapin Poron liha	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Լապին Պորոն լիհա
FI	Lapin Puikula	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լապին Պուիկուլա
FI	Puruveden muikku	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Պուրուվեդեն մուիկկու
FR	Abondance	ՊԾՏ	Պանիր	Աբոնդանս
FR	Abricots rouges du Roussillon	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Աբրիկո րուժ դյու Րուսսիյոն
FR	Agneau de lait des Pyrénées	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դը լե դէ Փիրենէ
FR	Agneau de l’Aveyron	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դր լ՛Ավերոն
FR	Agneau de Lozère	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դր Լոզեր
FR	Agneau de Pauillac	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դր Պոյակ
FR	Agneau de Sisteron	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դր Սիստերոն
FR	Agneau du Bourbonnais	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դյու Բուրբոնե
FR	Agneau du Limousin	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դյու Լիմուզան
FR	Agneau du Périgord	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դյու Պերիգոր
FR	Agneau du Poitou-Charentes	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դյու Փուաթյու-Շարանթ
FR	Agneau du Quercy	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյո դյու Քերսի
FR	Ail blanc de Lomagne	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Այ բլոն դը Լոմանյ
FR	Ail de la Drôme	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Այ դր լա Դրոմ
FR	Ail fumé d’Arleux	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Այ ֆյումէ դ՛Արլո
FR	Ail rose de Lautrec	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Այ րոզ դր Լոտրեկ
FR	Anchois de Collioure	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Անշուա դը Կոլյուր
FR	Artichaut du Roussillon	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Արտիշո դր Րուսսիյոն
FR	Asperge des sables des Landes	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպերժ դե սաբլը դե Լանդ
FR	Asperges du Blayais	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպերժ դյու Բլայե
FR	Banon	ՊԾՏ	Պանիր	Բանոն
FR	Barèges-Gavarnie	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բարեժ-Գավարնի
FR	Béa du Roussillon	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բեա դյու Րուսսիյոն
FR	Beaufort	ՊԾՏ	Պանիր	Բուֆոր
FR	Bergamote(s) de Nancy	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Բերգամոտ դը Նոնսի
FR	Beurre Charentes-Poitou; Beurre des Charentes; Beurre des Deux-Sèvres	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բյոր Շարանթ-Պուաթու, Բյոր դե Շարանթ, Բյոր դե Դու-Սեվրը
FR	Beurre de Bresse	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բյոր դը Բրես
FR	Beurre d’Isigny	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բյոր դ՛Իզինյի
FR	Bleu d’Auvergne	ՊԾՏ	Պանիր	Բլյո դ՛Օվերն
FR	Bleu de Gex Haut-Jura; Bleu de Septmoncel	ՊԾՏ	Պանիր	Բլյո դր Ժեքս Օ-ժուրա, Բլյո դր Սեմոնսել
FR	Bleu des Causses	ՊԾՏ	Պանիր	Բլյո դե Կոսս
FR	Bleu du Vercors-Sassenage	ՊԾՏ	Պանիր	Բլյո դյու Վերկոր-Սեսսնաժ
FR	Bœuf charolais du Bourbonnais	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բյոֆ շարոլե դյու Բուրբոնե
FR	Bœuf de Bazas	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բյոֆ դր Բազաս
FR	Bœuf de Chalosse	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բյոֆ դը Շալոսս
FR	Bœuf de Charolles	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բյոֆ դը Շարոլ
FR	Boeuf de Vendée	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բյոֆ դը Վոնդե
FR	Bœuf du Maine	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բյոֆ դյու Մեն
FR	Boudin blanc de Rethel	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Բուդան բլոն դը Րետել
FR	Brie de Meaux	ՊԾՏ	Պանիր	Բրի դը Մո
FR	Brie de Melun	ՊԾՏ	Պանիր	Բրի դը Մոլան
FR	Brioche vendéenne	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Բրիոշ վոնդեեն
FR	Brocciu Corse / Brocciu	ՊԾՏ	Պանիր	Բրոչշու կորս/Բրոչշու
FR	Camembert de Normandie	ՊԾՏ	Պանիր	Կեմոնբեր դը Նորմանդի
FR	Canard à foie gras du Sud-Ouest (Chalosse, Gascogne, Gers, Landes, Périgord, Quercy)	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կանար ա ֆուաո գրա դյու Սյուդ-Ուեստ (Շալոսս, Գասկոնյ, Ժերս, Լանդ, Պերիգոր, Կերսի)
FR	Cantal; Fourme de Cantal; Cantalet	ՊԾՏ	Պանիր	Կանտալ; Ֆուրմը դը Կանտալ; Կանտալե
FR	Chabichou du Poitou	ՊԾՏ	Պանիր	Շաբիշու դյու Փուաթյու
FR	Chaource	ՊԾՏ	Պանիր	Շաուրս
FR	Charolais	ՊԾՏ	Պանիր	Շարոլե
FR	Chasselas de Moissac	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շասլա դը Մուասսակ
FR	Châtaigne d’Ardèche	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շատենյ դ՛Արդեշ
FR	Chevrotin	ՊԾՏ	Պանիր	Շըվրոտան
FR	Cidre de Bretagne; Cidre Breton	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սիդրը դը Բրետանյ, Սիդրը Բրետոն
FR	Cidre de Normandie; Cidre Normand	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սիդրը դը Նորմանդի, Սիդրը Նորման
FR	Citron de Menton	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սիտրոն դը Մանտոն
FR	Clémentine de Corse	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Քլեմանտին դը Կորս
FR	Coco de Paimpol	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոկո դը Պամպոլ
FR	Comté	ՊԾՏ	Պանիր	Կոմտե
FR	Coppa de Corse / Coppa de Corse — Coppa di Corsica	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կոպա դը Կորս/Կոպա դե Կորսե — Կոպա դի Կորսիկա
FR	Coquille Saint-Jacques des Côtes d’Armor	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Կոկի Սան-Ժակ դե Կոտ դ՛Արմոր
FR	Cornouaille	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Կորնուայ
FR	Crème de Bresse	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Կրեմ դո Բրես
FR	Crème d’Isigny	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Կրեմ դ՛Իզինի
FR	Crème fraîche fluide d’Alsace	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Կրեմ ֆրեշ ֆլուի դ՛Ալզաս
FR	Crottin de Chavignol / Chavignol	ՊԾՏ	Պանիր	Կրոտտոն դը Շավինյոլ/Շավինյոլ
FR	Dinde de Bresse	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Դանդ դը Բրես
FR	Domfront	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Դոմֆրոն
FR	Echalote d’Anjou	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Էշալոտ դ՛Անժու
FR	Emmental de Savoie	ՊԱՆ	Պանիր	Էմոնտալ դը Սավուա
FR	Emmental français est-central	ՊԱՆ	Պանիր	Էմոնտալ ֆրանսե է-սոնթրալ
FR	Époisses	ՊԾՏ	Պանիր	Էփուաս
FR	Farine de blé noir de Bretagne/Farine de blé noir de Bretagne — Gwinizh du Breizh	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆարին դը բլե նուար դը Բրետայն/Ֆարին դը բլե նուար դը Բրետայն — Գուինիզ դյու Բրեիզ
FR	Farine de châtaigne corse/Farina castagnina corsa	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆարին դյո շատանյ կորս/Ֆարինա կաստանինա կորսա
FR	Farine de Petit Epeautre de Haute Provence	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆարին դը Պտիտ Էպոտրը դը Ուտ Փրովոնս
FR	Figue de Solliès	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիգ դը Սոլյես
FR	Fin Gras/ Fin Gras du Mézenc	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ֆան գրա/ֆան գրա դյու Մեզին
FR	Foin de Crau	ՊԾՏ	Խոտ	Ֆուան դը Կրո
FR	Fourme d’Ambert	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆուրմը դ՛Ոմբեր
FR	Fourme de Montbrison	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆուրմը դը Մոնբրիզոն
FR	Fraise du Périgord	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆրեզ դյու Պերիգոր
FR	Fraises de Nîmes	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆրեզ դը Նիմը
FR	Gâche vendéenne	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Գյաշ Վանդեեն
FR	Génisse Fleur d’Aubrac	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ժենիս ֆլյոր դ՛Օբրակ
FR	Gruyère	ՊԱՆ	Պանիր	Գրուիեր
FR	Haricot tarbais	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Արիկո տարբե
FR	Huile d’olive d’Aix-en-Provence	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դ՛Էքս-ոն-Պրովանս
FR	Huile d’olive de Corse; Huile d’olive de Corse-Oliu di Corsica	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դե Կոր, Ուվիլ դ՛օլիվ դե Կոր-Օլիու դի Կորսիկա
FR	Huile d’olive de Haute-Provence	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դը Օդը-Պրովանս
FR	Huile d’olive de la Vallée des Baux-de-Provence	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դյո լա Վալե դե Բո-դե-Պրովանս
FR	Huile d’olive de Nice	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դը Նիս
FR	Huile d’olive de Nîmes	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դը Նիմ
FR	Huile d’olive de Nyons	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ուվիլ դ՛օլիվ դը Նյոն
FR	Huile essentielle de lavande de Haute-Provence / Essence de lavande de Haute-Provence	ՊԾՏ	Եթերայուղեր	Ուվիլ էսանսիել դը լավանդ դ Ո-Փրովանս/ էսոնս դը լավանդ դ Ո-Փրովանս
FR	Huîtres Marennes Oléron	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Ուիթրը մարան Օլերոն
FR	Jambon d’Auvergne	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն դ՛Օվերնյ
FR	Jambon de Bayonne	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն դը Բայոն
FR	Jambon de Lacaune	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն դը Լակոն
FR	Jambon de l’Ardèche	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն դյո լ՛Արդեշ
FR	Jambon de Vendée	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն դե Վանդե
FR	Jambon sec de Corse / Jambon sec de Corse — Prisuttu	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն սեկ դը Կորս/ Ժամբոն սեկ դը Կորս — Փրիսութու
FR	Jambon sec et noix de jambon sec des Ardennes	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ժամբոն սեկ է նուա դը ժամբոն սեկ դեզ Արդեն
FR	Kiwi de l’Adour	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կիուի դյո լ՛Ադյուր
FR	Laguiole	ՊԾՏ	Պանիր	Լագյոլ
FR	Langres	ՊԾՏ	Պանիր	Լանգր
FR	Lentille verte du Puy	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լանտի վերտ դյու Փուի
FR	Lentilles vertes du Berry	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լանտի վերտ դյու Բերի
FR	Lingot du Nord	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լանգո դյու Նոր
FR	Livarot	ՊԾՏ	Պանիր	Լիվարո
FR	Lonzo de Corse / Lonzo de Corse — Lonzu	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լոնզո դը Կորս/Լոնզո դե Կորս-Լոնզու
FR	Mâche nantaise	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մաշ նանտեզ
FR	Mâconnais	ՊԾՏ	Պանիր	Մակոնե
FR	Maine — Anjou	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Մեն-Անժու
FR	Maroilles / Marolles	ՊԾՏ	Պանիր	Մարուալ/Մարոլ
FR	Melon de Guadeloupe	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոն դը Գուադելուպ
FR	Melon du Haut-Poitou	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոն դյու Օ-Փուաթյու
FR	Melon du Quercy	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոն դյու Կերսի
FR	Miel d’Alsace	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դ՛Ալզաս
FR	Miel de Corse; Mele di Corsica	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դը Կորս, Մելե դի Կորսիկա
FR	Miel de Provence	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դը Պրովանս
FR	Miel de sapin des Vosges	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դը սապան դը Վոժ
FR	Miel des Cévennes	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դը Սեվեն
FR	Mirabelles de Lorraine	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Միրաբել դը Լորեն
FR	Mogette de Vendée	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մոժետ դը Վանդե
FR	Mont d’Or; Vacherin du Haut-Doubs	ՊԾՏ	Պանիր	Մոն դ՛Օր, Վաշրոն դյու Օ-Դու
FR	Morbier	ՊԾՏ	Պանիր	Մորբյե
FR	Moules de Bouchot de la Baie du Mont-Saint-Michel	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Մուլ դը Բուշո դո լա Բե դյու Մոն-Սան-Միշել
FR	Moutarde de Bourgogne	ՊԱՆ	Մանանեխի մածուկ	Մուտարդը դը Բուրգոնյ
FR	Munster; Munster-Géromé	ՊԾՏ	Պանիր	Մանստեր, Մանստեր-Ժերոմե
FR	Muscat du Ventoux	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մյուսկա դյու Վոնտու
FR	Neufchâtel	ՊԾՏ	Պանիր	Նեշատել
FR	Noisette de Cervione — Nuciola di Cervioni	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նուազետտ դո Սարվիոն-Նուչիոլա դի Չերվիոնի
FR	Noix de Grenoble	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նուա դը Գրենոբլ
FR	Noix du Périgord	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նուա դյու Պերիգոր
FR	Œufs de Loué	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Օ դը Լուե
FR	Oie d’Anjou	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ուա դ՛Անժու
FR	Oignon de Roscoff	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օնիոն դը Րոսքոֆ
FR	Oignon doux des Cévennes	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օնյոն դու դե Սեվեն
FR	Olive de Nice	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օլիվ դը Նիս
FR	Olive de Nîmes	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օլիվ դը Նիմ
FR	Olives cassées de la Vallée des Baux de Provence	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օլիվ քասե դը լա Վալե դե Բո դը Պրովանս
FR	Olives noires de la Vallée des Baux de Provence	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օլիվ նուար դը լա Վալե դը Բո դը Պրովանս
FR	Olives noires de Nyons	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օլիվ նուար դը Նյոնս
FR	Ossau-Iraty	ՊԾՏ	Պանիր	Օսո-Իրատի
FR	Pâté de Campagne Breton	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պատե դը Կամպանյ Բրոտուն
FR	Pâtes d’Alsace	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Պատ դ՛Ալզաս
FR	Pays d’Auge; Pays d’Auge-Cambremer	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պեյ դ՛Օժ, Պեյ դ՛Օժ-Կոմբրըմեր
FR	Pélardon	ՊԾՏ	Պանիր	Պելարդոն
FR	Petit Épeautre de Haute Provence	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պետիտ Էպոտր դը Ուտ Պրովանս
FR	Picodon	ՊԾՏ	Պանիր	Պիկոդոն
FR	Piment d’Espelette; Piment d’Espelette — Ezpeletako Biperra	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պիմոն դ՛Էսպելետ, Պիմոն դ՛Էսպելետ-Էզպելետակո Բիպեռա
FR	Pintadeau de la Drôme	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պանտադո դը լա Դրոմ
FR	Poireaux de Créances	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Փուարո դը Կրեանս
FR	Pomelo de Corse	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմելո դը Կորս
FR	Pomme de terre de l’Île de Ré	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմմ դը տեր դը լ՛Իլ դը Րե
FR	Pomme du Limousin	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմ դյու Լիմուզան
FR	Pommes de terre de Merville	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմմ դը տեր դո Մերվիլլ
FR	Pommes des Alpes de Haute Durance	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմ դեզ Ալպ դը Οտ Դյորանս
FR	Pommes et poires de Savoie	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմ է փուար դը Սավուա
FR	Pont-l’Évêque	ՊԾՏ	Պանիր	Պոն-լ՛Էվեկ
FR	Porc d’Auvergne	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դ՛Օվերնյ
FR	Porc de Franche-Comté	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դը Ֆրանշ-Կոնտե
FR	Porc de la Sarthe	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դը լա Սարտ
FR	Porc de Normandie	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դը Նորմանդի
FR	Porc de Vendée	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դը Վանդե
FR	Porc du Limousin	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դյու Լիմուզան
FR	Porc du Sud-Ouest	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոր դյու Սյուդ-Ուեստ
FR	Poulet des Cévennes / Chapon des Cévennes	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պուլե դե Սեվեն/Շապոն դե Սեվեն
FR	Pouligny-Saint-Pierre	ՊԾՏ	Պանիր	Պուլինյի-Սան-Փիեր
FR	Prés-salés de la baie de Somme	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պրե-սալէ դե լա բե դը Սոմ
FR	Prés-salés du Mont-Saint-Michel	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պրե-սալէ դյու Մոն-Սան-Միշել
FR	Pruneaux d’Agen; Pruneaux d’Agen mi-cuits	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Փրյունո դ՛Աժան, Փրյունո դ՛Աժան մի-քյուի
FR	Raviole du Dauphiné	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Րավյոլ դյու Դոֆինի
FR	Reblochon; Reblochon de Savoie	ՊԾՏ	Պանիր	Րեբլոշոն, Րեբլոշոն դը Սավուա
FR	Rigotte de Condrieu	ՊԾՏ	Պանիր	Րիգոտ դը Կոնդրիյո
FR	Rillettes de Tours	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Րիյետ դո Թուր
FR	Riz de Camargue	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Րի դը Կամարգ
FR	Rocamadour	ՊԾՏ	Պանիր	Ռոկամադուր
FR	Roquefort	ՊԾՏ	Պանիր	Ռոկֆոր
FR	Sainte-Maure de Touraine	ՊԾՏ	Պանիր	Սանտ-Մոր դը Տուրեն
FR	Saint-Marcellin	ՊԱՆ	Պանիր	Սան-Մարսոլան
FR	Saint-Nectaire	ՊԾՏ	Պանիր	Սան-Նեկտեր
FR	Salers	ՊԾՏ	Պանիր	Սալեր
FR	Saucisse de Montbéliard	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոսիս դը Մունբելիար
FR	Saucisse de Morteau / Jésus de Morteau	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոսիս դը Մարթու/Ժեզյու դը Մարթու
FR	Saucisson de Lacaune / Saucisse de Lacaune	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոսիսոն դը Լաքոն/ Սոսիս դը Լաքոն
FR	Saucisson de l’Ardèche	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոսիսոն դը լ՛Արդեշ
FR	Sel de Guérande / Fleur de sel de Guérande	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սել դո Գերանդ/Ֆլյոր դը սել դը Գերանդ
FR	Selles-sur-Cher	ՊԾՏ	Պանիր	Սել-սյոր-Շեր
FR	Taureau de Camargue	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տուրու դը Կամարգ
FR	Tome des Bauges	ՊԾՏ	Պանիր	Տոմ դե Բուժ
FR	Tomme de Savoie	ՊԱՆ	Պանիր	Տոմ դը Սավուա
FR	Tomme des Pyrénées	ՊԱՆ	Պանիր	Տոմ դը Փիրենէ
FR	Valençay	ՊԾՏ	Պանիր	Վալանսե
FR	Veau d’Aveyron et du Ségala	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վո դ՛Ավերոն է դյու Սեգալա
FR	Veau du Limousin	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վո դյու Լիմուզան
FR	Volaille de Bresse/Poulet de Bresse/Poularde de Bresse/Chapon de Bresse	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Բրես/Պուլե դը Բրես/Պուլարդը դը Բրես/Շապոն դը Բրես
FR	Volailles d’Alsace	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դ՛Ալզաս
FR	Volailles d’Ancenis	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դ՛Անսենի
FR	Volailles d’Auvergne	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դ՛Օվերնյ
FR	Volailles de Bourgogne	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Բուրգոնյ
FR	Volailles de Bretagne	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Բրետանյ
FR	Volailles de Challans	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Շալոն
FR	Volailles de Cholet	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Շոլե
FR	Volailles de Gascogne	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Գասքոնյ
FR	Volailles de Houdan	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Ուդոն
FR	Volailles de Janzé	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Ժոնզե
FR	Volailles de la Champagne	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը լա Շամպանյ
FR	Volailles de la Drôme	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը լա Դրոմ
FR	Volailles de l’Ain	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը լ՛Ան
FR	Volailles de Licques	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դո Լիկ
FR	Volailles de l’Orléanais	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը լ’Օրլեանե
FR	Volailles de Loué	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Լուե
FR	Volailles de Normandie	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Նորմանդի
FR	Volailles de Vendée	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դը Վանդե
FR	Volailles des Landes	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դե Լանդ
FR	Volailles du Béarn	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Բեարն
FR	Volailles du Berry	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Բերի
FR	Volailles du Charolais	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Շարոլե
FR	Volailles du Forez	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Ֆորե
FR	Volailles du Gatinais	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Գաթինե
FR	Volailles du Gers	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Ժերս
FR	Volailles du Languedoc	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Լանդեգոկ
FR	Volailles du Lauragais	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Լուրագե
FR	Volailles du Maine	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Մեն
FR	Volailles du plateau de Langres	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու պլատո դը Լանգր
FR	Volailles du Val de Sèvres	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Վալ դե Սեվր
FR	Volailles du Velay	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վոլայ դյու Վելե
DE	Aachener Printen	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Աախներ Փրինտըն
DE	Aachener Weihnachts-Leberwurst / Oecher Weihnachtsleberwurst	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	ԱախներՎայնախտս-Լեբերվուրստ/Օեխեր Վայնախտսլեբերվուրսթ
DE	Abensberger Spargel/Abensberger Qualitätsspargel	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Աբենսբերգեր Շպարգըլ/ Աբենսբերգեր Քֆալիթետսշպարգըլ
DE	Aischgründer Karpfen	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Աիյշգրունդեր Քարպֆըն
DE	Allgäuer Bergkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Ալգոյեր Բեագքէզե
DE	Allgäuer Emmentaler	ՊԾՏ	Պանիր	Ալգոյերր Էմընթալեր
DE	Altenburger Ziegenkäse	ՊԾՏ	Պանիր	Ալթենբուրգեր Ցիգենքէզե
DE	Ammerländer Dielenrauchschinken; Ammerländer Katenschinken	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ամալենդը Դիենրաուխշինըն, Ամալենդը Քաթընշինկըն
DE	Ammerländer Schinken; Ammerländer Knochenschinken	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ամալենդեր շինըն, Ամալենդեր Քնոխընշինըն
DE	Bamberger Hörnla / Bamberger Hörnle / Bamberger Hörnchen	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բամբերգեր Հյորնլա / Բամբերգեր Հյորնլե/ Բամբերգեր Հյորնխըն
DE	Bayerische Breze / Bayerische Brezn / Bayerische Brez’n / Bayerische Brezel	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Բայերիշը Բրեցը/ Բայերիշը Բրեցն/ Բայերիշը Բրեցն/ Բայերիշը Բրեցե
DE	Bayerischer Meerrettich; Bayerischer Kren	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բայերիշեր Մերեթիխ, Բայերիշեր Քրեն
DE	Bayerisches Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Բայերիշես Բիր
DE	Bayerisches Rindfleisch / Rindfleisch aus Bayern	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բայերիշես Րինդֆլայշ/ Րինդֆլայշ աուս Բայերն
DE	Bornheimer Spargel / Spargel aus dem Anbaugebiet Borneim	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բորնհայմեր Շպարգըլ/ Շպարգըլ աուս դեմ Անբաուգեբիտ Բորնհայմ
DE	Bremer Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Բրեմեր Բիր
DE	Bremer Klaben	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Բրեմեր Քլաբըն
DE	Diepholzer Moorschnucke	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Դիփհոլյցեր Մոշնոքը
DE	Dithmarscher Kohl	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Դիտմարշեր Քոլ
DE	Dortmunder Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Դորտմունդեր Բիր
DE	Dresdner Christstollen / Dresdner Stollen/ Dresdner Weihnachtsstollen	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Դրեզդներ Քրիստշտոլեն/ Դրեզդներ Շտոլեն/ Դրեզդներ Վայնախտսշտոլեն
DE	Düsseldorfer Mostert/Düsseldorfer Senf Mostert/Düsseldorfer Urtyp Mostert/Aechter Düsseldorfer Mostert	ՊԱՆ	Մանանեխի մածուկ	Դյուսելդորֆեր Մոստաթ/ Դյուսելդորֆեր Զենֆ Մոստաթ/ Դյուսելդորֆեր Ուըթյուփ Մոստաթ/ Էխտեր Դյուսելդորֆեր Մոստերթ
DE	Eichsfelder Feldgieker / Eichsfelder Feldkieker	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Այխսֆելդեր Ֆելդգիքեր/ Այխսֆելդեր Ֆելդկիքեր
DE	Elbe-Saale Hopfen	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Էլբը-Զալը Հոպֆըն
DE	Feldsalat von der Insel Reichenau	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆելդսալատ ֆոն դեր Ինզել Րայխենաու
DE	Filderkraut / Filderspitzkraut	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիլդերքրաութ/ Ֆիլդերշպիցքրաութ
DE	Frankfurter Grüne Soße / Frankfurter Grie Soß	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆրանֆուրթեր Գրյունը Զոսը/ ֆրանֆուրթեր Գրի Զոս
DE	Fränkischer Grünkern	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆրենկիշեր Գրյունքեն
DE	Fränkischer Karpfen / Frankenkarpfen / Karpfen aus Franken	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Ֆրենկիշեր Քարպֆըն / Ֆրանկընքարպֆըն/ Քարպֆըն աուս Ֆրանկըն
DE	Glückstädter Matjes	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Գլյուկշտեդթեր Մատյես
DE	Göttinger Feldkieker	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գյոթինգեր Ֆելդքիքեր
DE	Göttinger Stracke	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գյոթինգեր Շտրաքը
DE	Greußener Salami	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գրոյսեներ Զալամի
DE	Gurken von der Insel Reichenau	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գուրկըն ֆոն դեր Ինզել Րայխենաու
DE	Halberstädter Würstchen	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Հալբըրշտեթեր Վյուրստխեն
DE	Hessischer Apfelwein	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Հեսիշեր Ապֆելվայն
DE	Hessischer Handkäse / Hessischer Handkäs	ՊԱՆ	Պանիր	Հեսիշեր Հանդքէզե/ Հեսիշեր Հանդքիզ
DE	Hofer Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Հոֆեր Բիր
DE	Hofer Rindfleischwurst	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Հոֆեր Րինֆլայշվուրսթ
DE	Holsteiner Karpfen	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Հոլյշտեներ Քապֆըն
DE	Holsteiner Katenschinken / Holsteiner Schinken/ Holsteiner Katenrauchschinken/ Holsteiner Knochenschinken	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Հոլյշտեներ Քաընշինըն / Հոլշտայներ Շինըն/ Հոլշտեներ Քատենրաուրշինկըն/ Հոլշտենը Քնոխընշինըն
DE	Holsteiner Tilsiter	ՊԱՆ	Պանիր	Հոլշտեներ Թիլզիթը
DE	Hopfen aus der Hallertau	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Հոփֆըն աուս դե Հալաթաու
DE	Höri Bülle	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Հուորի Բյուլը
DE	Kölsch	ՊԱՆ	Գարեջուր	Քոլչ
DE	Kulmbacher Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Քուլմբախեր Բիր
DE	Lausitzer Leinöl	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լաուզիցեր Լայնոիլ
DE	Lübecker Marzipan	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Լյուբեքեր Մացիփան
DE	Lüneburger Heidekartoffeln	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լյունեբորգեր Հայդեքարթոֆելն
DE	Lüneburger Heidschnucke	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Լյունեբորգեր Հայդշնոքը
DE	Mainfranken Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Մայնֆրանկըն Բիր
DE	Meißner Fummel	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Մայսներ Ֆումմե
DE	Münchener Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Մյունխներ Բիր
DE	Nieheimer Käse	ՊԱՆ	Պանիր	Նիհեմեր Քիզը
DE	Nürnberger Bratwürste; Nürnberger Rostbratwürste	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Նյունբերգեր Բրատվյուրստը, Նյունբերգեր Րոստբրատվյուրստը
DE	Nürnberger Lebkuchen	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Նյուրնբերգեր Լեբքուխըն
DE	Obazda / Obatzter	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Օբազդա/Օբացթեր
DE	Oberlausitzer Biokarpfen	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Օբերլաուզիցեր Բիոքարպֆըն
DE	Oberpfälzer Karpfen	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Օբերպֆելցեր Քարպֆըն
DE	Odenwälder Frühstückskäse	ՊԾՏ	Պանիր	Օդենվելդեր ֆրյուստյուքսքէզե
DE	Reuther Bier	ՊԱՆ	Գարեջուր	Րոյթեր Բիր
DE	Rheinisches Apfelkraut	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Րայնիշըս Ապֆելքրաութ
DE	Rheinisches Zuckerrübenkraut / Rheinischer Zuckerrübensirup / Rheinisches Rübenkraut	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Րայնիշըս Ցուկըուբենքրաութ/ Րայնիշըս Ցուկըուբենզիրոփ/ Րայնիշըս Րուբընքրաութ
DE	Salate von der Insel Reichenau	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Զալաթե ֆոն դեր Ինզել Րայխենաու
DE	Salzwedeler Baumkuchen	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Զալցվեդեըլեր Բաումքուխըն
DE	Schrobenhausener Spargel/Spargel aus dem Schrobenhausener Land/Spargel aus dem Anbaugebiet Schrobenhausen	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շրոբընհաուզըներ Շպարգըլ/Շպարգըլ աուս դեմ Շրոբընհաուզըներ Լանթ/Շպարգըլ աուս դեմ Անբաուգըբիթ Շրոբընհաուզըն
DE	Schwäbische Maultaschen/Schwäbische Suppenmaultaschen	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Շվիբիշը Մաուլյթաշըն/ Շվիբիշը Զոպընմաուլյթաշըն
DE	Schwäbische Spätzle / Schwäbische Knöpfle	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Շվեբիշը Սպեցլը/ Շվեբիշը Քնոպֆլը
DE	Schwäbisch-Hällisches Qualitätsschweinefleisch	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Շվեբիշ-Հելիշես Քվալիթիթսշվայնըֆլայշ
DE	Schwarzwälder Schinken	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շվացվելդեր Շինքըն
DE	Schwarzwaldforelle	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Շվարցվալդֆորելը
DE	Spalt Spalter	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Շպալթ Շպալթեր
DE	Spargel aus Franken/Fränkischer Spargel/Franken-Spargel	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շպարգըլ աուս Ֆրանկըն /Ֆրենքիշեր Շպարգըլ/ Ֆրանկըն-Շպարգըլ
DE	Spreewälder Gurken	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շպրեվելդեր Գուրկըն
DE	Spreewälder Meerrettich	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շպրեվելդեր Մերըթիխ
DE	Stromberger Pflaume	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շտրոմբերգեր Փֆլաումը
DE	Tettnanger Hopfen	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Թետնանգեր Հոպֆըն
DE	Thüringer Leberwurst	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Թյուրիներ Լիբըվոսթ
DE	Thüringer Rostbratwurst	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Թյուրիներ Րոստբրատվուրսթ
DE	Thüringer Rotwurst	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Թյուրիներ Րուտվուրսթ
DE	Tomaten von der Insel Reichenau	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Թոմատըն ֆոն դեր Ինզել Րայխենաու
DE	Walbecker Spargel	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Վալբեքեր Շպարգըլ
DE	Weideochse vom Limpurger Rind	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վայդըոքսը ֆոմ Լիմփուրգեր Րինդ
DE	Weißlacker / Allgäuer Weißlacker	ՊԾՏ	Պանիր	Վայսլաքեր / Ալգոյեր Վայսլաքեր
DE	Westfälischer Knochenschinken	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Վեսթֆելիշեր Քնոխընշինկըն
DE	Westfälischer Pumpernickel	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Վեսթֆելիշեր Փումփըրնիքըլ
GR	Άγιος Ματθαίος Κέρκυρας	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Այյոս Մատթեոս Կերկիրաս
GR	Αγουρέλαιο Χαλκιδικής	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Աղուրելիո Խալկիդիկիս
GR	Ακτινίδιο Πιερίας	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ակտինիդիո Պիերիաս
GR	Ακτινίδιο Σπερχειού	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ակտինիդիո Սպերխիու
GR	Ανεβατό	ՊԾՏ	Պանիր	Անեվատո
GR	Αποκορώνας Χανίων Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ապոկորոնաս Խանիոն Կրիտիս
GR	Αρνάκι Ελασσόνας	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Առնակի Էլասոնաս
GR	Αρχάνες Ηρακλείου Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Արխանես Իրակլիու Կրիտիս
GR	Αυγοτάραχο Μεσολογγίου	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Ավղոտարախո Մեսոլոնգիու
GR	Βιάννος Ηρακλείου Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վիանոս Իրակլիու Կրիտիս
GR	Βόρειος Μυλοπόταμος Ρεθύμνης Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վորիոս Միլոպոտամոս Րեթիմնիս Կրիտիս
GR	Γαλανό Μεταγγιτσίου Χαλκιδικής	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ղալանո Մետանգիցիու Խալկիդիկիս
GR	Γαλοτύρι	ՊԾՏ	Պանիր	Ղալոտիրի
GR	Γραβιέρα Αγράφων	ՊԾՏ	Պանիր	Ղրավյերա Աղրաֆոն
GR	Γραβιέρα Κρήτης	ՊԾՏ	Պանիր	Ղրավյերա Կրիտիս
GR	Γραβιέρα Νάξου	ՊԾՏ	Պանիր	Ղրավյերա Նաքսու
GR	Ελιά Καλαμάτας	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Էլյա Կալամատաս
GR	Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο “Τροιζηνία”	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Էքսերետիկո պարթենո էլեոլադո «Տրիզինիա»
GR	Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Θραψανό	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Էքսերետիկո պարթենո էլէոլադո Թրափսանո
GR	Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Σέλινο Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Էքսերետիկո Պարթենո Էլէոլադո Սելինո Կրիտիս
GR	Ζάκυνθος	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Զակինթոս
GR	Θάσος	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Թասոս
GR	Θρούμπα Αμπαδιάς Ρεθύμνης Κρήτης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Թրուբա Ամպադյաս Րեթիմնիս Կրիտիս
GR	Θρούμπα Θάσου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Թրուբա Թասու
GR	Θρούμπα Χίου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Թրուբա Խիու
GR	Καλαθάκι Λήμνου	ՊԾՏ	Պանիր	Կալաթակի Լիմնու
GR	Καλαμάτα	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կալամատա
GR	Κασέρι	ՊԾՏ	Պանիր	Կասերի
GR	Κατίκι Δομοκού	ՊԾՏ	Պանիր	Կատիկի Դոմոկու
GR	Κατσικάκι Ελασσόνας	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կացիկակի Էլասոնաս
GR	Κελυφωτό φυστίκι Φθιώτιδας	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կելիֆոտո Ֆիստիկի Ֆթիոտիդաս
GR	Κεράσια τραγανά Ροδοχωρίου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կերասյա տրաղանա Րոդոխորիու
GR	Κεφαλογραβιέρα	ՊԾՏ	Պանիր	Կեֆալողրավյերա
GR	Κεφαλονιά	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կեֆալոնյա
GR	Κολυμβάρι Χανίων Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կոլիմվարի Խանիոն Կրիտիս
GR	Κονσερβολιά Αμφίσσης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոնսերվոլյա Ամֆիսիս
GR	Κονσερβολιά Άρτας	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոնսերվոլյա Արտաս
GR	Κονσερβολιά Αταλάντης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոնսերվոլյա Ատալանդիս
GR	Κονσερβολιά Πηλίου Βόλου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոնսերվոլյա Պիյու Վոլու
GR	Κονσερβολιά Ροβίων	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոնսերվոլյա Րովիոն
GR	Κονσερβολιά Στυλίδας	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոնսերվոլյա Ստիլիդաս
GR	Κοπανιστή	ՊԾՏ	Պանիր	Կոպանիստի
GR	Κορινθιακή Σταφίδα Βοστίτσα	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կորինթիակի Ստաֆիդա Վոստիցա
GR	Κουμ Κουάτ Κέρκυρας	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կում Կուատ Կերկիրաս
GR	Κρανίδι Αργολίδας	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կրանիդի Արղոլիդաս
GR	Κρητικό παξιμάδι	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կրիտիկո Պաքսիմադի
GR	Κροκεές Λακωνίας	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կրոկես Լակոնիաս
GR	Κρόκος Κοζάνης	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Կրոկոս Կոզանիս
GR	Λαδοτύρι Μυτιλήνης	ՊԾՏ	Պանիր	Լադոտիրի Միտիլինիս
GR	Λακωνία	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լակոնիա
GR	Λέσβος; Mυτιλήνη	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լեսվոս, Միտիլինի
GR	Λυγουριό Ασκληπιείου	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լիղուրյո Ասկիպիիու
GR	Μανούρι	ՊԾՏ	Պանիր	Մանուրի
GR	Μανταρίνι Χίου	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մանդարինի Խիու
GR	Μαστίχα Χίου	ՊԾՏ	Բնական խեժեր եւ կաուչուկ	Մաստիխա Խիու
GR	Μαστιχέλαιο Χίου	ՊԾՏ	Եթերայուղեր	Մաստիխելեո Խիու
GR	Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Մելի Էլատիս Մենալու Վանիլյա
GR	Μεσσαρά	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մեսարա
GR	Μετσοβόνε	ՊԾՏ	Պանիր	Մեցովոնե
GR	Μήλα Ζαγοράς Πηλίου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Միլա Զաղորաս Պիլիու
GR	Μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τριπόλεως	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Միլա Տելիսիուս Պիլաֆա Տրիպոլեոս
GR	Μήλο Καστοριάς	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Միլո Կաստորյաս
GR	Μπάτζος	ՊԾՏ	Պանիր	Բաձոս
GR	Ξερά σύκα Κύμης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Քսերա սիկա Կիմիս
GR	Ξηρά Σύκα Ταξιάρχη	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Քսիրա Սիկա Տաքսիարխի
GR	Ξύγαλο Σητείας / Ξίγαλο Σητείας	ՊԾՏ	Պանիր	Քսիղալո Սիտիաս/ Քսիղալո Սիտիաս
GR	Ξυνομυζήθρα Κρήτης	ՊԾՏ	Պանիր	Քսինոմիզիթրա Կրիտիս
GR	Ολυμπία	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Օլիմբիա
GR	Πατάτα Κάτω Νευροκοπίου	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատա Կատո Նեվրոկոպիու
GR	Πατάτα Νάξου	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատա Նաքսու
GR	Πεζά Ηρακλείου Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պեզա Իրակիլիու Կրիտիս
GR	Πέτρινα Λακωνίας	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պետրինա Լակոնիաս
GR	Πηχτόγαλο Χανίων	ՊԾՏ	Պանիր	Պիխտողալո Խանիոն
GR	Πορτοκάλια Μάλεμε Χανίων Κρήτης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պորտոկալյա Մալեմե Խանիոն Կրիտիս
GR	Πράσινες Ελιές Χαλκιδικής	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պրասինես Էլյես Խալկիդիկիս
GR	Πρέβεζα	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պրեվեզա
GR	Ροδάκινα Νάουσας	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռոդակինա Նաուսաս
GR	Ρόδος	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ռոդոս
GR	Σάμος	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սամոս
GR	Σαν Μιχάλη	ՊԾՏ	Պանիր	Սան Միխալի
GR	Σητεία Λασιθίου Κρήτης	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սիտիա Լասիթիու Կրիտիս
GR	Σταφίδα Ζακύνθου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ստաֆիդա Զակինթու
GR	Σταφίδα Ηλείας	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ստաֆիդա Իլիաս
GR	Σταφίδα Σουλτανίνα Κρήτης	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ստաֆիդա Սուլտանինա Կրիտիս
GR	Σύκα Βραβρώνας Μαρκοπούλου Μεσογείων	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սիկա Վրավրոնաս Մարկոպուլու Մեսոյիոն
GR	Σφέλα	ՊԾՏ	Պանիր	Սֆելա
GR	Τοματάκι Σαντορίνης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Տոմատակի Sանտորինիս
GR	Τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ցակոնիկի Մելիձանա Լեոնիդիու
GR	Τσίχλα Χίου	ՊԾՏ	Բնական խեժեր եւ կաուչուկ	Ցիխիա Խիու
GR	Φάβα Σαντορίνης	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆավա Սանտորինիս
GR	Φασόλια (Γίγαντες Ελέφαντες) Πρεσπών Φλώρινας	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլյա (Յիրանդես Էլեֆանդես) Պրեսպոն Ֆլորինաս
GR	Φασόλια (πλακέ μεγαλόσπερμα) Πρεσπών Φλώρινας	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլյա (պլակե մեղալոսպերմա) Պրեսպոն Ֆլորինաս
GR	Φασόλια Βανίλιες Φενεού	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլյա Վանիլյես Ֆենեու
GR	ΦΑΣΟΛΙΑ ΓΙΓΑΝΤΕΣ — ΕΛΕΦΑΝΤΕΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	ՖԱՍՈԼՅԱ ՅԻՂԱՆԴԵՍ — ԷԼԵՖԱՆԴԵՍ ԿԱՍՏՈՐՅԱՍ
GR	Φασόλια γίγαντες ελέφαντες Κάτω Νευροκοπίου	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլյա յիղանդես էլեֆանդես Կատո Նեվրոկոպիու
GR	Φασόλια κοινά μεσόσπερμα Κάτω Νευροκοπίοu	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլյա կինա մեսոսպերմա Կատո Նեվրոկոպիու
GR	Φέτα	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆետա
GR	Φιρίκι Πηλίου	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիրիկի Պիլիու
GR	Φοινίκι Λακωνίας	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ֆինիկի Լակոնիաս
GR	Φορμαέλλα Αράχωβας Παρνασσού	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆորմաելա Արախովաս Պարնասու
GR	Φυστίκι Αίγινας	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիստիկի Էգինաս
GR	Φυστίκι Μεγάρων	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիստիկի Մեղարոն
GR	Χανιά Κρήτης	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Խանյա Կրիտիս
HU	Alföldi kamillavirágzat	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ալֆյոլդի կամիլլավիրագզատ
HU	Budapesti téliszalámi	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Բուդապեշտի տիլիսալամի
HU	Csabai kolbász/Csabai vastagkolbász	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Չաբաի կոլբաս/ Չաբաի վաստագկոլբաս
HU	Gönci kajszibarack	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գյունցի կայսիբարացկ
HU	Gyulai kolbász / Gyulai pároskolbász	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գյուլաի կոլբաս/ Գյուլաի պարոշկոլբաս
HU	Hajdúsági torma	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Հայդուշագի տորմա
HU	Kalocsai fűszerpaprika örlemény	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Կալոչաի ֆյուսերպապրիկա օրլեմէնյ
HU	Magyar szürkemarha hús	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Մագյար սուրկեմարհա հուշ
HU	Makói vöröshagyma; Makói hagyma	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մակոի վորոշհագյմա, Մակոի հագյմա
HU	Szegedi fűszerpaprika-őrlemény/Szegedi paprika	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սեգեդի ֆուսերպապրիկա — օրլեմէնյ / Սեգեդի պապրիկա
HU	Szegedi szalámi; Szegedi téliszalámi	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սեգեդի սալամի, Սեգեդի տէլիսալամի
HU	Szentesi paprika	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սենտեշի պապրիկա
HU	Szőregi rózsatő	ՊԱՆ	Ծաղիկներ եւ դեկորատիվ բույսեր	Սյորեգի ռոժատո
IE	Clare Island Salmon	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Քլեր Այլնդ Սալմոն
IE	Connemara Hill lamb; Uain Sléibhe Chonamara	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Քոնեմարա Հիլ լեմ, Ուեն Շլեյվը Խոնըմարա
IE	Imokilly Regato	ՊԾՏ	Պանիր	Այմոկիլի Րեգատո
IE	Timoleague Brown Pudding	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Թիմոլիգ Բրաուն Փուդինգ
IE	Waterford Blaa / Blaa	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Ուաթերֆորդ Բլաա/ Բլաա
IT	Abbacchio Romano	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Աբաքքիո Ռոմանո
IT	Acciughe sotto sale del Mar Ligure	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Աչուգե սոտո սալե դել Մառ Լիգուրե
IT	Aceto Balsamico di Modena	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Աչետո Բալսամիկո դի Մոդենա
IT	Aceto balsamico tradizionale di Modena	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Աչետո բալսամիկո տրադիցիոնալե դի Մոդենա
IT	Aceto balsamico tradizionale di Reggio Emilia	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Աչետո բալսամիկո տրադիցիոնալե դի Ռեջիո Էմիլիա
IT	Aglio Bianco Polesano	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ալյո Բյանկո Պոլեզանո
IT	Aglio di Voghiera	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ալյո դի Վոգիերա
IT	Agnello del Centro Italia	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյելլո դել Ճենտրո Իտալիա
IT	Agnello di Sardegna	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Անյելլո դի Սարդենյա
IT	Alto Crotonese	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ալտո Կրոտոնեզե
IT	Amarene Brusche di Modena	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ամարենե Բրուսկե դի Մոդենա
IT	Aprutino Pescarese	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ապրուտինո Պեսկարեզե
IT	Arancia del Gargano	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Արանչիա դել Գարգանո
IT	Arancia di Ribera	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Արանչյա դի Ռիբերա
IT	Arancia Rossa di Sicilia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Արանչյա Ռոսսա դի Սիչիլիա
IT	Asiago	ՊԾՏ	Պանիր	Ազիագո
IT	Asparago Bianco di Bassano	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպառագո Բյանկո դի Բասսանո
IT	Asparago bianco di Cimadolmo	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպառագո բյանկո դի Չիմադոլոմո
IT	Asparago di Badoere	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպառագո դի Բադոերե
IT	Asparago di Cantello	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպառագո դի Կանտելլո
IT	Asparago verde di Altedo	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասպառագո վեռդե դի Ալտեդո
IT	Basilico Genovese	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բազիլիկո Ջենովեզե
IT	Bergamotto di Reggio Calabria — Olio essenziale	ՊԾՏ	Եթերայուղեր	Բեռգամոտտո դի Ռեջջիո Կալաբռիա — Օլիո էսենցիալե
IT	Bitto	ՊԾՏ	Պանիր	Բիտտո
IT	Bra	ՊԾՏ	Պանիր	Բռա
IT	Bresaola della Valtellina	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Բռեզաոլա դելլա Վալտելլինա
IT	Brisighella	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բրիզիգելլա
IT	Brovada	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բռովադա
IT	Bruzio	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բռուցիո
IT	Caciocavallo Silano	ՊԾՏ	Պանիր	Կաչիոկավալլո Սիլանո
IT	Canestrato di Moliterno	ՊԱՆ	Պանիր	Կանիստրատո դի Մոլիտեռնո
IT	Canestrato Pugliese	ՊԾՏ	Պանիր	Կանիստրատո Պուլյեզե
IT	Canino	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կանինո
IT	Cantuccini Toscani/Cantucci Toscani	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կանտուչչինի Տոսկանի/ Կանտուչչի Տոսկանի
IT	Capocollo di Calabria	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կեպոկոլլո դի Կալաբրիա
IT	Cappellacci di zucca ferraresi	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Կապպելաչչի դի ցուկկա ֆեռառեզի
IT	Cappero di Pantelleria	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կապպեռո դի Պանտելլերիա
IT	Carciofo Brindisino	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կառչոֆո Բրինդիզինո
IT	Carciofo di Paestum	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կառչոֆո դի Պեստում
IT	Carciofo Romanesco del Lazio	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կառչոֆո Ռոմանեսկո դել Լացիո
IT	Carciofo Spinoso di Sardegna	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կառչոֆո Սպինոզո դի Սառդենյա
IT	Carota dell’Altopiano del Fucino	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կառոտե դելլ՛Ալտոպիանո դել Ֆուչինո
IT	Carota Novella di Ispica	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կառոտա Նովելլա դի Իսպիկա
IT	Cartoceto	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կառտոչետո
IT	Casatella Trevigiana	ՊԾՏ	Պանիր	Կազատելլա Տռեվիջիանա
IT	Casciotta d’Urbino	ՊԾՏ	Պանիր	Կաշոտտա դ՛Ուրբինո
IT	Castagna Cuneo	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստանյա Կունեո
IT	Castagna del Monte Amiata	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստանյա դել Մոնտե Ամիատա
IT	Castagna di Montella	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստանյա դի Մոնտելլա
IT	Castagna di Vallerano	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստանյա դի Վալլեռանո
IT	Castelmagno	ՊԾՏ	Պանիր	Կաստելմանյո
IT	Chianti Classico	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կիանտի Կլասիկո
IT	Ciauscolo	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Չիաուսկոլո
IT	Cilento	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Չիլենտո
IT	Ciliegia dell’Etna	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիլիեջա դել՛Էտնա
IT	Ciliegia di Marostica	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիլիեջա դի Մառոստիկա
IT	Ciliegia di Vignola	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիլիեջա դի Վինյոլա
IT	Cinta Senese	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Չինտա Սենեզե
IT	Cipolla bianca di Margherita	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիպոլլա բյանկա դի Մառգերիտա
IT	Cipolla Rossa di Tropea Calabria	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիպոլլա Ռոսա դի Տռոպեա Կալաբրիա
IT	Cipollotto Nocerino	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիպոլլոտտո Նոչերինո
IT	Clementine del Golfo di Taranto	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կլեմենտինե դել Գոլֆո դի Տառանտո
IT	Clementine di Calabria	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կլեմենտինե դի Կալաբրիա
IT	Collina di Brindisi	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կոլլինա դի Բռինդիզի
IT	Colline Pontine	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կոլլինե Պոնտինե
IT	Colline di Romagna	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կոլլինե դի Ռոմանյա
IT	Colline Salernitane	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կոլլինե Սալեռնիտանե
IT	Colline Teatine	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Կոլլինե Տեատինե
IT	Coppa di Parma	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կոպպա դի Պառմա
IT	Coppa Piacentina	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կոպպա Պիասենտինա
IT	Coppia Ferrarese	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կոպպիա Ֆեռառեզե
IT	Cotechino Modena	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կոտեկինո Մոդենա
IT	Cozza di Scardovari	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Կոցցա դի Սկառդովարի
IT	Crudo di Cuneo	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կռուդո դի Կունեո
IT	Culatello di Zibello	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կուլատելլո դի Ձիբելլո
IT	Dauno	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Դաունո
IT	Fagioli Bianchi di Rotonda	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաջոլի Բիանկի դի Ռոտոնդա
IT	Fagiolo Cannellino di Atina	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաջոլո Կաննելլինո դի Ատինա
IT	Fagiolo Cuneo	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաջոլո Կունեո
IT	Fagiolo di Lamon della Vallata Bellunese	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաջոլո դի Լամոն դելլա Վալլատա Բելլունեզե
IT	Fagiolo di Sarconi	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաջոլո դի Սառկոնի
IT	Fagiolo di Sorana	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաջոլո դի Սորանա
IT	Farina di castagne della Lunigiana	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆարինա դի կաստանյե դելլա Լունիջիանա
IT	Farina di Neccio della Garfagnana	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆարինա դի Նեչչիո դելլա Գառֆանյանա
IT	Farro della Garfagnana	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆառո դելլա Գառֆանյանա
IT	Farro di Monteleone di Spoleto	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆառո դի Մոնտելեոնե դի Սպոլետո
IT	Fichi di Cosenza	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիկի դի Կոզենցա
IT	Fico Bianco del Cilento	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիկո Բյանկո դել Չիլենտո
IT	Ficodindia dell’Etna	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիկոդինդիա դել՛Էտնա
IT	Ficodindia di San Cono	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆիկոդինդիա դի Սան Կոնո
IT	Finocchiona	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ֆինոկկիոնա
IT	Fiore Sardo	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆիորե Սարդո
IT	Focaccia di Recco col formaggio	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Ֆոկաչչա դի Ռեկո կոլ Ֆոռմաջջո
IT	Fontina	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆոնտինա
IT	Formaggella del Luinese	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆորմաջջելլա դել Լուինեզե
IT	Formaggio di Fossa di Sogliano	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆորմաջջո դի Ֆոսսա դի Սոլյանո
IT	Formai de Mut dell’Alta Valle Brembana	ՊԾՏ	Պանիր	Ֆորմաի դե Մուտ դել՛Ալտա Վալլե Բռեմբանա
IT	Fungo di Borgotaro	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆունգո դի Բոռգոտառո
IT	Garda	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Գառդա
IT	Gorgonzola	ՊԾՏ	Պանիր	Գոռգոնձոլա
IT	Grana Padano	ՊԾՏ	Պանիր	Գռանա Պադանո
IT	Insalata di Lusia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ինսալատա դի Լուզիա
IT	Irpinia — Colline dell’Ufita	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Իռպինիա — Կոլլինե դել՛Ուֆիտա
IT	Kiwi Latina	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կիուի Լատինա
IT	La Bella della Daunia	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լա Բելլա Դելլա Դաունիա
IT	Laghi Lombardi	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լագի Լոմբառդի
IT	Lametia	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լամեթիա
IT	Lardo di Colonnata	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լառդո դի Կոլոննատա
IT	Lenticchia di Castelluccio di Norcia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լենտիքքիա դի Կաստելլուչչո դի Նորցա
IT	Limone Costa d’Amalfi	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիմոնե Կոստա դ՛Ամալֆի
IT	Limone di Rocca Imperiale	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիմոնե դի Ռոկկա իմպերիալե
IT	Limone di Siracusa	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիմոնե դի Սիրակուզա
IT	Limone di Sorrento	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիմոնե դի Սոռենտո
IT	Limone Femminello del Gargano	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիմոնե Ֆեմմինելլո դել Գարգանո
IT	Limone Interdonato Messina	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լիմոնե Ինտեռդոնատո Մեսսինա
IT	Liquirizia di Calabria	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Լիկուիրիցիա դի Կալաբրիա
IT	Lucca	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լուկկա
IT	Maccheroncini di Campofilone	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Մակկերոնչինի դի Կամպոֆիլոնե
IT	Marrone del Mugello	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դել Մուջելլո
IT	Marrone della Valle di Susa	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դելլա Վալե դի Սուզա
IT	Marrone di Caprese Michelangelo	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դի Կապռեզե Միկելանջելո
IT	Marrone di Castel del Rio	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դիԿաստել դել Ռիո
IT	Marrone di Combai	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դի Քոմբայ
IT	Marrone di Roccadaspide	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դի Ռոկկադասպիդե
IT	Marrone di San Zeno	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնե դի Սան Զենո
IT	Marroni del Monfenera	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառռոնի դել Մոնֆենեռա
IT	Mela Alto Adige; Südtiroler Apfel	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելա Ալտո Ադիջե, Սուդտիրոլեռ Աաֆել
IT	Mela di Valtellina	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելա դի Վալտելլինա
IT	Mela Rossa Cuneo	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելա Ռոսա Կունեո
IT	Mela Val di Non	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելա Վալ դի Նոն
IT	Melannurca Campana	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելաննուռկա Կամպանա
IT	Melanzana Rossa di Rotonda	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելանցանա Ռոսա դի Ռոտոնդա
IT	Melone Mantovano	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոնե Մմանտովանո
IT	Miele della Lunigiana	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Միելե դելլա Լունիջանա
IT	Miele delle Dolomiti Bellunesi	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Միելե դելլե Դոլոմիտի Բելլունեզի
IT	Miele Varesino	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Միելե Վարեզինո
IT	Molise	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մոլիզե
IT	Montasio	ՊԾՏ	Պանիր	Մոնտազիո
IT	Monte Etna	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մոնտե Էտնա
IT	Monte Veronese	ՊԾՏ	Պանիր	Մոնտե Վերոնեզե
IT	Monti Iblei	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մոնտի Իբլեի
IT	Mortadella Bologna	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Մոռտադելլա Բոլոնյա
IT	Mortadella di Prato	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Մոռտադելլա դի Պռատո
IT	Mozzarella di Bufala Campana	ՊԾՏ	Պանիր	Մոցառելլա դի Բուֆալա Կամպանա
IT	Murazzano	ՊԾՏ	Պանիր	Մուռացանո
IT	Nocciola del Piemonte; Nocciola Piemonte	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նոչոլա դել Պիմոնտե, Նոչոլա Պիմոնտե
IT	Nocciola di Giffoni	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նոչոլա դի Ջիֆոնի
IT	Nocciola Romana	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նոչոլա Ռոմանա
IT	Nocellara del Belice	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նոչելլառա դել Բելիչե
IT	Nostrano Valtrompia	ՊԾՏ	Պանիր	Նոստրանո Վալտրոմպիա
IT	Oliva Ascolana del Piceno	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օլիվա Ասկոլանա դել Պիչենո
IT	Pagnotta del Dittaino	ՊԾՏ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պանյոտա դել Դիտտայնո
IT	Pampapato di Ferrara/Pampepato di Ferrara	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պամպապատո դի Ֆեռռառա/ Պամպիպատո դի ֆեռռառա
IT	Pancetta di Calabria	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պանչետտա դի Կալաբրիա
IT	Pancetta Piacentina	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պանցետտա Պիաչենտինա
IT	Pane casareccio di Genzano	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պանե կազառեչչո դի Ջենցանո
IT	Pane di Altamura	ՊԾՏ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պանե դի Ալտամուռա
IT	Pane di Matera	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պանե դի Մատեռա
IT	Pane Toscano	ՊԾՏ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պանե Տոսկանո
IT	Panforte di Siena	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պանֆոռտե դի Սիենա
IT	Parmigiano Reggiano	ՊԾՏ	Պանիր	Պառմիջանո Ռիջջանո
IT	Pasta di Gragnano	ՊԱՆ	Մակարոնային արտադրատեսակներ	Պաստա դի Գռանյանո
IT	Patata dell’Alto Viterbese	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատակա դել՛Ալտո Վիտեռբեզե
IT	Patata della Sila	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատա դելլա Սիլա
IT	Patata di Bologna	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատա դի Բոլոնյա
IT	Patata novella di Galatina	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատա նովելլա դի Գալանտինա
IT	Patata Rossa di Colfiorito	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատա Ռոսսա դի Կոլֆիորիտո
IT	Pecorino Crotonese	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո Կռոտոնեզե
IT	Pecorino delle Balze Volterrane	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո դելլե Բալցե Վոլտեռանե
IT	Pecorino di Filiano	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո դի Ֆիլիանո
IT	Pecorino di Picinisco	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո դի Պիչինիսկո
IT	Pecorino Romano	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո Ռոմանո
IT	Pecorino Sardo	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո Սարդո
IT	Pecorino Siciliano	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո Սիչիլիանո
IT	Pecorino Toscano	ՊԾՏ	Պանիր	Պեկորինո Տոսկանո
IT	Penisola Sorrentina	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պենիզոլա Սոռռենտինա
IT	Peperone di Pontecorvo	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեպեռոնե դի Պոնտեկոռվո
IT	Peperone di Senise	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեպեռոնե դի Սենիզե
IT	Pera dell’Emilia Romagna	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեռա դել՛էմիլիա Ռոմանյա
IT	Pera mantovana	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեռա մանտովանա
IT	Pesca di Leonforte	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեսկա դի Լեոնֆոռտե
IT	Pesca di Verona	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեսկա դի Վեռոնա
IT	Pesca e Nettarina di Romagna	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեսկա է Նետտարինա դի Ռոմանյա
IT	Pescabivona	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեսկաբիվոնա
IT	Piacentinu Ennese	ՊԾՏ	Պանիր	Պիաչենտինու Էննեզե
IT	Piadina Romagnola / Piada Romagnola	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պիադինա Ռոմանյոլա/ Պիադա Ռոմանյոլա
IT	Piave	ՊԾՏ	Պանիր	Պիավե
IT	Pistacchio verde di Bronte	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պիստաքքիո վեռդե դի Բռոնտե
IT	Pomodorino del Piennolo del Vesuvio	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմոդորինո դել Պիեննոլո դել Վեզուվիո
IT	Pomodoro di Pachino	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմոդոռո դի Պակինո
IT	Pomodoro S. Marzano dell’Agro Sarnese-Nocerino	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պոմոդոռո Ս. Մառցանո դելլ՛Ագռո Սառնեզե Նոչերինո
IT	Porchetta di Ariccia	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պոռկետտա դի Առիչչա
IT	Pretuziano delle Colline Teramane	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պռետուցիանո դելլե Կոլլինե Տեռամանե
IT	Prosciutto Amatriciano	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո Ամատրիչանո
IT	Prosciutto di Carpegna	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո դի Կառպենյա
IT	Prosciutto di Modena	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո դի Մոդենա
IT	Prosciutto di Norcia	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո դի Նոռչա
IT	Prosciutto di Parma	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո դի Պառմա
IT	Prosciutto di S. Daniele	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո դի Ս. Դանիելե
IT	Prosciutto di Sauris	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո դի Սաուրիս
IT	Prosciutto Toscano	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո Տոսկանո
IT	Prosciutto Veneto Berico-Euganeo	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռոշուտտո Վենիտո Բերիկո-Էուգանեո
IT	Provolone del Monaco	ՊԾՏ	Պանիր	Պռովոլոնե դել Մոնակո
IT	Provolone Valpadana	ՊԾՏ	Պանիր	Պռովոլոնե Վալպադանա
IT	Puzzone di Moena / Spretz Tzaorì	ՊԾՏ	Պանիր	Պուցցոնե դի Մոենա/ Սպռեց Ծաորի
IT	Quartirolo Lombardo	ՊԾՏ	Պանիր	Կուառտիռալո Լոմբառդո
IT	Radicchio di Chioggia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռադիկկիո դի Կիոջջա
IT	Radicchio di Verona	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռադիկկիո դի Վեռոնա
IT	Radicchio Rosso di Treviso	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռադիկկիո Ռոսո դի Տռեվիզո
IT	Radicchio Variegato di Castelfranco	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռադիկկիո Վարեգատո դի Կաստալֆռանկո
IT	Ragusano	ՊԾՏ	Պանիր	Ռագուզանո
IT	Raschera	ՊԾՏ	Պանիր	Ռասկեռա
IT	Ricciarelli di Siena	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Ռիչչառելլի դի Սիենա
IT	Ricotta di Bufala Campana	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Ռիկոտտա դի Բուֆալա Կամպանա
IT	Ricotta Romana	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Ռիկոտտա Ռոմանա
IT	Riso del Delta del Po	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռիզո դել Դալտա դել Պո
IT	Riso di Baraggia Biellese e Vercellese	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռիզո դի Բառաջջա Բիելլեզե է Վեռչելլեզե
IT	Riso Nano Vialone Veronese	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ռիզո Նանո Վիալոնե Վեռոնեզե
IT	Riviera Ligure	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ռիվիեռա Լիգուռե
IT	Robiola di Roccaverano	ՊԾՏ	Պանիր	Ռոբիոլա դի Ռոկկավեռանո
IT	Sabina	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սաբինա
IT	Salama da sugo	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամա դա սուգո
IT	Salame Brianza	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե Բրիանցա
IT	Salame Cremona	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե Կռեմոնա
IT	Salame di Varzi	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե դի Վառցի
IT	Salame d’oca di Mortara	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե դ՛օքա դի Մորտառա
IT	Salame Felino	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե Ֆելինո
IT	Salame Piacentino	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե Պիաշենտինո
IT	Salame Piemonte	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե Պիեմոնտե
IT	Salame S. Angelo	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամե Սան Անջելո
IT	Salamini italiani alla cacciatora	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամինի իտալիանի ալլա կաչչատորա
IT	Sale Marino di Trapani	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սալե Մարինո դի Տրապանի
IT	Salmerino del Trentino	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Սալմերինո դել Տրենտինո
IT	Salsiccia di Calabria	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալսիչչա դի Կալաբրիա
IT	Salva Cremasco	ՊԾՏ	Պանիր	Սալվա Կռեմասկո
IT	Sardegna	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սառդենյա
IT	Scalogno di Romagna	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սկալոնյո դի Ռոմանյա
IT	Sedano Bianco di Sperlonga	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սեդանո Բիանկո դի Սպեռլոնգա
IT	Seggiano	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սեջջանո
IT	Silter	ՊԾՏ	Պանիր	Սիլտեռ
IT	Soppressata di Calabria	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոպռեսատա դի Կալաբրիա
IT	Soprèssa Vicentina	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոպռեսա Վիչենտինա
IT	Speck Alto Adige / Südtiroler Markenspeck / Südtiroler Speck	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սպեկ Ալտո Ադիջե/ Սուդտիրոլեռ Մառկենսպեկ/ Սուդտիրոլեռ Սպեկ
IT	Spressa delle Giudicarie	ՊԾՏ	Պանիր	Սպռեսա դելլե Ջուդիկարիե
IT	Squacquerone di Romagna	ՊԾՏ	Պանիր	Սքուաքուեռոնե դի Ռոմանյա
IT	Stelvio; Stilfser	ՊԾՏ	Պանիր	Ստելվիո, Ստիլֆսեռ
IT	Strachitunt	ՊԾՏ	Պանիր	Ստռակիտունտ
IT	Susina di Dro	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սուզինա դի Դրո
IT	Taleggio	ՊԾՏ	Պանիր	Տալեջջո
IT	Tergeste	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տերջեստե
IT	Terra di Bari	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տեռա դի Բարի
IT	Terra d’Otranto	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տեռա դ՛Օտրանտո
IT	Terre Aurunche	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տեռե Աուռունկե
IT	Terre di Siena	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տեռե դի Սյենա
IT	Terre Tarentine	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տեռե Տառենտինե
IT	Tinca Gobba Dorata del Pianalto di Poirino	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Տինկա Գոբբա Դոռատա դել Պիանալտո դի Պոիրինո
IT	Toma Piemontese	ՊԾՏ	Պանիր	Տոմա Պիեմոնտեզե
IT	Torrone di Bagnara	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Տոռոնե դի Բանյառա
IT	Toscano	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տոսկանո
IT	Trote del Trentino	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Տռոտե դել Տռենտինո
IT	Tuscia	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Տուշշա
IT	Umbria	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ումբրիա
IT	Uva da tavola di Canicattì	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ուվա դա տավոլա դի Կանիկատտի
IT	Uva da tavola di Mazzarrone	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ուվա դա տավոլա դի Մաձձառոնե
IT	Uva di Puglia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ուվա դի Պուլիա
IT	Val di Mazara	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վալ դի Մացառա
IT	Valdemone	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վալդեմոնե
IT	Valle d’Aosta Lard d’Arnad/Vallée d’Aoste Lard d’Arnad	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Վալլե դ՛Աոստա Լառդ դ՛Առնադ/Վալլե դ՛Աոստե Լառդ դ՛Առնադ
IT	Valle d’Aosta Fromadzo	ՊԾՏ	Պանիր	Վալե դ՛Աոստա Ֆռոմաձո
IT	Valle d’Aosta Jambon de Bosses	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Վալե դ՛Աոստա Յամբոն դե Բոսսիս
IT	Valle del Belice	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	լդել Բելիչե
IT	Valli Trapanesi	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վալլի Տռապանեզի
IT	Valtellina Casera	ՊԾՏ	Պանիր	Վալտելլինա Կազեռա
IT	Vastedda della valle del Belìce	ՊԾՏ	Պանիր	Վաստեդդա դելլա վալլե դել Բելիչե
IT	Veneto Valpolicella, Veneto Euganei e Berici, Veneto del Grappa	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վենետո Վալպոլիչելլա, Վենետո Էուգաենեի է Բերիչի, Վենետո դել Գռապպա
IT	Vitellone bianco dell’Appennino centrale	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վիտելլոնլ բյանկո դել՛Ապպեննինո չենտրալե
IT	Vulture	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Վուլտուռե
IT	Zafferano dell’Aquila	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ձաֆֆեռանո դելլ՛Աքուիլա
IT	Zafferano di San Gimignano	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ձաֆֆեռանո դի Սան Ջիմինյանո
IT	Zafferano di Sardegna	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ձաֆֆեռանո դի Սառդենյա
IT	Zampone Modena	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ձամպոնե Մոդենա
LV	Carnikavas nēģi	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Ցառնիկավաս նէգյի
LV	Latvijas lielie pelēkie zirņi	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լատվիաս լիելիե պելէկիե զիռնյի
LT	Daujėnų naminė duona	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Դաույենի նամինե դուոնա
LT	Lietuviškas varškės sūris	ՊԱՆ	Պանիր	Լիետուվիշկաս վարշկես սուրիս
LT	Liliputas	ՊԱՆ	Պանիր	Լիլիպուտաս
LT	Seinų / Lazdijų krašto medus / Miód z Sejneńszczyny / Łoździejszczyzny	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Սեյնու/Լազդիյու կռաշտո մեդուս/ Միուդ զ սեյնենյսչինի/ Լոզյձիեյշչինի
LT	Stakliškės	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ստակլիշկես
LU	Beurre rose — Marque Nationale du Grand-Duché de Luxembourg	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բեր րոզ — Մարք Նասիոնալ դյու Գրոն Դյուշ դը Լյուքսոմբուր
LU	Miel — Marque nationale du Grand-Duché de Luxembourg	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Միել — Մարքը նասիոնալ դյու Գրոն-Դյուշէ դը Լյուքսոմբուր
LU	Salaisons fumées, marque nationale grand-duché de Luxembourg	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալեզոն ֆյումե, մարքը նասիոնալ գրոն-դյուշ դը Լյուքսեմբուր
LU	Viande de porc, marque nationale grand-duché de Luxembourg	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վիյանդ դե պոր, մարք նասիոնալ գրոն-դյուշէ դը Լյուքսեմբուր
NL	Boeren-Leidse met sleutels	ՊԾՏ	Պանիր	Բորեն-Լայդշը մեթ շլեութելս
NL	Brabantse Wal asperges	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բռաբանցե Վալ ասպեռժես
NL	De Meerlander	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Դե Մեերլանդեր
NL	Edam Holland	ՊԱՆ	Պանիր	Էդամ Հոլանդ
NL	Gouda Holland	ՊԱՆ	Պանիր	Խաուդա Հոլանդ
NL	Hollandse geitenkaas	ՊԱՆ	Պանիր	Հոլանդսը խայտենկաս
NL	Kanterkaas; Kanternagelkaas; Kanterkomijnekaas	ՊԾՏ	Պանիր	Կանտերկաս, Կանտերնախելկաս, Կանտերկոմայնըկաս
NL	Noord-Hollandse Edammer	ՊԾՏ	Պանիր	Նորդ-Հոլանդսե Էդամեր
NL	Noord-Hollandse Gouda	ՊԾՏ	Պանիր	Նորդ-Հոլանդսե Խաուդա
NL	Opperdoezer Ronde	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Օպերդուզեր Րոնդե
NL	Westlandse druif	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Վեստլանդսե դրայֆ
PL	Andruty kaliskie	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Անդռուտի կալիսկիե
PL	Bryndza Podhalańska	ՊԾՏ	Պանիր	Բռինձա Պոդխալայնյսկա
PL	Cebularz lubelski	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Սեբուլաշ լուբելսկի
PL	Chleb prądnicki	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Խլեբ պռոդնիցկի
PL	Fasola korczyńska	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլա կոռչինյսկա
PL	Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca / Fasola z Doliny Dunajca	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլա Փյենկնի Յաշ զ Դոլինի Դունայցա/ Ֆասոլա զ Դոլինի Դունայցա
PL	Fasola Wrzawska	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆասոլա Վժավսկա
PL	Jabłka grójeckie	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Յաբուկա գռույեցկյե
PL	Jabłka łąckie	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Յաբուկա ուոնցկյե
PL	Jagnięcina podhalańska	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Յագնյենչինա պոդխալանյսկա
PL	Karp zatorski	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Կառպ զատորսկի
PL	Kiełbasa lisiecka	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կիեուբասա լիշյեցկա
PL	Kołocz śląski/kołacz śląski	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Կոուոչ շլոնսկի/կոուաչ շլոնսկի
PL	Miód drahimski	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյուդ դռահիմսկի
PL	Miód kurpiowski	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյուդ կուռպիովսկի
PL	Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյուդ վժոսովի զ Բոռուվ Դոլնոշլոնսկիխ
PL	Obwarzanek krakowski	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Օբվաժանեկ կռակովսկի
PL	Oscypek	ՊԾՏ	Պանիր	Օսցիպեկ
PL	Podkarpacki miód spadziowy	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Պոդկառպասկի մյուդ սպաջյովի
PL	Redykołka	ՊԾՏ	Պանիր	Ռեդիկոլկա
PL	Rogal świętomarciński	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Ռոգալ շվյեննտոմառչինյսկի
PL	Ser koryciński swojski	ՊԱՆ	Պանիր	Սեռ կորչինյսկի սվոյսկի
PL	Śliwka szydłowska	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Շլիվկա շիդուովսկա
PL	Suska sechlońska	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սուսկա սեխլոնյսկա
PL	Truskawka kaszubska lub Kaszëbskô malëna	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Տռուսկավկա կաշուբսկա լուբ Կաշեբսկո մալենա
PL	Wielkopolski ser smażony	ՊԱՆ	Պանիր	Վյելկոպոլսկի սեռ սմաժոնի
PL	Wiśnia nadwiślanka	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Վիշնյա նադվիշլանկա
PT	Alheira de Barroso-Montalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ալյեյրա ր Բառոզո Մոնտալեգրե
PT	Alheira de Mirandela	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ալյեյրա դե Միրանդելա
PT	Alheira de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ալյեիրա դե Վինյաիս
PT	Ameixa d’Elvas	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ամեյշա դ՛Էլվաս
PT	Amêndoa Douro	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ամենդոա Դոուրո
PT	Ananás dos Açores/São Miguel	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Անանաս դոս Ասորես/Սաո միգել
PT	Anona da Madeira	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Անոնա դա Մադեյրա
PT	Arroz Carolino das Lezírias Ribatejanas	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Առոզ Կարոլինո դազ Լեզիրիաս Ռիբատեժանաս
PT	Arroz Carolino do Baixo Mondego	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Առոզ Կառոլինո դո Բայշո Մոնդեգո
PT	Azeite de Moura	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ազեյտե դե Մուրա
PT	Azeite de Trás-os-Montes	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ազեյտե դե Տռազ-ուս-Մոնտես
PT	Azeite do Alentejo Interior	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ազեյտե դո Ալենտեժո Ինտերիոր
PT	Azeites da Beira Interior (Azeite da Beira Alta, Azeite da Beira Baixa)	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ազեյտե դա Բեյրա Ինտերիոր (Ազեյտե դա Բեյրա Ալտա, Ազեյտե դա Բեյրա Բայշա)
PT	Azeites do Norte Alentejano	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ազեյտես դո Նորտե Ալենտեժանո
PT	Azeites do Ribatejo	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ազեյտես դո Ռիբատեժո
PT	Azeitona de conserva Negrinha de Freixo	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ազեյտոնա դե կոնսեռվա Նեգռինյա դե Ֆռեյշո
PT	Azeitonas de Conserva de Elvas e Campo Maior	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ազեյտոնաս դե կոնսեռվա դե Էլվաս ի Կամպո Մայոռ
PT	Batata de Trás-os-Montes	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բատատա դե Տռազ-oզ-Մոնտես
PT	Batata doce de Aljezur	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բատատա դոսի դե Ալժեզուռ
PT	Borrego da Beira	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բոռեգո դա Բեյրա
PT	Borrego de Montemor-o-Novo	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բոռեգո դե Մոնտեմոր-օ-Նովո
PT	Borrego do Baixo Alentejo	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բոռեգո դո Բայշո Ալենտեժո
PT	Borrego do Nordeste Alentejano	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բոռեգո դո Նոռդեստե Ալենտեժանո
PT	Borrego Serra da Estrela	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բոռեգո Սեռա դա Էստրելա
PT	Borrego Terrincho	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Բոռեգո Տեռինշո
PT	Butelo de Vinhais; Bucho de Vinhais; Chouriço de Ossos de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Բուտելո դե Վինյայս, Բուշո դե Վինյայս, Շոուրիսո դե Օսոս դե Վինյայս
PT	Cabrito da Beira	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կաբրիտո դա Բեյրա
PT	Cabrito da Gralheira	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կաբրիտո դա Գրալյեյրա
PT	Cabrito das Terras Altas do Minho	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կաբրիտո դաս Տեռաս Ալտաս դո Մինյո
PT	Cabrito de Barroso	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կաբրիտո դե Բարոզո
PT	Cabrito do Alentejo	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կաբրիտո դո Ալենտեժո
PT	Cabrito Transmontano	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կաբրիտո Տրասմոնտանո
PT	Cacholeira Branca de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կաշոլեյրա Բրանկա դե Պորտալեգրե
PT	Capão de Freamunde	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կապաո դե Ֆրեամունդե
PT	Carnalentejana	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կառնալենտեժենա
PT	Carne Arouquesa	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե Առոուկեզա
PT	Carne Barrosã	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնի Բառոզա
PT	Carne Cachena da Peneda	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե Կաշենա դա Պենեդա
PT	Carne da Charneca	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե դա Շառնեկա
PT	Carne de Bísaro Transmontano; Carne de Porco Transmontano	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե դե Բիզարո Տրանսմոնտանո, Կարնե դե Պոռկո Տրանսմոնտանո
PT	Carne de Bovino Cruzado dos Lameiros do Barroso	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե ջ Բովինո Կրուզադո դոս Լամեյռոս դո Բառոզո
PT	Carne de Bravo do Ribatejo	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե դե Բռավո դո Րիբատեժո
PT	Carne de Porco Alentejano	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե դե Պոռկո Ալենտեժանո
PT	Carne dos Açores	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե դոզ Ասորես
PT	Carne Marinhoa	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե Մարինյոա
PT	Carne Maronesa	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե Մառոնեզա
PT	Carne Mertolenga	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե Մեռտոլենգա
PT	Carne Mirandesa	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կարնե Միրանդեզա
PT	Castanha da Padrela	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստենյա դա Պադրելա
PT	Castanha da Terra Fria	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստենյա դա Տեռա Ֆրիա
PT	Castanha dos Soutos da Lapa	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստենյա դոս Սոուտոս դա Լապա
PT	Castanha Marvão-Portalegre	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստենյո Մառվաո-Պորտալեգրե
PT	Cereja da Cova da Beira	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սերեժա դա Կովա դա Բեյրա
PT	Cereja de São Julião-Portalegre	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սերեժա դե Սոն Ջուլիաո-Պորտալեգրե
PT	Chouriça de Carne de Barroso-Montalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսա դե Կարնի դե Բառոզո-Մունտալեգրի
PT	Chouriça de Carne de Melgaço	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շուորիսա դե Կարնի ջե Մելգասո
PT	Chouriça de Carne de Vinhais; Linguiça de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շուորիսա դե Կարնի ջե Վինյայս, Լինգուիսը դյո Վինյայս
PT	Chouriça de sangue de Melgaço	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսա ջե սենգե ջե Մելգասո
PT	Chouriça Doce de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսա Դոսե դե Վինյայս
PT	Chouriço Azedo de Vinhais; Azedo de Vinhais; Chouriço de Pão de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսո Ազեդո դե Վինյայս, Ազեդո դե Վինյայս, Շոուրիսո ջե Պաո ջե Վինյայս
PT	Chouriço de Abóbora de Barroso-Montalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսա դե Աբաբորա դե Բարոզու-Մունտալեգրի
PT	Chouriço de Carne de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսո դե կարնե ջե Էստրեմոզ է Բորբա
PT	Chouriço de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսո դե Պորտալեգրե
PT	Chouriço grosso de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսո գռոսո ջե Էստրեմոզ է Բորբա
PT	Chouriço Mouro de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շոուրիսո մոուրո դե Պորտալեգրե
PT	Citrinos do Algarve	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սիտրինոս դո Ալգարվե
PT	Cordeiro Mirandês / Canhono Mirandês	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդեյրո Միրանդես/ Կանյոնո Միրանդես
PT	Cordeiro Bragançano	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդեյրո Բրագանսանո
PT	Cordeiro de Barroso; Anho de Barroso; Cordeiro de leite de Barroso	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդեյրո դե Բառոզո, Անյո դե Բառոզո, Կորդեյրո դե լեյտե դե Բառոզո
PT	Farinheira de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ֆարինեյրա դե Էստրեմոզ է Բորբա
PT	Farinheira de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ֆարինեյրա դե Պորտալեգրե
PT	Linguiça de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լինգուիսա դե Պորտալեգրե
PT	Linguíça do Baixo Alentejo; Chouriço de carne do Baixo Alentejo	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լինգուիսա դո Բայշո Ալենտեժո, Շոուրիսո դե կարնե դո Բայշո Ալենտեժո
PT	Lombo Branco de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լոմբո Բրենկո դե Պորտալեգրե
PT	Lombo Enguitado de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լոմբո Էնգիտադո դե Պորտալեգրե
PT	Maçã Bravo de Esmolfe	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մասա Բռավո դե Էսմոլֆե
PT	Maçã da Beira Alta	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մասա դե Բեյրա Ալտա
PT	Maçã da Cova da Beira	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մասա դա Կովա դե Բեյրա
PT	Maçã de Alcobaça	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մասա դե Ալկոբասա
PT	Maçã de Portalegre	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մասա դե Պորտալեգրե
PT	Maçã Riscadinha de Palmela	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մասա Ռիսկադինյա դե Պալմելա
PT	Maracujá dos Açores/S. Miguel	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մառակուժա դոզ Ասորիս/Ս. Միգել
PT	Mel da Serra da Lousã	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դա Սեռա դա Լուզա
PT	Mel da Serra de Monchique	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դա Տեռա դե Մոնշիկե
PT	Mel da Terra Quente	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դա Տեռա Կենտե
PT	Mel das Terras Altas do Minho	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դաս Տեռաս Ալտաս դո Մինյո
PT	Mel de Barroso	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դե Բառոզո
PT	Mel do Alentejo	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դո Ալենտեժո
PT	Mel do Parque de Montezinho	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դո Պառկե դե Մոնտեզինյո
PT	Mel do Ribatejo Norte (Serra d’Aire, Albufeira de Castelo de Bode, Bairro, Alto Nabão	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դո Ռիբադեժու Նորչե (Սերա դ՛Ադեր, Աբուֆեյրա դե Կաստելո դե Բոդե, Բայռո, Աուտո Նաբաո)
PT	Mel dos Açores	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մել դուզ Ասորես
PT	Meloa de Santa Maria — Açores	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոա դե Սանտա Մարիա — Ասորես
PT	Morcela de Assar de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Մորսելա դե Ասար դե Պորտալեգրե
PT	Morcela de Cozer de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Մորսելա դե Կոսեռ դե Պորտալեգրե
PT	Morcela de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Մորսելա դե Էստռեմոզ է Բորբա
PT	Ovos Moles de Aveiro	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Oվոս Մոլես դե Ավեյրո
PT	Paia de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պայա դե Էստրեմոզ է Բորբա
PT	Paia de Lombo de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պայա դե Լոմբո դե էստրեմոզ է Բորբա
PT	Paia de Toucinho de Estremoz e Borba	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պայա դե Տոուսիյո դե Էստռեմոզ է Բորբա
PT	Painho de Portalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պաինյո դե Պորտալեգրե
PT	Paio de Beja	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պայո դե Բեժա
PT	Pastel de Chaves	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պաստել դեւ Շավես
PT	Pastel deTentúgal	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պաստել դե Տենտուգալ
PT	Pêra Rocha do Oeste	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պէռա Ռաշա դո Օեստե
PT	Pêssego da Cova da Beira	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեսեգո դա Կովա դա Բեյրա
PT	Presunto de Barrancos	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտո դե Բառանկոս
PT	Presunto de Barroso	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտո դե Բառոզո
PT	Presunto de Camp Maior e Elvas; Paleta de Campo Maior e Elvas	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտո դե Կամպ Մայոռ ի Էլվաս, Պալետա դե Կամպո Մայոռ ի Էլվաս
PT	Presunto de Melgaço	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտտո դե Մելգասո
PT	Presunto de Santana da Serra; Paleta de Santana da Serra	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտո դե Սանտանա դա Սեռա, Պալետա դե Սանտանա դա Սեռա,
PT	Presunto de Vinhais / Presunto Bísaro de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտո դե Վինյայս/ Պռեզունտո Բիզարո դե Վինյայս
PT	Presunto do Alentejo; Paleta do Alentejo	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեզունտո դո Ալենտեժո, Պալետա դո Ալենտեժո
PT	Queijo de Azeitão	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո դե Ազեյտաու
PT	Queijo de Cabra Transmontano/Queijo de Cabra Transmontano Velho	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո դե Կաբռա Տռանսմոնտանո/ Կեյժո դե Կաբռա Տռանսմոնտանո Վելյու
PT	Queijo de Évora	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո դե Էվորա
PT	Queijo de Nisa	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո դե Նիզա
PT	Queijo do Pico	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո դո Պիկո
PT	Queijo mestiço de Tolosa	ՊԱՆ	Պանիր	Կեյժո Մեստիսո դե Տոլոզա
PT	Queijo Rabaçal	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո Ռաբասալ
PT	Queijo S. Jorge	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո Ս. Ժորժե
PT	Queijo Serpa	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո Սերպա
PT	Queijo Serra da Estrela	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո Սեռա դա Էստրելա
PT	Queijo Terrincho	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժո Տեռինշո
PT	Queijos da Beira Baixa (Queijo de Castelo Branco, Queijo Amarelo da Beira Baixa, Queijo Picante da Beira Baixa)	ՊԾՏ	Պանիր	Կեյժոս դա Բեյրա Բայշա (Կեյժո դե Կաստելու Բրանկու, Կեյժո Ամարելու դա Բեյրա Բայշա, Կեյժո Պիկանտե դա Բեյրա Բայշա)
PT	Requeijão da Beira Baixa	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Ռեկեյժաո դա Բեյրա Բայշա
PT	Requeijão Serra da Estrela	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Ռեկեյժաո Սեռա դա Էստրելա
PT	Sal de Tavira / Flor de Sal de Tavira	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սալ դե Տավիրա/ Ֆլոր դե Սալ դե Տավիրա
PT	Salpicão de Barroso-Montalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալպիքաո դե Բառոզո-Մոնտալեգրե
PT	Salpicão de Melgaço	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալպիքաո դե Մելգասո
PT	Salpicão de Vinhais	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալպիքաո դե Վինյայս
PT	Sangueira de Barroso-Montalegre	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սանգեյրա դե Բառոզո-Մոնտալեգրե
PT	Travia da Beira Baixa	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Տրավիա դա Բեյրա Բայշա
PT	Vitela de Lafões	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Վիտելա դե Լաֆոես
RO	Magiun de prune Topoloveni	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մաջուն դե պրունե Տոպոլովենի
RO	Salam de Sibiu	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալամ դե Սիբիու
RO	Telemea de Ibăneşti	ՊԾՏ	Պանիր	Տելեմեա դե Իբանեշտի
SK	Klenovecký syrec	ՊԱՆ	Պանիր	Կլենովեցկի Սիռեց
SK	Oravský korbáčik	ՊԱՆ	Պանիր	Օռավսկի կոռբաչիկ
SK	Paprika Žitava/Žitavská paprika	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պապրիկա Ժիտավա/ Ժիտավսկա պապրիկա
SK	Skalický trdelník	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Սկալիցկի տռդելնյիկ
SK	Slovenská bryndza	ՊԱՆ	Պանիր	Սլովենսկա բռինձա
SK	Slovenská parenica	ՊԱՆ	Պանիր	Սլովենսկա պառենիցա
SK	Slovenský oštiepok	ՊԱՆ	Պանիր	Սլովենսկի օշտյեպոկ
SK	Tekovský salámový syr	ՊԱՆ	Պանիր	Տյեկովսկի սալամովի սիռ
SK	Zázrivské vojky	ՊԱՆ	Պանիր	Զազռիվսկէ վոյկի
SK	Zázrivský korbáčik	ՊԱՆ	Պանիր	Զազռիվսկի կոռբաչիկ
SI	Bovški sir	ՊԾՏ	Պանիր	Բովշկի սիռ
SI	Ekstra deviško oljčno olje Slovenske Istre	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Էկստռա դեվիշկո օլյչնո օլյե սլովենսկե իստռե
SI	Kočevski gozdni med	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Կոչեվսկի գոզդնի մեդ
SI	Kranjska klobasa	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կռանյսկա կլոբասա
SI	Kraška panceta	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կռաշկա պանցետա
SI	Kraški med	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Կռաշկի մեդ
SI	Kraški pršut	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կռաշկի պռշուտ
SI	Kraški zašink	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Կռաշկի զաշինկ
SI	Mohant	ՊԾՏ	Պանիր	Մոխանտ
SI	Nanoški sir	ՊԾՏ	Պանիր	Նանոշկի սիռ
SI	Piranska sol	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պիռանսկա սոլ
SI	Prekmurska Šunka	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռեկմուռսկա Շունկա
SI	Prleška tünka	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Պռլեշկա տյունկա
SI	Ptujski lük	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պտույսկի լյուկ
SI	Šebreljski želodec	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Շեբռելյսկի ժելոդեց
SI	Slovenski med	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Սլովենսկի մեդ
SI	Štajersko prekmursko bučno olje	ՊԱՆ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Շտայեռսկո պռեկմուռսկո բուչնո օլյե
SI	Tolminc	ՊԾՏ	Պանիր	Տոլմինց
SI	Zgornjesavinjski želodec	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Զգոռնյեսավինյսկի ժելոդեց
ES	Aceite Campo de Calatrava	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե Կամպո դե Կալատրավա
ES	Aceite Campo de Montiel	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե Կամպո դե Մոնտիել
ES	Aceite de La Alcarria	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե լա Ալկառիա
ES	Aceite de la Comunitat Valenciana	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե լա կոմունիտատ Վալենսիանա
ES	Aceite de la Rioja	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե լա Ռիոխա
ES	Aceite de Lucena	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե Լուսենա
ES	Aceite de Mallorca; Aceite mallorquín; Oli de Mallorca; Oli mallorquí	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե Մայորկա, Ասեյտե Մայորկին, Օլի դե Մայորկա, Օլի մայոռկին
ES	Aceite de Navarra	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե Նավառա
ES	Aceite de Terra Alta; Oli de Terra Alta	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե Տեռա Ալտա, Օլի դե Տեռա Ալտա
ES	Aceite del Baix Ebre-Montsià; Oli del Baix Ebre-Montsià	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դե Բայշ Էբռե-Մոնցիա, Օլի դել Բայշ Էբռե-Մոնցիա
ES	Aceite del Bajo Aragón	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե դել Վախո Արաղոն
ES	Aceite Monterrubio	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե Մոնտեռուբիո
ES	Aceite Sierra del Moncayo	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Ասեյտե Սիեռա դել Մոնկայո
ES	Aceituna Aloreña de Málaga	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասեյտունա Ալորենյա դե Մալաղա
ES	Aceituna de Mallorca / Aceituna Mallorquina / Oliva de Mallorca / Oliva Mallorquina	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ասեյտունե դե Մայորկա/ Ասեյտունա Մայորկինա/ Օլիվա դե Մայորկա/ Օլիվա Մայորկինա
ES	Afuega’l Pitu	ՊԾՏ	Պանիր	Աֆուեղա՛լ Պիտու
ES	Ajo Morado de Las Pedroñeras	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ախո Մորադո դե լաս Պեդրոնյերաս
ES	Alcachofa de Benicarló; Carxofa de Benicarló	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ալկաչոֆա դե Բենիկառլո, Կառշոֆա դե Բենիկառլո
ES	Alcachofa de Tudela	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ալկաչոֆա դե Տուդելա
ES	Alfajor de Medina Sidonia	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Ալֆախոռ դե Մեդինա Սիդոնիա
ES	Almendra de Mallorca / Almendra Mallorquina / Ametlla de Mallorca / Ametlla Mallorquina	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ալմենդրա դե Մայորկա/ Ալմենդրա Մայորկինա/ Ամետլյա դե Մայորկա/ Ամետլյա Մայորկինա
ES	Alubia de La Bãneza-León	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ալուբիա դե Լա Բանյեսա-Լեոն
ES	Antequera	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Անտեկերա
ES	Arroz de Valencia; Arròs de València	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Առոզ դե Վալենսիա, Առոս դե Վալենսիա
ES	Arroz del Delta del Ebro / Arròs del Delta de l’Ebre	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Առոզ դել Դելտա դել Էբռո/ Առոս դել Դելտա դե լ՛Էբռե
ES	Arzùa-Ulloa	ՊԾՏ	Պանիր	Արսուա-Ույոա
ES	Avellana de Reus	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ավեյանա դե Ռեուս
ES	Azafrán de la Mancha	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ասաֆրսան դե լա Մանչա
ES	Baena	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Բաենա
ES	Berenjena de Almagro	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բերենխենա դե Ալմաղրո
ES	Botillo del Bierzo	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Բոտիյո դել Բյերսո
ES	Caballa de Andalucia	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Կաբայա դե Անդալուսիա
ES	Cabrales	ՊԾՏ	Պանիր	Կաբրալես
ES	Calasparra	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կալասպառա
ES	Calçot de Valls	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կալսոտ դե Վալս
ES	Carne de Ávila	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կառնե դե Ավիլա
ES	Carne de Cantabria	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կառնե դե Կանտաբրիա
ES	Carne de la Sierra de Guadarrama	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կառնե դե լա Սիեռա դե Գուադառամա
ES	Carne de Morucha de Salamanca	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կառնե դե Մորուչա դե Սալամանկա
ES	Carne de Vacuno del País Vasco/Euskal Okela	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կառնե դե Վակունո դել Պաիս Վասկո/Էուսկալ Օկելա
ES	Castaña de Galicia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կաստանյա դե Գալիսիա
ES	Cebolla Fuentes de Ebro	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սեբոյա Ֆուենտես դե Էբրո
ES	Cebreiro	ՊԾՏ	Պանիր	Սեբրեյրո
ES	Cecina de León	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սեսինա դե Լեոն
ES	Cereza del Jerte	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սերեսա դել Խեռտե
ES	Cerezas de la Montaña de Alicante	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սերեսաս դե լա Մոնտանյա դե Ալիկանտե
ES	Chirimoya de la Costa tropical de Granada-Malaga	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Չիրիմոյա դե լա Կոստա Տռոպիկալ դե Գրանադա-Մալագա
ES	Chorizo de Cantimpalos	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Չորիսո դե Կանտիմպալոս
ES	Chorizo Riojano	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Չորիսո Ռիոխանո
ES	Chosco de Tineo	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Չոսկո դե Տինեո
ES	Chufa de Valencia	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Չուֆա դե Վալենսիա
ES	Cítricos Valencianos / Cítrics Valencians	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Սիտրիկոս Վալենսիանոս/ Սիտրիկս Վալենսիանս
ES	Clementinas de las Tierras del Ebro; Clementines de les Terres de l’Ebre	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կլեմենտինաս դե լաս Տյեռաս դել Էբռո, Կլեմենտինես դե լես Տեռես դե լ՛Էբռե
ES	Cochinilla de Canarias	ՊԾՏ	Կոշենիլ (կենդանական ծագման հումք)	Կոչինիյա դե Կանարիաս
ES	Coliflor de Calahorra	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կոլիֆլոռ դե Կալաոռա
ES	Cordero de Extremadura	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդերո դե Էքստրեմադուրա
ES	Cordero de Navarra; Nafarroako Arkumea	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդերո դե Նավառա, Նաֆառոակո Առկումեա
ES	Cordero Manchego	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդերո Մանչեգո
ES	Cordero Segureño	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Կորդերո Սեղուրենյո
ES	Dehesa de Extremadura	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Դեեսա դե Էքստրեմադուրա
ES	Ensaimada de Mallorca; Ensaimada mallorquina	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Էնսաիմադա դե Մայորկա, Էնսաիմադա Մայորկինա
ES	Espárrago de Huétor-Tájar	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Էսպառաղո դե Ուետոռ-Տախառ
ES	Espárrago de Navarra	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Էսպառաղո դե Նավառա
ES	Estepa	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Էստեպա
ES	Faba Asturiana	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաբա Աստուրիանա
ES	Faba de Lourenzá	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆաբա դե Լոուրենսա
ES	Fesols de Santa Pau	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆեսոս դե Սանտա Պաու
ES	Gamoneu; Gamonedo	ՊԾՏ	Պանիր	Գամոնու, Գամոնեդո
ES	Garbanzo de Escacena	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գառբանսո դե Էսկասենա
ES	Garbanzo de Fuentesaúco	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գառբանսո դե Ֆուենտեսաուկո
ES	Gata-Hurdes	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Գատա-Ուռդես
ES	Gofio Canario	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գոֆիո Կանարիո
ES	Granada Mollar de Elche/Granada de Elche	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գռանադա Մոյառ դե Էլչե/ Գրանադա դե Էլչե
ES	Grelos de Galicia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Գրելոս դե Գալիսիա
ES	Guijuelo	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Գիխուելո
ES	Idiazábal	ՊԾՏ	Պանիր	Իդիասաբալ
ES	Jamón de Huelva	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Խամոն դե Ուելվա
ES	Jamón de Serón	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Խամոն դե Սերոն
ES	Jamón de Teruel/Paleta de Teruel	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Խամոն դե Տերուել/ Պալետա դե Տերուել
ES	Jamón de Trevélez	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Խամոն դե Տրեվելես
ES	Jijona	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Խիխոնա
ES	Judías de El Barco de Ávila	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Խուդիաս դ էլ Վառկո դե Ավիլա
ES	Kaki Ribera del Xúquer	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Կակի Ռիբեռա դել Շուկեռ
ES	Lacón Gallego	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լակոն Գայեգո
ES	Lechazo de Castilla y León	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Լեչասո դե Կաստիյա ի Լեոն
ES	Lenteja de La Armuña	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լենտեխա դե լա Առմունյա
ES	Lenteja de Tierra de Campos	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Լենտեխա դե Տիեռա դե Կամպոս
ES	Les Garrigues	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Լես Գառիգես
ES	Los Pedroches	ՊԾՏ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Լոս Պեդրոչես
ES	Mahón-Menorca	ՊԾՏ	Պանիր	Մաոն-Մենորկա
ES	Mantecadas de Astorga	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Մանտեկադաս դե Աստորգա
ES	Mantecados de Estepa	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Մանտեկադոս դե Էստեպա
ES	Mantequilla de l’Alt Urgell y la Cerdanya; Mantega de l’Alt Urgell i la Cerdanya	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մանտեկիյա դե լ՛Ալտ Ուրժել ի լա Սերդանյա, Մանտեգա դե լ՛Ալտ Ուրժել ի լա Սերդանյա
ES	Mantequilla de Soria	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մանտեկիյա դե Սորիա
ES	Manzana de Girona; Poma de Girona	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մանցանա դե Խիրոնա, Պոմա դե Խիրոնա
ES	Manzana Reineta del Bierzo	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մանսանա Ռեյնետա դել Բյեռսո
ES	Mazapán de Toledo	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Մասապան դե Տոլեդո
ES	Mejillón de Galicia; Mexillón de Galicia	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Մեխիյոն դե Գալիսիա, Մեսիյոն դե Գալիսիա
ES	Melocotón de Calanda	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոկոտոն դե Կալանդա
ES	Melón de la Mancha	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոն դե լա Մանչա
ES	Melón de Torre Pacheco-Murcia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մելոն դե Տոռե Պաչեկո Մուրսիա
ES	Melva de Andalucia	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Մելվա դե Անդալուսիա
ES	Miel de Galicia; Mel de Galicia	ՊԱՆ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Միել դե Գալիսիա, Մել դե Գալիսիա
ES	Miel de Granada	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դե Գրանադա
ES	Miel de La Alcarria	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դե լա Ալկառիա
ES	Miel de Tenerife	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Մյել դե Տեներիֆե
ES	Mojama de Barbate	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Մոխամա դե Բարբատե
ES	Mojama de Isla Cristina	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Մոխամա դե Իսլա Կրիստինա
ES	Mongeta del Ganxet	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Մոնժետա դե Գանշետ
ES	Montes de Granada	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մոնտես դե Գրանադա
ES	Montes de Toledo	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մոնտես դե Տոլեդո
ES	Montoro-Adamuz	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Մոնտոռո-Ադամուս
ES	Nísperos Callosa d’En Sarriá	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նիսպերոս կայյոսա դ՛էն Սառիա
ES	Oli de l’Empordà/Aceite de L’Empordà	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Օլի դե լ՛Էմպոռդա/ Ասեյտե դե լ՛Էմպոռդա
ES	Pa de Pagès Català	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պա դե Պաժես Կատալա
ES	Pan de Alfacar	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պան դե Ալֆակառ
ES	Pan de Cea	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պան դե Սեա
ES	Pan de Cruz de Ciudad Real	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պան դե Կրուս դե Սիդադ Ռեալ
ES	Papas Antiguas de Canarias	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պապաս Անտիղուաս դե Կանարիաս
ES	Pasas de Málaga	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պասաս դե Մալագա
ES	Pataca de Galicia / Patata de Galicia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատակա դե Գալիսիա/ Պատատա դե Գալիսիա
ES	Patatas de Prades; Patates de Prades	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պատատաս դե Պռադես, Պատատես դե Պռադես
ES	Pemento da Arnoia	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեմենտո դ Առնոյա
ES	Pemento de Herbón	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեմենտո դե Էրբոն
ES	Pemento de Mougán	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեմենտո դե Մուգան
ES	Pemento de Oímbra	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեմենտո դե Օիմբրա
ES	Pemento do Couto	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեմենտո դո Կոուտո
ES	Pera de Jumilla	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեռա դե Խումիյա
ES	Pera de Lleida	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեռա դե Լեիդա
ES	Peras de Rincón de Soto	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պեռաս դե Ռինկոն դե Սոտո
ES	Picón Bejes-Tresviso	ՊԾՏ	Պանիր	Պիկոն Բեխես-Տրեսվիսո
ES	Pimentón de la Vera	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պիմենտոն դե լա Վերա
ES	Pimentón de Murcia	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Պիմենտոն դե Մուրսիա
ES	Pimiento Asado del Bierzo	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պիմիենտո Ասադո դել Բյերսո
ES	Pimiento de Fresno-Benavente	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պիմիենտո դե Ֆրեսնո-Բենավենտե
ES	Pimiento de Gernika or Gernikako Piperra	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պիմիենտո դե Գեռնիկա օր Գեռնիկակո Պիպեռա
ES	Pimiento Riojano	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պիմիենտո Ռիոխանո
ES	Pimientos del Piquillo de Lodosa	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պիմիենտոս դել Պիկիյո դե Լոդոսա
ES	Plátano de Canarias	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Պլատանո դե Կանարիաս
ES	Pollo y Capón del Prat	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Պոյո ի Կապոն դել Պրատ
ES	Polvorones de Estepa	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Պոլվորոնես դե Էստեպա
ES	Poniente de Granada	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պոնիենտե դե Գրանադա
ES	Priego de Córdoba	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Պրիեգո դե Կորդոբա
ES	Queso Camerano	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Կամերանո
ES	Queso Casín	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Կասին
ES	Queso de Flor de Guía / Queso de Media Flor de Guía / Queso de Guía	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո դե Ֆլոր դե Գիա/ Կեսո դե Մեդիա Ֆլոր դե Գիա/ Կեսո դե Գիա
ES	Queso de La Serena	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո դե լա Սերենա
ES	Queso de l’Alt Urgell y la Cerdanya	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո դե լ՛Ալտ Ուրժել ի լա Սերդանյա
ES	Queso de Murcia	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո դե Մուրսիա
ES	Queso de Murcia al vino	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո դե Մուրսիա ալ Վինո
ES	Queso de Valdeón	ՊԱՆ	Պանիր	Կեսո դե Վալդեոն
ES	Queso Ibores	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Իբորես
ES	Queso Los Beyos	ՊԱՆ	Պանիր	Կեսո Լոս Բեյոս
ES	Queso Majorero	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Մախորերո
ES	Queso Manchego	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Մանչեգո
ES	Queso Nata de Cantabria	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո նատա դե Կանտաբրիա
ES	Queso Palmero; Queso de la Palma	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Պալմերո, Կեսո դե լա Պալմա
ES	Queso Tetilla	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Տետիյա
ES	Queso Zamorano	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսո Սամորանո
ES	Quesucos de Liébana	ՊԾՏ	Պանիր	Կեսուկոս դե Լիեվանա
ES	Roncal	ՊԾՏ	Պանիր	Ռոնկալ
ES	Salchichón de Vic; Llonganissa de Vic	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սալթիթոն դե Վիկ, Լյոնգանիսա դե Վիկ
ES	San Simón da Costa	ՊԾՏ	Պանիր	Սան սիմոն դա Կոստա
ES	Sidra de Asturias; Sidra d’Asturies	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Սիդրա դե Աստուրիաս, Սիդրա դ՛Աստուրիես
ES	Sierra de Cádiz	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սիեռա դե Կադիս
ES	Sierra de Cazorla	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սիեռա դե Կասոռլա
ES	Sierra de Segura	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սիեռա դե Սեգուռա
ES	Sierra Mágina	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սիեռա Մախինա
ES	Siurana	ՊԾՏ	Յուղեր եւ ճարպեր (կարագ, մարգարին, յուղ եւ այլն)	Սիուրանա
ES	Sobao Pasiego	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Սովաո Պասյեգո
ES	Sobrasada de Mallorca	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Սոբրասադա դե Մայորկա
ES	Tarta de Santiago	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Տառտա դե Սանտիագո
ES	Ternasco de Aragón	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տեռնասկո դե Արագոն
ES	Ternera Asturiana	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տեռներա Աստուրիանա
ES	Ternera de Aliste	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տեռներա դե Ալիստե
ES	Ternera de Extremadura	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տեռներա դե Էքստրեմադուրա
ES	Ternera de Navarra; Nafarroako Aratxea	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տեռնեռա դե Նավառա, Նաֆառոակո Առաթեա
ES	Ternera Gallega	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Տեռներա Գալյեգա
ES	Tomate La Cañada	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Տոմատե դե Կանյադա
ES	Torta del Casar	ՊԾՏ	Պանիր	Տոռտա դել Կասար
ES	Turrón de Agramunt; Torró d’Agramunt	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Տուռռոն դե Ագռամունտ, Տոռռո դ՛Ագռամունտ
ES	Turrón de Alicante	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Տուռռոն դի Ալիկանտե
ES	Uva de mesa embolsada ”Vinalopó”	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ուվա դե մեսա էմբոլսադա «Վինալոպո»
ES	Vinagre de Jerez	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Վինագրե դե Խերես
ES	Vinagre de Montilla-Moriles	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Վինագրե դե Մոնտիյա-Մորիլես
ES	Vinagre del Condado de Huelva	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Վինագրե դել Կոնդադո դե Ուելվա
SE	Bruna bönor från Öland	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Բրունա բոնոր ֆրոն Էլանդ
SE	Kalix Löjrom	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Քոլիքս Լյոյրոմ
SE	Skånsk spettkaka	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Սկոնսկ սպետտքաքա
SE	Svecia	ՊԱՆ	Պանիր	Սվեցիա
SE	Upplandskubb	ՊԾՏ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Ուփփլանդսքուբ
GB	Anglesey Sea Salt / Halen Môn	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Էնգըլսի Սի Սոլթ/Հեյլըն Մոն
GB	Arbroath Smokies	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Արբրոթ Սմոկիզ
GB	Armagh Bramley Apples	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Արմա Բրեմլի Էփլզ
GB	Beacon Fell traditional Lancashire cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Բիքոն Ֆել թրադիշնլ Լենքըշը չիիզ
GB	Bonchester cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Բոնչեստըր չիիզ
GB	Buxton blue	ՊԾՏ	Պանիր	Բաքստըն բլու
GB	Cornish Clotted Cream	ՊԾՏ	Կենդանական ծագման այլ մթերք (ձու, մեղր, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներ՝ բացի կարագից, եւ այլն)	Քորնիշ Քլոթեդ Քրիմ
GB	Cornish Pasty	ՊԱՆ	Հաց, ալյուրով պատրաստված հրուշակեղեն, թխքվածքներ, հրուշակեղեն, թխվածքաբլիթներ եւ հացաբուլկեղենային ու ալյուրից պատրաստված հրուշակեղեն	Քորնիշ Փեյսթի
GB	Cornish Sardines	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Քորնիշ Սարդինս
GB	Dorset Blue Cheese	ՊԱՆ	Պանիր	Դորսեթ Բլու Չիիզ
GB	Dovedale cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Դավդեյլ չիիզ
GB	East Kent Goldings	ՊԾՏ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Իսթ Քենթ Գոլդինգզ
GB	Exmoor Blue Cheese	ՊԱՆ	Պանիր	Էքսմուր Բլու Չիիզ
GB	Fal Oyster	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Ֆալ Օյսթեր
GB	Fenland Celery	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ֆենլընդ Սելըրի
GB	Gloucestershire cider/perry	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Գլաստըըշըր սայդը/փերի
GB	Herefordshire cider/perry	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Հերեֆորդշայր սայդեր/փերի
GB	Isle of Man Manx Loaghtan Lamb	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Այլ օֆ Մեն Մենքս Լոաթան Լեմ
GB	Isle of Man Queenies	ՊԾՏ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Այլ օֆ Մեն Քուինիզ
GB	Jersey Royal potatoes	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Ջըրզի Րոյըլ փըթեյթոզ
GB	Kentish ale and Kentish strong ale	ՊԱՆ	Գարեջուր	Քենիշ էյլ ընդ Քենիշ սթրոնգ էյլ
GB	Lakeland Herdwick	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Լեյքլենդ Հըրդուիք
GB	Lough Neagh Eel	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Լոխ Նեյ Իլ
GB	Melton Mowbray Pork Pie	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Մելթոն Մոուբրեյ Փորք Փայ
GB	Native Shetland Wool	ՊԾՏ	Բուրդ	Նեյթիվ Շեթլընդ Վուլ
GB	New Season Comber Potatoes / Comber Earlies	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Նյու Սիզն Քոմըր Փթեյթոզ/ Քոմեր Ըրլիզ
GB	Newmarket Sausage	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Նյումարքիթ Սոոսիջ
GB	Orkney beef	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Օրքնի բիիֆ
GB	Orkney lamb	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Օրքնի լեմ
GB	Orkney Scottish Island Cheddar	ՊԱՆ	Պանիր	Օրքնի Սքոթիշ Այլընդ Չեդար
GB	Pembrokeshire Earlies / Pembrokeshire Early Potatoes	ՊԱՆ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Փեմբրըքշը Ըրլիզ/ Փեմբրըքշը Ըրլի Փթեյթոզ
GB	Rutland Bitter	ՊԱՆ	Գարեջուր	Րաթլենդ Բիթեր
GB	Scotch Beef	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Սքոթչ Բիիֆ
GB	Scotch Lamb	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Սքոթչ Լեմ
GB	Scottish Farmed Salmon	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Սքոթիշ Ֆարմդ Սեմըն
GB	Scottish Wild Salmon	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Սքոթիշ Ուայլդ Սեմըն
GB	Shetland Lamb	ՊԾՏ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Շեթլընդ Լեմ
GB	Single Gloucester	ՊԾՏ	Պանիր	Սինգլ Գլոսթեր
GB	Staffordshire Cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Ստեֆըրդշը Չիիզ
GB	Stornoway Black Pudding	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Ստորնըուեյ Բլեք Փուդինգ
GB	Swaledale cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Սուեյլդեյլ չիիզ
GB	Swaledale ewes´ cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Սուեյլդեյլ իյուզ չիիզ
GB	Teviotdale Cheese	ՊԱՆ	Պանիր	Թեվիոթդեյլ Չիիզ
GB	Traditional Ayrshire Dunlop	ՊԱՆ	Պանիր	Թրըդիշոնըլ Էյրշայր Դանլոփ
GB	Traditional Cumberland Sausage	ՊԱՆ	Մսամթերք (ջերմամշակման ենթարկված, աղ դրված, ապխտած եւ այլն)	Թրըդիշընըլ Քամբըրլենդ Սոոսիջ
GB	Traditional Grimsby Smoked Fish	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Թրըդիշընըլ Գրիմսբի Սմոուքդ Ֆիշ
GB	Welsh Beef	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ուելշ Բիիֆ
GB	Welsh lamb	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ուելշ լեմ
GB	West Country Beef	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ուեսթ Քանթրի Բիիֆ
GB	West Country farmhouse Cheddar cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Ուեսթ Քանթրի ֆարմհաուզ Չեդար չիիզ
GB	West Country Lamb	ՊԱՆ	Թարմ միս (եւ ենթամթերք)	Ուեսթ Քանթրի Լեմ
GB	White Stilton cheese; Blue Stilton cheese	ՊԾՏ	Պանիր	Ուայթ Ստիլտըն չիզ, Բլու Ստիլտըն չիզ
GB	Whitstable oysters	ՊԱՆ	Թարմ ձուկ, կակղամորթեր եւ խեցգետնանմաններ ու դրանցից ստացված մթերք	Ուիթստեյբլ օյստըրս
GB	Worcestershire cider/perry	ՊԱՆ	Պայմանագրի I հավելվածում ընդգրկված այլ մթերք (համեմունքներ եւ այլն)	Ուստերշիր սայդր/փերի
GB	Yorkshire Forced Rhubarb	ՊԾՏ	Միրգ, բանջարեղեն եւ հացահատիկներ՝ թարմ կամ մշակված	Յորքշը Ֆորսդ Րուբարբ
GB	Yorkshire Wensleydale	ՊԱՆ	Պանիր	Յորքշը Ուենսլիդեյլ

3. Սպիրտային խմիչքների ցանկ

Անդամ պետություն	Պահպանվող անվանում	Տառադարձում՝ հայերեն տառանշաններով
AT	Inländerrum	Ինլենդեռում
AT	Jägertee/Jagertee/Jagatee	Յեգեռտտե/Յագեռտե/Յագատե
AT	Mariazeller Magenlikör	Մարիացելեռ Մագենլիկյոռ
AT	Steinfelder Magenbitter	Շտայնֆելդեռ Մագենբիտեռ
AT	Wachauer Marillenbrand	Վախաուեռ Մարիլենբրանդ
AT	Wachauer Marillenlikör	Վախաուեռ Մարիլենլիկյոռ
AT	Wachauer Weinbrand	Վախաուեռ Վայնբռանդ
BE (Balegem)	Balegemse jenever	Բալեգեմսե Յենեվեռ
BE (Hasselt, Zonhoven, Diepenbeek)	Hasseltse jenever/Hasselt	Հասելտսե Յենեվեռ/Հասելտ
BE (Oost‑Vlaanderen)	O’ de Flander-Oost-Vlaamse Graanjenever	Օ՛ դե ֆլանդեռ-Օստ-Վլամսեե Գռանյենեվեռ
BE (Région wallonne)	Peket-Pekêt/Pèket-Pèkèt de Wallonie	Պեկետ-Պեկէտ/Պէկե-Պեկէ դե Վալոնի
BG	Бургаска Мускатова ракия/Мускатова ракия от Бургас/Bourgaska Muscatova rakya/Muscatova rakya from Bourgas	Բուռգասկա Մուսկատովա ռակիյա/ Մուսկատովա ռակիյա օտ Բուռգաս
BG	Карловска гроздова ракия / Гроздова Ракия от Карлово / Karlovska grozdova rakya / Grozdova Rakya from Karlovo	Կառլովսկա գռոզդովա ռակիյա/ Գռոզդովա Ռակիյա օտ Կառլովո
BG	Ловешка сливова ракия / Сливова ракия от Ловеч / Loveshka slivova rakya / Slivova rakya from Lovech	Լովեշկա սլիվովա ռակիյա/ Սլիվովա ռակիյա օտ Լովեչ
BG	Поморийска гроздова ракия / Гроздова ракия от Поморие / Pomoriyska grozdova rakya / Grozdova rakya from Pomorie	Պոմոռիյսկա գռոզդովա ռակիյա/ Գռոզդովա ռակիյա օտ Պոմորիյե
BG	Сливенска перла (Сливенска гроздова ракия / Гроздова ракия от Сливен) / Slivenska perla (Slivenska grozdova rakya / Grozdova rakya from Sliven)	Սլիվենսկա պեռլա (Սլիվենսկա գռոզդովա ռակիյա / Գռոզդովա ռակիք օտ Սլիվեն)
BG	Стралджанска Мускатова ракия / Мускатова ракия от Стралджа / Straldjanska Muscatova rakya / Muscatova rakya from Straldja	Ստռալջանսկա Մուսկատովա ռակիյա/ Մուսկատովա ռակիք օտ Ստռալջա
BG	Сунгурларска гроздова ракия / Гроздова ракия от Сунгурларе / Sungurlarska grozdova rakya / Grozdova rakya from Sungurlare	Սունգուռլասկա գռոզդովա ռակիյա/ Գռոզդովա ռակիյա օտ Սունգուռլառե
BG	Сухиндолска гроздова ракия / Гроздова ракия от Сухиндол / Suhindolska grozdova rakya / Grozdova rakya from Suhindol	Սուխինդոլսկա գռոզդովա ռակիյա/ Գռոզդովա ռակիյա օտ Սուխինդոլ
BG	Троянска сливова ракия / Сливова ракия от Троян / Troyanska slivova rakya/Slivova rakya from Troyan	Տռոյանսկա սլիվովա ռակիյա/ Սլիվովա ռակիյա օտ Տռոյան
HR	Hrvatska loza	Հրվատսկա լոզա
HR	Hrvatska stara šljivovica	Հրվատսկա ստարա շլյիվովիցա
HR	Hrvatska travarica	Հրվատսկա տրավարիցա
HR	Hrvatski pelinkovac	Հրվատսկի պելինկովաց
HR	Slavonska šljivovica	Սլավոնսկա շլյիվովիցա
HR	Zadarski maraschino	Զադարսկի մարասկինո
CY	Ζιβανία/Τζιβανία/Ζιβάνα/Zivania	Զիվանյիա / Ձիվանիա / Զիվանա / Զիվանիա
CZ	Karlovarská Hořká	Կառլովառսկա Հորժկա
EE	Estonian vodka	Էստոնիան վոդկա
FI	Suomalainen Marjalikööri / Suomalainen Hedelmälikööri / Finsk Bärlikör / Finsk Fruktlikör / Finnish berry liqueur / Finnish fruit liqueur	Սուոմալայնեն Մարյալիկյօրի / Սուոմալայնեն Հեդելմալիկյօրի / Ֆինսկ ԲԷրլիկյոր / Ֆինսկ Ֆրւկտլիկյոր / Ֆինիշ բերի լիկյոր/ Ֆինիսշ ֆրուտ լիկյոր
FI	Suomalainen Vodka / Finsk Vodka/ Vodka of Finland	Սուոմալայնեն Վոդկա / Ֆինսկ Վոդկա / Վոդկա օֆ Ֆինլանդ
FR	Armagnac	Արմանյակ
FR	Calvados	Կալվադոս
FR	Calvados Domfrontais	Կալվադոս Դոմֆրոնտե
FR	Calvados Pays d’Auge	Կալվադոս Պեյ դ՛Oժ
FR	Cassis de Bourgogne	Կասիս դը Բուրգոնյ
FR	Cassis de Dijon	Կասիս դը Դիժոն
FR	Cassis de Saintonge	Կասիս դը Սենտոնժ
FR	Cognac	Կոնյակ
FR	Eau-de-vie de cidre de Bretagne	O-դը-վի դը սիդրը դը Բռետանյ
FR	Eau-de-vie de cidre de Normandie	O-դը-վի դը սիդրը դը Նորմանդի
FR	Eau-de-vie de cidre du Maine	O-դը-վի դը սիդրր դյու Մեն
FR	Eau-de-vie de Cognac	O-դը-վի դը Կոնյակ
FR	Eau-de-vie de Faugères/Faugères	O-դը-վի դը Ֆոժեր/Ֆոժեր
FR	Marc de Bourgogne/Eau-de-vie de marc de Bourgogne	Մար դը Բուրգոնյ/ Ըյո-դը-վի դը մար դը Բուրգոնյ
FR	Marc de Champagne/Eau-de-vie de marc de Champagne	Մար դը Շամպանյ/ Օ-դը-վի դը մար դը Շամպանյ
FR	Marc des Côtes-du-Rhône/Eau-de-vie de marc des Côtes du Rhône	Մար դե Կոտ-դյու-Ռոն/ Օ-դը-վի դը մար դե Կոտ դյու Ռոն
FR	Marc du Bugey/Eau-de-vie de marc originaire de Bugey	Մար դյու Բյուժե/ Օ-դը-վի դը մար օրիժիներ դը Բյուժե
FR	Marc de Provence/Eau-de-vie de marc originaire de Provence	Մար դը Պրովանս/ Օ-դը-վի դը մար օրիժիներ դը Պրովանս
FR	Marc de Savoie/Eau-de-vie de marc originaire de Savoie	Մար դը Սավուա/ Օ-դը-վի դը մար օրիժիներ դը Սավուա
FR	Marc du Languedoc/Eau-de-vie de marc originaire du Languedoc	Մար դյու Լանգուեդոկ/ Օ-դը-վի դը մր օրիժիներ դյու Լանգուեդոկ
FR	Eau-de-vie de poiré de Normandie	Օ-դը-վի դը պուարե դը Նորմանդի
FR	Eau-de-vie de vin de la Marne	Օ-դը-վի դը վեն դը լա Մարն
FR	Eau-de-vie de vin des Côtes‑du‑Rhône	Օ-դը-վի դը վեն դե Կոտ-դյու-Ռոն
FR	Eau-de-vie de vin originaire du Bugey	Օ-դը-վի դը վեն օրինիներ դյու Բյուժե
FR	Eau-de-vie de vin originaire du Languedoc	Օ-դը-վի դը վեն օրիժիներ դյու Լանգեդոկ
FR	Eau-de-vie des Charentes	Օ-դը-վի դե Շարանտ
FR	Fine Bordeaux	Ֆին Բորդո
FR	Fine de Bourgogne	Ֆին դը Բուրգոնյ
FR	Framboise d’Alsace	Ֆրամբուազ դ՛Ալզաս
FR (Départements Nord (59) and Pas‑de‑Calais (62))	Genièvre Flandres Artois	Ժենյեվր Ֆլանդրը Արտուա
FR	Kirsch d’Alsace	Կիրշ դ՛Ալզաս
FR	Kirsch de Fougerolles	Կիրշ դը Ֆուժրոլ
FR	Marc d’Alsace Gewürztraminer	Մարկ դ՛Ալզաս Գեւյուրցտռամիներ
FR	Marc d’Auvergne	Մարկ դ՛Օվերնյ
FR	Marc du Jura	Մարկ դյու Յուռա
FR	Mirabelle d’Alsace	Միրաբել դ՛Ալզաս
FR	Mirabelle de Lorraine	Միրաբել դը Լորեն
FR	Pommeau de Bretagne	Պոմո դը Բրետանյ
FR	Pommeau de Normandie	Պոմո դե Նորմանդի
FR	Pommeau du Maine	Մոնո դյու Մեն
FR	Quetsch d’Alsace	Քետցր դ՛Ալզաս
FR	Ratafia de Champagne	Ռատաֆիա դը Շամպանյ
FR	Rhum de la Guadeloupe	Ռյում դը լա Գուադելուպ
FR	Rhum de la Guyane	Ռյում դը լա Գիյան
FR	Rhum de la Martinique	Ռյում դը լա Մարտինիկ
FR	Rhum de la Réunion	Ռյում դը լա Ռեունյոն
FR	Rhum de sucrerie de la Baie du Galion	Ռյում դը սուկրերի դը լա Բէ դյու Գալիոն
FR	Rhum des Antilles françaises	Ռյում դեզ Անտիյ ֆրանսեզ
FR	Rhum des départements français d’outre-mer	Ռյում դե դեպարտման ֆրանսե դ՛ուտրը մեր
FR	Whisky alsacien/Whisky d’Alsace	Վիսկի ալզասիան/ Վիսկի դ՛Ալզաս
FR	Whisky breton/Whisky de Bretagne	Վիսկի բրետոն/ Վիսկի դը բրետանյ
DE	Bärwurz	Բերվուրց
DE	Bayerischer Gebirgsenzian	Բայերիշեր Գեբիրգզենցիան
DE	Bayerischer Kräuterlikör	Բայերիշեր Քրաութերլիքյոր
DE	Benediktbeurer Klosterlikör	Բենեդիկտբոյրեր Կլոսթերլիքյոր
DE	Berliner Kümmel	Բերլիներ Քյումմել
DE	Blutwurz	Բլյութվուրց
DE	Chiemseer Klosterlikör	Քիմզեեր Քլոսթերլիկյոր
DE	Deutscher Weinbrand	Դոյչեր Վայնբրանդ
DE	Emsländer Korn/Kornbrand	Էմսլենդեր Քորն/Քորնբրանդ
DE	Ettaler Klosterlikör	Էթալլեր Քլոսթերլիքյոր
DE	Fränkischer Obstler	Ֆրենքիշեր Oբսթլեր
DE	Fränkisches Kirschwasser	Ֆրենքիշես Քիրշվասսեր
DE	Fränkisches Zwetschgenwasser	Ֆրենքիշես Ցվեթշգենվասսեր
DE	Hamburger Kümmel	Համբուրգեր Քյումմել
DE	Haselünner Korn/Kornbrand	Հազելյուններ Քորն/Քորնբրանդ
DE	Hasetaler Korn/Kornbrand	Հազեթալեռ Քորն/Քորնբրանր
DE	Hüttentee	Հյութթենթե
DE	Königsberger Bärenfang	Քյոնիգսբերգեր Բերենֆանգ
DE	Münchener Kümmel	Մյունխեներ Քյումմել
DE	Münsterländer Korn/Kornbrand	Մյունշտերլենդեր Քորն/Քորնբրանդ
DE	Ostfriesischer Korngenever	Օսթֆրիզիշեր Քորնգենեվեր
DE	Ostpreußischer Bärenfang	Օսթփրոյզիշեր Բերենֆանգ
DE	Pfälzer Weinbrand	Փֆելցեր Վայնբրանդ
DE	Rheinberger Kräuter	Րայնբերգեր Քրոյթեր
DE	Schwarzwälder Himbeergeist	Շվարցվալդեր Հիմբերգայսթ
DE	Schwarzwälder Kirschwasser	Շվարցվալդեր Քիրշվասսեր
DE	Schwarzwälder Mirabellenwasser	Շվարցվալդեր Միրաբելլենվասսեր
DE	Schwarzwälder Williamsbirne	Շվարցվալդեր Վիլիամսբիրնե
DE	Schwarzwälder Zwetschgenwasser	Շվարցվելդեր Ցվեթշգենվվասսեր
DE	Sendenhorster Korn/Kornbrand	Զենդենհորսեր Քորն/Քորնբրանդ
DE	Steinhäger	Շթայնհեգեր
GR	Κίτρο Νάξου/Kitro of Naxos	Կիտրո Նաքսոս
GR	Κουμκουάτ Κέρκυρας/Koum Kouat of Corfu	Կումկուատ Կերկիրաս / Կում Կուատ օֆ Կորֆու
GR	Μαστίχα Χίου/Masticha of Chios	Մաստիխա Խիու / Մասթիխա օֆ Խիոս
GR	Ούζο Θράκης/Ouzo of Thrace	Ուզո Թրակիս / Ուզո օֆ Թրեյս
GR	Ούζο Καλαμάτας/Ouzo of Kalamata	Ուզո Կալամատաս / Ուզո օֆ Կալամատա
GR	Ούζο Μακεδονίας/Ouzo of Macedonia	Ուզո Մակեդոնիաս / Ուզո օֆ Մասեդոնիա
GR	Ούζο Μυτιλήνης/Ouzo of Mitilene	Ուզո Միտիլինիս / Ուզո օֆ Միտիլենե
GR	Ούζο Πλωμαρίου/Ouzo of Plomari	Ուզո Պլոմարիու / Ուզո օֆ Պլոմարի
GR	Τεντούρα/Tentoura	Տենտուրա
GR	Τσικουδιά Κρήτης/Tsikoudia of Crete	Ցիկուդյա Կրիտիս / Ցիկուդիա օֆ Կրետե
GR	Τσικουδιά/Tsikoudia	Ցիկուդյա / Ցիկուդիա
GR	Τσίπουρο Θεσσαλίας/Tsipouro of Thessaly	Ցիպուրո Թեսալիաս / Ցիպուռո օֆ Թեսալի
GR	Τσίπουρο Μακεδονίας/Tsipouro of Macedonia	Ցիպուրո Մակեդոնիաս / Ցիպուռո օֆ Մասեդոնիա
GR	Τσίπουρο Τυρνάβου/Tsipouro of Tyrnavos	Ցիպուրո Տիրնավու / Ցիպուռո օֆ Տիրնավոս
GR	Τσίπουρο/Tsipouro	Ցիպուրո / Ցիպուռո
HU	Békési Szilvapálinka	Բեկեշի Սիլվապալինկա
HU	Gönci Barackpálinka	Գյոնծի Բառածկպալինկա
HU	Kecskeméti Barackpálinka	Կեչկեմետի Բառածկպալինկա
HU	Szabolcsi Almapálinka	Սաբոլչի Ալմապալինկա
HU	Szatmári Szilvapálinka	Սատմարի Սիլվապալինկա
HU	Törkölypálinka	Տյորկյոյպալինկա
HU	Újfehértói meggypálinka	Ույֆեհերտոի մեձձպալինկա
IE	Irish Cream	Այրիշ Քրիմ
IE	Irish Poteen/Irish Poitín	Այրիշ Պոտին
IE	Irish Whiskey/Uisce Beatha Eireannach/Irish Whisky	Այրիշ Վիսկի / Իշկյը Բյահը Էրյընյըխ
IT	Aprikot trentino/Aprikot del Trentino	Ապրիկոտ տրենտինո/ Ապրիկոտ դել Տրենտինո
IT	Brandy italiano	Բրենդի իտալիանո
IT	Distillato di mele trentino/Distillato di mele del Trentino	Դիստիլատո դի մելե տրենտինո/ Դիստիլատո դի մելե դել Տրենտինո
IT	Genepì del Piemonte	Ջենեպի դել Պիեմոնտե
IT	Genepì della Valle d’Aosta	Գենեպի դելա Վալե դ՛Աոստա
IT	Genziana trentina/Genziana del Trentino	Ջենցիանա տրենտինա/ Ջենցիանա դել Տրենտինո
IT	Grappa	Գռապա
IT	Grappa di Barolo	Գռապա դի Բարոլո
IT	Grappa di Marsala	Գռապա դի Մարսալա
IT	Grappa friulana/Grappa del Friuli	Գռապա ֆրիուլանա/ Գռապա դել Ֆրիուլի
IT	Grappa lombarda/Grappa di Lombardia	Գռապա լոմբարդա/ Գռապա դի Լոմբարդիա
IT	Grappa piemontese/Grappa del Piemonte	Գռապա պիեմոնտեզե/ Գռապա դել Պիեմոնտե
IT	Grappa siciliana/Grappa di Sicilia	Գռապա սիչիլիանա/ Գռապա դի Սիչիլիա
IT	Grappa trentina/Grappa del Trentino	Գռապա տրենտինա/ Գռապա դել Տրենտինո
IT	Grappa veneta/Grappa del Veneto	Գռապա վենետա/ Գռապա դել Վենետո
IT	Kirsch Friulano/Kirschwasser Friulano	Կիրշ Ֆրիուլանո/ Կիրշվասեր Ֆրիուլանո
IT	Kirsch Trentino/Kirschwasser Trentino	Կիրշ Տրենտինո/ Կիրշվասեր Տրենտինո
IT	Kirsch Veneto/Kirschwasser Veneto	Կիրշ Վենետո/ Կիրշվասեր Վենետո
IT	Liquore di limone della Costa d’Amalfi	Լիկուորե դի լիմոնե դելա Կոստա դ՛Ամալֆի
IT	Liquore di limone di Sorrento	Լիկուորե դի լիմոնե դի Սորենտո
IT	Mirto di Sardegna	Միռտո դի Սարդենյա
IT	Nocino di Modena	Նոչինո դի Մոդենա
IT	Sliwovitz del Friuli-Venezia Giulia	Սլիվովից դել Ֆրիուլի-Վենեցիա Ջուլիա
IT	Sliwovitz del Veneto	Սլիվովից դել Վենետո
IT	Sliwovitz trentino/Sliwovitz del Trentino	Սլիվովից տրենտինո/ Սլիվովից դել Տրենտինո
IT	Südtiroler Enzian/Genziana dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր էնցիան/ Ջենցիանա դել՛Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Golden Delicious/Golden Delicious dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Գոլդեն Դելիշիուս/ Գոլդեն Դելիշիուս դել՛Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Grappa/Grappa dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Գռապա/ Գռապա դել՛Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Gravensteiner/Gravensteiner dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Գռավենշտայներ/ Գռավենշտայներ դել՛Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Kirsch/Kirsch dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Կիրշ/ Կիրշ դել՛Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Marille/Marille dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Մարիլլե/ Մարիլլե դել՛ Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Obstler/Obstler dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Oբստլեռ/ Oբստլեր դել՛ Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Williams/Williams dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Ուիլիամս/ Ուլիամս դել՛Ալտո Ադիջե
IT	Südtiroler Zwetschgeler/Zwetschgeler dell’Alto Adige	Սուդտիրոլեր Զվեցշգելեռ/ Զվեցշլեգեր դել՛ալտո Ադիջե
IT	Williams friulano/Williams del Friuli	Վիլիամս ֆրիուլանո/ Վիլիամս դել Ֆրիուլի
IT	Williams trentino/Williams del Trentino	Վիլիամս տրենտինո/ Վիլիամս դել Տրենտինո
LT	Originali lietuviška degtinė/Original Lithuanian vodka	Օրիգինալի լյետւվիշկա դեգտինե / Օրիջինալ Լիթուենյան վոդկա
LT	Samanė	Սամանե
LT	Trauktinė	Տռաուկտինե
LT	Trauktinė Dainava	Տռաուկտինե Դաինավա
LT	Trauktinė Palanga	Տռաուկտինե Պալանգա
LT	Trejos devynerios	Տռեժոս դեվիներյոս
LT	Vilniaus Džinas/Vilnius Gin	Վիլնյաուս Ջինաս / Վիլնիուս Ջին
FR, IT	Génépi des Alpes/Genepì degli Alpi	Ջենեպի դեզ Ալպ/ Ջենեպի դելի Ալպի
BE, NL, FR (Départements Nord (59) and Pas‑de‑Calais (62)), DE (German Bundesländer Nordrhein‑Westfalen and Niedersachsen)	Genièvre aux fruits/Vruchtenjenever/Jenever met vruchten/Fruchtgenever	Ժենիվրը օ ֆրուի/ Վրուխտենժենեվեր/ ժենեվեր մետ ֆռուխտեն/ Ֆրուխտգենեվեռ
BE, NL, FR (Départements Nord (59) and Pas‑de‑Calais (62))	Genièvre de grains/Graanjenever/Graangenever	Ջենիեվրը դը գրեն/ Ջենիեվրը դ գրեն/ Գրանժենեվեր/ Գրանջենեվեր
BE, NL, FR (Départements Nord (59) and Pas‑de‑Calais (62)), DE (German Bundesländer Nordrhein‑Westfalen and Niedersachsen)	Genièvre/Jenever/Genever	Ժենիեվրը/ ժենեվեր/ ժենեվեր
BE, NL	Jonge jenever/jonge genever	Յոնգե յենեվեր/ Յոնգե ժենեվեր
DE, AT, BE (German‑speaking Community)	Korn/Kornbrand	Կորն/ Կորնբրանդ
BE, NL	Oude jenever/oude genever	Աուդե յենեվեր/ Աուդե խենեվեր
CY, GR	Ouzo/Oύζο	Ուզո
HU, AT (for apricot spirits solely produced in the Länder of: Niederösterreich, Burgenland, Steiermark, Wien)	Pálinka	Պալինկա
PL	Herbal vodka from the North Podlasie Lowland aromatised with an extract of bison grass/Wódka ziołowa z Niziny Północnopodlaskiej aromatyzowana ekstraktem z trawy żubrowej	Հերբալ վոդկա ֆրոմ դը Նորդ Պոդլասիե լոուլանդ արոմատայզդ ուիթ ըն էքստրակտ օֆ բիզոն գրաս / Վուդկա զյոլովա զ Նիզինի Պուլնոծնոպոդլասկյեյ արոմատիզովանա եկստրակեմ զ տրավի ժուբրովեյ
PL	Polish Cherry	Պոլիշ Չերի
PL	Polska Wódka/Polish Vodka	Պոլսկա Վուդկա / Պոլիշ Վոդկա
PT	Aguardente Bagaceira Alentejo	Ագուարդենտե Բագասեյիա Ալենտեժո
PT	Aguardente Bagaceira Bairrada	Ագուարդենտե Բագասեյիա Բայռադա
PT	Aguardente Bagaceira da Região dos Vinhos Verdes	Ագուարդենտե Բագասեյիա դա Ռեժաո դոս Վինյոս Վերդես
PT	Aguardente de Vinho da Região dos Vinhos Verdes	Ագուարդենտե դե Վինյո դա Ռեժաո դոս Վինոս Վերդես
PT	Aguardente de Vinho Alentejo	Ագուարդենտե դե Վինյո Ալենտեժո
PT	Aguardente de Vinho Douro	Ագուարդենտեդե Վինյո Դoուրո
PT	Aguardente de Vinho Lourinhã	Ագուարդենտե դե Վինյո Լoուրինյա
PT	Aguardente de Vinho Ribatejo	Ագուարդենտե դե Վինյո Ռիբատեժո
PT	Medronho do Algarve	Մեդրոնյո դո Ալգրավե
PT	Poncha da Madeira	Պոնշա դա Մադեյրա
PT	Rum da Madeira	Ռում դա Մադեյրա
RO	Horincă de Cămârzana	Հորինկա դե Կամարզանա
RO	Pălincă	Պալինկա
RO	Țuică de Argeș	Ծուիկա դե Արջեշ
RO	Țuică Zetea de Medieșu Aurit	Ծուիկա Զետեա դե Մեդիեշու Աուրիտ
RO	Vinars Murfatlar	Վինարս Մուրֆատլար
RO	Vinars Segarcea	Վինարս Սեգարչեա
RO	Vinars Târnave	Վինարս Տիրնավե
RO	Vinars Vaslui	Վինարս Վասլուի
RO	Vinars Vrancea	Վինարս Վրանչեա
SK	Spišská borovička	Սպիշսկա բոռովիչկա
SI	Brinjevec	Բռինյեվեց
SI	Dolenjski sadjevec	Դոլենյսկի սադյեվեց
SI	Domači rum	Դոմաչի ռում
SI	Janeževec	Իանեժեվեց
SI	Orehovec	Օրեհովեց
SI	Pelinkovec	Պելինկովեց
SI	Slovenska travarica	Սլովենսկա տռավարիցա
ES	Aguardiente de hierbas de Galicia	Ագուարդիենտե դե իերբաս դե Գալիկա
ES	Aguardiente de sidra de Asturias	Ագուարդիենտե դե սիդրա դե Աստուրիաս
ES	Anís Paloma Monforte del Cid	Անիս Պալոմա Մոնֆորտե դել Սիդ
ES	Aperitivo Café de Alcoy	Ապերիտիվո Կաֆե դե Ալկոյ
ES	Brandy de Jerez	Բրենդի դե Խերես
ES	Brandy del Penedés	Բրենդի դել Բենդես
ES	Cantueso Alicantino	Կանտուեսո Ալիկանտինո
ES	Chinchón	Չինչոն
ES	Gin de Mahón	Ջին դե Մահոն
ES	Herbero de la Sierra de Mariola	Էրբերո դե լա Սիեռա դե Մարիոլա
ES	Hierbas de Mallorca	Իերբաս դե Մայորկա
ES	Hierbas Ibicencas	Իերբաս Իբիսենկաս
ES	Licor café de Galicia	Լիկոր կաֆե դե Գալիսիա
ES	Licor de hierbas de Galicia	Լիկոր դե իերբաս դե Գալիսիա
ES	Orujo de Galicia	Օրուխո դե Գալիսիա
ES	Pacharán navarro	Պաչարան նավառո
ES	Palo de Mallorca	Պալո դե Մայորկա
ES	Ratafia catalana	Ռատիֆիա կատալանյա
ES	Ronmiel de Canarias	Ռոնմյել դե Կանարիաս
SE	Svensk Aquavit/Svensk Akvavit/Swedish Aquavit	Սվենսկ Ակուավիտ/Սվենսկ Ակվավիտ/ Սուիդիշ Ակվավիտ
SE	Svensk Punsch/Swedish Punch	Սվենսկ Պունչ/ Սուիդիշ Փանչ
SE	Svensk Vodka/Swedish Vodka	Սվենսկ Վոդկա/ Սուիդիշ Վոդկա
GB	Scotch Whisky	Սկոչ Վիսկի
GB	Somerset Cider Brandy	Սոմերսեթ Սայդեր Բրենդի

4. Գինիների ցանկ

Անդամ պետություն	Պահպանվող անվանում	Համարժեք եզրույթ/ Տառադարձում՝ լատիներեն տառանշաններով	Տառադարձում՝ հայերեն տառանշաններով	Տեսակ (ՊԾՏ/ՊԱՆ)
AT	Bergland		Բերգլանդ	ՊԱՆ
AT	Burgenland		Բուրգենլանդ	ՊԾՏ
AT	Carnuntum		Կարնուտում	ՊԾՏ
AT	Eisenberg		Այզենբեռգ	ՊԾՏ
AT	Kamptal		Կամպթալ	ՊԾՏ
AT	Kärnten		Կարնտեն	ՊԾՏ
AT	Kremstal		Կրեմստալ	ՊԾՏ
AT	Leithaberg		Լայտհաբեռգ	ՊԾՏ
AT	Mittelburgenland		Միտելբուրգենլանդ	ՊԾՏ
AT	Neusiedlersee		Նոյսիեդլեռզե	ՊԾՏ
AT	Neusiedlersee-Hügelland		Նոյսիեդլեռսե-Հյուգելանդ	ՊԾՏ
AT	Niederösterreich		Նիեդեռօյստեռայխ	ՊԾՏ
AT	Oberösterreich		Օբեռօյսեռայխ	ՊԾՏ
AT	Salzburg		Զալցբուրգ	ՊԾՏ
AT	Steiermark		Ստայեռմառկ	ՊԾՏ
AT	Steirerland		Շտայեռլանդ	ՊԱՆ
AT	Südburgenland		Սուդբուռգենլանդ	ՊԾՏ
AT	Süd-Oststeiermark		Սուդ-Օսթսթայեռմարկ	ՊԾՏ
AT	Südsteiermark		Սուդսթայեռմարկ	ՊԾՏ
AT	Thermenregion		Թեռմենրեգիոն	ՊԾՏ
AT	Tirol		Տիրոլ	ՊԾՏ
AT	Traisental		Թրայզենթալ	ՊԾՏ
AT	Vorarlberg		Վորարլբերգ	ՊԾՏ
AT	Wachau		Վախաու	ՊԾՏ
AT	Wagram		Վագրամ	ՊԾՏ
AT	Weinland		Վայնլանդ	ՊԱՆ
AT	Weinviertel		Վայնֆիռթել	ՊԾՏ
AT	Weststeiermark		Վեսթսթայեռմարկ	ՊԾՏ
AT	Wien		Վին	ՊԾՏ
BE	Côtes de Sambre et Meuse		Կոտ դե Սամբր է Մյոզ	ՊԾՏ
BE	Crémant de Wallonie		Կրեման դե Վալոնի	ՊԾՏ
BE	Hagelandse wijn		Հագելանդսե վեյն	ՊԾՏ
BE	Haspengouwse wijn		Հասպենգաուսե վեյն	ՊԾՏ
BE	Heuvellandse wijn		Հյովելանդսե վեյն	ՊԾՏ
BE	Vin de pays des jardins de Wallonie		Վեն դը պեյ դե ժարդեն դը Վալոնի	ՊԱՆ
BE	Vin mousseux de qualité de Wallonie		Վեն մուսյո դը կալիտե դե Վալոնի	ՊԾՏ
BE	Vlaamse landwijn		Վլամսե լանդվեյն	ՊԱՆ
BE	Vlaamse mousserende kwaliteitswijn		Վլամսե մուսեռենդե կվալիտեյտսվեյն	ՊԾՏ
BG	Cakap	Sakar	Սակար	ՊԾՏ
BG	Асеновград	Asenovgrad	Ասենովգռադ	ՊԾՏ
BG	Болярово	Bolyarovo	Բոլյառովո	ՊԾՏ
BG	Брестник	Brestnik	Բռեստնիկ	ՊԾՏ
BG	Варна	Varna	Վառնա	ՊԾՏ
BG	Велики Преслав	Veliki Preslav	Վելիկի Պռեսլավ	ՊԾՏ
BG	Видин	Vidin	Վիդին	ՊԾՏ
BG	Враца	Vratsa	Վռացա	ՊԾՏ
BG	Върбица	Varbitsa	Վառբիցա	ՊԾՏ
BG	Долината на Струма	Struma valley	Դոլինատա նա Ստռումա	ՊԾՏ
BG	Драгоево	Dragoevo	Դռագոեվո	ՊԾՏ
BG	Дунавска равнина	Danube Plain	Դունավսկա ռավնինա	ՊԱՆ
BG	Евксиноград	Evksinograd	Էվկսինոգռադ	ՊԾՏ
BG	Ивайловград	Ivaylovgrad	Իվայլովգռադ	ՊԾՏ
BG	Карлово	Karlovo	Կառլովո	ՊԾՏ
BG	Карнобат	Karnobat	Կառնոբադ	ՊԾՏ
BG	Ловеч	Lovech	Լովեչ	ՊԾՏ
BG	Лозица	Lozitsa	Լոզիցա	ՊԾՏ
BG	Лом	Lom	Լոմ	ՊԾՏ
BG	Любимец	Lyubimets	Լյուբիմեց	ՊԾՏ
BG	Лясковец	Lyaskovets	Լյասկովեց	ՊԾՏ
BG	Мелник	Melnik	Մելնիկ	ՊԾՏ
BG	Монтана	Montana	Մոնտանա	ՊԾՏ
BG	Нова Загора	Nova Zagora	Նովա Զագոռա	ՊԾՏ
BG	Нови Пазар	Novi Pazar	Նովի Պազառ	ՊԾՏ
BG	Ново село	Novo Selo	Նովո սելո	ՊԾՏ
BG	Оряховица	Oryahovitsa	Օռյախովիցա	ՊԾՏ
BG	Павликени	Pavlikeni	Պավլիկենի	ՊԾՏ
BG	Пазарджик	Pazardjik	Պազառջիկ	ՊԾՏ
BG	Перущица	Perushtitsa	Պեռուշտիցա	ՊԾՏ
BG	Плевен	Pleven	Պլեվեն	ՊԾՏ
BG	Пловдив	Plovdiv	Պլովդիվ	ՊԾՏ
BG	Поморие	Pomorie	Պոմորիե	ՊԾՏ
BG	Русе	Ruse	Ռուսե	ՊԾՏ
BG	Сандански	Sandanski	Սանդանսկի	ՊԾՏ
BG	Свищов	Svishtov	Սվիշտով	ՊԾՏ
BG	Септември	Septemvri	Սեպտեմվրի	ՊԾՏ
BG	Славянци	Slavyantsi	Սլավյանցի	ՊԾՏ
BG	Сливен	Sliven	Սլիվեն	ՊԾՏ
BG	Стамболово	Stambolovo	Ստամբոլովո	ՊԾՏ
BG	Стара Загора	Stara Zagora	Ստառա զագոռա	ՊԾՏ
BG	Сунгурларе	Sungurlare	Սունգուռլառե	ՊԾՏ
BG	Сухиндол	Suhindol	Սուխինդոլ	ՊԾՏ
BG	Тракийска низина	Thracian Lowlands	Տռակիյսկա նիզինա	ՊԱՆ
BG	Търговище	Targovishte	Տըռգովիշե	ՊԾՏ
BG	Хан Крум	Khan Krum	Խան Կռում	ՊԾՏ
BG	Хасково	Haskovo	Խասկովո	ՊԾՏ
BG	Хисаря	Hisarya	Խիսարյա	ՊԾՏ
BG	Хърсово	Harsovo	Խըռսովո	ՊԾՏ
BG	Черноморски район	Northen Black Sea	Չեռնոմոռսկի ռայոն	ՊԾՏ
BG	Шивачево	Shivachevo	Շիվաչեվո	ՊԾՏ
BG	Шумен	Shumen	Շումեն	ՊԾՏ
BG	Южно Черноморие	Southern Black Sea Coast	Յուժնո Չեռնոմորիե	ՊԾՏ
BG	Ямбол	Yambol	Յամբոլ	ՊԾՏ
HR	Dalmatinska zagora		Դալմատինսկա զագոռա	ՊԾՏ
HR	Dingač		Դինգաչ	ՊԾՏ
HR	Hrvatska Istra		Հռվատսկա իստռա	ՊԾՏ
HR	Hrvatsko Podunavlje		Հռվատսկո Պոդունավլյե	ՊԾՏ
HR	Hrvatsko primorje		Հռվատսկո պրիմորիյե	ՊԾՏ
HR	Istočna kontinentalna Hrvatska		Իտոսնա կոնտինենտալնա Հռվատսկա	ՊԾՏ
HR	Moslavina		Մոսլավինա	ՊԾՏ
HR	Plešivica		Պլեշիվիցա	ՊԾՏ
HR	Pokuplje		Պոկուպլյե	ՊԾՏ
HR	Prigorje-Bilogora		Պռիգորյե- Բիլգոռոա	ՊԾՏ
HR	Primorska Hrvatska		Պրիմոռսկա Հռվատսկա	ՊԾՏ
HR	Sjeverna Dalmacija		Սյեւեռնա Դալմացիյա	ՊԾՏ
HR	Slavonija		Սլավոնիյա	ՊԾՏ
HR	Srednja i Južna Dalmacija		Սռեդնյա ի յուժնա Դալմացիյա	ՊԾՏ
HR	Zagorje — Međimurje		Զագորյե-Մեդյիմուրյե	ՊԾՏ
HR	Zapadna kontinentalna Hrvatska		Զաբադնա կոնտինենտալնա Հրվատսկա	ՊԾՏ
CY	Βουνί Παναγιάς — Αμπελίτης	Vouni Panayia — Ambelitis	Վունի Պանայաս — Ամբելիտիս	ՊԾՏ
CY	Κουμανδαρία	Commandaria	Կումանդարիա	ՊԾՏ
CY	Κρασοχώρια Λεμεσού	Krasohoria Lemesou	Կրասոխորյա Լեմեսու	ՊԾՏ
CY	Κρασοχώρια Λεμεσού — Αφάμης	Krasohoria Lemesou — Afames	Կրասոխորյա Լեմեսու — Աֆամիս	ՊԾՏ
CY	Κρασοχώρια Λεμεσού — Λαόνα	Krasohoria Lemesou — Laona	Կրասոխորյա Լեմեսու — Լաոնա	ՊԾՏ
CY	Λαόνα Ακάμα	Laona Akama	Լաոնա Ակամա	ՊԾՏ
CY	Λάρνακα	Larnaka	Լառնակա	ՊԱՆ
CY	Λεμεσός	Lemesos	Լեմեսոս	ՊԱՆ
CY	Λευκωσία	Lefkosia	Լեֆկոսիա	ՊԱՆ
CY	Πάφος	Pafos	Պաֆոս	ՊԱՆ
CY	Πιτσιλιά	Pitsilia	Պիցիլյա	ՊԾՏ
CZ	Čechy		Չեխի	ՊԾՏ
CZ	české		Չեսկէ	ՊԱՆ
CZ	Litoměřická		Լիտոմյերժիսկա	ՊԾՏ
CZ	Mělnická		Մյելնիծկա	ՊԾՏ
CZ	Mikulovská		Միկուլովսկա	ՊԾՏ
CZ	Morava		Մորավա	ՊԾՏ
CZ	moravské		Մորավսկե	ՊԱՆ
CZ	Novosedelské Slámové víno		Նովոսեդելսկէ Սլամովէ վինո	ՊԾՏ
CZ	Slovácká		Սլովածկա	ՊԾՏ
CZ	Šobes		Շոբես	ՊԾՏ
CZ	Šobeské víno		Շոբեսկէ վինո	ՊԾՏ
CZ	Velkopavlovická		Վելկոպավլովիծկա	ՊԾՏ
CZ	Znojemská		Զնոյեմսկա	ՊԾՏ
CZ	Znojmo		Զնոյմո	ՊԾՏ
DK	Bornholm		Բոռհոլմ	ՊԱՆ
DK	Fyn		Վին	ՊԱՆ
DK	Jylland		Ժիլանդ	ՊԱՆ
DK	Sjælland		Սժաելանդ	ՊԱՆ
FR	Agenais		Աժենե	ՊԱՆ
FR	Ain		Էն	ՊԱՆ
FR	Ajaccio		Այաչո / Այաչչո	ՊԾՏ
FR	Allobrogie		Ալոբռոժի	ՊԱՆ
FR	Aloxe-Corton		Ալոքս-կորտոն	ՊԾՏ
FR	Alpes-de-Haute-Provence		Ալպ-դը-Oտ-Պռովանս	ՊԱՆ
FR	Alpes-Maritimes		Ալպ-Մարիտիմ	ՊԱՆ
FR	Alpilles		Ալպիյ	ՊԱՆ
FR	Alsace		Ալզաս	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Altenberg de Bergbieten		Ալզաս գռան կրյու Ալտանբեր դը Բերգբիետան	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Altenberg de Bergheim		Ալզաս գռան կրյու Ալտանբեր դը Բերգայմ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Altenberg de Wolxheim		Ալզաս գռան կրյու Ալտանբեր դը Վոլքսայմ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Brand		Ալզաս գռան կրյու Բրան	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Bruderthal		Ալզաս գռան կրյու Բրուդերթալ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Eichberg		Ալզաս գռան կրյու Այշբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Engelberg		Ալզաս գռան կրյու Անժելբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Florimont		Ալզաս գռան կրյու Ֆլորիմոն	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Frankstein		Ալզաս գռան կրյու Ֆրանկշտայն	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Froehn		Ալզաս գռան կրյու Ֆռոն	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Furstentum		Ալզաս գռան կրյու Ֆուրստանտում	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Geisberg		Ալզաս գռան կրյու Գայսբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Gloeckelberg		Ալզաս գռան կրյու Գլոկելբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Goldert		Ալզաս գռան կրյու Գոլդեռր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Hatschbourg		Ալզաս գռան կրյու Ատշբուր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Hengst		Ալզաս գռան կրյու Անգստ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Kaefferkopf		Ալզաս գռան կրյու Կաֆերկոպֆ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Kanzlerberg		Ալզաս գռան կրյու Կանցլերբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Kastelberg		Ալզաս գռան կրյու Կաստելբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Kessler		Ալզաս գռան կրյու Կեսլեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Kirchberg de Barr		Ալզաս գռան կրյու Կիրշբեր դը Բար	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Birchberg de Ribeauvillé		Ալզաս գռան կրյու Կիրշբեր դը Րիբովիյ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Kitterlé		Ալզաս գռան կրյու Կիթերլե	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Mambourg		Ալզաս գռան կրյու Մամբուր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Mandelberg		Ալզաս գռան կրյու Մանդելբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Marckrain		Ալզաս գռան կրյու Մարկռեն	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Moenchberg		Ալզաս գռան կրյու Մոենշբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Muenchberg		Ալզաս գռան կրյու Մյոանշբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Ollwiller		Ալզաս գռան կրյու Օլվիլեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Osterberg		Ալզաս գռան կրյու Օստերբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Pfersigberg		Ալզաս գռան կրյու Պֆերսիգբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Pfingstberg		Ալզաս գռան կրյու Պֆենգստբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Praelatenberg		Ալզաս գռան կրյու Պրաելատանբեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Rangen		Ալզաս գռան կրյու Րանժան	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Rosacker		Ալզաս գռան կրյու Րոսակեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Saering		Ալզաս գռան կրյու Սեռենգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Schlossberg		Ալզաս գռան կրյու Շլոսբերգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Schoenenbourg		Ալզաս գռան կրյու Շոենանբուր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Sommerberg		Ալզաս գռան կրյու Սոմերբերգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Sonnenglanz		Ալզաս գռան կրյու Սոնենգլանց	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Spiegel		Ալզաս գռան կրյու Սպիգել	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Sporen		Ալզաս գռան կրյու Սպոռեն	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Steinert		Ալզաս գռան կրյու Շտեյներ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Steingrubler		Ալզաս գռան կրյու Ստեյնգրուբլեր	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Steinklotz		Ալզաս գռան կրյու Ստեյնքլոց	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Vorbourg		Ալզաս գռան կրյու Վորբուրգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Wiebelsberg		Ալզաս գռան կրյու Վիբելսբերգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Wineck-Schlossberg		Ալզաս գռան կրյու վինեք-Շլոսբերգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Winzenberg		Ալզաս գռան կրյու Վինցենբերգ	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Zinnkoepflé		Ալզաս գռան կրյու Ցինկյոպֆլե	ՊԾՏ
FR	Alsace grand cru Zotzenberg		Ալզաս գռան կրյու Ցոցենբերգ	ՊԾՏ
FR	Anjou		Անժու	ՊԾՏ
FR	Anjou Villages		Անժու Վիլաժ	ՊԾՏ
FR	Anjou Villages Brissac		Անժու Վիլաժ Բրիսակ	ՊԾՏ
FR	Anjou-Coteaux de la Loire		Անժու-Կոտո դը լա Լուար	ՊԾՏ
FR	Arbois		Արբուա	ՊԾՏ
FR	Ardèche		Արդեշ	ՊԱՆ
FR	Ariège		Արիեժ	ՊԱՆ
FR	Atlantique		Ատլանտիկ	ՊԱՆ
FR	Aude		Օդ	ՊԱՆ
FR	Auxey-Duresses		Օքսե-Դյուրես	ՊԾՏ
FR	Aveyron		Ավերոն	ՊԱՆ
FR	Bandol		Բանդոլ	ՊԾՏ
FR	Banyuls		Բանիուլս	ՊԾՏ
FR	Banyuls grand cru		Բանիուլս գրան կրյու	ՊԾՏ
FR	Barsac		Բարսակ	ՊԾՏ
FR	Bâtard-Montrachet		Բատար-Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Béarn		Բեարն	ՊԾՏ
FR	Beaujolais		Բոժոլե	ՊԾՏ
FR	Beaumes de Venise		Բոմ դե Վենիզ	ՊԾՏ
FR	Beaune		Բոն	ՊԾՏ
FR	Bellet		Բելե	ՊԾՏ
FR	Bergerac		Բերժերակ	ՊԾՏ
FR	Bienvenues-Bâtard-Montrachet		Բիենվենյու-Բատար-Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Blagny		Բլանյի	ՊԾՏ
FR	Blanc Fumé de Pouilly		Բլան Ֆյումե դը Պույի	ՊԾՏ
FR	Blaye		Բլայե	ՊԾՏ
FR	Bonnes-Mares		Բոն-Մար	ՊԾՏ
FR	Bonnezeaux		Բոնեզո	ՊԾՏ
FR	Bordeaux		Բորդո	ՊԾՏ
FR	Bordeaux supérieur		Բորդո սուպերիյոր	ՊԾՏ
FR	Bouches-du-Rhône		Բուշ դյու Ռոն	ՊԱՆ
FR	Bourg		Բուր	ՊԾՏ
FR	Bourgeais		Բուրժե	ՊԾՏ
FR	Bourgogne		Բուրգոյն	ՊԾՏ
FR	Bourgogne aligoté		Բուրգոյն ալիգոտե	ՊԾՏ
FR	Bourgogne grand ordinaire		Բուրգոյն գրան օրդիներ	ՊԾՏ
FR	Bourgogne mousseux		Բուրգոյն մուսյո	ՊԾՏ
FR	Bourgogne ordinaire		Բուրգոյն օրդիներ	ՊԾՏ
FR	Bourgogne Passe‑tout‑grains		Բուրգոյն Պաս-տու-գրեն	ՊԾՏ
FR	Bourgueil		Բուրգեյ	ՊԾՏ
FR	Bouzeron		Բուզերոն	ՊԾՏ
FR	Brouilly		Բրույի	ՊԾՏ
FR	Brulhois		Բրուլուա	ՊԾՏ
FR	Bugey		Բյուժե	ՊԾՏ
FR	Buzet		Բյուզե	ՊԾՏ
FR	Cabardès		Կաբարդես	ՊԾՏ
FR	Cabernet d’Anjou		Կաբարդե դ՛Անժու	ՊԾՏ
FR	Cabernet de Saumur		Կաբերնե դը Սոմյուր	ՊԾՏ
FR	Cadillac		կադիլակ	ՊԾՏ
FR	Cahors		Կաոր	ՊԾՏ
FR	Calvados		Կալվադոս	ՊԱՆ
FR	Canon Fronsac		Կանոն Ֆրոնսակ	ՊԾՏ
FR	Cassis		Կասի / Կասիս	ՊԾՏ
FR	Cathare		Կատար	ՊԱՆ
FR	Cérons		Սերոն	ՊԾՏ
FR	Cévennes		Սեվան	ՊԱՆ
FR	Chablis		Շաբլի	ՊԾՏ
FR	Chablis grand cru		Շաբլի գրան կրյու	ՊԾՏ
FR	Chambertin		Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Chambertin-Clos de Bèze		Շամբերտեն-Կլո դը Բեզ	ՊԾՏ
FR	Chambolle-Musigny		Շամբոլ-Մյուզինյի	ՊԾՏ
FR	Champagne		Շամպայն	ՊԾՏ
FR	Chapelle-Chambertin		Շաբել-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Charentais		Շարանտե	ՊԱՆ
FR	Charlemagne		Շարլեմայն	ՊԾՏ
FR	Charmes-Chambertin		Շարմ-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Chassagne-Montrachet		Շասայն-Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Château-Chalon		Շատո-Շալոն	ՊԾՏ
FR	Château-Grillet		Շատո-Գրիյե	ՊԾՏ
FR	Châteaumeillant		Շատոմեյան	ՊԾՏ
FR	Châteauneuf-du-Pape		Շատոըյունոֆ-դյու-Պապ	ՊԾՏ
FR	Châtillon-en-Diois		Շատիյոն-ան-Դիուա	ՊԾՏ
FR	Chénas		Շենա	ՊԾՏ
FR	Chevalier-Montrachet		Շեվալյե-Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Cheverny		Շեվերնի	ՊԾՏ
FR	Chinon		Շինոն	ՊԾՏ
FR	Chiroubles		Շիրուբլ	ՊԾՏ
FR	Chorey-lès-Beaune		Շորեյ-լե-Բոն	ՊԾՏ
FR	Cité de Carcassonne		Սիտե դը Կարկասոն	ՊԱՆ
FR	Clairette de Bellegarde		Կլերետ դը Բելգարդ	ՊԾՏ
FR	Clairette de Die		Կլերետ դը Դի	ՊԾՏ
FR	Clairette du Languedoc		Կլերետ դյու Լանգդոկ	ՊԾՏ
FR	Clos de la Roche		Կլո դը լա Ռոշ	ՊԾՏ
FR	Clos de Tart		Կլո դը Տար	ՊԾՏ
FR	Clos de Vougeot		Կլո դը Վուժեո	ՊԾՏ
FR	Clos des Lambrays		Կլո դե Լամբրեյ	ՊԾՏ
FR	Clos Saint-Denis		Կլո Սեն-Դենի	ՊԾՏ
FR	Clos Vougeot		Կլո Վուժեո	ՊԾՏ
FR	Collines Rhodaniennes		Կոլին Ռոդանիան	ՊԱՆ
FR	Collioure		Կոլիուր	ՊԾՏ
FR	Comté Tolosan		Կոնտե Տոլոզան	ՊԱՆ
FR	Comtés Rhodaniens		Կոնտե Ռոդենիան	ՊԱՆ
FR	Condrieu		Կոնդռիյո	ՊԾՏ
FR	Corbières		Կորբիեր	ՊԾՏ
FR	Corbières-Boutenac		Կորբիեր-Բուտենա	ՊԾՏ
FR	Cornas		Կորնա	ՊԾՏ
FR	Corrèze		Կորեզ	ՊԱՆ
FR	Corse		Կորզ	ՊԾՏ
FR	Corton		Կորտոն	ՊԾՏ
FR	Corton-Charlemagne		Կորտոն-Շարլմայն	ՊԾՏ
FR	Costières de Nîmes		Կոստիեր դը Նիմ	ՊԾՏ
FR	Côte de Beaune		Կոտ դը Բոն	ՊԾՏ
FR	Côte de Beaune-Villages		Կոտ դը Բոն-Վիլաժ	ՊԾՏ
FR	Côte de Brouilly		Կոտ դը Բրույի	ՊԾՏ
FR	Côte de Nuits-Villages		Կոտ դը Նյուի-Վիլաժ	ՊԾՏ
FR	Côte Roannaise		Կոտ Ռոնե	ՊԾՏ
FR	Côte Rôtie		Կոտ Րոտի	ՊԾՏ
FR	Côte Vermeille		Կոտ Վերմեյ	ՊԱՆ
FR	Coteaux Bourguignons		Կոտո Բուրգինյոն	ՊԾՏ
FR	Coteaux champenois		Կոտո շամպենուա	ՊԾՏ
FR	Coteaux Charitois		Կոտո Շարիտուա	ՊԱՆ
FR	Coteaux d’Ensérune		Կոտո դ՛Անսերյուն	ՊԱՆ
FR	Coteaux d’Aix‑en‑Provence		Կոտո դ՛էս-ան-Պրովանս	ՊԾՏ
FR	Coteaux d’Ancenis		Կոտո դ՛Անսենի	ՊԾՏ
FR	Coteaux de Coiffy		Կոտո դը Կուաֆի	ՊԱՆ
FR	Coteaux de Die		Կոտո դը Դի	ՊԾՏ
FR	Coteaux de Glanes		Կոտո դը Գլան	ՊԱՆ
FR	Coteaux de l’Auxois		Կոտո դը լ՛Օսուա	ՊԱՆ
FR	Coteaux de l’Aubance		Կոտո դը լ՛Օբանս	ՊԾՏ
FR	Coteaux de Narbonne		Կոտո դը Նարբոն	ՊԱՆ
FR	Coteaux de Peyriac		Կոտո դը Պեյրիակ	ՊԱՆ
FR	Coteaux de Saumur		Կոտո դը Սոմյուր	ՊԾՏ
FR	Coteaux de Tannay		Կոտո դը Տանե	ՊԱՆ
FR	Coteaux des Baronnies		Կոտո դը Բարոնի	ՊԱՆ
FR	Coteaux du Cher et de l’Arnon		Կոտո դը Շեր Է դը լ՛Արնոն	ՊԱՆ
FR	Coteaux du Giennois		Կոտո դը Ժիանուա	ՊԾՏ
FR	Coteaux du Languedoc		Կոտո դյու Լանգեդոկ	ՊԾՏ
FR	Coteaux du Layon		Կոտո դյու Լեյոն	ՊԾՏ
FR	Coteaux du Libron		Կոտո դյու Լիբրոն	ՊԱՆ
FR	Coteaux du Loir		Կոտո դյու Լուար	ՊԾՏ
FR	Coteaux du Lyonnais		Կոտո դյու Լիոնե	ՊԾՏ
FR	Coteaux du Pont du Gard		Կոտո դյու պոն դյու Գար	ՊԱՆ
FR	Coteaux du Quercy		Կոտո դյու Կերսի	ՊԾՏ
FR	Coteaux du Vendômois		Կոտո դյու դյու Վանդոմուա	ՊԾՏ
FR	Coteaux Varois en Provence		Կոտո վարուա ան պրովանս	ՊԾՏ
FR	Côtes Catalanes		Կոտ Կատալան	ՊԱՆ
FR	Côtes d’Auvergne		Կոտ դ՛Օվերյն	ՊԾՏ
FR	Côtes de Bergerac		Կոտ դը Բերժերակ	ՊԾՏ
FR	Côtes de Blaye		Կոտ դը Բլայ	ՊԾՏ
FR	Côtes de Bordeaux		Կոտ դը Բորդո	ՊԾՏ
FR	Côtes de Bordeaux‑Saint‑Macaire		Կոտ դը Բորդո-Սեն-Մակեր	ՊԾՏ
FR	Côtes de Bourg		Կոտ դը Բուր	ՊԾՏ
FR	Côtes de Duras		Կոտ դը Դյուրաս	ՊԾՏ
FR	Côtes de Gascogne		Կոտ դը Գասկոյն	ՊԱՆ
FR	Côtes de Meuse		Կոտ դը Մյոզ	ՊԱՆ
FR	Côtes de Millau		Կոտ դը Միլո	ՊԾՏ
FR	Côtes de Montravel		Կոտ դը Մոնտրավել	ՊԾՏ
FR	Côtes de Provence		Կոտ դը Պրովանս	ՊԾՏ
FR	Côtes de Thau		Կոտ դը Տո	ՊԱՆ
FR	Côtes de Thongue		Կոտ դը Տոնգ	ՊԱՆ
FR	Côtes de Toul		Կոտ դը Տուլ	ՊԾՏ
FR	Côtes du Forez		Կոտ դյու Ֆորեզ	ՊԾՏ
FR	Côtes du Jura		Կոտ դյու Ժուրա	ՊԾՏ
FR	Côtes du Marmandais		Կոտ դյու Մարմանդե	ՊԾՏ
FR	Côtes du Rhône		Կոտ դյու Ռոն	ՊԾՏ
FR	Côtes du Rhône Villages		Կոտ դյու Ռոն Վիլաժ	ՊԾՏ
FR	Côtes du Roussillon		Կոտ դյու Ռուսիյոն	ՊԾՏ
FR	Côtes du Roussillon Villages		Կոտ դյու Ռուսիյոն Վիլաժ	ՊԾՏ
FR	Côtes du Tarn		Կոտ դյու Տարն	ՊԱՆ
FR	Côtes du Vivarais		Կոտ դյու Վիվարե	ՊԾՏ
FR	Cour-Cheverny		Կուր-Շեվերնի	ՊԾՏ
FR	Crémant d’Alsace		Կրեման դ՛Ալզաս	ՊԾՏ
FR	Crémant de Bordeaux		Կրեման դը Բորդո	ՊԾՏ
FR	Crémant de Bourgogne		Կրեման դը Բուրգոյն	ՊԾՏ
FR	Crémant de Die		Կրեման դը Դի	ՊԾՏ
FR	Crémant de Limoux		Կրեման դը Լիմու	ՊԾՏ
FR	Crémant de Loire		Կրեման դը Լուար	ՊԾՏ
FR	Crémant du Jura		Կրեման դյու Ժուրա	ՊԾՏ
FR	Criots-Bâtard-Montrachet		Կրիո-Բատար-Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Crozes-Ermitage		Կրոազ-էրմիտաժ	ՊԾՏ
FR	Crozes-Hermitage		Կրոազ-Երմիտաժ	ՊԾՏ
FR	Drôme		Դրոմ	ՊԱՆ
FR	Duché d’Uzès		Դուշե դ՛Ուզես	ՊԱՆ
FR	Echezeaux		Էշեզյո	ՊԾՏ
FR	Entraygues — Le Fel		Անտրայգ — Լյո Ֆել	ՊԾՏ
FR	Entre-deux-Mers		Անտրը-դյո-Մեր	ՊԾՏ
FR	Ermitage		Էրմիտաժ	ՊԾՏ
FR	Estaing		Էստենգ	ՊԾՏ
FR	Faugères		Ֆոժեր	ՊԾՏ
FR	Fiefs Vendéens		Ֆյեֆ Վանդեն	ՊԾՏ
FR	Fitou		Ֆիտու	ՊԾՏ
FR	Fixin		Ֆիքսին	ՊԾՏ
FR	Fleurie		Ֆլյորի	ՊԾՏ
FR	Floc de Gascogne		Ֆլո դե Գասկոյն	ՊԾՏ
FR	Franche-Comté		Ֆռանշ-Կոնտե	ՊԱՆ
FR	Fronsac		Ֆրոնզակ	ՊԾՏ
FR	Frontignan		Ֆրոնտինյան	ՊԾՏ
FR	Fronton		Ֆրոնտոն	ՊԾՏ
FR	Gaillac		Գեյակ	ՊԾՏ
FR	Gaillac premières côtes		Գեյակ պռեմիեր կոտե	ՊԾՏ
FR	Gard		Գար	ՊԱՆ
FR	Gers		Ժեր	ՊԱՆ
FR	Gevrey-Chambertin		Ժեվրեյ-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Gigondas		Ժիգոնդաս	ՊԾՏ
FR	Givry		Ժիվրի	ՊԾՏ
FR	Grand Roussillon		Գրան Ռուսիյոն	ՊԾՏ
FR	Grands-Echezeaux		Գրան-էշեզյո	ՊԾՏ
FR	Graves		Գրավ	ՊԾՏ
FR	Graves de Vayres		Գրավ դը Վեր	ՊԾՏ
FR	Graves supérieures		Գրավ սուպերիյոր	ՊԾՏ
FR	Grignan-les-Adhémar		Գրինյան-լեզ-Ադեմար	ՊԾՏ
FR	Griotte-Chambertin		Գրիոտ-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Gros Plant du Pays nantais		Գրո Պլան դյու Պեյ նանտե	ՊԾՏ
FR	Haute Vallée de l’Aude		Օտ Վալե դը լ՛Ոդ	ՊԱՆ
FR	Haute Vallée de l’Orb		Օտ Վալե դը լ՛Օրբ	ՊԱՆ
FR	Haute-Marne		Օտ-Մարն	ՊԱՆ
FR	Hautes-Alpes		Օտ-Ալպ	ՊԱՆ
FR	Haute-Vienne		Օտ-Վիեն	ՊԱՆ
FR	Haut-Médoc		Օտ-Մեդոկ	ՊԾՏ
FR	Haut-Montravel		Օտ-Մոնտրավել	ՊԾՏ
FR	Haut-Poitou		Օտ-Պուատու	ՊԾՏ
FR	Hermitage		Էրմիտաժ	ՊԾՏ
FR	Île de Beauté		Իյ դե Բոտե	ՊԱՆ
FR	Irancy		Իրանսի	ՊԾՏ
FR	Irouléguy		Իրուլժեգի	ՊԾՏ
FR	Isère		Իսեր	ՊԱՆ
FR	Jasnières		Ժասնիեր	ՊԾՏ
FR	Juliénas		ժուլիեան	ՊԾՏ
FR	Jurançon		Ժուասոն	ՊԾՏ
FR	La Grande Rue		Լյո Գրան Ռյու	ՊԾՏ
FR	La Romanée		Լա Ռոմանե	ՊԾՏ
FR	La Tâche		Լա Տաշ	ՊԾՏ
FR	Ladoix		Լադուա	ՊԾՏ
FR	Lalande-de-Pomerol		Լալանդ-դը-Պոմերոլ	ՊԾՏ
FR	Landes		Լանդ	ՊԱՆ
FR	Languedoc		Լանգեդոկ	ՊԾՏ
FR	Latricières-Chambertin		Լատրիսիեր-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Lavilledieu		Լավիյդյո	ՊԱՆ
FR	L’Ermitage		Լ՛Էրմիտաժ	ՊԾՏ
FR	Les Baux de Provence		Լե Բո դը Պրովանս	ՊԾՏ
FR	L’Etoile		լ՛Էտուալ	ՊԾՏ
FR	L’Hermitage		Լ՛Էրմիտաժ	ՊԾՏ
FR	Limoux		Լիմու	ՊԾՏ
FR	Lirac		Լիրակ	ՊԾՏ
FR	Listrac-Médoc		Լիստրակ-Մեդոկ	ՊԾՏ
FR	Lot		Լո	ՊԱՆ
FR	Loupiac		Լուպիակ	ՊԾՏ
FR	Luberon		Լյուբերոն	ՊԾՏ
FR	Lussac Saint-Emilion		Լյուսակ Սենտ-Էմիյոն	ՊԾՏ
FR	Mâcon		Մակոն	ՊԾՏ
FR	Macvin du Jura		Մակվեն դյու Յուրա	ՊԾՏ
FR	Madiran		Մադիրան	ՊԾՏ
FR	Malepère		Մալեպեր	ՊԾՏ
FR	Maranges		Մարայնժ	ՊԾՏ
FR	Marcillac		Մարկիյակ	ՊԾՏ
FR	Margaux		Մարգո	ՊԾՏ
FR	Marsannay		Մարսանի	ՊԾՏ
FR	Maures		Մոր	ՊԱՆ
FR	Maury		Մորի	ՊԾՏ
FR	Mazis-Chambertin		Մազի-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Mazoyères-Chambertin		Մազոյեր -Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Méditerranée		Մեդիտերանե	ՊԱՆ
FR	Médoc		Մեդոկ	ՊԾՏ
FR	Menetou-Salon		Մենետու-Սալոն	ՊԾՏ
FR	Mercurey		Մերկյուրեյ	ՊԾՏ
FR	Meursault		Մյուրսոլ	ՊԾՏ
FR	Minervois		Միներվուա	ՊԾՏ
FR	Minervois-la-Livinière		Միներվուա-լա-Լիվինիեր	ՊԾՏ
FR	Monbazillac		Մոնբազիյակ	ՊԾՏ
FR	Mont Caume		Մոն կոմ	ՊԱՆ
FR	Montagne-Saint-Emilion		Մոնտայն-Սենտ-Էմիյոն	ՊԾՏ
FR	Montagny		Մոնտայնի	ՊԾՏ
FR	Monthélie		Մոնտելի	ՊԾՏ
FR	Montlouis-sur-Loire		Մոնլուի-սյուր-Լուար	ՊԾՏ
FR	Montrachet		Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Montravel		Մոնտրավել	ՊԾՏ
FR	Morey-Saint-Denis		Մորեյ-Սեն-Դենի	ՊԾՏ
FR	Morgon		Մորգոն	ՊԾՏ
FR	Moselle		Մոսել	ՊԾՏ
FR	Moulin-à-Vent		Մուլեն-ա-Վան	ՊԾՏ
FR	Moulis		Մուլի	ՊԾՏ
FR	Moulis-en-Médoc		Մուլի-ան-Մեդոկ	ՊԾՏ
FR	Muscadet		Մուսկադե	ՊԾՏ
FR	Muscadet Coteaux de la Loire		Մուսկադե Կոտո դե լա Լուար	ՊԾՏ
FR	Muscadet Côtes de Grandlieu		Մուսկադե Կոտե դե Գրանլյո	ՊԾՏ
FR	Muscadet Sèvre et Maine		Մուսկադե Սեվռե է Մեյն	ՊԾՏ
FR	Muscat de Beaumes‑de‑Venise		Մուսակ դը Բոմ-դե Վենիզ	ՊԾՏ
FR	Muscat de Frontignan		Մուսկա դը Ֆրոնտինյան	ՊԾՏ
FR	Muscat de Lunel		Մուսկա դը Լունել	ՊԾՏ
FR	Muscat de Mireval		Մուսկա դը Միրեվալ	ՊԾՏ
FR	Muscat de Rivesaltes		Մուսակ դը Ռիվսալտ	ՊԾՏ
FR	Muscat de Saint‑Jean‑de‑Minervois		Մուսակ դը Սեն-ժան-դը-Միներվուա	ՊԾՏ
FR	Muscat du Cap Corse		Մուսակ դյու Կապ Կորս	ՊԾՏ
FR	Musigny		Մուսինյի	ՊԾՏ
FR	Nuits-Saint-Georges		Նյուի-Սեն-Ժորժ	ՊԾՏ
FR	Orléans		Օրլեան	ՊԾՏ
FR	Orléans-Cléry		Օրլեան-Կլերի	ՊԾՏ
FR	Pacherenc du Vic-Bilh		Պաշերանկ դյու Վիկ-Բիլ	ՊԾՏ
FR	Palette		Պալետ	ՊԾՏ
FR	Patrimonio		Պատրիմոնյո	ՊԾՏ
FR	Pauillac		Պոյիյակ	ՊԾՏ
FR	Pays d’Hérault		Պեյ դ՛Էրոլ	ՊԱՆ
FR	Pays d’Oc		Պայ դ՛Օք	ՊԱՆ
FR	Pécharmant		Պեշարման	ՊԾՏ
FR	Périgord		Պերիգոր	ՊԱՆ
FR	Pernand-Vergelesses		Պերնան-Վերժլեսե	ՊԾՏ
FR	Pessac-Léognan		Պեսակ-Լեոնյան	ՊԾՏ
FR	Petit Chablis		Պըտի Շաբլի	ՊԾՏ
FR	Pierrevert		Պիյերվեր	ՊԾՏ
FR	Pineau des Charentes		Պինո դե Շարան	ՊԾՏ
FR	Pomerol		Պոմերոլ	ՊԾՏ
FR	Pommard		Պոմար	ՊԾՏ
FR	Pouilly-Fuissé		Պույի-Ֆուիս	ՊԾՏ
FR	Pouilly-Fumé		Պույի-Ֆյումե	ՊԾՏ
FR	Pouilly-Loché		Պույի-Լոշե	ՊԾՏ
FR	Pouilly-sur-Loire		Պույի-սյուր-Լուար	ՊԾՏ
FR	Pouilly-Vinzelles		Պույի-Վենզել	ՊԾՏ
FR	Premières Côtes de Bordeaux		Պռեմիեր Կոտ դը Բորդո	ՊԾՏ
FR	Puisseguin Saint-Emilion		Պյուիսգեն Սեն-Էմիյոն	ՊԾՏ
FR	Puligny-Montrachet		Պյուիլնի-Մոնտրաշե	ՊԾՏ
FR	Puy-de-Dôme		Պույ-դը-Դոմ	ՊԱՆ
FR	Quarts de Chaume		Կար դը Շոմ	ՊԾՏ
FR	Quincy		Քուինսի	ՊԾՏ
FR	Rasteau		Րաստո	ՊԾՏ
FR	Régnié		Րեժինիե	ՊԾՏ
FR	Reuilly		Րեուիյի	ՊԾՏ
FR	Richebourg		Րիշբուր	ՊԾՏ
FR	Rivesaltes		Րիվսալտ	ՊԾՏ
FR	Romanée-Conti		Րոմանե-Կոնտի	ՊԾՏ
FR	Romanée-Saint-Vivant		Րոմանե-Սեն-Վիվան	ՊԾՏ
FR	Rosé d’Anjou		Ռոզե դ՛Անժու	ՊԾՏ
FR	Rosé de Loire		Ռոզե դը Լուար	ՊԾՏ
FR	Rosé des Riceys		Ռոզե դե Րիսեյ	ՊԾՏ
FR	Rosette		Ռոզետ	ՊԾՏ
FR	Roussette de Savoie		Ռուսետ դե Սավուա	ՊԾՏ
FR	Roussette du Bugey		Ռուսետ դյու Բուժե	ՊԾՏ
FR	Ruchottes-Chambertin		Ռուշոտ-Շամբերտեն	ՊԾՏ
FR	Rully		Ռյուլի	ՊԾՏ
FR	Sables du Golfe du Lion		Սաբլես դյու Գոլֆե դյու Լիոն	ՊԱՆ
FR	Saint-Amour		Սենտ-Ամուր	ՊԾՏ
FR	Saint-Aubin		Սենտ-Օբեն	ՊԾՏ
FR	Saint-Bris		Սեն-Բռի	ՊԾՏ
FR	Saint-Chinian		Սեն-Շինիան	ՊԾՏ
FR	Sainte-Croix-du-Mont		Սենտ-Կրուա-դյու-Մոն	ՊԾՏ
FR	Sainte-Foy-Bordeaux		Սենտ-ֆոյ-Բորդո	ՊԾՏ
FR	Sainte-Marie-la-Blanche		Սենտ-Մերի-լա-Բլանշ	ՊԱՆ
FR	Saint-Emilion		Սենտ-էմիյիոն	ՊԾՏ
FR	Saint-Emilion Grand Cru		Սենտ-էմիյոն Գրան Կրյու	ՊԾՏ
FR	Saint-Estèphe		Սենտ—Էստեֆ	ՊԾՏ
FR	Saint-Georges-Saint-Emilion		Սեն-ժորժ-Սենտ-Էմիյիոն	ՊԾՏ
FR	Saint-Guilhem-le-Désert		Սեն-Գիլամ-լյո-Դեզեր	ՊԱՆ
FR	Saint-Joseph		Սեն-Ժոզեֆ	ՊԾՏ
FR	Saint-Julien		Սեն-Ժուլիեն	ՊԾՏ
FR	Saint-Mont		Սեն-Մոն	ՊԾՏ
FR	Saint-Nicolas-de-Bourgueil		Սեն-Նիկոլա-դը-Բուրգեյ	ՊԾՏ
FR	Saint-Péray		Սեն-Պերեյ	ՊԾՏ
FR	Saint-Pourçain		Սեն-Պուսեյն	ՊԾՏ
FR	Saint-Romain		Սեն-Ռոմեյն	ՊԾՏ
FR	Saint-Sardos		Սեն-Սարդոս	ՊԾՏ
FR	Saint-Véran		Սեն-Վերան	ՊԾՏ
FR	Sancerre		Սանսեր	ՊԾՏ
FR	Santenay		Սանտենեյ	ՊԾՏ
FR	Saône-et-Loire		Սաոն-է-Լուար	ՊԱՆ
FR	Saumur		Սոմյուր	ՊԾՏ
FR	Saumur-Champigny		Սոմյուր-Շամպինյի	ՊԾՏ
FR	Saussignac		Սոսինյակ	ՊԾՏ
FR	Sauternes		Սոտերն	ՊԾՏ
FR	Savennières		Սավանիյեր	ՊԾՏ
FR	Savennières Coulée de Serrant		Սավանիյեր Կուլե դը Սերան	ՊԾՏ
FR	Savennières Roche aux Moines		Սավանիյեր Ռոշ օ Մուեն	ՊԾՏ
FR	Savigny-lès-Beaune		Սավինյի-լե-Բոն	ՊԾՏ
FR	Savoie		Սավուա	ՊԾՏ
FR	Seyssel		Սեյսել	ՊԾՏ
FR	Tavel		Տավել	ՊԾՏ
FR	Thézac-Perricard		Տեզակ-Պերիկար	ՊԱՆ
FR	Torgan		Տորգան	ՊԱՆ
FR	Touraine		Տուրեն	ՊԾՏ
FR	Touraine Noble Joué		Տուրեն Նոբլը Ժուե	ՊԾՏ
FR	Tursan		Տյուրսան	ՊԾՏ
FR	Urfé		Ուրֆե	ՊԱՆ
FR	Vacqueyras		Վակեյրա	ՊԾՏ
FR	Val de Loire		Վալ դը Լուար	ՊԱՆ
FR	Valençay		Վալենսեյ	ՊԾՏ
FR	Vallée du Paradis		Վալե դյու Պարադի	ՊԱՆ
FR	Var		Վար	ՊԱՆ
FR	Vaucluse		Վոքլյուզ	ՊԱՆ
FR	Ventoux		Վանտու	ՊԾՏ
FR	Vicomté d’Aumelas		Վիկոնտե դ՛Oմելաս	ՊԱՆ
FR	Vin d’Alsace		Վեն դ՛Ալզաս	ՊԾՏ
FR	Vin de Bellet		Վեն դը Բելե	ՊԾՏ
FR	Vin de Corse		Վեն դը Կորս	ՊԾՏ
FR	Vin de Frontignan		Վեն դը Ֆրոնտինյան	ՊԾՏ
FR	Vin de Savoie		Վեն դը Սավուա	ՊԾՏ
FR	Vins fins de la Côte de Nuits		Վեն ֆեն դը լա Կոտ դը Նյուի	ՊԾՏ
FR	Vinsobres		Վենսբրը	ՊԾՏ
FR	Viré-Clessé		Վիրե-Կլեսե	ՊԾՏ
FR	Volnay		Վոլնե	ՊԾՏ
FR	Vosne-Romanée		Վոսն-Ռոմանե	ՊԾՏ
FR	Vougeot		Վուժո	ՊԾՏ
FR	Vouvray		Վուրեյ	ՊԾՏ
FR	Yonne		Յոն	ՊԱՆ
DE	Ahr		Ահռ	ՊԾՏ
DE	Ahrtaler Landwein		Ահռթալեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Baden		Բադեն	ՊԾՏ
DE	Badischer Landwein		Բադիշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Bayerischer Bodensee-Landwein		Բայերիշ Բոդանսե-Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Brandenburger Landwein		Բրանդենբուրգեն Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Franken		Ֆրանկեն	ՊԾՏ
DE	Hessische Bergstraße		Հեսիշե Բերգշտասե	ՊԾՏ
DE	Landwein der Mosel		Լանդվայն դեր Մոսել	ՊԱՆ
DE	Landwein der Ruwer		Լանդվայն դեր Ռյուվեր	ՊԱՆ
DE	Landwein der Saar		Լանդվայն դեր Սաար	ՊԱՆ
DE	Landwein Main		Լանդվայ Մեյն	ՊԱՆ
DE	Landwein Neckar		Լանդվայն Նեկտար	ՊԱՆ
DE	Landwein Oberrhein		Լանդվայն Օբեռհայն	ՊԱՆ
DE	Landwein Rhein		Լանդվայն Ռայն	ՊԱՆ
DE	Landwein Rhein-Neckar		Լանդվայն Ռայն-Նեկտար	ՊԱՆ
DE	Mecklenburger Landwein		Մեկլենբուրգեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Mitteldeutscher Landwein		Միտելդյոտշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Mittelrhein		Միտելրայն	ՊԾՏ
DE	Mosel		Մոզել	ՊԾՏ
DE	Nahe		Նահե	ՊԾՏ
DE	Nahegauer Landwein		Նահեգաուեռ Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Pfalz		Պֆալց	ՊԾՏ
DE	Pfälzer Landwein		Պֆալզեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Regensburger Landwein		Ռեգենսբուրգեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Rheinburgen-Landwein		Ռեգենսբուրգեր-Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Rheingau		Ռայնգաու	ՊԾՏ
DE	Rheingauer Landwein		Ռայնգաուեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Rheinhessen		Ռայնհեսեն	ՊԾՏ
DE	Rheinischer Landwein		Ռայնշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Saale-Unstrut		Սաալե-Ունստռուտ	ՊԾՏ
DE	Saarländischer Landwein		Սաառլենդիշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Sachsen		Զաքսեն	ՊԾՏ
DE	Sächsischer Landwein		Զեքսսիշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Schleswig-Holsteinischer Landwein		Շլեշվիգ-Հոլշտայնիշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Schwäbischer Landwein		Շվեբիշեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Starkenburger Landwein		Շտառկենբուրգեր Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Taubertäler Landwein		Տաուբեռտելեռ Լանդվայն	ՊԱՆ
DE	Württemberg		Վյուռտեմբեռգ	ՊԾՏ
GR	Kως	Kos	Կոս	ՊԱՆ
GR	Malvasia Πάρος	Malvasia Paros	Մալվասիա Պարոս	ՊԾՏ
GR	Malvasia Σητείας	Malvasia Sitia	Մալվասիա Սիտիա	ՊԾՏ
GR	Malvasia Χάνδακας-Candia	Malvasia Χάνδακας-Candia	Մալվասիա Խանդակաս — կանդիա	ՊԾՏ
GR	Άβδηρα	Avdira	Ավդիռա	ՊԱՆ
GR	Άγιο Όρος	Mount Athos/ Holly Mount Athos/Holly Mountain Athos/Mont Athos/Άγιο Όρος Άθως	Այիո Օրոս / Մաունթ Աթոս/ Հոլի Մաունթ Աթոս/ Հոլի Մաունթին Աթոս/ Մոնթ Աթոս	ՊԱՆ
GR	Αγορά	Agora	Ագոռա	ՊԱՆ
GR	Αγχίαλος	Anchialos	Անխիալոս	ՊԾՏ
GR	Αιγαίο Πέλαγος	Aegean Sea/Aigaio Pelagos	Էգիան Սի/Էյեո Պելաղոս	ՊԱՆ
GR	Αμύνταιο	Amyndeon	Ամինդեո / Ամինդեոն	ՊԾՏ
GR	Ανάβυσσος	Anavyssos	Անավիսոս	ՊԱՆ
GR	Αργολίδα	Argolida	Արղոլիդա	ՊԱՆ
GR	Αρκαδία	Arkadia	Առկադիա	ՊԱՆ
GR	Αρχάνες	Archanes	Արխանես	ՊԾՏ
GR	Αττική	Attiki	Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Αχαΐα	Achaia	Ախաիա	ՊԱՆ
GR	Βελβεντό	Velvento	Վելվենտո	ՊԱՆ
GR	Βερντέα Ζακύνθου	Verdea Onomasia kata paradosi Zakynthou/ Verdea Zakynthos/Verntea Zakynthos	Վեռդեա Oնոմասիա կատա պառադոսի Զակինթու/վեռդեա Զակինթոս/ վեռնետեա Զակինթոս	ՊԱՆ
GR	Γεράνεια	Gerania	Գեռանիա	ՊԱՆ
GR	Γουμένισσα	Goumenissa	Ղումենիսա	ՊԾՏ
GR	Γρεβενά	Grevena	Ղռեվենա	ՊԱՆ
GR	Δαφνές	Dafnes	Դաֆնես	ՊԾՏ
GR	Δράμα	Drama	Դռամա	ՊԱՆ
GR	Δωδεκάνησος	Dodekanese	Դոդեկանիսոս	ՊԱՆ
GR	Έβρος	Evros	Էվռոս	ՊԱՆ
GR	Ελασσόνα	Elassona	Էլասոնա	ՊԱՆ
GR	Επανομή	Epanomi	Էպանոմի	ՊԱՆ
GR	Εύβοια	Evia	Էվիա	ՊԱՆ
GR	Ζάκυνθος	Zakynthos	Զակինթոս	ՊԱՆ
GR	Ζίτσα	Zitsa	Զիտսա	ՊԾՏ
GR	Ηλεία	Ilia	Իլիա	ՊԱՆ
GR	Ημαθία	Imathia	Իմանթիա	ՊԱՆ
GR	Ήπειρος	Epirus	Էպիռուս	ՊԱՆ
GR	Ηράκλειο	Iraklio	Իռակլիո	ՊԱՆ
GR	Θάσος	Thasos	Թասոս	ՊԱՆ
GR	Θαψανά	Thapsana	Թապսանա	ՊԱՆ
GR	Θεσσαλία	Thessalia	Թեսալիա	ՊԱՆ
GR	Θεσσαλονίκη	Thessaloniki	Թեսալոնիկի	ՊԱՆ
GR	Θήβα	Thiva	Թիվա	ՊԱՆ
GR	Θράκη	Thrace	Թրակի	ՊԱՆ
GR	Ικαρία	Ikaria	Իկարիա	ՊԱՆ
GR	Ίλιον	Ilion	Իլիոն	ՊԱՆ
GR	Ίσμαρος	Ismaros	Իսմարոս	ՊԱՆ
GR	Ιωάννινα	Ioannina	Իոանինա	ՊԱՆ
GR	Καβάλα	Kavala	Կավալա	ՊԱՆ
GR	Καρδίτσα	Karditsa	Կարդիցա	ՊԱՆ
GR	Κάρυστος	Karystos	Կարիտոս	ՊԱՆ
GR	Καστοριά	Kastoria	Կաստորյա	ՊԱՆ
GR	Κέρκυρα	Corfu	Կերկիրա / Կոռֆու	ՊԱՆ
GR	Κίσσαμος	Kissamos	Կիսամոս	ՊԱՆ
GR	Κλημέντι	Klimenti	Կլիմենտի	ՊԱՆ
GR	Κοζάνη	Kozani	Կոզանի	ՊԱՆ
GR	Κοιλάδα Αταλάντης	Atalanti Valley	Կիլադա Արալանտիս / Ատալանտի վալեյ	ՊԱՆ
GR	Κόρινθος	Κορινθία /Korinthos/Korinthia	Կորինթոս/Կորինթիա	ՊԱՆ
GR	Κρανιά	Krania	Կրանյա	ՊԱՆ
GR	Κραννώνα	Krannona	Կրանոնա	ՊԱՆ
GR	Κρήτη	Crete	Կրիտի	ՊԱՆ
GR	Κυκλάδες	Cyclades	Կիկլադես	ՊԱՆ
GR	Λακωνία	Lakonia	Լակոնիա	ՊԱՆ
GR	Λασίθι	Lasithi	Լասիթի	ՊԱՆ
GR	Λέσβος	Lesvos	Լեսվոս	ՊԱՆ
GR	Λετρίνοι	Letrini	Լետրինի	ՊԱՆ
GR	Λευκάδα	Lefkada	Լեֆկադա	ՊԱՆ
GR	Ληλάντιο Πεδίο	Lilantio Pedio/Lilantio Field	Լիլանտիո Պեդիո/Լիլանտիո Ֆիլդ	ՊԱՆ
GR	Λήμνος	Limnos	Լիմնոս	ՊԾՏ
GR	Μαγνησία	Magnisia	Մաղնիսիա	ՊԱՆ
GR	Μακεδονία	Macedonia	Մասեդոնիա / Մասեդոնիա	ՊԱՆ
GR	Μαντζαβινάτα	Mantzavinata	Մանցավինատա	ՊԱՆ
GR	Μαντινεία	Mantinia	Մանտինիա	ՊԾՏ
GR	Μαρκόπουλο	Markopoulo	Մարկոպուլո	ՊԱՆ
GR	Μαρτίνο	Martino	Մարտինո	ՊԱՆ
GR	Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας	Mavrodaphne of Kefalonia/ Mavrodafne of Cephalonia	Մավրոդաֆնի Կեֆալինիաս / Մավրոդաֆնի օֆ Կեֆալոնիա/ Մավրոդաֆնի օֆ Սեֆալոնիա	ՊԾՏ
GR	Μαυροδάφνη Πατρών	Mavrodafni of Patra/Mavrodaphne of Patra	Մավրոդաֆնի Պատրոն / Մավրոդաֆնի օֆ պատրա	ՊԾՏ
GR	Μεσενικόλα	Mesenikola	Մեսենիկոլա	ՊԾՏ
GR	Μεσσηνία	Messinia	Մեսինիա	ՊԱՆ
GR	Μεταξάτων	Metaxata	Մետաքսատոն / Մետաքսատա	ՊԱՆ
GR	Μετέωρα	Meteora	Մետեորա	ՊԱՆ
GR	Μέτσοβο	Metsovo	Մեցովո	ՊԱՆ
GR	Μονεμβασία- Malvasia	Monemvasia-Malvasia	Մոնեմվասիա-Մալվասիա	ՊԾՏ
GR	Μοσχάτο Πατρών	Muscat of Patra	Մոսխատո Պատրոն / Մուսկատ օֆ պատրա	ՊԾՏ
GR	Μοσχάτος Κεφαλληνίας	Muscat of Kefalonia/Muscat de Cephalonie / Muscat of Cephalonia	Մոսխատոս Կեֆալինիաս / Մուսկատ օֆ Կեֆալոնիա/ Մուսկատ դը Սեֆալոնի/ Մուսկատ օֆ Սեֆալոնիա	ՊԾՏ
GR	Μοσχάτος Λήμνου	Muscat of Limnos	Մոսխատոս Լիմնու / Մուսկատ օֆ Լիմնոս	ՊԾՏ
GR	Μοσχάτος Ρίου Πάτρας	Μοσχάτος Ρίου Πάρτας/ Μuscat of Rio Patra	Մոսխատոս Ռիու Պատրաս / Մուսկատ օֆ Ռիո Պատրա	ՊԾՏ
GR	Μοσχάτος Ρόδου	Muscat of Rodos	Մոսխատոս Ռոդու / Մուսկատ օֆ Ռոդոս	ՊԾՏ
GR	Νάουσα	Naoussa	Նաուսա	ՊԾՏ
GR	Νέα Μεσημβρία	Nea Mesimvria	Նեա Մեսիմվրիա	ՊԱՆ
GR	Νεμέα	Nemea	Նեմէա	ՊԾՏ
GR	Οπούντια Λοκρίδας	Opountia Locris	Օպունտիա Լոկրիդաս / Օպունտիա Լոկրիս	ՊԱՆ
GR	Παγγαίο	Paggeo /Pangeon	Պագեո/Պանգեոն	ՊԱՆ
GR	Παλλήνη	Pallini	Պալինի	ՊԱՆ
GR	Παρνασσός	Parnassos	Պառնասոս	ՊԱՆ
GR	Πάρος	Paros	Պարոս	ՊԾՏ
GR	Πάτρα	Patra	Պատրա	ՊԾՏ
GR	Πεζά	Peza	Պեզա	ՊԾՏ
GR	Πέλλα	Pella	Պելա	ՊԱՆ
GR	Πελοπόννησος	Peloponnese	Պելոպոնիսոս / Պելեպոնիզ	ՊԱՆ
GR	Πιερία	Pieria	Պիերիա	ՊԱՆ
GR	Πισάτις	Pisatis	Պիսատիս	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Αιγιαλείας	Slopes of Aigialia	Պլայես Էյալիաս / Սլոուպս օֆ Էգիալիա	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Αίνου	Slopes of Ainos	Պլայես Էնու / Սլոուպս օֆ Էնոս	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Αμπέλου	Slopes of ampelos	Պլայես Ամպելու / Սլոուպս օֆ Ամպելոս	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Βερτίσκου	Slopes of Vertiskos	Պլայես Վեռտիսկու / Սլոուպս օֆ Վեռրիսկոս	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Κιθαιρώνα	Slopes of Kithaironas	Պլայես Կիթերոնա / Սլոուպս օֆ Կիթեռոնաս	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Κνημίδας	Slopes of Knimida	Պլայես Կնիմիդաս / Սլոուպս օֆ Կնիմիդա	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Μελίτωνα	Slopes of Meliton	Պլայես Մելիտոնա / Սլոուպս օֆ Մելիտոն	ՊԾՏ
GR	Πλαγιές Πάικου	Slopes of Paiko	Պլայես Պայկու / Սլոուպս օֆ Պաիկո	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Πάρνηθας	Slopes of Parnitha	Պլայես Պարնիթաս / Սլոուպս օֆ Պառնիթա	ՊԱՆ
GR	Πλαγιές Πεντελικού	Slopes of Pendeliko/ Πλαγιές Πεντελικού	Պլայես Պենդելիկու / Սլոուպս օֆ Պենդելիկո	ՊԱՆ
GR	Πυλία	Pylia	Պիլիա	ՊԱՆ
GR	Ραψάνη	Rapsani	Ռապսանի	ՊԾՏ
GR	Ρέθυμνο	Rethimno	Ռեթիմնո	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Αττικής	Retsina of Attiki	Ռեցինա Ատիկիս / Ռեցինա օֆ Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Βοιωτίας	Retsina of Viotia	Ռեցինա Վիոտիսաս / Ռեցինա օֆ Վիոտիա	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Γιάλτρων	Retsina of Gialtra	Ռեցինա Յալտրոն / Ռեցինա օֆ Գիալտռա	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Εύβοιας	Retsina of Evoia	Ռեցինա Էվիաս / Ռեցինա օֆ Էվոիա	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Θηβών (Βοιωτίας)	Retsina of Thebes (Voiotias)	Ռեցինա Թիվոն (Վիոտիաս) / Ռեցինա օֆ Թեբե (Վիոտիաս)	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Καρύστου	Retsina of Karystos	Ռեցինա Կարիստու / Ռեցինա օֆ Կարիստոս	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Κορωπίου	Ρετσίνα Κορωπίου Αττικής/Retsina of Koropi/Retsina of Koropi Attiki	Ռեցինա Կորոպիու / Ռեցինա օֆ Կորոպի/ ռեցինա օֆ Կորոպի Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Κρωπίας	Ρετσίνα Κορωπίου Αττικής/Retsina of Koropi/Retsina of Koropi Attiki	Ռեցինա Կրոպիաս / Ռեցինա օֆ Կորոպի/ ռեցինա օֆ Կորոպի ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Λιοπεσίου	Ρετσίνα Παιανίας Αττικής/Retsina of Paiania /Retsina of Paiania Attiki	Ռեցինա Լյոպեսիու / Ռեցինա Պէանիաս Ատիկիս / Ռեցինա օֆ Պայանիա/ Ռեցինա օֆ Աաիանիա Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Μαρκόπουλου (Αττικής)	Retsina of Markopoulo (Attiki)	Ռեցինա Մարկոպուլու (Ատիկիս) / Ռեցինա օֆ Մարկոպուլո (Ատիկի)	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Μεγάρων	Ρετσίνα Μεγάρων Αττικής/Retsina of Megara (Attiki)/ Retsina of Megara Attiki	Ռեցինա Մեղարոն / Ռեցինա օֆ Մեգառա (Ատիկի)/ Ռեցինա օֆ Մեգառա Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Μεσογείων (Αττικής)	Retsina of Mesogia (Attiki)	Ռեցինա Մեսոյիոն / Ռեցինա օֆ Մեսօգիա (Ատիկի)	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Παιανίας	Ρετσίνα Παιανίας Αττικής/Retsina of Paiania /Retsina of Paiania Attiki	Ռեցինա Պէանիաս / Ռեցինա օֆ Պաիանիա/ Ռեցինա օֆ Պաիանիա Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Παλλήνης	Ρετσίνα Παλλήνης Αττικής/Retsina of Pallini/Retsina of Pallini Attiki	Ռեցինա Պալինիս / Ռեցինա օֆ Պալինի/ Ռեցինա օֆ Պալինի Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Πικερμίου	Ρετσίνα Πικερμίου Αττικής/Retsina of Pikermi Attiki/Retsina of Pikermi	Ռեցինա Պիկերմիու / Ռեցինա օֆ Պիկեռմի Ատիկի/ Ռեցինա օֆ Պիկեռմի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Σπάτων	Ρετσίνα Σπάτων Αττικής/Retsina of Spata/Retsina of Spata Attiki	Ռեցինա Սպատոն / Ռեցինա օֆ Սպատա/ Ռեցինա օֆ Սպատա Ատիկի	ՊԱՆ
GR	Ρετσίνα Χαλκίδας (Ευβοίας)	Retsina of Halkida (Evoia)	Սպատոն Խալկիդաս / Ռեցինա օֆ Խալկիդա(էվոյա)	ՊԱՆ
GR	Ριτσώνα	Ritsona	Ռիցոնա	ՊԱՆ
GR	Ρόδος	Rodos/Rhodes	Ռոդոս/Ռոդես / Ռոուդզ	ՊԾՏ
GR	Ρομπόλα Κεφαλληνίας	Robola of Kefalonia	Ռոբոլա Կեֆալինիաս / Ռոբոլա օֆ Կեֆալոնիա	ՊԾՏ
GR	Σάμος	Samos	Սամոս	ՊԾՏ
GR	Σαντορίνη	Santorini	Սանտորինի	ՊԾՏ
GR	Σέρρες	Serres	Սեռես	ՊԱՆ
GR	Σητεία	Sitia	Սիտիա	ՊԾՏ
GR	Σιάτιστα	Siatista	Սյատիստա	ՊԱՆ
GR	Σιθωνία	Sithonia	Սիթոնիա	ՊԱՆ
GR	Σπάτα	Spata	Սպատա	ՊԱՆ
GR	Στερεά Ελλάδα	Sterea Ellada	Ստերեա Էլլադա	ՊԱՆ
GR	Τεγέα	Tegea	Տեգեա	ՊԱՆ
GR	Τριφυλία	Trifilia	Տրիֆիլիա	ՊԱՆ
GR	Τύρναβος	Tyrnavos	Տիրնավոս	ՊԱՆ
GR	Φθιώτιδα	Fthiotida/Phthiotis	Ֆթիոտիդա/Ֆթիոտիս	ՊԱՆ
GR	Φλώρινα	Florina	Ֆլորինա	ՊԱՆ
GR	Χαλικούνα	Halikouna	Խալիկունա	ՊԱՆ
GR	Χαλκιδική	Halkidiki	Խալկիդիկի	ՊԱՆ
GR	Χάνδακας — Candia	Candia	Խանդակաս — Կանդիա	ՊԾՏ
GR	Χανιά	Chania	Խանյա	ՊԱՆ
GR	Χίος		Խիոս	ՊԱՆ
HU	Badacsony		Բադաչոնյ	ՊԾՏ
HU	Badacsonyi		Բադաչոնյի	ՊԾՏ
HU	Balaton		Բալատոն	ՊԾՏ
HU	Balatonboglár		Բալատոնբոգլառ	ՊԾՏ
HU	Balatonboglári		Բալատոնբոգլառի	ՊԾՏ
HU	Balaton-felvidék		Բալատոն-ֆելվիդէկ	ՊԾՏ
HU	Balaton-felvidéki		Բալատոն-ֆելվիդէկի	ՊԾՏ
HU	Balatonfüred-Csopak		Բալատոնֆյուրեդ-Չոպակ	ՊԾՏ
HU	Balatonfüred-Csopaki		Բալատոնֆյուրեդ-Չոպակի	ՊԾՏ
HU	Balatoni		Բալատոնի	ՊԾՏ
HU	Balatonmelléki		Բալատոնմելէկի	ՊԱՆ
HU	Bükk		Բյուկկ	ՊԾՏ
HU	Bükki		Բյուկկի	ՊԾՏ
HU	Csongrád		Չոնգռադ	ՊԾՏ
HU	Csongrádi		Չոնգռադի	ՊԾՏ
HU	Debrői Hárslevelű		Դեբռոյ Հառշլեվելու	ՊԾՏ
HU	Duna		Դունա	ՊԾՏ
HU	Dunai		Դունաի	ՊԾՏ
HU	Dunántúl		Դունատուլ	ՊԱՆ
HU	Dunántúli		Դունատուլի	ՊԱՆ
HU	Duna-Tisza-közi		Դունա-Տիսա-կյոզի	ՊԱՆ
HU	Eger		Էգեռ	ՊԾՏ
HU	Egri		Էգռի	ՊԾՏ
HU	Etyek-Buda		Էտյեկ-Բուդա	ՊԾՏ
HU	Etyek-Budai		Էտյեկ-Բուդաի	ՊԾՏ
HU	Felső-Magyarország		Ֆելշյո-Մաձարոռսագ	ՊԱՆ
HU	Felső-Magyarországi		Ֆելշյո-Մաձառոռսագի	ՊԱՆ
HU	Hajós-Baja		Հայոշ-Բայա	ՊԾՏ
HU	Izsáki Arany Sárfehér		Իժակի Առանյ Շառֆեհէռ	ՊԾՏ
HU	Káli		Կալի	ՊԾՏ
HU	Kunság		Կունշագ	ՊԾՏ
HU	Kunsági		Կունշագի	ՊԾՏ
HU	Mátra		Մատռա	ՊԾՏ
HU	Mátrai		Մատռաի	ՊԾՏ
HU	Mór		Մոռ	ՊԾՏ
HU	Móri		Մոռի	ՊԾՏ
HU	Nagy-Somló		Նաձ-Շոմլո	ՊԾՏ
HU	Nagy-Somlói		Նաձ-Շոմլոի	ՊԾՏ
HU	Neszmély		Նեսմէյ	ՊԾՏ
HU	Neszmélyi		Նեսմէյի	ՊԾՏ
HU	Pannon		Պաննոն	ՊԾՏ
HU	Pannonhalma		Պաննոնհալմա	ՊԾՏ
HU	Pannonhalmi		Պաննոնհալմի	ՊԾՏ
HU	Pécs		Պեչ	ՊԾՏ
HU	Somló		Շոմլո	ՊԾՏ
HU	Somlói		Շոմլոի	ՊԾՏ
HU	Sopron		Շոպռոն	ՊԾՏ
HU	Soproni		Շոպռոնի	ՊԾՏ
HU	Szekszárd		Սեկսառդ	ՊԾՏ
HU	Szekszárdi		Սեկսառդի	ՊԾՏ
HU	Tihany		Տիհանյ	ՊԾՏ
HU	Tihanyi		Տիհանյի	ՊԾՏ
HU	Tokaj		Տոկայ	ՊԾՏ
HU	Tokaji		Տոկայի	ՊԾՏ
HU	Tolna		Տոլնա	ՊԾՏ
HU	Tolnai		Տոլնաի	ՊԾՏ
HU	Villány		Վիլանյ	ՊԾՏ
HU	Villányi		Վիլանյի	ՊԾՏ
HU	Zala		Զալա	ՊԾՏ
HU	Zalai		Զալաի	ՊԾՏ
HU	Zemplén		Զեմպլեն	ՊԱՆ
HU	Zempléni		Զեմպլենի	ՊԱՆ
IT	Abruzzo		Աբռուզո	ՊԾՏ
IT	Acqui		Ակուի	ՊԾՏ
IT	Affile		Ֆիլե	ՊԾՏ
IT	Aglianico del Taburno		Ալյանիկո դել Տաբուռնո	ՊԾՏ
IT	Aglianico del Vulture		Ալյանիկո դել Վուլտուրե	ՊԾՏ
IT	Aglianico del Vulture Superiore		Ալիանիկո դել Վուլտուրե Սուպերիորե	ՊԾՏ
IT	Alba		Ալբա	ՊԾՏ
IT	Albugnano		Ալբունյանո	ՊԾՏ
IT	Alcamo		Ալկամո	ՊԾՏ
IT	Aleatico di Gradoli		Ալեատիկո դի Գռադոլի	ՊԾՏ
IT	Aleatico di Puglia		Ալեատիկո դի Պուլիա	ՊԾՏ
IT	Aleatico Passito dell’Elba		Ալեատիկո Պասիտո դել՛էլբա	ՊԾՏ
IT	Alezio		Ալեցիո	ՊԾՏ
IT	Alghero		Ալգերո	ՊԾՏ
IT	Allerona		Ալերոնա	ՊԱՆ
IT	Alta Langa		Ալտա լանգա	ՊԾՏ
IT	Alta Valle della Greve		Ալտա Վալե դելա Գռեվե	ՊԱՆ
IT	Alto Adige		Ալտո Ադիջե	ՊԾՏ
IT	Alto Livenza		Ալտո Լիվենցա	ՊԱՆ
IT	Alto Mincio		Ալտո Մինիչիո	ՊԱՆ
IT	Amarone della Valpolicella		Ամառոնե դելա Վալպոլիչելա	ՊԾՏ
IT	Amelia		Ամելիա	ՊԾՏ
IT	Anagni		Անանյի	ՊԱՆ
IT	Ansonica Costa dell’Argentario		Անասոնիկա Կոստա դել՛Առջենտարիո	ՊԾՏ
IT	Aprilia		Ապրիլիա	ՊԾՏ
IT	Arborea		Առբոռեա	ՊԾՏ
IT	Arcole		Առկոլե	ՊԾՏ
IT	Arghillà		Առգիլիա	ՊԱՆ
IT	Asolo — Prosecco		Ազոլո-Պռոսեկո	ՊԾՏ
IT	Assisi		Ասիզի	ՊԾՏ
IT	Asti		Աստի	ՊԾՏ
IT	Atina		Ատինա	ՊԾՏ
IT	Aversa		Ավեռսա	ՊԾՏ
IT	Avola		Ավոլա	ՊԱՆ
IT	Bagnoli		Բանյոլի	ՊԾՏ
IT	Bagnoli di Sopra		Բանյոլի դի Սոպռա	ՊԾՏ
IT	Bagnoli Friularo		Բանյոլի Ֆրիուլարո	ՊԾՏ
IT	Barbagia		Բառբաջիա	ՊԱՆ
IT	Barbaresco		Բառբառեսկո	ՊԾՏ
IT	Barbera d’Alba		Բառբեռա դ՛Ալբա	ՊԾՏ
IT	Barbera d’Asti		Բառբեռա դ՛Աստի	ՊԾՏ
IT	Barbera del Monferrato		Բառբեռա դել Մոնֆեռատո	ՊԾՏ
IT	Barbera del Monferrato Superiore		Բառբեռա դել Մոնֆեռատե Սուպեռիորե	ՊԾՏ
IT	Barco Reale di Carmignano		Բառկո ռեալե դի Կառմինյանո	ՊԾՏ
IT	Bardolino		Բառդոլինո	ՊԾՏ
IT	Bardolino Superiore		Բառդոլինո Սուպեռիորե	ՊԾՏ
IT	Barletta		Բառլետա	ՊԾՏ
IT	Barolo		Բառոլո	ՊԾՏ
IT	Basilicata		Բազիլիկատա	ՊԱՆ
IT	Benaco Bresciano		Բենակո Բռեշանո	ՊԱՆ
IT	Beneventano		Բենեվենատանո	ՊԱՆ
IT	Benevento		Բենեվենտո	ՊԱՆ
IT	Bergamasca		Բեռգամասկա	ՊԱՆ
IT	Bettona		Բետոնա	ՊԱՆ
IT	Bianchello del Metauro		Բիանկելո դել Մետաուռո	ՊԾՏ
IT	Bianco Capena		Բիանկո Կապենա	ՊԾՏ
IT	Bianco del Sillaro		Բիանկո դել Սիլառո	ՊԱՆ
IT	Bianco dell’Empolese		Բիանկո դել՛Էմպոլեզե	ՊԾՏ
IT	Bianco di Castelfranco Emilia		Բիանկո դի Կաստելֆռանկո Էմիլիա	ՊԱՆ
IT	Bianco di Custoza		Բիանկո դի Կուստոցա	ՊԾՏ
IT	Bianco di Pitigliano		Բիանկո դի Պիտիլիանո	ՊԾՏ
IT	Biferno		Բիֆեռնո	ՊԾՏ
IT	Bivongi		Բիվոնջի	ՊԾՏ
IT	Boca		Բոկա	ՊԾՏ
IT	Bolgheri		Բոլգերի	ՊԾՏ
IT	Bolgheri Sassicaia		Բոլգերի Սասիկայա	ՊԾՏ
IT	Bonarda dell’Oltrepò Pavese		Բոնառդա դել՛Օլտռեպո Պավեզե	ՊԾՏ
IT	Bosco Eliceo		Բոսկո Էլիչեո	ՊԾՏ
IT	Botticino		Բոտիչինո	ՊԾՏ
IT	Brachetto d’Acqui		Բռակետո դ՛Ակուի	ՊԾՏ
IT	Bramaterra		Բռամատեռա	ՊԾՏ
IT	Breganze		Բռեգանցե	ՊԾՏ
IT	Brindisi		Բռինդիզի	ՊԾՏ
IT	Brunello di Montalcino		Բռունելո դի Մոնտալչինո	ՊԾՏ
IT	Buttafuoco		Բուտաֆուոկո	ՊԾՏ
IT	Buttafuoco dell’Oltrepò Pavese		Բուտաֆուկո դել՛Օլտռեպո Պավեզե	ՊԾՏ
IT	Cacc’e mmitte di Lucera		Կաչ՛ե միտե դի Լուչերա	ՊԾՏ
IT	Cagliari		Կալիարի	ՊԾՏ
IT	Calabria		Կալաբրիա	ՊԱՆ
IT	Caldaro		Կալդարո	ՊԾՏ
IT	Calosso		Կալոսո	ՊԾՏ
IT	Caluso		Կալուսո	ՊԾՏ
IT	Camarro		Կամառո	ՊԱՆ
IT	Campania		Կամպանիա	ՊԱՆ
IT	Campi Flegrei		Կամպի Ֆլեգռեի	ՊԾՏ
IT	Campidano di Terralba		Կամպիդանո դի Տեռալբա	ՊԾՏ
IT	Canavese		Կանավեզե	ՊԾՏ
IT	Candia dei Colli Apuani		Կանդիա դեի Կոլի Ապուանի	ՊԾՏ
IT	Cannara		Կանառա	ՊԱՆ
IT	Cannellino di Frascati		Կանելինո դի Ֆռասկատի	ՊԾՏ
IT	Cannonau di Sardegna		Կանոնաու դի Սարդենյա	ՊԾՏ
IT	Capalbio		Կապալբիո	ՊԾՏ
IT	Capri		Կապրի	ՊԾՏ
IT	Capriano del Colle		Կապրիանո դել Կոլե	ՊԾՏ
IT	Carema		Կառեմա	ՊԾՏ
IT	Carignano del Sulcis		Կառինյանո դել Սուլչիս	ՊԾՏ
IT	Carmignano		Կառմինյանո	ՊԾՏ
IT	Carso		Կառսո	ՊԾՏ
IT	Carso — Kras		Կառսո — Կռաս	ՊԾՏ
IT	Casavecchia di Pontelatone		Կազավեկյա դի Պոնտելատոնե	ՊԾՏ
IT	Casorzo		Կազորցո	ՊԾՏ
IT	Casteggio		Կաստեջիո	ՊԾՏ
IT	Castel del Monte		Կաստել դել Մոնտե	ՊԾՏ
IT	Castel del Monte Bombino Nero		Կաստել դել Մոնտե Բոմբինո Նեռո	ՊԾՏ
IT	Castel del Monte Nero di Troia Riserva		Կաստել դել Մոնտե Նեռո դի Տրոյա Ռիզերվա	ՊԾՏ
IT	Castel del Monte Rosso Riserva		Կաստել դել Մոնտե ռոսո Ռիզեռվա	ՊԾՏ
IT	Castel San Lorenzo		Կաստել Սան Լոռենցո	ՊԾՏ
IT	Casteller		Կաստելեռ	ՊԾՏ
IT	Castelli di Jesi Verdicchio Riserva		Կաստելի դի Յեզի Վեռդիկիո Ռիզեռվա	ՊԾՏ
IT	Castelli Romani		Կաստելի Ռոմանի	ՊԾՏ
IT	Catalanesca del Monte Somma		Կատալանեսկա դել Մոնտե Սոմմա	ՊԱՆ
IT	Cellatica		Չելլատիկա	ՊԾՏ
IT	Cerasuolo d’Abruzzo		Չեռազուոլո դ՛Աբռուցո	ՊԾՏ
IT	Cerasuolo di Vittoria		Չեռազուոլո դի Վիտորիա	ՊԾՏ
IT	Cerveteri		Չեռվետեռի	ՊԾՏ
IT	Cesanese del Piglio		Չեզանեզե դել Պիլիո	ՊԾՏ
IT	Cesanese di Affile		Չեզանեզե դի Աֆիլե	ՊԾՏ
IT	Cesanese di Olevano Romano		Չեզանեզե դի Oլեվանո Ռոմանո	ՊԾՏ
IT	Chianti		Կյանտի	ՊԾՏ
IT	Chianti Classico		Կյանտի Կլասիկո	ՊԾՏ
IT	Cilento		Չիլենտո	ՊԾՏ
IT	Cinque Terre		Չինկուե Տեռե	ՊԾՏ
IT	Cinque Terre Sciacchetrà		Չինկուե Տեռե Շակետռա	ՊԾՏ
IT	Circeo		Չիեռկո	ՊԾՏ
IT	Cirò		Չիռո	ՊԾՏ
IT	Cisterna d’Asti		Չիստեռնա դ՛Աստի	ՊԾՏ
IT	Civitella d’Agliano		Չիվիտելա դ՛Ալիանո	ՊԱՆ
IT	Colleoni		Կոլեոնի	ՊԾՏ
IT	Colli Albani		Կոլի Ալբանի	ՊԾՏ
IT	Colli Altotiberini		Կոլի Ալտոտիբեռինի	ՊԾՏ
IT	Colli Aprutini		Կոլի Ապռունտինի	ՊԱՆ
IT	Colli Asolani — Prosecco		Կոլի Ասկոլանի-Պռոսեկո	ՊԾՏ
IT	Colli Berici		Կոլի Բեռլիչի	ՊԾՏ
IT	Colli Bolognesi		Կոլի Բոլոնյեզի	ՊԾՏ
IT	Colli Bolognesi Classico Pignoletto		Կոլի Բոլոնյեզի Կլասիկո Պինյոլետո	ՊԾՏ
IT	Colli Cimini		Կոլի Չիմինի	ՊԱՆ
IT	Colli del Limbara		Կոլի դի Լիմբառա	ՊԱՆ
IT	Colli del Sangro		Կոլի դել Սանգռո	ՊԱՆ
IT	Colli del Trasimeno		Կոլի դել Տռազիմենո	ՊԾՏ
IT	Colli della Sabina		Կոլի դելա Սաբինա	ՊԾՏ
IT	Colli della Toscana centrale		Կոլի դելա Տոսկանա չենտռալե	ՊԱՆ
IT	Colli dell’Etruria Centrale		Կոլի դել՛Էտռուռիա Չենտռալե	ՊԾՏ
IT	Colli di Conegliano		Կոլի դի Կոնելիանո	ՊԾՏ
IT	Colli di Faenza		Կոլի դի Ֆաենզա	ՊԾՏ
IT	Colli di Luni		Կոլի դի Լունի	ՊԾՏ
IT	Colli di Parma		Կոլի դի Պառմա	ՊԾՏ
IT	Colli di Rimini		Կոլի դի Ռիմինի	ՊԾՏ
IT	Colli di Salerno		Կոլի դի Սալեռնո	ՊԱՆ
IT	Colli di Scandiano e di Canossa		Կոլի դի Սկանդինանո է դի Կանոսա	ՊԾՏ
IT	Colli d’Imola		Կոլի դ՛Իմոլա	ՊԾՏ
IT	Colli Etruschi Viterbesi		Կոլի Էտռուսկի Վիտեռբեզի	ՊԾՏ
IT	Colli Euganei		Կոլի Էուգանեի	ՊԾՏ
IT	Colli Euganei Fior d’Arancio		Կոլի Էուգանեի Ֆիոր դ՛Առանչիո	ՊԾՏ
IT	Colli Lanuvini		Կոլի Լանուվինի	ՊԾՏ
IT	Colli Maceratesi		Կոլի Մաչեռատեզի	ՊԾՏ
IT	Colli Martani		Կոլի Մառտանի	ՊԾՏ
IT	Colli Orientali del Friuli Picolit		Կոլի Օրիենտալի դել Ֆրիուլի Պիկոլիտ	ՊԾՏ
IT	Colli Perugini		Կոլի Պեռուջինի	ՊԾՏ
IT	Colli Pesaresi		Կոլի Պեզառեզի	ՊԾՏ
IT	Colli Piacentini		Կոլի Պյաչենտինի	ՊԾՏ
IT	Colli Romagna centrale		Կոլի Ռոմանյա չենտռալե	ՊԾՏ
IT	Colli Tortonesi		Կոլի Տոռտոնեզի	ՊԾՏ
IT	Colli Trevigiani		Կոլի Տռեվիջիանի	ՊԱՆ
IT	Collina del Milanese		Կոլինա դել Միլանեզե	ՊԱՆ
IT	Collina Torinese		Կոլինա Տորինեզե	ՊԾՏ
IT	Colline del Genovesato		Կոլինե դել Ջենովեզատո	ՊԱՆ
IT	Colline di Levanto		Կոլինե դի Լեվանտո	ՊԾՏ
IT	Colline Frentane		Կոլինե Ֆռենտանե	ՊԱՆ
IT	Colline Joniche Tarantine		Կոլինե Յոնիկե Տառանտինե	ՊԾՏ
IT	Colline Lucchesi		Կոլինե Լուկեզի	ՊԾՏ
IT	Colline Novaresi		Կոլինե Նովառեզի	ՊԾՏ
IT	Colline Pescaresi		Կոլինե Պեսկառեզի	ՊԱՆ
IT	Colline Saluzzesi		Կոլինե Սալուցեզի	ՊԾՏ
IT	Colline Savonesi		Կոլինե Սավոնեզի	ՊԱՆ
IT	Colline Teatine		Կոլինե Տեատինե	ՊԱՆ
IT	Collio		Կոլիո	ՊԾՏ
IT	Collio Goriziano		Կոլիո Գորիցիանո	ՊԾՏ
IT	Colonna		Կոլոնա	ՊԾՏ
IT	Conegliano — Prosecco		Կոնելյանո — Պռոսեկո	ՊԾՏ
IT	Conegliano Valdobbiadene — Prosecco		Կոնելյանո Վալդոբիանդենե — Պռոսեկո	ՊԾՏ
IT	Cònero		Կոնեռո	ՊԾՏ
IT	Conselvano		Կոնսելվանո	ՊԱՆ
IT	Contea di Sclafani		Կոնտեա դի Սկլաֆանի	ՊԾՏ
IT	Contessa Entellina		Կոնտեսա Էնտելինա	ՊԾՏ
IT	Controguerra		Կոնտրոգուեռա	ՊԾՏ
IT	Copertino		Կոպեռտինո	ՊԾՏ
IT	Cori		Կորի	ՊԾՏ
IT	Cortese dell’Alto Monferrato		Կոռտեզե դել՛Ալտո Մոնֆեռատո	ՊԾՏ
IT	Cortese di Gavi		Կոռտեզե դի Գավի	ՊԾՏ
IT	Corti Benedettine del Padovano		Կոռտի Բենեդետինե դել Պադովանո	ՊԾՏ
IT	Cortona		Կոռտոնա	ՊԾՏ
IT	Costa d’Amalfi		Կոստա դ՛Ամալֆի	ՊԾՏ
IT	Costa Etrusco Romana		Կոստա Էտռուսկո Ռոմանա	ՊԱՆ
IT	Costa Toscana		Կոստա Տոսկանա	ՊԱՆ
IT	Costa Viola		Կոստա Վիոլա	ՊԱՆ
IT	Coste della Sesia		Կոստե դելա Սեզիա	ՊԾՏ
IT	Curtefranca		Կուռտեֆռանկա	ՊԾՏ
IT	Custoza		Կուստոցա	ՊԾՏ
IT	Daunia		Դաունիա	ՊԱՆ
IT	del Frusinate		դել Ֆռուզինատե	ՊԱՆ
IT	del Molise		դել Մոլիզե	ՊԾՏ
IT	del Vastese		դել Վաստեզե	ՊԱՆ
IT	Delia Nivolelli		Դելիա Նիվոլելի	ՊԾՏ
IT	dell’Alto Adige		դել՛Ալտո Ադիջե	ՊԾՏ
IT	delle Venezie		դելե Վենեցիե	ՊԱՆ
IT	dell’Emilia		դել՛Էմիլիա	ՊԱՆ
IT	di Modena		Դի Մոդենա	ՊԾՏ
IT	Diano d’Alba		Դիանո դ՛Ալբա	ՊԾՏ
IT	Dogliani		Դոլիանի	ՊԾՏ
IT	Dolceacqua		Դոլչեակուա	ՊԾՏ
IT	Dolcetto d’Acqui		Դոլչետո դ՛Ակի	ՊԾՏ
IT	Dolcetto d’Alba		Դոլչետո դ՛Ալբա	ՊԾՏ
IT	Dolcetto d’Asti		Դոլչետո դ՛Աստի	ՊԾՏ
IT	Dolcetto di Diano d’Alba		Դոլչետո դի Դիանո դ՛Ալբա	ՊԾՏ
IT	Dolcetto di Ovada		Դոլչետո դի Օվադա	ՊԾՏ
IT	Dolcetto di Ovada Superiore		Դոլչետո դի Օվադա սուպերիորե	ՊԾՏ
IT	Dugenta		Դուջենտա	ՊԱՆ
IT	Durello Lessini		Դուռելո Լեսինի	ՊԾՏ
IT	Elba		Էլբա	ՊԾՏ
IT	Elba Aleatico Passito		Էլբա Ալեատիցօ Պասիտօ	ՊԾՏ
IT	Eloro		Էլորո	ՊԾՏ
IT	Emilia		Էմիլիա	ՊԱՆ
IT	Epomeo		Էպոմեո	ՊԱՆ
IT	Erbaluce di Caluso		Էռբալուչե դի Կալուզո	ՊԾՏ
IT	Erice		Էռիչե	ՊԾՏ
IT	Esino		Էզինո	ՊԾՏ
IT	Est! Est!! Est!!! di Montefiascone		Էստ! Էստ! Էստ! Դի Մոնտեֆիասկոնե	ՊԾՏ
IT	Etna		Էտնա	ՊԾՏ
IT	Etschtaler		Էտշատլեռ	ՊԾՏ
IT	Falanghina del Sannio		Ֆալանգինա դել Սանյո	ՊԾՏ
IT	Falerio		Ֆալերիո	ՊԾՏ
IT	Falerno del Massico		Ֆալեռնո դել Մասիկո	ՊԾՏ
IT	Fara		Ֆառա	ՊԾՏ
IT	Faro		Ֆառո	ՊԾՏ
IT	Fiano di Avellino		Ֆիանո դի Ավելինո	ՊԾՏ
IT	Fior d’Arancio Colli Euganei		Ֆիոր դ՛Առանչի կոլի Էուգանեի	ՊԾՏ
IT	Fontanarossa di Cerda		Ֆոնտանառոսա դի Չեռդա	ՊԱՆ
IT	Forlì		Ֆոռլի	ՊԱՆ
IT	Fortana del Taro		Ֆոնտանա դել Տառո	ՊԱՆ
IT	Franciacorta		Ֆռանչիակոռտա	ՊԾՏ
IT	Frascati		Ֆռասկատի	ՊԾՏ
IT	Frascati Superiore		Ֆռասկատի Սուպեռիորե	ՊԾՏ
IT	Freisa d’Asti		Ֆռեիզա դ՛Աստի	ՊԾՏ
IT	Freisa di Chieri		Ֆռեիզա դի Կիերի	ՊԾՏ
IT	Friularo di Bagnoli		Ֆրիուլառո դի Բանյոլի	ՊԾՏ
IT	Friuli Annia		Ֆրիուլի Անիա	ՊԾՏ
IT	Friuli Aquileia		Ֆրիուլի Ակուիլեյա	ՊԾՏ
IT	Friuli Colli Orientali		Ֆրիուլի Կոլի Օրիենտալի	ՊԾՏ
IT	Friuli Grave		Ֆրիուլի Գրավե	ՊԾՏ
IT	Friuli Isonzo		Ֆրիուլի Իզոնցո	ՊԾՏ
IT	Friuli Latisana		Ֆրիուլի Լատիզանա	ՊԾՏ
IT	Frusinate		Ֆրուզիանտե	ՊԱՆ
IT	Gabiano		Գաբիանո	ՊԾՏ
IT	Galatina		Գալատինա	ՊԾՏ
IT	Galluccio		Գալուչիո	ՊԾՏ
IT	Gambellara		Գամելառա	ՊԾՏ
IT	Garda		Գառդա	ՊԾՏ
IT	Garda Bresciano		Գառդա Բռեշիանո	ՊԾՏ
IT	Garda Colli Mantovani		Գառդա Կոլի Մանտովանի	ՊԾՏ
IT	Gattinara		Գատինառա	ՊԾՏ
IT	Gavi		Գավի	ՊԾՏ
IT	Genazzano		Ջենացանո	ՊԾՏ
IT	Ghemme		Գեմե	ՊԾՏ
IT	Gioia del Colle		Ջիոյա դել Կոլե	ՊԾՏ
IT	Girò di Cagliari		Ջիռո դի Կալիարի	ՊԾՏ
IT	Golfo del Tigullio — Portofino		Գոլֆո դել Տիգուլինո Պոռտոֆինո	ՊԾՏ
IT	Grance Senesi		Գռանչե Սենեզի	ՊԾՏ
IT	Gravina		Գռավինա	ՊԾՏ
IT	Greco di Bianco		Գռեկո դի Բիանկո	ՊԾՏ
IT	Greco di Tufo		Գռեկո դի Տուֆո	ՊԾՏ
IT	Grignolino d’Asti		Գռինյոլինո դ՛Աստի	ՊԾՏ
IT	Grignolino del Monferrato Casalese		Գռինյոլինո դել Մոնֆեռատո Կազալեզե	ՊԾՏ
IT	Grottino di Roccanova		Գռոտինո դի Ռոկանովա	ՊԾՏ
IT	Gutturnio		Գուտուրինո	ՊԾՏ
IT	Histonium		Իստոնիում	ՊԱՆ
IT	I Terreni di Sanseverino		Ի տեռենի դի Սանսեվերինո	ՊԾՏ
IT	Irpinia		Իպինիա	ՊԾՏ
IT	Ischia		Իշիյա	ՊԾՏ
IT	Isola dei Nuraghi		Իզոլա դեյ Նուռագի	ՊԱՆ
IT	Isonzo del Friuli		Իզոնցո դել Ֆրիուլի	ՊԾՏ
IT	Kalterer		Կալտեռեռ	ՊԾՏ
IT	Kalterersee		Կալտեռեռսե	ՊԾՏ
IT	Lacrima di Morro		Լակռիմա դի Մոռո	ՊԾՏ
IT	Lacrima di Morro d’Alba		Լակռիմա դի Մոռո դ՛Ալբա	ՊԾՏ
IT	Lago di Caldaro		Լագո դի Կալդառո	ՊԾՏ
IT	Lago di Corbara		Լագո դի Կորբառա	ՊԾՏ
IT	Lambrusco di Sorbara		Լամբռուսկո դի Սեռբառա	ՊԾՏ
IT	Lambrusco Grasparossa di Castelvetro		Լամբռուսկո Գռասպառոսա դի Կաստելվեռտո	ՊԾՏ
IT	Lambrusco Mantovano		Լամբռուսկո Մանտովանո	ՊԾՏ
IT	Lambrusco Salamino di Santa Croce		Լամբռուսկո Սալամանիո դի Սանտա Կռոչե	ՊԾՏ
IT	Lamezia		Լամեցիա	ՊԾՏ
IT	Langhe		Լանգե	ՊԾՏ
IT	Lazio		Լացիո	ՊԱՆ
IT	Lessini Durello		Լեսինի Դուրելո	ՊԾՏ
IT	Lessona		Լեսոնա	ՊԾՏ
IT	Leverano		Լեվեռանո	ՊԾՏ
IT	Liguria di Levante		Լիգուրիա դի Լեվանտե	ՊԱՆ
IT	Lipuda		Լիպուդա	ՊԱՆ
IT	Lison		Լիզոն	ՊԾՏ
IT	Lison-Pramaggiore		Լիզոն-Պռամաջիորե	ՊԾՏ
IT	Lizzano		Լիցիանո	ՊԾՏ
IT	Loazzolo		Լոացոլո	ՊԾՏ
IT	Locorotondo		Լոկոռոտոնդո	ՊԾՏ
IT	Locride		Լոկռիդե	ՊԱՆ
IT	Lugana		Լուգանա	ՊԾՏ
IT	Malanotte del Piave		Մալանտոտե դել Պիավե	ՊԾՏ
IT	Malvasia delle Lipari		Մալվազիա դել Լիպարի	ՊԾՏ
IT	Malvasia di Bosa		Մալվազիա դի Բոզա	ՊԾՏ
IT	Malvasia di Casorzo		Մալվազիա դի Կազորցո	ՊԾՏ
IT	Malvasia di Casorzo d’Asti		Մալվազիա դի Կազորցո դ՛Աստի	ՊԾՏ
IT	Malvasia di Castelnuovo Don Bosco		Մալվազիա դի Կաստելնուովո Դոն Բոսկո	ՊԾՏ
IT	Mamertino		Մամեռտինո	ՊԾՏ
IT	Mamertino di Milazzo		Մամեռտինո դի Միլացո	ՊԾՏ
IT	Mandrolisai		Մանդռոլիզայ	ՊԾՏ
IT	Marca Trevigiana		Մառկա Տռեվիջինա	ՊԱՆ
IT	Marche		Մարկե	ՊԱՆ
IT	Maremma toscana		Մարեմա տոսկանա	ՊԾՏ
IT	Marino		Մարինո	ՊԾՏ
IT	Marmilla		Մարմիլա	ՊԱՆ
IT	Marsala		Մարսալա	ՊԾՏ
IT	Martina		Մարտինա	ՊԾՏ
IT	Martina Franca		Մարտինա Ֆրանկա	ՊԾՏ
IT	Matera		Մատերա	ՊԾՏ
IT	Matino		Մատինո	ՊԾՏ
IT	Melissa		Մելիսա	ՊԾՏ
IT	Menfi		Մենֆի	ՊԾՏ
IT	Merlara		Մերլարա	ՊԾՏ
IT	Mitterberg		Միտերբեռգ	ՊԱՆ
IT	Modena		Մոդենա	ՊԾՏ
IT	Molise		Մոլիզե	ՊԾՏ
IT	Monferrato		Մոնֆեռատո	ՊԾՏ
IT	Monica di Sardegna		Մոնիկա դի Սառդենյա	ՊԾՏ
IT	Monreale		Մոնռեալե	ՊԾՏ
IT	Montecarlo		Մոնտեկառլո	ՊԾՏ
IT	Montecastelli		Մոնտեկաստելի	ՊԱՆ
IT	Montecompatri		Մոնտեկոմպատրի	ՊԾՏ
IT	Montecompatri Colonna		Մենտեկոմպատրի Կոլոնա	ՊԾՏ
IT	Montecucco		Մոնտեկուոկո	ՊԾՏ
IT	Montecucco Sangiovese		Մոնտեկուոկո Սանջիովեզե	ՊԾՏ
IT	Montefalco		Մոնտեֆալկո	ՊԾՏ
IT	Montefalco Sagrantino		Մոնտեֆալկո Սագրանտինո	ՊԾՏ
IT	Montello		Մոնտելլո	ՊԾՏ
IT	Montello — Colli Asolani		Մոնտելլո — Կոլի Ազոլանի	ՊԾՏ
IT	Montello Rosso		Մոնտելո Ռոսո	ՊԾՏ
IT	Montenetto di Brescia		Մոնտենետո դի Բրեշիա	ՊԱՆ
IT	Montepulciano d’Abruzzo		Մոնտեպուլչիանո դ՛Աբռուցո	ՊԾՏ
IT	Montepulciano d’Abruzzo Colline Teramane		Մոնտեպուլչիանո դ՛Աբռուցո Կոլինե Տեռամանե	ՊԾՏ
IT	Monteregio di Massa Marittima		Մոնտեռեջիո դի Մասա Մարիտիմա	ՊԾՏ
IT	Montescudaio		Մոնտեսկուդայո	ՊԾՏ
IT	Monti Lessini		Մոնտի Լեսինի	ՊԾՏ
IT	Morellino di Scansano		Մորելինո դի Սկանսանո	ՊԾՏ
IT	Moscadello di Montalcino		Մոսկադելո դի Մոնտալչինո	ՊԾՏ
IT	Moscato di Pantelleria		Մոսկատո դի Պանտելերիա	ՊԾՏ
IT	Moscato di Sardegna		Մոսկատո դի Սարդենյա	ՊԾՏ
IT	Moscato di Scanzo		Մոսկատո դի Սկանցո	ՊԾՏ
IT	Moscato di Sennori		Մոսկատո դի Սենորի	ՊԾՏ
IT	Moscato di Sorso		Մոսկատո դի Սորսո	ՊԾՏ
IT	Moscato di Sorso — Sennori		Մոսկատո դի Սորսո-սենորի	ՊԾՏ
IT	Moscato di Terracina		Մոսկատո դի Տեռաչինա	ՊԾՏ
IT	Moscato di Trani		Մոսկատո դի Տրանի	ՊԾՏ
IT	Murgia		Մուռջիա	ՊԱՆ
IT	Nardò		Նառդո	ՊԾՏ
IT	Narni		Նառնի	ՊԱՆ
IT	Nasco di Cagliari		Նասկո դի Կալիարի	ՊԾՏ
IT	Nebbiolo d’Alba		Մեբիոլո դ՛Ալբա	ՊԾՏ
IT	Negroamaro di Terra d’Otranto		Նեգռոմառո դի Տեռա դ՛Օտռանո	ՊԾՏ
IT	Nettuno		Նետունո	ՊԾՏ
IT	Noto		Նոտո	ՊԾՏ
IT	Nuragus di Cagliari		Նուռգաուս դի Կալիարի	ՊԾՏ
IT	Nurra		Նուռա	ՊԱՆ
IT	Offida		Օֆիդա	ՊԾՏ
IT	Ogliastra		Օլյաստռա	ՊԱՆ
IT	Olevano Romano		Օլեվանո Ռոմանո	ՊԾՏ
IT	Oltrepò Pavese		Օլտռեպո Պավեզե	ՊԾՏ
IT	Oltrepò Pavese metodo classico		Օլտռեպո Պավեզե մետոդո կլասիկո	ՊԾՏ
IT	Oltrepò Pavese Pinot grigio		Օլտռեպո Պավեզե Պինո գրիջո	ՊԾՏ
IT	Orcia		Օրչա	ՊԾՏ
IT	Ormeasco di Pornassio		Օրմանեսկո դի Պոռնասիո	ՊԾՏ
IT	Orta Nova		Օրտա Նովա	ՊԾՏ
IT	Ortona		Օրտոնա	ՊԾՏ
IT	Ortrugo		Օրտրուգո	ՊԾՏ
IT	Orvietano Rosso		Օրվիետանո Ռոսո	ՊԾՏ
IT	Orvieto		Օրվիետո	ՊԾՏ
IT	Osco		Օսկո	ՊԱՆ
IT	Ostuni		Օստունի	ՊԾՏ
IT	Ovada		Օվադա	ՊԾՏ
IT	Paestum		Պաեստում	ՊԱՆ
IT	Palizzi		Պալիցի	ՊԱՆ
IT	Pantelleria		Պանտելերիա	ՊԾՏ
IT	Parrina		Պառինա	ՊԾՏ
IT	Parteolla		Պարտեոլա	ՊԱՆ
IT	Passito di Pantelleria		Պասիտո դի Պանտելերիա	ՊԾՏ
IT	Pellaro		Պելարո	ՊԱՆ
IT	Penisola Sorrentina		Պենիզոլա Սոռենտինա	ՊԾՏ
IT	Pentro		Պենտռո	ՊԾՏ
IT	Pentro di Isernia		Պենտռո դի Իզերնիա	ՊԾՏ
IT	Pergola		Պեռգոլա	ՊԾՏ
IT	Piave		Պիավե	ՊԾՏ
IT	Piave Malanotte		Պիավե Մալանոտե	ՊԾՏ
IT	Piceno		Պիչենո	ՊԾՏ
IT	Piemonte		Պիեմոնտե	ՊԾՏ
IT	Piglio		Պիլիո	ՊԾՏ
IT	Pinerolese		Պինեռոլեզե	ՊԾՏ
IT	Pinot nero dell’Oltrepò Pavese		Պինո նեռո դել՛Օլտռեպո Պավեզե	ՊԾՏ
IT	Planargia		Պլանառջիա	ՊԱՆ
IT	Pomino		Պոմինո	ՊԾՏ
IT	Pompeiano		Պոմպեյանո	ՊԱՆ
IT	Pornassio		Պոռնասիո	ՊԾՏ
IT	Portofino		Պոռտոֆինո	ՊԾՏ
IT	Primitivo di Manduria		Պրիմիտիվո դի Մանդուրիա	ՊԾՏ
IT	Primitivo di Manduria Dolce Naturale		Պրիմիտիվո դի Մանդուրիա Դոլչե Նատուռալե	ՊԾՏ
IT	Prosecco		Պռոսեկկո	ՊԾՏ
IT	Provincia di Mantova		Պռովինչա դի Մանտովա	ՊԱՆ
IT	Provincia di Nuoro		Պռովինչա դի Նուոռո	ՊԱՆ
IT	Provincia di Pavia		Պռովինչա դի Պավիա	ՊԱՆ
IT	Provincia di Verona		Պռովինչա դի Վեռոնա	ՊԱՆ
IT	Puglia		Պուլիա	ՊԱՆ
IT	Quistello		Կուիստելլո	ՊԱՆ
IT	Ramandolo		Ռամանդոլո	ՊԾՏ
IT	Ravenna		Ռավեննա	ՊԱՆ
IT	Recioto della Valpolicella		Ռեչոտո դելա Վալպոլիչելա	ՊԾՏ
IT	Recioto di Gambellara		Ռեչոտո դի Գամբելառա	ՊԾՏ
IT	Recioto di Soave		Ռեչոտո դի Սոավե	ՊԾՏ
IT	Reggiano		Ռեջջանո	ՊԾՏ
IT	Reno		Ռենո	ՊԾՏ
IT	Riesi		Ռիեզի	ՊԾՏ
IT	Riviera del Brenta		Ռիվիեռա դել Բռենտա	ՊԾՏ
IT	Riviera del Garda Bresciano		Ռիվիեռա դել Գառդա Բռեշիանո	ՊԾՏ
IT	Riviera ligure di Ponente		Ռիվիեռա լիգւռե դի Պոնետե	ՊԾՏ
IT	Roccamonfina		Ռոկամոնֆինա	ՊԱՆ
IT	Roero		Ռոեռո	ՊԾՏ
IT	Roma		Ռոմա	ՊԾՏ
IT	Romagna		Ռոմանյա	ՊԾՏ
IT	Romagna Albana		Ռոմանյա Ալբանա	ՊԾՏ
IT	Romangia		Ռոմանիյա	ՊԱՆ
IT	Ronchi di Brescia		Ռոնկի դի Բռշիա	ՊԱՆ
IT	Ronchi Varesini		Ռոնկի Վառեզինի	ՊԱՆ
IT	Rosazzo		Ռոզացո	ՊԾՏ
IT	Rossese di Dolceacqua		Ռոսեզե դի Դոլչեակուա	ՊԾՏ
IT	Rosso Cònero		Ռոսո Կոնեռո	ՊԾՏ
IT	Rosso della Val di Cornia		Ռոսո դելլա Վալ դի Կորնիա	ՊԾՏ
IT	Rosso di Cerignola		Ռոսո դի Չեռինյոլա	ՊԾՏ
IT	Rosso di Montalcino		Ռոսո դի Մոնտալչինո	ՊԾՏ
IT	Rosso di Montepulciano		Ռոսո դի Մոնտեպուչանո	ՊԾՏ
IT	Rosso di Valtellina		Ռոսո դի Վալտելլինա	ՊԾՏ
IT	Rosso Orvietano		Ռոսո Օրվիետանո	ՊԾՏ
IT	Rosso Piceno		Ռոսո Պիչենո	ՊԾՏ
IT	Rotae		Ռոտաե	ՊԱՆ
IT	Rubicone		Ռուբիկոնե	ՊԱՆ
IT	Rubino di Cantavenna		Ռուբինո դի Կանտավեննա	ՊԾՏ
IT	Ruchè di Castagnole Monferrato		Ռուկե դի Կաստանյոլե Մոնֆեռատո	ՊԾՏ
IT	S. Anna di Isola Capo Rizzuto		Ս.Աննա դի Իզոլա Կապո Ռիցուտո	ՊԾՏ
IT	Sabbioneta		Սաբիոնետա	ՊԱՆ
IT	Salaparuta		Սալապարուտա	ՊԾՏ
IT	Salemi		Սալեմի	ՊԱՆ
IT	Salento		Սալենտո	ՊԱՆ
IT	Salice Salentino		Սալիչե Սալենտինո	ՊԾՏ
IT	Salina		Սալինա	ՊԱՆ
IT	Sambuca di Sicilia		Սամբուկա դի Սիչիլիա	ՊԾՏ
IT	San Colombano		Սան Կոլոմբանո	ՊԾՏ
IT	San Colombano al Lambro		Սան Կոլոմբանո ալ Լամբռո	ՊԾՏ
IT	San Gimignano		Սան Ջիմինյանո	ՊԾՏ
IT	San Ginesio		Սան Ջինեզիո	ՊԾՏ
IT	San Martino della Battaglia		Սան Մարտինո դելլա Բատալյա	ՊԾՏ
IT	San Severo		Սան Սեվեռո	ՊԾՏ
IT	San Torpè		Սան Տրոպե	ՊԾՏ
IT	Sangue di Giuda		Սանգուե դի Ջիուդա	ՊԾՏ
IT	Sangue di Giuda dell’Oltrepò Pavese		Սանգուե դի Ջիուդա դել Օլտռեպո Պավեզե	ՊԾՏ
IT	Sannio		Սաննիո	ՊԾՏ
IT	Santa Margherita di Belice		Սանտա Մառգերիտա դի Բելիչե	ՊԾՏ
IT	Sant’Antimo		Սանտ՛Անտիմո	ՊԾՏ
IT	Sardegna Semidano		Սառդենյա Սեմիդանո	ՊԾՏ
IT	Savuto		Սավուտո	ՊԾՏ
IT	Scanzo		Սկանցո	ՊԾՏ
IT	Scavigna		Սկավինյա	ՊԾՏ
IT	Sciacca		Շիակկա	ՊԾՏ
IT	Scilla		Շիլլա	ՊԱՆ
IT	Sebino		Սեբինո	ՊԱՆ
IT	Serenissima		Սեռենիսիմա	ՊԾՏ
IT	Serrapetrona		Սեռապետրոնա	ՊԾՏ
IT	Sforzato di Valtellina		Սֆորցատո դի Վալտելլինա	ՊԾՏ
IT	Sfursat di Valtellina		Սֆուրսատ դի Վալտելլինա	ՊԾՏ
IT	Sibiola		Սիբիոլա	ՊԱՆ
IT	Sicilia		Սիչիլիա	ՊԾՏ
IT	Sillaro		Սիլլառո	ՊԱՆ
IT	Siracusa		Սիռակուզա	ՊԾՏ
IT	Sizzano		Սիցիանո	ՊԾՏ
IT	Soave		Սոավե	ՊԾՏ
IT	Soave Superiore		Սոավե Սուպերիորե	ՊԾՏ
IT	Sovana		Սովանա	ՊԾՏ
IT	Spello		Սպելլո	ՊԱՆ
IT	Spoleto		Սպոլետո	ՊԾՏ
IT	Squinzano		Սկուինցանո	ՊԾՏ
IT	Strevi		Ստռեվի	ՊԾՏ
IT	Südtirol		Սուդտիռոլ	ՊԾՏ
IT	Südtiroler		Սուդտիռոլեռ	ՊԾՏ
IT	Suvereto		Սուվեռտո	ՊԾՏ
IT	Tarantino		Տարանտինո	ՊԱՆ
IT	Tarquinia		Տարկինիա	ՊԾՏ
IT	Taurasi		Տաուռասի	ՊԾՏ
IT	Tavoliere		Տավոլիերե	ՊԾՏ
IT	Tavoliere delle Puglie		Տավոլիերե դելե Պուլիե	ՊԾՏ
IT	Teroldego Rotaliano		Տոռելդեգո Ռոտալիանո	ՊԾՏ
IT	Terra d’Otranto		Տեռա դ՛Օտռանտո	ՊԾՏ
IT	Terracina		Տեռաչինա	ՊԾՏ
IT	Terradeiforti		Տեռռադեիֆորտի	ՊԾՏ
IT	Terralba		Տեռալբա	ՊԾՏ
IT	Terratico di Bibbona		Տեռատիկո դի Բիբոնա	ՊԾՏ
IT	Terrazze dell’Imperiese		Տեռացե դել՛Իմպերիեզե	ՊԱՆ
IT	Terrazze Retiche di Sondrio		Տեռաեց Ռետիկե դի Սոնդրիո	ՊԱՆ
IT	Terre Alfieri		Տեռե Ալֆիերի	ՊԾՏ
IT	Terre Aquilane		Տեռե Ակուիլանե	ՊԱՆ
IT	Terre de L’Aquila		Տեռե դե լ՛Ակուիլա	ՊԱՆ
IT	Terre degli Osci		Տեռե դելի Օշի	ՊԱՆ
IT	Terre del Colleoni		Տեռե դել Կոլեոնի	ՊԾՏ
IT	Terre del Volturno		Տեռե դել Վոլտուռնո	ՊԱՆ
IT	Terre dell’Alta Val d’Agri		Տեռե դել՛Ալտա Վալ դ՛Ագրի	ՊԾՏ
IT	Terre di Casole		Տեռե դի Կազոլե	ՊԾՏ
IT	Terre di Chieti		Տեռե դի Կիետի	ՊԱՆ
IT	Terre di Cosenza		Տեռե դի Կոզենցա	ՊԾՏ
IT	Terre di Offida		Տեռե դի Օֆիդա	ՊԾՏ
IT	Terre di Pisa		Տեռե դի Պիզա	ՊԾՏ
IT	Terre di Veleja		Տեռե դի Վելեխա	ՊԱՆ
IT	Terre Lariane		Տեռե Լարիանե	ՊԱՆ
IT	Terre Siciliane		Տեռե Սիչիլիանե	ՊԱՆ
IT	Terre Tollesi		Տեռե Տոլլեզի	ՊԾՏ
IT	Tharros		Տառոս	ՊԱՆ
IT	Tintilia del Molise		Տինտիլա դել Մոլիզե	ՊԾՏ
IT	Todi		Տոսի	ՊԾՏ
IT	Torgiano		Տոռջիանո	ՊԾՏ
IT	Torgiano Rosso Riserva		Տոռջիանո Ռոսո Դիզեռվա	ՊԾՏ
IT	Toscana		Տոսկանա	ՊԱՆ
IT	Toscano		Տոսկանո	ՊԱՆ
IT	Trasimeno		Տռազիմենո	ՊԾՏ
IT	Trebbiano d’Abruzzo		Տռեբյանո դ՛Աբռուցո	ՊԾՏ
IT	Trentino		Տռենտինո	ՊԾՏ
IT	Trento		Տռենտո	ՊԾՏ
IT	Trexenta		Տռեքսենտա	ՊԱՆ
IT	Tullum		Տուլում	ՊԾՏ
IT	Tuscia		Տուշիա	ՊԾՏ
IT	Umbria		Ումբրիա	ՊԱՆ
IT	Val d’Arbia		Վալ դ՛Առբիա	ՊԾՏ
IT	Val d’Arno di Sopra		Վալ դ՛Առնո դի Սոպռա	ՊԾՏ
IT	Val di Cornia		Վալ դի Կոռնիա	ՊԾՏ
IT	Val di Cornia Rosso		Վալ դի Կոռնիա Ռոսո	ՊԾՏ
IT	Val di Magra		Վալ դի Մագռա	ՊԱՆ
IT	Val di Neto		Վալ դի Նետո	ՊԱՆ
IT	Val Polcèvera		Վալ Պոլչեվռա	ՊԾՏ
IT	Val Tidone		Վալ Տիդոնե	ՊԱՆ
IT	Valcalepio		Վալկալեպիո	ՊԾՏ
IT	Valcamonica		Վալկամոնիկա	ՊԱՆ
IT	Valdadige		Վալդադիջե	ՊԾՏ
IT	Valdadige Terradeiforti		Վալդադիջե Տեռաֆեիֆորտի	ՊԾՏ
IT	Valdamato		Վալդամատո	ՊԱՆ
IT	Valdarno di Sopra		Վալդառնո դի Սոպռա	ՊԾՏ
IT	Valdichiana toscana		Վալդիկիանա տոսկանա	ՊԾՏ
IT	Valdinievole		Վալդինիեվոլե	ՊԾՏ
IT	Valdobbiadene — Prosecco		Վալդոբիադենե — Պռոսեկո	ՊԾՏ
IT	Vallagarina		Վալագարինա	ՊԱՆ
IT	Valle Belice		Վալե Բելիչե	ՊԱՆ
IT	Valle d’Aosta		Վալե դ՛Աոստա	ՊԾՏ
IT	Valle del Tirso		Վալե դել Տիրսո	ՊԱՆ
IT	Valle d’Itria		Վալե դ՛Իտիռա	ՊԱՆ
IT	Vallée d’Aoste		Վալե դ՛Աոստե	ՊԾՏ
IT	Valli di Porto Pino		Վալի դի Պոռտո Պինո	ՊԱՆ
IT	Valli Ossolane		Վալի Օսոլանե	ՊԾՏ
IT	Valpolicella		Վալպոլիչելա	ՊԾՏ
IT	Valpolicella Ripasso		Վալպոլիչելա Ռիպասո	ՊԾՏ
IT	Valsusa		Վալսուզա	ՊԾՏ
IT	Valtellina rosso		Վալտելինա ռոսո	ՊԾՏ
IT	Valtellina Superiore		Վալտելինա Սուպերիորե	ՊԾՏ
IT	Valtènesi		Վալտենեզի	ՊԾՏ
IT	Velletri		Վելետրի	ՊԾՏ
IT	Veneto		Վենետո	ՊԱՆ
IT	Veneto Orientale		Վենետո Օրիենտալե	ՊԱՆ
IT	Venezia		Վենեցիա	ՊԾՏ
IT	Venezia Giulia		Վենեցիա Ջիուլիա	ՊԱՆ
IT	Verdicchio dei Castelli di Jesi		Վեռդիկիո դեի Կաստելի դի Ջեզի	ՊԾՏ
IT	Verdicchio di Matelica		Վեռդիկիո դի Մատելիկա	ՊԾՏ
IT	Verdicchio di Matelica Riserva		Վեռդիկիո դի Մատելիկա Ռիզեռվա	ՊԾՏ
IT	Verduno		Վեռդունո	ՊԾՏ
IT	Verduno Pelaverga		Վեռդունո Պելավեռգա	ՊԾՏ
IT	Vermentino di Gallura		Վեռմենտինո դի Գալուռա	ՊԾՏ
IT	Vermentino di Sardegna		Վեռմենտինո դի Սարդենյա	ՊԾՏ
IT	Vernaccia di Oristano		Վեռնաչչա դի Օրիստանո	ՊԾՏ
IT	Vernaccia di San Gimignano		Վեռնաչչա դի Սան Ջիմինյանո	ՊԾՏ
IT	Vernaccia di Serrapetrona		Վեռնաչչա դի Սեռապետռոնա	ՊԾՏ
IT	Verona		Վերոնա	ՊԱՆ
IT	Veronese		Վերոնեզե	ՊԱՆ
IT	Vesuvio		Վեզուվիո	ՊԾՏ
IT	Vicenza		Վիչենցա	ՊԾՏ
IT	Vignanello		Վինյանելո	ՊԾՏ
IT	Vigneti della Serenissima		Վինյետի դելա Սերենիսիմա	ՊԾՏ
IT	Vigneti delle Dolomiti		Վինյետի դելե Դոլոմիտի	ՊԱՆ
IT	Villamagna		Վիլամանյա	ՊԾՏ
IT	Vin Santo del Chianti		Վին սանտո դել Կիանտի	ՊԾՏ
IT	Vin Santo del Chianti Classico		Վին սանտո դել Կիանտի Կլասիկո	ՊԾՏ
IT	Vin Santo di Carmignano		Վին Սանտո դի Կարմինյանո	ՊԾՏ
IT	Vin Santo di Montepulciano		Վին սանտո դի Մոնտեպուլիչանո	ՊԾՏ
IT	Vino Nobile di Montepulciano		Վինո Նոբիլե դի Մոնտեպուլիչիանո	ՊԾՏ
IT	Vittoria		Վիտորիա	ՊԾՏ
IT	Weinberg Dolomiten		Բանբեռգ Դոլոմիտեն	ՊԱՆ
IT	Zagarolo		Զագառոլո	ՊԾՏ
LU	Moselle Luxembourgeoise		Մոզել Լյուքսեմբուրգուազ	ՊԾՏ
MT	Għawdex		Գնավդեքս	ՊԾՏ
MT	Gozo		Գոցո	ՊԾՏ
MT	Malta		Մալտա	ՊԾՏ
MT	Maltese Islands		Մալտեզ Այլանդզ	ՊԱՆ
NL	Drenthe		Դռենտե	ՊԱՆ
NL	Flevoland		Ֆլեվոլանդ	ՊԱՆ
NL	Friesland		Ֆրիսլանդ	ՊԱՆ
NL	Gelderland		Գելդերլանդ	ՊԱՆ
NL	Groningen		Գռոնինգեն	ՊԱՆ
NL	Limburg		Լիմբուռգ	ՊԱՆ
NL	Noord-Brabant		Նորդ-Բռաբանտ	ՊԱՆ
NL	Noord-Holland		Նորդ-Հոլանդ	ՊԱՆ
NL	Overijssel		Օվեռիյսել	ՊԱՆ
NL	Utrecht		Ուտռեխտ	ՊԱՆ
NL	Zeeland		Զեելանդ	ՊԱՆ
NL	Zuid-Holland		Զուիդ-Հոլանդ	ՊԱՆ
PT	Açores		Ասորես	ՊԱՆ
PT	Alenquer		Ալենկեր	ՊԾՏ
PT	Alentejano		Ալենտեժանո	ՊԱՆ
PT	Alentejo		Ալենտեժո	ՊԾՏ
PT	Algarve		Ալգառվե	ՊԱՆ
PT	Arruda		Առուդա	ՊԾՏ
PT	Bairrada		Բայռադա	ՊԾՏ
PT	Beira Interior		Բեյռա ինտերիոր	ՊԾՏ
PT	Biscoitos		Բիսկոիտոս	ՊԾՏ
PT	Bucelas		Բուսելաս	ՊԾՏ
PT	Carcavelos		Կառակավելոս	ՊԾՏ
PT	Colares		Կոլարես	ՊԾՏ
PT	Dão		Դաո	ՊԾՏ
PT	DoTejo		Դո Տեժո	ՊԾՏ
PT	Douro		Դոուռո	ՊԾՏ
PT	Duriense		Դուրիենզե	ՊԱՆ
PT	Encostas d’Aire		Էնկոստաս դ՛Աիրե	ՊԾՏ
PT	Graciosa		Գրասիոզա	ՊԾՏ
PT	Lafões		Լաֆոես	ՊԾՏ
PT	Lagoa		Լագոա	ՊԾՏ
PT	Lagos		Լագոս	ՊԾՏ
PT	Lisboa		Լիսբոա	ՊԱՆ
PT	Madeira		Մադեյրա	ՊԾՏ
PT	Madeira Wein		Մադեյրա Վեյն	ՊԾՏ
PT	Madeira Wijn		Մադեյրա Վիյն	ՊԾՏ
PT	Madeira Wine		Մադեյրա Վայն	ՊԾՏ
PT	Madeirense		Մադեյրենսե	ՊԾՏ
PT	Madera		Մադերա	ՊԾՏ
PT	Madère		Մադեռ	ՊԾՏ
PT	Minho		Մինհո	ՊԱՆ
PT	Óbidos		Օբիդոս	ՊԾՏ
PT	Oporto		Օպորտո	ՊԾՏ
PT	Palmela		Պալմելա	ՊԾՏ
PT	Península de Setúbal		Պոնինսուլա դե Սետուբալ	ՊԱՆ
PT	Pico		Պիկո	ՊԾՏ
PT	Port		Պոռտ	ՊԾՏ
PT	Port Wine		Պոռտ Վայն	ՊԾՏ
PT	Portimão		Պոռտիմաո	ՊԾՏ
PT	Porto		Պոռտո	ՊԾՏ
PT	Portvin		Պոռտվեն	ՊԾՏ
PT	Portwein		Պոռտվայն	ՊԾՏ
PT	Portwijn		Պոռտվիյն	ՊԾՏ
PT	Setúbal		Սետուբալ	ՊԾՏ
PT	Tavira		Տավիրա	ՊԾՏ
PT	Távora-Varosa		Տավորա-Վարոսա	ՊԾՏ
PT	Tejo		Տեխո	ՊԱՆ
PT	Terras Madeirenses		Տեռաս Մադեյռենսես	ՊԱՆ
PT	Torres Vedras		Տոռես Վեդռաս	ՊԾՏ
PT	Transmontano		Տռանսմոնտանո	ՊԱՆ
PT	Trás-os-Montes		Տռաս-օս-Մոնտես	ՊԾՏ
PT	Vin de Madère		Վեն դե Մադեռե	ՊԾՏ
PT	vin de Porto		Վեն դե Պոռտո	ՊԾՏ
PT	Vinho da Madeira		Վինհո դա Մադեյրա	ՊԾՏ
PT	vinho do Porto		Վինհո դո Պոռտո	ՊԾՏ
PT	Vinho Verde		Վինհո Վեռդե	ՊԾՏ
PT	Vino di Madera		Վինո դի Մադեռա	ՊԾՏ
RO	Aiud		Աիուդ	ՊԾՏ
RO	Alba Iulia		Ալբա Յուլիա	ՊԾՏ
RO	Babadag		Բաբադագ	ՊԾՏ
RO	Banat		Բանատ	ՊԾՏ
RO	Banu Mărăcine		Բանու Մառաչինե	ՊԾՏ
RO	Bohotin		Բոհոտին	ՊԾՏ
RO	Colinele Dobrogei		Կոլինե Դոբռոջեյ	ՊԱՆ
RO	Coteşti		Կոտեսի	ՊԾՏ
RO	Cotnari		Կոնարի	ՊԾՏ
RO	Crişana		Կրիշանա	ՊԾՏ
RO	Dealu Bujorului		Դեալու Բուժորուլույ	ՊԾՏ
RO	Dealu Mare		Դեալու մարե	ՊԾՏ
RO	Dealurile Crişanei		Դեալուրիլե Կրիշանեյ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Moldovei		Դեալուրիլե Մոլդովեյ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Munteniei		Դեալուրիլե Մունտենիեյ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Olteniei		Դեալուրիլե Օլտենիեյ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Sătmarului		Դեալուրիլե Սատմարուլույ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Transilvaniei		Դեալուրիլե Տրանսիլվանիեյ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Vrancei		Դեալուրիլե Վռանսեյ	ՊԱՆ
RO	Dealurile Zarandului		Դեալուրիլե Զարանդուլույ	ՊԱՆ
RO	Drăgăşani		Դռագաշանի	ՊԾՏ
RO	Huşi		Հուշի	ՊԾՏ
RO	Iana		Իանա	ՊԾՏ
RO	Iaşi		Իաշի	ՊԾՏ
RO	Lechinţa		Լեկինծա	ՊԾՏ
RO	Mehedinţi		Մեհեդինծի	ՊԾՏ
RO	Miniş		Մինիշ	ՊԾՏ
RO	Murfatlar		Մուրֆատլար	ՊԾՏ
RO	Nicoreşti		Նիկորեշտի	ՊԾՏ
RO	Odobeşti		Օդոբեշտի	ՊԾՏ
RO	Oltina		Օլտինա	ՊԾՏ
RO	Panciu		Պանչու	ՊԾՏ
RO	Panciu		Պանչու	ՊԾՏ
RO	Pietroasa		Պյետրոասա	ՊԾՏ
RO	Recaş		Ռեչաշ	ՊԾՏ
RO	Sâmbureşti		Սամբուրետի	ՊԾՏ
RO	Sarica Niculiţel		Սարիկա Նիկուլիծել	ՊԾՏ
RO	Sebeş-Apold		Սեբեշ-Ապոլդ	ՊԾՏ
RO	Segarcea		Սեգարչեա	ՊԾՏ
RO	Ştefăneşti		Շտեֆանեշտի	ՊԾՏ
RO	Târnave		Տիռնավե	ՊԾՏ
RO	Terasele Dunării		Տեռասելե Դունարիի	ՊԱՆ
RO	Viile Caraşului		Վիիլե Կառաշուլույ	ՊԱՆ
RO	Viile Timişului		Վիիլե Տիմիշուլույ	ՊԱՆ
SK	Južnoslovenská		Յուզնոսլովենսկա	ՊԾՏ
SK	Južnoslovenské		Յուզնոսլովենսկէ	ՊԾՏ
SK	Južnoslovenský		Յուզնոսլովենսկի	ՊԾՏ
SK	Karpatská perla		Կառպատսկա պեռլա	ՊԾՏ
SK	Malokarpatská		Մալոկառպատսկա	ՊԾՏ
SK	Malokarpatské		Մալոկառպատսկէ	ՊԾՏ
SK	Malokarpatský		Մալոկառպատսկի	ՊԾՏ
SK	Nitrianska		Նիտրինասկա	ՊԾՏ
SK	Nitrianske		Նիտրինասկե	ՊԾՏ
SK	Nitriansky		Նիտրինասկի	ՊԾՏ
SK	Slovenská		Սլովենսկա	ՊԱՆ
SK	Slovenské		Սլովենսկէ	ՊԱՆ
SK	Slovenský		Սլովենսկի	ՊԱՆ
SK	Stredoslovenská		Ստռեդոսլովենսկա	ՊԾՏ
SK	Stredoslovenské		Ստռեդոսլովենսկէ	ՊԾՏ
SK	Stredoslovenský		Ստռեդոսլովենսկի	ՊԾՏ
SK	Vinohradnícka oblasť Tokaj		Վինոխռադնիկա օբլաստ Տոկայ	ՊԾՏ
SK	Východoslovenská		Վիխոդոսլովենսկա	ՊԾՏ
SK	Východoslovenské		Վիխոդոսլովենսկէ	ՊԾՏ
SK	Východoslovenský		Վիխոդոսլովենսկի	ՊԾՏ
SI	Bela krajina		Բելա կռայինա	ՊԾՏ
SI	Belokranjec		Բելոկռանյեց	ՊԾՏ
SI	Bizeljčan		Բիզելյչան	ՊԾՏ
SI	Bizeljsko Sremič		Բիզելյսկո Սռեմիչ	ՊԾՏ
SI	Cviček		Ծվչեկ	ՊԾՏ
SI	Dolenjska		Դոլենյսկա	ՊԾՏ
SI	Goriška Brda		Գորիշկա Բրդա	ՊԾՏ
SI	Kras		Կռաս	ՊԾՏ
SI	Metliška črnina		Մետլիշկա չռնինա	ՊԾՏ
SI	Podravje		Պոդրավյե	ՊԱՆ
SI	Posavje		Պոսավյե	ՊԱՆ
SI	Prekmurje		Պռեկմուրիյե	ՊԾՏ
SI	Primorska		Պռիմորսկա	ՊԱՆ
SI	Slovenska Istra		Սլովենսկա Իստռա	ՊԾՏ
SI	Štajerska Slovenija		Շտայեռսկա Սլեվենիյա	ՊԾՏ
SI	Teran		Տեռան	ՊԾՏ
SI	Vipavska dolina		Վիպավսկա դոլինա	ՊԾՏ
ES	3 Riberas		3 ռիբեռաս	ՊԱՆ
ES	Abona		Աբոնա	ՊԾՏ
ES	Alella		Ալեյա	ՊԾՏ
ES	Alicante		Ալիկանտե	ՊԾՏ
ES	Almansa		Ալմանսա	ՊԾՏ
ES	Altiplano de Sierra Nevada		Ալտիպլանո դե Սիեռա Նեվադա	ՊԱՆ
ES	Arabako Txakolina		Առբակո Տշակոլինա	ՊԾՏ
ES	Arlanza		Առլանսա	ՊԾՏ
ES	Arribes		Արիբես	ՊԾՏ
ES	Aylés		Այլես	ՊԾՏ
ES	Bailén		Բայլեն	ՊԱՆ
ES	Bajo Aragón		Բախո Առագոն	ՊԱՆ
ES	Barbanza e Iria		Բառբանցա է Իրիա	ՊԱՆ
ES	Betanzos		Բետանսոս	ՊԱՆ
ES	Bierzo		Բիերսո	ՊԾՏ
ES	Binissalem		Բինիսալեմ	ՊԾՏ
ES	Bizkaiko Txakolina		Բիսկայկո Տշակոլինա	ՊԾՏ
ES	Bullas		Բուլաս	ՊԾՏ
ES	Cádiz		Կադիս	ՊԱՆ
ES	Calatayud		Կալատայուդ	ՊԾՏ
ES	Calzadilla		Կալսադիյա	ՊԾՏ
ES	Campo de Borja		Կամպո դե Բորխա	ՊԾՏ
ES	Campo de Cartagena		Կամպո դե Կարտախենա	ՊԱՆ
ES	Campo de La Guardia		Կամպո դե լա Գուարդիա	ՊԾՏ
ES	Cangas		Կանգաս	ՊԾՏ
ES	Cariñena		Կարինյենա	ՊԾՏ
ES	Casa del Blanco		Կասա դել Բլանկո	ՊԾՏ
ES	Castelló		Կաստեյո	ՊԱՆ
ES	Castilla		Կաստիյա	ՊԱՆ
ES	Castilla y León		Կաստիյա ի Լեոն	ՊԱՆ
ES	Cataluña		Կատալունյա	ՊԾՏ
ES	Cava		Կավա	ՊԾՏ
ES	Chacolí de Álava		Չակոլի դե Ալավա	ՊԾՏ
ES	Chacolí de Bizkaia		Չակոլի դե Բիսկայա	ՊԾՏ
ES	Chacolí de Getaria		Չակոլի դե Խետարիա	ՊԾՏ
ES	Cigales		Սիգալես	ՊԾՏ
ES	Conca de Barberà		Կոնկա դե Բարբերա	ՊԾՏ
ES	Condado de Huelva		Կոնդադո դե Ուելվա	ՊԾՏ
ES	Córdoba		Կորդոբա	ՊԱՆ
ES	Costa de Cantabria		Կոստա դե Կանտաբրիա	ՊԱՆ
ES	Costers del Segre		Կոստերս դել Սեխրե	ՊԾՏ
ES	Cumbres del Guadalfeo		Կումբրես	ՊԱՆ
ES	Dehesa del Carrizal		Դեհեսա սել Կառիսալ	ՊԾՏ
ES	Desierto de Almería		Դեսիեռտո դե Ալմերիա	ՊԱՆ
ES	Dominio de Valdepusa		Դոմինիո դե Վալդեպուսա	ՊԾՏ
ES	Eivissa		Էյվիսա	ՊԱՆ
ES	El Hierro		Էլ իեռո	ՊԾՏ
ES	El Terrerazo		Էլ Տեռերասո	ՊԾՏ
ES	Empordà		Էմպոռդա	ՊԾՏ
ES	Extremadura		Էստռեմադուռա	ՊԱՆ
ES	Finca Élez		Ֆինկա էլեզ	ՊԾՏ
ES	Formentera		Ֆորմենտեռա	ՊԱՆ
ES	Getariako Txakolina		Խետարիակո Տշակոլինա	ՊԾՏ
ES	Gran Canaria		Գռան Կանարիա	ՊԾՏ
ES	Granada		Գռանադա	ՊԾՏ
ES	Guijoso		Գույխոսո	ՊԾՏ
ES	Ibiza		Իբիզա	ՊԱՆ
ES	Illa de Menorca		Իլյա դե Մենորկա	ՊԱՆ
ES	Illes Balears		Իլյես Բալեարս	ՊԱՆ
ES	Isla de Menorca		Իսլա դե Մենոռկա	ՊԱՆ
ES	Islas Canarias		Իսլաս Կանարիաս	ՊԾՏ
ES	Jerez		Խերես	ՊԾՏ
ES	Jerez-Xérès-Sherry		Խերես-Շերես-Շերի	ՊԾՏ
ES	Jumilla		Խումիյա	ՊԾՏ
ES	La Gomera		Լա Գոմերա	ՊԾՏ
ES	La Mancha		Լա Մանչա	ՊԾՏ
ES	La Palma		Լա Պալմա	ՊԾՏ
ES	Laderas del Genil		Լադերաս դել Խենիլ	ՊԱՆ
ES	Lanzarote		Լանցարոտե	ՊԾՏ
ES	Laujar-Alpujarra		Լաուխար-Ալպուխարա	ՊԱՆ
ES	Lebrija		Լեբրիխա	ՊԾՏ
ES	Liébana		Լիեբանա	ՊԱՆ
ES	Los Balagueses		Լոս Բալագուեսես	ՊԾՏ
ES	Los Palacios		Լոս Պալասիոս	ՊԱՆ
ES	Málaga		Մալագա	ՊԾՏ
ES	Mallorca		Մայորկա	ՊԱՆ
ES	Manchuela		Մանչուելա	ՊԾՏ
ES	Manzanilla		Մանսանիլյա	ՊԾՏ
ES	Manzanilla-Sanlúcar de Barrameda		Մանսանիլյա -Սանլուկար դե Բառամեդա	ՊԾՏ
ES	Méntrida		Մենտրիդա	ՊԾՏ
ES	Mondéjar		Մոնդեխար	ՊԾՏ
ES	Monterrei		Մոնտեռեյ	ՊԾՏ
ES	Montilla-Moriles		Մոնտիլյա-Մորիես	ՊԾՏ
ES	Montsant		Մոնտսանտ	ՊԾՏ
ES	Murcia		Մուրսիա	ՊԱՆ
ES	Navarra		Նավառա	ՊԾՏ
ES	Norte de Almería		Նոռտե դե Ալմերիա	ՊԱՆ
ES	Pago de Arínzano		Պագո դե Արինզանո	ՊԾՏ
ES	Pago de Otazu		Պագո դե Օտասու	ՊԾՏ
ES	Pago Florentino		Պագո Ֆլորենտինո	ՊԾՏ
ES	Penedès		Պենեդես	ՊԾՏ
ES	Pla de Bages		Պլա դե Բախես	ՊԾՏ
ES	Pla i Llevant		Պլա ի Յեվանտ	ՊԾՏ
ES	Prado de Irache		Պռադո դե Իռաչե	ՊԾՏ
ES	Priorat		Պրիորատ	ՊԾՏ
ES	Rías Baixas		Ռիաս Բաիխաս	ՊԾՏ
ES	Ribeira Sacra		Ռիբեյրա Սակռա	ՊԾՏ
ES	Ribeiro		Ռիբեյրո	ՊԾՏ
ES	Ribera del Andarax		Ռիբերա դել Անդառաքս	ՊԱՆ
ES	Ribera del Duero		Ռիբերա դել Դուերո	ՊԾՏ
ES	Ribera del Gállego — Cinco Villas		Ռիբերա դել Գալեգո — Սինկո Վիյաս	ՊԱՆ
ES	Ribera del Guadiana		Ռիբերա դել Գուադիանա	ՊԾՏ
ES	Ribera del Jiloca		Ռիբեռա դել Խիլոկա	ՊԱՆ
ES	Ribera del Júcar		Ռիբեռա դել Խուկար	ՊԾՏ
ES	Ribera del Queiles		Ռիբեռա դել Կեյես	ՊԱՆ
ES	Rioja		Ռիոխա	ՊԾՏ
ES	Rueda		Ռուեդա	ՊԾՏ
ES	Serra de Tramuntana-Costa Nord		Սեռա դե Տռամունտանա-Կոստա Նոռդ	ՊԱՆ
ES	Sherry		Շերի	ՊԾՏ
ES	Sierra de Salamanca		Սյեռա դե Սալամանկա	ՊԾՏ
ES	Sierra Norte de Sevilla		Սյեռա Նոռտե դե Սեւիլյա	ՊԱՆ
ES	Sierra Sur de Jaén		Սիեռա Սուռ դե Խաեն	ՊԱՆ
ES	Sierras de Las Estancias y Los Filabres		Սյեռաս դե լաս Էստանսիաս ի Լոս Ֆիլաբռես	ՊԱՆ
ES	Sierras de Málaga		Սյեռաս դե Մալագա	ՊԾՏ
ES	Somontano		Սոմոնտանո	ՊԾՏ
ES	Tacoronte-Acentejo		Տակոռոնտե-Ասենտեխո	ՊԾՏ
ES	Tarragona		Տառագոնա	ՊԾՏ
ES	Terra Alta		Տեռա Ալտա	ՊԾՏ
ES	Tierra de León		Տյեռա դե Լեոն	ՊԾՏ
ES	Tierra del Vino de Zamora		Տյեռա դել Վինո դե Սամոռա	ՊԾՏ
ES	Toro		Տոռո	ՊԾՏ
ES	Torreperogil		Տոռեպեռոխիլ	ՊԱՆ
ES	Txakolí de Álava		Չակոլի դե Ալավա	ՊԾՏ
ES	Txakolí de Bizkaia		Չակոլի դե Բիսկայա	ՊԾՏ
ES	Txakolí de Getaria		Չակոլի դե Խետարիա	ՊԾՏ
ES	Uclés		Ուկլես	ՊԾՏ
ES	Utiel-Requena		Ուիել-Ռեքուենա	ՊԾՏ
ES	Val do Miño-Ourense		Վալ դո Մինյո-Oուրենսե	ՊԱՆ
ES	Valdejalón		Վալդեխալոն	ՊԱՆ
ES	Valdeorras		Վալդեոռաս	ՊԾՏ
ES	Valdepeñas		Վալդեպենյաս	ՊԾՏ
ES	Valencia		Վալենսիա	ՊԾՏ
ES	Valle de Güímar		Վալե դե Խույմառ	ՊԾՏ
ES	Valle de la Orotava		Վալե դե լա Oռոտավա	ՊԾՏ
ES	Valle del Cinca		Վալե դել Սինկա	ՊԱՆ
ES	Valle del Miño-Ourense		Վալե դել Մինյո-Oուռենսե	ՊԱՆ
ES	Valles de Benavente		Վալես դե Բենավենտե	ՊԾՏ
ES	Valles de Sadacia		Վալես դե Սադասիա	ՊԱՆ
ES	Valtiendas		Վալտիենդաս	ՊԾՏ
ES	Villaviciosa de Córdoba		Վիլավիսիոզա դե Կորդոբա	ՊԱՆ
ES	Vinos de Madrid		Վինոս դե Մադրիդ	ՊԾՏ
ES	Xérès		Խերես	ՊԾՏ
ES	Ycoden-Daute-Isora		Իկոդեն-Դաուտե-Իսորա	ՊԾՏ
ES	Yecla		Յեկլա	ՊԾՏ
GB	English		Ինգլիշ	ՊԾՏ
GB	English Regional		Ինգլիշ Րիջընըլ	ՊԱՆ
GB	Welsh		Ուելշ	ՊԾՏ
GB	Welsh Regional		Ուելշ Րիջընըլ	ՊԱՆ

________________

Մաս Բ

231-րդ հոդվածի 4-րդ պարբերության մեջ նշված՝ Հայաստանի Հանրապետության արտադրանքի աշխարհագրական նշումները

Անվանում	Տառադարձում՝ լատիներեն տառանշաններով	Արտադրանքի տեսակ
ՍԵՎԱՆԻ ԻՇԽԱՆ[87]	Sevani Ishkhan	Ձուկ եւ ծովամթերք

________________

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ XI

ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ՁԵՎՈՎ ԿԱՐԳԱՎՈՐՎՈՂ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՆՈՒՄՆԵՐ

Ա. Եվրոպական միություն.

«Կոնցեսիայի պայմանագրերի շնորհման մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի փետրվարի 26-ի թիվ 2014/23/ԵՄ փոփոխված հրահանգով կարգավորվող՝ աշխատանքների ձեռքբերման մասին կոնցեսիայի պայմանագրերը՝ ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի I հավելման՝ Եվրոպական միության 1-ին եւ 2-րդ հավելվածներում նշված սուբյեկտի կողմից կնքվելու դեպքում եւ այդ հրահանգով սահմանված կարգով։ Այդ կարգը համապատասխանում է ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի I, II, IV, VI, VII (բացի 2-րդ պարբերության «ե» կետից եւ 2-րդ պարբերության 1-ին կետից), XVI (բացի 3-րդ եւ 4-րդ պարբերություններից) եւ XVIII հոդվածներին։

Բ. Հայաստանի Հանրապետություն.

«Գնումների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով կարգավորվող կոնցեսիայի պայմանագրերը՝ ԱՀԿ-ի «Պետական գնումների մասին» համաձայնագրի I հավելման՝ Հայաստանի Հանրապետության մասով 1-ին եւ 2-րդ հավելվածներում նշված սուբյեկտի կողմից կնքվելու դեպքում։

ՀԱՎԵԼՎԱԾ XII

«ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԽԱՐԴԱԽՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՈՒ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ» VII ՄԱՍԻ «ԽԱՐԴԱԽՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՈՒ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ» 2-ՐԴ ԳԼԽԻ

Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է սահմանված ժամկետում աստիճանաբար համապատասխանեցնել իր օրենսդրությունը Եվրոպական միության հետեւյալ օրենսդրությանը եւ միջազգային փաստաթղթերին։

«Եվրոպական համայնքների ֆինանսական շահերի պաշտպանության մասին» 1995 թվականի հուլիսի 26-ի կոնվենցիա

Կիրառվում են նշված Կոնվենցիայի հետեւյալ դրույթները՝

— Հոդված 1. Ընդհանուր դրույթներ, սահմանումներ

— Հոդված 2(1). ձեռնարկելով անհրաժեշտ միջոցներ՝ ապահովելու համար, որ 1-ին հոդվածում նշված արարքները եւ 1(1) հոդվածում նշված արարքներին մասնակցելը, դրանք հրահրելը կամ դրանք կատարելու փորձը պատժելի լինեն արդյունավետ, համաչափ եւ տարհամոզիչ քրեական պատժամիջոցներով։

Ժամանակացույց. նշված Կոնվենցիայի այդ դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից։

— Հոդված 3. Ձեռնարկությունների ղեկավարների քրեական պատասխանատվությունը

Ժամանակացույց. նշված Կոնվենցիայի այդ դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

«Եվրոպական համայնքների ֆինանսական շահերի պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի արձանագրություն

Կիրառվում են նշված Արձանագրության հետեւյալ դրույթները՝

— Հոդվածներ 1(1)(գ) եւ 1(2). Համապատասխան սահմանումները

— Հոդված 2. Պասիվ կոռուպցիա

— Հոդված 3. Ակտիվ կոռուպցիա

— Հոդված 5(1)՝ ձեռնարկելով անհրաժեշտ միջոցներ` ապահովելու համար, որ 2-րդ եւ 3-րդ հոդվածներում նշված արարքները, եւ տվյալ արարքներին մասնակցելը եւ դրանք հրահրելը պատժելի լինեն արդյունավետ, համաչափ եւ տարհամոզիչ քրեական պատժամիջոցներով։

— Հոդված 7. այնքանով, որքանով այն առնչվում է Կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածին

Ժամանակացույց. նշված Արձանագրության այդ դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից։

«Եվրոպական համայնքների ֆինանսական շահերի պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի երկրորդ արձանագրություն

Կիրառվում են նշված Արձանագրության հետեւյալ դրույթները՝

— Հոդված 1. Սահմանումներ

— Հոդված 2. Փողերի լվացում

— Հոդված 3. Իրավաբանական անձանց պատասխանատվություն

— Հոդված 4. Իրավաբանական անձանց նկատմամբ կիրառվող պատժամիջոցներ

— Հոդված 12. այնքանով, որքանով այն առնչվում է Կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածին

Ժամանակացույց. նշված Արձանագրության այդ դրույթները ենթակա են կիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից։

Դրամի պաշտպանությունը կեղծումից

Խորհրդի 2001 թվականի հունիսի 28-ի թիվ 1338/2001 կանոնակարգով (ԵՀ) սահմանվում են եվրոն կեղծումից պաշտպանելու համար անհրաժեշտ միջոցները

Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2014 թվականի մայիսի 15-ի թիվ 2014/62/ԵՄ հրահանգ՝ Եվրոն եւ մյուս արժույթները կեղծումից պաշտպանելու մասին

Ժամանակացույց. Թիվ 1338/2001 կանոնակարգի (ԵՀ) եւ թիվ 2014/62/ԵՄ հրահանգի այս դրույթները կիրարկվում են սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 3 տարվա ընթացքում։

«Արժույթի կեղծման դեմ պայքարի մասին» միջազգային կոնվենցիա (ժնեւ, 1929թ.)

Ժամանակացույց. Կոնվենցիան ստորագրվում եւ վավերացվում է սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու պահից։

ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

«ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԽԱՐԴԱԽՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՈՒ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ» VII ՄԱՍԻ «ԽԱՐԴԱԽՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՈՒ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ» 2-ՐԴ ԳԼԽԻ

Սահմանումների վերաբերյալ արձանագրություն

1. «Խախտում» նշանակում է ԵՄ իրավունքի, սույն Համաձայնագրի կամ դրանից բխող համաձայնագրերի եւ պայմանագրերի դրույթի ցանկացած խախտում, որը տնտեսավարող սուբյեկտի որեւէ գործողության կամ անգործության հետեւանք է եւ վնաս է հասցնում կամ կարող է վնաս հասցնել Եվրոպական միության ընդհանուր բյուջեին կամ դրա կողմից կառավարվող բյուջեներին՝ ուղղակիորեն Եվրոպական միության անունից հավաքագրված՝ սեփական միջոցներից կուտակվող եկամտի նվազեցման կամ կորստի, կամ չհիմնավորված ծախսի միջոցով։
2. «Խարդախություն» նշանակում է՝

ա) ծախսի մասով՝ դիտավորությամբ կատարված որեւէ գործողություն կամ անգործություն՝ կապված`

— կեղծ, ոչ ճշգրիտ կամ ոչ ամբողջական հաշվետվություններ կամ փաստաթղթեր օգտագործելու կամ ներկայացնելու հետ, ինչը հանգեցնում է Եվրոպական միության ընդհանուր բյուջեից կամ Եվրոպական միության կողմից կամ դրա անունից կառավարվող բյուջեներից միջոցների յուրացմանը կամ ապօրինի պահմանը,

— որոշակի պարտավորության խախտմամբ տեղեկություններ չբացահայտելու հետ, ինչը հանգեցնում է սույն կետի առաջին պարբերույթի մեջ նշված միեւնույն հետեւանքներին,

— սույն կետի առաջին պարբերույթի մեջ նշված միջոցները դրանց տրամադրման համար նախապես սահմանված նպատակներից բացի այլ նպատակներով վատնելու հետ.

բ) եկամտի մասով՝ դիտավորությամբ կատարված որեւէ գործողություն կամ անգործություն՝ կապված`

— — կեղծ, ոչ ճշգրիտ կամ ոչ ամբողջական հաշվետվություններ կամ փաստաթղթեր օգտագործելու կամ ներկայացնելու հետ, ինչը հանգեցնում է Եվրոպական միության ընդհանուր բյուջեի կամ Եվրոպական միության կողմից կամ դրա անունից կառավարվող բյուջեների միջոցների անօրինական կրճատմանը,

— որոշակի պարտավորության խախտմամբ տեղեկություններ չբացահայտելու հետ, ինչը հանգեցնում է միեւնույն հետեւանքներին.

— օրինական ճանապարհով ստացված նյութական օգուտի վատնում, ինչը հանգեցնում է միեւնույն հետեւանքներին:

3. «Ակտիվ կոռուպցիա» նշանակում է դիտավորյալ գործողություն ցանկացած անձի կողմից, որն անմիջականորեն կամ միջնորդի միջոցով խոստանում է տալ կամ տալիս է ցանկացած տեսակի առավելություն որեւէ պաշտոնատար անձի՝ իր կամ երրորդ կողմի համար, նրա պարտականությունների շրջանակում կամ գործառույթները կատարելիս իր պաշտոնեական պարտականությունների խախտմամբ որեւէ գործողություն կատարելու կամ կատարելուց զերծ մնալու դիմաց, ինչի հետեւանքով վնաս է հասցվում կամ կարող է վնաս հասցվել Եվրոպական միության ֆինանսական շահերին։
4. «Պասիվ կոռուպցիա» նշանակում է դիտավորյալ գործողություն որեւէ պաշտոնատար անձի կողմից, որն անմիջականորեն կամ միջնորդի միջոցով պահանջում կամ ստանում է ցանկացած տեսակի առավելություն՝ իր կամ երրորդ կողմի համար, կամ ընդունում է այդպիսի առավելության խոստում՝ իր պարտականությունների շրջանակում կամ գործառույթները կատարելիս իր պաշտոնեական պարտականությունների խախտմամբ որեւէ գործողություն կատարելու կամ կատարելուց զերծ մնալու դիմաց, ինչի հետեւանքով վնաս է հասցվում կամ կարող է վնաս հասցվել Եվրոպական միության ֆինանսական շահերին։
5. «Շահերի բախում» նշանակում է ցանկացած իրավիճակ, որը կարող է կասկածի տակ դնել անձնակազմի՝ «Միության ընդհանուր բյուջեի նկատմամբ կիրառելի ֆինանսական կանոնների մասին» Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հոկտեմբերի 25-ի թիվ 966/2012 կանոնակարգի (ԵՄ, Եվրատոմ) 57-րդ հոդվածում սահմանված պատճառներով անկողմնակալ եւ օբյեկտիվորեն գործելու կարողությունը։
6. «Անհարկի վճարված» նշանակում է ԵՄ միջոցները կարգավորող կանոնների խախտմամբ վճարված։
7. «Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակ» (ԽՊԵԳ) նշանակում է Եվրոպական հանձնաժողովի՝ խարդախության դեմ պայքարի մասնագիտացված վարչություն։ ԽՊԵԳ-ն ունի գործառնական անկախություն եւ պատասխանատու է խարդախության, կոռուպցիայի եւ Եվրոպական միության ֆինանսական շահերի վրա բացասաբար անդրադարձող այլ անօրինական գործունեության դեմ պայքարին ուղղված վարչական քննություններ իրականացնելու համար, ինչպես նախատեսված է Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակի կողմից իրականացվող քննությունների հարցերով ու Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի թիվ 1073/1999 կանոնակարգը (ԵՀ) եւ Խորհրդի թիվ 1074/1999 կանոնակարգը (ԵՄ, Եվրատոմ) ուժը կորցրած ճանաչող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2013 թվականի սեպտեմբերի 11-ի թիվ 883/2013 կանոնակարգով (ԵՄ, Եվրատոմ), ինչպես նաեւ «Եվրոպական համայնքների ֆինանսական շահերը խարդախությունից եւ այլ խախտումներից պաշտպանելու նպատակով Հանձնաժողովի կողմից տեղում իրականացվող ստուգումների եւ տեսչական ստուգումների մասին» Խորհրդի 1996 թվականի նոյեմբերի 11-ի թիվ 2185/96 կանոնակարգով (Եվրատոմ, ԵՀ)։

ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՀԱՐՑԵՐՈՎ ՓՈԽԱԴԱՐՁ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

ՀՈԴՎԱԾ 1

Սահմանումները

 

Սույն Արձանագրության նպատակներով՝

ա) «մաքսային օրենսդրություն» նշանակում է Կողմերի տարածքներում կիրառելի ցանկացած իրավական կամ կարգավորող դրույթ, որով կարգավորվում է ապրանքների ներմուծումը, արտահանումը եւ տարանցումը, ինչպես նաեւ դրանց նկատմամբ որեւէ այլ մաքսային ռեժիմի կամ ընթացակարգի, այդ թվում՝ արգելման, սահմանափակման եւ հսկողության միջոցների կիրառումը,

բ) «հայցող մարմին» նշանակում է իրավասու վարչական մարմին, որն այդ նպատակի համար նշանակվել է Կողմի կողմից եւ որը ներկայացնում է օգնություն տրամադրելու վերաբերյալ դիմում-խնդրանք՝ սույն Արձանագրության հիման վրա,

գ) «հայցվող մարմին» նշանակում է իրավասու վարչական մարմին, որն այդ նպատակի համար նշանակվել է Կողմի կողմից եւ որը ստանում է օգնություն տրամադրելու վերաբերյալ դիմում-խնդրանք՝ սույն Արձանագրության հիման վրա,

դ) «անձնական տվյալներ» նշանակում է նույնականացված անձի կամ այն անձի վերաբերյալ բոլոր տեղեկությունները, որին հնարավոր է նույնականացնել,

ե) «մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործունեություն» նշանակում է մաքսային օրենսդրության ցանկացած խախտում կամ խախտման փորձ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 2

Գործողության շրջանակը

1. Կողմերն օգնում են միմյանց իրենց իրավասության շրջանակներում գտնվող ոլորտներում՝ սույն Արձանագրությամբ սահմանված ձեւով եւ պայմաններով՝ ապահովելու համար մաքսային օրենսդրության ճիշտ կիրառումը, մասնավորապես՝ կանխելով եւ ուսումնասիրելով այդ օրենսդրությունը խախտող գործողությունները եւ պայքարելով դրանց դեմ:
2. Սույն Արձանագրությամբ նախատեսված մաքսային հարցերով օգնությունը կիրառվում է Կողմի՝ սույն Արձանագրությունը կիրառելու իրավասություն ունեցող ցանկացած վարչական մարմնի նկատմամբ: Այդ օգնությունը ոչ միայն չպետք է հակասի քրեական հարցերով փոխադարձ օգնությունը կարգավորող դրույթներին, այլ նաեւ չպետք է տարածվի այն տեղեկությունների վրա, որոնք ձեռք են բերվել դատական մարմնի պահանջով իրականացված լիազորությունների շրջանակներում՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նման տեղեկությունների հաղորդումը լիազորված է այդ մարմնի կողմից:
3. Տուրքերի, հարկերի կամ տուգանքների վերադարձման մասով տրամադրվող օգնությունը չի կարգավորվում սույն Արձանագրությամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 3

Ըստ դիմում-խնդրանքի տրամադրվող օգնությունը

2. Հայցվող մարմինը հայցող մարմնի դիմում-խնդրանքով վերջինիս տեղեկացնում է հետեւյալի մասին, թե

ա) արդյոք Կողմերից մեկի տարածքից արտահանված ապրանքները պատշաճ ձեւով ներմուծվել են մյուս Կողմի տարածք՝ անհրաժեշտության դեպքում նշելով ապրանքների նկատմամբ կիրառված մաքսային ընթացակարգը,

բ) արդյոք Կողմերից մեկի տարածք ներմուծված ապրանքները պատշաճ ձեւով արտահանվել են մյուս Կողմի տարածքից՝ անհրաժեշտության դեպքում նշելով ապրանքների նկատմամբ կիրառված մաքսային ընթացակարգը:

3. Հայցվող մարմինը, հայցող մարմնի դիմում-խնդրանքով, իր իրավական կամ կարգավորող դրույթների շրջանակներում անհրաժեշտ քայլեր է ձեռնարկում ապահովելու համար հատուկ հսկողություն՝

ա) ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց նկատմամբ, երբ ողջամիտ հիմքեր կան ենթադրելու, որ նրանք ներգրավված են եղել կամ կարող են ներգրավված լինել մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում,

բ) վայրերի նկատմամբ, որտեղ ապրանքների պաշարները հավաքվել են կամ կարող են հավաքվել այնպես, որ ողջամիտ հիմքեր կան ենթադրելու, որ այդ ապրանքները նախատեսված են մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում օգտագործվելու համար,

գ) ապրանքների նկատմամբ, որոնք փոխադրվում են կամ կարող են փոխադրվել այնպես, որ ողջամիտ հիմքեր կան ենթադրելու, որ դրանք նախատեսված են մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում օգտագործվելու համար,

դ) տրանսպորտային միջոցների նկատմամբ, որոնք օգտագործվում են կամ կարող են օգտագործվել այնպես, որ ողջամիտ հիմքեր կան ենթադրելու, որ դրանք նախատեսված են մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում օգտագործվելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 4

Ինքնակամ տրամադրվող օգնությունը

Կողմերն օգնում են միմյանց իրենց սեփական նախաձեռնությամբ եւ իրենց իրավական կամ կարգավորող դրույթներին համապատասխան, եթե մաքսային օրենսդրության ճիշտ կիրառման համար դա համարում են անհրաժեշտ, մասնավորապես՝ տրամադրելով ձեռք բերված տեղեկություններ հետեւյալի վերաբերյալ՝

ա) գործունեություն, որը մաքսային օրենսդրությունը խախտող կամ ենթադրաբար խախտող գործողություն է եւ կարող է հետաքրքրություն ներկայացնել մյուս Կողմի համար,

բ) մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում կիրառվող նոր միջոցներ կամ մեթոդներ,

գ) ապրանքներ, որոնք հայտնի է, որ օգտագործվում են մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում,

դ) ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձինք, երբ ողջամիտ հիմքեր կան ենթադրելու, որ նրանք ներգրավված են կամ ներգրավված են եղել մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում,

ե) տրանսպորտային միջոցներ, երբ ողջամիտ հիմքեր կան ենթադրելու, որ դրանք օգտագործվել են, օգտագործվում են կամ կարող են օգտագործվել մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություններում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 5

Ներկայացում եւ ծանուցում

1. Հայցվող մարմինը, հայցող մարմնի դիմում-խնդրանքով, իր նկատմամբ կիրառելի իրավական կամ կարգավորող դրույթներին համապատասխան, ձեռնարկում է բոլոր անհրաժեշտ միջոցները` հայցվող մարմնի տարածքում բնակվող կամ հիմնադրված հասցեատիրոջը՝ հայցող մարմնի կողմից ընդունված եւ սույն Արձանագրությամբ կարգավորվող ցանկացած փաստաթուղթ ներկայացնելու կամ ցանկացած որոշման մասին նրան ծանուցելու նպատակով:
2. Փաստաթղթերը ներկայացնելու կամ որոշումների մասին ծանուցման վերաբերյալ դիմում-խնդրանքները ներկայացվում են գրավոր՝ հայցվող մարմնի պաշտոնական կամ այդ մարմնի համար ընդունելի լեզվով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 6

Օգնություն տրամադրելու վերաբերյալ դիմում-խնդրանքների ձեւն ու բովանդակությունը

1. Սույն Արձանագրությամբ նախատեսված դիմում-խնդրանքները ներկայացվում են գրավոր: Դրանք ուղեկցվում են փաստաթղթերով, որոնք անհրաժեշտ են դիմում-խնդրանքի հետ համապատասխանությունն ապահովելու համար: Անհետաձգելի դեպքերում հայցվող մարմինը կարող է ընդունել բանավոր դիմում-խնդրանքներ, որոնք, սակայն անհապաղ գրավոր հաստատվում են հայցող մարմնի կողմից:
2. 1-ին պարբերությամբ սահմանված դիմում-խնդրանքները ներառում են հետեւյալ տեղեկությունները՝

ա) հայցող մարմինը,

բ) հայցվող օգնությունը,

գ) դիմում-խնդրանքի առարկան ու պատճառը,

դ) իրավական կամ կարգավորող դրույթները եւ այլ իրավական նկատառումներ,

ե) քննության թիրախ հանդիսացող ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց վերաբերյալ հնարավորինս ստույգ եւ սպառիչ նշումները, եւ

զ) համապատասխան փաստերի եւ արդեն կատարված հարցումների ամփոփ նկարագիրը:

3. Դիմում-խնդրանքները ներկայացվում են հայցվող մարմնի պաշտոնական կամ այդ մարմնի կողմից ընդունելի լեզվով: Սույն պահանջը չի կիրառվում 1-ին պարբերությամբ նախատեսված դիմում-խնդրանքը ուղեկցող փաստաթղթերի նկատմամբ:
4. Եթե դիմում-խնդրանքը չի բավարարում 1-ից 3-րդ պարբերություններով սահմանված ձեւական պահանջները, ապա հայցվող մարմինը կարող է պահանջել ուղղել կամ լրացնել դիմում-խնդրանքը: Յուրաքանչյուր Կողմի մարմին կարող է միեւնույն ժամանակ նշանակել նախազգուշական միջոցներ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 7

Դիմում-խնդրանքների կատարումը

1. Օգնություն տրամադրելու վերաբերյալ դիմում-խնդրանքը կատարելու համար հայցվող մարմինը գործում է իր իրավասության եւ հասանելի ռեսուրսների սահմաններում այնպես, ինչպես այն կգործեր իր սեփական նախաձեռնությամբ կամ այդ նույն Կողմի այլ մարմինների դիմում-խնդրանքով՝ տրամադրելով արդեն իսկ առկա տեղեկությունները՝ կատարելով համապատասխան հարցումներ կամ կազմակերպելով դրանց կատարումը: Սույն դրույթը կիրառվում է նաեւ ցանկացած այլ մարմնի նկատմամբ, որին հայցվող մարմինը հասցեագրել է դիմում-խնդրանքը, այն դեպքում, երբ այն չի կարող գործել ինքնուրույն:
2. Օգնություն տրամադրելու վերաբերյալ դիմում-խնդրանքը կատարվում է հայցվող կողմի իրավական կամ կարգավորող դրույթներին համապատասխան:
3. Կողմի՝ պատշաճ ձեւով լիազորված պաշտոնատար անձինք, մյուս Կողմի համաձայնությամբ եւ վերջինիս կողմից սահմանված պայմաններով, կարող են ներկա գտնվել 1-ին պարբերությամբ նշված հայցվող կամ այլ շահագրգիռ մարմնի գրասենյակներում՝ ձեռք բերելու համար տեղեկություններ այն գործունեության վերաբերյալ, որը մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողություն է կամ կարող է լինել այդպիսի գործողություն, ինչն անհրաժեշտ է հայցող մարմնին՝ սույն Արձանագրության նպատակների համար:
4. Կողմի՝ պատշաճ ձեւով լիազորված պաշտոնատար անձինք, մյուս Կողմի համաձայնությամբ եւ վերջինիս կողմից սահմանված պայմաններով, կարող են ներկա գտնվել վերջինիս տարածքում կատարվող հարցումներին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 8

Տեղեկությունների հաղորդման ձեւը

1. Հայցվող մարմինը հարցումների արդյունքները գրավոր հաղորդում է հայցող մարմնին՝ համապատասխան փաստաթղթերի, հաստատված պատճենների կամ այլ նյութերի հետ միասին:
2. Այս տեղեկությունները կարող են տրամադրվել էլեկտրոնային եղանակով:
3. Հայցող մարմինը կարող է դիմել փաստաթղթերի բնօրինակները փոխանցելու խնդրանքով միայն այն դեպքերում, երբ հաստատված պատճենները բավարար չեն: Այս բնօրինակները վերադարձվում են առաջին իսկ հնարավորության դեպքում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 9

Օգնություն տրամադրելու պարտավորությունից բացառությունները

1. Օգնության տրամադրումը կարող է մերժվել կամ ենթակա լինել որոշակի պայմանների կամ պահանջների այն դեպքերում, երբ Կողմը կարծում է, որ սույն Արձանագրության համաձայն տրամադրվող օգնությունը՝

ա) հնարավոր է, որ վտանգի Հայաստանի Հանրապետության կամ այն անդամ պետության ինքնիշխանությունը, որին դիմում-խնդրանք է ուղարկվել սույն Արձանագրությանը համաձայն օգնություն տրամադրելու վերաբերյալ,

բ) հնարավոր է, որ վտանգի պետական քաղաքականությունը, անվտանգությունը, պետական գաղտնիքը կամ այլ էական շահեր, մասնավորապես՝ 10-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերության մեջ նշված դեպքերում, կամ

գ) կարող է խախտել արդյունաբերական, առեւտրային կամ մասնագիտական գաղտնիքի պահպանման պահանջները:

2. Հայցվող մարմինը կարող է հետաձգել օգնության տրամադրումն այն հիմքերով, որ դա կարող է խոչընդոտել իրականացվող քննությունները, հետապնդումները կամ վարույթները: Այդ դեպքում հայցվող մարմինը խորհրդակցում է հայցող մարմնի հետ՝ որոշելու համար, թե արդյոք օգնությունը կարող է տրամադրվել հայցվող մարմնի կողմից պահանջվող ժամկետներում ու պայմաններով:
3. Եթե հայցող մարմինը խնդրում է տրամադրել այնպիսի օգնություն, որն այն ինքնուրույն չէր կարողանա տրամադրել, եթե նրան ուղղվեր նման դիմում-խնդրանք, ապա այն դիմում-խնդրանքի մեջ շեշտում է այդ փաստը: Այնուհետեւ հայցվող մարմինն է որոշում՝ ինչպես պատասխանել նման դիմում-խնդրանքին:
4. 1-ին եւ 2-րդ պարբերությունների մեջ նշված դեպքերում հայցվող մարմինն իր որոշման ու դրա հիմքերի մասին առանց ուշացման հաղորդում է հայցող մարմնին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 10

Տեղեկությունների փոխանակումը եւ գաղտնիությունը

1. Սույն Արձանագրության համաձայն ցանկացած ձեւով հաղորդված ցանկացած տեղեկություն գաղտնի է կամ ունի սահմանափակ բնույթ՝ յուրաքանչյուր Կողմում կիրառելի օրենքներին եւ կարգավորումներին համապատասխան: Այդ տեղեկությունների վրա տարածվում է պաշտոնական գաղտնիության պարտավորությունը, եւ դրանք օգտվում են այնպիսի պաշտպանությունից, որը տարածվում է նման տեղեկությունների վրա՝ համաձայն այն ստացող Կողմի համապատասխան օրենքների եւ կարգավորումների։
2. Անձնական տվյալները կարող են փոխանակվել միայն այն դեպքում, երբ ստացող Կողմը միջոցներ է ձեռնարկում՝ պաշտպանելու այդ տվյալները մյուս Կողմի կողմից պատշաճ համարվող ձեւով:
3. Մաքսային օրենսդրությունը խախտող գործողությունների առնչությամբ հարուցված դատական կամ վարչական վարույթներում սույն Արձանագրության համաձայն ձեռք բերված տեղեկությունների օգտագործումը համարվում է սույն Արձանագրության նպատակների համար օգտագործում: Ուստի, Կողմերը կարող են իրենց ապացույցների վերաբերյալ արձանագրություններում, զեկույցներում, ցուցմունքներում, վարույթներում եւ դատարան ներկայացված մեղադրանքներում որպես ապացույց օգտագործել սույն Արձանագրության դրույթների համաձայն ձեռք բերված տեղեկությունները կամ ուսումնասիրված փաստաթղթերը: Հայցվող մարմինը կարող է որպես տեղեկությունների տրամադրման կամ փաստաթղթերի հասանելիության ապահովման պայման սահմանել նման օգտագործման մասին ծանուցումը:
4. Ձեռք բերված տեղեկությունները կարող են օգտագործվել միայն սույն Արձանագրության նպատակների համար: Եթե Կողմերից մեկը ցանկանում է օգտագործել նման տեղեկություններն այլ նպատակների համար, ապա այն տեղեկությունները տրամադրող մարմնից ձեռք է բերում նախնական գրավոր համաձայնություն: Նման օգտագործումն այնուհետեւ կարող է ենթակա լինել այդ մարմնի կողմից սահմանված ցանկացած սահմանափակման:

 

ՀՈԴՎԱԾ 11

Փորձագետներ եւ վկաներ

Հայցվող մարմինը կարող է լիազորել մյուս Կողմի պաշտոնատար անձին, իրեն տրված լիազորության սահմաններում, հանդես գալու որպես փորձագետ կամ վկա սույն Արձանագրությամբ կարգավորվող խնդիրներին առնչվող դատական կամ վարչական վարույթներում եւ ներկայացնելու այնպիսի նյութեր, փաստաթղթեր կամ դրանց հաստատված պատճեններ, որոնք կարող են անհրաժեշտ լինել վարույթների շրջանակներում: Ներկայանալու պահանջի մեջ պետք է մասնավորապես նշվի, թե որ դատական կամ վարչական մարմին է ներկայանալու պաշտոնատար անձը, ինչ հարցով, ու որ կոչման կամ որակավորման ուժով է նա հարցաքննվելու:

 

ՀՈԴՎԱԾ 12

Օգնության տրամադրման հետ կապված ծախսերը

Կողմերը հրաժարվում են սույն Արձանագրության համաձայն միմյանց տրամադրած օգնությունից առաջացած ծախսերի հատուցման՝ միմյանց ներկայացված բոլոր պահանջներից, բացառությամբ, անհրաժեշտության դեպքում, փորձագետների եւ վկաների, ինչպես նաեւ հանրային ծառայության աշխատող չհանդիսացող՝ բանավոր եւ գրավոր թարգմանիչների համար կատարված ծախսերի հատուցման պահանջների:

 

ՀՈԴՎԱԾ 13

Կիրարկումը

1. Սույն Արձանագրության կիրարկումը մի կողմից վերապահվում է Հայաստանի Հանրապետության մաքսային մարմիններին, իսկ մյուս կողմից՝ Եվրոպական հանձնաժողովի իրավասու ծառայություններին, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ անդամ պետությունների մաքսային մարմիններին: Նրանք որոշում են դրա կիրարկման համար անհրաժեշտ բոլոր գործնական միջոցառումներն ու կարգավորումները՝ հաշվի առնելով, մասնավորապես, անձնական տվյալների պաշտպանության ոլորտում գործող կիրառելի օրենքներն ու կարգավորումները:
2. Կողմերը խորհրդակցում են միմյանց հետ եւ այնուհետեւ միմյանց տեղյակ պահում սույն Արձանագրության դրույթներին համապատասխան ընդունված՝ կիրարկման հետ կապված միջոցառումների մասին:
3. Սույն Արձանագրության դրույթները չեն սահմանափակում Եվրոպական միությունում Եվրոպական հանձնաժողովի իրավասու ծառայությունների եւ անդամ պետությունների մաքսային մարմինների միջեւ սույն Արձանագրության համաձայն ձեռք բերված ցանկացած տեղեկության հաղորդումը: Հայաստանի Հանրապետությունում սույն Արձանագրության դրույթները չեն սահմանափակում Հայաստանի մաքսային մարմինների միջեւ սույն Արձանագրության համաձայն ձեռք բերված ցանկացած տեղեկության հաղորդումը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 14

Այլ համաձայնագրեր

Սույն Արձանագրության դրույթները գերակայում են փոխադարձ օգնության վերաբերյալ ցանկացած երկկողմ համաձայնագրի դրույթների նկատմամբ, որը կնքվել կամ կարող է կնքվել առանձին անդամ պետությունների եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ վերջինիս դրույթներն անհամատեղելի են սույն Արձանագրության դրույթների հետ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 15

Խորհրդակցությունները

Սույն Արձանագրության մեկնաբանության եւ կիրարկման մասով Կողմերը խորհրդակցում են միմյանց հետ՝ սույն Համաձայնագրի 126-րդ հոդվածի համաձայն ստեղծված Մաքսային կոմիտեի շրջանակներում հարցը լուծելու համար:

[1] ԵՄ ՊՏ L 335, 13.12.2008թ., էջ 99

1 Մեկ իրավաբանական անձը վերահսկում է մեկ այլ իրավաբանական անձի, եթե առաջին իրավաբանական անձն իրավասու է նշանակել երկրորդ իրավաբանական անձի տնօրենների մեծ մասին կամ օրինական հիմքով ուղղորդել դրա գործողությունները:

1 Առավել հստակության համար, միջուկային նյութերի մշակումը ներառում է ՄՍՃԴ-ի 3.1 խմբագրության 2330 ծածկագրի տակ ՄԱ բոլոր աշխատանքները։

2 Չսահմանափակելով այն գործունեության տեսակների շրջանակը, որոնք համապատասխան ազգային օրենսդրությամբ կարող են համարվել կաբոտաժ, սույն գլխի շրջանակներում ազգային ծովային կաբոտաժը ներառում է Հայաստանի Հանրապետությունում կամ անդամ պետությունում գտնվող նավահանգստից կամ կետից Հայաստանի Հանրապետությունում կամ անդամ պետությունում գտնվող մյուս նավահանգիստ կամ կետ, այդ թվում՝ դրա մայրցամաքային ծանծաղուտ փոխադրումը՝ «Ծովային իրավունքի մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայով նախատեսված կարգով, եւ Հայաստանի Հանրապետությունում կամ անդամ պետությունում գտնվող միեւնույն նավահանգստից կամ կետից իրականացվող եւ այդ վայրում դադարեցվող փոխադրումը:

1 Օդային փոխադրման համար շուկայի փոխադարձ հասանելիության պայմանները կսահմանվեն «Միասնական օդային տարածք ստեղծելու մասին» համաձայնագրով, որը Կողմերի միջեւ կկնքվի ապագայում։

1 Այս պարտավորությունը չի տարածվում սույն բաժնով չկարգավորված՝ ներդրումների պաշտպանության մասին դրույթների, այդ թվում՝ մյուս համաձայնագրերում առկա՝ ներդրողների եւ պետության միջեւ ծագած վեճերի լուծման ընթացակարգերի վերաբերյալ դրույթների վրա։

2 Այս պարտավորությունը չի տարածվում սույն բաժնով չկարգավորված՝ ներդրումների պաշտպանության մասին դրույթների, այդ թվում՝ մյուս համաձայնագրերում առկա՝ ներդրողների եւ պետության միջեւ ծագած վեճերի լուծման ընթացակարգերի վերաբերյալ դրույթների վրա։

1 Սա ներառում է սույն գլուխը եւ VIII-Ա եւ VIII-Ե հավելվածները։

1 Չսահմանափակելով այն գործունեության տեսակների շրջանակը, որոնք համապատասխան ազգային օրենսդրությամբ կարող են համարվել կաբոտաժ, սույն գլխի շրջանակներում ազգային ծովային կաբոտաժը ներառում է Հայաստանի Հանրապետությունում կամ անդամ պետությունում գտնվող նավահանգստից կամ կետից Հայաստանի Հանրապետությունում կամ անդամ պետությունում գտնվող մյուս նավահանգիստ կամ կետ, այդ թվում՝ դրա մայրցամաքային ծանծաղուտ, մարդկանց տեղափոխումը կամ ապրանքների փոխադրումը՝ «Ծովային իրավունքի մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայով նախատեսված կարգով, եւ Հայաստանի Հանրապետությունում կամ անդամ պետությունում գտնվող միեւնույն նավահանգիստից կամ կետից իրականացվող եւ այդ վայրում դադարեցվող փոխադրումը:

2 Օդային փոխադրման համար շուկայի փոխադարձ հասանելիության պայմանները կսահմանվեն «Միասնական օդային տարածք ստեղծելու մասին» համաձայնագրով, որը Կողմերի միջեւ կկնքվի ապագայում։

1 «Շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն» չհանդիսացող հղումը կիրառվում է միայն Բելգիայի, Չեխիայի Հանրապետության, Դանիայի, Գերմանիայի, Իռլանդիայի, Հունաստանի, Իսպանիայի, Ֆրանսիայի, Իտալիայի, Կիպրոսի, Լատվիայի, Լիտվայի, Լյուքսեմբուրգի, Մալթայի, Նիդեռլանդների, Ավստրիայի, Պորտուգալիայի, Սլովենիայի, Ֆինլանդիայի եւ Միացյալ Թագավորության դեպքում։

1 Ընդունող հաստատությունից կարող է պահանջվել գտնվելու ժամանակահատվածն ընդգրկող վերապատրաստման ծրագիրը ներկայացնել նախնական հաստատման՝ ապացուցելու համար, որ գտնվելու նպատակը վերապատրաստումն է։ Չեխիայի Հանրապետության, Գերմանիայի, Իսպանիայի, Ֆրանսիայի, Լիտվայի, Հունգարիայի եւ Ավստրիայի դեպքում վերապատրաստումը պետք է առնչություն ունենա բարձրագույն կրթության այն դիպլոմի հետ, որը ձեռք է բերվել:

1 Միացյալ Թագավորություն. առեւտրային ներկայացուցչի կատեգորիան ճանաչվում է միայն ծառայություններ վաճառողների դեպքում:

[2] «ը» եւ «թ» կետերում նշված ծառայությունների մատուցման պայմանագիրը պետք է համապատասխանի այն Կողմի օրենքներին, կանոնակարգերին եւ մյուս պահանջներին, որտեղ կատարվում է պայմանագիրը:

3 «ը» եւ «թ» կետերում նշված ծառայությունների մատուցման պայմանագիրը պետք է համապատասխանի այն Կողմի օրենքներին, կանոնակարգերին եւ մյուս պահանջներին, որտեղ կատարվում է պայմանագիրը:

1 Փորձ, որը ձեռք է բերվում չափահաս դառնալուց հետո:

2 Այն դեպքում, երբ դիպլոմը կամ որակավորումը ձեռք չի բերվել այն Կողմի տարածքում, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը, այդ Կողմը կարող է գնահատել, թե արդյոք այն համարժեք է բարձրագույն կրթության դիպլոմին, որը պահանջվում է իր տարածքում:

1 Այն դեպքում, երբ դիպլոմը կամ որակավորումը ձեռք չի բերվել այն Կողմի տարածքում, որտեղ մատուցվում է ծառայությունը, այդ Կողմը կարող է գնահատել, թե արդյոք այն համարժեք է բարձրագույն կրթության դիպլոմին, որը պահանջվում է իր տարածքում:

 

1 Լիցենզավորման վճարները չեն ներառում աճուրդի, մրցույթի համար նախատեսված վճարները կամ կոնցեսիա տրամադրելու ոչ խտրական այլ միջոցները, կամ համընդհանուր ծառայություններ մատուցելու համար նախատեսված պարտադիր վճարները:

1

[3] Հիմնական ապրանքների դասակարգում՝ ինչպես սահմանված է Միավորված ազգերի կազմակերպության վիճակագրական բյուրոյի վիճակագրական փաստաթղթերի M շարքի թիվ 77-ում, ՀԱժԴ (Հիմնական ապրանքների ժամանակավոր դասակարգում), 1991 թվական:

1 Սույն բաժինը կիրառվում է թե՛ ՀԱԴ 7511-ի, եւ թե՛ ՀԱԴ 7512-ի նկատմամբ։

1 Կողմերը համաձայնում են, որ «խոշոր օպերատորը» համարժեք է շուկայում զգալի դիրք ունեցող մատակարարին:

1 Սույն ենթաբաժնի նպատակով՝ «ոչ խտրական» եզրույթը վերաբերում է 150-րդ հոդվածով սահմանված ազգային ռեժիմին, ինչպես նաեւ այս եզրույթը ոլորտին հատուկ իմաստով գործածվում է արտացոլելու այն «ժամկետները եւ պայմանները, որոնք պակաս բարենպաստ չեն, քան միեւնույն հանգամանքներում նմանատիպ հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցերի որեւէ օգտագործողին տրամադրված պայմանները»

1 Ուղղակի հարկերի արդյունավետ կամ խելամիտ ձեւով սահմանմանն ու հավաքագրմանն ուղղված միջոցները ներառում են Կողմի՝ իր հարկային համակարգի շրջանակներում ձեռնարկած միջոցները, որոնք՝

(i) կիրառվում են ոչ ռեզիդենտ ձեռնարկատերերի եւ ծառայություններ մատուցողների նկատմամբ՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ոչ ռեզիդենտի համար հարկային պարտավորությունը սահմանվում է Կողմի տարածքում աղբյուր հանդիսացող կամ այդ տարածքում տեղակայված հարկման օբյեկտների մասով, կամ

(ii) կիրառվում են ոչ ռեզիդենտների նկատմամբ՝ ապահովելու համար Կողմի տարածքում հարկերի սահմանումն ու հավաքագրումը,

(iii) կիրառվում են ոչ ռեզիդենտների կամ ռեզիդենտների նկատմամբ՝ կանխելու համար հարկերից օրինական ճանապարհով խուսափելը կամ հարկային օրենսդրությունը, այդ թվում՝ օրենքի պահպանման միջոցները խախտելը,

(iv) կիրառվում են մյուս Կողմի տարածքում կամ տարածքից մատուցվող ծառայությունների սպառողների նկատմամբ՝ ապահովելու համար Կողմի տարածքում ստացված աղբյուրներից այդպիսի սպառողների նկատմամբ հարկեր սահմանելն ու դրանք հավաքագրելը,

(v) տարբերակում են համաշխարհային մասշտաբով հարկման օբյեկտների մասով հարկման ենթակա ձեռնարկատերերին եւ ծառայություններ մատուցողներին այլ ձեռնարկատերերից եւ ծառայություն մատուցողներից՝ հաշվի առնելով նրանց միջեւ առկա հարկման բազաների տարբերությունը, կամ

(vi) սահմանում, բաշխում կամ բաժանում են ռեզիդենտ անձանց կամ մասնաճյուղերի կամ փոխկապակցված անձանց կամ էլ միեւնույն անձի կողմից ղեկավարվող մասնաճյուղերի միջեւ եկամուտը, շահույթը, հավելաճը, կորուստները, նվազեցումներն ու պարտավորությունները՝ Կողմի հարկման բազան պահպանելու նպատակով:

«Զ» կետի մեջ եւ սույն ծանոթագրությունում նշված հարկային տերմիններն ու հասկացությունները մեկնաբանվում են տվյալ միջոցը նախաձեռնող Կողմի ներպետական օրենսդրությամբ նախատեսված հարկային սահմանումներին եւ հասկացություններին, կամ էլ համարժեք կամ նույնանման սահմանումներին եւ հասկացություններին համապատասխան:

1 Ներառյալ ուղղակի ներդրումների հետ կապված անշարժ գույքի ձեռքբերումը։

1 Ամրագրում նշանակում է հնչյունների կամ պատկերների կամ դրանց ներկայացման ամբողջություն, որը թույլ է տալիս դրանք ընկալել, վերարտադրել կամ հաղորդել սարքի միջոցով։

1 «Պետական գնումների մասին» համաձայնագիրը փոփոխող արձանագրության հավելված (ՊԳՀ/113):

1 Ավելի ստույգ, Եվրոպական միությունում մրցակցության կանոնները կիրառվում են գյուղատնտեսության ոլորտի նկատմամբ՝ գյուղատնտեսական արտադրանքների շուկաների միասնական կազմակերպություն ստեղծող՝ Եվրոպական պառլամենտի եւ խորհրդի թիվ 1308/2013 կանոնակարգին (ԵՄ) եւ, առկայության դեպքում, դրա հետագա փոփոխություններին կամ փոխարինումներին համապատասխան (ԵՄ ՊՏ L347/2013, էջ 671):

1 Սույն բաժնի նպատակով մրցակցության կանոնների իր ամբողջ համակարգը հակամենաշնորհի եւ համաձայնությունների ու միաձուլումների ոլորտներում ընդգրկելու համար Հայաստանը դիտարկում է մրցակցության մասին օրենքին անդրադառնալու հարցը:

1 Սրանով Կողմին չի արգելվում տրամադրել ժամանակավոր իրացվելիության աջակցություն վարկային երաշխիքների կամ այնպիսի վարկերի ձեւով, որոնց գումարը սահմանափակված է միայն այն չափով, որն անհրաժեշտ է սնանկ ձեռնարկությանը բիզնեսում պահելու համար այնքան ժամանակ, որքան անհրաժեշտ է վերակազմավորման կամ լուծարման ծրագիր ընդունելու համար:

2 Փոքր եւ միջին ձեռնարկություններից չի պահանջվում ծածկել վերակազմավորման ծախսերը:

1 Ավելի ստույգ եւ սույն գլխի նպատակներով հանրային ծառայությունների տրամադրումը 301-րդ հոդված «դ» կետի իմաստով չի համարվում առեւտրային գործունեություն:

1 Ավելի ստույգ, այն ոլորտների դեպքում, որտեղ Կողմերը մյուս գլուխներում համաձայնության են եկել կարգավորման մարմնին առնչվող որոշ պարտավորությունների շուրջ, գերակշռում է մյուս գլուխների համապատասխան դրույթը, ինչպես սահմանված է սույն Համաձայնագրով:

1 Ավելի ստույգ, Կողմը չի պարտավորվում հրապարակել զեկույցները կամ ցանկացած զեկույցի բովանդակությունը:

1 Խորհրդի 1995 թվականի դեկտեմբերի 18-ի «Եվրոպական համայնքների ֆինանսական շահերի պաշտպանության մասին» թիվ 2988/95 կանոնակարգ (ԵՀ, Եվրատոմ) (ԵՄ ՊՏ L 312, 23.12.1995, էջ 1)։

2 Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հոկտեմբերի 25-ի«Միության ընդհանուր բյուջեի նկատմամբ կիրառվող ֆինանսական կանոնների մասին» թիվ 966/2012 կանոնակարգ (ԵՀ, Եվրատոմ) (ԵՄ ՊՏ L 298, 26.10.2012, էջ 1)։

3 Հանձնաժողովի 2012 թվականի հոկտեմբերի 29-ի «Եվրոպական պառլամենտի եւ Խորհրդի 2012 թվականի հոկտեմբերի 25-ի«Միության ընդհանուր բյուջեի նկատմամբ կիրառվող ֆինանսական կանոնների մասին» թիվ 966/2012 կանոնակարգի կիրառման մասին» թիվ No 1268/2012 պատվիրակված կանոնակարգ (ԵՄ) (ԵՄ ՊՏ L 362, 31.12.2012, էջ 1)։

[4] 4-րդ հոդվածի այն մասերը, որոնք վերաբերում են ԱԱՀ-ի բանակցությունների էներգետիկ նախագծերին, կքննարկվեն այդ բանակցությունների համատեքստում։ Անհրաժեշտ վերապահումների ի հայտ գալու դեպքում դրանք կարտահայտվեն սույն Հավելվածում։

[5] Կոմունալ ծառայություններ առկա են այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են հարակից գիտատեխնիկական խորհրդատվական ծառայությունները, հասարակական եւ հումանիտար գիտությունների ոլորտում գիտահետազոտական եւ կոնստրուկտորական ծառայությունները, տեխնիկական փորձարկման եւ վերլուծության ծառայությունները, շրջակա միջավայրի հետ կապված ծառայությունները, առողջապահական ծառայությունները, տրանսպորտային ծառայությունները եւ փոխադրման բոլոր տեսակների դեպքում տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները։

Այդպիսի ծառայությունների մասով բացառիկ իրավունքները հաճախ շնորհվում են մասնավոր օպերատորներին, օրինակ՝ պետական մարմինների կողմից տրամադրված կոնցեսիաներ ունեցող օպերատորներին, որոնց վրա տարածվում են ծառայությունների հետ կապված հատուկ պարտավորություններ։

Հաշվի առնելով, որ կոմունալ ծառայություններ հաճախ առկա են լինում նաեւ ենթակենտրոնական մակարդակում, ոլորտին հատուկ մանրամասն եւ սպառիչ ժամանակացույցը գործնականում կիրառելի չէ։ Այդ վերապահումը չի կիրառվում հեռահաղորդակցության եւ համակարգչային ու հարակից ծառայությունների դեպքում։

1 ԵՀ պայմանագրի 48-րդ հոդվածին համապատասխան՝ այս սուբսիդիաները համարվում են Եվրոպական միության իրավաբանական անձինք։

Այնքանով, որքանով նրանք շարունակական եւ արդյունավետ կապ ունեն Եվրոպական միության տնտեսության հետ, նրանք համարվում են ԵՀ-ի ներքին շուկայի շահառուներ, ինչը, ի թիվս այլնի, ներառում է Եվրոպական միության բոլոր անդամ պետություններում ծառայություններ հիմնադրելու եւ մատուցելու ազատությունը։

1 Ինչ վերաբերում է ծառայությունների ոլորտներին, ապա այս սահմանափակումները ԾԱԳՀ-ի շրջանակներում ստանձնած հանձնառություններում արտացոլված սահմանափակումների շրջանակից դուրս չեն գալիս։

[7] Կիրառվում է Արեւելյան Եվրոպայի ընկերությունների նկատմամբ, որոնք համագործակցում են մեկ կամ մի քանի սկանդինավյան ընկերությունների հետ։

[8] Ինչ վերաբերում է Ավստրիային, ազգերի առավել բարենպաստության ռեժիմի բացառության այն հատվածը, որը վերաբերում է երթեւեկության իրավունքներին, ընդգրկում է բոլոր այն երկրները, որոնց հետ գործում են կամ հետագայում կարող են քննարկվել ճանապարհատրանսպորտային փոխադրման կամ ճանապարհատրանսպորտային փոխադրմանն առնչվող այլ պայմանավորվածությունների վերաբերյալ երկկողմ համաձայնագրեր։

[9] Իրավաբանական անձը կառավարվում է մեկ այլ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի (անձանց) կողմից, եթե վերջինս օժտված է իր տնօրենների մեծամասնությանը նշանակելու կամ այլ կերպ իր գործողություններն օրինական կարգով կառավարելու լիազորությամբ։ Մասնավորապես, իրավաբանական անձի բաժնային մասնակցության 50 տոկոսից ավելիի տիրապետումը ենթադրում է կառավարում։

2 Կոմունալ ծառայությունների մասով կիրառվում է հորիզոնական սահմանափակում։

[12] Իրավաբանական անձը կառավարվում է մեկ այլ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի (անձանց) կողմից, եթե վերջինս օժտված է իր տնօրենների մեծամասնությանը նշանակելու կամ այլ կերպ իր գործողությունները օրինական կարգով կառավարելու լիազորությամբ։ Մասնավորապես, իրավաբանական անձի բաժնային մասնակցության 50 տոկոսից ավելիի տիրապետումը ենթադրում է կառավարում։

¹ Լայն հասարակությանը դեղագործական արտադրանք մատակարարելու համար, այլ ծառայություններ տրամադրելու նման անհրաժեշտ է լիցենզավորման եւ որակավորման պահանջներին ու Եվրոպական միության անդամ պետություններում կիրառելի ընթացակարգերին համապատասխանություն։ Որպես ընդհանուր կանոն, այս գործունեությունը վերապահվում է դեղագործներին։ Եվրոպական միության որոշ անդամ պետություններում դեղագործներին վերապահվում է միայն դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերի մատակարարումը։

[14] Մասնաճյուղերին եւ դուստր ձեռնարկություններին տարբեր ռեժիմներ տրամադրելու նկատմամբ գործում է հորիզոնական սահմանափակում: Օտարերկրյա մասնաճյուղերը կարող են ստանալ միայն անդամ պետության տարածքում գործելու թույլտվություն՝ տվյալ անդամ պետության համապատասխան օրենսդրությամբ նախատեսված պայմաններում, ուստի նրանցից կարող է պահանջվել բավարարելու մի շարք կոնկրետ նորմատիվային պահանջներ:

[15] Ներքին ջրային ուղիներով փոխադրումներին օժանդակ ծառայությունները ներառյալ:

[16] Համարժեք ռեժիմ ասելով ենթադրվում է Եվրոպական Միության օդային փոխադրողների եւ Եվրոպական Միության ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողների ոչ խտրական ռեժիմը:

[17] Իրավաբանական անձը կառավարվում է մեկ այլ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի (անձանց) կողմից, եթե վերջինս օժտված է իր տնօրենների մեծամասնությանը նշանակելու կամ այլ կերպ իր գործողություններն օրինական կարգով կառավարելու իրավասությամբ։ Մասնավորապես, իրավաբանական անձի` բաժնային մասնակցության 50 %-ից ավելիի տիրապետումը ենթադրում է վերահսկողություն։

[18] ԵՄ էներգետիկայի ոլորտի վերաբերյալ վիճակագրական տեղեկագրքում Էներգետիկայի հարցերով գլխավոր տնօրինության կողմից հրապարակված թվերի համաձայն՝ չմշակված նավթի ներկրումները՝ արտահայտված կշռային միավորներով, գազի ներկրումները՝ արտահայտված ջերմարարության գործակիցով:

[19] Ներառում է իրավաբանական խորհրդատվության, դատական ներկայացուցչության, իրավաբանական արբիտրաժի ու հաշտարարական/մեդիացիայի եւ իրավական փաստաթղթերի վարման եւ սերտիֆիկացման ծառայություններ։ Իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը թույլատրվում է միայն միջազգային հանրային իրավունքի, ԵՄ օրենսդրության եւ ցանկացած այնպիսի իրավազորության իրավունքի առնչությամբ այն դեպքում, երբ ներդրողը կամ նրա անձնակազմը իրավասու են գործել որպես իրավաբան, եւ ինչպես այլ ծառայությունների մատուցման դեպքում, այն ենթակա է Եվրոպական միության անդամ պետություններում կիրառելի՝ լիցենզավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի պահպանման։ Միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի առնչությամբ իրավաբանական ծառայություններ մատուցող իրավաբանների դեպքում դա կարող է իրականացվել, ի թիվս այլնի, էթիկայի տեղական օրենսգրքերին, ապահովագրության բնագավառում ներպետական կոչման (քանի դեռ ձեռք չի բերվել ներպետական կոչման ճանաչում) համար սահմանված պահանջներին համապատասխանեցման, ընդունող երկրի Փաստաբանների ասոցիացիայում պարզ գրանցման կամ ընդունող երկրի Փաստաբանների ասոցիացիայում պարզեցված ընդունելության տեսքով՝ ընդունող երկրում կարողությունների գնահատման ստուգման եւ իրավաբանական կամ մասնագիտական գործունեության իրավաբանական հասցեի միջոցով։ ԵՄ իրավունքի առնչությամբ իրավաբանական ծառայությունները հիմնականում իրականացվում են ԵՄ-ում Փաստաբանների ասոցիացիա ընդունված՝ լիակատար որակավորում ունեցող այն իրավաբանի կողմից կամ նրա միջոցով, որը գործում է իր անունից, իսկ Եվրոպական միության անդամ պետության օրենսդրության առնչությամբ իրավաբանական ծառայությունները հիմնականում իրականացվում են այդ անդամ պետության Փաստաբանների ասոցիացիա ընդունված՝ լիակատար որակավորում ունեցող այն իրավաբանի կողմից կամ նրա միջոցով, որը գործում է իր անունից։ Եվրոպական միության համապատասխան անդամ պետությունում Փաստաբանների ասոցիացիա լիակատար ընդունումը, հետեւաբար, կարող է անհրաժեշտ լինել դատարաններում եւ ԵՄ-ի այլ իրավասու մարմիններում ներկայացուցչության համար, քանի որ այն ներառում է ԵՄ գործելակերպը եւ ազգային դատավարական իրավունքը։ Այնուամենայնիվ, որոշ անդամ պետություններում Փաստաբանների ասոցիացիա ոչ լիարժեք ընդունված օտարերկրյա իրավաբաններին թույլատրվում է քաղաքացիական վարույթներում ներկայացնել այն կողմին, որն այն պետության քաղաքացին է կամ գտնվում է այն պետության իրավազորության ներքո, որտեղ իրավաբանը գործելու իրավասություն ունի։

Չի ներառում հարկային հարցերի վերաբերյալ իրավաբանական խորհրդատվության եւ իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայություններ, ինչը կարելի է գտնել 1.Ա.ա) Իրավաբանական ծառայություններ կետում։

[21] Ինչպես այլ ծառայությունների տրամադրումը, դեղագործական արտադրանքը լայն հասարակությանը մատակարարելու համար անհրաժեշտ է լիցենզավորում եւ Եվրոպական միության անդամ պետություններում կիրառելի՝ որակի մասով պահանջների ու ընթացակարգերի պահպանում։ Որպես ընդհանուր կանոն, սույն գործունեությունը վերապահված է դեղագործներին։ Որոշ անդամ պետություններում, միայն դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերի մատակարարումն է վերապահված դեղագործներին։

[22] ՀԱԴ 85201-ի մաս, որը կարելի է գտնել «1.Ա. ը)»-ում։ Բժշկական եւ ատամնաբուժական ծառայություններ։

[23] Ներառված ծառայությունը վերաբերում է անշարժ գույքի գործակալի մասնագիտությանը եւ չի ազդում անշարժ գույք գնող ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձի իրավունքների եւ (կամ) նրա մասով սահմանափակումների վրա։

[24] Տրանսպորտային սարքավորումների սպասարկում եւ վերանորոգում (ՀԱԴ 6112, 6122, 8867 եւ ՀԱԴ 8868) կարելի է գտնել «l.Զ. ժբ) 1»-ից մինչեւ «1.Զ. ժբ) 4»-ը:

[25] Չեն ներառվում այն տպագրական ծառայությունները, որոնք ՀԱԴ 88442 խմբում են եւ որոնք կարելի է գտնել «1.Զ ժզ)»-ում։

[26] «Սպասարկում» եզրույթը ներառում է հավաքումը, տեսակավորումը, փոխադրումը եւ առաքումը։

[27] «Փոտային առաքանին» վերաբերում է այն առաքանիներին, որոնք սպասարկվում են որեւէ տեսակի՝ թե՛ պետական, թե՛ մասնավոր առեւտրային օպերատորի կողմից։

[28] Օրինակ՝ նամակներ, փոստային բացիկներ։

[29] Այստեղ ներառված են գրքերը, կատալոգները։

[30] Ամսագրեր, լրագրեր, պարբերականներ

[31]Էքսպրես առաքման ծառայությունները՝ ի լրումն բարձր արագության եւ առաքման բարձր հուսալիության, կարող են ներառել այնպիսի ավելացված արժեքով տարրեր, ինչպիսիք են ծագման վայրից հավաքելը, անձամբ հասցեատիրոջն առաքելը, տեղաշարժմանը հետեւելը եւ հետագծելիությունը, տարանցման ընթացքում նշանակման վայրի եւ հասցեի փոփոխության հնարավորությունը, ստանալու մասին հաստատումը։

[32] Միջոցների տրամադրում, այդ թվում՝ ժամանակավոր շինությունների տրամադրում, ինչպես նաեւ երրորդ կողմի կողմից փոխադրում, որով հնարավոր է դառնում այս ծառայությանը բաժանորդագրված օգտատերերի միջեւ փոստային առաքանիների փոխադարձ փոխանակումը։ Փոստային առաքանին վերաբերում է այն առաքանիներին, որոնք սպասարկվում են որեւէ տեսակի՝ թե՛ պետական, թե՛ մասնավոր առեւտրային օպերատորի կողմից։

[33] Սեփական հաշվին փոստի փոխադրում ցամաքային որեւէ եղանակով։

[34] Սեփական հաշվին փոստի՝ օդային միջոցով փոխադրում։

[35] «i»-ից «iv» ենթաոլորտների մասով կարող է պահանջվել հատուկ ունիվերսալ ծառայությունների հետ կապված ընդհանուր պարտավորություններ եւ (կամ) փոխհատուցման հիմնադրամին ֆինանսական օժանդակություն սահմանող անհատական լիցենզիաներ։

¹ Այս ծառայությունները չեն ներառում առցանց տեղեկատվության եւ (կամ) տվյալների մշակումը (այդ թվում՝ գործարքների մշակումը) (ՀԱԴ 843-ի մաս), ինչը կարելի է գտնել «1.Բ. Համակարգչային ծառայություններ» կետում։

²Հեռարձակումը սահմանվում է որպես չընդհատվող հաղորդման շղթա, որն անհրաժեշտ է լայն հասարակությանը հեռուստատեսային եւ ռադիո ծրագրերի ազդանշանները տարածելու համար, որը սակայն չի ներառում օպերատորների միջեւ տեխնոլոգիական կապերը:

[38] Այս ծառայությունները ներառում են հեռահաղորդակցության ծառայությունը, որն ընդգրկում է ռադիո եւ հեռուստատեսային հեռարձակման հաղորդումը եւ ընդունումն արբանյակային կապի միջոցով (արբանյակային կապի միջոցով չընդհատվող հաղորդման շղթա, որն անհրաժեշտ է լայն հասարակությանը հեռուստատեսային եւ ռադիո ծրագրերի ազդանշանները տարածելու համար)։ Սա ներառում է արբանյակային ծառայությունների վաճառքը, բայց չի ընդգրկում տնային տնտեսություններին հեռուստատեսային ծրագրերի փաթեթների վաճառքը։

[39] Այս ծառայությունները, որոնք ներառում են ՀԱԴ 62271, կարելի է գտնել «ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ» հատվածում՝ «18.Դ»-ում։

[40] Չի ներառում սպասարկման եւ վերանորոգման այն ծառայությունները, որոնք կարելի է գտնել «ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ» հատվածում՝ «1.Բ»-ում եւ «1.Զ. ժբ)»-ում։

[41] Դեղագործական, բժշկական եւ օրթոպեդիկ ապրանքների մանրածախ վաճառքը կարելի է գտնել «ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ» հատվածում՝ «1.Ա. ժա)»-ում։

[42] Համապատասխանում է կեղտաջրերի հեռացման ծառայություններին։

[43] Համապատասխանում է արտանետված գազերի մաքրման ծառայություններին։

[44] Համապատասխանում է բնության եւ լանդշաֆտի պահպանության ծառայության մասերին։

[45] Օդային փոխադրման ծառայություններ տրամադրելիս սննդի արտագնա մատակարարումը կարելի է գտնել ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ ՕԺԱՆԴԱԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ հատվածում՝ «12.Դ. ա) Վերգետնյա սպասարկման ծառայություններ» կետում։

[46] Չսահմանափակելով այն գործողությունների շրջանակը, որոնք համապատասխան ազգային օրենսդրության համաձայն կարող են համարվել «կաբոտաժ», սույն ցանկի մեջ չեն ընդգրկվում ազգային կաբոտաժային այն ծառայությունները, որոնք ենթադրաբար ներառում են Եվրոպական միության անդամ պետությունում գտնվող նավահանգստի կամ կետի եւ միեւնույն անդամ պետությունում գտնվող այլ նավահանգստի կամ կետի միջեւ ուղեւորների կամ ապրանքների փոխադրումը, այդ թվում՝ «Ծովային իրավունքի մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայով նախատեսված իր մայրցամաքային ծանծաղուտում, ինչպես նաեւ այն երթեւեկությունը, որը սկսվում եւ ավարտվում է Եվրոպական միության անդամ պետությունում գտնվող միեւնույն նավահանգստում կամ կետում։

[47] Ներառում է տրանսպորտյորի հետ կապված ծառայությունները եւ միեւնույն պետությունում գտնվող նավահանգիստների միջեւ միջազգային ծովային փոխադրման ծառայություն մատուցողների կողմից սարքավորումների տեղափոխումը, եթե չի նախատեսվում որեւէ եկամուտ։

[48] ՀԱԴ 71235-ի մաս, որը կարելի է գտնել ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ հատվածում՝ 2.Ա-ում։ Փոստային եւ սուրհանդակային ծառայություններ։

[49] Վառելիքի՝ խողովակաշարով փոխադրումը կարելի է գտնել ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ հատվածում՝ 13.Բ-ում

[50] Չի ներառում տրանսպորտային սարքավորումների սպասարկման եւ վերանորոգման այն ծառայությունները, որոնք կարելի է գտնել ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ հատվածում՝ «1.Զ. ժբ) 1» -ից «1.Զ. ժբ) 4»-ում։

[51] «Համարժեք ռեժիմ» տրամադրելը ենթադրում է Եվրոպական միության օդային փոխադրողների եւ Եվրոպական միության ՀԱՀ ծառայություններ մատուցողների նկատմամբ ոչ խտրական վերաբերմունքի ցուցաբերում

[52] Վառելիքի՝ խողովակաշարով փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունները կարելի է գտնել ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ հատվածում՝ 13.Գ-ում

[53] Ներառում է հետեւյալ ծառայությունները, որոնք մատուցվում են բաժանորդագրական կամ պայմանագրային հիմունքներով՝ հանքարդյունաբերության հետ կապված խորհրդատվական եւ խորհրդակցական ծառայություններ՝ հողային տարածքների, վերգետնյա հորատման սարքի, հորատման մասով, հորատման գլխիկների հետ կապված ծառայություններ, երեսպատման եւ խողովակներով ապահովման ծառայություններ, հորատման հեղուկների տեխնոլոգիաներ եւ մատակարարում, պինդ ֆազի պարունակության նկատմամբ հսկողություն, ձկնորսություն եւ հորատանցքի հետ կապված հատուկ գործողություններ, արդյունագործական երկրաբանություն եւ հորատման նկատմամբ հսկողություն, կեռնի ընտրություն, հորատանցքի փորձարկում, կաբելային տեխնիկայի միջոցով հորատանցքի սպասարկման հետ կապված ծառայություններ, հորատանցքի փակման համար լուծույթի (աղաջուր) մատակարարում եւ օգտագործում, հորատումն ավարտելու համար նախատեսված սարքերի մատակարարում եւ տեղադրում, ցեմենտավորում (մղող պոմպի աշխատանք), հորատանցքի ինտենսիվացման ծառայություններ (ճեղքում, թթվային մշակման անցկացում եւ մղող պոմպի աշխատանք), հորատանցքի դեբիտի մեծացմանն ուղղված գործողություններ եւ հորատանցքի վերանորոգման հետ կապված ծառայություններ, հորատանցքի լցոնում եւ ոչնչացում։

[54] Թերապեւտիկ մերսումները եւ ջերմային բուժման ծառայությունները կարելի է գտնել «1.Ա. ը) Բժշկական ծառայություններ», «1.Ա. ժ) 2 Բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների եւ միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայություններ եւ առողջապահական ծառայություններ» հատվածներում (8.Ա եւ 8 Գ)։

[55] Որպեսզի ոչ ԵՄ երկրի քաղաքացի համարվող անձինք ԵՄ մակարդակով իրենց որակավորումների ճանաչում ստանան, անհրաժեշտ է հոդված XXX-ով սահմանված շրջանակներում բանակցված փոխադարձ ճանաչման համաձայնագիր։

[56]Սույն ոլորտը չի ընդգրկում արտադրությանը բնորոշ խորհրդատվական ծառայություններ:

[57] Վճարովի կամ պայմանագրային հիմունքներով հրատարակման եւ տպագրման վերաբերյալ տեղեկություններ կարելի է գտնել 6.Զ.ժե)-ում՝ «ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»:

[58] Ներառում է իրավաբանական խորհրդատվության ծառայությունները, դատական ներկայացուցչության ծառայությունները, իրավաբանական արբիտրաժի ու հաշտարարի/մեդիացիայի ծառայություններն ու իրավական փաստաթղթերի վարման եւ սերտիֆիկացման ծառայություններ։

Իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը թույլատրվում է միայն միջազգային հանրային իրավունքի, ԵՄ օրենսդրության եւ ցանկացած այնպիսի իրավազորության իրավունքի առնչությամբ այն դեպքում, երբ ծառայություն մատուցողը կամ դրա անձնակազմը որակավորված է՝ որպես իրավաբան գործելու համար, եւ, ինչպես այլ ծառայությունների մատուցման դեպքում, ենթակա է Եվրոպական միության անդամ պետություններում կիրառելի՝ լիցենզավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի պահպանման։ Միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի ոլորտում իրավաբանական ծառայություններ մատուցող իրավաբանների դեպքում լիցենզավորման այս պահանջներն ու ընթացակարգերը կարող են,, ի թիվս այլնի, ընդունել հետեւյալին համապատասխանելու ձեւ՝ էթիկայի տեղական օրենսգրքեր, ներպետական կոչման գործածություն (քանի դեռ ձեռք չի բերվել ներպետական կոչման ճանաչում), ապահովագրական պահանջներ, ընդունող երկրի Փաստաբանների ասոցիացիայում պարզ գրանցում կամ ընդունող երկրի Փաստաբանների ասոցիացիայում պարզեցված ընդունելություն՝ ընդունող երկրում կարողությունների գնահատման թեստի եւ իրավաբանական կամ մասնագիտական գործունեության իրավաբանական հասցեի միջոցով։ ԵՄ իրավունքի առնչությամբ իրավաբանական ծառայությունները հիմնականում իրականացվում են ԵՄ-ի անդամ պետությունում Փաստաբանների ասոցիացիա ընդունված՝ լիակատար որակավորում ունեցող այն իրավաբանի կողմից կամ նրա միջոցով, որը գործում է իր անունից, իսկ Եվրոպական միության անդամ պետության օրենսդրության առնչությամբ իրավաբանական ծառայությունները հիմնականում իրականացվում են այդ անդամ պետության Փաստաբանների ասոցիացիա ընդունված՝ լիակատար որակավորում ունեցող այն իրավաբանի կողմից կամ նրա միջոցով, որը գործում է իր անունից։ Եվրոպական միության համապատասխան անդամ պետությունում Փաստաբանների ասոցիացիա լիարժեք ընդունումը կարող է, հետեւաբար, անհրաժեշտ լինել դատարաններում եւ ԵՄ-ի այլ իրավասու մարմիններում ներկայացուցչության համար, քանի որ այն ներառում է ԵՄ գործելակերպը եւ ազգային դատավարական իրավունքը։ Այնուամենայնիվ, որոշ անդամ պետություններում Փաստաբանների ասոցացիա ոչ լիարժեք ընդունված օտարերկրյա իրավաբաններին թույլատրվում է քաղաքացիական վարույթներում ներկայացնել այնպիսի կողմի, որն այն պետության քաղաքացին է կամ գտնվում է այն պետության իրավազորության ներքո, որտեղ իրավաբանը գործելու իրավասություն ունի։

[59] Չի ներառում հարկային հարցերով իրավաբանական խորհրդատվության եւ իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայություններ, ինչը կարելի է գտնել 6.Ա.ա)-ում` «Իրավաբանական ծառայություններ»։

[60] Դեղագործական արտադրանքի՝ լայն հասարակությանը մատակարարման համար, ինչպես եւ մյուս ծառայությունների տրամադրման դեպքում, անհրաժեշտ է լիցենզավորում եւ որակի մասով պահանջներին ու ԵՄ անդամ պետություններում կիրառելի ընթացակարգերին համապատասխանություն։ Որպես ընդհանուր կանոն, սույն գործունեությունը վերապահված է դեղագործներին։ Որոշ անդամ պետություններում, միայն դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերի մատակարարումն է վերապահված դեղագործներին։

[61] Ներառված ծառայությունն առնչություն ունի անշարժ գույքի գործակալի մասնագիտության հետ եւ չի ազդում անշարժ գույք ձեռք բերող ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձի իրավունքների եւ (կամ) նրա մասով սահմանափակումների վրա։

[62] Տրանսպորտային սարքավորումների տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայությունները (ՀԱԴ 6112, 6122, 8867 եւ ՀԱԴ 8868) կարելի է գտնել 6.Զ.ժբ)1.-ից մինչեւ 6.Զ.ժբ)4-ում:

Գրասենյակային մեքենաների եւ սարքավորումների, ներառյալ՝ համակարգիչների տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայությունները (ՀԱԴ 845) կարելի է գտնել 6.Բ-ում: Համակարգչային եւ հարակից ծառայություններ

[63] Չեն ներառում այն տպագրական ծառայությունները, որոնք ՀԱԴ 88442 խմբում են եւ որոնք կարելի է գտնել 6.Զ.ժզ)-ում։

[64] Չեն ներառում տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման այն ծառայությունները, որոնք կարելի է գտնել 6.Բ-ում եւ 6.Զ.ժբ)-ում՝ ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ։

Չեն ներառում էներգետիկ ապրանքների մանրածախ առեւտրի այն ծառայությունները, որոնք կարելի է գտնել 19.Ե-ում եւ 19.Զ-ում՝ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ։

[65] Օդային փոխադրման ծառայությունների դեպքում՝ սննդի արտագնա մատակարարումը կարելի է գտնել Վերգետնյա սպասարկման ծառայություններ 17.Ե.ա)-ում՝ ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ ՕԺԱՆԴԱԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ։

[66] ՀԱԴ 71235-ի մի մասը, որը կարելի է գտնել 7.Ա-ում՝ ԿԱՊԻ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ։ Փոստային եւ սուրհանդակային ծառայություններ

[67] Վառելիքի՝ խողովակաշարով փոխադրումը կարելի է գտնել 19.Բ-ում՝ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ։

[68] Չի ներառում տրանսպորտային սարքավորումների տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման այն ծառայությունները, որոնք կարելի է գտնել 6.Զ.ժբ)1.-ից 6.Զ.ժբ)4.-ում՝ ԲԻԶՆԵՍ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ։

[69] Վառելիքի՝ խողովակաշարով փոխադրմանն օժանդակ ծառայությունները կարելի է գտնել 19.Գ-ում՝ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ:

[70] Ներառում է հետեւյալ ծառայությունները, որոնք մատուցվում են վճարովի կամ պայմանագրային հիմունքներով՝ հանքարդյունաբերության հետ կապված խորհրդակցական եւ խորհրդատվական ծառայություններ՝ հողային տարածքների պատրաստման, վերգետնյա հորատման սարքի տեղադրման, հորատման, հորատման գլխիկների հետ կապված ծառայություններ, երեսպատման եւ խողովակներով ապահովման ծառայություններ, հորատման հեղուկների տեխնոլոգիաներ եւ մատակարարում, պինդ ֆազի պարունակության նկատմամբ հսկողություն, ձկնորսություն եւ հորատանցքի հետ կապված հատուկ գործողություններ, արդյունագործական երկրաբանություն եւ հորատման նկատմամբ հսկողություն, կեռնի ընտրություն, հորատանցքի փորձարկում, կաբելային տեխնիկայի միջոցով հորատանցքի սպասարկման հետ կապված ծառայություններ, հորատանցքի փակման համար լուծույթի (աղաջուր) մատակարարում եւ օգտագործում, հորատումն ավարտելու համար նախատեսված սարքերի մատակարարում եւ տեղադրում, ցեմենտավորում (մղող պոմպի աշխատանք), հորատանցքի ինտենսիվացման ծառայություններ (ճեղքում, թթվային մշակման անցկացում եւ մղող պոմպի աշխատանք), հորատանցքի դեբիտի մեծացմանն ուղղված գործողություններ եւ հորատանցքի վերանորոգման հետ կապված ծառայություններ, հորատանցքի լցոնում եւ ոչնչացում։

Չի ենթադրում բնական պաշարների անմիջական մատչելիություն կամ շահագործում:

Չի ենթադրում այլ պաշարների արդյունահանման տարածքի պատրաստման աշխատանքներ, բացի նավթից եւ գազից (ՀԱԴ 5115), որոնք կարելի է գտնել 8-ում: ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ՃԱՐՏԱՐԱԳԻՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

[71] Թերապեւտիկ մերսումները եւ ջերմային բուժման ծառայությունները կարելի է գտնել 6.Ա.ը)-ում՝ Բժշկական եւ ատամնաբուժական ծառայություններ, 6.Ա.ժ)2-ում։ Բուժքույրերի, ֆիզիոթերապեւտների եւ միջին բուժանձնակազմի կողմից մատուցվող ծառայություններ եւ առողջապահական ծառայություններ (13.Ա եւ 13.Գ):

[72]Որպեսզի ԵՄ-ի քաղաքացի չհամարվող անձինք ԵՄ մակարդակով իրենց որակավորումների ճանաչում ստանան, անհրաժեշտ է, որ Համաձայնագրի 18-րդ հոդվածով սահմանված շրջանակներում փոխադարձ ճանաչման համաձայնագրի վերաբերյալ բանակցություններ իրականացվեն։

[73] Ինչպես այլ ծառայությունների մատուցման դեպքում, իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը ենթակա է Եվրոպական միության անդամ պետություններում կիրառելի լիցենզավորման պահանջների եւ ընթացակարգերի պահպանման: Միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի ոլորտում իրավաբանական ծառայություններ մատուցող իրավաբանների դեպքում դրանք կարող են, ի թիվս այլնի, ընդունել հետեւյալին համապատասխանելու ձեւ՝ էթիկայի տեղական օրենսգրքեր, ներպետական կոչման գործածություն (քանի դեռ ձեռք չի բերվել ներպետական կոչման ճանաչում), ապահովագրական պահանջներ, ընդունող երկրի Փաստաբանների ասոցիացիայում պարզ գրանցում կամ ընդունող երկրի Փաստաբանների ասոցիացիայում պարզեցված ընդունելություն՝ ընդունող երկրում կարողությունների գնահատման թեստի եւ իրավաբանական կամ մասնագիտական գործունեության իրավաբանական հասցեի միջոցով։

[74] Չի ներառում հարկային հարցերով իրավաբանական խորհրդատվության եւ իրավաբանական ներկայացուցչության ծառայությունները, ինչը կարելի է գտնել «Իրավաբանական խորհրդատվական ծառայություններ միջազգային հանրային իրավունքի եւ օտարերկրյա իրավունքի ոլորտում» վերնագրի ներքո:

[75]ՀԱԴ 85201-ի մի մասը, որը կարելի է գտնել «Բժշկական եւ ատամնաբուժական ծառայություններ» վերնագրի ներքո:

[76]Բոլոր անդամ պետությունների համար, բացառությամբ DK-ի, հավատարմագրված հետազոտական կազմակերպության՝ հյուրընկալության ծառայություններ մատուցելու վերաբերյալ համաձայնագրի մասով հավանություն ստանալու համար անհրաժեշտ է բավարարել ԵՄ թիվ 2005/71/ԵՀ հրահանգում նշված պայմանները:

[77] Գրասենյակային մեքենաների եւ սարքավորումների, ներառյալ՝ համակարգիչների տեխնիկական սպասարկման եւ վերանորոգման ծառայությունները (ՀԱԴ 845) կարելի է գտնել «Համակարգչային ծառայություններ» վերնագրի ներքո:

[78]Համապատասխանում է կեղտաջրերի հեռացման ծառայություններին։

[79]Համապատասխանում է արտանետված գազերի մաքրման ծառայություններին։

[80]Համապատասխանում է բնության եւ լանդշաֆտի պահպանության ծառայությունների մասերին։

[81]Ծառայություններ մատուցողներ, որոնց գործառույթը նվազագույնը տասը հոգուց բաղկացած զբոսաշրջային խմբին ուղեկցելն է՝ առանց որոշակի վայրերում զբոսավարի գործառույթ իրականացնելու:

[82]Եթե որակավորումը ձեռք չի բերվել ԵՄ-ում կամ դրա անդամ պետություններում, ապա տվյալ անդամ պետությունը կարող է գնահատել, թե որքանով է այդ որակավորումը համարժեք իր տարածքում պահանջվող որակավորմանը:

[83] Ծառայությունների ոլորտային դասակարգման ցանկը հիմնված է MTN.GNS/W/120-ի վրա

[84] այն իրավաբանական անձը, որը գրանցված է որպես փակ բաժնետիրական ընկերություն կամ սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն, համապատասխանում է Հայաստանի Հանրապետության «Աուդիտորական գործունեության մասին» օրենքի պահանջներին, ունի աուդիտորական ծառայություններ իրականացնելու լիցենզիա ստանալու իրավասություն։

[85] Հայաստանի կողմից ստանձնած հանձնառությունները հիմնված են ԱՀԿ փաստաթղթերով նախատեսված՝ ժամանակացույցը կազմելու սկզբունքների վրա. «Հեռահաղորդակցության հիմնական ծառայությունների առնչությամբ հանձնառությունների ժամանակացույցը կազմելու վերաբերյալ ծանոթագրություններ» (S/GBTAV/2/Rev.1), «Հաճախականությունների տիրույթի առկայության առումով շուկայի հասանելիության սահմանափակումներ» (S/GBT/W/3): Հայաստանը նաեւ ստանձնում է Կարգավորման սկզբունքների վերաբերյալ տեղեկատվական փաստաթղթում առկա պարտավորությունները։

[87] Եթե 231-րդ հոդվածի 4-րդ մասում նշված առարկության ընթացակարգի արդյունքում կայացվում է այն բավարարելու մասին որոշում: