Համաշխարհային բանկի կանխատեսումը
Համաշխարհային բանկը բարձրացրել է 2023 թվականի համաշխարհային աճի իր հեռանկարը, քանի որ Միացյալ Նահանգները, Չինաստանը և այլ խոշոր տնտեսություններ կանխատեսվածից ավելի դիմացկուն են, սակայն հայտնեց, որ ավելի բարձր տոկոսադրույքները և վարկերի խստացումը ավելի մեծ վնաս կբերեն հաջորդ տարվա արդյունքներին: Այս մասին գրում է AL JAZEERA-ն:
Համաշխարհային իրական համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) այս տարի կբարձրանա 2,1 տոկոսով, ասվում է Համաշխարհային բանկի երեքշաբթի «Գլոբալ տնտեսական հեռանկարների» իր վերջին զեկույցում: Այն գերազանցում է հունվարին տրված 1,7 տոկոս աճի կանխատեսումը, բայց զգալիորեն ցածր է 2022 թվականի 3,1 տոկոս աճի տեմպից:
Զարգացման վարկատուն 2024 թվականի համաշխարհային աճի իր կանխատեսումը նվազեցրեց մինչև 2,4 տոկոս՝ հունվարի 2,7 տոկոսից՝ վկայակոչելով Կենտրոնական բանկի դրամական խստացման և վարկավորման ավելի սահմանափակ պայմանները, որոնք նվազեցնում են բիզնեսի և բնակելի ներդրումները:
Այս գործոնները հետագայում կդանդաղեցնեն աճը 2023 թվականի երկրորդ կիսամյակում և մինչև 2024 թվականը, սակայն բանկը հրապարակեց 2025 թվականի համաշխարհային աճի նոր կանխատեսումը 3 տոկոսով:
Համաշխարհային բանկի գլխավոր տնտեսագետ Ինդերմիթ Ջիլը( Indermit Gill) մռայլ կերպով անդրադարձավ նոր կանխատեսումներին՝ ասելով, որ 2023 թվականը դեռևս կնշանակի ամենադանդաղ աճի տարիներից մեկը վերջին հինգ տասնամյակների ընթացքում ամենադանդաղ աճի տարիներից մեկը:
Զարգացող տնտեսությունների երկու երրորդը կտեսնի ավելի ցածր աճ, քան 2022 թվականին, ինչը լուրջ հետընթաց կբերի կորոնավիրուսային պանդեմիայի վերականգնմանը և աղքատության կրճատմանը և կմեծացնի սուվերեն պարտքի անհանգստությունը, ավելացրեց նա:
«Նույնիսկ մինչև հաջորդ տարվա վերջ զարգացող աշխարհի մեկ երրորդը չի գերազանցի մեկ շնչին բաժին ընկնող եկամտի մակարդակը, որն ուներ 2019 թվականի վերջին», — լրագրողներին ասաց Ջիլը: «Սա հինգ կորցրած տարի է աշխարհի երկրների գրեթե մեկ երրորդի համար»:
Հունվարին Համաշխարհային բանկը նախազգուշացրել էր, որ համաշխարհային ՀՆԱ-ն դանդաղում է մինչև ռեցեսիայի եզր, բայց այդ ժամանակից ի վեր ԱՄՆ-ում աշխատաշուկայի ուժը և սպառումը գերազանցել են սպասելիքները, ինչպես նաև Չինաստանի վերականգնումը COVID-19-ի արգելափակումից:
ԱՄՆ-ի աճն այժմ կանխատեսվում է 1,1 տոկոսով 2023-ի համար, ինչը կրկնակի գերազանցում է կանխատեսված 0,5 տոկոսը հունվարին, մինչդեռ Չինաստանի աճը ակնկալվում է բարձրանալ մինչև 5,6 տոկոս՝ հունվարին կանխատեսված 4,3 տոկոսի համեմատ:
Բանկը, սակայն, կրկնակի կրճատել է ԱՄՆ-ի 2024 թվականի աճի նախորդ կանխատեսումը մինչև 0,8 տոկոս, իսկ Չինաստանի կանխատեսումը կրճատել է 0,4 տոկոսային կետով՝ մինչև 4,6 տոկոս:
Եվրոգոտին 2023 թվականի համար կանխատեսվող աճ է ստացել մինչև 0,4 տոկոս՝ հունվարի կանխատեսման համեմատ, սակայն հաջորդ տարվա կանխատեսումը նույնպես փոքր-ինչ կրճատվել է:
Բանկային սթրես
Բանկային հատվածի վերջին սթրեսը նույնպես նպաստում է ֆինանսական պայմանների խստացմանը, որը կշարունակվի մինչև 2024 թվականը, ասել է վարկատուն:
Այն մեջբերեց մեկ հնարավոր անկման սցենար, որտեղ բանկային սթրեսը հանգեցնում է վարկային լուրջ ճգնաժամի և ֆինանսական շուկայի ավելի լայն սթրեսի առաջադեմ տնտեսություններում: Սա, հավանաբար, կնվազեցնի 2024 թվականի աճը գրեթե կիսով չափ՝ հասնելով ընդամենը 1,3 տոկոսի, որը 30 տարվա ընթացքում ամենադանդաղ տեմպն է (2009 և 2020 թվականների անկումների շրջանակից դուրս):
«Մեկ այլ սցենարի դեպքում, երբ ֆինանսական սթրեսը տարածվում է գլոբալ շատ ավելի մեծ չափով, համաշխարհային տնտեսությունը 2024 թվականին կհայտնվի ռեցեսիայի մեջ», — ավելացրել է Համաշխարհային բանկը:
Բանկն ասում է, որ ակնկալվում է, որ գնաճը աստիճանաբար կնվազի, քանի որ աճը դանդաղում է, իսկ շատ տնտեսություններում աշխատուժի պահանջարկը մեղմանում է, իսկ ապրանքների գները մնում են կայուն: Բայց այն հավելեց, որ հիմնական գնաճը ակնկալվում է, որ շատ երկրներում 2024 թվականի ընթացքում կմնա կենտրոնական բանկի թիրախներից բարձր:
