Ֆինանսական երթ դեպի պատերազմ
Քանի որ համաշխարհային ֆինանսական կայունությունը պետք է համարվի հանրային բարիք, շատ միջազգային հաստատություններ իրենց նվիրում են պայմաններ ստեղծելուն` պահպանելու այն : Աշխարհաքաղաքական հակամարտությունը, սակայն, հաճախ բերում է մտածողության փոփոխության. հանկարծ անկայունությունը դառնում է օգտակար գործիք սեփական շահերը պաշտպանելու համար զրոյական գումարով գլոբալ մրցակցության պայմաններում: Առևտրային պատերազմների, անդրսահմանային մատակարարման շղթաների և հիմնական տեխնոլոգիաների հասանելիության սահմանափակումների մեր ներկայիս դարաշրջանում, որը կոչվում է «երկրատեխնոլոգիական քաղաքականություն», ի հայտ է գալիս այս հին դինամիկայի ավելի նոր տարբերակը: Եթե պատմությունը ուղեցույց է, ֆինանսական պատերազմը մոտ է: Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Հարոլդ Ջեյմսը (Harold James) project-syndicate-ում:
Քսաներորդ դարում երկու համաշխարհային պատերազմներին նախորդել են մրցակից բլոկների ձևավորումը և նպատակային ֆինանսական հարձակումների աճը։ Երբ դիվանագիտական լարվածությունը սրվեց, կողմերից յուրաքանչյուրը փորձեց խաթարել մյուսի հնարավորությունները ֆինանսական քայքայման պատերազմի միջոցով: Այսպիսով, ֆինանսական մոբիլիզացիան նախորդեց ռազմական մոբիլիզացիային 1914-ին ընդառաջ:
Օրինակ՝ 1911 թվականի Մարոկկոյի երկրորդ ճգնաժամի ժամանակ Գերմանիայի կողմից նավակ տեղակայելուն առափնյա Ագադիր քաղաք Ֆրանսիան արձագանքեց՝ կազմակերպելով գերմանական արժեթղթերի արագ վաճառք, ինչը ֆինանսական խուճապ առաջացրեց Գերմանիայում: Միևնույն ժամանակ Ավստրո-Հունգարիան, որի բիզնեսները ցանկանում էին տիրանալ ֆրանսիական կապիտալի շուկային, լքեց իր գերմանացի դաշնակցին և կանգնեց Փարիզի հետ: Արդյունքում, Գերմանիան իրեն ավելի քիչ ապահով էր զգում Ավստրիայի աջակցության նկատմամբ և ավելի վճռական էր հորինել տնտեսական խնդիրներ, որոնք կստիպեին Հաբսբուրգյան կայսրությանը վերադառնալ իր կողմը:
Ինչպես պաշտպանվել կիբերհարձակումներից
1939թ.-ի պատերազմի ուղին էլ ավելի ցայտուն նշանավորվեց ֆինանսական հարձակումներով: Մեծ դեպրեսիան ցույց էր տվել, թե ինչպես խուճապը և բանկերի փլուզումները կարող էին բարոյալքել և ոչնչացնել ամբողջ երկրներ, իսկ ստրատեգներն իրենց ձեռքի տակ ունեին ակնհայտ զենք: Քանի որ պարտատոմսերի գների փլուզումը կամ արժույթի արտահոսքը կստիպի կառավարություններին խնայողություններ անել՝ որպես հարկաբյուջետային հակաքայլ, ֆինանսական ճգնաժամի ստեղծումը արդյունավետ միջոց էր պաշտպանական ծախսերը նվազեցնելու մրցակցի կողմից (միշտ բյուջեի ամենամեծ հոդվածը):
Այսպիսով, 1936 թվականից ի վեր գերմանացի տնտեսական պլանավորողները բազմիցս օգտագործել են Ամստերդամի բանկը ֆրանսիական ֆրանկի վրա հարձակումներ սկսելու համար՝ ի վերջո հաջողելով սահմանափակել Ֆրանսիայի ռազմական բյուջեն: Պատերազմի համար ֆինանսական այս մոբիլիզացիան ստեղծեց ծուղակը, որը փակվեց Ֆրանսիայի վրա, երբ նացիստական Գերմանիան ներխուժեց 1940 թվականին:
COVID-19-ի համաճարակից և 2022 թվականին Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժումից հետո գլոբալ լարվածության ֆոնին, խելամիտ է անհանգստանալ, որ միջազգային կարգը փլուզվում է, և որ այլ առաջնահերթություններ փոխարինել են ֆինանսական կայունության ձգտմանը՝ որպես համաշխարհային հանրային բարիք: Զրոյական գումարով խաղում հաղթելու հին ռազմավարությունները կրկին ի հայտ են գալիս, և ֆինանսական պատերազմը վերադարձել է վրեժխնդրությամբ՝ պատժամիջոցների տեսքով:
Իրոք, թվում է, թե միայն ժամանակի հարց է, երբ թշնամական ֆինանսական շահարկումները կմիանան հիբրիդային պատերազմի զինանոցին՝ կիբերհարձակումների և զանգվածային ապատեղեկատվության հետ մեկտեղ: Ավելի խիստ տոկոսադրույքային միջավայրը ավելի հավանական է դարձրել պարտատոմսերի շուկայի ցնցումները: Ֆինանսական հարձակումների համար ստեղծված են պայմաններ:
Խոցելիություններն ակնհայտ են ամբողջ աշխարհում: Նախորդ 15 տարիների ցածր տոկոսադրույքների ռեժիմը խթանել է շինարարական բումերն ամբողջ աշխարհում, սակայն COVID-19-ը փոխեց ապրելու և աշխատելու ձևերը՝ առաջացնելով անորոշ տեղաշարժ ակնկալիքներում, թե ինչպես կօգտագործվեն շենքերը և հարակից ենթակառուցվածքները (եթե դրանք ընդհանրապես օգտագործվեն): Խոշոր քաղաքների կենտրոններում գրասենյակային աշխատանքի անկման պայմաններում առևտրային անշարժ գույքը հատկապես խոցելի է մնացել: Մենք արդեն ականատես ենք անշարժ գույքի առաջատար ծրագրավորողների տպավորիչ փլուզմանը:
Խառնաշփոթը հարվածում է նաև արժեթղթերի շուկաներին: Ռուսական MOEX ինդեքսը 2021 թվականի հոկտեմբերին հաջորդող տարում ընկել է ավելի քան 50%-ով: Թեև այն սկսեց թափ հավաքել 2022 թվականի հոկտեմբերին, այժմ կրկին տատանվում է:
Նմանապես, Չինաստանի Շանհայի Composite ինդեքսը 2021 թվականի սեպտեմբերից մինչև 2024 թվականի հունվարի վերջը նվազել է գրեթե մեկ երրորդով: Այդ ժամանակվանից ի վեր Չինաստանի իշխանությունները միջամտում են ավելի ու ավելի լայնածավալ միջոցներով՝ սպեկուլյացիաները զսպելու և փլուզումը կասեցնելու համար: Իրավիճակը Հոնկոնգում — Չինաստանի և աշխարհի միջև հիմնական ֆինանսական միջնորդի — ավելի վատ է թվում:
Շուկայական այս ազդանշանները կարելի էր մեկնաբանել որպես Ռուսաստանի և Չինաստանի դեմ ուղղված ֆինանսական վճիռ։ Ի վերջո, աշխարհաքաղաքական Արևմուտքը լավ տեսք ունի. ճապոնական Nikkei-ն, եվրոպական և ԱՄՆ-ի ֆոնդային շուկաների հետ միասին, թեժ են, և առևտրային անշարժ գույքի հետ կապված խնդիրները չեն հանգեցրել ընդհանրացված խուճապի որևէ ձևի: Ավելին, Արևմտյան կառույցներն ավելի ու ավելի են հպարտանում իրենց ֆինանսական և տնտեսական դիմակայունության ապահովմամբ:
Կրքերը թեժանում են Եվրոպական ընտրություններից առաջ
Դժվար է մտածել որևէ մեթոդի մասին, որը աշխարհաքաղաքական մրցակիցները կարող են կիրառել՝ ավելի լայն Արևմուտքում փլուզում առաջացնելու համար:
Մնում է միայն հռետորաբանություն։ Ինչպես շատ այլ բաներ, ֆինանսները հետևում են ստեղծված նարրատիվներին, որոնք կարող են կտրուկ փոխվել՝ առաջացնելով ընդհանուր վերագնահատում:
Այն դեպքում, երբ գլոբալ ֆինանսական խոցելիությունները, անկասկած, կշարունակեն աճել, հիբրիդային պատերազմի այս թատրոնում ռազմական գործողությունները շատ ավելի հավանական են թվում, քան միջուկային զենքի օգտագործումը: Ամերիկայի մրցակիցները, մենք կարող ենք վստահ լինել, գնալով ավելի են ապավինելու նարրտիվի ուժին` արևմտյան խոշոր շուկաներում ճեղքեր բացելու համար:
