Ո՞րն է այն գաղափարը (կամ բառը), որը կսահմանի 2024 թվականը միջազգային հարաբերություններում

• Իվո Դաալդեր. մեկուսացման քաղաքականություն

Հաջորդ տարին կնշանավորվի ԱՄՆ-ի ներսում Ամերիկայի ապագա գլոբալ դերի վերաբերյալ խորը բանավեճով, և դրա արդյունքը խորը անհանգստությամբ կդիտարկվի մնացած աշխարհի կողմից:

Արդեն 80 տարի է, ինչ ԱՄՆ-ն ընդունում է իր դերը որպես համաշխարհային առաջնորդի (նվազ բանավեճերով): Բայց մինչ նրա ղեկավարության և ներգրավվածության ուղղությունը — և հաճախ նպատակը — շատ էր քննարկվում, դրա անհրաժեշտությունը կասկածի տակ դրվեց միայն մի քանիսի կողմից:

Երկու քաղաքական կուսակցությունների նախագահները կարծում էին, որ ԱՄՆ-ի անվտանգությունը, բարգավաճումը և ազատությունը կախված են անվտանգային ուժեղ դաշինքներից, ազատ և բաց առևտրի հանձնառությունից և ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների պաշտպանությունից: Նախագահ Ջո Բայդենը ներկայացնում է այս մոտեցումը:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո առաջին անգամ, սակայն, հանրապետականների աճող մեծամասնությունը դեմ է արտահայտվում ավանդական այս դերին: 50 տարվա ընթացքում առաջին անգամ հարցումները ցույց են տալիս, որ ավելի շատերը կարծում են, որ ԱՄՆ-ը պետք է դուրս մնա համաշխարհային գործերից: Սա արտացոլում է նախագահի առաջադրման համար կուսակցության առաջատար թեկնածուի՝ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի տեսակետը: Պաշտոնավարման ընթացքում նա շեփորահարում էր «Առաջին հերթին Ամերիկան» մոտեցումը, (տերմին, որը սկիզբ է առել 1930-ականների մեկուսացման տրամադրություններից):

Աշխարհը դարձել է կախված ԱՄՆ-ի համաշխարհային առաջնորդությունից: Թեև Ամերիկայի թշնամիները կողջունեն ներքին շրջադարձը, նրա ընկերները վախենում են այդ ամենի հետևանքներից հետևանքներից իրենց անվտանգության, բարգավաճման և ազատության վրա: Այսպիսով, աշխարհի ապագայի մեծ մասը հիմնված է այս բանավեճի վրա, և միայն ԱՄՆ ընտրողները կկարողանան որոշել դրա արդյունքը:

Իվո Դաալդեր — ՆԱՏՕ-ում ԱՄՆ նախկին դեսպան, Չիկագոյի գլոբալ հարցերի խորհրդի գործադիր տնօրեն

• Մուջթաբա Ռահման. Ընտրություններ

Ուկրաինայի պատերազմից մինչև Չինաստան, կանաչ անցումը, տեխնոլոգիաները, առևտուրը և միգրացիան, հարցումները ԵՄ-ում, ԱՄՆ-ում և Մեծ Բրիտանիայում կունենան քաղաքական մեծամասշտաբ հետևանքներ 2024 թվականին: Հունիսին կայանալիք Եվրախորհրդարանի ընտրությունները և ամբողջ դաշինքի ազգային քաղաքականությունը կձևավորեն հաջորդ Եվրահանձնաժողովը: Եվրասկեպտիկ պոպուլիստները պատրաստվում են ապահովել իրենց ամենամեծ ներկայացուցչությունը, թեև աջ կենտրոնամետ, ազատական, սոցիալ-դեմոկրատական և կանաչ խմբերի գոյություն ունեցող կոալիցիան, հավանաբար, դեռ կպահպանվի: Պրագմատիկ ընտրությունները որոշակի շարունակականություն կապահովեն, սակայն 27 անդամների կողմից աճող պոպուլիստական և տնտեսական ճնշումները կդժվարացնեն որոշումների կայացումը:

Աշխարհի կառավարությունները նույնպես անհանգստացած են Դոնալդ Թրամփի երկրորդ նախագահության հեռանկարից նոյեմբերի ԱՄՆ-ի քվեարկություններից հետո: Քաղաքական դիրքորոշումը Կոնգրեսում  արդեն սպառնում է կառավարության փակվելուն(government shutdown), ինչը հարցեր է առաջացնում Վաշինգտոնի աջակցության վերաբերյալ Ուկրաինային: Եթե նախագահ Ջո Բայդենը ևս մեկ ժամկետ ապահովի, Կոնգրեսը կշարունակի անորոշություններ առաջացնել ԱՄՆ-ի գլոբալ դերի վերաբերյալ: Եվ եթե Թրամփը հաղթի, ռիսկերը կմեծանան ամբողջ աշխարհում:

Վերջապես, Միացյալ Թագավորությունում լեյբորիստ Քիր Սթարմերը(Keir Starmer) պատրաստ է իշխանության գալ ավելի քան մեկ տասնամյակ Պահպանողականների անհանգիստ իշխանությունից հետո: ԵՄ-ի հետ հարաբերությունները կշարունակեն բարելավվել, ինչպես և Լոնդոնի գլոբալ վստահությունը, բայց ամեն ինչ հարթ չի լինի: Սթարմերը պետք է իրական առաջնորդություն ցույց տա՝ կառավարելով ներկուսակցական բաժանումները և ապացուցելով, որ թերահավատներին սխալ են գործում՝ հասցեագրելու Միացյալ Թագավորության ամենամեծ խնդիրը՝ փտած տնտեսությունը:

Արևմտյան ընտրողների որոշումները կձևավորեն քաղաքականությունը գալիք տարում ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ երկրից դուրս՝ «ընտրությունները»  դարձնելով 2024 թվականին դիտելու բառը:

Մուջթաբա Ռահման — Եվրասիա Գրուպի Europe practice-ի ղեկավար

• Էլիզաբեթ Բրոու. Խաղաղություն

Բառը, որը կսահմանի 2024 թվականը, «խաղաղություն» է, բայց դրա գաղափարը, ոչ թե իրականությունը: Եթե կա ինչ-որ բան, որ մենք փնտրելու ենք 2024 թվականին, կլինի խաղաղությունը:

Խաղաղությունը լավ առողջության պես է. դուք չեք գնահատում այն, քանի դեռ ունեք, բայց երբ վերանում է, հասկանում եք, թե որքան անփոխարինելի էր և հսկայական ջանքեր եք գործադրում այն վերադարձնելու համար: Հարցը կլինի հետևյալը. ի՞նչ է հստակ նշանակում խաղաղություն: Արդյոք Ռուսաստանի հեռանալը Ուկրաինայից, եթե կարողանա պահպանել Ղրիմը և Դոնբասը: Արդյոք Իսրայելի հաջողվելը է ՀԱՄԱՍ-ին տապալելու հարցում՝ միաժամանակ տեղահանելով հարյուր հազարավոր Գազայի բնակիչների:

Այս տարի մենք կփորձենք լուծել այս երկընտրանքները և դրանց նման այլ խնդիրները, քանի որ խաղաղության ցանկությունը միայն կշարունակի աճել, մինչ լարվածությունը, ճգնաժամերն ու պատերազմները կավելանան: Նույնիսկ այն դեպքում, երբ մեզանից շատերը երազում են ավելի շատ խաղաղության մասին գալիք տարվա համար, հավանական է, որ նոր հակամարտություններ բռնկվեն:

Էլիզաբեթ Բրոու — Եվրոպական Առաջնորդության Ցանցի ավագ գիտաշխատող

• Նատալի Տոչի. ճեղքվածք

Արդեն որոշ ժամանակ է, ինչ աշխարհը ճեղքվում է՞ Կլիմայական ճգնաժամը, COVID-19-ը, Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա և պատերազմը Մերձավոր Արևելքում(այս բոլորը) բացահայտեցին ձևավորվող միջազգային համակարգի ասպեկտները և նպաստեցին դրա (չ) կայացմանը:

Մենք այլևս չենք քննարկում, թե արդյոք ԱՄՆ-ի հեգեմոնիայի վրա հենված հետմիաբևեռ աշխարհը կուժեղացնի բազմակողմանիությունը, թե ոչ: Ավելի շուտ, մենք գիտենք, որ աշխարհը միաժամանակ երկբևեռ է ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև; բազմաբևեռություն Եվրոպայում, Հնդկաստանում և Ռուսաստանում; և միջին մեծության ուժերի վոկալ խումբ, որը միավորվում է տարբեր դաշինքների հետ: Սա մի աշխարհ է, որտեղ բազմակողմանիությունը պարզապես ճեղքվում է:

Կլիմայական գլոբալ գործողությունները մեր խախտված միջազգային կարգի ամենամեծ զոհն են: Ճեղքվածքի վտանգը մեծ է նաև արևմտյան ղեկավարության վրա, քանի որ Ուկրաինայի պատերազմը բացահայտեց զարգացող աշխարհի շատ երկրների հետ հարաբերություններում ճեղքեր, որոնք ընդլայնվել են, քանի որ Մերձավոր Արևելքում պատերազմը քայքայում է Արևմուտքի վստահությունը: Եթե 2024 թվականի ԱՄՆ ընտրությունների արդյունքում լինի նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի վերադարձը, ապա դա կբնութագրի Ամերիկյան ժողովրդավարությունը և տրանսատլանտյան հարաբերությունները:

Այնուհետև կա Եվրոպան, որին հաճախ հաջողվում է օգտագործել հնարավորությունը ճգնաժամի պայմաններում, երբ վերջինիս հաջողվում է միասնական լինել: Բայց մի շարք կարևորագույն հարցերի շուրջ տարաձայնությունների և արտաքին քաղաքականության նորացված վեճերի հետ մեկտեղ, ճեղքվածքի վտանգը նույնպես խորն է այստեղ:

Նատալի Տոչի — Istituto Affari Internazionali-ի տնօրեն, վերջին գիրքը՝ «Կանաչ և գլոբալ Եվրոպա»: