Հազվագյուտ հողերը և դիվանագիտական մանևրները. Ինչո՞ւ է ԱՄՆ-ը ձգտում թուլացնել Չինաստանի հետ լարվածությունը

Հոդվածը վերլուծում է ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև առևտրային լարվածության կտրուկ աճը, որը տեղի է ունեցել նախքան ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Չինաստանի նախագահ Սի Ցզինպինի առաջիկա գագաթնաժողովը (հավանաբար Հարավային Կորեայի Գյոնգջու քաղաքում կայանալիք APEC-ի շրջանակում)։ Մինչ երկու կողմերը խստացնում են դիրքերը, ԱՄՆ ֆինանսների նախարար Սքոթ Բեսենթը ակտիվորեն աշխատում է դիվանագիտական ուղիներով՝ կանխելու լայնածավալ առևտրային պատերազմի վերսկսումը։
Հիմնական Լարվածությունները
- Սակագնային Պատերազմի Սրացում: Թրամփի վարչակազմի սկզբից ի վեր ԱՄՆ-Չինաստան առևտուրը տատանվել է սակագնային պատերազմի և բանակցային փուլերի միջև։ Լարվածությունը կրկին աճել է, երբ Թրամփը, ի պատասխան Չինաստանի կողմից հազվագյուտ հողերի արտահանման վերահսկողության նոր միջոցառումներին, սպառնացել է 100% սակագին սահմանել բոլոր չինական ապրանքների վրա և չեղարկել Սի Ծինփինի հետ հանդիպումը։
- «Նյարդերի Խաղ» (Game of Nerves): Վերլուծաբանները երկու կողմի այս կոշտ դիրքորոշումը մեկնաբանում են որպես «նյարդերի խաղ» կամ «հավ-գնդակ» (game of chicken), որի նպատակն է բանակցություններում առավելություն ստանալը։ Այնուամենայնիվ, քաղաքական կոորդինացիայի ձախողումը կարող է հանգեցնել «համատարած առևտրային պատերազմի» և գլոբալ տնտեսության լուրջ տուրբուլենտության։
- Թրամփի Ռազմավարությունը: Թրամփի կողմից գագաթնաժողովը չեղարկելու մասին հայտարարությունը դիտվում է որպես նրա բնորոշ «գործարք կնքելու արվեստի» (art of the deal) մաս՝ բանակցային ճնշում գործադրելու համար։
Բեսենթի և Դիվանագիտության Դերը
-
Ճգնաժամի Կառավարում: ԱՄՆ ֆինանսների նախարար Սքոթ Բեսենթը (Treasury Secretary) և Առևտրային ներկայացուցիչ Ջեյմիսոն Գրիրը ակտիվորեն ներգրավված են հետնակուլիսային դիվանագիտության մեջ՝ Չինաստանի փոխվարչապետ Հե Լիֆենի հետ։
- Հանդարտեցման Ջանքեր: Բեսենթը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը «ագրեսիվորեն հակադարձել է» Չինաստանի «սադրիչ քայլին», բայց միաժամանակ արտահայտել է վստահություն, որ իրավիճակը կարող է թուլացվել։ Նա նշել է, որ հաղորդակցության ուղիները բաց են, և «100% սակագները պարտադիր չէ, որ տեղի ունենան»։
- Դաշնակիցների Համախմբում: Բեսենթը հայտարարել է, որ այս շաբաթ հանդիպելու է դաշնակիցների հետ և աջակցություն է ակնկալում Հնդկաստանից և այլ երկրներից՝ ընդդեմ Չինաստանի «ապակապակցման ուղերձի»։
- Հազվագյուտ Հողերի Հարցը: Ի պատասխան Չինաստանի կողմից հազվագյուտ հողերի արտահանման վերահսկողությանը, Բեսենթը հայտարարել է, որ Թրամփի վարչակազմը նախատեսում է «Operation Warp Speed»-ի համարժեք ծրագիր՝ հազվագյուտ հողերի մշակումը լուծելու համար՝ նպատակ ունենալով դիվերսիֆիկացնել մատակարարման շղթաները։
Եզրակացություն
ԱՄՆ-Չինաստան հարաբերությունները գտնվում են բեկումնային կետում։ Թեև լարվածությունը բարձր է, Բեսենթի մեկնաբանությունները հույս են ներշնչում, որ դիվանագիտական ջանքերը, հավանաբար՝ Թրամփի և Սի Ցզինպինի անմիջական հանդիպման միջոցով, կարող են կանխել լիամասշտաբ առևտրային պատերազմը, որը վտանգում է ոչ միայն երկու երկրների, այլև ողջ գլոբալ տնտեսության կայունությունը։

