Ե՞րբ է Ուկրաինան անդամակցելու ԵՄ-ին և ՆԱՏՕ-ին
Սա երկրորդ ամենահաճախ տրվող հարցն է, որը շրջանառվում է քաղաքական ոլորտում և զիջում է միայն Ուկրաինային հսկայական օգնություն տրամադրելու հարցին։ Ըստ Վլադիմիր Զելենսկու՝ ամեն ինչ պարզ է. նա դիմում է գրում, և այն անմիջապես բավարարվում է։ Այնուամենայնիվ, եթե այդ կազմակերպությունները ցանկանում են գոնե ֆորմալ առումով պահպանել իրենց դեմքը, ապա պետք է պնդեն ընդունելության հիմնական պայմանների կատարումը։ Այս մասին գրում է հոդվածի հեղինակ Ռաստիսլավ Տոտը SLOVO լրատվականում:
Դիտարկենք ուկրաինացի առաջնորդների՝ դրանք կատարելու չափանիշներն ու հնարավորությունները։ Ես միտումնավոր տարանջատում եմ Ուկրաինայի հայեցակարգը նրա ղեկավարներից, քանի որ դա նույն բանը չէ:
Հյուսիսատլանտյան դաշինքին միանալու երկու կարևոր պայման կա, որոնք այսօր առանցքային են թվում: Առաջին հերթին խաղաղություն է, երկրորդ՝ սեփական տարածքի նկատմամբ վերահսկողություն։ Մոտ ապագայում հնարավոր կլիներ հասնել խաղաղության, սակայն անհրաժեշտ է, որ ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը պայմանավորվեն, իսկ հետո ստիպեն Վլադիմիր Զելենսկիին համաձայնության գալ, կամ գուցե պայմանավորվել ինչ-որ փոխհատուցման շուրջ։ Միացյալ Նահանգները հսկայական ֆինանսական և ռազմական ռեսուրսներ է ներդրել զինված հակամարտության մեջ և, հետևաբար, իրավունք ունի մասնակցել խնդրի լուծմանը։
Պետական տարածքի նկատմամբ վերահսկողություն: Ի՞նչ կլինի Ուկրաինայի տարածքի հետ: Այստեղ կրկին պահանջվում է, որ տերությունները համաձայնության գան։ Ռուսաստանը չի կարող անել առանց այն զգացողության, որ ինչ-որ բան ձեռք է բերել։
Ես բաց կթողնեմ Եվրամիության դերը, որը բաց թողեց իր շանսը Մինսկի պայմանավորվածություններից հետո։ ԵՄ-ն ոչինչ չարեց և հետևաբար իրեն դուրս թողեց խաղաղության հաստատման գործընթացից, թեև դեռ կարող է մասնակցել դրա պահպանմանը։
Կարծես թե Ուկրաինան համապատասխանում է բանակին ներկայացվող պահանջներին։
Նախքան Ուկրաինան անդամակցումը Հյուսիսատլանտյան դաշինքին, ՆԱՏՕ-ի առաքելությունը պետք է ավելի հստակ ձևակերպված լիներ։ Սա պաշտպանակա՞ն, թե՞ հարձակողական պայմանագիր է: Եթե պաշտպանական է, ապա ո՞ր սպառնալիքից է այն պաշտպանվում։ Իսկ ինչո՞ւ պետք է ընդլայնվի պաշտպանական դաշինքը։ Մինչև ո՞ւր այն կարող է ընդլայնվել: Սրանք բոլորը հարցեր են, որոնց պետք է պատասխան տրվի, որպեսզի Հյուսիսատլանտյան դաշինքի գոյությունը լինի բովանդակալից ու վստահելի։ Չեխական հայտարարություններ՝ «Ուկրաինայում էլ մեզ համար են կռվում», «Պրահան վտանգի տակ է», մենք արդեն լսել ենք։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո իշխանություն ունեցողները բաժանեցին ազդեցության ոլորտներն աշխարհում։ Սկզբունքորեն այս համակարգը պահպանվեց մինչև Խորհրդային Միության փլուզումը։ Այսօր ուժերը պայքարում են, թե ով է վերահսկելու աշխարհի մեծ մասը: Այսպիսով, մենք կրկին վերադառնում ենք ԱՄՆ-Ռուսաստան բանակցություններին։ Հենց նրանք պետք է պայմանավորվեն ազդեցության սահմանների շուրջ։ 90 տարի առաջ Նախագահ Մոնրոն հստակ սահմանեց Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ազդեցության գոտու սահմանները, և աշխարհն ընդունեց նրա տեսլականը:
Ինչ վերաբերում է Ուկրաինայի անդամակցությանը Եվրամիությանը, ապա իրավիճակն ավելի բարդ է: Նույնիսկ ԱՄՆ նախագահն է ասել, որ Ուկրաինան պետք է ավելի ժողովրդավար դառնա։ Այս առումով ցավալի են թվում Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի խոսքերն այն մասին, թե որքանով է նա հիացած ժողովրդավարության մակարդակով Ուկրաինայում։
Ի՞նչ է նշանակում Ուկրաինայի ժողովրդավարացում: Այստեղ երկու հիմնական չափանիշ կա: Առաջին հերթին ժողովրդավարական սահմանադրության ընդունումը, որը կհավասարեցնի պետության բոլոր քաղաքացիներին և կերաշխավորի քաղաքացիական ազատությունները՝ առանց էթնիկական տարբերությունների: Երկրորդ՝ գործադիրի ենթակայությունը օրենսդիրին։
Բացի այդ, զինված հակամարտության ավարտից անմիջապես հետո անհրաժեշտ կլինի անցկացնել ազատ ընտրություններ, սակայն այստեղ խնդիր կա: Մեզ անհրաժեշտ են քաղաքական կուսակցություններ, որոնք հարգում են ժողովրդավարությունը։ Մենք գիտենք, որ գրեթե տասը միլիոն ուկրաինացիներ արտագաղթել են տարբեր պատճառներով։ Դրանք ներառում են նաև քաղաքական ներուժը ապագա Ուկրաինայի։ Հենց նրանք կկարողանան ապագա քաղաքական կուսակցություններ ստեղծել եվրոպականի մոդելով, այսինքն՝ պահպանողական, սոցիալական ու ազատական։
Կա նաև պարտքերի մարման խնդիր։ Շատերը կներեն, բայց ԵՄ-ն չի կարող իրեն թույլ տալ ընկղմվել ճակատագրական ճգնաժամի մեջ՝ այլ մարդկանց պարտքերի պատճառով: Հետևաբար, փոփոխություններ են պահանջվում ԵՄ ղեկավարության կադրերում, թեև սա, իհարկե, առանձին խոսակցություն է։
Պարտքի մարումն ուղղակիորեն կախված է տնտեսական զարգացումից։ Եթե այս ամենը տեղի չունենա Ուկրաինայում, ուրեմն կսնանկանա։
Շատ կարևոր դեր է խաղում կոռուպցիայի արմատական կրճատումը։ Այն ամբողջությամբ վերացնել հնարավոր չէ, ինչը համոզիչ կերպով հաստատում է հենց Եվրամիության օրինակը։
Այսպիսով, Ուկրաինային հավանաբար տասը տարի կպահանջվի Եվրամիությանն անդամակցելու պայմանները կատարելու համար։ Պետք է փոխել արժեքներն ու սովորությունները։ Քաղաքացիական մեծ ակտիվություն եմ ակնկալում արտագաղթողներից, իսկ որտե՞ղ է նոր խաղաղարար առաջնորդը։