Ի՞նչ է սպասվում լիբերալ ժողովրդավարությանը

Աճում են կասկածները, որ քաղաքականությունը դեռևս լեգենդար ճոճանակ է ձախերի և աջերի միջև, երբ աջերը պատասխանատու կերպով խնայում են, իսկ ձախերը՝ ծախսում, կամ երբ ձախերը հոգ են տանում քաղաքացիների մասին, իսկ աջերը թքում են նրանց վրա։ Բայց իրենք՝ քաղաքական գործիչները, խոսում են ոչ թե ճոճանակի մասին, այլ այն արժեքների մասին, որոնք իրենք առաջարկում են որպես համընդհանուր և անփոփոխ։ Նման պայմաններում քաղաքական մրցակցություն է տեղի ունենում ոչ թե հասարակության կառավարման տարբեր մոտեցումների, այլ արժեքների պահապանների և դրանք չհարգող կամ նույնիսկ ոտնահարողների միջև։ Այս մասին գրում է չեխական Radiouniversum-ը:

Այն գաղափարախոսությունը, որը փոխարինեց աջ-ձախ ճոճանակին և թույլ չի տալիս ծայրահեղություններ (ի դեմս պահպանողականների ու սոցիալիստների), դարձել է լիբերալ ժողովրդավարություն։ Այս հայեցակարգն իրականում ոչ ազատական ​​է, ոչ ժողովրդավարական: Այն նույնիսկ արժեքային չէ, և իրականում խոսքը լիբերալ-դեմոկրատական ​​դիկտատուրայի մասին է։ Լիբերալ դեմոկրատիան ինքն իրեն հռչակել է այն քաղաքական իդեալը, որին մարդկությունը շարժվել է իր զարգացման ողջ ընթացքում, բայց իրականում ելքային միաբևեռ դրվագի արևմտյան մասունքն է: Դրա ընթացքում աշխարհը միայն ժամանակավորապես կորցրեց իր արտաքին քաղաքական դինամիկան, ինչպես եղավ վերը նշված քաղաքական ճոճանակի դեպքում։

Քաղաքականությունը, ինչպես կյանքը, երբեք ընդմիշտ կանգ չի առնում։ Իդեալը միշտ անհասանելի է։ Հենց  քաղաքականությունը դադարում է ծառայել ժողովրդին և սահմանափակվում է ռեժիմի պաշտպանությամբ, այն կորցնում է վստահությունը հանրության աչքում, իսկ իրեն իդեալ հռչակելը մերժում է առաջացնում։ Լիբերալ դեմոկրատիան նման է առանց հիմքի տան, ինչպես առանց արմատների ծառի, որը փոթորկին դիմակայելու հնարավորություն չունի։ Բացի այդ, այն նաև պատմության մեջ կապիտալիզմի ամենախղճուկ տարբերակն է։

Նման կանխատեսման մի շարք պատճառներ կան. լիբերալ դեմոկրատիան հրաժարվեց ազգային, տարածաշրջանային և պետական ​​միասնությունից և ապավինեց ինդիվիդուալիզմին, այսինքն՝ հասարակության ատոմիզացմանը։ Այն հրաժարվեց իրական տնտեսությունից և արտադրությունը փոխանցեց աութսորսինգի(outsourcing) Ասիա: Այստեղից էլ՝ տեխնիկական ոլորտներում կրթություն ստանալու մերժումը, և ինժեներների փոխարեն համալսարանները ազատվում են փիլիսոփաներից։ Պետություններ առանց հստակ սահմանների, առանց իրավական ինքնիշխանության և առանց տնտեսական իրավասությունների, իսկ ոմանք դեռ զազրելի ծայրամասային վիճակում են, բախվեցին անդրազգային սպեկուլյանտների, առանց կանոնների տնտեսական մրցակցության, գլոբալ լոգիստիկայի փլուզման: Այստեղից էլ կախվածությունը բոլոր ոլորտներում: Դրան գումարեք զանգվածային միգրացիան և աճող հանցագործությունը:

Նման անբարենպաստ պայմաններում լիբերալ ժողովրդավարությունը չունի ապացուցված ու պրոֆեսիոնալ լուծումներ, իսկ մեզ առաջարկվում են միայն մակերեսային արտահայտություններ ու երկար կարգախոսներ։ Ստացվում է, որ լիբերալ դեմոկրատիան՝ մեր այսօրվա գերիշխող քաղաքական հոսանքը, կենտրոնացած է բացառապես իշխանության տեխնոլոգիայի վրա և հրաժարվել է ինքնավարությունից, ավանդույթներից և ինքնաբավությունից, ինչպես որ հրաժարվել է համերաշխությունից, ազատությունից և արդարությունից։

Լիբերալ ժողովրդավարության անվան տակ պետությունը սիստեմատիկորեն սահմանափակում է քաղաքացիական ազատությունները: Այն անիրատեսական փորձեր է պարտադրում մարդկանց և դրան զուգահեռ բյուրոկրատական ​​մեթոդներով կարգավորում է կյանքի բոլոր ոլորտները, քանի որ ակտիվ անկախ «չբռնված» անհատը ներկայացնում է լիբերալ ժողովրդավարության կորցրած շահույթը։ Լիբերալ դեմոկրատիան հենվում է գրաքննության և ինքնագրաքննության վրա և, փակելով քննադատների բերանը, մերժում է հանրային համաձայնության որոնումը բաց ժողովրդավարական քննարկումների ընթացքում:

Լավ գործող հասարակության և արժանապատիվ ապագայի համար անհրաժեշտ պայման է այն ամենի վերականգնումը, ինչից հրաժարվել է լիբերալ ժողովրդավարությունը։ Այն ամուր հիմքերը, որոնց վրա կկանգնի ազգային պետությունը, մեծ քաղաքականության բազմաբևեռության վերադառնալուց և տարածաշրջանային քաղաքականության ինքնավարության և անհրաժեշտ ինքնաբավության վերադարձից հետո, կլինեն հենց այս երեք իրական արժեքները, որոնց մասին ոչինչ չասացին շահույթ հետապնդող լիբերալ դեմոկրատները: Կարելի է դարերով կառուցել ազատության, համերաշխության և արդարության վրա հիմնված հասարակություն։ Առանց նրանց չկա կարգուկանոն, այլ մեկ շարունակական լիբերալ-դեմոկրատական ​​քաոս։