Մինչ Չինաստանը և ԱՄՆ-ը վերասահմանում են աշխարհաքաղաքականությունը, Եվրոպան բախվում է շահեկան իրավիճակի
Քանի որ Միացյալ Նահանգները նայում է Չինաստանից դուրս գալուն, Եվրոպան շուտով կարող է հայտնվել քաղցր տեղում: Այս մասին գրում է CNBC-ին:
ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը մինչ այժմ իր պաշտոնավարման մեծ մասում կոշտ դիրքորոշում է որդեգրել Չինաստանի նկատմամբ՝ աշխարհի երկրորդ խոշոր տնտեսությունը անվանելով Ամերիկայի ամենալուրջ մրցակիցը: Երկու երկրների միջև դիվանագիտական երկխոսությունը այս տարվա սկզբին ավելի խարխլվեց, երբ Վաշինգտոնը Պեկինին մեղադրեց լրտեսական օդապարիկ օգտագործելու համար՝ ստանալու հետախուզական տեղեկություններ Ամերիկյան ռազմական օբյեկտներից:
«Չինաստանի նկատմամբ ԱՄՆ-ի բազեական քաղաքականության դիրքորոշումը նշանակում է, որ Չինաստանը պետք է բարելավի հարաբերությունները Եվրոպայի հետ՝ մեղմելու արտահանման վերահսկողության ազդեցությունը։ Հետևաբար, Չինաստանը խթան ունի քրտնաջան աշխատել՝ բարելավելու հարաբերությունները ԵՄ-ի հետ», — CNBC-ին էլեկտրոնային փոստով ասել է Ամունդի ինստիտուտի աշխարհաքաղաքական բաժնի ղեկավար Աննա Ռոզենբերգը:
Եվրոպայի պաշտոնյաները մի փոքր այլ մոտեցում են որդեգրել Բայդենի վարչակազմից՝ նախընտրելով ավելի մեղմ դիրքորոշում որդեգրել Պեկինի նկատմամբ՝ գիտակցելով դրա կարևորությունը եվրոպական տնտեսության համար։ Եվրոպայի վիճակագրական գրասենյակի տվյալները ցույց են տալիս, որ Չինաստանը եվրոպական ապրանքների երրորդ խոշոր գնորդն էր 2021 թվականի ընթացքում։
«Նայելով Չինաստանից՝ ԵՄ-ն ամենակարևոր բարձր եկամուտ ունեցող շուկան է, որտեղ նա դեռևս մեծապես անկաշկանդ մուտք ունի: Սա իր հերթին շատ ավելի քիչ հավանական է դարձնում, որ Չինաստանը ակտիվորեն կփորձի սահմանափակել առևտուրը ԵՄ-ի հետ», — ասաց նա՝ հավելելով, որ Չինաստանը «շատ բան ունի կորցնելու ԵՄ-ի հետ առևտրային պատերազմից»:
Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը վերջին ամիսներին առաջ է քաշել ռիսկի նվազեցման քաղաքականությունը Պեկինից՝ նվազեցնելով կախվածությունը կարևոր ոլորտներում, ինչպիսիք են հումքը և կիսահաղորդիչները: Այնուամենայնիվ, եվրոպացի պաշտոնյաները որևէ կերպ չեն աջակցում տնտեսական և դիվանագիտական հարաբերությունների ամբողջական խզմանը:
«ԵՄ-Չինաստան հարաբերությունների ռիսկի նվազեցման քաղաքական անհրաժեշտությունը լիովին տարբերվում է ԱՄՆ-Չինաստան հարաբերություններից: Մի աշխարհում, որը բնութագրվում է ԱՄՆ-Չինաստան մրցակցությամբ, ԵՄ-ն երկուսի համար էլ ամենակարևոր տնտեսական գործընկեր է, ինչը ԵՄ-ին զգալի քաղաքական օգուտներ է տալիս թե՛ Պեկինից, թե՛ Վաշինգտոնից»,- ասել է Քիրքեգարդը:
Եվրամիության միասնական շուկան, որտեղ ապրանքներն ու ծառայություններն ազատորեն տեղաշարժվում են սահմաններով, տունն է 23 միլիոն ընկերությունների և ավելի քան 450 միլիոն սպառողների համար, համաձայն Եվրոպական խորհրդի տվյալների:
«Մենք չենք ցանկանում կերակրել ԱՄՆ-Չինաստան մրցակցությունը», — CNBC-ին ասել է ԵՄ պաշտոնյան, ով չի ցանկացել հրապարակել իր անունը՝ իրավիճակի զգայուն բնույթի պատճառով: «Մենք նախընտրում ենք հանդարտեցնել իրավիճակը… առանց միամիտ լինելու»,- ասաց նույն պաշտոնյան:
Չինաստանի նկատմամբ ամերիկյան հռետորաբանությունը փոքր-ինչ թուլացել է G7-ի առաջնորդների վերջին հանդիպումից հետո, երբ Բայդենը մոտեցել է ռիսկի նվազեցման հայեցակարգին, այլ ոչ թե ամբողջությամբ անջատել աշխարհի երկու խոշորագույն տնտեսությունները:
Պեկինը չէր ընդունի այն գաղափարը, որ G7-ի առաջնորդները միավորվեն՝ քննադատելու Չինաստանի քաղաքականությունը: Հավաքից հետո Չինաստանը արգելք դրեց իր ընկերությունների վրա, որոնք գնումներ կատարեն ամերիկյան Micron չիպերի արտադրողից:
Ալիսիա Գարսիա-Հերերոն՝ եվրոպական «Bruegel» վերլուծական կենտրոնի ավագ գիտաշխատող, ասում է, որ Եվրոպան կարող է պարևզ վիճակում չհայտնվել ԱՄՆ-Չինաստան այս լարվածության ֆոնին:
«Իրականում ես շատ կասկածում եմ, որ տեղի կունենա», — ասաց նա՝ անդրադառնալով այն հեռանկարին, որ Վաշինգտոնի և Պեկինը նայում են դեպի Եվրոպա իր տնտեսական կապերի համար:
